Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu.------------------------------------------------------------------------------3
Ch¬ng I:TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng-----------------------5
1.1. Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng.....................5
1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng.------------------------5
1.1.2. C¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.------------------------------------------------------------------------------7
1.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.................8
1.2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng.---------------------------------------8
1.2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng.-----------------------------------8
1.2.3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng.-------------------------------------10
1.3. ChÊt lîng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro cña tÝn dông ng©n hµng.............13
1.3.1. ChÊt lîng tÝn dông.---------------------------------------------------13
1.3.1.1. XÐt trªn gi¸c ®é ng©n hµng.------------------------------------14
1.3.1.2. XÐt trªn gi¸c ®é kh¸ch hµng.-----------------------------------15
1.3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.--------------------16
1.3.2.1. §èi víi ng©n hµng.----------------------------------------------16
1.3.2.2. §èi víi kh¸ch hµng.---------------------------------------------17
1.3.2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ.----------------------------------------------17
1.3.3. Mét sè nh©n tè c¬ b¶n ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông.---------17
1.3.3.1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia.-----------------------18
1.3.3.2. Nh©n tè ph¸p luËt.-----------------------------------------------18
1.3.3.3. Nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng.----------------------------------18
1.3.3.4. Nhãm nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng.-----------------------------19
1.3.4. Nh÷ng rñi ro trong tÝn dông ng©n hµng.---------------------------20
1.3.4.1. Rñi ro do thiÕu vèn kh¶ dông.----------------------------------21
1.3.4.2. Rñi ro do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.---------------------------21
1.3.4.3. Rñi ro chÝnh s¸ch.-----------------------------------------------21
1.3.4.4. Rñi ro hèi ®o¸i.--------------------------------------------------22
1.3.4.5. Rñi ro l·i suÊt.----------------------------------------------------22
1.3.4.6. Rñi ro trong thanh to¸n.-----------------------------------------22
1.3.4.7. Rñi ro tÝn dông.--------------------------------------------------23
Ch¬ng II:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông t¹i së giao dÞch I - Ng©n hµng C«ng
th¬ng ViÖt Nam.---------------------------------------------------------------------25
2.1. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cña Së giao dÞch I-----25
2.1.1. Giíi thiÖu vÒ Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng VN-------25
2.1.1.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch I- NHCT VN------25
2.1.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng
ViÖt Nam.-------------------------------------------------------------------26
2.1.1.3. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Së giao dÞch INHCTVN.------------------------------------------------------------------27
2.2. Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I........................33
2.2.1. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I- NHCTVN.---33
2.2.2. Ph©n tÝch quy m« tÝn dông.------------------------------------------35
2.2.2.1. Ph©n tÝch d nî cho vay.------------------------------------------36
2.2.2.2. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña kh¸ch hµng cã quan hÖ
tÝn dông.--------------------------------------------------------------------38
2.2.3. Ph©n tÝch kÕt cÊu tÝn dông.------------------------------------------41
2.2.3.1. Ph©n tÝch vßng quay vèn tÝn dông.----------------------------41
2.2.3.2. Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n.-------------------------------------------42
2.3. §¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông t¹i Së giao dÞch I..................................45
2.3.1. §¸nh gi¸ tæng quan t×nh h×nh tÝn dông.----------------------------45
2.3.2. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc, nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n.--------46
2.3.2.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc.-----------------------------------------46
2.3.2.2. Nh÷ng h¹n chÕ ,tån t¹i vµ nguyªn nh©n.----------------------47
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ch¬ng III:BiÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cña
Së giao dÞch I.-------------------------------------------------------------------------51
3.1. §Þnh híng ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch I- NHCTVN---51
3.1.1. C¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ.-----------------------------------------------51
3.1.2. Gi¶i ph¸p chñ yÕu.----------------------------------------------------51
3.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông t¹i Së giao dÞch INHCTVN.------------------------------------------------------------------------52
3.2.1. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng, t¨ng cêng viÖc kiÓm
tra ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng.-----------------------------------------53
3.2.1.1. Ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕ ho¹ch vay vèn,
tr¶ nî.-----------------------------------------------------------------------53
3.2.1.2. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ë thêi ®iÓm gÇn nhÊt.------------------53
3.2.1.3. Ph©n tÝch n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.----------------54
3.2.2. N©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay.---------------------56
3.2.2.1. Sù cÇn thiÕt cña dù ¸n.------------------------------------------56
3.2.2.2. ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn thÞ trêng.-------------------------------57
3.2.2.3. ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn kü thuËt.-------------------------------58
3.2.2.4. ThÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ néi dung kinh tÕ tµi
chÝnh.-----------------------------------------------------------------------58
3.2.2.5.ThÈm ®Þnh ph¬ng diÖn tæ chøc qu¶n lý.-----------------------59
3.2.3. T¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn trong kinh doanh tÝn
dông.---------------------------------------------------------------------------59
3.2.3.1. Thùc hiÖn tèt c¸c b¶o ®¶m tÝn dông.--------------------------59
3.2.3.2. Thùc hiÖn b¶o hiÓm tÝn dông.----------------------------------60
3.2.4. T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ho¹t ®éng tÝn dông trong
néi bé ng©n hµng.------------------------------------------------------------62
3.2.5. N©ng cao chÊt lîng c¸n bé tÝn dông.-------------------------------62
KÕt luËn.--------------------------------------------------------------------------------69
Tµi liÖu tham kh¶o --------------------------------------------------------------------70
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Lêi nãi ®Çu.
NhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc lµ nhu cÇu sèng cßn ®èi víi mäi
quèc qia nhÊt lµ nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp nh ë níc ta, sù
ph¸t triÓn kinh tÕ còng lµ nhu cÇu cÊp b¸ch ®Ó nhanh chãng ®a nÒn kinh tÕ níc
nhµ hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi theo xu híng chung cña thêi ®¹i.
Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng CSVN, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang
ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa. Trªn mêi n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh mÆc dï ph¶i kh¾c phôc
nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i bëi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ trêng, c¸c
Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®· cã cè g¾ng v¬n lªn vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ
cña m×nh ®èi víi c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ®Êt níc vµ tõng bíc hoµ nhËp víi
Ng©n hµng c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Víi chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô
ng©n hµng, c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i b»ng nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn ®·
thu hót nguån vèn to lín trong c¸c tÇng líp d©n c, tæ chøc kinh tÕ ®Ó cho vay
vµ ®Çu t vµo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng
cã hiÖu qu¶ cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn
quan träng kiÒm chÕ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, æn ®Þnh lu th«ng tiÒn tÖ, thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cao, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi
sèng nh©n d©n.
Song, c¬ chÕ thÞ trêng cã sù t¸c ®éng thêng xuyªn cña quy luËt gi¸ trÞ,
quy luËt cung cÇu vµ quy luËt c¹nh tranh... Trong hoµn c¶nh hÖ thèng ph¸p
luËt cha hoµn chØnh, qu¶n lý nhµ níc kÐm hiÖu qu¶, ®éi ngò c«ng chøc ®îc
®µo t¹o cã hÖ thèng ®Ó sím thÝch nghi víi m«i trêng cßn Ýt, cho nªn s¶n xuÊt
kimh doanh cña nhiÒu ®¬n vÞ bÞ thua lç. Ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Th¬ng
m¹i còng trong bèi c¶nh ®ã, nhÊt lµ chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c tÝn dông
cßn nhiÒu khã kh¨n, t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n khã ®ßi cã xu híng ph¸t sinh, ph¸t
triÓn. Víi nhËn ®Þnh nh vËy cïng víi sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña PGS. TS
NguyÔn V¨n Nam vµ c¸c c« chó trong Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng
ViÖt Nam(SGDI- NHCTVN) em ®· nhËn thÊy nhiÒu vÊn ®Ò cÇn quan t©m ®èi
víi nghiÖp vô tÝn dông. V× vËy em ®· chän ®Ò tµi: “BiÖn ph¸p n©ng cao chÊt
lîng tÝn dông cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam” cho
kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Néi dung cña kho¸ luËn gåm ba ch¬ng:
Ch¬ng I: TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng
C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Ch¬ng III: BiÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cña Së giao dÞch INg©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam.
Do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm thùc tÕ, thêi gian vµ nh÷ng
th«ng tin cÇn thiÕt còng nh tÝnh phøc t¹p cña ®Ò tµi nghiªn cøu... bµi viÕt sÏ
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn
cña c¸c thÇy c« vµ nh÷ng ai quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy.
Ch¬ng I:
TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
1.1. Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng.
1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng
chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
tr¶ vµ sö dông mét khèi lîng tiÒn tÖ ®Ó cho vay vµ ®Çu t, thùc hiÖn c¸c dÞch vô
ng©n hµng.
Qu¸ tr×nh ra ®êi cña ng©n hµng cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, nhng
chñ yÕu cã hai quan ®iÓm:
Quan ®iÓm 1: Sù ra ®êi cña ng©n hµng ®îc b¾t nguån tõ c¸c nhµ t b¶n
tiÒn tÖ, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t b¶n. Mét sè nhµ t b¶n th¬ng nghiÖp
®· t¸ch ra vµ thµnh lËp mét nhãm chuyªn lµm nghÒ chuyÓn tiÒn cho kh¸ch
hµng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c nhµ t b¶n tiÒn tÖ nµy ®· tËp trung trong
tay mét sè lîng tiÒn tÖ lín vµ trong khèi lîng tiÒn tÖ ®ã cã nh÷ng kho¶n tiÒn
t¹m thêi nhµn rçi, trªn c¬ së ®ã c¸c nhµ t b¶n ®· lµm thªm nhiÖm vô n÷a lµ
cho vay. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù ra ®êi cña ng©n hµng.
Quan ®iÓm 2: Ng©n hµng ®îc b¾t nguån t c¬ së vµng (c¸c ngêi thî lµm
kim hoµn) lóc ®Çu nh÷ng c¬ së vµng chØ ®¬n thuÇn thùc hiÖn nghiÖp vô chung
nhÊt lµ cÊt gi÷ vµng hé, th«ng qua ®ã hä nhËn ®îc mét kho¶n lÖ phÝ nhÊt ®Þnh.
Sau ®ã, nh÷ng c¬ së vµng nµy kh«ng chØ gi÷ vµng hé mµ cßn nhËn gi÷ c¸c
kho¶n tiÒn cho kh¸ch hµng.
Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng cña nh÷ng ngêi thî vµng th× hä thÊy r»ng
viÖc dù tr÷ 100% sè lîng vµng cña kh¸ch hµng lµ mét ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt nã
cã nh÷ng trêng hîp tÊt c¶ kh¸ch hµng ®Òu cã nhu cÇu rót tiÒn, vµng cïng mét
lóc, nh÷ng lóc nµy sÏ gÆp khã kh¨n trë ng¹i. Do ®ã thî vµng chØ gi÷ l¹i mét tû
lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng sè tiÒn cña kh¸ch hµng, sè cßn l¹i hä dïng ®Ó ®Çu t cho
vay sinh lêi. C¸c c¬ së vµng kh«ng chØ nhËn tiÒn göi vµ cho vay mµ hä cßn
thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn hé cho kh¸ch hµng, do vËy
ng©n hµng ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan.
Trong c¸c quan niÖm tríc ®©y thêng ®¸nh gi¸ ng©n hµng nh mét c¬
quan thùc hiÖn qu¸ tr×nh ph©n phèi ph¸t sinh thuÇn tuý, ®¸nh gi¸ vai trß cña
ng©n hµng thêng nÆng nÒ vÒ qu¶n lý. Song thùc tÕ ng©n hµng lµ s¶n phÈm tÊt
yÕu cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy nã ra ®êi muén song nã ®· nhanh chãng
gi÷ vÞ trÝ tiªn phong, chñ chèt ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ lu
th«ng hµng ho¸, ®Æc biÖt ®iÒu ®ã thÓ hiÖn râ nÐt h¬n trong c¬ chÕ thÞ truêng.
Ngµy nay Ng©n hµng ®· ®îc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n h¬n th«ng
qua 2 ho¹t ®éng chñ yÕu lµ:
- Qu¶n lý Nhµ níc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch
ban hµnh: lu th«ng tiÒn tÖ, qu¶n lý tiÒn mÆt, ngo¹i hèi, c¸c chÝnh s¸ch tÝn
dông, chÝnh s¸ch l·i xuÊt...
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Ho¹t ®éng kinh doanh th«ng qua nghiÖp vô tÝn dông, thanh to¸n, kimh
doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô Ng©n hµng.
Tõ hai ho¹t ®éng c¬ b¶n trªn, ®· h×nh thµnh nªn hai hÖ thèng Ng©n
hµng: Ng©n hµng Nhµ níc vµ Ng©n hµng th¬ng m¹i. Sù ®æi míi trong viÖc tæ
chøc vµ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng lµ phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan: mét mÆt
t¹o ra sù qu¶n lý chÆt chÏ cña Nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông ®Ó
x©y dùng mét nÒn tiÒn tÖ æn ®Þnh vµ thùc hiÖn tÝch luü cÇn thiÕt cho c«ng cuéc
x©y dùng ®Êt níc, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy cao ®é vai trß ®Æc biÖt cña
Ng©n hµng ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc tÕ cho thÊy r»ng trong
mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, bÊt cø mét sù ®Çu t nµo muèn ®¶m b¶o ch¾c ch¾n vµ
®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao còng ®Òu cÇn cã sù ®¶m b¶o cña Ng©n hµng th¬ng m¹i. Nh vËy sù ra ®êi cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch
quan ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
1.1.2. C¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
Ng©n hµng th¬ng m¹i chia ra nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau song chung quy
l¹i dï ë lo¹i h×nh nµo vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt ho¹t ®éng cô thÓ kh¸c
nhau nhng còng ®Òu ho¹t ®éng theo 3 nghiÖp vô sau ®©y:
- NghiÖp vô nî (huy ®éng vèn): Ng©n hµng thong m¹i th«ng qua ho¹t
®éng tÝn dông huy ®éng, tËp chung nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ, c¸c tÇng líp d©n c...
MÆt kh¸c Ng©n hµng cßn thùc hiÖn nghiÖp vô nµy b»ng c¸ch ®i vay Ng©n
hµng Nhµ níc, níc ngoµi hoÆc tiÕp nhËn nguån vèn tµi trî, uû th¸c ®Çu t cña
Nhµ níc vµ níc ngoµi.
- NghiÖp vô cã (sö dông vèn) : Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ cho vay vµ
®Çu t trªn c¬ së nguån vèn ®· huy ®éng ®îc díi c¸c d¹ng nh: cho vay víi c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tæ chøc, c¸c tÇng líp d©n c... phôc vô s¶n xuÊt kinh
doanh vµ dÞch vô, thùc hiÖn nghiÖp vô chøng kho¸n cã gi¸, tham gia ho¹t
®éng hïn vèn liªn doanh, liªn kÕt...
- NghiÖp vô trung gian: C¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cßn thùc hiÖn nhiÒu
nghiÖp vô nh: thanh to¸n hé kh¸ch hµng, dÞch vô t vÊn, dÞch vô chuyÓn tiÒn,
b¶o qu¶n hé.
ë ViÖt Nam, do hiÓu ®Çy ®ñ c¸c häc thuyÕt kinh tÕ, hiÓu vai trß cña hÖ
thèng Ng©n hµng vµ tÇm quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng nªn khi cã chñ tr¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt níc §¶ng vµ Nhµ níc ta
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
®· kh¼ng ®Þnh viÖc tæ chøc l¹i hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam lµ mét trong
nh÷ng c«ng viÖc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh ®æi míi. ViÖc tæ chøc l¹i hÖ thèng
Ng©n hµng theo m« h×nh hai cÊp ®· ®îc tiÕn hµnh tõng bíc vµ m« h×nh nµy ®îc kh¼ng ®Þnh t¹i c¸c ph¸p lÖnh ng©n hµng ban bè n¨m 1990. Ng©n hµng Nhµ
níc lµ cÊp qu¶n lý Nhµ níc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông vµ lµ c¬ quan duy
nhÊt ph¸t hµnh tiÒn ViÖt Nam.
C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c hîp t¸c x· tÝn
dông lµ cÊp thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ.
Trong thêi gian qua, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng ®· ®îc
thùc hiÖn ®Ó d¸p øngyªu cÇu kinh tÕ cña thÞ trêng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña
níc ta, cã t¸c dông më réng thÞ trêng vèn vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng
ë ViÖt Nam, më réng quan hÖ tµi chÝnh tiÒn tÖ níc ta víi níc ngoµi. Riªng t¹i
thµnh phè Hµ Néi, m¹ng líi ng©n hµng th¬ng m¹i ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ cho ®Õn
nay tÝnh ra cø kho¶ng 50.000 d©n cã mét chi nh¸nh ng©n hµng phôc vô. C¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i, tríc hÕt lµ ng©n hµng th¬ng m¹i Quèc doanh tõ chç thô
®éng vµ ®éc quyÒn trong nÒn kinh tÕ bao cÊp ®· bíc vµo mét m«i trêng ho¹t
®éng míi, chÊp nhËn c¹nh tranh, kh«ng ngõng më réng, c¶i tiÕn vµ n©ng cao
chÊt lîng c«ng t¸c vµ dÞch vô.
1.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
1.2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng.
TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc
tÝn dông kh¸c víi c¸c nhµ doanh nghiÖp, c¸ nh©n.
TÝn dông ng©n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ thuéc nÒn s¶n xuÊt hµng
ho¸, nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn cïng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng
ho¸ vµ th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông th× m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ
nhu cÇu ®Çu t ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng lµm cho mäi thµnh phÇn kinh
tÕ trong x· héi ®Òu cã thÓ ph¸t huy tèi ®a c¸c tiÒm n¨ng s½n cã phôc vô cho sù
nghiÖp ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc.
1.2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng.
Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, xu híng tù do ho¸, c¸c ng©n hµng ph¶i
lu«n lu«n nghiªn cøu ®Ó ®a ra c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng
mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tõ ®ã ®a d¹ng ho¸ danh
môc ®Çu t ®Ó më réng tÝn dông, thu hót kh¸ch hµng, t¨ng lîi nhuËn, thùc hiÖn
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ph©n t¸n rñi ro. Dùa v¸o c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ngêi ta ph©n lo¹i tÝn dông
ng©n hµng thµnh:
- C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông cã c¸c h×nh thøc sau:
+ Cho vay s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸: lµ lo¹i tÝn dông vèn lu ®éng
vµ cè ®Þnh tµi trî cho s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸...
+ Cho vay tiªu dïng: lµ lo¹i cho vay ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n
nh mua s¾m vËt dông ®¾t tiÒn. Ngµy nay ng©n hµng cßn thùc hiÑn cho vay ®Î
trang tr¶i chi phÝ th«ng thêng cña ®êi sèng th«ng qua ph¸t hµnh thÎ tÝn dông.
+ Cho vay ®Çu t xuÊt, nhËp khÈu: Phôc vô cho c¸c quan hÖ s¶n xuÊt
mua b¸n, thanh to¸n... qua ho¹t ®éng nhËp khÈu.
- C¨n cø vµo tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c lo¹i sau:
+ Cho vay cã tµi s¶n thÕ chÊp: Ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n cña kh¸ch
hµng ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tr¶ nî cña kh¸ch hµng.
. Cho vay cÇm cè: lµ viÖc ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n kh¸ch hµng
mang ®Ðn cÇm cè t¹i ng©n hµng. Tµi s¶n cña kh¸ch hµng do ng©n hµng b¶o
qu¶n trong suèt thêi gian cÇm cè, kh¸ch hµng kh«ng ®îc sö dông, nhîng b¸n
cho thuª...
. Cho vay thÕ chÊp: ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n cña kh¸ch hµng ®Ó
®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Tµi s¶n kh«ng cÇn mang ®Õn ng©n
hµng, kh¸ch hµng cã quyÒn sö dông nhng kh«ng ®îc b¸n vµ cho thuª.
+ Cho vay kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp (tÝn chÊp): Ng©n hµng cho vay trªn
c¬ së sù tin tëng kh¸ch hµng, tµi s¶n thÕ chÊp lµ uy tÝn, danh dù cña kh¸ch
hµng. Ngoµi ra cßn cã h×nh thøc cho vay th«ng qua viÖc b¶o l·nh b»ng tÝn
chÊp cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ kinh tÕ chÝnh trÞ- x· héi cho c¸ nh©n, cho hé
nghÌo vay vèn.
- C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông cã c¸c h×nh thøc lµ:
+ Cho vay b»ng tiÒn: lµ lo¹i cho vay mµ h×nh thøc gi¸ trÞ cña tÝn dông ®îc cung cÊp b»ng tiÒn nh tÝn dông theo thêi vô, tÝn dông tr¶ gãp.
+ Cho vay b»ng tµi s¶n: phæ biÕn lµ tµi trî thuª mua.
- C¨n cø vµo xuÊt xø tÝn dông cã c¸c h×nh thøc sau:
+ Cho vay trùc tiÕp: ng©n hµng trùc tiÕp cÊp vèn cho kh¸ch hµng vµ
kh¸ch hµng trùc tiÕp tr¶ l·i vµ gèc cho ng©n hµng.
+ Cho vay gi¸n tiÕp: lµ kho¶n cho vay thùc hiÖn th«ng qua viÖc mua l¹i
c¸c khÕ íc hoÆc c¸c chøng tõ nî ®· ph¸t sinh vµ cßn l¹i trong thêi h¹n thanh
to¸n.
- C¨n cø vµo thêi h¹n cho vay cã c¸c h×nh thøc tÝn dông sau:
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+TÝn dông ng¾n h¹n: lµ c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n kh«ng qu¸ 12
th¸ng, ®îc sö dông ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vèn lu ®éng ph¸t sinh trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸ nh©n.
+ TÝn dông trung h¹n: lµ nh÷ng kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ trªn 12
th¸ng cho ®Õn 60 th¸ng. Môc ®Ých vay vèn ®Ó söa ch÷a, kh«i phôc, thay thÕ tµi
s¶n cè ®Þnh hoÆc c¶i tiÕn kü thuËt hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, ®æi míi quy tr×nh c«ng
nghÖ vµ x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh lo¹i nhá thêi h¹n thu håi vèn nhanh.
+ TÝn dông dµi h¹n: lµ kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n trªn 60 th¸ng, môc
®Ých sö dông vèn ®Ó söa ch÷a, x©y dùng c¬ b¶n, ®Çu t bÊt ®éng s¶n... thêi h¹n
thu håi vèn dµi.
1.2.3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng.
Víi tÝnh chÊt lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, vai trß cña tÝn dông ng©n hµng
®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn qua mét sè néi dung chñ yÕu sau:
Thø nhÊt: TÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn quy tr×nh huy ®éng tËp trung
vµ ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, trªn nguyªn
t¾c cã hoµn tr¶ l¹i vµ cã l·i. §©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña tÝn dông ng©n
hµng, chøc n¨ng nµy cã nghÜa lµ th«ng qua ho¹t ®éng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n
hµng nguån tiÒn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi ®îc huy ®éng vµ ph©n phèi cho
c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh
nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ. Qu¸ tr×nh tËp trung vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi
cña c¸c ®¬n vÞ ®· ®îc Nhµ níc quy ®Þnh buéc hä ph¶i më tµi kho¶n t¹i ng©n
hµng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, tµi kho¶n tiÒn göi cña c¸c ®¬n vÞ lu«n cã sè
d nhÊt ®Þnh, nhê cã chøc n¨ng nµy mµ tÝn dông ng©n hµng cã thÓ huy ®éng
kh«ng nh÷ng nguån tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong s¶n xuÊt kinh doanh cña
c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ, d©n c... mµ cßn huy ®éng ®îc nh÷ng
nguån vèn dù tr÷ cha dïng ®Õn cña ng©n s¸ch Nhµ níc, h×nh thµnh nªn nguån
vèn cña ng©n hµng, ®ång thêi trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh ph©n phèi c¸c nguån vèn
mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, ®¸p øng nhu cÇu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng.
Qu¸ tr×nh ph©n phèi th«ng qua hai lÇn: ph©n phèi lÇn ®Çu vµ ph©n phèi l¹i tÝn
dông, ph©n phèi lÇn ®Çu th«ng qua lîi tøc, chiÕm tû träng nhá trong thu nhËp
quèc d©n. ViÖc tËp trung vµ ph©n phèi vèn cã quan hÖ mËt thiÕt vµ t¸c ®éng
¶nh hëng lÉn nhau.
Yªó tè c¹nh tranh lu«n g¾n liÒn víi tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
®ång thêi nã ®ãng vai trß lµm chÊt xóc t¸c m¹nh mÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nghiÖp cã thÓ tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn hoÆc thua lç kÐo dµi dÉn ®Õn ph¸
s¶n. Do ®ã, khi ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ng©n hµng cÇn ph¶i úim
hiÓu thùc tr¹ng dù to¸n t×nh h×nh, ®Ó quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n viÖc thùc hiÖn ®Çu t
vèn, ®¶m b¶o an toµn vèn, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng kh«ng thu håi ®îc vèn vµ l·i.
ViÖc x¸c lËp ch÷ “tÝn” trong kinh doanh ng©n hµng lµ yÕu tè c¬ b¶n quan
träng trong nghiÖp vô tÝn dông, ®iÒu nµy phï hîp vµo mèi quan hÖ ®«i bªn,
gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng.
Thø hai: TÝn dông ng©n hµng cã thÓ thay thÕ tiÒn mÆt trong lu th«ng,
b»ng nh÷ng c«ng cô lu th«ng tÝn dông, do vËy tiÕt kiÖm ®îc tiÒn mÆt trong lu
th«ng th«ng qua viÖc nhËn vµ tr¶ tiÒn, ®ång thêi víi tÝnh chÊt thêng xuyªn liªn
tôc còng nh viÖc cho vay vµ thu håi nî cña ng©n hµng, g¾n liÒn víi sù vËn
®éng cña gÝ trÞ vËt t hµng ho¸ trong s¶n xuÊt lu th«ng ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò
kinh tÕ kh¸ch quan cho phÐp Nhµ níc th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng sö dông
c«ng cô lu th«ng tÝn dông ®ãng vai trß lµ phï hiÖu cña gi¸ trÞ, thay thÕ tiÒn
vµng trong lu th«ng. Nh vËy ®· tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ mét lîng tiÒn mÆt dïng vµo
viÖc lu th«ng vµ nh thÕ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ lu th«ng. Sù ph¸t triÓn cña c¸c
nghiÖp vô tÝn dông ®i ®«i víi viÖc më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt
th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng ®· t¹o kh¶ n¨ng thùc tÕ tiÕt kiÖm c¶ dÊu hiÖu
gi¸ trÞ, kÕt qu¶ ®ã lµ nhê vµo chøc n¨ng trªn cña tÝn dông ng©n hµng. Ngoµi ra
th× ho¹t ®éng tÝn dông cßn nh»m n©ng cao chÊt lîng t¹o tiÒn cña ng©n hµng
gióp më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña x· héi.
Thø ba: TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®iÒu hoµ
lu th«ng tiÒn tÖ. V× cßn tån t¹i s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n th× viÖc tæ chøc lu th«ng æn ®Þnh tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ lµ mét ®iÒu
quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc vµ còng lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan. Muèn æn
®Þnh tiÒn tÖ th× ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng, cã nghÜa lµ t¹o cho nÒn kinh tÕ mét lîng hµng ho¸
lín vµ viÖc thùc hiÖn c©n ®èi tiÒn hµng. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tÝn
dông g¾n liÒn víi c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· gi¶m bít khèi lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng gãp phÇn æn ®Þnh lu th«ng tiÒn tÖ.
Thø t: TÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn chøc n¨ng ph¶n ¸nh tæng hîp vµ
kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Chøc n¨ng nµy
xuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ trùc tiÕp vµ thêng xuyªn cña tÝn dông ng©n hµng víi
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sù vËn ®éng cña thanh to¸n còng nh viÖc qu¶n lý tËp
trung thèng nhÊt c«ng t¸c tÝn dông ®· t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho tÝn dông
ng©n hµng thùc hiÖn chøc n¨ng trªn th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, tÝn dông
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ng©n hµng ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp vµ nh¹y bÐn t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh
tÕ tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nhµ níc cã chc n¨ng tæ chøc vµ qu¶n
lý nÒn kinh tÕ th× c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®ã ®Òu cÇn thiÕt vµ ph¶i ®îc thùc
hiÖn th«ng qua c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Nh vËy trªn c¬ së ®ã Nhµ níc cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi ph¸t huy cac nh©n tè tÝch cùc vµ kh¾c phôc
nh÷ng tiªu cùc x¶y ra. Qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh vµ kiÓm so¸t cña tÝn dông ng©n
hµng lµ hai mÆt kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau trong chøc n¨ng nµy.
Do ®ã , tÝn dông ng©n hµng ®îc sö dông nh lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÊy
kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, kiÓm so¸t c¸c qu¸
tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n ph¶m x· héi, thùc hiÖn vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch
to¸n kinh tÕ, chÕ ®é tiÕt kiÖm trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
1.3. ChÊt lîng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro cña tÝn dông ng©n hµng.
1.3.1. ChÊt lîng tÝn dông.
TÝn dông nh theo ®Þnh nghÜa, chÝnh lµ sù vay mîn mét lîng gi¸ trÞ víi
môc ®Ých lµ ®Î phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng x· héi.
XuÊt ph¸t tõ lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ cña c¶ hai bªn nªn chÊt lîng vµ hiÖu qu¶
cña tÝn dông phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¶ hai bªn. Do
tÝn dông lµ mét ph¹m trï mang tÝnh tæng hîp nªn khi ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn
dông vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña nã ta cÇn xÐt trªn nhiÒu gãc ®é.
ChÊt lîng tÝn dông tríc tiªn lµ sù an toµn vµ hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng
kinh doanh cña ng©n hµng. XÐt trªn hai ph¬ng diÖn: huy ®éng vèn vµ sö dông
vèn, ph¶i ®¶m b¶o huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x·
héi, ®ång thêi sö dông nguån vèn ®ã mét c¸ch hîp lý hiÖu qu¶ vµ an toµn
nhÊt. Vèn tÝn dông ng©n hµng ph¸t ra cÇn ®¸p øng mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ
nhu cÇu vÒ vèn cña x· héi, sau mét thêi gian sö dông nã sÏ ®em l¹i c¸c lîi Ých
vÒ mÆt kinh tÕ vµ x· héi, cho b¶n th©n ngêi sö dông vèn vµ cho toµn bé nÒn
kinh tÕ quèc d©n ( vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò cho viÖc hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶
gèc vµ l·i tiÒn vay cho ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ®¶m b¶o an
toµn vµ cã thÓ më réng nguån vèn dïng trong kinh doanh cña m×nh). Th«ng
thêng hiÖu qu¶ tÝn dông ®îc thÓ hiÖn ë sù gia t¨ng sè lîng vµ chÊt lîng c¸c
dÞch vô, ®îc ®¸nh gi¸ b»ng viÖc thùc hiÖn hoµn tr¶ tiÒn vay theo ®óng thêi h¹n
tr¶ vèn vµ l·i cña ngêi ®i vay vµ lîi Ých mµ hä ®¹t ®îc th«ng qua sö dông tiÒn
vay cña ng©n hµng. VÒ mÆt néi dung chÊt lîng tÝn dông ®îc biÓu hiÖn nh sau:
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh
doanh ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¬n vÞ vay vèn hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ níc.
- B¶o ®¶m nguyªn t¾c tÝn dông nhÊt lµ thu håi ®îc nî ®óng h¹n c¶ gèc
vµ l·i tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh do mang tiÒn vay mang l¹i, h¹n chÕ nî
qu¸ h¹n khã ®ßi, ng¨n ngõa rñi ro ®èi víi nguån vèn cña ng©n hµng.
-T¨ng vßng quay cña vèn tÝn dông.
- B¶o ®¶m ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶, cã tÝch
luü ®Ó t¨ng nguån vèn tù cã.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng, ta cã thÓ c¨n cø vµo
c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng sau:
1.3.1.1. XÐt trªn gi¸c ®é ng©n hµng.
- Nªó chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng ®îc ®¶m b¶o th× sÏ t¹o cho
kh¸ch hµng sù tin tëng vµo ng©n hµng. Khi ®ã kh¸ch hµng truyÒn thèng sÏ tiÕp
tôc duy tr× quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng. Nh vËy, sè lîng kh¸ch hµng sÏ ®îc
t¨ng lªn qua c¸c n¨m, ®ã lµ mét trong c¸c dÊu hiÖu cho thÊy chÊt lîng tÝn
dông ng©n hµng tèt lªn.
- Còng nh ®èi víi chØ tiªu vÒ sè kh¸ch hµng, møc d nî vµ doanh sè cho
vay t¨ng lªn ®ång ®Òu qua c¸c n¨m cho thÊy chÊt lîng tÝn dông cã kh¶ n¨ng
®¶m b¶o vèn kÞp thêi cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ.
- ChØ tiªu quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò nî qu¸ h¹n, ®îc tÝnh b»ng sè tuyÖt
®èi hoÆc sè t¬ng ®èi (tÝnh trªn tû lÖ phÇn tr¨m so víi tæng møc d nî cña c¶
ng©n hµng). Nh×n chung, nÕu mét ng©n hµng cã tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d
nî dao ®éng ë møc kho¶ng 2% th× ®îc coi nh hîp lý.
- Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, ta cßn cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu:
+ D nî cho vay mét kh¸ch hµng 15% vèn tù cã cña ng©n hµng.
+ D nî so víi vèn tù cã cña doanh nghiÖp.
+ D nî so víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, b¶o l·nh, cÇm cè.
+ Sè lîng vµ tû träng c¸c kho¶n nî treo, nî khoanh, nî qu¸ h¹n, khã
®ßi vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi.
Doanh
sè thu
Bªn
c¹nhquay
c¸c chØ
mang=tÝnh ®Þnh
+ Vßng
vèntiªu
tÝn dông
nî lîng, ta cßn cã thÓ sö dông mét sè
nî b×nh
qu©ndo ng©n hµng Nhµ níc
chØ tiªu ®Þnh tÝnh nh: chÊp hµnh c¸c quyDchÕ
tÝn dông
vµ ng©n hµng cÊp trªn ®Ò ra trong suèt qu¸ tr×nh diÔn ra mèi quan hÖ vay mîn
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
vÒ tiÒn tÖ gi÷a ng©n hµng th¬ng m¹i víi kh¸ch hµng cña m×nh, ®Çu t vµo ngµnh
cã c«ng nghÖ míi, c¸c ngµnh s¶n xuÊt phôc vô cho nhu cÇu quèc kÕ d©n sinh.
1.3.1.2. XÐt trªn gi¸c ®é kh¸ch hµng.
Muèn ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông tõ phÝa ngêi sö dông vèn, ®iÒu tríc
tiªn cÇn lµm lµ thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ, tµi chÝnh cña kh¸ch hµng
sau khi ®· ®îc cÊp vµ ®a vµo sö dông kho¶n tiÒn vay cña ng©n hµng. Qua qu¸
tr×nh ph©n tÝch ®ã ta sÏ cã ®îc c¸c chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
kh¸ch hµng nh: sù gia t¨ng vÒ sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, møc lîi nhuËn
thu ®îc vµ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn vèn tù cã
cña doanh nghiÖp nh møc ®é vµ tèc ®é gia t¨ng vèn tù cã, vßng quay cña vèn
tù cã vµ vèn tÝn dông, hiÖu qu¶ sö dông vèn... còng nh t×nh h×nh kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña doanh nghiÖp. NÕu mét doanh nghiÖp cã thu nhËp thêng xuyªn
vµ æn ®Þnh so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra chøng tá nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng
®· ®îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ kho¶n tÝn dông ®ã ch¾c ch¾n sÏ ®îc
hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc lÉn l·i tøc lµ chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng ®äc
®¶m b¶o.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, tÝn dông ®ãng vai trß quan
träng chñ yÕu mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña mçi ng©n hµng
th¬ng m¹i. Bëi v× tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i phÇn lín thu nhËp
cho ng©n hµng th¬ng m¹i, nhÊt lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam th× thu
nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm ®Õn 90%, vµ h¬n thÕ tÝn dông ng©n hµng
®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
NÕu ho¹t ®éng tÝn dông kÐm hiÖu qu¶ th× kh«ng chØ ¶nh hëng xÊu tíi b¶n th©n
ng©n hµng th¬ng maÞ mµ cßn t¸c ®éng tiªu cùc tíi sù ph¸t triÓn cña c¶ nÒn
kinh tÕ.
ChÝnh v× vËy, n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa
quan träng ®èi víi ngµnh, mäi lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ.
1.3.2.1. §èi víi ng©n hµng.
ChÊt lîng tÝn dông ®¶m b¶o tøc lµ kho¶n cho vay cña ng©n hµng sau
mét thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ thu vÒ ®îc c¶ vèn lÉn l·i. Nh vËy chÊt lîng tÝn dông
®¶m b¶o sÏ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n hµng ®¶m b¶o an toµn cho
nguån vèn dïng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. HiÖu qu¶ vµ an toµn
vèn lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ còng lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt cña mäi doanh
nghiÖp. §èi víi ng©n hµng vÊn ®Ò nµy cã tÇm quan träng lín lao h¬n nhiÒu,
bëi nguån vèn dïng vµo kinh doanh phÇn lín lµ do huy ®éng tõ c¸c tÇng líp
d©n c vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña ng©n hµng, do ®ã
bÊt cø biÕn ®éng nµo cã chiÒu bÊt lîi x¶y ra ®èi víi nguån vèn ng©n hµng cã
thÓ sÏ g©y ra “ph¶n øng d©y chuyÒn” tíi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n
trong nÒn kinh tÕ.
§èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i, viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông tríc m¾t
lµ ®em l¹i lîi nhuËn cao h¬n cho ng©n hµng vµ quan träng h¬n ®ã lµ sù quyÕt
®Þnh tíi kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ng©n hµng ®ã.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3.2.2. §èi víi kh¸ch hµng.
XÐt trªn gãc ®é ngêi vay vèn, khi chÊt lîng tÝn dông ®¶m b¶o hä sÏ
nhËn ®îc c¸c kho¶n cÊp tÝn dông víi sè lîng ®Çy ®ñ vµ thoõi gian phï hîp, l·i
suÊt hîp lý. Khi ®ã doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ®Ó sö dông kho¶n tiÒn vay
®óng môc ®Ých vµ ®èi tîng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh
nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc, hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶
vèn vµ l·i kho¶n tiÒn vay ng©n hµng, t¨ng tÝch luü cho ®¬n vÞ vµ n©ng cao ®êi
sèng cho ngêi lao ®éng. §ång thêi hoµn tr¶ tèt kho¶n vay ng©n hµng sÏ lµ
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp trong viÖc duy tr× mèi quan hÖ l©u dµi
víi ng©n hµng.
1.3.2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ.
N©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn t¨ng trëng kinh tÕ
gãp phÇn t¹o ra mét c¬ cÊu kinh tÕ tèi u bëi khi ®ã c¸c doanh nghiÖp ho¹t
®éng cã hiÖu qu¶, ph¸t huy tèi ®a mäi tiÒm n¨ng n«i lùc cña ®Êt níc. TÝn dông
ng©n hµng ®¹t chÊt lîng cao cã t¸c dông æn ®Þnh lu th«ng tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt l¹m
ph¸t. Bëi v× khi ®ã ng©n hµng Nhµ níc sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông c«ng cô tÝn
dông vµ l·i suÊt can thiÖp mét c¸ch kÞp thêi trªn thÞ trêng, ¶nh hëng cña ng©n
hµng tíi c¸c tæ chøc kinh tÕ sÏ m¹nh h¬n vµ c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt qu¶n lý sÏ
®îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n.
1.3.3. Mét sè nh©n tè c¬ b¶n ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông.
HiÖn nay vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông ®ang ®îc c¸c ng©n hµng rÊt quan
t©m vµ ®ang t×m mäi c¸ch ®Ó cã thÓ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. §Ó qu¶n lý
vµ ®a ra c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®ßi hái ph¶i cã sù hiÓu biÕt
s©u s¾c c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nã. Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt
lîng tÝn dông, chóng ta cã thÓ ph©n thµnh c¸c nh©n tè nh sau:
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3.3.1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia.
Ho¹t ®éng cña ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng ®¹t
hiÖu qu¶ cao hay thÊp, rñi ro Ýt hay nhiÒu ®Òu cã quan hÖ h÷u c¬ víi sù ph¸t
triÓn lµnh m¹nh, tû lÖ l¹m ph¸t thÊp, tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp, t¨ng trëng kinh tÕ
cao, c¸c chÝnh s¸ch ®êng lèi ho¹ch ®Þnh ph¸t triÓn hoµn chØnh æn ®Þnh sÏ t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®¹t kÕt qu¶ tèt trong s¶n xuÊt
kinh doanh, qua ®ã tÝn dông ng©n hµng cã c¬ së ®îc ®¶m b¶o v÷ng ch¾c vµ
ph¸t triÓn.
1.3.3.2. Nh©n tè ph¸p luËt.
Nh©n tè ph¸p luËt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi viÖc n©ng cao tÝn
dông, nã t¹o ra m«i trêng hµnh lang ph¸p lý cho mäi ho¹t ®éng cña ng©n
hµng. Nh©n tè ph¸p luËt ë ®©y bao gåm: tÝnh ®ång bé cña hÖ thèng ph¸p luËt,
tÝnh ®Çy ®ñ vµ thèng nhÊt cña c¸c v¨n b¶n díi luËt, ®ång thêi n©ng cao tÝnh
chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ tr×nh ®é d©n trÝ trong toµn
x· héi.
1.3.3.3. Nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng.
C¸c yÕu tè kh¸ch hµng cã ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông ®ã lµ:
- N¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
cã ®îc s¸ng t¹o, khoa häc ®Ó cã thÓ thÝch øng ®îc víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng
hay kh«ng?
- Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: doanh nghiÖp cã ®ñ møc vèn cè
®Þnh lu th«ng ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt hay kh«ng?
- Ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã ®ñ kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn
trong c¹nh tranh hay kh«ng?
- Nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nh thÕ nµo?
cãa phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng? thÞ trêng tiªu thô? s¶n
phÈm c¹nh tranh nh thÕ nµo?
- Ph¬ng tiÖn, m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh cã ®ång
bé vµ hiÖn ®¹i hay kh«ng?
- ChÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô?
Do vËy, khi kh¸ch hµng ®Õn vay vèn c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i kiÓm tra
kh¸ch hµng vÒ t c¸ch ph¸p nh©n, thÓ nh©n, n¨ng lùc ®iÒu hµnh, s¶n xuÊt kinh
doanh, uy tÝn ®¹o ®øc, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tæ
chøc qu¶n lý.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3.3.4. Nhãm nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng.
- ChÝnh s¸ch tÝn dông.
ChÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng ph¶i phï hîp víi ®êng lèi ph¸t triÓn
kinh tÕ cña Nhµ níc, ®ång thêi ®¶m b¶o sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a quyÒn lîi cña
kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Muèn vËy th× chÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i ®îc x©y
dùng trªn c¬ së c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn. §èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng
m¹i, mét chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n ph¶i cã thÓ ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng sinh
lîi cña ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së tu©n thñ ph¸p luËt vµ ®êng lèi, chÝnh
s¸ch cña Nhµ níc.
- C«ng t¸c tæ chøc cña ng©n hµng.
Tæ chøc ng©n hµng cÇn ®îc ®¶m b¶o æn ®Þnh, sù linh ho¹t trong nghiÖp
vô huy ®éng vèn vµ cho vay, qu¶n lý tèt nghiÖp vô tµi s¶n nî,tµi s¶n cã cña
ng©n hµng. §©y lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô tÝn dông lµnh m¹nh. Do
ho¹t ®éng tÝn dông lµ lo¹i h×nh kinh doanh tiÒn tÖ cã rñi ro nªn cÇn cã sù phèi
hîp chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c phßng ban, bé phËn cña toµn ng©n hµng
trong toµn hÖ thèng ng©n hµng. ViÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ t¹o ®iÒu kiÖn
cho viÖc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c kho¶n vèn tÝn dông, ph¸t triÓn vµ gi¶i quyÕt
kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tÝn dông khi cÇn thiÕt.
- Th«ng tin tÝn dông:
Th«ng tin tÝn dông lµ yÕu tè c¬ b¶n trong qu¶n lý tÝn dông cña ng©n
hµng. Nhê cã th«ng tin tÝn dông, ngêi qu¶n lý cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh
cÇn thiÕt liªn quan ®Õn ngêi cho vay. Th«ng tin tÝn dông cµng nhanh nhËy,
chÝnh x¸c th× kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông
cµng lín.
- ChÊt lîng nh©n sù.
C«ng t¸c tÝn dông ®ßi hái c¸n bé tÝn dông ph¶i ®¹t ®îc tr×nh ®é chuyªn
m«n vµ kinh nghiÖm cao, liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ trong
tõng mãn cho vay vµ phßng ngõa ®îc nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Yªu cÇu ®ãi
víi c¸n bé tÝn dông lµ ph¶i cã tr×nh ®é n¨ng lùc ®Ó ph©n tÝch ®îc nh÷ng ®iÓm
thËt gi¶, m¹nh yÕu cña kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n.
Ngoµi ra c¸n bé tÝn dông ph¶i cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp tèt, tr¸ch nhiÖm nghÒ
nghiÖp, ®ã lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®èi víi ngêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý.
- KiÓm so¸t néi bé.
KiÓm so¸t néi bé ®Çy ®ñ, thêng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn nhanh chãng nh÷ng
thiÕu sãt trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy tr×nh tÝn dông cña c¸c c¸n bé ng©n
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
hµng, qua ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó xö lý kÞp thêi, ng¨n chÆn nh÷ng rñi ro ®èi
víi ho¹t ®éng tÝn dông.
1.3.4. Nh÷ng rñi ro trong tÝn dông ng©n hµng.
Trong bÊt cø ho¹t ®éng kinh doanh nµo còng lu«n chøa ®ùng nh÷ng yÕu
tè rñi ro x¶y ra g©y thiÖt haÞ ¶nh hëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ kinh doanh, hiÖu
qu¶ kinh tÕ x· héi. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th× rñi ro l¹i
cµng lín, lu«n tiÒm Èn ë mäi nghiÖp vô ho¹t ®éng cña ng©n hµng, cã thÓ x¶y
ra bÊt cø lóc nµo g©y ra thiÖt h¹i lµm gi¶m thu nhËp vµ gi¶m uy tÝn cña ng©n
hµng. NhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lu«n cã nh÷ng biÕn ®éng x¶y ra c¸c
yÕu tè c¹nh tranh, lõa ®¶o, chiÕm dông mµ nhiÒu ngêi ®· vÝ “th¬ng trêng lµ
chiÕn trêng”.
Nh÷ng doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng ho¹t ®éng trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã sÏ gÆp rÊt nhiªï khã kh¨n, nÕu thÊt b¹i sÏ bÞ ®µo th¶i. BÊt
cø rñi ro nµo cña kh¸ch hµng còng cã thÓ xem lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro
cña ng©n hµng, bëi v× nã ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ l·i cña ng©n
hµng.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i thêng gÆp c¸c
lo¹i rñi ro sau ®©y:
- Rñi ro do thiÕu vèn kh¶ dông.
- Rñi ro do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
- Rñi ro chÝnh s¸ch.
- Rñi ro hèi ®o¸i.
- Rñi ro l·i suÊt.
- Rñi ro trong thanh to¸n.
-Rñi ro tÝn dông.
1.3.4.1. Rñi ro do thiÕu vèn kh¶ dông.
Ng©n hµng thiÕu vèn hoÆc cã nh÷ng vèn bÞ “®ãng b¨ng” nªn kh«ng ®ñ
vèn ®èi víi nhu cÇu cho vay vµ ®Çu t cho nÒn kinh tÕ. V× vËy, dÔ ®Ó mÊt nh÷ng
c¬ héi ®Çu t tèt cã thÓ mang l¹i lîi nhuËn, thËm chÝ cã kh¶ n¨ng mÊt kh¸ch
hµng khi hä ph¶i ®Õn mét ng©n hµng kh¸c mong ®îc ®¸p øng kÞp thêi c¸c mãn
vay. Tõ viÖc mÊt kh¸ch hµng vay vèn sÏ dÉn ®Õn ®Ó mÊt kh¸ch hµng göi tiÒn.
V× khi ng©n hµng thiÕu vèn sÏ lµm gi¶m lßng tin cña ngêi göi tiÒn, kh¶ n¨ng
huy ®éng vèn cña ng©n hµng v× thÕ mµ kÐm ®i.
1.3.4.2. Rñi ro do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Do nh÷ng biÕn ®éng xÊu vÒ chÕ ®é chÝnh trÞ hay do cuéc khñng ho¶ng
kinh tÕ kÐo dµi trÇm träng, ngêi d©n hoang mang lo sî Nhµ níc ph¸ gi¸ ®ång
tiÒn néi tÖ nªn ®· å ¹t rót tiÒn ë ng©n hµng, ng©n hµng kh«ng ®ñ tiÒn dù tr÷ ®Ó
thanh to¸n, tøc lµ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. HoÆc do tû lÖ nî qu¸ h¹n trong
cho vay vµ ®Çu t cña ng©n hµng qu¸ lín, kinh doanh thua lç triÒn miªn còng
cã kh¶ n¨ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cho ngêi göi tiÒn. Trêng hîp nµy ®· tõng x¶y ra ë mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i lín cã bÒ dµy lÞch
sö cña c¸c níc NhËt, Anh, Canada...
1.3.4.3. Rñi ro chÝnh s¸ch.
Khi ng©n hµng thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh víi nh÷ng ®èi t¸c
níc ngoµi hay lµ ho¹t ®éng ®Çu t ra níc ngoµi, chóng ta ph¶i lu«n lu«n lu ý
®Õn nh÷ng rñi ro vÒ chÝnh trÞ, ®©y chÝnh lµ nh÷ng rñi ro chÝnh s¸ch mµ chóng
ta chØ cã thÓ lµm gi¶m nhÑ nÕu thùc sù quan t©m ®Õn.
1.3.4.4. Rñi ro hèi ®o¸i.
Lµ rñi ro trong viÖc giao dÞch ngo¹i hèi xuÊt ph¸t tõ tû gi¸ hèi ®o¸i cña
c¸c lo¹i tiÒn tÖ kh¸c nhau do t¸c ®éng kinh tÕ chÝnh trÞ cña mét ®Êt níc.
Nh÷ng biÕn ®éng tõ bªn ngoµi mµ ng©n hµng kh«ng lêng tríc g©y thiÖt h¹i
cho ng©n hµng. Mét ng©n hµng th¬ng m¹i nhÊt thiÕt ph¶i lu«n cã mét lîng
ngo¹i tÖ dù tr÷, nÕu lîng dù tr÷ qu¸ Ýt th× kh«ng ®¶m b¶o nhu cÇu thanh to¸n,
nÕu lîng dù tr÷ qu¸ lín th× khi cã biÕn ®éng gi¸ theo chiÒu kh«ng lîi cho
®ång néi tÖ th× ng©n hµng bÞ thiÖt h¹i.
1.3.4.5. Rñi ro l·i suÊt.
Ng©n hµng th¬ng m¹i nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng, ph¶i tr¶ tiÒn l·i cho
kh¸ch hµng theo l·i suÊt tiÒn göi vµ chi cho c¸c kho¶n chi phÝ b¶o qu¶n nhng
v× l·i suÊt biÕn ®éng (l·i suÊt cho vay) cã thÓ do yªu cÇu cña ChÝnh phñ buéc
ng©n hµng gi¶m l·i suÊt cho vay ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt tiªu dïng trong níc, v× l·i suÊt qu¸ thÊp ng©n hµng kh«ng thÓ cho vay khi ng©n hµng cha ®éc
lËp trong kinh doanh.
Khi l·i suÊt trªn thÞ trêng biÕn ®æi, cã thÓ g©y rñi ro cho ng©n hµng.
1.3.4.6. Rñi ro trong thanh to¸n.
Trong nh÷ng n¨m gµn ®©y, m¸y vi tÝnh ®îc ¸p dông réng r·i vµ trë
thµnh c«ng cô quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong c¸c kho¶n thanh to¸n cña
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ng©n hµng th¬ng m¹i. NhiÒu thÓ thøc thanh to¸n ra ®êi: ng©n phiÕu thanh
to¸n, sÐc c¸ nh©n, thÎ thanh to¸n, sÐc chuyÓn kho¶n, sÐc b¶o chi, uû nhiÖm
chi, uû nhiÖm thu... ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. Rñi ro thanh
to¸n x¶y ra khi thanh to¸n bÞ nhÇm lÉn, thiÕu xãt do con ngêi hoÆc m¸y mãc
bÞ h háng kh¸ch hµng b¾t båi thêng vµ lµm gi¶m uy tÝn cña ng©n hµng
1.3.4.7. Rñi ro tÝn dông.
Rñi ro tÝn dông
Kh«ng thu ®
îc l·i ®óng
h¹n
Kh«ng thu ®îc
vèn ®óng h¹n
Kh«ng thu ®ñ l·i
L·i treo ph¸t
sinh
Nî qu¸ h¹n ph¸t
sinh
L·i treo ®ãng b¨ng.
2. MiÔn gi¶m l·i
Kh«ng thu ®ñ
vèn cho vay
Nî kh«ng cã
kh¶ n¨ng thu
håi
2. Xo¸ nî
Lo¹i rñi ro nµy chiÕm tû träng lín trong c¸c lo¹i rñi ro cña ng©n hµng.
Bëi v× cho vay vµ ®Çu t thêng chiÕm tû träng lín (kho¶ng 80%) trªn tæng cho
vay vµ ®Çu t cña mét ng©n hµng. Ng©n hµng cho vay díi h×nh thøc lµ cho vay
ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n vµ ng©n hµng mang vèn ®Çu t liªn doanh liªn
kÕt.
Rñi ro x¶y ra khi ®Õn h¹n kh«ng thu ®îc vèn vµ l·i gäi lµ nî qu¸ h¹n,
nî qu¸ h¹n trßn 12 th¸ng trë thµnh nî khã ®ßi, lµm thÊt tho¸t vèn cña ng©n
hµng. Ng©n hµng ®Çu t vèn vµo c¸c dù ¸n hay liªn doanh liªn kÕt lµm ¨n
kh«ng cã hiÖu qu¶ bÞ thua lç, bÞ thÊt tho¸t tµi s¶n... dÉn ®Õn rñi ro cña ng©n
hµng.
Trong mÊy n¨m qua, ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt
Nam gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i, t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi, bÞ
lõa ®¶o ë mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i t¨ng víi tãc ®é cao lµm cho ho¹t ®éng
®Çu t vèn cho nÒn kinh tÕ bÞ ch÷ng l¹i, ng©n hµng gi¶m thu nhËp, bÞ mÊt vèn,
lµm mÊt uy tÝn cña ng©n hµng kh«ng nh÷ng ®èi víi kh¸ch hµng trong níc mµ
cßn ®èi víi c¸c nhµ ®©ï t níc ngoµi. Bëi vËy vÊn ®Ò n©ng cao chÊt lîng tÝn
dông, phßng ngõa rñi ro ®îc mçi ng©n hµng ®Æc biÖt chó ý vµ lµ vÊn ®Ò thiÕt
20