Tài liệu Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng

Mục lục Trang CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU...............................................................................................1 1.1. Lý do chọn đề tài................................................................................................1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................1 1.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................2 1.4. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................2 1.5. Kết cấu nội dung đề tài.......................................................................................3 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT...........................................................................4 2.1. Một số vấn đề chung về hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM) .................................................................................................................................4 2.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại............................................................4 2.1.2. Các chức năng của ngân hàng thương mại ...................................................4 2.1.3. Các nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng thương mại.........................................4 2.1.3.1. Nghiệp vụ huy động vốn.......................................................................4 2.1.3.2. Nghiệp vụ tín dụng ...............................................................................5 2.1.4. Doanh thu, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng thương mại.............................5 2.1.4.1. Doanh thu.............................................................................................5 2.1.4.2. Chi phí của ngân hàng...........................................................................5 2.1.4.3. Lợi nhuận của ngân hàng ......................................................................6 2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng...................6 2.2.1. Các chỉ tiêu về cơ cấu vốn ..........................................................................6 2.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn .................................................6 CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP NÔNG THÔN MỸ XUYÊN10 3.1. Quá trình hình thành và phát triển.....................................................................10 3.2. Vai trò của ngân hàng.......................................................................................10 3.3. Chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng Mỹ Xuyên...............................................11 3.3.1. Chức năng .................................................................................................11 3.3.2. Nhiệm vụ...................................................................................................11 3.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy của ngân hàng TMCP Nông Thôn Mỹ Xuyên ..............11 3.4.1. Sơ đồ bộ máy quản lý tại ngân hàng TMCP Nông Thôn Mỹ Xuyên...........12 3.4.2. Nhiệm vụ các phòng ban ...........................................................................12 3.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong thời gian qua (2005-2007).14 3.6. Những thuận lợi và khó khăn mà ngân hàng Mỹ Xuyên gặp phải .....................15 3.7. Mục tiêu và phương hướng hoạt động năm 2008 ..............................................16 CHƯƠNG 4: ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP NÔNG THÔN MỸ XUYÊN.............................................................18 4.1. Phân tích tình hình huy động vốn .....................................................................18 4.1.1. Tình hình biến động vốn trong thời gian qua (2005–2007).........................18 4.1.1.1. Vốn chủ sở hữu...................................................................................19 4.1.1.2. Vốn huy động.....................................................................................20 4.1.1.3. Vốn ủy thác ........................................................................................21 4.1.1.4. Tài sản nợ khác...................................................................................21 4.1.2. Phân tích tình hình huy động vốn...............................................................22 4.2. Tình hình sử dụng vốn của ngân hàng ..............................................................23 4.2.1. Phân tích doanh số cho vay trong 03 năm 2005–2007............................23 4.2.2. Phân tích doanh số thu nợ......................................................................24 4.2.3. Phân tích dư nợ......................................................................................26 4.2.4. Tình hình nợ quá hạn.............................................................................27 4.2.5. Đánh giá hiệu quả tín dụng ....................................................................28 4.3. Phân tích thu nhập, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng........................................31 4.3.1. Phân tích thu nhập .....................................................................................31 4.3.1.1. Thu nhập từ lãi....................................................................................33 4.3.1.2. Thu khác ngoài lãi ..............................................................................33 4.3.2. Phân tích chi phí........................................................................................34 4.3.4. Đánh giá khả năng sinh lợi của ngân hàng .................................................38 4.4. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên ..............................................................................................40 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................44 5.1. Kết luận............................................................................................................44 5.2. Kiến nghị .........................................................................................................45 5.3. Hạn chế của đề tài............................................................................................46 Danh mục các bảng ---0--Trang Bảng 3.1: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Mỹ Xuyên..................... 15 Bảng 4.1: Cơ cấu nguồn vốn ngân hàng Mỹ Xuyên.......................................................... 18 Bảng 4.2: Các chỉ tiêu đánh giá cơ cấu nguồn vốn............................................................ 22 Bảng 4.3: Tình hình cho vay............................................................................................ 23 Bảng 4.4: Tình hình thu nợ .............................................................................................. 25 Bảng 4.5: Tình hình dư nợ ............................................................................................... 26 Bảng 4.6: Tình hình nợ quá hạn ....................................................................................... 27 Bảng 4.7: Các chỉ số phân tích hiệu quả tín dụng ............................................................. 29 Bảng 4.8: Các thành phần thu nhập của ngân hàng........................................................... 32 Bảng 4.9: Tổng hợp chi phí ngân hàng............................................................................. 35 Bảng 4.10: Tình hình thu nhập của ngân hàng.................................................................. 37 Bảng 4.11: Các chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh lợi của ngân hàng ................................... 38 Danh mục các biểu đồ ---0--Trang Biểu đồ 4.1: Cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng Mỹ Xuyên ............................................... 19 Biểu đồ 4.2: Doanh số cho vay......................................................................................... 23 Biểu đồ 4.3: Tình hình thu nợ........................................................................................... 25 Biểu đồ 4.4: Dư nợ của ngân hàng ................................................................................... 26 Biểu đồ 4.5: Tình hình nợ quá hạn ................................................................................... 28 Biểu đồ 4.6: Các thành phần thu nhập của ngân hàng....................................................... 32 Biểu đồ 4.7: Chi phí ngân hàng........................................................................................ 35 Biểu đồ 4.8: Tình hình thu nhập của ngân hàng................................................................ 37 Danh mục từ viết tắt ---0--Viết tắt Giải thích BQ Bình quân CP Cổ phần CSH Chủ sở hữu CV Cho vay DV Dịch vụ HĐ Huy động HĐCKH Huy động có kỳ hạn HĐKKH Huy động không kỳ hạn HĐTD Hoạt động tín dụng LN Lợi nhuận MX Mỹ Xuyên NH Ngân hàng NHTM NV TCTD TD TMCP Ngân hàng thương mại Nguồn vốn Tổ chức tín dụng Tín dụng Thương mại cổ phần TMCPNT Thương mại cổ phần nông thôn TNDN Thu nhập doanh nghiệp TP Thành phố TSCĐ Tài sản cố định UBND Ủy ban nhân dân VHĐ Vốn huy động VND Việt nam đồng Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Hội nhập và toàn cầu hoá kinh tế là xu thế tất yếu và là đòi hỏi khách quan của quá trình phát triển của nền kinh tế. Xu thế này đang dần bao trùm hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội trong đó có lĩnh vực tài chính-ngân hàng. Trước xu thế đó, cùng với sự phát triển nhanh của nền kinh tế thì đòi hỏi phải có nhiều vốn để thực hiện mục tiêu phát triển đó. Do đó, sự phát triển của các tổ chức tín dụng mà đặc biệt là hệ thống ngân hàng sẽ hỗ trợ cho nền kinh tế phát triển nhanh hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn ngày càng cao của nền kinh tế, góp phần làm giảm tỷ lệ đói nghèo ở thành thị và nông thôn, từng bước làm thay đổi đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Tuy nhiên, để có nguồn vốn đáp ứng kịp thời cho nhu cầu vay vốn ngày càng tăng của người dân, các tổ chức tín dụng cũng như hệ thống ngân hàng nói trên cần hoạt động kinh doanh ngày càng có hiệu quả hơn. Hiệu quả hoạt động kinh doanh của các tổ chức tín dụng nói chung, ngân hàng thương mại nói riêng không chỉ đơn thuần chỉ là hiệu quả về mặt kinh tế mà còn là hiệu quả xét về mặt xã hội, khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế vùng. Cùng với sự phát triển nền kinh tế của cả nước, nền kinh tế An Giang ngày càng phát triển. Thành công này có sự góp phần của hệ thống ngân hàng trong đó có ngân hàng Mỹ Xuyên. Sự có mặt của ngân hàng Mỹ Xuyên không chỉ đơn thuần đáp ứng kịp thời vốn cho nền kinh tế của tỉnh, phục vụ nền kinh tế phát triển cao hơn mà còn góp phần làm cho đời sống người dân bớt cơ cực, qua đó đã xóa bỏ dần nạn cho vay nặng lãi tại nông thôn, tạo điều kiện tăng nguồn thu nhập và giải quyết việc làm cho người dân ở độ tuổi lao động. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hệ thống ngân hàng ngày càng phát triển và đa dạng. Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng càng ngày trở nên sôi nổi và quyết liệt hơn. Do đó, mục tiêu của các nhà quản trị ngân hàng cần phải làm gì để có thể nâng cao được hiệu quả kinh doanh, đồng thời hạn chế tối thiểu các rủi ro phát sinh trong quá trình kinh doanh tiền tệ. Để hiệu quả kinh doanh ngày càng cao thì các hoạt động chủ yếu của ngân hàng như: tình hình huy động vốn, hoạt động sử dụng vốn mà hoạt động chính là cho vay, mảng dịch vụ của ngân hàng phải hoạt động ngày càng có hiệu quả, từ đó sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp làm cho hiệu quả của toàn hệ thống tốt hơn. Cũng như những ngân hàng khác, ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn Mỹ Xuyên cũng cần thực hiện công việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh trên từng lĩnh vực hoạt động của mình. Từ đó tìm ra những thuận lợi và khó khăn, đồng thời có thể phát hiện ra những rủi ro để có biện pháp phòng ngừa kịp thời, góp phần nâng cao lợi nhuận và khả năng cạnh tranh cho Ngân hàng. Đây cũng chính là lí do tôi quyết định chọn đề tài “ Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCP Nông Thôn Mỹ Xuyên” để làm chuyên đề tốt nghiệp ra trường. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu Đề tài nhằm các mục tiêu sau : SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 1 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên - Tìm hiểu tình hình các hoạt động của ngân hàng mà chủ yếu là: + Huy động vốn. + Hoạt động sử dụng vốn. + Hoạt động dịch vụ ngân hàng. - Khả năng tạo ra lợi nhuận của ngân hàng thông qua các khoản doanh thu, chi phí và các chỉ tiêu tài chính.  Để từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao và mở rộng hoạt động kinh doanh của từng lĩnh vực, nhằm tạo sức mạnh tổng hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng. 1.3. Phương pháp nghiên cứu Thu thập số liệu: + Các tài liệu sơ cấp: Quan sát, trao đổi trực tiếp với các cán bộ quản lí tại ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên, trao đổi nhóm với các sinh viên thực tập tại ngân hàng. + Các tài liệu thứ cấp: các số liệu của ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh,….cùng các tài liệu, thông tin từ nhiều nguồn khác như: sách, báo, tạp chí, internet, truyền hình, chuyên đề tốt nghiệp của sinh viên các khóa trước,.…có liên quan đến ngân hàng. - Phân tích số liệu bằng một số phương pháp sau: + Phương pháp “so sánh”, “cơ cấu”, “tỷ số”, “tổng hợp”: so sánh cơ cấu, tỷ số giữa các năm rồi mới đi đến kết luận. + Phương pháp thống kê: các số liệu được thống kê giữa các năm để từ đó so sánh và đánh giá. Căn cứ vào các chỉ tiêu phân tích để đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 1.4. Phạm vi nghiên cứu Do thời gian và điều kiện tiếp cận với ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên có giới hạn, hơn nữa kiến thức và kinh nghiệm trong việc nghiên cứu đề tài này còn nhiều hạn chế. Nên đề tài chủ yếu dựa trên các báo cáo của ngân hàng để đánh giá tình hình các hoạt động chủ yếu và khả năng tạo ra lợi nhuận của ngân hàng, nhưng chưa nêu được ảnh hưởng của đặc điểm, chính sách kinh tế địa phương, sự cạnh tranh của các ngân hàng khác trên địa bàn về lãi suất, về qui mô, về sự an toàn vốn tự có và tính thanh khoản, cũng như chưa đánh giá đầy đủ về mặt quản trị điều hành, lịch sử hoạt động và các điều kiện khác. Do đó, đề tài chỉ phản ảnh và đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh một số hoạt động chính tại ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên trong 3 năm 2005-2007, chứ không đi nghiên cứu hết chi tiết các lĩnh vực hoạt động của ngân hàng. Đề tài nghiên cứu bao gồm: SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 2 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên - Hoạt động huy động vốn: xem xét tình hình biến động nguồn vốn trong 3 năm 20052007, sau đó phân tích tình hình huy động vốn thông qua các chỉ số tài chính. - Tình hình sử dụng vốn của ngân hàng mà chính yếu là hoạt động tín dụng : trước hết là tình hình phân bổ nguồn vốn vào các tài sản Có, sau đó là tín dụng mà ngân hàng đã cung cấp thông qua các doanh số cho vay, doanh số thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn và một số chỉ số đánh giá hiệu quả tín dụng của ngân hàng. - Khả năng tạo ra lợi nhuận của ngân hàng thông qua việc phân tích thu nhập, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng và các chỉ số đánh giá khả năng sinh lời của ngân hàng. Giới hạn của đề tài ở chỗ là không xem xét đến lãi suất huy động vào và lãi suất đầu ra của ngân hàng, chính sách quản trị nhân sự cũng như khả năng đáp ứng thanh khoản của ngân hàng. Đồng thời không có sự so sánh với các ngân hàng khác để thấy được vị trí của ngân hàng trên địa bàn tỉnh An Giang. 1.5. Kết cấu nội dung đề tài Đề tài được chia thành các phần chính sau: Chương 1: Mở đầu Trình bày các vấn đề: lý do chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và bố cục của đề tài. Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương này đề cập cơ sở lý thuyết có liên quan đến đề tài để người đọc có thể theo dõi và hiểu rõ nội dung của đề tài, bao gồm: một số khái niệm liên quan và các chỉ số để đánh giá. Chương 3: Giới thiệu về ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên Chương này giới thiệu khái quát về các hoạt động kinh doanh của ngân hàng, lịch sử hình thành và phát triển ngân hàng với kết quả hoạt động kinh doanh qua 3 năm (2005, 2006, 2007), cùng với các mục tiêu cho hoạt động sắp tới của ngân hàng. Chương 4: Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên. Trong chương này sẽ cho biết tình hình huy huy động vốn và sử dụng vốn qua 3 năm, cuối cùng là khả năng tạo ra lợi nhuận của ngân hàng. Chương 5: Kết luận và kiến nghị SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 3 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 4 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 2.1. Một số vấn đề chung về hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM) 2.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại Theo pháp lệnh Ngân hàng năm 1990 của Việt Nam: “ Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh doanh tiền tệ mà nghiệp vụ thường xuyên và chủ yếu là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, chiết khấu và làm phương tiện thanh toán”. (Trần Huy Hoàng. Quản trị ngân hàng thương mại. 2007. NXB Lao Động). “Ngân hàng thương mại cổ phần là ngân hàng thương mại được thành lập dưới hình thức công ty cổ phần, trong đó có các doanh nghiệp Nhà nước, tổ chức tín dụng, tổ chức khác, và cá nhân cùng góp vốn theo qui định của Ngân hàng Nhà nước”. (Nguyễn Minh Kiều. 2005. Nghiệp vụ ngân hàng. Trường đại học kinh tế TP. HCM. NXB Thống Kê). 2.1.2. Các chức năng của ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại có ba chức năng cơ bản sau: Chức năng trung gian tài chính, bao gồm trung gian tín dụng và trung gian thanh toán giữa các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Ngân hàng thương mại với vai trò là trung gian tài chính, đứng ra tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ, điều hòa cung và cầu vốn trong các doanh nghiệp của nền kinh tế, đã góp phần điều tiết các nguồn vốn, tạo điều kiện cho quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp không bị gián đoạn. Chức năng tạo tiền, tức là chức năng sáng tạo ra bút tệ góp phần gia tăng khối tiền tệ cho nền kinh tế. Chức năng này thể hiện thông qua các hoạt động tín dụng và đầu tư của các ngân hàng thương mại. Hệ thống tín dụng năng động là điều kiện cần thiết cho sự phát triển kinh tế theo một hệ thống tăng trưởng vững chắc Chức năng “sản xuất” bao gồm việc huy động và sử dụng các nguồn lực để tạo ra “sản phẩm” và dịch vụ ngân hàng cung cấp cho nền kinh tế. 2.1.3. Các nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng thương mại 2.1.3.1. Nghiệp vụ huy động vốn Ngân hàng thương mại được huy động vốn(1) dưới các hình thức sau đây: Nhận tiền gởi của các tổ chức, cá nhân và các tổ chức tín dụng khác dưới các hình thức tiền gởi không kỳ hạn, tiền gởi có kỳ hạn và các loại tiền gởi khác. Phát hành chứng chỉ tiền gởi, trái phiếu và giấy tờ có giá khác để huy động vốn của các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước khi được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chấp nhận. Vay vốn của các tổ chức tín dụng khác hoạt động tại Việt Nam và của các tổ chức tín dụng nước ngoài. Vay vốn ngắn hạn của Ngân hàng Nhà nước theo qui định của Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 5 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên (1) Nghị định số 49/2000/NĐ-CP ngày 12/09/2000 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của NHTM 2.1.3.2. Nghiệp vụ tín dụng a. Định nghĩa tín dụng Luật ngân hàng các nước định nghĩa tín dụng như sau: “Cấu thành một nghiệp vụ tín dụng bất cứ động tác nào, qua đó một người đưa hoặc hứa đưa vốn cho một người khác dùng, hoặc cam kết bằng chữ ký cho người này như bảo đảm, bảo chứng hay bảo lãnh mà có thu tiền”. (Lê Văn Tư. Quản trị ngân hàng thương mại. 2005. NXB Tài Chính Hà Nội) b. Bản chất tín dụng Tín dụng thể hiện ra bên ngoài như là một sự chuyển giao tạm thời quyền sử dụng một vật hay một số tiền tệ giữa người cho vay và người đi vay. c. Các loại tín dụng ngân hàng Với nền kinh tế thị trường, có rất nhiều hình thức tín dụng trong hoạt động của ngân hàng, nhưng cách phân loại phổ biến nhất là phân loại theo thời gian. Căn cứ vào thời gian, người ta chia tín dụng ra làm những loại sau: - Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng; - Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 12 tháng đến 60 tháng; - Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 60 tháng trở lên. 2.1.4. Doanh thu, chi phí, lợi nhuận của ngân hàng thương mại 2.1.4.1. Doanh thu Doanh thu từ hoạt động kinh doanh của các tổ chức tín dụng là số tiền thu được trong kỳ bao gồm: Thu về hoạt động kinh doanh: thu lãi cho vay, thu lãi tiền gởi, thu từ nghiệp vụ cho thuê tài chính, thu khác từ hoạt động tín dụng, thu dịch vụ thanh toán, thu phí bảo lãnh, thu phí dịch vụ ngân quỹ, thu phí nghiệp vụ chiết khấu, thu dịch vụ khác. Thu từ hoạt động khác: thu lãi góp vốn, mua cổ phần, thu từ tham gia thị trường tiền tệ, thu kinh doanh ngoại hối, thu nghiệp vụ ủy thác đại lý, thu dịch vụ tư vấn, …. Một vài ngân hàng không thu bất cứ phí dịch vụ nào đối với các tài khoản ngân hàng, vì lý do đơn giản là duy trì các tài khoản không những ít tốn kém đối với ngân hàng mà còn là một cách để cạnh tranh thu hút khách hàng. Ngoài ra, lợi ích nảy sinh từ việc sử dụng vốn ký thác sẽ bù đắp nhiều hơn các chi phí để duy trì các tài khoản. 2.1.4.2. Chi phí của ngân hàng a. Khái niệm “Chi phí của tổ chức tín dụng là số phải chi phát sinh trong kỳ cho hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác”. (Trần Huy Hoàng. Quản trị ngân hàng thương mại. 2007. NXB Lao Động). SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 6 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên b. Các khoản mục chi phí ngân hàng - Chi phí trả lãi gồm: lãi tiền gởi và lãi tiền vay. - Các chi phí ngoài lãi: chi điều hành; chi về hoạt động dịch vụ; chi dự phòng; chi bảo hiểm tiền gởi; chi nộp thuế, phí và lệ phí; chi về hoạt động khác. 2.1.4.3. Lợi nhuận của ngân hàng “Lợi nhuận của các tổ chức tín dụng là khoản chênh lệch được xác định giữa tổng doanh thu phải thu trừ đi tổng các khoản chi phí phải trả hợp lý hợp lệ khác”. (Trần Huy Hoàng. Quản trị ngân hàng thương mại. 2007. NXB Lao Động). 2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng 2.2.1. Các chỉ tiêu về cơ cấu vốn a. Vốn huy động trên tổng nguồn vốn Vốn huy động Vốn huy động trên tổng nguồn vốn = Tổng nguồn vốn Chỉ tiêu này cho biết trong tổng nguồn vốn có bao nhiêu tỷ lệ % là vốn nhàn rỗi được huy động trong dân cư, tức là khả năng huy động vốn của ngân hàng. b. Vốn huy động trên vốn tự có của ngân hàng Vốn huy động Tỷ lệ vốn huy động trên vốn tự có = Vốn tự có của ngân hàng Chỉ số này giúp các nhà phân tích xác định khả năng thu hút vốn của một đồng vốn tự có. Hay nói cách khác, nhìn vào chỉ số này nhà quản trị có thể biết được quy mô huy động vốn của ngân hàng trong từng thời kỳ nhất định. c. Tỷ trọng từng loại tiền gởi trên tổng vốn huy động Số dư từng loại tiền gởi Tỷ trọng từng loại tiền gởi = x 100% Tổng số vốn huy động Chỉ số này xác định kết cấu của nguồn vốn huy động để phát hiện mặt mạnh, điểm yếu của ngân hàng trong kinh doanh. Nếu ngân hàng nào có tỷ trọng tiền gởi trong kỳ hạn cao, ngân hàng đó sẽ có nhiều thuận lợi trong việc tạo ra lợi nhuận. Ngược lại, ngân hàng nào có tỷ lệ tiền gởi với lãi suất cao chiếm tỷ trọng lớn sẽ gặp nhiều khó khăn SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 7 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên trong việc giải quyết đầu ra của nguồn vốn. Chỉ số này còn giúp các nhà phân tích xác định lãi suất bình quân đầu vào của các ngân hàng thương mại. 2.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn a. Vòng quay vốn Doanh số thu nợ Vòng quay vốn = Dư nợ bình quân Chỉ tiêu vòng quay vốn đo lường tốc độ luân chuyển vốn tín dụng, phản ánh thời gian thu hồi nợ nhanh hay chậm trong một thời kỳ nhất định. b. Tỷ lệ dư nợ quá hạn trên tổng dư nợ Nợ quá hạn Tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ = Tổng dư nợ Chỉ tiêu này phản ánh chất lượng tín dụng, nếu chỉ tiêu này giảm dần thể hiện tín dụng đạt chất lượng cao và ngược lại. Theo qui định của Ngân hàng Nhà nước các ngân hàng có tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ > 7% được xem là ngân hàng yếu kém. Nếu chỉ số này < 5% ngân hàng đó được đánh giá là ngân hàng có nghiệp vụ tín dụng tốt, chất lượng cho vay cao và được nhận nhiều thang điểm cao trong hàng xếp hạng các tổ chức tín dụng. c. Tỷ lệ tổng dư nợ trên nguồn vốn huy động Tổng dư nợ Tỷ lệ tổng dư nợ trên vốn huy động = Nguồn vốn huy động Chỉ số này giúp nhà phân tích so sánh khả năng cho vay của ngân hàng với khả năng huy động vốn, đồng thời xác định hiệu quả của một đồng vốn huy động. d. Tỷ lệ nợ xấu Nợ xấu là những khoản nợ từ nhóm 3 đến nhóm 5 Nợ xấu Tỷ lệ nợ xấu = SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 8 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên Tổng dư nợ Chỉ tiêu này đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng. Những ngân hàng có chỉ tiêu này thấp cũng có nghĩa là chất lượng tín dụng của ngân hàng này cao. e. Hệ số rủi ro tín dụng Tổng dư nợ Hệ số rủi ro TD = Tổng tài sản có Hệ số này cho ta thấy tỷ trọng của khoản mục tín dụng trong tài sản có, khoản mục tín dụng trong tổng tài sản càng lớn thì lợi nhuận sẽ lớn nhưng đồng thời rủi ro tín dụng cũng rất cao. 2.2.3. Các chỉ tiêu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng a. Phân tích doanh thu - Tỷ lệ từng khoản mục doanh thu Số dư từng khoản mục doanh thu Tỷ lệ % từng khoản mục doanh thu = Tổng doanh thu Xác định cơ cấu của từng khoản doanh thu, để từ đó có những biện pháp phù hợp để tăng lợi nhuận cho ngân hàng, đồng thời có khả năng kiểm soát được rủi ro trong kinh doanh để có biện pháp khắc phục. b. Phân tích chi phí của ngân hàng - Tỷ lệ từng khoản mục chi phí Chi phí từng khoản mục Tỷ lệ từng khoản mục chi phí = Tổng chi phí Tỷ lệ này cho biết kết cấu của từng khoản mục chi phí để có thể hạn chế các khoản mục bất hợp lý, tăng cường các khoản mục chi có lợi cho hoạt động kinh doanh nhằm thực hiện tốt chiến lược mà hội đồng quản trị của ngân hàng đề ra. c. Phân tích lợi nhuận của ngân hàng Lợi nhuận là một chỉ tiêu tổng hợp để đánh giá chất lượng kinh doanh của ngân hàng thương mại. Lợi nhuận có thể hữu hình như tiền, tài sản,… và vô hình như uy tín của ngân hàng đối với khách hàng, hoặc phần trăm thị phần mà ngân hàng chiếm được,… SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 9 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên Trong kinh doanh tiền tệ, các nhà quản trị ngân hàng luôn đương đầu với những khó khăn lớn về mặt tài chính. Một mặt họ phải thoả mãn những yêu cầu về lợi nhuận của hội đồng quản trị ngân hàng, của các cổ đông, của các khách hàng ký thác lẫn khách hàng đi vay,…mặt khác, họ phải đối phó với những quy định, chính sách của Ngân hàng Nhà nước về tiền tệ ngân hàng,…Các ngân hàng luôn đặt ra vấn đề là làm thế nào để hài hoà giữa lợi nhuận và mức rủi ro mà vẫn đảm bảo chấp hành đúng các quy định của Ngân hàng Nhà nước và thực hiện được kế hoạch kinh doanh của ngân hàng. Để giải đáp vấn đề trên, các nhà quản trị buộc phải phân tích tỷ suất lợi nhuận và rủi ro, các nhà phân tích có thể theo dõi, kiểm soát, đánh giá lại các chính sách về tiền gởi và cho vay của mình, xem xét các kế hoạch mở rộng và tăng trưởng trong tương lai. Đồng thời, qua phân tích lợi nhuận, nhà quản trị có thể đưa ra những nhận xét, đánh giá đúng hơn về kết quả đạt được, xu hướng tăng trưởng và các nhân tố tác động đến tình hình lợi nhuận của ngân hàng. - Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu (ROS_Return on Sales) Lợi nhuận sau thuế ROS = x 100% Tổng doanh thu ROS giúp ta xác định khả năng mang lại lợi nhuận của một đồng doanh thu. Đồng thời đánh giá hiệu quả quản lý thu nhập của ngân hàng. Cụ thể, chỉ số này cao chứng tỏ ngân hàng đã có những biện pháp tích cực trong việc giảm chi phí và tăng thu nhập cho ngân hàng. Theo yêu cầu của Ngân hàng Thương mại nên duy trì tỷ lệ này ở mức > 10%. - Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA _ Return on Assets) Lợi nhuận sau thuế ROA= x 100% Tài sản Có bình quân ROA cho người phân tích thấy được tình hình bao quát của ngân hàng trong việc tạo ra thu nhập từ tài sản Có. Nói cách khác, ROA giúp ta xác định hiệu quả kinh doanh của một đồng tài sản Có. ROA cao khẳng định hiệu quả kinh doanh tốt, ngân hàng có cơ cấu tài sản Có hợp lý, có sự điều động linh hoạt giữa các hạng mục trên tài sản Có trước những biến động của nền kinh tế. Nếu ROA quá cao sẽ làm cho các nhà phân tích lo lắng vì rủi ro luôn song hành với lợi nhuận. Vì vậy, việc so sánh ROA giữa các kỳ hoạch toán, đối chiếu với sự di chuyển của tài sản Có, nhà phân tích có thể rút ra nguyên nhân thành công hoặc thất bại của ngân hàng. Trong chừng mực nào đó, ROA còn là một sự phản ánh chiến lược kinh doanh, khả năng và cách thức cảm nhận, phản ánh của ban lãnh đạo ngân hàng đối với sự biến động trong chính sách tiền tệ và tài chính của Nhà nước, của thị trường. -Tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ phần (ROE _ Return on Equity) SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 10 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên Lợi nhuận sau thuế ROE = x 100% Vốn tự có bình quân ROE đo lường hiệu quả sử dụng một đồng vốn tự có. Đo lường khả năng lành mạnh của ngân hàng. Nếu ROE quá lớn so với ROA chứng tỏ vốn tự Có chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng nguồn vốn, ngân hàng đã huy động vốn nhiều để cho vay. Trong trường hợp đó, một sự điều chỉnh lại vốn tự có theo một tỷ lệ hợp lý với vốn huy động sẽ là cần thiết để đảm bảo tính vận hành nghiêm túc của ngân hàng. - Đòn bẩy tài chính ROE Đòn bẩy tài chính = ROA Chỉ số này cho thấy tác động của nguồn vốn tài trợ tài sản (từ vốn chủ sở hữu hay từ vốn vay). Tùy vào tình hình kinh tế khác nhau mà tác động của đòn bẩy tài chính cũng khác nhau. Trong tình hình kinh tế phát triển ổn định, với một đòn bẩy tài chính cao sẽ làm tăng tỷ suất sinh lợi của nhà đầu tư với mức tương ứng với đòn bẩy khi sự tài trợ cho tài sản là vốn vay. Ngược lại, với tình hình kinh tế bị suy thoái sẽ gây ra hậu quả xấu cho các nhà đầu tư, khi làm ăn thua lỗ mà nguồn vốn tài trợ cho tài sản chủ yếu là vốn vay mượn. CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP NÔNG THÔN MỸ XUYÊN 3.1. Quá trình hình thành và phát triển Ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn Mỹ Xuyên (Ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên) ban đầu là Trung tâm tín dụng Mỹ Xuyên, được thành lập năm 1989. Hoạt động theo quyết định thành lập và cấp giấy phép của UBND tỉnh An Giang. Cho đến 12/10/1992 đã được chuyển thể từ quỹ tín dụng sang chính thức thành lập ngân hàng với tên gọi mới là: Ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên (My Xuyen Rural Commercial Joint Stock Bank). Với vốn điều lệ ban đầu là 303 triệu đồng. Ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên có trụ sở chính tại: 284 Trần Hưng Đạo, TP Long Xuyên, Tỉnh An Giang Điện thoại: 076.843709 SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 11 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên Fax: 076.841006 Email: mxbank.com.vn Cũng như những ngân hàng khác, hoạt động chủ yếu của ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên là nhận tiền gởi, và đi vay để cho vay, ngoài ra ngân hàng còn thực hiện cung cấp dịch vụ cho khách hàng như là chuyển tiền và chi trả kiều hối. Thu nhập của ngân hàng chủ yếu từ hoạt động tín dụng, và thu phí dịch vụ ngân hàng. Qua thời gian từ năm 1992 đến nay, ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên không ngừng mở rộng hoạt động về mặt qui mô cũng như phạm vi hoạt động. Tính đến ngày 30/04/2008 ngân hàng Mỹ Xuyên có mạng lưới kinh doanh bao gồm: 1 hội sở chính, 2 chi nhánh, 11 phòng giao dịch, 3 tổ tín dụng và 5 quỹ tiết kiệm. Phạm vi hoạt động vươn tới nhiều xã, phường trong tỉnh An Giang với đội ngũ cán bộ đáng kể về mặt số lượng lẫn chất lượng, cho vay vốn cho tất cả các thành phần kinh tế trong địa bàn tỉnh An Giang. Nhưng hoạt động chủ yếu của ngân hàng là phục vụ cho nông dân đang hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh An Giang. Hướng phát triển mở rộng mạng lưới hoạt động Ngân hàng xuống các địa bàn nông thôn nhằm tạo thuận lợi cho bà con nông dân có thể dễ dàng liên hệ vay vốn của ngân hàng, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho sản xuất nông nghiệp và các ngành nghề truyền thống tại các địa phương trong tỉnh An Giang. Ngân hàng TMCP nông thôn Mỹ Xuyên thường xuyên tổ chức cho cán bộ công nhân viên chức tham gia các khoá huấn luyện, đào tạo để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ phù hợp với sự phát triển chung của ngành ngân hàng, đáp ứng được yêu cầu phục vụ hơn 30.000 hộ sản xuất, kinh doanh và công nhân viên chức trong toàn tỉnh. 3.2. Vai trò của ngân hàng Sự có mặt của ngân hàng Mỹ Xuyên không chỉ đơn thuần đáp ứng kịp thời vốn cho nền kinh tế của tỉnh, phục vụ nền kinh tế phát triển cao hơn mà còn góp phần cho đời sống người dân bớt cơ cực, qua đó xóa dần nạn cho vay nặng lãi tại nông thôn, tạo điều kiện tăng thu nhập và giải quyết việc làm cho nhiều người dân ở tuổi lao động. Với phương châm “Cùng nhau phát triển, cùng nhau thành công, đem lại sự phồn vinh cho xã hội” Ngân hàng Mỹ Xuyên luôn là nguồn tài chính, là người bạn đồng hành của mọi thành phần kinh tế và mọi tầng lớp dân cư tại tỉnh nhà. 3.3. Chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng Mỹ Xuyên 3.3.1. Chức năng Với chức năng là trung gian tài chính, ngân hàng Mỹ Xuyên huy động vốn của các tổ chức kinh tế và các tầng lớp dân cư trong tỉnh An Giang qua các loại tiền gởi tiết kiệm; tiếp nhận vốn vay, vốn tài trợ, ủy thác đầu tư nông nghiệp từ Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức kinh tế-xã hội, các tổ chức tín dụng tiền tệ trong và ngoài nước. Để cho cung cấp vốn cho các hộ sản xuất kinh doanh cũng như phục vụ các dịch vụ cho khách hàng. 3.3.2. Nhiệm vụ Ngân hàng chịu trách nhiệm về vật chất và hành chính trước pháp luật khi có các sai phạm của ngân hàng và đối với các cam kết giữa ngân hàng và khách hàng. SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 12 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên Ngân hàng có trách nhiệm bảo vệ bí mật số liệu về tình hình kinh doanh của khách hàng, bảo vệ bí mật thông tin khách hàng trừ trường hợp có lệnh của cơ quan có thẩm quyền theo qui định của pháp luật. 3.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy của ngân hàng TMCP Nông Thôn Mỹ Xuyên 3.4.1. Sơ đồ bộ máy quản lý tại ngân hàng TMCP Nông Thôn Mỹ Xuyên SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 13 Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại ngân hàng TMCPNT Mỹ Xuyên 3.4.2. Nhiệm vụ các phòng ban * Hội đồng quản trị - Hoạch định chiến lược, mục tiêu, giám sát hoạt động của bộ máy điều hành. - Quyết định các vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi của ngân hàng Mỹ Xuyên trừ những vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông. - Chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Đại hội đồng cổ đông về kết quả hoạt động cũng như những sai SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Mai_5KD Trang: 14