Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại ubnd xã hiệp hưng, huyện phụ...

Tài liệu Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại ubnd xã hiệp hưng, huyện phụng hiệp, tỉnh hậu giang

.PDF
55
258
70

Mô tả:

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA LUẬT  LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN LUẬT KHÓA 2011 – 2014 ĐỀ TÀI CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA” TẠI UBND XÃ HIỆP HƯNG, HUYỆN PHỤNG HIỆP, TỈNH HẬU GIANG Giáo viên hướng dẫn: Ths. Võ Duy Nam Bộ môn Luật Hành chính Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thi Hồng Đan MSSV: B110107 Lớp: Hành chính 2-k37 ban đêm Cần Thơ, tháng 5 năm 2014 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG BẢO VỆ LUẬN VĂN ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ......................................................................................................................... Cần Thơ, ngày ……..tháng 5 năm 2014 MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài.........................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………………...2 3. Phạm vi nghiên cứu……………………………………………………….................3 4. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………….....3 5. Cấu trúc luận văn.........................................................................................................3 CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CƠ CHẾ “MỘT CỬA” 1.1 . Cải cách hành chính……………………………………………………………...4 1.2 . Cải cách thủ tục hành chính……………………………………………………..6 1.2.1 . Thủ tục hành chính………………………………………………………………………6 1.2.2 . Vai trò của thủ tục hành chính…………………………………………………………7 1.2.3 . Cải cách thủ tục hành chính……………………………………………………………7 1.2.4 . Mục tiêu của việc cải cách hành chính….……………………………………………8 1.3. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính......................................9 1.3.1. Nguyên tắc xây dựng thủ tục hành chính …………………………………………..10 1.3.2. Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính............................................................10 1.4. Cơ chế “một cửa”……………………………………………………………….11 1.4.1. Sự ra đời của cơ chế “một cửa”……………………………………………….11 1.4.2. Khái niệm cơ chế “một cửa” và cơ chế “một cửa liên thông”.........................12 1.4.2.1. Cơ chế “một cửa”............................................................................................12 1.4.2.2. Cơ chế “một cửa liên thông”...........................................................................13 1.4.3. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa”...........................................................14 1.4.4. Phạm vi và quy trình thực hiện cơ chế “một cửa”...........................................15 1.4.4.1. Phạm vi thực hiện cơ chế “một cửa”...............................................................15 1.4.4.2. Quy trình thực hiện cơ chế “một cửa”.............................................................15 1.4.5. Ưu điểm của cơ chế “một cửa”..........................................................................16 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO VIỆC CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA” TẠI UBND XÃ HIỆP HƢNG 2.1. Khái quát về tổ chức bộ máy và hoạt động của UBND xã Hiệp Hƣng …..….18 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển……………………………………………….….18 2.1.2. Cơ cấu tổ chức nhân sự………………………………………………………………..18 2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ…………………………………………………………………..19 2.2.Tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hƣng………………………....……………………….......................21 2.2.1. Căn cứ pháp lý để tổ chức Bộ phận “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng.............................................................................................................................21 2.2.2. Tổ chức và hoạt động của Bộ phận “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng.............................................................................................................................22 2.2.2.1. Vị trí pháp lý của Bộ phận “một cửa”………...…………..…………….........22 2.2.2.2. Thời gian làm việc……………………………………………………………………23 2.2.2.3. Quy trình giải quyết các công việc…………………………………………......….23 2.2.3. Hệ thống thủ tục hành chính giải quyết theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng…………...………………………………………..…….......................…24 2.2.3.1.Thực hiện cơ chế “một của” trong lĩnh vực Xây dựng nhà ở………..…….….25 2.2.3.2. Thực hiện cơ chế “một cửa” trong lĩnh vực Đất đai…………………………...27 2.2.3.3. Thực hiện cơ chế “một cửa” trong lĩnh vực Hộ tịch……………………………28 2.2.3.4. Thực hiện cơ chế “một cửa” trong lĩnh vực Chứng thực…….…...……….....30 2.3. Đánh giá việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hƣng…………………….………………………………………31 2.3.1. Những kết quả đạt được...………………………..........……..........……..…….31 2.3.2. Hạn chế…...………………………………………...……………............……..35 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ……......…………..........………………...…37 2.3.4. Đánh giá ……..……………………………………...........……………............39 2.4. Giải pháp nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính tại UBND xã Hiệp Hƣng………………………………………………………………………....……….40 2.4.1.Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp Ủy Đảng và lãnh đạo địa phương...........................................................................................................................40 2.4.2. Hoàn thiện thể chế pháp lý gắn liền với đơn giản hóa các thủ tục hành chính, xóa bỏ những thủ tục rườm rà……………………………………….........…..............41 2.4.3. Đầu tư cơ sở vật chất gắn liền với ứng dụng công nghệ thông tin……………....42 2.4.4. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát…………………………………………….43 2.4.5. Nâng cao chất lượng cán bộ, công chức…………………………………………….44 2.4.6. Xây dựng văn hóa công sở…………………………………………………………….46 2.4.7. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức về cải cách hành chính cho cán bộ, công chức và tổ chức, công dân……………………………………………………………..47 KẾT LUẬN .................................................................................................................48 DANH MỤC THAM KHẢO DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO * Văn bản quy phạm pháp luật: 1. Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013. 2. Luật Đất đai năm 2003. 3. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003. 4. Luật Xây dựng năm 2003 và sửa đổi, bổ sung năm 2009. 4. Luật cư trú năm 2006. 5. Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng11 năm 2011 của Chính phủ về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011- 2020. 6. Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 13 tháng 6 năm 2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 11 năm 2011 của Chính phủ về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 20112020. 7. Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 27 tháng 12 năm 2005 về đăng ký và quản lý hộ tịch. 8. Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính. 9. Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày 17 tháng 9 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001- 2010. 10. Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22 tháng 6 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. 11. Quyết định số 431/QĐ-UBND ngày 22 tháng 02 năm 2010 phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng trụ sở làm việc cấp xã, phường, thị trấn giai đoạn 2009-2015. 12. Quyết định số 743/QĐ-UBND ngày 31-3-2010 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang về việc thông qua phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính thực hiện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang. 13. Quyết định số 1792/QĐ-UBND ngày 04-11-2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang về việc công bố cơ sở dữ liệu thủ tục hành chính dùng chung cho 3 cấp trên địa bàn tỉnh Hậu Giang. * Sách, báo, tạp chí, tài liệu,... 1. TS. Hoàng Quang Đạt, Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Tạp chí Quản lý Nhà nước - số 185 (6-2011). 2. Ths. Lê Đình Lung, Sự chỉ đạo của Đảng về cải cách hành chính trong những năm đầu thời kì đổi mới, Tạp chí Quản lý Nhà nước – số 191 (12-2011). 3. Ths. Nguyễn Hồng Nhung- Lê Thị Tố Nga, Xây dựng tiêu chí và quy trình đánh giá chất lượng dịch vụ hành chính công ở bộ phận “một cửa” cấp huyện, Tạp chí Quản lý Nhà nước - số 199 (8-2012). 4. Ths. Phạm Thị Thu Lan, Công chức, viên chức - điểm nút của cải cách hành chính, Tạp chí quản lý Nhà nước – số 185 (6-2011). 5. Ths. Phạm Thị Quỳnh Hoa, Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức đáp ứng yêu càu cải cách hành chính ở Việt Nam hiện nay, Tạp chí Quản lý Nhà nước - số 199 (82012). * Trang thông tin điện tử: 1.http://caicachhanhchinh.gov.vn/Plus.aspx/vi/News/110/0/1010046/0/3179/Hoi_ve_k hai_niem_cai_cach_hanh_chinh [truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2014] 2. http://sxd.hagiang.gov.vn/Thu-tuc-hanh-chinh-1.html [truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014] 3. http://thutuchanhchinh.haugiang.gov.vn.[truy cập ngày 30/3/2014] 4. Theo Th.s Thái Xuân Sang – Gv khoa Quản lý nhà nước, Cải cách thủ tục hành chính trong tiến trình phát triển và hội nhập, được đăng trên trang: http://truongchinhtrina.gov.vn/AritcleDetail.aspx?_Aricle_ID=47 [truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2014] Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài Bộ máy Nhà nước nói chung và cơ quan công quyền nói riêng hoạt động chủ yếu để phục vụ nhân dân, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân, thay nhân dân quản lý đất nước. Bất kỳ một cơ quan, tổ chức nào muốn hoạt động tốt đều cần có những trình tự, thủ tục để làm những nguyên tắc cốt yếu nhằm tạo sự kỷ cương, nề nếp, có trên có dưới. Nhưng thực tế thì hoàn toàn ngược lại, thuận lợi đâu không thấy, chỉ nghe người dân phàn nàn biểu hiện thái độ e ngại khi muốn đến cơ quan nhà nước giải quyết những việc liên quan. Vì đâu người dân lại tỏ thái độ như thế? Bởi lẽ, các cơ quan nhà nước có quá nhiều thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp, mất nhiều thời gian, công sức của người dân khi đến làm việc, từ đó tạo tâm lý ngại đến các cơ quan công quyền. Rõ ràng những thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp và thái độ phục vụ không đúng mực của cán bộ, công chức,....đã làm mất dần lòng tin của nhân dân vào nền hành chính của nước nhà. Đặc biệt, nước ta đang từng bước chuyển mình hòa vào nhịp độ chung của thời kỳ hội nhập quốc tế. Mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước, thúc đẩy sự phát triển của các thành phần kinh tế và thu hút vốn đầu tư nước ngoài, thì cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa các khâu trong quá trình giải quyết công việc của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp là một bước ngoặc quan trọng và có ý nghĩa lớn lao. Để làm tốt việc cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng, Chính phủ đã ban hành hàng loạt các văn bản chỉ đạo cho việc đổi mới, nhằm hướng tới một nền hành chính thống nhất, trong sạch, vững mạnh, công khai, minh bạch, hiệu lực và hiệu quả. Đầu tiên phải kể đến là Nghị quyết số 38/CP ngày 04/5/1994 về cải cách một bước thủ tục hành chính trong giải quyết công việc của công dân và tổ chức, mở đầu cho hoạt động thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính, đã tạo bước đột phá lớn trong hoạt động nâng cao hiệu quả quản lý của các cơ quan nhà nước đối với mọi lĩnh vực, là sự chuyển biến rõ rệt trong việc xây dựng và hoàn thiện thể chế Nhà nước. Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành một loạt các quy định về cải cách hành chính, tạo hành lang pháp lý cơ bản cho việc triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo hướng đổi mới, đáp ứng được nhu cầu của xã hội như Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg với Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001- 2010; Quyết định số 181/2003/QĐ-TTg ngày 04-9-2003 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương và Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22-6-2007 của GVHD: Võ Duy Nam -1- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa”, cơ chế “một cửa liên thông” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08-6-2010 về kiểm soát thủ tục hành chính. Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08-11-2011 ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 và Nghị quyết 76/NQ-CP ngày 13-6-2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08-11-2011 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Hòa chung trong công cuộc cải cách thủ tục hành chính trong cả nước, tại UBND xã Hiệp Hưng cũng được tổ chức thí điểm Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả (sau đây gọi là Bộ phận “một cửa”), để tạo thuận tiện cho nhân dân khi đến làm việc tại UBND xã. Sau nhiều năm thực hiện cơ chế “một cửa”, bên cạnh những kết quả tích cực như thủ tục hành chính được đơn giản, tinh gọn góp phần giảm hẳn tình trạng gây phiền hà, sách nhiễu tổ chức, công dân; tinh thần, năng lực chuyên môn của cán bộ, công chức được nâng lên đáng kể. Tuy vậy, vẫn còn nhiều vấn đề bức xúc, biểu hiện thủ tục hành chính còn rườm rà, thái độ phục vụ của một bộ phận cán bộ, công chức vẫn còn thờ ơ, vô trách nhiệm; tình trạng nhũng nhiễu vẫn còn gây khó khăn cho công dân trong quá trình giải quyết công việc. Những vấn đề này cần được khắc phục kịp thời để phù hợp với những thay đổi của thực tiễn địa phương cũng như tình hình phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Công cuộc cải cách hành chính nói chung và cải cách thủ tục hành chính nói riêng phải được thực hiện thường xuyên, liên tục. Vì vậy, việc nghiên cứu về thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính, rút ra tổng kết của địa phương là cần thiết. Chính vì những lý do trên mà tác giả đã chọn đề tài “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng” để làm luận văn tốt nghiệp cử nhân luật. 2. Mục đích nghiên cứu Đề tài hướng tới những mục đích sau: - Từ thực tiễn nghiên cứu tìm ra và phân tích những nguyên nhân dẫn đến những mặt tồn tại hạn chế của việc thực hiện mô hình “một cửa” ở UBND xã Hiệp Hưng. - Tìm hiểu thực trạng triển khai và thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng. - Thông qua việc thâm nhập thực tế và phân tích nguyên nhân tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công cuộc cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”, để cơ quan công quyền địa phương từng bước hoàn thiện tốt công tác phục vụ cho nhân dân. Từ đó, lấy lại lòng tin của nhân dân vào hoạt động của Bộ máy nhà nước và cơ quan công quyền hơn. GVHD: Võ Duy Nam -2- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang 3. Phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu những vấn đề, lĩnh vực giải quyết công việc thực hiện theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng từ năm 2011 đến năm 2013. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Để hoàn thành luận văn, tác giả đã dựa trên nền tảng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh, nghiên cứu lý thuyết và khảo sát thực tế nhằm hoàn thành tốt đề tài đã chọn. 5. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, phụ lục, danh mục tài liệu tham khảo, kết luận. Phần nội dung của đề tài gồm 2 chương chính: Chương 1: Những vấn đề chung về cải cách thủ tục hành chính và cơ chế “một cửa”. Chương 2: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả của cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng. GVHD: Võ Duy Nam -3- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VÀ CƠ CHẾ “MỘT CỬA” 1.1. Cải cách hành chính1 Cải cách hành chính là một khái niệm đã được nhiều học giả, các nhà nghiên cứu hành chính trên thế giới đưa ra, dựa trên các điều kiện về chế độ chính trị, kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia, cũng như phụ thuộc vào quan điểm và mục tiêu nghiên cứu, do đó hầu hết các định nghĩa này là khác nhau. - Cải cách hành chính là một sự thay đổi có kế hoạch, theo một mục tiêu nhất định, được xác định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền; - Cải cách hành chính không làm thay đổi bản chất của hệ thống hành chính, mà chỉ làm cho hệ thống này trở nên hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân được tốt hơn so với trước, chất lượng các thể chế quản lý nhà nước đồng bộ, khả thi, đi vào cuộc sống hơn, cơ chế hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của bộ máy, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan nhà nước sau khi tiến hành cải cách hành chính đạt hiệu quả, hiệu lực hơn, đáp ứng yêu cầu quản lý kinh tế – xã hội của một quốc gia; - Cải cách hành chính tuỳ theo điều kiện của từng thời kỳ, giai đoạn của lịch sử, yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia, có thể được đặt ra những trọng tâm, trọng điểm khác nhau, hướng tới hoàn thiện một hoặc một số nội dung của nền hành chính, đó là tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức, thể chế pháp lý, hoặc tài chính công ... Ở Việt Nam hiện nay, chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào chính thức định nghĩa khái niệm cải cách hành chính là gì. Tuy nhiên, nhiều văn bản quan trọng của Đảng đã đề cập đến thuật ngữ này, như Nghị quyết Đại hội VII, Nghị quyết TW 8 khoá VII, Nghị quyết Đại hội VIII ... đã nêu ra các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho công cuộc cải cách hành chính nhà nước. Đồng thời, Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 -2010 của Chính phủ được ban hành kèm theo Quyết định số 136/2001/QĐ-TTg ngày 17-9-2001 của Thủ tướng Chính phủ cũng đã nêu 4 nội dung cơ bản của cải cách hành chính Việt Nam, đó là cải cách thể chế, cải cách tổ chức bộ máy hành chính, đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và cải cách tài chính công. Mục tiêu của cải cách hành chính nhà nước đến 2010 theo Chương trình tổng thể là “Xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững 1 http://caicachhanhchinh.gov.vn/Plus.aspx/vi/News/110/0/1010046/0/3179/Hoi_ve_khai_niem_cai_cach_ha nh_chinh [truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2014] GVHD: Võ Duy Nam -4- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hoá, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước. Đến năm 2010, hệ thống hành chính về cơ bản được cải cách phù hợp với yêu cầu quản lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.”2 Trên thực tiễn của 10 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001- 2010 vừa xong, gặt hái được nhiều kết quả tích cực nhưng cũng có nhiều mặt hạn chế. Lấy đó làm bài học kinh nghiệm để cả nước tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2011 ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020 và Nghị quyết số 76/2013/NQ-CP ngày 13-6-2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2011 ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020. Với nội dung trọng tâm là cải cách thể chế; xây dựng, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức, chú trọng cải cách chính sách tiền lương nhằm tạo động lực thực sự để cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ có chất lượng và hiệu quả cao; nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính và chất lượng dịch vụ công3. Vì sao lại phải cải cách hành chính? Bởi nền hành chính công truyền thống của chúng ta có nhiều mặt hạn chế như4: cơ cấu cồng kềnh, có nhiều cấp trung gian; chuyên môn hóa sâu nên khó thích nghi với sự thay đổi; lạm dụng về mặt hành chính, giấy tờ, thủ tục rườm rà; máy móc, cứng nhắc, không linh hoạt; chủ yếu quan tâm vào các mối quan hệ chính thức mà không quan tâm đến mối quan hệ con người; quyền hạn, trách nhiệm không được phân biệt rạch ròi. Trong khi trên thực tế, quan hệ giữa các cá nhân không chỉ dựa vào các văn bản, thủ tục mà còn có các mối quan hệ qua lại giữa con người với con người; mọi hoạt động trong các cơ quan nhà nước không thể máy móc và cứng nhắc mà cần thay đổi theo sự thay đổi của môi trường; cán bộ công chức không chỉ dựa trên chuyên môn mà còn khả năng khác nữa; hoạt động hành chính không thể tách rời chính trị. Vì thế cải cách hành chính với mục tiêu xây dựng một nền hành chính trong sạch, có đủ năng lực, sử dụng đúng quyền lực và từng bước 2 Mục tiêu của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 -2010 của Chính phủ. 3 Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020. 4 Theo Nguyễn Thị Tuyết Nhung, Áp dụng mô hình quản lý công mới ở Việt Nam trong tiến trình cải cách hành chính, Tạp chí Quản lý Nhà nước – số 191 (12-2011). GVHD: Võ Duy Nam -5- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang hiện đại hóa để quản lý có hiệu lực và hiệu quả công việc của Nhà nước, là rất cần thiết. 1.2. Cải cách thủ tục hành chính 1.2.1.Thủ tục hành chính Bất kỳ một tổ chức, bộ máy hoạt động nào của doanh nghiệp, cơ quan nhà nước,… đều cần xây dựng cho mình những trình tự, thủ tục, nguyên tắc nhất định…để tạo sự nề nếp, thứ tự, kỷ cương chặt chẽ, thông suốt. Có như thế thì bộ máy đó mới hoạt động tốt và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Nhưng đôi khi chính những quy định, thủ tục đó lại gây khó khăn cho người khác. Điển hình ở đây là chính những thủ tục hành chính rườm rà, phức tạp của các cơ quan công quyền đã gây khó khăn rất nhiều cho cá nhân và tổ chức. Nó tạo một tâm lý e ngại và thiếu tin tưởng vào hoạt động của bộ máy nhà nước, từ đó làm giảm đi hiệu quả cần đạt được khi xây dựng nhà nước là phải hết lòng phục vụ nhân dân. Vì thế, để hướng tới một nền hành chính phục vụ cho nhân dân, tinh gọn, hiệu quả, thống nhất, thông suốt và minh bạch thì việc cải cách hành chính là điều tất yếu và cấp thiết. Thủ tục hành chính được hiểu theo một cách đơn giản là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức 5. Hoặc có thể hiểu theo Từ điển thuật ngữ Hành chính, thủ tục hành chính là trình tự thực hiện hình thức hoạt động của một cơ quan hành chính nhà nước. Các thủ tục hành chính có mục đích thiết lập trật tự hoạt động quản lý nhà nước trong mọi lĩnh vực. Nó gồm toàn bộ các quy tắc pháp lý quy định về trình tự, trật tự thực hiện thẩm quyền của cơ quan nhà nước trong việc giải quyết nhiệm vụ của Nhà nước và công việc liên quan đến công dân tạo thành một hệ thống các quy phạm về thủ tục. Chúng là những nguyên tắc bắt buộc các cơ quan nhà nước cũng như các công chức nhà nước phải tuân theo. Thủ tục hành chính là trình tự thực hiện thẩm quyền trong hoạt động hành chính nhà nước, là cách thức mà nhà nước áp dụng để làm cho các quy định của luật pháp có được sự bảo đảm thống nhất trong quá trình thực thi và áp dụng vào đời sống. Như vậy, thủ tục hành chính là toàn bộ quy tắc, trình tự do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định, theo đó cơ quan hành chính nhà nước, các tổ chức, cá nhân phải tuân theo trong khi giải quyết các công việc giữa các cơ quan nhà nước với nhau và giữa cơ quan nhà nước với các tổ chức xã hội, công dân 6. Từ quan niệm về thủ tục hành chính thì thấy một vấn đề có 5 Điều 3 của Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính. 6 Theo Từ điển thuật ngữ Hành chính. GVHD: Võ Duy Nam -6- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang ý nghĩa phương pháp luận rất quan trọng: Thủ tục hành chính là hình thức, bao giờ cũng gắn với nội dung thẩm quyền của cơ quan hành chính, chịu sự chi phối, quy định bởi thẩm quyền của cơ quan hành chính. Do đó, việc rà soát, cải cách thủ tục hành chính trước hết phải rà soát thẩm quyền của cơ quan hành chính, trên cơ sở đó mà cải cách thủ tục hành chính cho phù hợp. 1.2.2. Vai trò của thủ tục hành chính7 Thủ tục hành chính có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống nhân dân. Thông qua thủ tục hành chính, các cá nhân, tổ chức thực hiện được quyền lợi, nghĩa vụ của mình và đồng thời, các cơ quan hành chính nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước. 1.2.3. Cải cách thủ tục hành chính8 Hiện nay thủ tục hành chính ở nước ta còn nhiều nhược điểm: Hình thức đòi hỏi quá nhiều giấy tờ, gây phiền hà cho nhân dân; nặng nề, nhiều cửa, nhiều cấp trung gian, rườm rà, không rõ ràng về trách nhiệm; không phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mở cửa và hội nhập. Thủ tục hành chính thiếu thống nhất, thường bị thay đổi một cách tuỳ tiện, thiếu công khai, minh bạch. Hậu quả của nhược điểm trên là gây phiền hà cho việc thực hiện quyền tự do, lợi ích và công việc chung của cơ quan, gây trở ngại cho việc giao lưu và hợp tác giữa nước ta với nước ngoài, gây ra tệ cửa quyền, bệnh giấy tờ trong hệ thống cơ quan hành chính, là nơi thuận lợi cho nạn tham nhũng, lãng phí phát sinh, hoành hành. Chính vì vậy, cải cách thủ tục hành chính là yêu cầu bức xúc của nhân dân, doanh nghiệp, của các tổ chức và nhà đầu tư nước ngoài, là khâu đột phá của tiến trình cải cách hành chính Nhà nước. Trong tiến trình phát triển và hội nhập, cải cách thủ tục hành chính có vai trò đặc biệt quan trọng. Theo nghĩa chung nhất, cải cách là một biện pháp được thực hiện để giải quyết những đòi hỏi của thực tiễn với mục tiêu rõ ràng, chương trình cụ thể và yêu cầu phải hoàn tất trong một thời gian nhất định. Cải cách hành chính có thể được hiểu như là một quá trình thay đổi nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hành chính, cải tiến tổ chức, chế độ và phương pháp hành chính cũ, xây dựng chế độ và phương thức hành chính mới trong lĩnh vực quản lý của 7 http://sxd.hagiang.gov.vn/Thu-tuc-hanh-chinh-1.html [truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2014] 8 Theo Th.s Thái Xuân Sang – Gv khoa Quản lý nhà nước, Cải cách thủ tục hành chính trong tiến trình phát triển và hội nhập, được đăng trên trang: http://truongchinhtrina.gov.vn/AritcleDetail.aspx?_Aricle_ID=47 [truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2014] GVHD: Võ Duy Nam -7- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang bộ máy hành chính nhà nước. Cải cách thủ tục hành chính là điều kiện cần thiết để tăng cường củng cố mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, tăng cường sự tham gia quản lý Nhà nước của nhân dân. Cải cách thủ tục được coi là khâu đột phá trong cải cách nền hành chính quốc gia; thủ tục hành chính là khâu được chọn đầu tiên, cải cách thủ tục hành chính sẽ gây ra sự chuyển động của toàn bộ hệ thống khi bị tác động. Quản lý hành chính của nước ta trong giai đoạn hiện nay đang chịu sự tác động bởi hai xu thế lớn của thế giới: đa cực hoá và toàn cầu hoá. Trong xu hướng đó nền hành chính công mới có nhiều điểm khác biệt với nền hành chính truyền thống. Những yếu tố khoa học quản lý, những nhân tố thị trường, những mối quan hệ ngày càng đa dạng phức tạp giữa chính trị - hành chính- kinh tế, những bước nhảy vọt của khoa học công nghệ, xu thế quốc tế hoá đời sống xã hội, trình độ dân trí được nâng cao mọi mặt đã đề ra yêu cầu mới đối với các Nhà nước, các Chính phủ và các nền hành chính công. Những yêu cầu của quá trình cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn hiện nay của nước ta là: - Phải đảm bảo tính thống nhất của hệ thống thủ tục hành chính. - Bảo đảm sự chặt chẽ của hệ thống thủ tục hành chính. - Bảo đảm tính hợp lý của thủ tục hành chính. - Bảo đảm tính khoa học của quy trình thực hiện các thủ tục hành chính để ban hành. - Bảo đảm tính rõ ràng và công khai của các thủ tục hành chính. - Dễ hiểu, dễ tiếp cận. - Có tính khả thi. - Bảo đảm tính ổn định cần thiết của quy trình thủ tục hành chính. Cải cách hành chính là vấn đề được quan tâm chủ yếu hiện nay ở hầu hết các nước trên thế giới. Việt Nam cũng đang đẩy mạnh cải cách hành chính, thủ tục hành chính và đó là khâu đột phá trong thời gian qua. Trong tiến trình phát triển và hội nhập, vai trò của cải cách thủ tục hành chính ngày càng được khẳng định và hơn thế nữa, những yêu cầu mới trong thời kỳ hội nhập sẽ tiếp tục đặt ra cho cải cách thủ tục hành chính những thách thức mới cần phải vượt qua- Đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, vượt qua những thách thức đó, cải cách hành chính sẽ góp phần tích cực để đất nước phát triển và hội nhập thành công. 1.2.4 . Mục tiêu của việc cải cách thủ tục hành chính Mục tiêu của cải cách thủ tục hành chính là hướng tới một nền hành chính thống nhất, thông suốt, trong sạch, vững mạnh, có hiệu lực, hiệu quả và điều cốt yếu là xây dựng một nền hành chính công hướng tới phục vụ xã hội và công dân; hoạt động quản GVHD: Võ Duy Nam -8- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang lý hành chính ngày càng đa dạng, phong phú về nội dung vì thế thủ tục hành chính phải được cải cách mạnh mẽ, uyển chuyển về hình thức, biện pháp nhanh nhẹn, các bước, trình tự gọn, minh bạch, thông suốt và hiệu quả.9 Nhận thức được việc cải cách thủ tục hành chính là tất yếu trong thời đại ngày nay. Đảng và Nhà nước đã có những cái nhìn chiến lược khi định hướng cho việc cải cách hành chính thành những giai đoạn hợp lí. Gần đây nhất là chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001- 2010 vừa mới hoàn thành, gặt hái được nhiều điểm tích cực, thành công xong cũng ấn chứa nhiều điểm hạn chế, chính vì thế mà Chính phủ đã ban hành tiếp Nghị quyết 30c/NQ-CP kèm theo Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Bởi cải cách hành chính là việc dài ngày, lâu năm chứ không phải một ngày một bữa mà thành, cũng như cần sự góp sức của toàn xã hội chứ không chỉ có công chức nhà nước hay của riêng các cơ quan công quyền mà thành. Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh: “Cải cách thủ tục hành chính là một yêu cầu cần thiết trong bối cảnh hiện nay, bởi thủ tục hành chính có vai trò quan trọng, được thực hiện hàng ngày trong đời sống xã hội cũng như tác động lớn đến thu hút đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp”. 1.3. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính. Nguyên tắc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính là những nguyên lý, những tư tưởng chỉ đạo cơ bản, có tính chất xuất phát điểm thể hiện tính toàn diện, tính linh hoạt và có ý nghĩa bao trùm quyết định nội dung và hiệu quả của việc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính. Trong tình hình hội nhập quốc tế hiện nay của đất nước, việc cải cách thủ tục hành chính được xác định là khâu đột phá với mục tiêu đặt ra là nhanh chóng khắc phục những khâu yếu kém, những khuyết điểm của quá trình điều hành trong các cơ quan công quyền có liên quan trực tiếp đến đời sống và hoạt động của tổ chức, công dân. Để đảm bảo đạt được những mục tiêu trên thì cần phải kịp thời xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là hệ thống thủ tục hành chính, cần phải được xây dựng sao cho phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu phát triển khách quan kinh tế - xã hội của đất nước, nhưng vẫn đảm bảo được yêu cầu quản lý Nhà nước, đồng thời tạo được môi trường pháp lý thông thoáng thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Bên cạnh đó, cần tiến hành công việc rà soát các thủ tục hành chính song song, qua đó phát hiện những khiếm khuyết và bổ sung kịp thời, đổi mới trong chính sách, pháp luật, tổ chức bộ 9 Ts. Hoàng Quang Đạt, Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Tạp chí Quản lý Nhà nước số 185 (6-2011). GVHD: Võ Duy Nam -9- SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang máy, quy chế làm việc và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước. Việc xây dựng thủ tục hành chính phải được đặt trên những nguyên tắc cơ bản do Hiến pháp quy định. Những nguyên tắc này có thể trực tiếp liên quan đến việc xây dựng các thủ tục hành chính, nhưng cũng có thể chỉ được quy định trên những nguyên tắc chung và đòi hỏi phải được cụ thể hóa bằng các văn bản pháp luật khác. Qua nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã thừa nhận việc xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính cần phải tuân thủ một số nguyên tắc sau: 1.3.1. Nguyên tắc xây dựng thủ tục hành chính10 - Đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả của các quy định về thủ tục hành chính; thủ tục hành chính phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định trên cơ sở bảo đảm tính liên thông giữa các thủ tục hành chính liên quan, thực hiện phân công, phân cấp rõ ràng, minh bạch, hợp lý; dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật có quy định về thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của cơ quan nào, cơ quan đó phải có trách nhiệm hoàn chỉnh. - Đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện. - Phù hợp với mục tiêu quản lý hành chính nhà nước. - Bảo đảm quyền bình đẳng của các đối tượng thực hiện thủ tục hành chính. - Tiết kiệm thời gian và chi phí của cá nhân, tổ chức và cơ quan hành chính nhà nước. 1.3.2. Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính11 - Bảo đảm tính công khai, minh bạch của các thủ tục hành chính đang được thực hiện. - Bảo đảm tính khách quan, công bằng trong thực hiện thủ tục hành chính. - Bảo đảm tính liên thông, kịp thời, chính xác, không gây phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính. - Bảo đảm quyền được phản ánh, kiến nghị của các cá nhân, tổ chức đối với các thủ tục hành chính. - Đề cao trách nhiệm của cán bộ, công chức trong giải quyết công việc cho cá nhân, tổ chức. Những nguyên tắc trên có liên quan chặt chẽ với nhau trong một thể thống nhất để đảm bảo tính hữu hiệu, hiệu quả trong mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước với nhau và 10 Điều 7 Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính. 11 Điều 12 Nghị định 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính. GVHD: Võ Duy Nam - 10 - SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân trong việc phối hợp giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân. Như vậy, để cải cách thủ tục hành chính đạt hiệu quả cao là khâu đột phá của cải cách nền hành chính quốc gia thì thủ tục hành chính đảm bảo phải được xây dựng và thực hiện theo các nguyên tắc trên. 1.4. Cơ chế “một cửa” 1.4.1. Sự ra đời của cơ chế “một cửa” Khi cơ chế tập trung, quan liêu bao cấp không còn phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội của nước ta lúc bấy giờ nữa, Đảng và Nhà nước ta đã mạnh dạng đổi mới sang cơ chế thị trường12, nhằm thu hút nhiều sự đầu tư của nước ngoài, giật dậy nền kinh tế của nước nhà. Nhưng thực tế đổi mới lại đặt ra nhiều thách thử mà đòi hỏi chúng ta cần có những cơ chế thích hợp và những hướng đi đúng. Thấy được sự cần thiết đó, cơ chế “một cửa” về thực hiện thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân, tổ chức được đề ra đầu tiên trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp của nước ngoài tại Quyết định số 366/HĐBT ngày 7-11-1991 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ban hành chế độ thẩm định các dự án có vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài. Cơ chế “một cửa” đã trở thành nguyên tắc trong hoạt động của các Ban Quản lý các khu công nghiệp và khu chế xuất từ đó đến nay. Sự ra đời của Nghị quyết số 38/CP ngày 4-5-1994 của Chính phủ về cải cách một bước thủ tục hành chính trong giải quyết công việc của công dân và tổ chức. Tạo một bước ngoặc quan trọng trong việc thực hiện đổi mới đất nước. Thành phố Hồ Chí Minh là đơn vị được áp dụng thí điểm cơ chế giải quyết công việc theo mô hình “một cửa” từ năm 1995 và tiếp theo nhân rộng mô hình “một cửa” trong cả nước. Sau khi thực hiện mô hình “một cửa” theo tinh thần Nghị quyết số 38/CP ngày 45-1994 của Chính phủ tại một số địa phương, đã gặt hái được những thành công đáng kể, xong cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm. Chính từ những thành công của mô hình, Chính phủ đã rút kinh nghiệm và ban hành tiếp Quyết định số 181/2003/QĐTTg ngày 4-9-2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Quy định rõ phạm vi, lĩnh vực cụ thể để thực hiện cơ chế “một cửa”. Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22-6-2007 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” và cơ chế “một cửa liên thông” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Trên cơ sở sửa đổi, bổ sung nội dung của Quyết định số 181/2003/QĐ- TTg ngày 4-9-2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành 12 Theo tinh thần đổi mới của Đại hội đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam lần VI, năm 1986. GVHD: Võ Duy Nam - 11 - SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, thì Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg đã quy định nhiều nội dung mới có tính hoàn thiện hơn nhằm thay đổi phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước các cấp ở địa phương, giảm phiền hà, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước. 1.4.2. Khái niệm cơ chế “một cửa” và cơ chế “một cửa liên thông” 1.4.2.1. Cơ chế “một cửa” Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta đã chỉ rõ sự cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính, coi đây là một giải pháp quan trọng góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Yêu cầu chung cải cách thủ tục hành chính là giảm bớt thủ tục hành chính rườm rà và phức tạp, chống chéo dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó khăn và cản trở việc giải quyết công việc chung, làm ảnh hưởng đến quan hệ giữa Nhà nước với các tổ chức, công dân. Cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” là một giải pháp đổi mới về phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức, công dân. Thấy rõ mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 38/CP ngày 4-5-1994 về cải cách một bước thủ tục hành chính mà mục tiêu quan trọng là hướng đến việc giải quyết tốt hơn các công việc của công dân, tổ chức, đặc biệt là các doanh nghiệp. Cùng với yêu cầu của sự phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế, cải cách thủ tục hành chính ở nước ta từng bước được định hình về nội dung, phương hướng triển khai với những bước đi, cách làm nhằm bảo đảm bộ máy hành chính phục vụ tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Việc cải cách theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính gắn với việc thực hiện cơ chế “một cửa”, được triển khai mạnh trong quá trình thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 – 2010. Theo chủ trương đó, Quyết định số 181/2003/QĐ-TTg ngày 4-9-2003 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương ra đời, tạo ra một cách thức giải quyết công việc hiệu quả cho công dân, tổ chức, đã thể chế hóa mối quan hệ giữa chính quyền và công dân thông qua việc thực hiện cơ chế “một cửa”. “Cơ chế “một cửa” là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân bao gồm cả tổ chức, cá nhân nước ngoài (sau đây gọi là tổ chức, cá nhân) thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của một cơ quan hành chính nhà nước, từ hướng dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ, giải quyết đến trả kết quả được thực hiện tại một đầu mối duy GVHD: Võ Duy Nam - 12 - SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang nhất là Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của cơ quan hành chính nhà nước”13. Khi cơ chế “một cửa” ra đời, thay vì việc cá nhân, tổ chức khi muốn giải quyết hồ sơ hành chính thì phải tự mình đi liên hệ với nhiều bộ phận chuyên môn khác nhau của cơ quan hành chính nhà nước thì nay cá nhân, tổ chức chỉ cần tới Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của cơ quan hành chính nhà nước thuộc lĩnh vực chuyên môn đó nộp hồ sơ và nhận phiếu hẹn chờ ngày nhận kết quả hồ sơ, còn các công việc liên hệ làm việc với các phòng ban chuyên môn thì thuộc trách nhiệm của cơ quan hành chính tiếp nhận hồ sơ đó. Mô hình “một cửa” ra đời nhanh chóng được triển khai và nhân rộng khắp các địa phương trong cả nước, được người dân hoan nghênh, hưởng ứng do hiệu quả tích cực của mô hình mang lại. Chính vì những lợi thế đó mà trong giai đoạn hiện nay cả nước đang thực hiện tinh thần Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08-11-2011 về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011- 2020 và gần đây nhất là Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 13-6-2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08-11-2011 về ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011-2020. Nhằm tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn hiện nay, để cơ chế “một cửa” như một giải pháp đổi mới hữu hiệu về phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương các cấp, nhằm tạo chuyển biến cơ bản trong quan hệ giữa cơ quan hành chính nhà nước với các tổ chức và công dân, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí, thời gian, công sức; đồng thời, điều chỉnh một bước về tổ chức bộ máy và đổi mới, cải tiến chế độ làm việc và quan hệ công tác trong cơ quan hành chính nhà nước. 1.4.2.2. Cơ chế “một cửa liên thông” Nếu việc thực hiện cơ chế “một cửa” tạo nên đột phá đầu tiên trong cải cách thủ tục hành chính trong những năm qua thì bước đột phá tiếp theo là thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” theo Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22-6-2007 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa”, cơ chế “một cửa liên thông” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Quyết định này đã quy định nhiều nội dung mới, có tính hoàn thiện hơn nhằm thay đổi phương thức làm việc của cơ quan hành chính nhà nước các cấp ở địa phương, giảm phiền hà, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đem lại lợi ích cho người dân và doanh nghiệp. “Một cửa liên thông” là một hình thức của cơ chế “một cửa” ở một mức độ phát triển cao hơn, 13 Khoản 1 Điều 1 Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22 tháng 6 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành quy chế thực hiện cơ chế một cửa, có chế một cửa liên thông tại cơ quan nhà nước ở địa phương. GVHD: Võ Duy Nam - 13 - SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND xã Hiệp Hưng, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang góp phần thực hiện có hiệu quả trong giải quyết công việc của công dân và tổ chức tại các cơ quan hành chính nhà nước. Thực chất, “Cơ chế “một cửa liên thông” là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của nhiều cơ quan hành chính nhà nước cùng cấp hoặc giữa các cấp hành chính từ hướng dẫn, tiếp nhận giấy tờ, hồ sơ giải quyết đến trả kết quả được thực hiện tại một đầu mối là bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của một cơ quan hành chính nhà nước”14. Trên thực tế, có nhiều loại hồ sơ hành chính có liên quan thẩm quyền giải quyền của nhiều cấp, nhiều cơ quan, phải qua nhiều đầu mối mới có kết quả cuối cùng. Cơ chế “một cửa liên thông” đặt ra yêu cầu cho các cơ quan nhà nước có trách nhiệm phối hợp trong quy trình xử lý hồ sơ, không để tổ chức, công dân cầm hồ sơ đi từ cơ quan này tới cơ quan khác. Người dân có nhu cầu chỉ phải nộp hồ sơ và nhận lại kết quả tại một đầu mối. Những cải cách trên đây đã giúp cho cơ quan hành chính nhà nước phục vụ ngày càng tốt hơn những nhu cầu của người dân. 1.4.3. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa”15 Việc tuân thủ các nguyên tắc này khi thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” là rất cần thiết và không thể thiếu nhằm đảm bảo thực hiện thống nhất, chính xác, có hiệu quả cơ chế “một cửa” tại tất cả các cơ quan hành chính nhà nước. Các nguyên tắc đó là: Thứ nhất, thủ tục hành chính đơn giản, rõ ràng, đúng pháp luật. Thứ hai, công khai các thủ tục hành chính, mức thu phí, lệ phí, giấy tờ, hồ sơ và thời gian giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân. Thứ ba, nhận yêu cầu và trả kết quả tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả. Thứ tư, Bảo đảm giải quyết công việc nhanh chóng, thuận tiện cho tổ chức, cá nhân. Thứ năm, Đảm bảo sự phối hợp giải quyết công việc giữa các bộ phận, cơ quan hành chính nhà nước để giải quyết công việc của tổ chức, cá nhân. 14 Khoản 2 Điều 1 Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22 tháng 6 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành quy chế thực hiện cơ chế một cửa, có chế một cửa liên thông tại cơ quan nhà nước ở địa phương. 15 Điều 2 Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22 tháng 6 năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về Ban hành quy chế thực hiện cơ chế một cửa, có chế một cửa liên thông tại cơ quan nhà nước ở địa phương. GVHD: Võ Duy Nam - 14 - SVTH: Nguyễn Thị Hồng Đan
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan