§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Môc lôc
Môc lôc ................................................................................................................................. 1
Lêi më ®Çu............................................................................................................................ 2
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n trÞ ........................................................................... 2
1. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ............................................................................... 2
2. Vai trß vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ.............................................. 3
3. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt, mét nghÒ.......................... 3
3.1. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc ................................................................. 3
3.2. Qu¶n trÞ lµ mét nghÖ thuËt............................................................... 4
3.3. Qu¶n trÞ lµ mét nghÒ………………………………………………...5
Ch¬ng II: Nhµ qu¶n trÞ ............................................................................................... 5
I. NHµ QU¶N TRÞ ........................................................................ 5
1. ThÕ nµo lµ nhµ qu¶n trÞ ........................................................................... 5
2. C¸c cÊp qu¶n trÞ ....................................................................................... 5
2.1. Qu¶n trÞ viªn cao cÊp (Top managers) ............................................ 6
2.2. Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a hay cÊp trung gian (Middle Managers) ...... 6
2.3. C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së (Fist- Line Managers).......................... 6
3. Vai trß vµ kü n¨ng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ................................................. 6
3.1. Vai trß cña nhµ qu¶n trÞ.................................................................... 6
3.1.1. Vai trß quan hÖ víi con ngêi……………………………...7
3.1.2. Vai trß th«ng tin……………………………………………. 8
3.1.3. Vai trß quyÕt ®Þnh……………………………………………9
3.2. C¸c kü n¨ng qu¶n trÞ……………………………………………….10
3.2.1. Kü n¨ng kü thuËt……………………………………………10
3.2.2. Kü n¨ng nh©n sù……………………………………………10
3.2.3. Kü n¨ng nhËn thøc hay t duy…………………………….11
II. C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña mét nhµ qu¶n trÞ giái…………………………..11
1. Kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ t duy………………………………………….11
2. ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m.................................. 11
3. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm ............................................................. 15
4. Søc kháe ................................................................................................. 16
5. Kinh nghiÖm……………………………………………………………. 20
6. BiÕt tuyÓn dông nh©n tµi........................................................................ 18
Ch¬ng III: Ch©n dung c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi ba ............................................ 21
I. Ford vµ v¬ng quèc « t« cña «ng.................................................................21
II. WARREN BUFFETT Vµ C«NG TY BERKSHIRE HATHAWAY ............................. 23
III. ANDREW CARNEGIE - «NG VUA S¾T THÐP ................................................... 23
LêI KÕT ................................................................................................................................. 27
Tµi liÖu tham kh¶o....................................................................................................... 28
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
1
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Lêi më ®Çu
GÇn 60 n¨m ®· tr«i qua kÓ tõ khi chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 kÕt thóc, nh×n l¹i lÞch sö nh©n
lo¹i, t«i bçng giËt m×nh khi nh×n thÊy §øc, NhËt, ý, c¸c níc b¹i trËn trong cuéc chiÕn
khèc liÖt ®ã nay ®· trë thµnh c¸c cêng quèc vÒ kinh tÕ. NÒn kinh tÕ cña T©y §øc thÞnh
vîng h¬n nÒn kinh tÕ cña Anh, Ph¸p, møc sèng cña hä hiÖn cao nhÊt ë T©y ©u. NhËt cßn
thÞnh vîng h¬n n÷a: kh¾p thÕ giíi, ngay c¶ ë Mü, ®Òu mua m¸y chôp ¶nh, « t« cña NhËt,
xe honda, xe Suzuki trµn ngËp thÞ trêng ViÖt nam, kü nghÖ ®ãng tµu cña hä ®øng vµo bËc
nhÊt thÕ giíi. Kh«ng mét chÝnh phñ nµo d¸m coi thêng c¸c d©n téc b¹i trËn ®ã, hä ®·
vît ®îc nhiÒu d©n téc ®· th¾ng hä 60 n¨m tríc. V× sao vËy? C©u tr¶ lêi rÊt ®¬n gi¶n:
thÕ giíi ngµy nay ®· kh«ng cßn lµ thiªn h¹ cña c¸c nhµ qu©n sù n÷a mµ lµ thiªn h¹ cña
nh÷ng nhµ qu¶n trÞ, nh÷ng nhµ kinh doanh. ChiÕn tranh giê ®· thay b»ng c¹nh tranh, chiÕn
trêng ®· thay b»ng thÞ trêng. ChÝnh v× vËy mµ ngµy nay, tµi nguyªn thiªn nhiªn ®·
kh«ng cßn ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n÷a mµ thay vµo
®ã lµ tµi nguyªn con ngêi.
Nh×n l¹i t×nh c¶nh níc ta mµ thÊy ®au lßng. Toµn th¾ng trong hai cuéc chiÕn tranh
chèng hai cêng quèc qu©n sù lín lµ Mü vµ Ph¸p, ai còng nghÜ t¬ng lai sÏ thuéc vÒ
chóng ta, nhng mäi ngêi ®· lÇm. GÇn 30 n¨m sau chiÕn tranh, so víi mét sè níc trong
khu vùc, chóng ta ®· kÐm xa hä vÒ nhiÒu mÆt chø cha nãi ®Õn c¸c cêng quèc kinh tÕ
trªn thÕ giíi, dï r»ng ®Êt níc ta cã “rõng vµng biÓn b¹c”, cã tµi nguyªn thiªn nhiªn
phong phó. HiÖn nay trong 5 giai ®o¹n ph¸t triÓn cña mét x· héi, ®Êt níc ta míi ®ang ë
giai ®o¹n thø hai, cø nh vËy kh«ng biÕt mÊy kiÕp n÷a chóng ta míi theo kÞp NhËt B¶n.
Cho nªn, t«i cho r»ng, muèn cho nÒn kinh tÕ quèc gia ph¸t triÓn, ph¶i khuyÕn khÝch,
®µo t¹o mét líp thanh niªn tin ë sù tiÕn bé, tin ë kh¶ n¨ng cña m×nh, cã ãc m¹o hiÓm, kiªn
nhÉn chiÕn ®Êu, c¬ng quyÕt lµm viÖc, tøc mét h¹ng nhµ kinh doanh theo tinh thÇn ¢uMü, chø kh«ng ph¶i theo tinh thÇn hëng thô cña rÊt nhiÒu thanh niªn níc ta hiÖn nay.
§Ò tµi: c¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
ViÕt bµi nµy, t«i mong muèn c¸c thanh niªn ViÖt Nam h·y cè g¾ng rÌn luyÖn h¬n n÷a,
®Ó trë thµnh nh÷ng nhµ kinh doanh giái, nh÷ng nhµ qu¶n trÞ giái, ®Ó cøu lÊy ®Êt níc cña
chóng ta. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c t¸c gi¶ cña c¸c tµi liÖu mµ t«i ®· sö dông vµ tham
kh¶o cho bµi viÕt cña m×nh, xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o, TS. NguyÔn ThÞ Hång Thuû
®· cã nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u ®Ó t«i cã thÓ hoµn thµnh bµi viÕt tèt h¬n.
Ch¬ng I: C¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n trÞ
1. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ
Qu¶n trÞ lµ thuËt ng÷ cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau tuú tõng t¸c gi¶ nghiªn cøu.
Ch¼ng h¹n, James H.Donnelly, James L.Gibson trong gi¸o tr×nh “Qu¶n trÞ häc c¨n b¶n”
®· cho r»ng “Qu¶n trÞ lµ mét qu¸ tr×nh do mét hoÆc nhiÒu ngêi thùc hiÖn, nh»m phèi hîp
nh÷ng ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c ®Ó ®¹t ®ù¬c nh÷ng kÕt qu¶ mµ mét ngêi hµnh
®éng riªng rÏ kh«ng thÓ nµo ®¹t ®îc.
Lý thuyÕt hµnh vi l¹i ®Þnh nghÜa “Qu¶n trÞ lµ hoµn thµnh c«ng viÖc th«ng qua con
ngêi”.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
2
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Cã ngêi l¹i cho qu¶n trÞ lµ qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm tra c¸c
nguån lùc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých cña tæ chøc víi kÕt qu¶ vµ
hiÖu qu¶ cao trong ®iÒu kiÖn m«i trêng lu«n biÕn ®éng.1
Nãi mét c¸ch tæng qu¸t, qu¶n trÞ lµ ho¹t ®éng cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn khi con ngêi
kÕt hîp víi nhau trong c¸c tæ chøc nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu chung.
2. Vai trß vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ
§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn con ngêi kh«ng thÓ hµnh ®éng riªng lÎ mµ cÇn phèi hîp
nh÷ng nç lùc c¸ nh©n híng tíi nh÷ng môc tiªu chung. ChÝnh v× vËy mµ tõ hµng ngµn
n¨m tríc ®©y ®· cã nh÷ng nç lùc cã tæ chøc díi sù tr«ng coi cña nh÷ng ngêi ho¹ch
®Þnh, tæ chøc, ®iÒu khiÓn vµ gi¸m s¸t ®Ó chóng ta cã ®îc nh÷ng c«ng tr×nh vÜ ®¹i cho ®Õn
ngµy nay nh V¹n lý trêng thµnh, Kim tù th¸p...NghÜa lµ ho¹t ®éng qu¶n trÞ ®· xuÊt hiÖn
rÊt l©u tríc khi nã chÝnh thøc trë thµnh mét m«n khoa häc.
Qu¶n trÞ gióp cho c¸c thµnh viªn cña nã thÊy râ môc tiªu vµ híng ®i cña m×nh, gióp
tæ chøc thùc hiÖn ®îc sø mÖnh cña m×nh. §©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi mäi con
ngêi trong tæ chøc. Cø thö tëng tîng xem nÕu mét doanh nghiÖp cã hµng chôc ngµn
c«ng nh©n, cã trô së vµ chi nh¸nh ë nhiÒu níc kh¸c nhau, nÕu kh«ng cã c¸c ho¹t ®éng
qu¶n trÞ th× lµm sao c¸c c«ng nh©n viªn cã thÓ híng tíi môc tiªu cña tæ chøc, lóc ®ã tæ
chøc nh mét ®éi qu©n « hîp, vµ sím muén sÏ ®i ®Õn ph¸ s¶n.
Qu¶n trÞ gióp cho tæ chøc ®èi phã ®îc víi c¸c c¬ héi vµ th¸ch thøc tõ m«i
trêng.Trong thùc tÕ kh«ng cã mét tæ chøc nµo mµ l¹i ho¹t ®éng mµ kh«ng cã m«i trêng.
Qu¶n trÞ tèt gióp cho tæ chøc thÝch nghi ®îc víi m«i trêng, n¾m b¾t tèt h¬n c¸c c¬ héi
vµ gi¶m bít c¸c tiªu cùc do m«i trêng ®em l¹i.
ChÝnh v× c¸c vai trß hÕt søc to lín cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ mµ ®· cã rÊt nhiÒu nhµ khoa
häc ®· nghiªn cøu vÒ nã vµ ®· biÕn nã trë thµnh mét m«n khoa häc thùc thô. Cã thÓ nãi
mét c¸ch ch¾c ch¾n r»ng qu¶n trÞ häc cã vai trß to lín trong nh÷ng sù thay ®æi vµ ph¸t
triÓn cùc kú nhanh chãng cña thÕ giíi hiÖn ®¹i ngµy nay vµ níc Mü cã thÓ tù hµo r»ng
mét trong nh÷ng ®ãng gãp quý b¸u cña hä cho nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i chÝnh lµ nÒn khoa
häc qu¶n trÞ hiÖn ®¹i.
3. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt, mét nghÒ
3.1. Qu¶n trÞ lµ mét khoa häc
TÝnh khoa häc cña qu¶n trÞ tæ chøc tríc hÕt ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i n¾m v÷ng
nh÷ng quy luËt liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tæ chøc, ®ã lµ c¸c quy luËt vÒ kinh
tÕ, c¸c quy luËt t©m lý x· héi.
MÆt kh¸c nã còng ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p ®o
lêng hiÖn ®¹i, nh÷ng thµnh tùu tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i.
Nh÷ng t¸c phÈm xuÊt s¾c nh “Principles and Methods of Scientific Management” cña
Fredrich. W.Taylor (Mü) hay “Industrial and General Administration” cña Henry Fayol
(Ph¸p) lµ mét bíc ph¸t triÓn quan träng cña khoa häc qu¶n trÞ hiÖn ®¹i. Ngµy nay khoa
häc qu¶n trÞ ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trë thµnh mét m«n khoa häc ®éc lËp. Trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, qu¶n trÞ häc ®· kÕt hîp víi nhiÒu m«n khoa häc kh¸c, sö dông
nh÷ng luËn ®iÓm vµ nh÷ng thµnh tùu cña chóng ®Ó gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cña lý luËn vµ
thùc tiÔn qu¶n trÞ.
1
Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý, tËp 1-Khoa khoa häc qu¶n lý- §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
3
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
3.2. Qu¶n trÞ lµ mét nghÖ thuËt
Mét nhµ qu¶n trÞ næi tiÕng ®· nãi r»ng: “Mét vÞ tíng tµi th× kh«ng cÇn biÕt kü thuËt
®iÒu khiÓn tªn löa nh thÕ nµo, kü thuËt l¸i m¸y bay ra sao vµ lµm thÕ nµo ®Ó xe t¨ng vît
qua ®îc chíng ng¹i vËt, nhng ph¶i biÕt khi nµo th× dïng ph¸o vµ lo¹i ph¸o cì nµo sÏ
mang l¹i hiÖu qu¶ mong muèn. Khi nµo th× dïng m¸y bay, khi nµo dïng xe t¨ng. Sù phèi
hîp cña chóng nh thÕ nµo vµ cã thÓ mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ g×? Ph¶i lµm g× ®Ó cã thÓ sö
dông tèt nhÊt c¸c lo¹i vò khÝ ®ã? Ngêi lµm tíng ph¶i n¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc lo¹i
nµy vµ ph¶i lu«n s¸ng t¹o. Trong lÜnh vùc qu¶n trÞ kinh doanh còng vËy”.
Nh vËy cã thÓ nhËn thÊy tÝnh nghÖ thuËt cña qu¶n trÞ xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®a d¹ng phong
phó, mu«n h×nh mu«n vÎ cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ v× dï ®· cã
khoa häc vÒ qu¶n trÞ nhng kh«ng ph¶i mäi hiÖn tîng ®Òu mang tÝnh quy luËt vµ kh«ng
ph¶i mäi quy luËt cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ ®Òu ®· ®îc nhËn thøc thµnh lý luËn.
Kh«ng nªn quan niÖm nghÖ thuËt qu¶n trÞ nh ngêi ta thêng hay nghÜ ®ã lµ cha
truyÒn con nèi. Còng kh«ng ®îc phñ nhËn mÆt khoa häc cña qu¶n trÞ. SÏ lµ sai lÇm khi
cho r»ng ngêi l·nh ®¹o lµ mét lo¹i nghÖ sÜ cã tµi n¨ng bÈm sinh kh«ng ai cã thÓ häc ®îc
c¸ch l·nh ®¹o. Còng kh«ng ai cã thÓ d¹y ®îc viÖc ®ã nÕu ngêi häc kh«ng cã n¨ng
khiÕu. Thùc ra khoa häc vµ nghÖ thuËt trong qu¶n trÞ lu«n lu«n song hµnh víi nhau, mµ
ngêi qu¶n trÞ lu«n ph¶i vËn dông khÐo lÐo nh÷ng kinh nghiÖm trong thùc tiÔn ®Ó gi¶i
quyÕt rÊt nhiÒu nh÷ng t×nh huèng cô thÓ ph¸t sinh trong s¶n xuÊt kinh doanh nh nghÖ
thuËt sö dông con ngêi ( ®Æt ®óng chç, ®óng kh¶ n¨ng), nghÖ thuËt mua hµng (lµm sao
mua ®îc nguyªn vËt liÖu tèt, rÎ, nhanh), nghÖ thuËt b¸n hµng, “c©u kh¸ch”...vµ trong thùc
tÕ ngêi ta nghiªn cøu nghÖ thuËt qu¶n trÞ kh«ng chØ tõ nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng mµ
c¶ nh÷ng kinh nghiÖm thÊt b¹i.
3.3. Qu¶n trÞ lµ mét nghÒ
§Æc ®iÓm nµy ®îc hiÓu theo nghÜa cã thÓ ®i häc nghÒ ®Ó tham gia c¸c ho¹t ®éng qu¶n
trÞ nhng cã thµnh c«ng hay kh«ng, cã giái nghÒ hay kh«ng l¹i cßn tuú thuéc vµo nhiÒu
yÕu tè cña nghÒ (häc ë ®©u?, ai d¹y cho?, c¸ch häc nghÒ ra sao? ch¬ng tr×nh häc thÕ
nµo?, ngêi d¹y cã thùc t©m truyÒn hÕt nghÒ hay kh«ng? N¨ng khiÕu nghÒ nghiÖp, ý chÝ
lµm giµu, l¬ng t©m nghÒ nghiÖp cña ngêi häc nghÒ ra sao? c¸c tiÒn ®Ò tèi thiÓu vÒ vËt
chÊt ban ®Çu cho sù hµnh nghÒ cã bao nhiªu?).
Nh vËy, muèn qu¸ tr×nh qu¶n trÞ cã kÕt qu¶ th× tríc tiªn nhµ qu¶n trÞ t¬ng lai ph¶i
®îc ph¸t hiÖn n¨ng lùc, ®îc ®µo t¹o vÒ nghÒ nghiÖp, kiÕn thøc, tay nghÒ, kinh nghiÖm
mét c¸ch chu ®¸o ®Ó ph¸t hiÖn, nhËn thøc mét c¸ch chuÈn x¸c vµ ®Çy ®ñ c¸c quy luËt
kh¸ch quan, ®ång thêi cã ph¬ng ph¸p nghÖ thuËt thÝch hîp nh»m tu©n thñ ®óng c¸c ®ßi
hái cña c¸c quy luËt ®ã.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
4
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Ch¬ng II: Nhµ qu¶n trÞ
I. Nhµ qu¶n trÞ
1. ThÕ nµo lµ nhµ qu¶n trÞ
Nhµ qu¶n trÞ lµ nh÷ng ngêi lµm viÖc trong c¸c tæ chøc, c«ng viÖc cña hä lµ phèi hîp,
®Þnh híng, lùa chän, quyÕt ®Þnh vµ kÕt dÝnh c¸c c«ng viÖc kh«ng ph¶i lµ qu¶n trÞ trong
mét tæ chøc l¹i víi nhau ®Ó ®¹t môc tiªu chung cña chÝnh tæ chøc ®ã.
C¸c nhµ qu¶n trÞ lµm viÖc trong c¸c tæ chøc nhng kh«ng ph¶i ai trong tæ chøc còng lµ
nhµ qu¶n trÞ. C¸c thµnh viªn trong tæ chøc cã thÓ chia lµm hai lo¹i: ngêi thõa hµnh vµ nhµ
qu¶n trÞ.
Ngêi thõa hµnh lµ ngêi trùc tiÕp thùc hiÖn mét c«ng t¸c vµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm
ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c. Tr¸i l¹i c¸c
nhµ qu¶n trÞ cã tr¸ch nhiÖm chØ huy ®iÒu khiÓn, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c.
VÝ dô trong mét xÝ nghiÖp, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ nh÷ng ngêi thõa hµnh, cßn tæ
trëng, qu¶n ®èc, gi¸m ®èc lµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ.
2. C¸c cÊp qu¶n trÞ
Ho¹t ®éng qu¶n trÞ còng lµ mét d¹ng ho¹t ®éng x· héi cña con ngêi, vµ chÝnh v× vËy nã
còng cÇn ®îc chuyªn m«n ho¸. Trong mçi tæ chøc c¸c c«ng viÖc vÒ qu¶n trÞ kh«ng chØ cã
tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao mµ nã cßn mang tÝnh thø bËc râ nÐt. Tuú theo cÊp bËc cã thÓ
chia c¸c nhµ qu¶n trÞ thµnh 3 lo¹i: c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp, c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp gi÷a vµ
c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp c¬ së. Thø bËc cña 3 cÊp qu¶n trÞ nµy ®îc m« t¶ trong m« h×nh sau:
CÊp
cao
CÊp gi÷a
C¸c quyÕt ®Þnh chiÕn lîc
C¸c quyÕt ®Þnh chiÕn thuËt
CÊp c¬ së
C¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp
Nh÷ng ngêi thùc hiÖn
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
5
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
2.1. Qu¶n trÞ viªn cao cÊp (Top managers)
§ã lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng ë cÊp bËc tèi cao trong mét tæ chøc. Hä chÞu tr¸ch
nhiÖm vÒ nh÷ng thµnh qu¶ cuèi cïng cña tæ chøc. NhiÖm vô cña c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao
lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn lîc, tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc, duy tr× vµ ph¸t triÓn tæ
chøc. C¸c chøc danh chÝnh cña qu¶n trÞ viªn cao cÊp trong s¶n xuÊt kinh doanh thêng lµ:
Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c uû viªn héi ®ång qu¶n trÞ, c¸c tæng gi¸m ®èc, c¸c phã tæng
gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, c¸c phã gi¸m ®èc.
2.2. Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a hay cÊp trung gian (Middle Managers)
§ã lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng ë díi c¸c qu¶n trÞ viªn cao cÊp, nhng ë trªn c¸c
qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së. NhiÖm vô cña hä lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn thuËt thùc hiÖn
c¸c kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp, phèi hîp c¸c ho¹t ®éng c¸c c«ng viÖc ®Ó
hoµn thµnh môc tiªu chung.
C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷a thêng lµ c¸c trëng phßng, ban, c¸c phã phßng, phã qu¶n
®èc...
2.3. C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së (Fist- Line Managers)
§©y lµ c¸c qu¶n trÞ viªn ë cÊp bËc cuèi cïng trong hÖ thèng cÊp bËc cña c¸c nhµ qu¶n
trÞ trong cïng mét tæ chøc. NhiÖm vô cña hä lµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp nh»m ®èc
thóc, híng dÉn ®iÒu khiÓn c¸c nh©n viªn trong c¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng
viÖc cô thÓ hµng ngµy, nh»m thùc hiÖn môc tiªu chung.
C¸c qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së thêng lµ ®èc c«ng, trëng ca, tæ trëng s¶n xuÊt, tæ trëng
c¸c tæ b¸n hµng.
3. Vai trß vµ kü n¨ng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ
3.1. Vai trß cña nhµ qu¶n trÞ
Trong t¸c phÈm “TÝnh chÊt c«ng viÖc cña gi¸m ®èc”, Henry Minzberg cho r»ng c«ng
viÖc cña mét nhµ qu¶n trÞ ®Æc biÖt lµ cña nhµ qu¶n trÞ cÊp cao kh¸c víi c«ng viÖc cña mét
c«ng nh©n c¬ khÝ, mét kü s, mét tæng biªn tËp, mét nh©n viªn b¸n hµng bëi tÝnh chÊt gÊp
g¸p,®a d¹ng vµ lÆt vÆt cña nã, khèi lîng c«ng viÖc cña hä rÊt lín, chÝnh v× vËy hä cã vai
trß ®Æc biÖt quan träng trong tæ chøc. Sau khi nghiªn cøu mét c¸ch cÈn thËn, «ng ®· ®a ra
kÕt luËn r»ng nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn 10 vai trß kh¸c nhau trong 3 nhãm vµ rÊt liªn quan
®Õn nhau.
3.1.1. Vai trß quan hÖ víi con ngêi
Sèng vµ lµm viÖc trong mét tæ chøc mäi c¸ nh©n thêng cã quan hÖ chÆt chÏ vµ mËt
thiÕt víi nhau, nhng víi t c¸ch lµ nhµ qu¶n trÞ hä thêng cã nh÷ng vai trß c¬ b¶n sau:
- Vai trß ®¹i diÖn cho tæ chøc: Víi quyÒn uy chÝnh thøc cña m×nh, nhµ qu¶n trÞ lµ
ngêi tîng trng cho tæ chøc vµ ph¶i thùc hiÖn nhiÒu chøc tr¸ch thuéc tÝnh chÊt
nµy.Trong nh÷ng chøc tr¸ch nµy cã mét sè mang tÝnh hµnh chÝnh, mét sè mang tÝnh cæ vò
lßng ngêi, nhng ®Òu lµ nh÷ng viÖc cã liªn quan ®Õn quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi,
kh«ng liªn quan ®Õn viÖc xö lý th«ng tin quan träng vµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý. Trong mét
sè t×nh huèng, sù tham gia cña nhµ qu¶n trÞ lµ ®iÒu mµ ph¸p luËt ®ßi hái nh ký kÕt mét
v¨n b¶n. Trong mét sè trêng hîp kh¸c sù tham gia cña nhµ qu¶n trÞ ®îc coi nh mét
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
6
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
nhu cÇu x· héi, nh chñ tr× mét sè cuéc häp hoÆc mét sè nghi lÔ ®Ó t¨ng thªm ý nghÜa vµ
tÇm quan träng cña chóng.
- Vai trß ngêi l·nh ®¹o: Nhµ qu¶n trÞ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®éng viªn vµ dÉn
d¾t cÊp díi, bao gåm viÖc thuª, dïng, huÊn luyÖn, ®¸nh gi¸, ®·i ngé, ®Ò b¹t, biÓu d¬ng,
can thiÖp vµ cho th«i viÖc. Sù thµnh c«ng cña tæ chøc lµ do t©m søc vµ kh¶ n¨ng nh×n xa
tr«ng réng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh. NÕu nhµ qu¶n trÞ bÊt tµi th× tæ chøc sÏ r¬i vµo
t×nh tr¹ng ®×nh ®èn. Vai trß l·nh ®¹o cña c¸c nhµ qu¶n trÞ lµ ë chç kÕt hîp c¸c nhu cÇu c¸
nh©n cña c¸c thµnh viªn trong tæ chøc víi môc tiªu cña tæ chøc ®ã, do ®ã mµ thóc ®Èy qu¸
tr×nh t¸c nghiÖp mét c¸ch h÷u hiÖu.
- Vai trß ngêi liªn l¹c: Vai trß nµy liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a nhµ qu¶n trÞ
víi v« sè nh÷ng c¸ nh©n vµ ®oµn thÓ ë bªn ngoµi tæ chøc. Nhµ qu¶n trÞ th«ng qua c¸c kªnh
chÝnh thøc, thiÕt lËp vµ duy tr× mèi quan hÖ cña tæ chøc víi nh÷ng c¸ nh©n vµ ®oµn thÓ ë
bªn ngoµi tæ chøc. Vai trß liªn l¹c lµ mét bé phËn then chèt trong c¸c chøc n¨ng cña gi¸m
®èc. Th«ng qua vai trß nµy, nhµ qu¶n trÞ liªn l¹c víi thÕ giíi bªn ngoµi sau ®ã l¹i th«ng
qua vai trß ngêi ph¸t ng«n, ngêi truyÒn b¸ th«ng tin vµ ngêi ®µm ph¸n ®Ó ph¸t triÓn
h¬n n÷a mèi quan hÖ Êy vµ nhËn thøc ®îc nh÷ng ®iÒu bæ Ých, nh÷ng th«ng tin mµ mèi
quan hÖ Êy t¹o ra.
3.1.2. Vai trß th«ng tin
Thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i bïng næ th«ng tin, th«ng tin ®îc xem lµ nguån lùc
thø t ë mäi tæ chøc, mäi doanh nghiÖp. C¸c ho¹t ®éng vÒ qu¶n trÞ chØ thùc sù cã c¬ së
khoa häc vµ cã hiÖu qu¶ khi nã ®îc xö lý, ®îc thùc thi trªn c¬ së c¸c th«ng tin chÝnh
x¸c ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Th«ng tin kh«ng chØ cÇn cho c¸c nhµ qu¶n trÞ mµ chÝnh b¶n th©n
hä còng gi÷ nh÷ng vai trß cùc kú quan träng trong lÜnh vùc nµy. Nghiªn cøu vÒ vai trß
th«ng tin cña c¸c nhµ qu¶n trÞ chóng ta thÊy:
- Tríc hÕt nhµ qu¶n trÞ cã vai trß thu thËp vµ tiÕp nhËn c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn
tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh.
Nhµ qu¶n trÞ ®¶m nhËn vai trß thu thËp th«ng tin b»ng c¸ch thêng xuyªn xem xÐt, ph©n
tÝch bèi c¶nh xung quanh tæ chøc ®Ó nhËn ra nh÷ng tin tøc, nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng sù
kiÖn cã thÓ ®em l¹i c¬ héi tèt hay sù ®e do¹ ®èi víi ho¹t ®éng cña tæ chøc. C«ng viÖc nµy
®îc thùc hiÖn qua viÖc ®äc b¸o chÝ, v¨n b¶n vµ qua trao ®æi tiÕp xóc víi mäi ngêi...
- Vai trß th«ng tin thø hai cña nhµ qu¶n trÞ lµ vai trß ngêi truyÒn b¸ th«ng tin,
nghÜa lµ nhµ qu¶n trÞ phæ biÕn nh÷ng th«ng tin liªn hÖ ®Õn ngêi cã liªn quan. Ngêi cã
liªn quan cã thÓ lµ thuéc cÊp, ®ång cÊp hay thîng cÊp. Th«ng tin cã thÓ lµ vÒ nh÷ng sù
thËt ®ang diÔn ra hoÆc nh÷ng th«ng tin cã liªn quan ®Õn viÖc lùa chän quyÕt ®Þnh qu¶n lý
vµ nh÷ng viÖc ph¶i lµm. Ch¼ng h¹n, khi c«ng ty lµm ¨n thua lç, gi¸m ®èc cã thÓ sÏ ph¶i
tr×nh b¸o c¸o lªn chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ c«ng ty vÒ viÖc sÏ xa th¶i mét sè nh©n viªn,
sau ®ã «ng ta th«ng b¸o quyÕt ®Þnh nµy cho trëng phßng nh©n sù.
-Vai trß th«ng tin thø ba cña nhµ qu¶n trÞ lµ vai trß ngêi ph¸t ng«n. Cã thÓ nãi vai
trß ngêi truyÒn b¸ th«ng tin lµ vai trß trong néi bé tæ chøc, cßn vai trß ngêi ph¸t ng«n lµ
vai trß ®èi ngo¹i. §ã lµ viÖc truyÒn b¸ nh÷ng th«ng tin cña tæ chøc cho nh÷ng c¬ quan vµ
c¸ nh©n bªn ngoµi tæ chøc. Môc tiªu cña sù ph¸t ng«n cã thÓ lµ ®Ó gi¶i thÝch, b¶o vÖ hay
tranh thñ thªm sù ñng hé cho tæ chøc.
3.1.3. Vai trß quyÕt ®Þnh
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
7
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Lo¹i vai trß cuèi cïng cña nhµ qu¶n trÞ bao gåm 4 vai trß: Vai trß nhµ doanh
nghiÖp, vai trß ngêi kh¾c phôc khã kh¨n, vai trß ngêi ph©n phèi nguån lùc vµ vai trß
ngêi ®µm ph¸n (hay nhµ th¬ng thuyÕt).
- Vai trß nhµ doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn ë chç nhµ qu¶n trÞ lµ ngêi khëi xíng vµ
thiÕt kÕ nhiÒu c¶i c¸ch cña tæ chøc trong ph¹m vi quyÒn h¹n cña m×nh. Môc ®Ých cña vai
trß nµy lµ t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn tèt h¬n trong ®¬n vÞ. ViÖc nµy cã thÓ ®îc thùc hiÖn
b»ng c¸ch ¸p dông mét kü thuËt míi vµo mét t×nh huèng cô thÓ, hoÆc n©ng cÊp ®iÒu chØnh
mét kü thuËt ®ang ¸p dông.
- Trong vai trß ngêi kh¾c phôc khã kh¨n, nhµ qu¶n trÞ ph¶i xö lý nh÷ng t×nh huèng
ngoµi ý muèn vµ nh÷ng biÕn ®æi hµm chøa nh÷ng nh©n tè kh«ng thÓ ®iÒu khiÓn ®îc.
Ch¼ng h¹n nh khi mét cç m¸y chñ yÕu bÞ háng, khi nguån ®iÖn bÞ cóp, khi kh¸ch hµng
chñ yÕu ®ét ngét kh«ng mua hµng n÷a, khi mÆt hµng kinh doanh ®ét nhiªn b¸n kh¸ ch¹y...
Khi ®ã vai trß cña nhµ qu¶n trÞ trong c¸c t×nh huèng nµy lµ ph¶i nhanh chãng, kÞp thêi vµ
quyÕt ®o¸n ®Ó ®a tæ chøc trë l¹i ho¹t ®éng b×nh thêng vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt
nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ cã hoÆc lµ tËn dông tèi ®a c¸c c¬ héi míi, nh÷ng yÕu tè míi ®Ó
ph¸t triÓn.
- Khi nhµ qu¶n trÞ ë trong t×nh huèng ph¶i quyÕt ®Þnh nªn ph©n phèi nguån lùc cho
ai vµ víi sè lîng nh thÕ nµo, th× ®ã lµ lóc nhµ qu¶n trÞ ®ãng vai trß lµ ngêi ph©n phèi
nguån lùc. Vai trß nµy gåm cã 3 phÇn:
* S¾p xÕp thêi gian cña b¶n th©n: Thêi gian cña nhµ qu¶n trÞ lµ mét trong
nh÷ng nguån lùc quý b¸u nhÊt cña tæ chøc. §iÒu quan träng h¬n n÷a lµ viÖc s¾p xÕp thêi
gian cña nhµ qu¶n trÞ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi lîi Ých cña tæ chøc vµ ®îc thùc hiÖn
theo thø tù u tiªn cña tæ chøc.
* S¾p xÕp c«ng viÖc: Chøc tr¸ch cña nhµ qu¶n trÞ lµ thiÕt lËp mét chÕ ®é lµm
viÖc cña tæ chøc m×nh, lµm viÖc g×, ai lµm, th«ng qua tæ chøc nµo ®Ó lµm..VÊn ®Ò nµy liªn
quan ®Õn viÖc ph©n phèi nh÷ng nguån lùc c¬ b¶n vµ nãi chung, liªn quan ®Õn nh÷ng
ph¬ng ¸n lµm viÖc mang tÝnh chÊt c¶i tiÕn. Thùc chÊt cña vÊn ®Ò nµy lµ s¾p xÕp c«ng viÖc
cho cÊp díi. §ã lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong ph©n phèi nguån lùc.
* Nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng ph¶i ®îc nhµ qu¶n trÞ phª chuÈn tríc khi
thùc hiÖn: §iÒu nµy sÏ gióp nhµ qu¶n trÞ cã thÓ duy tr× sù ®iÒu khiÓn liªn tôc ®èi víi viÖc
ph©n phèi nguån lùc. Nhµ qu¶n trÞ ph¶i lµ ngêi gi÷ quyÒn phª chuÈn mäi quyÕt ®Þnh quan
träng ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc phèi hîp c¸c quyÕt ®Þnh ®ã, khiÕn cho c¸c quyÕt ®Þnh ®ã bæ
sung cho nhau, kh«ng tr¸i ngîc nhau vµ lùa chän ®îc ph¬ng ¸n tèt nhÊt trong t×nh h×nh
nguån lùc cã h¹n. NÕu quyÒn lùc nµy bÞ ph©n t¸n th× cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh
qu¶n lý kh«ng ¨n khíp vµ sù kh«ng nhÊt trÝ trong chiÕn lîc.
* Cuèi cïng nhµ qu¶n trÞ cßn ®ãng vai trß lµ nhµ th¬ng thuyÕt, ®µm ph¸n,
thay mÆt cho tæ chøc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Së dÜ nhµ qu¶n trÞ ph¶i thay mÆt cho tæ
chøc tham gia nh÷ng cuéc ®µm ph¸n quan träng v× hä lµ ngêi tîng trng cho tæ chøc.
Sù tham gia cña hä cã thÓ lµm t¨ng thªm sù tin cËy cho ®èi ph¬ng. Víi t c¸ch lµ ngêi
ph¸t ng«n cña tæ chøc, «ng ta lµ ngêi ®¹i diÖn vÒ mÆt ®èi ngo¹i cña nh÷ng th«ng tin vµ
tiªu chuÈn gi¸ trÞ cña tæ chøc. §iÒu quan träng h¬n n÷a lµ, víi t c¸ch lµ ngêi ph©n phèi
nguån lùc, «ng ta cã quyÒn chi phèi nguån lùc cña tæ chøc. §µm ph¸n lµ trao ®æi nguån
lùc, nã ®ßi hái ngêi tham gia ®µm ph¸n ph¶i cã ®ñ nguån lùc chi phèi vµ nhanh chãng
quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò.
Tãm l¹i víi chøc n¨ng vµ vai trß cña m×nh, nhµ qu¶n trÞ gi÷ vai trß quan träng trong sù
thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña tæ chøc vµ ®ã còng lµ lý do chÝnh cña nhu cÇu cÊp b¸ch ph¶i
®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n trÞ, v× sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña c¶ níc.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
8
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n m«n häc
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
3.2. C¸c kü n¨ng qu¶n trÞ
Robert Katz, trong bµi viÕt “Skills of an effective administrator” ®¨ng trªn t¹p chÝ
Harvard Business Rewiew tr×nh bµy 3 lo¹i kü n¨ng mµ mçi qu¶n trÞ viªn cÇn cã, ®ã lµ kü
n¨ng kü thuËt, kü n¨ng nh©n sù, kü n¨ng nhËn thøc hay t duy. TÇm quan träng cña 3 lo¹i
kü n¨ng trªn lµ tuú thuéc vµo c¸c cÊp qu¶n trÞ kh¸c nhau trong tæ chøc. §iÒu nµy ®ù¬c thÓ
hiÖn trong s¬ ®å sau:
Qu¶n trÞ viªn cÊp cao
Qu¶n trÞ viªn cÊp gi÷aQu¶n trÞ viªn cÊp thÊp
Kü n¨ng kü thuËt
Kü n¨ng nh©n sù
Kü n¨ng t duy
3.2.1. Kü n¨ng kü thuËt (technichcal skills): hoÆc chuyªn m«n nghiÖp vô.
§©y lµ kü n¨ng rÊt cÇn cho qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së h¬n lµ cho c¸c qu¶n trÞ viªn cÊp
trung gian hoÆc cao cÊp. VÝ dô so¹n th¶o hîp ®ång, lËp tr×nh, thiÕt kÕ s¶n phÈm...
3.1.2. Kü n¨ng nh©n sù (Human skills):
Liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng cïng lµm viÖc, ®éng viªn vµ ®iÒu khiÓn nh©n sù. Mét vµi
kü n¨ng nh©n sù cÇn thiÕt cho bÊt cø qu¶n trÞ viªn nµo lµ biÕt c¸ch diÔn ®¹t mét c¸ch hiÖu
qu¶ suy nghÜ cña m×nh, cã th¸i ®é quan t©m tÝch cùc ®Õn ngêi kh¸c, x©y dùng kh«ng khÝ
hîp t¸c trong lao ®éng, biÕt c¸ch t¸c ®éng vµ híng dÉn nh©n sù trong tæ chøc ®Ó hoµn
thµnh c¸c kÕt qu¶ kú väng. Kü n¨ng nh©n sù ®èi víi mäi cÊp qu¶n trÞ viªn ®Òu cÇn thiÕt
nh nhau trong bÊt kú tæ chøc nµo, dï kinh doanh hay phi kinh doanh.
3.1.3. Kü n¨ng nhËn thøc hay t duy (Conceptual skills):
Lµ c¸i khã h×nh thµnh nhÊt vµ khã nhÊt nhng l¹i cã vai trß ®Æc biÖt quan träng
nhÊt lµ ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp. Hä cÇn cã t duy chiÕn lîc tèt ®Ó ®Ò ra ®óng
®êng lèi chÝnh s¸ch ®èi phã hiÖu qu¶ víi nh÷ng bÊt tr¾c, ®e do¹, k×m h·m sù ph¸t triÓn
®èi víi tæ chøc. Nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i cã ph¬ng ph¸p tæng hîp t duy hÖ thèng, biÕt ph©n
tÝch mèi liªn hÖ gi÷a c¸c bé phËn, c¸c vÊn ®Ò, biÕt lµm gi¶m nh÷ng sù phøc t¹p r¾c rèi
xuèng mét møc ®é cã thÓ chÊp nhËn ®îc trong mét tæ chøc.
Nh vËy nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy ngay r»ng ë nh÷ng cÊp qu¶n trÞ cµng cao th× cµng cÇn
nhiÒu nh÷ng kü n¨ng vÒ t duy. Ngîc l¹i ë nh÷ng cÊp qu¶n trÞ cµng thÊp th× cµng cÇn
nhiÒu nh÷ng chuyªn m«n vÒ kü thuËt. Kü n¨ng nh©n sù th× ë ®©u, ë cÊp nµo còng cÇn vµ
còng ®Òu lµ quan träng. MÆc dï vËy trªn thùc tÕ nh÷ng ®ßi hái cô thÓ vÒ møc ®é kü n¨ng
nh©n sù cã thÓ cã sù kh¸c nhau tuú tõng lo¹i c¸n bé qu¶n trÞ, nhng xÐt theo quan ®iÓm
cña nhiÒu nhµ kinh tÕ th× nã th× nã l¹i ®ãng vai trß quan träng nhÊt, gãp phÇn lµm cho c¸c
nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c lo¹i kü n¨ng kh¸c cña m×nh v× theo hä “ qu¶n trÞ lµ
®¹t ®îc môc tiªu th«ng qua ngêi kh¸c”
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
9
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
II. C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña mét nhµ qu¶n trÞ giái
Nhµ qu¶n trÞ giái lµ ngêi lu«n hoµn thµnh môc tiªu vµ nhiÖm vô cña m×nh, víi kÕt qu¶ vµ
hiÖu qu¶ cao, bÊt kÓ trong m«i trêng thuËn lîi hay khã kh¨n. ChÝnh v× vËy hä lµ ngêi
mµ mäi x· héi ®Òu cÇn ®Õn bÊt kÓ trong mét chÕ ®é x· héi nµo. Sù thµnh c«ng cña mét tæ
chøc thêng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ qu¶n trÞ, chÝnh v× vËy cã mét nhµ
qu¶n trÞ giái trong tæ chøc nh cã mét kho b¸u tiÒm tµng. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ai còng
cã thÓ trë thµnh nhµ qu¶n trÞ giái, hä ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh
qu¶n trÞ cña m×nh. Cã rÊt nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ c¸c phÈm chÊt cña mét nhµ qu¶n trÞ
giái, nhng tùu chung l¹i nhµ qu¶n trÞ cÇn cã nh÷ng phÈm chÊt sau:
1. Kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ t duy
Kh¶ n¨ng t duy lµ kh¶ n¨ng tuyÖt vêi nhÊt cña con ngêi mµ nhê ®ã loµi ngêi míi lµ
chóa tÓ cña mu«n loµi. MÆc dï quý gi¸ nh vËy nhng kh«ng ph¶i ai còng cã kh¶ n¨ng t
duy nh nhau. §iÒu hiÓn nhiªn lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng t duy tèt. Chøc
vô cµng cao ®ßi hái kh¶ n¨ng t duy cµng lín.
Mét trong nh÷ng phÈm chÊt quan träng vÒ kh¶ n¨ng t duy ë mçi nhµ qu¶n trÞ lµ kh¶
n¨ng xÐt ®o¸n. XÐt ®o¸n lµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ vµ dù ®o¸n c¸c sù kiÖn, sù viÖc tin tøc mét
c¸ch kh«n ngoan. Muèn cã kh¶ n¨ng xÐt ®o¸n tèt, c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã l¬ng tri, sù
chÝn ch¾n, am hiÓu lý luËn s©u s¾c vµ kinh nghiÖm thùc tÕ phong phó. Ngêi ta thêng
thÊy r»ng n¨ng lùc xÐt ®o¸n thêng t¨ng lªn cïng víi tuæi t¸c, tr×nh ®é häc vÊn vµ kinh
nghiÖm. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao khi tuyÓn ngêi vµo c¸c vÞ trÝ qu¶n trÞ c¸c doanh
nghiÖp thêng yªu cÇu c¸c øng viªn ph¶i cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc tuyÓn dông. Tuy
nhiªn kh«ng ph¶i ai häc nhiÒu, tuæi cao hoÆc cã nhiÒu kinh nghiÖm lµ cã kh¶ n¨ng xÐt
®o¸n tèt.
Ngêi cã trÝ xÐt ®o¸n tèt cã thÓ suy xÐt vÊn ®Ò mét c¸ch kh¸ch quan, nhanh chãng t×m
ra lêi gi¶i ®¸p th«ng minh, dù b¸o ®îc c¸c sù viÖc víi ®é chÝnh x¸c cao vµ ra ®îc nh÷ng
quyÕt ®Þnh s¸ng suèt ngay c¶ trong nh÷ng t×nh huèng xÊu, hiÓm nghÌo mµ ngêi b×nh
thêng kh«ng lµm næi.
Kh¶ n¨ng t duy cña nhµ qu¶n trÞ thêng ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c khÝa c¹nh c¬ b¶n lµ: trùc
gi¸c nh¹y c¶m, nh¹y bÐn, n¨ng ®éng quyÕt ®o¸n.
Cã mét tÊm g¬ng s¸ng vÒ kh¶ n¨ng t duy nh¹y bÐn, ãc xÐt ®o¸n tèt, mét trùc gi¸c
nh¹y c¶m h¬n ngêi ®ã lµ Bao Ngäc C¬ng- vua thuyÒn cña thÕ giíi2.
Bao Ngäc C¬ng b¾t ®Çu tõ mét con tµu ®èt than cò kü chë kh«ng ®Õn mét v¹n tÊn,
kinh doanh ë møc kh«ng ®Çy 100 v¹n ®« la Mü, trong thêi gian 10 n¨m ng¾n ngñi ®· x©y
dùng ®îc 1 ®éi th¬ng thuyÒn cã tªn tuæi víi møc chë 18 triÖu tÊn, ®¹t ®Õn møc cña
nh÷ng nhµ t b¶n vËn chuyÓn hµng h¶i næi tiÕng cã ®éi thuyÒn ®· x©y dùng tríc «ng 10
n¨m. §éi thuyÒn cña tËp ®oµn vËn t¶i hµng h¶i H¬ng C¶ng mang nh·n W cña «ng cã mÆt
trªn kh¾p c¸c ®¹i d¬ng cña thÕ giíi. ChiÕc mò “vua thuyÒn cña thÕ giíi” kh«ng thÓ
kh«ng thuéc vÒ «ng. C©u chuyÖn kÓ vÒ «ng nh sau:
N¨m 1949, tríc ngµy gi¶i phãng Thîng H¶i, ng©n hµng Thîng H¶i gi¶i thÓ, Bao
Ngäc C¬ng cïng gia quyÕn chuyÓn ®Õn ë H¬ng c¶ng. Lóc ®Çu «ng cè g¾ng xuÊt khÈu
®êng, nhËp vitamin vÒ b¸n, song t×nh h×nh kh«ng tèt ®Ñp cho l¾m. §Õn gi÷a n¨m 50, Bao
TriÖu Long- cha «ng cho r»ng chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña H¬ng c¶ng cã vÞ trÝ kh¸ æn ®Þnh.
¤ng hy väng tËp trung vèn liÕng ®Ó kinh doanh nhµ ®Êt. Song n¨m 1955, Bao Ngäc C¬ng
sau khi ph©n tÝch ®Õn ®éng th¸i kinh tÕ thÕ giíi ®· kh«ng ®o¸i ®Õn sù khuyªn can cña gia
2
Ch©n dung c¸c nhµ tû phó trªn thÕ giíi-Nhµ xuÊt b¶n v¨n ho¸ th«ng tin- Trang 393.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
10
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
®×nh vµ b¹n h÷u,døt kho¸t quyÕt ®Þnh sÏ kinh doanh ngµnh vËn t¶i hµng h¶i. ¤ng cho r»ng
lµm kinh doanh nhµ ®Êt lµ chÕt, chØ cã thÓ cho thuª, bÞ h¹n chÕ rÊt lín, khã tin cËy ®îc,
mµ lµm nghÒ tµu thuyÒn lµ sèng, bëi H¬ng c¶ng cã bÕn c¶ng rÊt tèt, nghµnh vËn t¶i hµng
h¶i cã liªn quan víi c¸c nghµnh tiÒn tÖ, mËu dÞch, b¶o hiÓm, ®ãng thuyÒn, lµ mét ho¹t
®éng mang tÝnh quèc tÕ cã tiÒn ®å réng lín. Song c¶ nhµ l¹i ph¶n ®èi chñ tr¬ng cña «ng,
hä ®Òu cho r»ng nghµnh vËn t¶i hµng h¶i gÆp ph¶i m¹o hiÓm rÊt lín, h¬i cã mét chót
kh«ng thËn träng ®· cã thÓ r¬i vµo sù ph¸ s¶n. Mµ Bao Ngäc C¬ng lóc bÊy giê víi
nghµnh vËn t¶i Êy cßn kh«ng th«ng hiÓu, ®Õn nh ®Çu thuyÒn hay ®u«i thuyÒn còng kh«ng
ph©n biÖt ®îc. Phô th©n cña Bao Ngäc C¬ng nãi víi «ng r»ng: “Anh ®Þnh kinh doanh
tµu bÌ lµ c¨n b¶n kh«ng hiÓu biÕt, sao lµm ®îc ? TiÒn vèn sÏ rÊt dÔ bÞ mÊt ®Êy”. ¤ng
thiÕu vèn ph¶i ®Õn níc Anh ®Ó vay, b¹n h÷u ë Lu©n §«n khuyªn «ng r»ng: “¤ng cßn trÎ,
®èi víi vËn t¶i hµng h¶i l¹i ch¼ng biÕt g×, cÈn thËn, kh«ng khÐo ®Õn c¸i ¸o lãt còng mÊt
s¹ch”. Song Bao Ngäc C¬ng ®· quyÕt t©m, «ng cuèi cïng ®· thuyÕt phôc ®îc ngêi
trong nhµ.
N¨m1955 Bao Ngäc C¬ng tËp hîp ®îc sè tiÒn 77 v¹n ®«la Mü, mua ®îc m«t con
tµu ®· dïng 28 n¨m, ®ã lµ con tµu cò ®èt than cã søc chë 8700 tÊn, «ng ®Æt tªn lµ Kim An
vµ s¸ng lËp ra tËp ®oµn tµu thuyÒn Hoµn CÇu. N¨m 1956 t×nh h×nh vËn t¶i trªn biÓn t¨ng
lªn kh¸ m¹nh. Bao Ngäc C¬ng ®em chiÕc tµu Kim An cho mét c«ng ty vËn t¶i hµng h¶i
cña NhËt B¶n thuª, sau ®ã «ng dïng sè lîi nhuËn tõ viÖc cho thuª Êy ®Ó mua thªm tµu.
§Õn cuèi n¨m 1956 ®éi tµu cña «ng ®· t¨ng lªn 7 chiÕc.
MÊy n¨m sau ®ã, Bao Ngäc C¬ng l¹i mua thªm mét sè tµu cò, ®éi tµu cña «ng mau
chãng khuÕch ®¹i thªm. N¨m 1960 Bao Ngäc C¬ng giµnh ®îc cæ phÇn cña c«ng ty vËn
t¶i ¸ ch©u tõ tËp ®oµn §øc Phong. Cuèi nh÷ng n¨m 60 Bao Ngäc C¬ng thÊy cÇn ph¶i
mua tÇu míi ®Ó thay thÕ cho tµu cò cña m×nh. ¤ng n¾m thêi c¬ cã lîi, híng ®Õn xëng
®ãng tµu NhËt B¶n ®Æt mua tµu, l¹i ®em nh÷ng chiÕc tµu Êy cho c¸c c«ng ty NhËt B¶n thuª
l¹i. Nguy c¬ ë Trung §«ng th¸ng 6 n¨m 1967, khiÕn viÖc vËn chuyÓn qua kªnh Xuyª bÞ bÕ
t¾c, NhËt B¶n vµ c¸c níc ph¬ng T©y cã nhu cÇu rÊt lín ®èi víi tµu chë dÇu, c«ng ty
Hoµn CÇu lËp tøc mua thªm nhiÒu tµu chë dÇu lo¹i 10 v¹n tÊn, lùc lîng cña ®éi tµu mau
chãng lín m¹nh, Bao Ngäc C¬ng leo lªn vÞ trÝ hµng ®Çu vËn t¶i hµng h¶i thÕ giíi. TËp
®oµn Hoµn CÇu lµ do h¬n 250 c«ng ty cÊu thµnh, lùc lîng cña nã cã thÓ c©n b»ng ®ù¬c
víi bÊt cø tËp ®oµn quèc tÕ nµo.
Nh vËy víi ãc ph¸n ®o¸n tinh têng, nh·n quan xa réng, «ng ®· n¾m b¾t ®îc mét xu
thÕ míi cña thêi ®¹i bÊy giê ®ã lµ nghµnh vËn t¶i hµng h¶i. Thö hái, nÕu lóc ®Çu «ng
kh«ng quyÕt t©m ®i theo con ®êng ®· chän, nghe theo lêi khuyªn, sù ng¨n cÊm cña gia
®×nh th× lµm sao cã tËp ®oµn Hoµn CÇu, lµm sao cã thÓ trë thµnh “Vua thuyÒn cña thÕ
giíi” lÉy lõng thiªn h¹.
Tãm l¹i cã thÓ nãi r»ng, ®Ó trë thµnh nhµ qu¶n trÞ giái døt kho¸t ph¶i cã mét t duy
s¸ng suèt, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, mét sù nh¹y bÐn víi thêi cuéc, cã nh vËy míi cã
thÓ vît lªn trªn ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh, giµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÎ vang, kh«ng
nh÷ng cho b¶n th©n, gia ®×nh, mµ cßn cho tæ quèc.
2. ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m
Kinh doanh lµ c«ng viÖc cùc kú khã kh¨n vµ phøc t¹p, lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng g¾n liÒn
víi rñi ro vµ bÊt tr¾c, nªn trong thùc tiÔn s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ph¶i lóc nµo doanh
nghiÖp còng ®¹t ®îc thµnh c«ng nh mong muèn, thËm chÝ ®øng bªn bê vùc cña sù ph¸
s¶n, khi ®ã nhµ qu¶n trÞ cÇn cã ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m míi cã thÓ
lÌo l¸i con thuyÒn kinh doanh ra khái c¬n sãng giã vµ ®i tíi sù thµnh c«ng.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
11
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Nhµ qu¶n trÞ cã nh÷ng ®øc tÝnh nµy, khi gÆp sù cè thêng hÕt søc b×nh tÜnh vµ s¸ng
suèt. Cßn ®èi víi nh÷ng nhµ qu¶n trÞ kh«ng cã c¸c ®øc tÝnh nµy, ngay khi g¨p thö th¸ch ®·
hoang mang lo sî, hµnh ®éng rèi lo¹n, kÕt qu¶ lµ ®a tæ chøc ®Õn chç ®æ vì. Trong thùc tÕ
®Ó cã ý chÝ vµ nghÞ lùc s¾t ®¸, cã lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m cao, nhµ qu¶n trÞ ph¶i
kh«ng ngõng rÌn luyÖn, ®Æc biÖt tõ lóc cßn trÎ. Ph¶i rÌn luyÖn ®îc tinh thÇn kh«ng ®îc
lïi bíc tríc bÊt cø khã kh¨n thö th¸ch nµo, nÕu thÊt b¹i th× kh«ng ®îc n¶n lßng, kh«ng
®îc tõ bá con ®êng m×nh ®· chän chØ v× cã khã kh¨n ng¸ng ®êng.
Cã biÕt bao tÊm g¬ng s¸ng cho chóng ta noi theo vÒ nh÷ng ngêi nhê cã ý chÝ, nghÞ
lùc, lßng kiªn nhÉn vµ sù quyÕt t©m mµ ®· v¬n tíi ®Ønh cao cña sù thµnh c«ng, ®Ó l¹i
danh tiÕng lÉy lõng trªn thÕ giíi. VÝ dô mµ t«i ®a ra ®ã chÝnh lµ TrÞnh Chu VÜnh- “Nhµ
doanh nghiÖp giµu nhÊt ch©u ¸”3.TËp ®oµn cña «ng ho¹t ®éng vµ næi tiÕng trªn nhiÒu lÜnh
vùc nh ®ãng tµu, kiÕn tróc, « t«. Tuy nhiªn cã mét ®iÒu ®¸ng lu ý lµ «ng sinh ra vµ lín
lªn trong mét gia ®×nh nghÌo khã vµ ®«ng con, sau biÕt bao gian nan khæ cùc t×m ®êng
tho¸t ra khái n¬i “rõng thiªng níc ®éc”, «ng ®· t×m ra ®îc con ®êng ®i cña m×nh. C©u
chuyÖn vÒ nghÞ lùc ý chÝ cña «ng m·i lµ mét bµi häc ®¸ng quý cho chóng ta noi theo. Cã
thÓ tãm lîc con ®êng ®i ®Õn thµnh c«ng cña «ng nh sau:
TrÞnh Chu VÜnh sinh ra trong mét gia ®×nh n«ng d©n nghÌo, c¸c thÕ hÖ «ng bµ lµm
nghÒ n«ng, cha mÑ ®Òu lµ nh÷ng ngêi lao ®éng ch¨m chØ næi tiÕng trong th«n, ngoµi «ng
ra trong gia ®×nh cßn cã n¨m em trai vµ mét em g¸i. Thêi niªn thiÕu, TrÞnh Chu VÜnh tõng
häc ë trêng c«ng lËp Songtian quËn Tongchuan (Hµn Quèc). Sau khi häc xong tiÓu häc,
hoµn c¶nh gia ®×nh khã kh¨n kh«ng cho phÐp «ng tiÕp tôc häc, TrÞnh Chu VÜnh ®µnh ph¶i
vÒ nhµ ë cïng cha, thøc khuya dËy sím cÊy cµy. Cho dï c¶ nhµ lµm vÊt v¶ ®Õn mÊy vÉn
kh«ng thÓ thay ®æi c¶nh nghÌo. Trong mét n¨m khÈu phÇn l¬ng thùc c¬ b¶n kh«ng thÓ lo
næi. Lao ®éng trong mét ngµy ®Òu dùa vµo b÷a s¸ng, tèi chØ cã ch¸o ®Ó lãt d¹. Cuéc sèng
n«ng th«n nghÌo nµn khã kh¨n khiÕn TrÞnh Chu VÜnh lóc ®ã cßn nhá rÊt khã chÞu. CËu b¾t
®Çu m¬ íc ph¶i dêi bá rõng thiªng níc ®éc, n¬i kh«ng cã hy väng nµy, t×m ®Õn mét
miÒn ®Êt thuéc vÒ cËu. ThÕ lµ cËu ®i nhê mÊy b¹n cïng líp lµm viÖc trªn thÞ trÊn gióp ®ì,
muèn hä gióp t×m mét c«ng viÖc trªn thÞ trÊn. Song b¹n cËu kh«ng nghÜ ra c¸ch g×, ngîc
l¹i ý muèn “rêi bá n¬i m×nh ®· sinh ra” cßn bÞ ngêi bè cè chÊp m¾ng cho mét trËn, lý do
rÊt ®¬n gi¶n: lµ con trai trëng ph¶i ë nhµ ®Ó kÕ thõa nghiÖp «ng cha, ch¨m chØ cÊy cÇy,
nu«i dìng gia ®×nh.
TrÞnh Chu VÜnh kh«ng hÒ ®¸nh mÊt m«ng íc cña m×nh, cËu cho r»ng nªn nh©n lóc
cßn trÎ ®i vµo ®êi ®Ó va ch¹m “®êi ngêi cã mÊy lÇn ®îc vËt lén, kh«ng ph¶i lóc nµy th×
lµ lóc nµo?”.
Mïa xu©n sau khi cËu bÐ TrÞnh Chu VÜnh khi 16 tuæi trong mét lÇn t×nh cê ®· ®Õn ®äc
b¸o ë nhµ trëng th«n, ph¸t hiÖn thµnh phè Thanh T©n ë phÝa B¾c ®ang x©y dùng cöa biÓn
vµ ®êng s¾t. CËu lËp tøc nghÜ r»ng, x©y dùng cöa biÓn vµ ®êng s¾t nhÊt ®Þnh sÏ cÇn
nhiÒu lao ®éng. §©y cã lÏ lµ mét c¬ héi hiÕm cã, TrÞnh Chu VÜnh dêng nh c¶m thÊy
m×nh nh ®îc bao bäc bëi tiÕng m¸y Çm Çm, rÊt nhiÒu c«ng nh©n x©y dùng ®i l¹i mét
c¸ch bËn rén, ë ®ã tÊt nhiªn cã c¶ cËu.
Song sau khi t×m thÊy thµnh phè Thanh T©n trªn mét tÊm b¶n ®å cò n¸t, ®ét nhiªn c¶m
thÊy hôt hÉng –thµnh phè Thanh T©n c¸ch n¬i cËu ë h¬n mét ngh×n dÆm. TrÞnh Chu VÜnh
h¹ quyÕt t©m “cã xa n÷a m×nh còng ph¶i ®i”. CËu lËp tøc hµnh ®éng: ®Çu tiªn ®i t×m Tr×
Chu Nguyªn ngêi b¹n th©n nhÊt cña m×nh, hai cËu bÐ b¸n cñi vµ dµnh dôm ®îc bèn xu
b¶y hµo. Mét ngµy th¸ng t¸m hai cËu ®· dêi bá cha mÑ, bÝ mËt ra khái lµng ®i vÒ phÝa
3
TÝnh c¸ch vµ nh÷ng quan hÖ giao tiÕp ®Ó thµnh c«ng- V¬ng VÜ- Nhµ xuÊt b¶n v¨n ho¸ th«ng tin- Trang 115.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
12
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Thanh T©n víi sè lÖ phÝ Ýt ái ®ã. Trªn ®êng hä ph¶i ¨n s¬ng n»m giã, ban ngµy duy tr×
søc lùc b»ng chót thøc ¨n chØ mÊy xu, buæi tèi ngñ ë chç khuÊt giã mµ kh«ng cã g× cho
vµo bông. TrÞnh Chu VÜnh suèt ngµy b«n ba trªn ®êng cùc kú mÖt mái, cËu kh«ng thÓ
ngñ ®îc, cËu nh×n lªn bÇu trêi ®en kÞt, nghÜ vÒ quª nhµ nghÌo khã, nhí ®Õn bè mÑ vµ c¸c
em, nghÜ ®Õn bè mÑ sÏ ph¶i rÊt lo l¾ng v× cËu con trai mÊt tÝch, cËu c¶m thÊy cã lçi víi bè
mÑ, ®au lßng vµ khãc. TrÞnh Chu VÜnh c¾n chÆt miÖng: ®Ó tho¸t khái c¸i nghÌo, ®Ó c¶ nhµ
®îc sèng nh÷ng ngµy h¹nh phóc, m×nh nhÊt ®Þnh ph¶i ra ®i. Sau mÊy ngµy vËt lén hai cËu
®Õn ®îc thµnh phè Cao Nguyªn. Khi ®îc biÕt ë ®©y còng cã c«ng tr×nh ®êng s¾t, liÒn
quyÕt ®Þnh kiÕm Ýt lÖ phÝ råi l¹i lªn ®êng ®i ®Õn Thanh T©n. C«ng viÖc lµm ®êng vÊt v¶
h¬n lµm ruéng rÊt nhiÒu, mét ngµy lµm tõ s¸ng ®Õn tèi khiÕn cËu toµn th©n ®au nhøc, mÖt
mái r· rêi. Nh÷ng cø nghÜ c¶nh nhµ nghÌo khã vµ t¬ng lai mï mÞt, cËu chØ cßn c¸ch
nghiÕn r¨ng chÞu ®ùng. TiÒn c«ng mçi th¸ng lµ bèn hµo n¨m xu, trõ tiÒn c¬m, mçi th¸ng
nÕu ®i lµm ®ñ chØ cßn mét hµo n¨m xu. Hai th¸ng tr«i qua rÊt nhanh, tÕt trung thu ®Õn
råi,TrÞnh Chu VÜnh muèn lµm cho bè mÑ vui, cËu ®· thuyÕt phôc ®îc ngêi phô tr¸ch tr¶
cho m×nh tríc mét Ýt tiÒn mét c¸ch kh«ng hÒ dÔ dµng, vµ göi tiÒn vÒ cho nhµ. Khi cËu
®ang vui vÎ tõ lÇu cña ngêi qu¶n lý bíc ra, ®ét nhiªn mét giäng quen thuéc cÊt lªn
khiÕn cËu lÆng ®i “Chu VÜnh”!. “Cha”. Bè cËu bÐ bÊt ngê ®øng tríc mÆt cËu. Nh×n con
trai võa gÇy võa ®en, bè cËu rÊt ®au lßng, TrÞnh Chu VÜnh nhµo vµo lßng bè khãc Çm lªn,
cËu nhí nhµ qu¸, cËu chØ lµ mét ®øa trÎ mêi s¸u tuæi.
Ho¸ ra sau khi cËu ra ®i, bè cËu lóc ®ã cùc kú lo l¾ng, khã kh¨n l¾m míi t×m ®îc mét
chót manh mèi tõ chç con g¸i «ng trëng th«n, liÒn lªn ®êng ®i t×m kh«ng ngê t×m thÊy
cËu ë Cao Nguyªn. V× vËy TrÞnh Chu VÜnh bÞ bè l«i vÒ khe nói nghÌo khã. MÆc dï TrÞnh
Chu VÜnh lµ mét cËu bÐ nghÌo khæ lín lªn tõ vïng nói ®ã, nhng íc m¬ tõ thña thiÒu
thêi vµ m¬ íc vÒ t¬ng lai lóc nµo còng quÊn lÊy cËu. CËu kh«ng thÓ chÞu ®ùng c¶nh
nghÌo nµy, cËu cÇn ph¶i thay ®æi tÊt c¶, nghÌo th× ph¶i thay ®æi t tëng, TrÞnh Chu VÜnh
®· h¹ quyÕt t©m cho dï trë ng¹i nhiÒu nh thÕ nµo, cËu còng ph¶i tho¸t khái khe nói nµy.
Mét lÇn khi cËu ®äc ®îc tiÓu thuyÕt ®¨ng nhiÒu kú “§Êt sÐt”, lËp tøc cËu bÞ nh©n vËt
chÝnh Høa Sïng hÊp dÉn, cËu thÊy r»ng Høa Sïng cã thÓ mét m×nh dêi bá quª nhµ lªn
thµnh phè võa häc võa lµm, th× t¹i sao m×nh kh«ng thÓ ®i l¨n lén mét chuyÕn. ThÕ lµ mét
kÕ ho¹ch míi l¹i xuÊt hiÖn trong ®Çu cËu. Mïa xu©n sau vµo mét buæi ®ªm cËu cïng víi
hai cËu bÐ kh¸c trong th«n, ch¹y mét m¹ch h¬n mét tr¨m dÆm ®i vÒ phÝa seul. Tuy nhiªn
cËu l¹i thÊt b¹i khi cËu ®Õn nhµ mét ngêi hä hµng ë Kim Hoa l¹i bÞ bè cËu ®i t×m b¾t vÒ.
VÒ ®Õn nhµ TrÞnh Chu VÜnh hèi hËn ®· muén, cËu t×m ra nguyªn nh©n thÊt b¹i lÇn nµy
lµ lÖ phÝ kh«ng ®ñ, nÕu lÇn sau ®i th× ph¶i cã ®ñ lÖ phÝ, kh«ng thÓ l¹i ®i nhê v¶ ngêi th©n
b¹n bÌ. Mïa thu n¨m ®ã cËu bÊt chÊp tÊt c¶ lµm mét viÖc cã lçi víi mäi ngêi, cËu t×m
thÊy sè tiÒn b¸n tr©u mµ bè cËu dïng ®Ó mua ruéng. LÇn nµy cËu trë nªn th«ng minh,
kh«ng ®i t×m b¹n, còng kh«ng trèn vµo buæi tèi, ®Ó tr¸nh g©y sù chó ý cña bè. Thõa lóc
trong nhµ kh«ng cã ai, TrÞnh Chu VÜnh ®· lªn tµu xuèng thµnh phè seul ë phÝa nam. Trªn
®êng ®i cËu ng¾m c¶nh ngoµi cöa sæ, trong lßng suy nghÜ miªn man. Môc ®Ých chÝnh cña
lÇn ®i seul lÇn nµy lµ vµo häc líp ng¾n h¹n cña trêng kÕ to¸n MÉu §¬n. CËu ®· ®äc ®îc
®iÒu nµy trong mét tê b¸o cò ë nhµ c« b¹n Ngäc ThiÖn hÌ n¨m ®ã. Thêi gian häc s¸u
th¸ng, sau khi tèt nghiÖp mçi th¸ng Ýt nhÊt còng ph¶i kiÕm ®îc ba m¬i ®ång, l¬ng lóc
®ã mçi n¨m sÏ cã ba tr¨m s¸u m¬i ®ång, trõ ®i mét tr¨m hai m¬i ®ång tiÒn ¨n, vÉn cßn
thõa mét hai tr¨m bèn m¬i ®ång. Nh vËy Ýt nhÊt mçi n¨m còng mua ®îc hai t bao
g¹o, nhiÒu h¬n rÊt nhiÒu so víi sè l¬ng thùc mµ c¶ nhµ cËu lµm vÊt v¶ trong mét n¨m.
Cµng nghÜ cµng vui, tin r»ng chê ®Õn lóc bè mÑ nhËn ®îc tiÒn göi vÒ nhÊt ®Þnh cã thÓ tha
thø cho cËu.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
13
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
Sau khi ®Õn Seul, TrÞnh Chu VÜnh nhanh chãng lµm xong thñ tôc nhËp häc. Do ®· khai
gi¶ng ®îc ba ngµy, gi¸o viªn l¹i gi¶ng rÊt nhanh, TrÞnh Chu VÜnh ph¶i cè g¾ng rÊt nhiÒu,
bëi v× TrÞnh Chu VÜnh biÕt r»ng nhµ trêng sÏ ph©n phèi c«ng viÖc theo kÕt qu¶ häc tËp.
Trong lóc cËu ®ang rÊt do dù mét viÖc bÊt ngê ®· x¶y ra. Mét buæi s¸ng cËu ®ang véi vµng
®i ®Õn trêng, khi ®i ®Õn cæng cËu l¹i ®ông ngay bè cËu, mÆt cËu lËp tøc biÕn s¾c. MÆc dï
TrÞnh Chu VÜnh ®· nãi hÕt lêi víi bè cËu, «ng vÉn khãc ®ßi cËu vÒ. Níc m¾t cña cha ®·
cuèn tr«i mäi íc m¬ cña cËu trong tøc kh¾c. Hai bè con, kÎ tríc ngêi sau lÇm lòi ra
bÕn xe. Thùc ra lµm bè mÑ cã ai l¹i kh«ng muèn con m×nh ®îc vÎ vang? Bè cËu n¨m lÇn
b¶y lît ®i t×m cËu kh«ng chØ mong muèn cËu lµm trßn nghÜa vô cña mét ngêi con
trëng, c¸i chÝnh lµ trong con m¾t cña «ng, cËu vÉn lµ mét ®øa trÎ, «ng lo con trai ra ngoµi
sÏ ph¶i chÞu khæ, ë nhµ cã khæ mÊy th× c¶ gia ®×nh vÉn sèng ®îc qua ngµy. Nh×n con ®au
khæ, «ng còng ®au lßng l¾m. Khi s¾p ®Õn bÕn xe bè cËu nãi: “Con µ, con ®Õn Seul h¬n
mêi ngµy råi, con kh«ng ®i ch¬i ®©u µ?” “Kh«ng ¹”. ¤ng ®au lßng d¾t con quay trë l¹i,
®Õn vên thó. ¤ng muèn cho con më réng tÇm m¾t, sau nµy e kh«ng cßn c¬ héi nµo n÷a,
«ng ®µnh mãc ra n¨m xu, ®a cho TrÞnh Chu VÜnh: “Con vµo xem ®i, chóng ta ®i chuyÕn
tèi, con ch¬i vui ®i, bè ë ngoµi nµy chê con”. MÊy c©u nãi ch©n thµnh cña cha ®· khiÕn
TrÞnh Chu VÜnh khãc nh ma, cËu kh«ng vµo vên b¸ch thó mµ dÉn cha ®Õn bÕn tµu.
N¨m 1934, lµ n¨m h¹n h¸n nhÊt mµ TrÞnh Chu VÜnh tõng biÕt, hoa mµu trong ruéng
thÊt thu. Trong th«n xuÊt hiÖn c¨n bÖnh truyÒn nhiÔm ®¸ng sî. ¦íc m¬ ch¸y báng cña
TrÞnh Chu VÜnh l¹i quay trë l¹i, anh kh«ng thÓ dÔ dµng thay ®æi quyÕt ®Þnh cña m×nh. §Ó
nu«i sèng c¶ nhµ, bè anh còng kh«ng ng¨n c¶n n÷a. Vµ thÕ lµ TrÞnh Chu VÜnh lóc ®ã mêi
chÝn tuæi ®· lÇn ®Çu tiªn chia tay cha mÑ mét c¸ch chÝnh thøc, ®Õn th¼ng Seul, ®i t×m íc
m¬ mµ anh ®· Êp ñ l©u nay – íc m¬ thuéc vÒ anh. Sau mét ®ît b«n ba vµ cè g¾ng, cuèi
cïng anh còng ®· t×m ®îc mét c«ng viÖc kh¸ tèt, lµm ngêi xuÊt hµng g¹o trong mét tæ
chøc bu«n b¸n cã tªn lµ Phóc Hng, l¬ng th¸ng lµ mêi t¸m ®ång. Do anh rÊt cÇn cï
chÞu khã, nªn nhanh chãng ®îc chñ cöa hµng tÝn nhiÖm. Trong hai n¨m lµm viÖc ë Phóc
Hng, tiÒn TrÞnh Chu VÜnh göi vÒ nhµ cã thÓ mua ®îc h¬n mêi t¸m bao g¹o, h¬n thu
nhËp c¶ n¨m cña c¶ nhµ rÊt nhiÒu.
Song do con trai cña chñ cöa hµng kh«ng thÝch bu«n b¸n, hµng g¹o ®µnh ph¶i ®ãng
cöa. Víi ba n¨m rÌn luyÖn, TrÞnh Chu VÜnh quyÕt ®Þnh tù lµm nªn sù nghiÖp. ThÕ lµ anh
l¹i tiÕp tôc bu«n b¸n g¹o ë chç cò, vµ tËn dông triÖt ®Ó c¸c mèi quan hÖ míi ®îc thiÕt
lËp, nhanh chãng ®øng v÷ng. Kh«ng l©u sau anh ®a ra b¶ng hiÖu bu«n b¸n cña m×nh:
“Kinh NhÊt Thîng X·”. Tõ ®ã TrÞnh Chu VÜnh b¾t ®Çu bíc ch©n vµo giíi kinh doanh,
b¾t ®Çu mét cuéc vËt lén míi trªn thêng trêng ®Çy sù tranh giµnh vµ ®ä søc hiÓm ¸c.
Cã thÓ nãi TrÞnh Chu VÜnh quyÕt t©m ra ®i tõ mét vïng nói nghÌo, cho dï trë ng¹i ®Õn
tø ®©u, cho dï trë ng¹i cã lín ®Õn ®©u, cuèi cïng anh ®· thµnh c«ng. NÕu nh lÇn ®Çu tiªn
anh bá ®i bÞ bè t×m b¾t vÒ mµ anh thay ®æi quyÕt ®Þnh, nÕu nh lÇn thø hai sau khi ra ®i
thÊt b¹i anh thay ®æi quyÕt ®Þnh, nÕu nh lÇn thø ba ra ®i kh«ng thµnh anh thay ®æi quyÕt
®Þnh th× sÏ kh«ng cã mét TrÞnh Chu VÜnh hiÖn nay, còng kh«ng cã “tËp ®oµn hiÖn ®¹i”
næi tiÕng thÕ giíi. TrÞnh Chu VÜnh lµ ngêi nh thÕ nµy: Mét khi ®· quyÕt ®Þnh th× nhÊt
®Þnh ph¶i lµm b»ng ®îc. NÕu kh«ng cã quyÕt t©m nµy cuéc ®êi TrÞnh Chu VÜnh ch¾c
ch¾n sÏ kh¸c.
Trªn thùc tÕ, cho dï chóng ta lµm viÖc g×, kh«ng chØ quyÕt ®Þnh døt kho¸t sau khi ®·
suy nghÜ kü, mµ cßn ph¶i cã mét tinh thÇn kh«ng biÕt hèi hËn, kh«ng biÕt mÖt mái ®Ó thùc
hiÖn quyÕt ®Þnh cña m×nh, kh«ng cã tinh thÇn nµy lµm sao chóng ta cã thÓ lµm nªn ®¹i sù?
Tôc ng÷ cã c©u “Trêi xanh kh«ng phô lßng ngêi cã chÝ”. §¬ng nhiªn kh«ng cã “trêi
xanh”, c©u tôc ng÷ nµy cã ý nghÜa lµ: chØ cÇn cã cè g¾ng kh«ng ngõng, th× cã thÓ t×m ®îc
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
14
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
c¬ héi thµnh c«ng, nhng nÕu kh«ng cè g¾ng th× c¬ héi sÏ kh«ng tù nhiªn ®Õn víi b¹n.
Lµm nhµ qu¶n trÞ cÇn ý thøc râ ®iÒu nµy vµ ph¶i kh«ng ngõng rÌn luyÖn ý chÝ vµ nghÞ lùc
cña m×nh, v× trong thùc tÕ kh«ng ph¶i lóc nµo mäi c«ng viÖc ®Òu su«n sÎ, lóc ®ã hä cÇn
b×nh tÜnh, s¸ng suèt ®Ó cã thÓ ra ®îc quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, ®a tæ chøc hoµn thµnh môc
tiªu vµ nhiÖm vô cña m×nh.
3. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm
§¹o ®øc lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi ®Æc biÖt, nã bao gåm c¸c quan ®iÓm, nguyªn
t¾c, gi¸ trÞ x· héi ®îc con ngêi thõa nhËn ®Ó tù gi¸c ®iÒu chØnh hµnh vi cña m×nh cho
phï hîp víi lîi Ých, nhu cÇu, mong muèn cña ngêi kh¸c vµ x· héi trong qu¸ tr×nh ®¹t ®Õn
môc tiªu tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña b¶n th©n.4
NÒn t¶ng c¬ b¶n cña ®¹o ®øc trong kinh doanh thÓ hiÖn th«ng qua môc tiªu ®Ò ra, c¸c
biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu vµ hËu qu¶ ®em l¹i do viÖc lùa chän vµ thùc hiÖn c¸c môc
tiªu ®ã. Môc tiªu kh«ng thÓ phi nghÜa vµ ph¶n khoa häc, môc tiªu còng kh«ng thÓ tho¸t ly
thùc tÕ theo ý muèn chñ quan cña ngêi l·nh ®¹o. C¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn môc tiªu còng
vËy, nã kh«ng thÓ v× lîi m×nh mµ h¹i ngêi kh¸c, nã kh«ng thÓ trµ ®¹p lªn ®¹o lý vµ luËt
ph¸p. Cßn hËu qu¶ cña mçi môc tiªu ph¶i tr¶ lêi râ víi mçi môc tiªu cô thÓ ®Æt ra cho hÖ
thèng, hËu qu¶ g©y h¹i vÒ sau lµ g×? ai ph¶i g¸nh chÞu nã vµ møc ®é thiÖt h¹i lµ bao nhiªu?
TiÕc r»ng trong thùc tÕ, nh÷ng ngêi vi ph¹m ®¹o ®øc kinh doanh, thËm chÝ kh«ng cã
®¹o ®øc kinh doanh ngµy cµng nhiÒu vµ møc ®é vi ph¹m ngµy cµng nghiªm träng. Víi
môc tiªu kiÕm ®îc thËt nhiÒu lîi nhuËn, cã kh«ng Ýt doanh nghiÖp ®· kh«ng tõ bÊt cø thñ
®o¹n nµo, c«ng cô nµo ®Ó cã thÓ cã ®ù¬c lîi nhuËn mét c¸ch nhanh nhÊt, v× vËy ngêi ta
®· cho c¶ phoocmon vµo trong phë, mua b¸n c¸c lo¹i ®êng ho¸ häc cã møc ®é ®éc h¹i
rÊt cao vµ rÊt nguy h¹i cho søc khoÎ cña con ngêi, vµ cã c¶ ngµn lÎ c¸ch ngêi ta g©y ra
thiÖt h¹i cho x· héi díi søc Ðp cña lîi nhuËn cña c¬ chÕ thÞ trêng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã
®Òu xuÊt ph¸t tõ c¸c nhµ qu¶n trÞ, nh÷ng ngêi l·nh ®¹o doanh nghiÖp, nh÷ng «ng chñ së
h÷u cã thõa tiÒn nhng l¹i thiÕu l¬ng t©m.
Robert L.Crandall, tæng gi¸m ®èc c«ng ty hµng kh«ng Mü nãi: “Hµnh ®éng cña anh
ph¶i lµm cho c«ng nh©n viªn tù hµo. Lµ mét ngêi l·nh ®¹o tµi n¨ng, anh ph¶i cã møc ®¹o
®øc cao nhÊt, anh ph¶i trë thµnh c¸i g¬ng ®Ó mäi ngêi noi theo, ®ång thêi ph¶i t¹o ra c¸i
kh«ng khÝ coi träng ®¹o ®øc trong toµn thÓ c«ng nh©n viªn”. Cã thÓ nãi ®Ó lµm ¨n l©u dµi,
cã Ých cho x· héi vµ cho chÝnh m×nh, h¬n ai hÕt c¸c nhµ qu¶n trÞ kinh doanh thêi nay ph¶i
cã ®¹o ®øc, ph¶i häc tËp ®îc tinh thÇn coi träng ®¹o ®øc nh Robert.Crandall vµ ph¶i
thêng xuyªn xem xÐt l¹i viÖc ra quyÕt ®Þnh cña m×nh lµ cã ®¹o ®øc hay kh«ng.
ý thøc tr¸ch nhiÖm trong qu¶n trÞ, ®ã lµ viÖc ®Òn ®¸p ph¶i lµm cña con ngêi ( cña tæ
chøc) ®èi víi x· héi mµ trong ®ã con ngêi ( hÖ thèng) ®· tån t¹i vµ ®¹t ®îc c¸c nhu cÇu,
c¸c mong muèn, c¸c môc tiªu cña m×nh. Nhê cã x· héi mµ con ngêi (vµ hÖ thèng) ®¹t
®îc c¸c nhu cÇu, môc tiªu mong muèn th× con ngêi (hÖ thèng) ph¶i cã tr¸ch nhiÖm
hoµn tr¶ c¸i mµ con ngêi (hÖ thèng) ®· lÊy ®i,®· chiÕm dông cña x· héi. Tr¸ch nhiÖm x·
4
Gi¸o tr×nh khoa häc qu¶n lý, tËp I – khoa khoa häc qu¶n lý – Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n, trang 177.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
15
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
héi lµ néi dung quan träng cña ®¹o ®øc qu¶n lý, ®ã lµ nghÜa vô ®èi víi céng ®ång trong
cuéc sèng thÓ hiÖn th«ng qua viÖc tù gi¸c kh«ng thùc hiÖn c¸c môc tiªu, gi¶i ph¸p qu¶n lý
®em l¹i hËu qu¶ xÊu cho x· héi vµ céng ®ång.
Matsuno Suke Matsushita lµ mét c¸i tªn gäi vang déi trong giíi xÝ nghiÖp NhËt B¶n,
cho dï ë ph¹m vi thÕ giíi «ng còng lµ nh©n vËt truyÒn kú. §¹o ®øc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm
trong kinh doanh cña «ng ®¸ng ®Ó cho c¸c nhµ qu¶n trÞ sau nµy noi theo. ¤ng tuy lµ ngêi
s¸ng lËp ra v¬ng quèc Mitsushita nhng «ng l¹i lµ mét con ngêi rÊt ®çi gi¶n dÞ, trong
lßng ®Çy tÝnh khiªm nhêng, dïng sù phôc vô cèng hiÕn ®Ó n©ng cao chÊt lîng sèng cña
nh©n lo¹i, lÊy viÖc t¹o phóc cho con ngêi lµm chøc tr¸ch cña m×nh. ¤ng cho r»ng “sù
nghiÖp thÇn th¸nh lµ sù nghiÖp tËn t©m tËn lùc, nã dÉn ®êng cho nh÷ng ngêi ®ang tù
c¶m thÊy phiÒn n·o, khiÕn hä an t©m, khiÕn cuéc sèng cã ®îc h¹nh phóc. Sù nghiÖp cña
giíi c«ng nghiÖp chóng ta còng lµ sù nghiÖp thÇn th¸nh, trªn c¬ së duy tr× ®Ò cao cuéc
sèng cña nh©n lo¹i mµ hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cÇn dïng..., cuéc sèng
cña nh©n lo¹i lµ th«ng qua sù b×nh an vÒ tinh thÇn vµ sù giµu cã vÒ vËt chÊt mµ duy tr×
h¹nh phóc. NÕu nh cã sù b×nh an vÒ tinh thÇn mµ thiÕu thèn vÒ vËt chÊt th× duy tr× sinh
mÖnh thùc lµ khã kh¨n, cßn nÕu cã vËt chÊt dåi dµo mµ kh«ng cã b×nh an vÒ tinh thÇn th×
còng kh«ng thÓ cã gi¸ trÞ vµ h¹nh phóc con ngêi. Sù tån t¹i cña hai mÆt Êy còng gièng
nh hai b¸nh xe cña mét c¸i xe . V× vËy cÇn ph¶i xem kinh doanh lµ sù nghiÖp chÝnh nghÜa
®¸ng lµm, lµ sù nghiÖp thÇn th¸nh mu cÇu h¹nh phóc cña d©n chóng”.
Matsushita lµ nh vËy, ®èi víi m×nh vµ ngêi kh¸c «ng ®Òu thµnh thùc, kh«ng dïng
m¸nh khoÐ, kh«ng nãi ba hoa, kh«ng lµm gi¶, lµm viÖc g× còng thËt thµ thµnh thËt, ®· tèt
råi cµng lµm tèt h¬n cè g¾ng ®¹t tíi hoµn vò v« khuyÕt míi th«i. TiÕc r»ng hiÖn nay nh÷ng
trß lõa ®¶o “treo ®Çu dª b¸n thÞt chã” l¹i kh«ng Ýt. Thö nghÜ xem, nÕu nhµ qu¶n trÞ nh¨m
nhe víi dôc väng t lîi, c¶ xÝ nghiÖp lµ mét c«ng cô bu«n b¸n kiÕm lêi cho c¸ nh©n, mµ
m«ng muéi kh«ng tØnh ngé, cuèi cïng cã lÏ nµo l¹i kh«ng ph¶i lµ h¹i ngêi h¹i m×nh, r¬i
vµo hËu qu¶ thÊt uy mÊt quyÒn hay sao.
Th«ng qua viÖc th¶o luËn vÒ b¶n chÊt cña tinh thÇn Matsushita, nh÷ng nhµ kinh doanh,
c¸c nhµ qu¶n trÞ nÕu kh«ng biÕt thêng xuyªn tu dìng ®¹o ®øc cña m×nh th× sÏ r¬i xuèng
giÕng s©u thÊt b¹i. Giíi kinh doanh NhËt B¶n cã mét c©u danh ng«n chÝ lÝ “Nhµ qu¶n trÞ
tríc hÕt h·y qu¶n tèt m×nh”. Muèn lµm mét nhµ qu¶n trÞ giái, mét ngêi cã ®Çy tinh thÇn
tr¸ch nhiÖm th× tríc hÕt ph¶i nghÜ ®Õn viÖc qu¶n lý b¶n th©n m×nh sau ®ã míi cã thÓ nghÜ
®Õn viÖc qu¶n lý nh÷ng ngêi kh¸c, tõ ®ã míi cã thÓ h×nh thµnh mét søc m¹nh ®¹o ®øc to
lín, lµ mét tÊm g¬ng s¸ng, kÝch thÝch nhiÖt t×nh lµm viÖc cña cÊp díi.
C¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i ý thøc ®îc r»ng c¸c quyÕt ®Þnh cña hä liªn quan ®Õn rÊt
nhiÒu ngêi, v× vËy mçi khi ra quyÕt ®Þnh ®ßi hái hä ph¶i c©n nh¾c hÕt søc kü lìng, trªn
c¬ së nh÷ng thiÖt h¹i vµ lîi Ých thu ®îc, tr¸nh t×nh tr¹ng côc bé, ¶nh hëng tiªu cùc tíi
nhiÒu ngêi. Cã nh vËy míi cã thÓ lµm ¨n kinh doanh l©u dµi, gãp phÇn x©y dùng mét x·
héi lµnh m¹nh vµ thÞnh vîng.
4. Søc kháe
S¶n phÈm cña c¸c nhµ qu¶n trÞ chÝnh lµ quyÕt ®Þnh, mµ quyÕt ®Þnh chÝnh lµ s¶n phÈm
cña trÝ tuÖ, nhng trÝ tuÖ cña mét ngêi l¹i phô thuéc phÇn lín vµo t×nh tr¹ng søc khoÎ cña
ngêi ®ã. ChÝnh v× vËy chóng ta thÊy r»ng mét c¬ thÓ èm yÕu bÖnh ho¹n th× khã cã thÓ ra
®îc quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n.
Thùc tÕ còng cã nh÷ng ngo¹i lÖ nh trêng hîp cña tæng thèng Mü Franklin Roosevel,
«ng lµ mét danh nh©n mµ søc kháe l¹i thËt tÖ h¹i (håi 40 tuæi «ng bÞ liÖt ë ch©n)5, nhng
5
Tay tr¾ng lµm nªn – Ngêi dÞch NguyÕn HiÕn Lª - Nhµ xuÊt b¶n Long An 1991, trang 19.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
16
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
®¹i ®a sè c¸c danh nh©n, c¸c nhµ kinh doanh lçi l¹c ®Òu cã mét søc khoÎ dåi dµo, bëi v×
chØ cã nh vËy hä míi cã thÓ ho¹t ®éng, cèng hiÕn kh«ng biÕt mÖt mái, cã ®Çu ãc minh
mÉn ®Ó cã thÓ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña
thÞ trêng. ChÝnh v× vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i thêng xuyªn rÌn luyÖn n©ng cao søc khoÎ,
ph¶i coi ®ã nh lµ nguån lùc cho mét tinh thÇn minh mÉn. Xa nay, c¸c gi¸m ®èc, c¸c
doanh nh©n, c¸c chÝnh kh¸ch næi tiÕng vµ thµnh ®¹t ®Òu cã mét søc lµm viÖc hÕt søc bÒn
bØ, hä cã thÓ lµm viÖc liªn tôc kh«ng nghØ mêi mÊy tiÕng mét ngµy, trong nh÷ng ®iÒu
kiÖn cña m«i trêng kh«ng ®îc thuËn lîi vµ ph¶i chÞu nhiÒu søc Ðp cña m«i trêng. §Ó
cã mét søc lµm viÖc nh vËy ®ßi hái hä ph¶i cã mét thÓ lùc tèt, mét søc khoÎ dåi dµo.
Ngµy nay, søc kháe tèt cßn t¬ng ®¬ng víi viÖc cã thÓ chÞu ®îc ¸p lùc cao, bëi lÏ
c¸c nhµ qu¶n trÞ ngµy nay lu«n ph¶i tiÕp xóc víi rÊt nhiÒu ¸p lùc (Stress), ¸p lùc tõ c«ng
viÖc (chñ yÕu), ¸p lùc tõ gia ®×nh, ¸p lùc tõ x· héi... khiÕn hä lóc nµo còng rÊt bËn rén vµ
c¨ng th¼ng. §Ó cã thÓ chÞu ®ùng vµ thÝch nghi víi nh÷ng ¸p lùc ®ã, ngoµi mét thÓ chÊt
gang thÐp ®ßi hái hä ph¶i cã c¸ch th gi·n vµ chèng l¹i nh÷ng c¬n stress nguy hiÓm.
Tãm l¹i ®Ó cã mét tinh thÇn minh mÉn, s¸ng suèt, ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n,
nhµ qu¶n trÞ cÇn cã mét søc khoÎ dåi dµo, mét thÓ lùc tèt ®Ó cã thÓ chÞu ®ùng nh÷ng ¸p
lùc cao tõ c«ng viÖc vµ tõ ®ã cã thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô mét c¸ch tèt nhÊt cã thÓ.
5. Kinh nghiÖm
Cã thÓ nãi mét trong nh÷ng lÜnh vùc mµ con ngêi h¬n h¼n mäi loµi sinh vËt vµ c¸c
lo¹i m¸y mãc th«ng minh lµ ë chç con ngêi cã kh¶ n¨ng rót ra kinh nghiÖm, tÝch luü, phæ
biÕn vµ ¸p dông s¸ng t¹o nh÷ng kinh nghiÖm ®· tr¶i qua. §Ó ra mét quyÕt ®Þnh nµo ®ã
trong kinh doanh kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i cã häc, cã hiÓu biÕt lý
luËn mµ ®ßi hái hä ph¶i cã cµng nhiÒu kinh nghiÖm cµng tèt. Trong thùc tÕ kh«ng thiÕu
nh÷ng ngêi cã häc hµnh cã hiÓu biÕt song l¹i rÊt thiÕu c¸c kiÕn thøc thuéc vÒ kinh
nghiÖm, vÒ cuéc sèng. Nh÷ng ngêi nµy muèn lµm nhµ qu¶n trÞ giái ph¶i “lao vµo cuéc
sèng”, kÕt hîp häc víi hµnh, häc kinh nghiÖm cña nh÷ng ngêi ®i tríc, häc b¹n bÌ, häc
rót kinh nghiÖm c¶ ®iÒu hay vµ ®iÒu dë.
Mçi lÇn ng· lµ mçi lÇn bít d¹i, ai “nªn kh«n mµ ch¼ng d¹i ®«i lÇn”. Nhê häc hái kinh
nghiÖm tõ lý thuyÕt vµ thùc tÕ c¸c nhµ qu¶n trÞ sÏ bít ®i nh÷ng sai lÇm kh«ng ®¸ng cã,
nhanh nh¹y, dÔ dµng vµ quyÕt ®o¸n h¬n trong nh÷ng t×nh huèng ra quyÕt ®Þnh kinh doanh.
Sö dông kinh nghiÖm sÏ lµ ®Æc biÖt h÷u Ých trong nh÷ng trêng hîp ra quyÕt ®Þnh ®· qu¸
quen thuéc hoÆc thiÕu th«ng tin. Tuy nhiªn l¹m dông sö dông kinh nghiÖm khi t×nh thÕ,
®iÒu kiÖn ®· thay ®æi cã thÓ m¾c ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm träng. ChÝnh v× vËy s¸ng suèt
sö dông kinh nghiÖm trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi
víi c¸c nhµ qu¶n trÞ.
Tãm l¹i ®Ó cã thÓ trë thµnh mét nhµ qu¶n trÞ giái, nhµ qu¶n trÞ cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c phÈm
chÊt trªn. Tuy nhiªn, sèng ë trªn ®êi, kh«ng ai lµ cã thÓ hoµn h¶o ®îc, do vËy, hä cã thÓ
yÕu vÒ mÆt nµy nhng l¹i m¹nh vÒ mÆt kh¸c tuú vµo kh¶ n¨ng cña tõng ngêi vµ tuú vµo vÞ
trÝ cña hä trong tæ chøc. MÆc dï vËy, cã thÓ thÊy r»ng ®Ó cã thÓ lµm mét nhµ qu¶n trÞ
thµnh c«ng th× Ýt nhÊt nhµ qu¶n trÞ ®ã còng ph¶i cã ba yÕu tè ®ã lµ: Mét, cã l¬ng thøc,
nghÜa lµ biÕt nhËn ®Þnh, ph¸n ®o¸n, cã tinh thÇn thùc tÕ, ®Ó cã thÓ thÝch øng råi lîi dông
hoµn c¶nh.Hai, lµm viÖc nhiÒu vµ Ba, cã søc khoÎ. §ã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan
träng ®Ó cã thÓ trë thµnh mét nhµ qu¶n trÞ giái.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
17
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
6. BiÕt tuyÓn dông nh©n tµi
¤ng vua gang thÐp cña níc Mü Andrew Carnegie ®· tõng nãi “Cø viÖc lÊy ®i c«ng
xëng, thÞ trêng vµ toµn bé tµi s¶n tiÒn b¹c cña t«i, nhng ®Ó l¹i cho t«i sè nh©n viªn cña
t«i, th× 4 n¨m sau t«i sÏ l¹i trë thµnh «ng vua s¾t thÐp nh cò”.
C©u nãi nµy ®· nãi lªn mét c¸ch ®Çy ®ñ vai trß quan träng cña viÖc ph¶i cã mét ®éi
ngò nh©n viªn giái trong doanh nghiÖp.
TuyÓn mé ngêi tµi tríc tiªn ph¶i biÕt ngêi giái vÒ mÆt nµo. §©y lµ ®iÒu mµ tõ h¬n
2000 n¨m tríc ®©y, c¸c nhµ qu©n sù ®· biÕt tíi. Khi håi tëng l¹i nh÷ng nguyªn nh©n cã
thÓ khiÕn m×nh chiÕn th¾ng ®îc H¹ng Vâ mµ giµnh ®îc thiªn h¹, Lu Bang ®· nãi:
“VËn trï mu lîc trong mµn tríng ®Ó quyÕt th¾ng ®Þch ë ngoµi ngµn dÆm xa ta kh«ng
b»ng Tö Phßng; cai trÞ quèc gia vç vÒ d©n chóng, cung cÊp l¬ng ¨n, ta kh«ng kÞp Tiªn
Hµ; dÉn tr¨m v¹n qu©n, ®¸nh tÊt th¾ng, cíp tÊt ®îc ta kh«ng b»ng Hµn TÝn. C¶ ba ngêi
®Òu lµ kiÖt nh©n, ta cã thÓ dïng hä, ®iÒu nµy khiÕn ta giµnh ®îc thiªn h¹”. Lu Bang cã
thÓ nãi lµ mét ®iÓn h×nh mÉu mùc biÕt sö dông tµi cña con ngêi trong thêi cæ ®¹i. Ngµy
nay ngêi l·nh ®¹o kh«ng thÓ viÖc nµo còng giái h¬n ngêi kh¸c nhng ph¶i cã c¸i tµi
dïng ngêi h¬n ngêi kh¸c.
TuyÓn mé ngêi tµi, biÕt c¸ch dïng ngêi, tøc lµ c¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm s½n cã
cña ngêi tµi ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®iÓm m¹nh, h¹n chÕ ®iÓm yÕu, cÇn ph¶i cã ý thøc r»ng
trªn ®êi nµy kh«ng cã ai hoµn h¶o, còng kh«ng cã ai toµn tµi, ngêi nµo còng cã chç m¹ch
chç yÕu. Nhµ qu¶n lý hiÖn ®¹i næi tiÕng níc Mü «ng Durak trong cuèn s¸ch “Ngêi qu¶n
lý hiÖu qu¶” ®· viÕt “NÕu muèn ngêi m×nh sö dông kh«ng cã chç yÕu, th× kÕt qu¶ nhiÒu
nhÊt còng chØ lµ mét ngêi tæ chøc rÊt b×nh thêng”.
TuyÓn dông ngêi tµi, mét c«ng viÖc khã kh¨n vµ hÕt søc quan träng ®èi víi tæ chøc,
nã ®ßi hái nhµ qu¶n trÞ ph¶i n¾m b¾t ®îc nghÖ thuËt t×m ngêi tµi. Ngoµi viÖc ph¶i biÕt
®Æt ®óng ngêi vµo ®óng vÞ trÝ së trêng cña hä cßn ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c quy luËt t©m lý
chi phèi hä, bëi lÏ ®èi víi b¶n th©n mçi ngêi tµi, ®iÒu mÊu chèt lµ ph¸t huy ®îc së
trêng cña m×nh, thi thè ®îc tµi c¸n cña m×nh, thËm chÝ hä kh«ng cÇn tÝnh ®Õn sù b¸o
®¸p thï lao cña m×nh. VÝ dô nh chuyªn gia thu mua «ng Kamiya Masa lóc ®Çu lµm viÖc ë
c«ng ty General níc Mü, nhng sau nµy «ng ®· ®îc sù tÝn nhiÖm ®Æc biÖt cña «ng
Kichiro gi¸m ®èc c«ng ty Toyota lµm cho c¶m ®éng mµ vÒ lµm viÖc ë c«ng ty nµy mÆc dï
tiÒn l¬ng chØ b»ng 1/5 so víi ë c«ng ty General. Cã thÓ nãi «ng Kichiro hÕt søc tÝn nhiÖm
«ng Kamiya, ®Ó cho «ng ta g¸nh v¸c nhiÖm vô nÆng nÒ lµ tiªu thô xe h¬i, khiÕn cho «ng ta
nh c¸ gÆp níc, ph¸t huy ®îc së trêng ®Æc biÖt, x©y dùng ®îc c¶ mét hÖ thèng thu
mua v÷ng m¹nh cho c«ng ty Toyota, lËp ®îc c«ng lao to lín.
Cã mét ®iÒu ®îc ®óc kÕt lµ khi tuyÓn mé ngêi tµi, tríc tiªn cÇn ph¶i biÕt ngêi sau
®ã míi bµn ®Õn chuyÖn dïng ngêi. NÕu kh«ng hiÓu biÕt ®îc ngêi th× dï cã tµi thËt
còng khã mµ ph¸t huy ®îc.
Vµo n¨m 1973, «ng TrÇn Thñ H÷u vèn lµ ngêi s¸ng lËp ra c«ng ty dÇu l¹c Tæng
Nguyªn, mét xÝ nghiÖp dÇu l¹c lín nhÊt §µi Loan, ®· mêi «ng Nacagawa lµ ngêi NhËt
B¶n ®¶m nhËn chøc tæng gi¸m ®èc, ®em toµn bé quyÒn qu¶n lý kinh doanh giao h¼n cho
«ng ta, viÖc nµy ®· lµm cho giíi xÝ nghiÖp ë §µi Loan x«n xao mét thêi. Lóc ®ã «ng
Nacagawa míi h¬n 40 tuæi tõng lµm gi¸m ®èc bé phËn kinh doanh vµ kü thuËt cña mét
c«ng ty dÇu mì NhËt B¶n. §èi víi nghÒ dÇu mì «ng ta ®· cã kinh nghiÖm kinh doanh nhÊt
®Þnh, kh«ng thÓ kh«ng nãi lµ ngêi tµi. Sau khi «ng Nacagawa nhËn chøc, v× ®Ó cho «ng ta
®îc ®éc lËp lµm viÖc, Ýt bÞ can thiÖp phiÒn phøc, «ng TrÇn Thñ H÷u ®· ®a c¸c thµnh viªn
gia téc víi c¸c b¹n bÌ cïng lËp nghiÖp mµ cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp ra khái c«ng ty. ¤ng
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
18
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
TrÇn Thñ H÷u cã thÓ nãi lµ thµnh t©m thµnh ý, song cã ®iÒu ®¸ng tiÕc lµ «ng Nicagawa
tuy ®· cã kinh nghiÖm c«ng t¸c h¬n 20 n¨m thÕ nhng tõ xa «ng ta cha hÒ ®îc n¾m
quyÒn lùc lín nh thÕ nµy bao giê, kh«ng cã kinh nghiÖm qu¶n lý toµn diÖn mét xÝ
nghiÖp. H¬n thÕ «ng ta ®· ¸p dông cøng nh¾c nh÷ng ph¬ng ph¸p qu¶n lý xÝ nghiÖp cña
NhËt b¶n ®Ó ®Õn møc lµm rèi lo¹n hÕt tÊt c¶ nh÷ng g× vèn cã cña c«ng ty tríc ®©y khiÕn
cho søc m¹nh cña c¸c bé phËn kh«ng ®îc ph¸t huy, møc doanh thu lËp tøc gi¶m sót.Tuy
nhiªn sau khi ®· ®Ó cho «ng Nicagawa tõ chøc, thu håi l¹i quyÒn qu¶n lý, tõ chç bu«ng
tr«i quyÒn lùc l¹i ®æi thµnh th©u tãm ®¹i quyÒn, kh«ng tin tëng bÊt kú ai n÷a, dÉn tíi
nh÷ng c¸n bé mµ «ng båi dìng ra còng tõng ngêi bá c«ng ty mµ ra ®i, thËm chÝ 5 chµng
rÓ cña «ng ta còng lÇn lît tõ chøc bá ®i. Tæng Nguyªn ®· trë thµnh mét n¬i kh«ng gi÷
®îc ngêi tµi, t×nh h×nh kinh doanh cµng ngµy cµng cã xu híng xÊu ®i cuèi cïng ®·
ph¶i tuyªn bè ph¸ s¶n.
TrÇn Thñ H÷u tríc hÕt lµ dïng ngêi khinh suÊt ®em ®¹i quyÒn kinh doanh trao cho
mét ngêi kh«ng hÒ biÕt c¸ch qu¶n lý xÝ nghiÖp lín, vÒ sau l¹i ®Ò phßng qu¸ cÈn thËn, ®ßi
hái hµ kh¾c ®èi víi c¸n bé díi quyÒn, kh«ng yªn t©m ë bÊt cø mÆt nµo, dÉn tíi kh«ng gi÷
®îc ngêi tµi ë xÝ nghiÖp cuèi cïng c«ng ty ®· thÊt b¹i th¶m h¹i. Tõ chç kh«ng hiÓu
ngêi mµ cø sö dông, ®Õn chç dïng tµi kh«ng tho¶ ®¸ng, kh«ng thÓ dïng tµi. Sù thÊt b¹i
cña c«ng ty dÇu l¹c Tæng Nguyªn cã thÓ nãi lµ mét bµi häc ®au ®ín nÆng nÒ.
C©u chuyÖn kÓ ra sau ®©y cã thÓ lµ mét trong nh÷ng kinh nghiÖm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ
sau nµy häc tËp vÒ c¸ch tuyÓn dông con ngêi cho tæ chøc.
Mét lÇn Chu Vò V¬ng ®· hái Kh¬ng Tö Nha: “BËc v¬ng gi¶ cö binh tuyÓn lùa anh
hïng, biÕt râ sù cao thÊp cña binh lÝnh, ph¶i lµm nh thÕ nµo?”. ý cña c©u nãi ®ã chÝnh lµ
Chu Vò V¬ng hái Kh¬ng Tö Nha r»ng nÕu ta muèn dÊy binh ph¸t ®éng cuéc chiÕn
tranh, th× ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ nhËn ra c¸c mÆt tèt xÊu, phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña
hä. Kh¬ng Tö Nha ®· tr¶ lêi r»ng: T×nh tr¹ng nÐt mÆt vµ néi t©m cña con ngêi kh«ng
phï hîp víi nhau cã 15 lo¹i:
1. Cã ngêi bÒ mÆt tá ra ®øc tµi hoµn h¶o thùc tÕ ra l¹i lµ v« ®øc v« tµi.
2. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra «n hoµ l¬ng thiÖn nhng thùc tÕ ra l¹i lµ ngêi lµm toµn
®iÒu ¸c.
3. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra khiªm nhêng cung kÝnh mµ néi t©m l¹i qu¸ ng¹o m¹n
v« lÔ.
4. Cã ngêi ngoµi mÆt tá ra liªm khiÕt cÈn thËn, mµ néi t©m l¹i kh«ng cã chót thµnh ý
nµo ®ång lßng gi¶ dèi.
5. Cã ngêi xem ra th× rÊt cã tµi ba s¸ng suèt nhng trªn thùc tÕ l¹i kh«ng cã mét chót
ch©n tµi thùc häc.
6. Cã ngêi vÎ mÆt tùa nh trung hËu lµm viÖc æn träng nhng l¹i kh«ng cã mét chót
thµnh thùc ch¼ng tin.
7. Cã ngêi thÝch bµy mu ®Æt kÕ thÕ nhng kh«ng cã n¨ng lùc quyÕt s¸ch.
8. Cã ngêi tùa hå nh lµm viÖc qu¶ c¶m, cã kh¶ n¨ng quyÕt ®o¸n, nhng trªn thùc tÕ
th× lùc bÊt tßng t©m thiÕu h¼n tµi n¨ng.
9. Cã ngêi trªn nÐt mÆt v« cïng thµnh khÈn nhng trªn thùc tÕ th× ch¼ng chót tÝn
thùc.
10.Cã ngêi ngoµi mÆt th× l¬ th¬ lÈn thÈn nhng trªn thùc tÕ l¹i lµ ngêi rÊt trung thùc
®¸ng tin cËy.
11.Cã ngêi ng«n luËn hµnh vi xem ra cã vÎ ng«n kú hµnh qu¸i thÕ nhng lµm viÖc l¹i
thu ®îc hiÖu qu¶ tèt ®Ñp.
12.Cã ngêi xem cã vÎ gan gãc nhng thùc tÕ l¹i rÊt nhót nh¸t.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
19
§Ò ¸n m«n häc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
SV: Ph¹m ThÞ Kim Dung-QLKT 43A
13.Cã ngêi tr«ng th× cã vÎ nghiªm tóc th¼ng th¾n nhng trªn thùc tÕ l¹i ®è kþ khinh
thêng ngêi kh¸c.
14.Cã ngêi ngoµi mÆt tr«ng l¹i cã vÎ nghiªm nghÞ kh¾c khæ, trªn thùc tÕ l¹i rÊt trÇm
tÜnh trung thùc thµnh khÈn.
15.Cã ngêi vÎ ngoµi kh«ng xuÊt chóng yÕu ®uèi xÊu xÝ thÕ mµ cho ra ngoµi ®¶m nhËn
viÖc sø tiÕt l¹i kh«ng lµm nhôc sø mÖnh, mµ thêng thêng lµ nh÷ng ngêi hay bÞ
thiªn h¹ coi khinh lµ bÇn tiÖn, cã thÓ ®îc c¸c bËc vua th¸nh hiÒn träng dông, tõ ®ã ®·
s¸ng t¹o ra sù nghiÖp vÜ ®¹i. Nh÷ng ®¹o lý ë bªn trong ngêi b×nh thêng khã cã thÓ
hiÓu ®îc, nÕu kh«ng cã con m¾t cùc kú tinh nhanh s¸ng suèt th× khã cã thÓ nh×n râ
ranh giíi gi÷a hai bªn.
Khi Vò V¬ng hái l¹i lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ quan s¸t ®îc phÈm chÊt thùc cña mét
ngêi, Kh¬ng Tö Nha tr¶ lêi: Muèn t×m hiÓu phÈm chÊt cña mét ngêi cÇn ph¶i cã 8 lo¹i
ph¬ng ph¸p kiÓm chøng:Thø nhÊt, tríc hÕt dïng ng«n ng÷ ®Ó kh¶o s¸t xem thö n¨ng lùc
øng ®èi cña ngêi ®ã nh thÕ nµo. Thø hai t×m hiÓu ®Õn cïng nh÷ng c©u tr¶ lêi cña ngêi
®ã, ®Ó quan s¸t n¨ng lùc tuú c¬ øng biÕn cña anh ta. Thø ba, cö ngêi bÝ mËt kh¶o s¸t tinh
thÇn xem thö anh ta lêi nãi cã ®i ®«i víi viÖc lµm kh«ng, nÕu cã th× míi thµnh thùc ®¸ng
tin. Thø t, chÊt vÊn tríc mÆt nh÷ng t×nh tiÕt Èn kÝn cã liªn quan ®Õn anh ta ®Ó anh ta cã
®ñ ®øc h¹nh cëi më v« t hay kh«ng. Thø n¨m, ®Ó cho ngêi ®ã sö dông, qu¶n lý tµi s¶n
råi quan s¸t xem anh ta cã phÈm chÊt liªm khiÕt kh«ng tham lam kh«ng. Thø s¸u, dïng mÜ
s¾c ®Ó kiÓm tra xem ngêi ®ã cã nghiªm chØnh ®µng hoµng kh«ng. Thø bÈy ra cho ngêi
®ã ®Ò tµi khã xem cã ph¶i anh ta lµ ngêi anh dòng kh«ng khiÕp sî hay kh«ng. Thø t¸m
dïng rîu ngon lµm cho ngêi ®ã say råi quan s¸t ngêi ®ã sau khi uèng rîu cã mÊt ®i
tr¹ng th¸i b×nh thêng kh«ng. NÕu qu¶ thùc nghiÖm chøng vÒ 8 mÆt nµy ®Òu thu ®îc kÕt
qu¶ tèt th× qu¶ lµ ngêi nµy cã ®ñ c¶ ®øc lÉn tµi.
Dï thÕ giíi ngµy nay ®· thay ®æi rÊt nhiÒu so víi 2000 n¨m tríc cña Kh¬ng Tö Nha
song bµi häc vÒ t×m kiÕm nh©n tµi ®Ých thùc cña «ng kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã ý nghÜa. Nã
dËy cho c¸c nhµ qu¶n trÞ sau nµy biÕt r»ng nh×n con ngêi ph¶i ®óng thùc chÊt , néi t©m
cña ngêi ®ã chø kh«ng ®îc nÆng vÒ h×nh thøc bªn ngoµi.
Cã thÓ nãi viÖc tuyÓn chän nh©n tµi cho tæ chøc võa thÓ hiÖn n¨ng lùc chuyªn m«n cña
nhµ qu¶n trÞ võa thÓ hiÖn nghÖ thuËt dïng ngêi cña ngêi ®ã, vµ chØ cã nh÷ng nhµ qu¶n
trÞ tµi n¨ng míi cã thÓ mang vÒ ®óng con ngêi mµ tæ chøc cÇn.
C¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña nhµ qu¶n trÞ giái
20
- Xem thêm -