Më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng vÊn ®Ò c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn
ngay g¾t, ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn th ¬ng trêng
yªu cÇu c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i æn ®Þnh. Tuy nhiªn ho¹t
®éng tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng cèt lâi ®¶m b¶o cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh
®îc thùc hiÖn. Nghiªn cøu t×nh h×nh tµi chÝnh kh«ng chØ lµ mèi quan t©m
cña nhiÒu ®èi tîng nh c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c nhµ ®Çu t, chñ ng©n hµng, nhµ
cung cÊp vµ b¹n hµng v× th«ng quan ph©n tÝch tµi chÝnh cho phÐp ng êi sö
dông thu thËp, xö lý c¸c th«ng tin, tõ ®ã ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh, kh¶
n¨ng tiÒm lùc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh rñi ro vµ tiÒm n¨ng trong t¬ng lai. §ång thêi c«ng t¸c nghiªn cøu tµi chÝnh nh»m ®a ra mét hÖ thèng
c¸c th«ng tin toµn diÖn phï hîp víi tr×nh ®é, môc ®Ých cña mäi ®èi t îng
cÇn quan t©m, nghiªn cøu t×nh h×nh tµi chÝnh ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p
nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n
vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ c¸c gi¶i
ph¸p kh¸c nh ®Çu t, lîi nhuËn, c¹nh tranh.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, em tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi
"Mét sè ý kiÕn nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng thanh
to¸n cña C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n"
Ch¬ng I
Mét sè néi dung lý luËn vÒ qu¶n trÞ tµi chÝnh vµ
kh¶ n¨ng h¹ch to¸n cña C«ng ty x©y dùng vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n
I. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt, qu¶n trÞ tµi chÝnh.
1. Kh¸i niÖm:
Tµi chÝnh lµ nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ trong viÖc phÊn phèi tæng
s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n, g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh
vµ sö dông c¸c quü tiÒn tÖ trong doanh nghiÖp ®îc sö dông cho t¸i sö dông
®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu thùc hiÖn chøc n¨ng cña
nhµ níc.
Tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét bé phËn c¬ b¶n trong hÖ thèng tµi
chÝnh cña nhµ níc ta hiÖn nay, lµ c¸c quan hÖ tiÒn tÖ g¾n trùc tiÕp víi tæ
chøc huy ®éng ph©n phèi, sö dông vµ qu¶n lý trong qu¸ tr×nh kinh doanh.
2. B¶n chÊt:
Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung nhµ níc can thiÖp vµ qu¶n lý
c¸c ho¹t ®éng, lóc ®ã tiÒn chØ ®ãng vai trog trang søc kh«ng ph¶n ¸nh b¶n
chÊt cña sù vËn ®éng kinh tÕ, x· héi. Tµi chÝnh t¸ch rêi sù vËn ®éng cña
c¸c quy luËt kinh tÕ. Trong c¬ chÕ thÞ trêng mçi vËn hµnh kinh tÕ ®Òu ®îc
tiÒn tÖ ho¸. C¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh ®Òu ®îc thay thÕ b»ng hÖ thèng
ph¸p luËt. C¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tù lo nguån vèn ®Ó ®Çu t vèn cho
s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó tiªu thô s¶n phÈm theo c¬
chÕ gi¸ do thÞ trêng quy ®Þnh. Nã t¹o ra hµng lo¹t c¸c mèi quan hÖ qua l¹i
díi h×nh th¸i gi¸ trÞ cña c¸c nguån lùc kh¸c nhau. C¸c nguån lùc h×nh
thµnh vËn ®éng vµ chuyÓn ®éng xoay quanh thÞ trêng tµi ®Ó t¹o lËp nªn
quü tiÒn tÖ vµ ®îc sö dông g¾n liÒn víi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh h×nh
thµnh ph©n phèi, sö dông c¸c nguån lùc tµi chÝnh.
II. Néi dung c¬ b¶n cña qu¶n trÞ tµi chÝnh.
1. Lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t.
Ph©n tÝch dù ¸n kh«ng chØ nh»m kh¼ng ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n
mµ ®iÒu quan träng n÷a lµ viÖc chän ®îc ph¬ng ¸n tèi u trong c¸c ph¬ng
¸n cã thÓ cã. Cã nghÜa lµ khi ph©n tÝch ph¶i ®a ra nhiÒu ph¬ng ¸n lùa
chän. §Ó so s¸nh lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t tèi u ta cã thÓ ¸p dông hai ph¬ng ph¸p sau:
- So s¸nh trùc tiÕp c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ tµi
chÝnh cña dù ¸n.
- Ph©n tÝch ®é nh¹y c¶m cña dù ¸n theo c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh mÆt
tµi chÝnh trong ®iÒu kiÖn bÊt ®Þnh cña c¸c yÕu tè cã liªn quan ®Õn ®Çu vµo
vµ ®Çu ra cña dù ¸n.
Chóng ta biÕt r»ng môc tiªu cô thÓ cña c¸c dù ¸n rÊt ®a d¹ng (t¹o
viÖc lµm, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng lîi nhuËn
vµ tû suÊt lîi nhuËn...) trªn gãc ®é xem xÐt mÆt tµi chÝnh vµ lùa chän c¸c
ph¬ng ¸n ®Çu t chóng ta sö dông c¸c ®é ®o hiÖu qu¶ tµi chÝnh nh chi phÝ
nhá nhÊt, thêi h¹n thu håi vèn ng¾n nhÊt, thêi h¹n thu håi vèn ®Çu t t¨ng
thªm ®Þnh møc, ®iÓm hoµ vèn nhá nhÊt, IRR > IRR ®Þnh møc vµ lín
nhÊt; IRR cña vèn ®Çu t t¨ng thªm IRR ®Þnh møc, RR RR ®Þnh møc
vµ lín nhÊt, hoÆc RR vèn ®Çu t t¨ng thªm RR ®Þnh møc.
Tr×nh tù c¸c bíc so s¸nh lùa chän ph¬ng ¸n nh sau:
a. §a ra ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng ¸n cã thÓ cã.
b. X¸c ®Þnh thêi kú ph©n tÝch so s¸nh (TKPT).
c. ¦íc lîng c¸c kho¶n thu, chi trong thêi kú ph©n tÝch cña tõng ph ¬ng ¸n.
d. X¸c ®Þnh c¸c hÖ sè tÝnh kÐo (1 + r) n hoÆc chiÕt khÊu
1
(1 r ) n
®Ó
tÝnh chuyÓn c¸c kho¶n thu, chi ph¸t sinh ë c¸c n¨m kh¸c nhau vÒ
cïng mét mÆt b»ng thêi gian.
e. Lùa chän chØ tiªu ®o lêng hiÖu qu¶.
f. TÝnh c¸c chØ tiªu ®o lêng hiÖu qu¶.
g. So s¸nh lùa chän ph¬ng ¸n theo tõng chØ tiªu.
2. H×nh thµnh vµ c¶i biÕn c¬ cÊu vèn kinh doanh.
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i bÊt kú mét doanh nghiÖp
nµo ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh kinh doanh thùc hiÖn ® îc vÊn ®Ò ®Æt ra lµ
ph¶i cã vèn. MÆt kh¸c sè vèn ban ®Çu ®· ®îc nhµ níc quy ®Þnh ®Ó ®Çu t
c¸ch thµnh lËp doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c ho¹t ®éng
®Òu ®îc tiÒn tÖ ho¸ v×vËy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã lîng tiÒn øng tríc
hay cßn gäi lµ vèn môc ®Ých ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu ®Çu vµo.
- Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ® îc
sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng
cã gi¸ trÞ lín, th«ng thêng lµ: nhµ xëng, kho tµng, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i... Nh÷ng t liÖu nµy cã thêi gian sö dông dµi trªn mét n¨m,
tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, sau mçi chu kú chóng hao mßn mét
phÇn nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu v× vËy gi¸ trÞ cña
chóng ®îc chuyÓn dÇn tõng phÇn cµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
Vèn cè ®Þnh lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t øng tríc vÒ tµi s¶n cè
®Þnh vµ t liÖu lao ®éng do con ngêi s¸ng taä ra vµ cã tÝnh chÊt l©u bÒn
trong qu¸ tr×nh sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Tµi s¶n cè ®Þnh bao
gåm: Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh, h÷u h×nh, tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh vµ
tµi s¶n cèn ®Þnh tµi chÝnh doanh nghiÖp. Chóng ®¶m b¶o hai ®iÒu kiÖn:
Thêi giam s¶n xuÊt trªn mét n¨m, gi¸ trÞ ®¹t møc ®é quy ®Þnh.
- Vèn lu ®éng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n lu ®éng trong s¶n
xuÊt vµ tµi s¶n lu ®éng trong lu th«ng. §ã lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®·
øng tríc vÒ tµi s¶n lu ®éng trong s¶n xuÊt vµ tµi s¶n lu ®éng nh»m ®¶m
b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn liªn
tôc.
Trong qu¸ tr×nh tham gia s¶n xuÊt s¶n phÈm c¸c ®èi tîng lao ®éng
biÕn d¹ng chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt nµy sang h×nh th¸i hiÖn vËt kh¸c.
Chóng tham gia toµn bé vµ tham gia mét lÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gi¸ trÞ
cña chóng ®îc chuyÓn ho¸ toµn bé vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, nã ® îc bï ®¾p
khi s¶n phÈm ®îc tiªu thô, thu ®îc tiÒn hµng.
Vèn lu ®éng vËn ®éng kh«ng ngõng qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau, ë
mçi giai ®o¹n vèn lu ®éng biÓu diÔn c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau:
+ Giai ®o¹n 1: §ã lµ vèn ®Ó mua nguyªn vËt liÖu phô tïng... tõ tiÒn
chuyÓn thµnh vËt chÊt ®îc dù tr÷ cho s¶n xuÊt.
+ Giai ®o¹n 2: §a nguyªn vËt liÖu dù tr÷ vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm díi
d¹ng b¸n thµnh phÈm, vèn ë ®©y chuyÓn thµnh vèn s¶n xuÊt.
+ Giai ®o¹n 3: Lµ giai ®o¹n tiªu thô s¶n phÈm vµ thu håi vèn, vèn
®· chuyÓn tõ h×nh th¸i vËt chÊt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ.
Trong cïng mét thêi gian vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp ph©n bè
kh¾p ë c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn. Sù vËn ®éng cña vèn l u ®éng trong
doanh nghiÖp lµ sù vËn ®éng cña vËt t hµng ho¸, lîng vèn t¨ng trëng thÓ
hiÖn lîng vËt t hµng ho¸ lu©n chuyÓn hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ.
C¶i tiÕn c¬ cÊu vèn kinh doanh chÝnh lµ c¶i tiÕn sù thu hót b»ng
nhiÒu h×nh thøc tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ ®Ó h×nh thµnh
c¸c quü tiÒn tÖ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh hay tiªu dïng vµ ph¸t triÓn
kinh tÕ x· héi, c¶i biÕn c¬ cÊuq vèn lµ chøc n¨ng quan träng lµm viÖc lu©n
chuyÓn vèn tõ ngêi cung cÊp ®Õn ngêi sö dông ®îc tiÖn lîi vµ tr«i ch¶y.
3. X¸c ®Þnh tèc ®é chu chuyÓn cña vèn lu ®éng.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vèn lu ®éng vËn
®éng kh«ng ngõng, thêng xuyªn qua c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt ®ã lµ giai ®o¹n dù tr÷ s¶n xuÊt lu th«ng ®Èy nhanh tèc ®é lu©n
chuyÓn cña vèn lu ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh
nghiÖp gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
§Ó x¸c ®Þnh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn lu ®éng ngêi ta thêng sö
dông c¸c chØ tiªu sau:
- Sè vßng quay cña vèn lu ®éng.
Tæng doanh thu thuÇn
Vèn lu ®éng b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy cho biÕt vèn lu ®éng quay ®îc mÊy vßng trong kú. NÕu
sè vßng quay t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn t¨ng vµ ngîc l¹i. ChØ
tiªu cßn ®îc gäi lµ hÖ sè lu©n chuyÓn.
Sè vßng quay cña vèn lu ®éng =
- Thêi gian cña vßng lu©n chuyÓn.
Thêi gian cña kú ph©n tÝch
Sè vßng quay cña vèn lu ®éng
ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt cho vèn lu ®éng quay ®îc
mét vßng. Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n
chuyÓn cµng lín.
Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn =
- HÖ sè ®¶m nhËn vèn lu ®éng.
Vèn lu ®éng b×nh qu©n
Tæng doanh thu thuÇn
HÖ sè nµy cµng nhá chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. Sè vèn
tiÕt kiÖm ®îc cµng nhiÒu. HÖ sè cho biÕt ®Ó cã 1 ®ång lu©n chuyÓn th× cÇn
mÊy ®ång vèn lu ®éng.
HÖ sè ®¶m nhËn vèn lu ®éng =
4. X¸c ®Þnh chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ vèn kinh
doanh.
Trong kinh doanh bÊt kú mét chñ ®Çu t nµo khi ho¹t ®éng ®Òu cã
môc ®Ých chung ®ã lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trong ®iÒu kiÖn cho phÐp. HiÖu
qu¶ kinh doanh ¶nh hëng ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
Trong c¸c tû suÊt doanh lîi lu«n lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh
doanh, c¸c nhµ ®Çu t, c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh quan t©m. Chóng lµ c¬ së
®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh so s¸nh hiÖu qu¶ sö
dông vèn vµ møc lîi cña c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i.
- Tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu.
Ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh thÓ hiÖn lîi
nhuËn do doanh thu tiªu thô s¶n phÈm mang l¹i. C«ng thøc x¸c ®Þnh:
Lîi tøc sau thuÕ
Doanh thu thuÇn x 100%
ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn cø 100 ®ång doanh thu thuÇn th× sinh ra bao
nhiªu ®ång lîi tøc sau thuÕ. Tuy nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n ta cÇn ph¶i
xem xÐt kÕt hîp b¶n chÊt cña ngµnh kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh
cña doanh nghiÖp.
Tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu =
- HÖ sè quay vßng cña tµi s¶n:
Lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña tµi s¶n ®Çu t thÓ hiÖn qua
doanh thu thuÇn sinh ra tõ tµi s¶n ®Çu t ®ã. Th«ng qua ®ã ®¸nh gi¸ ®îc kh¶
n¨ng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp. C«ng thøc x¸c ®Þnh:
HÖ sè quay vßng tµi s¶n =
Doanh thu thuÇn
Tµi s¶n vèn b×nh qu©n
HÖ sè cµng cao th× doanh nghiÖp sö dông tµi s¶n cµng cã hiÖu qu¶.
Tuy nhiªn khi ®¸nh gi¸ hÖ sè quay vßng tµi s¶n ph¶i kÕt hîp xem xÐt b¶n
chÊt cña ngµnh kinh doanh mµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng.
- Tû suÊt lîi nhuËn/vèn sö dông.
Lµ sù kÕt hîp cña hai chØ tiªu lîi nhuËn/doanh thu víi hÖ sè quay
vßng tµi s¶n. C«ng thøc x¸c ®Þnh:
Tû suÊt lîi nhuËn/vèn sö dông =
Lîi tøc sau thuÕ
Vèn sö dông b×nh qu©n
Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh cø 100 ®ång vèn ho¹t ®éng b×nh qu©n trong
kú sÏ mang l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau thuÕ. Tû suÊt nµy cµng lín
chøng tá vèn sö dông cã hiÖu qu¶ cao vµ ngîc l¹i.
- Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh.
HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®îc tÝnh to¸n b»ng nhiÒu chØ tiªu song
phæ biÕn nhÊt lµ:
+ ChØ tiªu søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh =
Lîi nhuËn thuÇn (l·i gép)
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè
®Þnh mang l¹i mÊy ®ång doanh thu thuÇn.
Lîi nhuËn thuÇn (l·i gép)
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§
ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh
mang l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn gép.
+ Søc sinh lêi cña tµi s¶n cè ®Þnh =
- Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng.
HiÖu qu¶ chung vÒ sö dông tµi s¶n lu ®éng ®îc ph¶n ¸nh qua c¸c chØ
tiªu nh søc s¶n xuÊt, søc sinh lêi cña vèn lu ®éng.
Tæng doanh thu thuÇn
Tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång vèn lu ®éng ®em l¹i mÊy ®ång doanh
thu thuÇn.
+ Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n lu ®éng =
Lîi nhuËn thuÇn
Tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy ph¶n ¶nh 1 ®ång vèn lu ®éng lµm ra mÊy ®ång lîi
nhuËn hay l·i gép trong kú.
+ Søc sinh lêi tµi s¶n lu ®éng =
III. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n.
1. C¬ cÊu vèn nî.
Qu¸ tr×nh ph©n tÝch vèn, lu©n chuyÓn vèn cho ta híng ®¸nh gi¸ ®èi
víi kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n cña mét doanh nghiÖp. MÆt kh¸c c¸c
nhµ qu¶n trÞ cßn quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng kinh doanh l©u dµi cña doanh
nghiÖp ®èi víi viÖc tho¶ m·n c¸c kho¶n nî vay dµi h¹n ho¹t ®éng kinh
doanh. Nh÷ng kh¸i niÖm nµy ®îc ®¸nh gi¸ b»ng c¸c chØ tiªu sau ®©y:
+ Tû suÊt nî =
Nî ph¶i tr¶
Nguån vèn
Vèn së h÷u
Nguån vèn
Tæng hai chØ tiªu lµ 100% hay K nî = 1 - K tµi trî
+ Tû suÊt tù tµi trî =
V× nî ph¶i tr¶ vµ vèn chñ së h÷u lµ hai yÕu tè cÊu thµnh nguån vèn.
Tû suÊt nî cßn ph¶n ¸nh tû lÖ vèn vay trong tæng sè vèn cña doanh
nghiÖp. Tû suÊt tµi trî ph¶n ¸nh tû lÖ vèn riªng cña doanh nghiÖp trong
tæng sè vèn.
Trªn c¬ së tÝnh to¸n tû tù tµi trî thÊy ®îc møc ®é ®éc lËp hay phô
thuéc cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî, møc ®é tµi trî cña doanh
nghiÖp ®èi víi vèn kinh doanh cña m×nh. Tû suÊt nµy cµng lín cµng thÓ
hiÖn sè vèn doanh nghiÖp tù cã lín, tÝnh ®éc lËp cao víi c¸c chñ nî do ®ã
kh«ng bÞ rµng buéc hoÆc bÞ søc Ðp cña c¸c kho¶n nî vay.
C¨n cø vµo c¸c tû suÊt nµy mµ nhµ cho vay quyÕt ®Þnh cho vay hay
kh«ng. Hä thêng mong muèn tû suÊt nµy cµng cao cµng tèt, tû suÊt tµi trî
cµng cao th× møc ®é rñi ro c¸c chñ nî sÏ Ýt h¬n.
2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n.
Trong kinh doanh vÊn ®Ò lµm cho c¸c nhµ kinh doanh lo ng¹i lµ c¸c
kho¶n nî nÇn d©y d, c¸c kho¶n ph¶i thu kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi, c¸c
kho¶n ph¶i tr¶ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. V× vËy doanh nghiÖp ph¶i
duy tr× mét møc vèn lu©n chuyÓn hîp lý ®Ó ®¸p øng kÞp thêi c¸c kho¶n nî
ng¾n h¹n, duy tr× c¸c lo¹i hµng tån kho ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi. T¹i c¸c níc trªn thÕ giíi theo c¬ chÕ thÞ trêng c¨n cø vµo luËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp cã thÓ bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n theo
yªu cÇu cña c¸c chñ nî khi doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n
c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶. HiÖn nµy luËt doanh nghiÖp ViÖt Nam còng quy
®Þnh t¬ng tù nh vËy. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n quan t©m ®Õn c¸c
kho¶n nî ®Õn h¹n tr¶ vµ chuÈn bÞ nguån ®Ó thanh to¸n chóng.
Vèn lu©n chuyÓn cã thÓ hiÖn lµ sè tiÒn chªnh lÖch cña tµi s¶n l u
®éng víi nî ng¾n h¹n. ViÖc ®¸nhq gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña vèn lu©n
chuyÓn ë mét doanh nghiÖp chØ dùa trªn quy m« vèn lu©n chuyÓn ®Ó ®¸nh
gi¸ th× cã thÓ ph¶n ¸nh ®óng ®¾n kh¶ n¨ng thanh to¸n do ®ã ng êi sö dông
chØ tiªu hÖ sè thanh to¸n ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña vèn lu©n
chuyÓn.
- HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n.
Lµ mèi quan hÖ gi÷a tµi s¶n lu ®éng víi c¸c kho¶n nî g¾n h¹n. HÖ
sè thanh to¸n thÓ hiÖn møc ®é ®¶m b¶o cña tµi s¶n l u ®éng ®èi víi nî
ng¾n h¹n. HÖ sè thanh to¸n lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tèt nhÊt kh¶ n¨ng thanh
to¸n ng¾n h¹n mµ gi¸ trÞ cµng lín th× ph¶n ¸nh thanh to¸n cµng cao. C«ng
thøc ®îc x¸c ®Þnh:
Tµi s¶n lu ®éng TTS
Nî ng¾n h¹n (AT nguån vèn)
+ B¶n chÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
K=
+ C¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng.
+ HÖ sè quay vßng cña mét sè tµi s¶n lu ®éng.
- HÖ sè thanh to¸n tøc thêi.
ThÓ hiÖn vÒ tiÒn mÆt vµ c¸c lo¹i tµi s¶n cã thÓ chuyÓn ngay thµnh
tiÒn ®Ó thanh to¸n nî ng¾n h¹n. HÖ sè thanh to¸n tøc thêi ®îc x¸c ®Þnh:
TiÒn + §Çu t ng¾n h¹n + C¸c kho¶n ph¶i thu
Nî ng¾n h¹n
HÖ sè nµy thêng xuyªn biÕn ®éng tõ 0,5 ®Õn 1. Tuy trong qu¸ tr×nh
®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cÇn xem xÐt ®Õn ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ
thùc tÕ t×nh h×nh cña doanh nghiÖp song nÕu hÖ sè k bÐ < 0,5 th× doanh
nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n nî vµ trong ®iÒu kiÖn cña
c¸c kho¶n nî ®· ®Õn h¹n tr¶ th× doanh nghiÖp buéc ph¶i dïng c¸c biÖn
ph¸p bÊt lîi ®Ó ®ñ tiÒn thanh to¸n.
K=
- HÖ sè quay vßng cña kho¶n ph¶i thu.
Lµ tû sè gi÷a doanh thu thuÇn cña c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch
hµng. HÖ sè nµy ph¶n ¸nh tèc ®é chu chuyÓn ®èi víi c¸c kho¶n ph¶i thu
thµnh tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp. C¸c kho¶n ph¶i ph¶i thu cña kh¸ch hµng
®îc thu bao nhiªu lÇn trong kú. C«ng thøc x¸c ®Þnh:
Doanh thu thuÇn
B×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu
HÖ sè quay vßng c¸c kho¶n ph¶i thu biÓu hiÖn b×nh qu©n cø 1 ®ång
c¸c kho¶n ph¶i thu trong n¨m th× thu ®îc bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn.
H=
HÖ sè H cµng cao chøng tá tèc ®é thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu nhanh,
®iÒu nµy tèt v× doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®Çu t vµo c¸c kho¶n ph¶i thu
nhiÒu. Tuy nhiªn nÕu hÖ sè H qu¸ cao tøc k× h¹n thanh to¸n ng¾n, do ®ã cã
¶nh hëng ®Õn khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô, kh«ng hÊp dÉn kh¸ch hµng.
- Kú thu b×nh qu©n cña doanh nghiÖp b¸n chÞu:
Ph¶n ¸nh sè ngµy cÇn thiÕt b×nh qu©n ®Ó thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu
trong kú.
B×nh qu©n c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch
Tæng doanh thu
Theo nguyªn t¾c chung th× kú b×nh qu©n cña doanh thu b¸n chÞu ë
mét doanh nghiÖp kh«ng vît qu¸ 1 + 1/3 ngaú cña kú h¹n thanh to¸n. Tuy
nhiªn nÕu ph¬ng thøc thanh to¸n cã Ên ®Þnh kú h¹n ®îc hëng chiÕt khÊu
th× sè ngµy cha thu kh«ng ®îc vît qu¸ 1 + 1/3 sè ngµy cña kú h¹n hëng
chiÕt khÊu.
N=
- HÖ sè quay vßng hµng tån kho.
Ph¶n ¸nh mèi quan hÖ khèi lîng hµng ho¸ ®· b¸n víi hµng ho¸ dù
tr÷ trong kho. HÖ sè quay vßng hµng tån kho mµ sè lÇn mµ hµng ho¸ tån
kho b×nh qu©n ®îc b¸n trong kú.
N=
365
365
=
HÖ sè quay vßng hµng tån kho
HK
IV. Sù cÇn thiÕt c¶i tiÕn qu¶n trÞ tµi chÝnh c¸c tæ chøc
kinh tÕ nãi chung vµ cña C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t
triÓn n«ng th«n nãi riªng
Trong doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh lµ c¬ së
®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng. Tuy nhiªn ho¹t
®éng tµi chÝnh lµ ho¹t ®éng cèt lâi ®¶m b¶o cho viÖc ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh ®îc thùc hiÖn. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh bao gåm: vèn lu ®éng, vèn
cè ®Þnh vµ vèn chuyªn dïng kh¸c. Doanh nghiÖp cã nhiÖm vô tæ chøc huy
®éng c¸c c¸c lo¹i vèn cÇn thiÕt cho nhu cÇu kinh doanh. §ång thêi tiÕn
thµnh ph©n phèi qu¶n lý vµ sö dông vèn hîp lý, cã hiÖu qu¶. ViÖc th êng
xuyªn tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh sÏ gióp cho ng êi sö dông
th«ng tin n¾m ®îc thùc tr¹ng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh, x¸c ®Þnh râ ®îc
nguyªn nh©n vµ møc ®é ¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®Õn qu¶n trÞ tµi chÝnh.
Trªn c¬ së ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.
C¶i tiÕn qu¶n trÞ tµi chÝnh kh«ng chØ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña
c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
nãi riªng mµ cßn lµ mèi quan t©m cña nhiÒu ®èi t îng, c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c
nhµ ®Çu t, chñ ng©n hµng, nhµ cung cÊp vµ b¹n hµng. V× vËy th«ng qua ®ã
cho phÐp thu thËp xö lý th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c trong
doanh nghiÖp nh»m qu¶n lý t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tiÒm lùc vµ
hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh rñi ro vµ triÓn väng trong
t¬ng lai.
Trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ vÊn ®Ò næi lªn lµ lµm thÕ nµo
®Ó ho¹t ®éng kinh doanh trë lªn hiÖu qu¶. V× vËy c¶i tiÕn qu¶n trÞ tµi chÝnh
cµng trë nªn cã ý nghÜa, gióp cho ngêi ra quyÕt ®Þnh lùa chän ph¬ng ¸n
kinh doanh tèi u vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp.
Ch¬ng II
T×nh h×nh qu¶n trÞ tµi chÝnh ë C«ng ty x©y dùng vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n
I. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty.
1. LÞch sö h×nh thµnh.
C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµ mét doanh nghiÖp nhµ
níc thuéc Liªn hiÖp xÝ nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nay lµ
Tæng c«ng ty x©y dùng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ® îc thµnh lËp
theo quyÕt ®Þnh sè 188 NN/TCCB/Q§ ngµy 24 - 3 -1993 cña bé N«ng
nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ xÝ nghiÖp
kh¶o s¸t thiÕt kÕ n«ng nghiÖp theo quy chÕ cña nhµ n íc vÒ thµnh lËp vµ
gi¶i thÓ n«ng nghiÖp. Trªn c¬ së hîp nhÊt cña 3 XÝ nghiÖp: XÝ nghiÖp x©y
l¾p 10, XÝ nghiÖp kh¶o s¸t thiÕt kÕ n«ng nghiÖp theo quyÕt ®Þnh 313
NN/TCCB/Q§ ngµy 10 - 3 - 1991 vµ XÝ nghiÖp vËn t¶i thi c«ng c¬ giíi
theo quyÕt ®Þnh 222 NN/TCCB/Q§ ngµy 1-8-1992 Bé N«ng nghiÖp vµ
C«ng nghiÖp thùc phÈm.
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Tõ khi thµnh lËp C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµ mét
doanh nghiÖp nhµ níc trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n
thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp, cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi
kho¶n më t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc Nhµ níc theo luËt ®Þnh. Tªn giao dÞch cña C«ng ty:
"C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n", C«ng ty ®Æt trô së chÝnh ë
§èng §a - Hµ Néi, v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Vinh - NghÖ An vµ v¨n phßng
®éi t¹i Ph¸p v©n - Thanh Tr× - Hµ Néi.
§Õn nay C«ng ty vÉn ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô x©y dùng c¸c
c«ng tr×nh c«ng nghiÖp d©n dông vµ trang trid néi thÊt, x©y dùng c«ng
tr×nh vµ khai hoang ®ång ruéng. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn tÝch tô tËp trung ph©n
c«ng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ s¶n xuÊt ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô, t¨ng
hiÖu qu¶ kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu nÒn kinh tÕ thÞ tr êng, gi¸ trÞ tæng
s¶n lîng trong c¸c n¨m gÇn ®©y cña C«ng ty ®¹t trªn 20 tû ®ång, ®Õn nay
C«ng ty më réng ph¹m vi ho¹t ®éng ra kh¾p c¶ níc.
II. Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ - C«ng nghÖ cã ¶nh hëng ®Õn
qu¶n trÞ tµi chÝnh ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n.
1. §Æc ®iÓm s¶n phÈm.
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp cã chøc
n¨ng t¸i s¶n xuÊt ra tµi s¶n cè ®Þnh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ
quãc d©n, nã lµm t¨ng søc m¹nh vÒ nÒn kinh tÕ quèc phßng. X©y dùng c¬
b¶n t¹o nªn c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho x· héi gãp phÇn quan träng trong
viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n íc.
Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng kh¸c biÖt so víi
nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c thÓ hiÖn: chu kú s¶n xuÊt kÐo dµi, s¶n phÈm cã
tÝnh ®¬n chiÕc, s¶n phÈm lµ nh÷ng c«ng tr×nh vËt kiÕn tróc cã quy m« lín,
kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian x©y dùng vµ l¾p ®Æt dµi, s¶n phÈm kh«ng ®em
ra thÞ trêng tiªu thô, hÇu hÕt ®· cã ngêi ®Æt hµng tríc, khi x©y dùng n¬i
s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm.
S¶n phÈm x©y dùng mang tÝnh tæng hîp vÒ nhiÒu mÆt: kinh tÕ, kü
thuËt, chÝnh trÞ, nghÖ thuËt... Nã rÊt ®a d¹ng nhng l¹i ®¬n chiÕc. Mçi c«ng
tr×nh ®îc x©y dùng theo mét thiÕt kÕ kü thuËt riªng cã trÞ dù to¸n riªng vµ
t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
2. §Æc ®iÓm vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt.
HiÖn tÝnh ®Õn th¸ng 12 - 2000 c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña C«ng ty ® îc th«ng qua biÓu sau:
BiÓu 1: C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña C«ng ty.
Tªn tµi s¶n
Sè lîng
Gi¸ trÞ cßn l¹i
1. M¸y ñi DT 75
1
18.000.000
2. Trô së lµm viÖc
1
74.210.000
3. Bé ®Çu Video
1
1.416.000
4. ¤t« t¶i Kamaz
1
31.600.000
5. ¤t« Hon®a
1
318.125.000
6. M¸y trén bª t«ng m¸y næ
3
24.540.000
7. §Çm bµn Japan
1
2.689.000
8. V¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Vinh
1
1.447.731.376
9. M¸y trén bª t«ng
10
116.400.000
10. M¸y läc níc
1
5.915.000
11. M¸y vi tÝnh
1
20.574.760
12. §iÖn tho¹i di ®éng
1
7.875.000
13. M¸y photo coppy
1
33.247.500
14. M¸y Fax Canon
1
8.482.500
Tæng
2.110.788.436
Trong tæng sè tµi s¶n hiÖn cã cña c«ng ty phÇn lín ®îc ®Çu t tõ
nguån vèn tù bæ sung thªm chiÕm 1.741.398.317® trong tæng tµi s¶n, mét
phÇn ®îc ®Çu t tõ nguån vèn ng©n s¸ch cÊp bao gåm m¸y ñi trÞ gi¸ 15
triÖu ®ång, trô së lµm viÖc 74.210.000® mét phÇn gi¸ trÞ «t« vµ trô së t¹i
Vinh còng ®îc ®Çu t tõ nguån vèn nµy. Tæng tµi s¶n ®îc ®Çu t tõ ng©n s¸ch
ciÕm 369.390.119 ®ång trong tæng tµi s¶n.
3. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng.
C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n lµ mét ®¬n vÞ x©y l¾p nªn
viÖc tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ c«ng nh©n lao ®éng cña C«ng ty chÞu sù
¶nh hëng trùc tiÕp cña ngµnh x©y l¾p. C«ng ty dùa vµo nh÷ng tÝnh chÊt,
®Æc ®iÓm, nhiÖm vô mµ C«ng ty ®¶m nhËn, C«ng ty lu«n lu«n quan t©m
hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y gän nhÑ, hiÖu qu¶. Tæ chøc bé m¸y cña C«ng
ty thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
S¬ ®å 1: Tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n
Ban gi¸m ®èc gåm:
Gi¸m ®èc vµ Phã gi¸m ®èc
Phßng tµi vô
Phßng tæ chøc
§éi x©y dùng
Phßng kü thuËt
tæng hîp
KÕ to¸n §1
KÕ to¸n ®éi
§éi x©y
§éi x©y
x©y dùng
dùng 1
dùng 22
- Ban gi¸m ®èc C«ng ty bao gåm mét gi¸m ®èc vµ mét phã gi¸m
®èc. Võa lµ ngêi ®¹i diÖn cho nhµ níc võa lµ ngêi ®¹i diÖn cho c¸n bé
c«ng nh©n viªn trong C«ng ty, thay mÆt C«ng ty gi¸m ®èc hay phã gi¸m
®èc chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mçi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cã quyÒn
®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo quy ®Þnh ®îc ban hµnh. §¹i
diÖn cho C«ng ty thùc hiÖn quÒn vµ nghÜa vô cho nhµ níc ®ång thêi ch¨m
lo ®Õn ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn.
- Phßng tµi vô: Thùc hiÖn viÖc ghi chøng tõ, xö lý c¸c chøng tõ, ghi
sæ kÕ to¸n, lËp b¸o c¸o kÕ to¸n, ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu vÒ t×nh h×nh
kinh tÕ, tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Çy ®ñ, kÞp thêi. §ång thêi phong tµi vô cã
chøc n¨ng ph©n phèi, gi¸m s¸t c¸c nguån vèn ®¶m b¶o n©ng cao hiÖu qu¶
sö dông vèn.
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh cã nhiÖm vô theo dâi tæ chøc, qu¶n lý
nh©n lùc vµ c¸n bé qu¶n lý trong C«ng ty. §ång thêi cã nhiÖm vô ph©n
ph¸t tµi liÖu cho c¸c phßng ban kh¸c.
- Phßng kü thuËt tæng hîp: Cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt, lËp c¸c hå s¬ dù thÇu, tÝnh to¸n x©y dùng c¸c c«ng tr×nh tham gia dù
thÇu, lËp h¹n møc vµ tæ chøc mua vËt liÖu ®¸p øng nhu cÇu cho c¸c ®éi khi
®îc gi¸m ®èc giao phã, theo dâi gi¸m s¸t t×nh h×nh thi c«ng cña c¸c c«ng
tr×nh tróng thÇu. §ång thêi cã chøc n¨ng gióp ®ì gi¸m ®èc trong qu¶n lý
vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh.
HiÖn nµy C«ng ty cã tæng sè c«ng nh©n viªn lµ 596 ng êi trong ®ã 93
ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc, 203 c«ng nh©n kü thuËt, 57 trung cÊp, cßn l¹i lµ
c«n nh©n x©y dùng bËc thÊp vµ lao ®éng phæ th«ng. Trong ®ã cã 13 nh©n
viªn qu¶n lý gåm 1 gi¸m ®èc vµ 1 phã gi¸m ®èc, 5 nh©n viªn phßng tµi vô,
5 nh©n viªn phßng kü thuËt tæng hîp vµ nh©n viªn phßng tæ chøc. HiÖn
nay C«ng ty cã 22 ®éi s¶n xuÊt, mçi ®éi cã thÓ hîp ®ång s¶n xuÊt mét hay
nhiÒu c«ng tr×nh.
III. Thùc tr¹ng qu¶n trÞ tµi chÝnh ë C«ng ty x©y dùng vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n.
§Ó biÕt ®îc thùc tr¹ng ®Çu t cña C«ng ty ta nghiªn cøu vµ ph©n tÝch
ho¹t ®éng ®Çu t trong 3 n¨m gÇn nhÊt trë l¹i ®©y th«ng qua biÓu.
1. T×nh h×nh ®Çu t.
BiÓu 8a: T×nh h×nh ®Çu t ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
ChØ tiªu
1998
1999
7,43
2,62
Tû suÊt ®Çu t %
4,81
Tû suÊt tù tµi trî tµi
2,386 1,552 -0,834
s¶n cè ®Þnh (lÇn)
Qua biÓu ta thÊy:
- Tû suÊt ®Çu t.
2000
8,43
1
1,754 0,202
Tèc ®é ph¸t
triÓn b×nh qu©n
132,39
86,4
XÐt ë gãc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n cña chØ tiªu trong 3 n¨m lµ
132,39% cho thÊy hiÖn ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®îc t¨ng lªn. Xem xÐt
mét c¸c cô thÓ cho thÊy.
Tû suÊt ®Çu t =
Tµi s¶n cè ®Þnh
Tæng tµi s¶n
N¨m 1999 tû suÊt ®Çu t lµ 7,43% t¨ng 2,62% so víi n¨m 1998 ph¶n
¸nh C«ng ty ®· chó träng ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh do C«ng ty ®· ®Çu t x©y
dùng v¨n phßng lµm viÖc t¹i Vinh, ®ång thêi sè vèn lu ®éng trong n¨m
còng t¨ng lªn 0,67% do c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn. KÕt qu¶ cho thÊy
C«ng ty cã tµi s¶n lu ®éng lín h¬n rÊt nhiÒu so víi tµi s¶n cè ®Þnh mµ l¹i
chñ yÕu ë c¸c kho¶n ph¶i thu chøng tá t×nh h×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty ch a
æn ®Þnh. Ph¶n ¸nh viÖc ®Çu t tµi s¶n cña C«ng ty cha hîp lý, sè m¸y mãc
thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt qu¸ Ýt. MÆc dï trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
C«ng ty ®· chó träng t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh ®Çu t ph¸t triÓn l©u dµi.
N¨m 2000 tû suÊt ®Çu t t¨ng 1% so víi n¨m 1999 nguyªn nh©n do
tæng tµi s¶n cña C«ng ty ®· gi¶m xong tèc ®oä gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh vÉn
nhá h¬n. V× vËy tû suÊt t¨ng thÓ hiÖn tû träng tµi s¶n cè ®Þnh trong tæng
tµi s¶n t¨ng lªn. Tuy nhiªn tµi s¶n lu vÉn chiÕm phÇn lín trong tæng tµi s¶n
cña C«ng ty.
- Tû suÊt tµi trî.
Vèn chñ së h÷u
Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh
N¨m 1999 tû suÊt tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh lµ 1,552 lÇn gi¶m 0,834 lÇn
so víi n¨m 1998, nguyªn nh©n tµi s¶n cè ®Þnh trong n¨m ®· t¨ng lªn mÆc
dï tû suÊt gi¶m song vèn chñ së h÷u vÉn ®¶m b¶o ®Ó ®Çu t c¸c lo¹i h×nh
tµi s¶n cè ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh vÉn v÷ng vµng æn ®Þnh.
Tû suÊt tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh =
N¨m 2000 tû suÊt tù trµi trî tµi s¶n cè ®Þnh lµ 1,754 lÇn t¨ng 0,202
lÇn so víi n¨m 1999 do tèc ®é gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh m¹nh h¬n tèc ®é gi¶m
vèn chñ së h÷u. C«ng ty cã ®ñ vèn chñ së h÷u ®Ó ®Çu t cho c¸c lo¹i h×nh
tµi s¶n cè ®Þnh mµ kh«ng ph¶i ®i vay ng©n hµng ®Ó ®Çu t.
Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch trong 3 n¨m cho thÊy t×nh h×nh ®Çu t cña C«ng
ty lµ cha phï hîp tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû träng nhá trong sè m¸y mãc
thiÕt bÞ, ®Æc biÖt n¨m 2000 tµi s¶n cè ®Þnh cò hÕt thêi h¹n sö dông t¨ng lªn
®¸ng kÓ. Tµi s¶n lu ®éng chiÕm tû träng cao trong tæng sè tµi s¶n ®Æc biÖt
lµ c¸c kho¶n ph¶i thu ngµy cµng t¨ng lªn ®Õn n¨m 2000 c¸c kho¶n ph¶i
thu cña kh¸ch hµng t¨ng.
*************
2. C¬ cÊu vèn s¶n xuÊt kinh doanh.
BiÓu 8b: C¬ cÊu vèn kinh doanh cña C«ng ty.
1999
ChØ tiªu
1998
Tû suÊt nî (%)
89,73 89,23
Tû suÊt tù tµi trî (%) 10,27 10,77
-0,5
0,5
2000
85,22 -4,01
14,78 4,01
Tèc ®é ph¸t
triÓn b×nh
qu©n
97,45
119,96
§Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng kinh doanh l©u dµi cña C«ng ty ta nghiªn cøu
vµ ph©n tÝch. Qua biÓu ta thÊy:
- Tû suÊt nî ph¶n ¸nh quan hÖ nî ph¶i tr¶ vµ tæng nguån vèn cho
thÊy ®îc tû lÖ vèn vay trong tæng nguoßn vèn cña doanh nghiÖp. Qua biÓu
ta thÊy tû suÊt nî b×nh qu©n trong 3 n¨m lµ 97,45% cho thÊy nh÷ng cè
g¾ng cña C«ng ty trong viÖc gi¶m bít c¸c kho¶n nî trong tæng nguån vèn.
Cô thÓ n¨m 1999 tû suÊ nî lµ 89,23% gi¶m 0,5% so víi n¨m 1998 lµ do nî
ph¶i tr¶ mµ nguån vèn chñ së së h÷u ®Òu t¨ng song tèc ®é t¨ng nguån vèn
chñ së h÷u t¨ng nhanh h¬n (t¨ng 8,61%) so víi n¨m 1998, so víi tèc ®é
ph¶i tr¶ (t¨ng 2,94%). N¨m 2000 tû suÊt nî gi¶m 4,01% so víi n¨m 1999
do C«ng ty ®· cè g¾ng hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî ®èi víi ng êi b¸n, c¸c ®¬n vÞ
néi bé lµm gi¶m c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶. KÕt qu¶ ph¶n ¸nh C«ng ty ®· chó
träng gi¶m nî ph¶i tr¶ t¨ng møc ®é tù chñ tµi chÝnh song sè vèn vay vÉn
chiÕm phÇn lín vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù rµng
buéc søc Ðp cña c¸c kho¶n nî vay.
- Tû suÊt tµi trî.
XÐt tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n cña c¸c chØ tiªu trong 3 n¨m lµ
119,96% ph¶n ¸nh sè vèn chñ së h÷u chiÕn trong tæng nguån vèn t¨ng dÇn
qua c¸c n¨m. Xem xÐt mét c¸ch cô thÓ thÊy n¨m 1999 tû suÊt tµi trî lµ
10,77% t¨ng 0,5% so víi n¨m 1998. N¨m 2000 tû suÊt t¨ng 4,01% so víi
n¨m 1999. KÕt qu¶ thÓ hiÖn C«ng ty ®· cè g¾ng t¨ng nguån vèn chñ së
h÷u trong tæng nguån vèn ®Ó t¨ng tÝnh tù chñ song kh¶ n¨ng ®éc lËp tµi
chÝnh cña C«ng ty lµ rÊt kÐm.
3. T×nh h×nh chñ chuyÓn vèn lu ®éng.
§Ó thÊy râ t×nh h×nh tµi chÝnh, vÊn ®Ò sö dông vèn mµ tµi s¶n th«ng
qua biÓu sau cho thÊy.
BiÓu 10: HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng
ChØ tiªu
1998
1999
1,02
0,01
2000
1,06
0,04
1. Sè vßng quay vèn 0,01
lu ®éng
2. Thêi gian 1 vßng 356,44 352,94 -3,5 339,62 -3,43
quay lu©n chuyÓn
3. HÖ sè ®¶m nhiÖm 0,99 0,98 -0,01 0,94 -0,01
Tèc ®é ph¸t
triÓn b×nh qu©n
102,4
97,6
97,4
- Sè vßng quay cña vèn lu ®éng cho biÕt vèn lu ®éng quay ®îc mÊy
vßng trong kú. NÕu sè vßng quay t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn
t¨ng lªn. Qua biÓu ta thÊy sè vßng quay cña vèn lu ®éng cã xu híng t¨ng
dÇn, tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n cña chØ tiªu lµ 102,4%, xem xÐt mét c¸ch
cô thÓ ta thÊy: n¨m 1999 sè vßng quay vèn lu ®éng lµ 1,02 lÇn t¨ng 0,01
so víi n¨m 1998, ®iÒu nµy ph¶n ¸nh cø 1 ®ång vèn lu ®éng b×nh qu©n sÏ
®em l¹i 1,02 ®ång doanh thu thuÇn. KÕt qu¶ cho thÊy viÖc sö dông vèn l u
®éng cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m 1998. Sè vßng quay vèn lu ®éng nhanh h¬n vµ
®Ó lµm ra 1 ®ång doanh thu thuÇn cÇn sö dông sè vèn lu ®éng Ýt h¬n n¨m
1998 lµ 0,01 ®ång. N¨m 2000 sè vßng quay vèn l u ®éng lµ 1,06 lÇn t¨ng
0,04 lÇn so víi n¨m 1999 ®iÒu nµy cho thÊy viÖc sö dông vèn l u ®éng cña
C«ng ty lµ cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m 1999. §Ó lµm ra mét ®ång doanh thu
thuÇn cÇn sö dông sè vèn lu ®éng Ýt h¬n n¨m 1999 lµ 0,04 ®ång, kÕt qu¶
ph¶n ¸nh sè vßng quay cña vèn lu ®éng t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, ®iÒu nµy
ph¶n ¸nh viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cña C«ng ty cã hiÖu qu¶.
- Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn.
Qua biÓu ta thÊy mét vßng lu©n chuyÓn ®· gi¶m dÇn. Xem xÐt cô thÓ
ta thÊy n¨m 1999 thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn lµ 352,94 ngµy tøc ph¶i
mÊt 11,7 th¸ng vèn lu ®éng míi quay ®îc mét vßng hay mét ®ång vèn lu
®éng lµm ra mét ®ång doanh thu ph¶i mÊt 11,7 th¸ng, song ®· gi¶m 3,5
ngµy so víi n¨m 1998. N¨m 2000 thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn vèn l u
®éng nhanh h¬n qua c¸c n¨ng song ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt cña ngµnh cã
chu kú s¶n xuÊt dµi, thêi h¹n thu håi vèn chËm do ®ã tèc ®é lu©n chuyÓn
vèn chËm.
- HÖ sè ®¶m nhËn vèn lu ®éng.
Qua biÓu ta thÊy hÖ sè ®¶m nhËn n¨m 1999 lµ 0,98 lÇn gi¶m 0,01
lÇn sã víi n¨m 1998. N¨m 2000 hÖ sè lµ 0,94 lÇn gi¶m 0,04 lÇn so víi n¨m
1999. KÕt qu¶ cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng trong c¸c n¨m t¨ng
dÇn, sè vèn lu ®éng tiÕt kiÖm ®îc t¨ng lªn.
Qua kÕt qu¶ ph©n tÝch trong 3 n¨m cho thÊy nh÷ng cè g¾ng cña
C«ng ty trong viÖc t¨ng vßng quay vèn lu ®éng, gi¶m thêi gian mét vßng
lu©n chuyÓn, hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cã t¨ng song kh«ng cao. Vèn
lu ®éng cña C«ng ty lu©n chuyÓn cßn chËm, sè vèn bÞ ø ®äng, chiÕm dông
lín.
4. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña vèn.
BiÓu 9: HiÖu qu¶ sinh lêi cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
ChØ tiªu
1. Tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu (%)
2. Tû suÊt lîi nhuËn/vèn (%)
3. HÖ sè quay vßng tµi s¶n (lÇn)
4. Søc sinh lêi tµi s¶n cè ®Þnh (lÇn)
5. Søc sinh lêi tµi s¶n lu ®éng (lÇn)
6. Søc s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh (lÇn)
7. Søc s¶n xuÊt tµi s¶n lu ®éng (lÇn)
1998
1999
2000
0,98 0,82 -0,16 0,71 -0,11
0,92 0,78 0,14 0,69 0,09
0,94 0,97 0,03 0,98 -0,01
9,52 12,64 3,12 12,89 0,25
0,36 0,57 0,21 1,17
0,6
1,01 1,02 0,01 1,06 0,06
0,039 0,046 0,007 0,096 0,05
- Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu.
Qua biÓu ta thÊy tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu gi¶m dÇn qua c¸c
n¨m cô thÓ: n¨m 1999 lµ 0,82% gi¶m 0,16% so víi n¨m 1998 tøc trong
100 ®ång doanh thu míi sinh ®îc 0,85 ®ång lîi tøc. §Õn n¨m 2000 tû suÊt
lµ 0,71% gi¶m 0,11% so víi n¨m 1998 tøc lµ trong 100 ®ång doanh thu
thuÇn míi sinh ®îc 0,71 ®ång lîi tøc. KÕt qu¶ cho thÊy lîi tøc thu ®îc tõ
ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty rÊt thÊp, ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh
ngµy cµng gi¶m sót.
- Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn.
Tõ sè liÖu trªn biÓu ta thÊy tû suÊt nµy cã xu híng gi¶m dÇn, n¨m
1998 tû suÊt nµy lµ 0,92% cho thÊy 100 ®ång vèn sö dông b×nh qu©n ®em
l¹i lµ 0,92 ®ång l·i. N¨m 1999 tû suÊt nµy lµ 0,78% gi¶m 0,14% so víi
n¨m 1998. N¨m 2000 tû suÊt nµy gi¶m 0,09% so víi n¨m 1999. KÕt qu¶
cho thÊy doanh thu ®em l¹i tõ vèn ®Çu t s¶n xuÊt cña C«ng ty lµ thÊp,
chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty ngµy cµng gi¶m.
- HÖ sè quay vßng tµi s¶n.
Qua biÓu ta thÊy hÖ sè quay vßng tµi s¶n qua c¸c n¨m t¨ng dÇn, cô
thÓ n¨m 1999 t¨ng 0,33 lÇn so víi n¨m 1998. N¨m 2000 t¨ng 0,01 lÇn so
víi n¨m 1999. Ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ®Çu t tµi s¶n t¨ng lªn. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu
qu¶ sö dông tµi s¶n c¸c lo¹i ta tiÕn hµnh xem xÐt c¸c chØ tiªu:
- Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh:
Trong c¸c n¨m søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng lªn, n¨m 1998
lµ 9,52 lÇn ph¶n ¸nh 1 ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i 9,52 ®ång
doanh thu thuÇn. N¨m 1999 søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng lªn lµ
3,12 lÇn cho thÊy 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i
doanh thu t¨ng so víi n¨m tríc. KÕt qu¶ cho thÊy ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh
®em l¹i doanh thu cao.
- Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n lu ®éng.
Qua biÓu ta thÊy søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n lu ®éng n¨m 1998 lµ 1,01
lÇn ph¶n ¸nh 1 ®ång tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n ®em l¹i 1,01 ®ång doanh
thu thuÇn. N¨m 1999 vµ n¨m 2000 søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n l u ®éng cã
t¨ng song cha cao. Ph¶n ¸nh doanh thu tõ ®Çu t tµi s¶n lu ®éng kh«ng cao.
- HiÖu qu¶ sinh lêi cña tµi s¶n cè ®Þnh.
Qua biÓu ta thÊy hiÖu qu¶ sinh lêi cña tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng dÇn qua
c¸c n¨m. Cô thÓ n¨m 1998 lµ 0,36 lÇn, tøc 1 ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n
tµi s¶n cè ®Þnh ®em l¹i 0,36 ®ång lîi tøc gép. N¨m 1999 hiÖu qu¶ sinh lêi
cña tµi s¶n cè ®Þnh lµ 0,57 lÇn t¨ng 0,21 lÇn so víi n¨m 1998. N¨m 2000
t¨ng 0,06 lÇn so víi n¨m 1999. §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ thu ®îc tõ ®Çu
t tµi s¶n cè ®Þnh ®ªm l¹i lµ kh«ng cao. MÆc dï doanh thu thuÇn ®em l·i tõ
tµi s¶n cè ®Þnh lµ cao song hiÖu qu¶ thu ®îc l¹i thÊp.
- HiÖu qu¶ sinh lêi cña tµi s¶n lu ®éng cho biÕt mét ®ång vèn lu
®éng thu ®îc mÊy ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy míi ®¸nh gi¸ tr×nh ®é thùc
sù qu¶n lý sö dông vèn v× lîi nhuËn lµ môc tiªu cuèi cïng cña kinh doanh
- Xem thêm -
.DOC 
41 
21316 
77 
