Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Ca - tbd chuyển hướng phát triển trong tương lai & kiến nghị xây dựng nhằm thực ...

Tài liệu Ca - tbd chuyển hướng phát triển trong tương lai & kiến nghị xây dựng nhằm thực hiện có hiệu quả quan hệ kinh tế việt nam - apec

.DOC
61
71
84

Mô tả:

Lêi më ®Çu Toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®· trë thµnh mét trong nh÷ng xu thÕ chñ yÕu cña quan hÖ quèc tÕ hiÖn ®¹i. Ngµy nay, sù ph¸t triÓn cña C¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, cña kû nguyªn tin häc cïng víi vai trß ngµy cµng t¨ng cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia lµm cho s¶n xuÊt ®îc quèc tÕ ho¸ cao ®é. HÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch theo híng më cöa, níi réng, tiÕp tíi dì bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, ®Èy m¹nh giao dÞch th¬ng m¹i, lu©n chuyÓn c¸c nh©n tè cña t liÖu s¶n xuÊt gi÷a c¸c quèc gia. §Ó khái bÞ ®Æt ra ngoµi cña dßng th¸c ph¸t triÓn, c¸c níc ®Òu ph¶i nç lùc héi nhËp vµo trµo lu chung cña thêi ®¹i. T¨ng cêng søc c¹nh tranh kinh tÕ. Tuy nhiªn vÊn ®Ò héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi cho thÊy 2 mÆt cña vÊn ®Ò lµ: ThuËn lîi vµ th¸ch thøc sÏ tíi víi c¸c quèc gia. VÊn ®Ò héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam ®îc kh¼ng ®Þnh t¹i ®¹i héi VI cña §¶ng. Chñ tr¬ng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®· ®¸nh dÊu bíc ®Çu cho tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam. (§¹i héi VII). §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· kh¼ng ®Þnh ph¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Héi nghÞ TW 4 (1997) nªu dâ nguyªn t¾c héi nhËp cña ViÖt Nam lµ trªn c¬ së ph¸t huy nç lùc thùc hiÖn nhÊt qu¸n l©u dµi chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t quèc tÕ. B»ng nh÷ng chñ tr¬ng vµ ®êng lèi ®óng ®¾n chóng ta ®· thu ®îc nh÷ng thµnh qu¶ quan träng bíc ®Çu trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §ã lµ t¹o ra ®îc mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ quèc tÕ nh: IMF; WB; ADB... Gia nhËp AESAN (1995); ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp WTO. §Æc biÖt víi viÖc trë thµnh thµnh viªn cña diÔn ®µn kinh tÕ, Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (APEC - 11/1998) ®· më ra mét thêi kú míi; mét bíc tiÕn m¹nh mÏ, t¹o thÕ vµ lùc cho ViÖt Nam trªn thÕ giíi. Gãp phÇn thùc hiÖn x©y dùng kinh tÕ ®Êt níc v÷ng m¹nh nh»m thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh. -1- Ch¬ng I Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña APEC I-/ Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña APEC. 1-/ Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña APEC. Tõ n¨m 1960 ®· h×nh thµnh nh÷ng ý tëng liªn kÕt kinh tÕ khu vùc Th¸i B×nh D¬ng. ý tëng nµy ®îc c¸c häc gia ngêi NhËt lµ KOJIMA vµ KUJJIOTO ®Ò xuÊt (1965). ý tëng nµy chØ ra viÖc thµnh lËp 1 khu vùc mËu dÞch tù do Th¸i B×nh D¬ng mµ thµnh viªn lµ 5 níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ më cöa cho c¸c thµnh viªn liªn kÕt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ë khu vùc lßng ch¶o Th¸i B×nh D¬ng tham gia. Sau ®ã, tiÕn sÜ SABUR¤ OKITA vµ tiÕn sÜ JONH CRAYRD vµ mét sè häc gi¶ kh¸c ®· sím nhËn thøc ®îc viÖc ph¶i x©y dùng sù hîp t¸c kinh tÕ Th¸i B×nh D¬ng (PECC). PECC cïng víi ASEAN ®ãng vai trß quan träng trong viÖc hîp t¸c t vÊn kinh tÕ trong khu vùc vµ thóc ®Èy viÖc thµnh lËp APEC. Cuèi thËp kû 80, mét sè quan chøc cña NhËt B¶n, trong ®ã næi bËt lªn vai trß cña Hajime Tamura bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ Th¬ng M¹i NhËt B¶n lóc ®ã ®· gîi ý thµnh lËp mét diÔn ®µn hîp t¸c cã tÝnh chÊt kü thuËt vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ khu vùc. Tuy nhiªn, lóc nµy vßng ®µm ph¸n Urugoay trong khu«n khæ GATT ®ang diÔn ra vµ cuéc vËn ®éng ®Ó thµnh lËp khu vùc mËu dÞch Tù do B¾c Mü(NAFTA) ®ang ®îc xóc tiÕn nªn ®Ò nghÞ vÒ thµnh lËp tæ chøc kinh tÕ khu vùc cña NhËt Ýt ®îc quan t©m. Tuy vËy, ChÝnh phñ c«ng ®¶ng cña thñ tíng ¤xtralia (Bobhavke) rÊt nhËn thøc râ vÒ tÇm quan träng, cÇn thiÕt cña mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a Ch©u ¸ vµ óc cho nªn ®· kÞp thêi n¾m b¾t vµ thóc ®Èy ý tëng vÒ 1 diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ë khu vùc. Th¸ng 1- 1989 t¹i X¬ un (Hµn Quèc). Thñ tíng Bobhavke ®· nªu ý tëng vÒ viÖc thµnh lËp mét diÔn ®µn t vÊn kinh tÕ cÊp bé trëng ë Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng nh»m môc ®Ých phèi hîp ho¹t ®éng c¶u c¸c chÝnh phñ nh»m ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë khu vùc, thóc ®Èy hÖ thèng th¬ng m¹i ®a ph¬ng. C¸c níc NhËt B¶n, Malaixia, Hµn Quèc, Th¸i Lan, Philipin, Xingapo, Bruney, Indonexia, Newzelend, Canada vµ Mü ®· ñng hé s¸ng kiÕn nµy. Th¸ng 11 - 1989 c¸c Bé trëng kinh tÕ, ngo¹i giao cña 12 níc nãi trªn ®· häp t¹i Cabera (óc) quyÕt ®Þnh chÝnh thøc thµnh lËp diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (gäi t¾t lµ APEC) víi t c¸ch lµ 1 diÔn ®µn xuyªn khu vùc Th¸i B×nh D¬ng. Trong ®ã bao gåm 3 c¬ chÕ quan hÖ th¬ng m¹i khu vùc vµ tiÓu khu vùc: NAFTA, AFTA vµ ANZERTA (HiÖp ®Þnh mËu -2- dÞch tù do gi÷a óc vµ Niuzil©n), APEC cïng víi c¸c tæ chøc nµy cã chung môc tiªu lµ tù do ho¸ bu«n b¸n (tuy thêi h¹n thùc hiÖn c¸c lÜnh vùc vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng kh¸c nhau). C¬ cÊu cña APEC rÊt ®a d¹ng gåm c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh Mü, NhËt B¶n, Canada, Niudil©n, óc, c¸c nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp míi ë Ch©u ¸ nh: Hµn Quèc, §µi Loan, Hång C«ng, Xingapo, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thuéc ASEAN vµ Trung Quèc. Do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu, lîi Ých vµ tiÒm lùc kh«ng gièng nhau gi÷a c¸c thµnh viªn, cho nªn còng nh AFTA thêi h¹n thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t cña c¸c níc trong APEC ®îc quy ®Þnh theo 2 thêi h¹n 2010 víi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ 2020 víi c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. (thêi h¹n thùc hiÖn AFTA lµ 2003 - 2006). Tuy vËy, vÒ mÆt tæng thÓ thùc lùc, APEC lµ 1 tËp hîp kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi víi c¸c trung t©m kinh tÕ khæng lå lµ Mü, NhËt B¶n, Trung Quèc vµ c¸c nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt ë §«ng ¸ vµ Nam ¸. Tõ khi thµnh lËp tíi nay APEC ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc, c¶ vÒ chÊt lîng, vÒ c¬ cÊu tæ chøc. Tõ n¨m 1989 tíi 1992 ®· diÔn ra 4 héi nghÞ cÊp bé trëng c¸c thµnh viªn APEC. Theo quy chÕ cña APEC, thµnh viªn ®¨ng cai héi nghÞ hµng n¨m sÏ lµm chñ tÞch cña APEC. C¸c héi nghÞ ®ã ®îc häp t¹i Canbera (óc 11/1989); lÇn thø 2 t¹i Xingapo th¸ng 7 - 1990; lÇn thø 3 t¹i X¬un (hµn quèc 11 - 1991) vµ lÇn thø 4 t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan 9 -1992). Th¸ng 11 -1993, Mü ®¶m nhËn chøc chñ tÞch APEC vµ tæng thèng Mü B.Clinton ®Ò nghÞ triÖu tËp héi nghÞ kh«ng chÝnh thøc c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao c¸c níc thµnh viªn APEC t¹i Seatle (Mü) vµo ngµy 20/11/1993 ngay sau khi kÕt thóc héi nghÞ Bé trëng APEC lÇn thø 5 (tõ 17 tíi 19/11/1993). Thêi gian nµy vßng ®µm ph¸n Urugoay cña GATT ®ang gÆp khã kh¨n, c¸c thµnh viªn APEC muèn sö dông c¬ chÕ tù do ho¸ th¬ng m¹i cña APEC vµ NAFTA ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh ®µm ph¸n Urugoay. Héi nghÞ cÊp cao kh«ng chÝnh thøc ®Çu tiªn ®îc tæ chøc t¹i Mü t¹o ra sù thay ®æi theo híng tÝch cùc tÇm nh×n vµ ho¹t ®éng cña APEC. Theo th«ng lÖ ®ã, tõ 1993 trë l¹i ®©y, hµng n¨m APEC ®Òu tæ chøc Héi nghÞ cÊp cao kh«ng chÝnh thøc tiÕp theo ngay sau Héi nghÞ cÊp cao Bé trëng vµ c¸c vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña APEC ®îc th«ng qua t¹i héi nghÞ c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao cña diÔn ®µn nµy. Héi nghÞ cÊp cao APEC lÇn thø 2 häp th¸ng 11/1994 t¹i Bogos (Indonexia); Indonexia lµm chñ tÞch APEC. -3- Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 3 häp th¸ng 11/1995 t¹i Osaka (NhËt B¶n) NhËt B¶n lµm chñ tÞch. Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 4 häp t¹i Subic (Philipin) th¸ng 11/1996; Philipin lµm chñ tÞch cña APEC. Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 5 häp t¹i Canada 11/1997; Canada lµm chñ tÞch APEC. N¨m 1998 héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 6 häp t¹i Malaysia vµ níc chñ nhµ lµm chñ tÞch cña APEC. Néi dung ho¹t ®éng cña APEC còng cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ thiÕt thùc nh»m ®¸p øng nhu cÇu thùc tÕ cña diÔn ®µn. Ngay t¹i Héi nghÞ Bé trëng lÇn thø nhÊt ë Canbera 1989 t tëng vÒ “chñ nghÜa khu vùc më” ®· ®îc ghi nhËn trong Tuyªn bè chung cña Héi nghÞ. Liªn tiÕp c¸c héi nghÞ sau ®ã c¸c thµnh viªn APEC c¨n cø vµo “chñ nghÜa khu vùc më” ®Ó ph¸t triÓn x©y dùng tiÕn tíi mét khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng tù do th¬ng m¹i vµ ®Çu t, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö trong néi bé còng nh c¸c níc, nhãm níc ngoµi APEC . T¹i héi nghÞ bé trëng lÇn thø II 7/1990 t¹i Singapo c¸c thµnh viªn APEC ®a ra 7 lÜnh vùc ho¹t ®éng: tæng hîp c¸c d÷ liÖu th¬ng m¹i vµo ®Çu t, thóc ®Èy th¬ng m¹i, më réng ®Çu t vµ chuyÓn giao kü thuËt ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, ph¸t triÓn nh©n lùc, hîp t¸c khu vùc trong mét sè lÜnh vùc kh¸c. Héi nghÞ bé trëng APEC lÇn thø 3 (11/1991) ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc ®îc x¸c ®Þnh t¹i héi nghÞ tríc vµ bæ xung hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc h¶i s¶n, giao th«ng du lÞch. Tuyªn bè X¬rin cña héi nghÞ ®· x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ, ph¹m vi, ph¬ng thøc ho¹t ®éng cña APEC. C¸c ho¹t ®éng cña APEC dÇn dÇn ®îc híng vµo nh÷ng lÜnh vùc vµ nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ. Héi nghÞ Bé trëng lÇn thø 4 x¸c ®Þnh triÓn khai thùc hiÖn nh÷ng lÜnh vùc cña héi nghÞ tríc. Ho¹t ®éng cña APEC ®· bíc mét bíc tiÕn lín t¹i héi nghÞ cÊp cao c¸c thµnh viªn APEC t¹i Seatle (Héi nghÞ cÊp cao1) vµ ph¸t triÓn m¹nh qua c¸c héi nghÞ cÊp cao sau ®ã. T¹i c¸c héi nghÞ nµy, c¸c níc thµnh viªn APEC ®· ho¹ch ®Þnh 1 ch¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ s©u réng vµ x©y dùng mét viÔn c¶nh kinh tÕ khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng. C¸c níc thµnh viªn ®· ®a ra ®îc tuyªn bè chung vÒ khu«n khæ ®Çu t vµ th¬ng m¹i nh»m t¨ng cêng ho¹t ®éng kinh tÕ, thóc ®Èy mua b¸n ngo¹i th¬ng, cam kÕt x©y dùng khu vùc mËu dÞch vµ ®Çu t, më réng mËu dÞch toµn cÇu vµ t¨ng cêng quan hÖ kinh tÕ chÆt chÏ trong APEC. Th«ng qua c¸c héi nghÞ cÊp cao c¸c níc thµnh viªn -4- cßn x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ ho¹ch ®Þnh cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ lín ®· ®Æt ra, x¸c ®Þnh nh÷ng bíc ®i, thêi h¹n cô thÓ ®Ó hoµn tÊt c¸c môc tiªu ®ã. §Ò ra c¸c nguyªn t¾c lµm c¬ së cho viÖc tiÕn hµnh tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, hîp t¸c kinh tÕ vµ kü thuËt. * VÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ thµnh viªn c¶u APEC ®Õn nay vÒ c¬ b¶n APEC vÉn ®îc coi lµ 1 diÔn ®µn ®èi tho¹i vÒ kinh tÕ vµ th¬ng m¹i, cha ph¶i lµ 1 tæ chøc víi ý nghÜa ®Çy ®ñ cña kh¸i niÖm nµy. APEC cha cã mét c¬ chÕ chÆt chÏ mang tÝnh rµng buéc cao, cha cã c¸c c¬ quan chÕ tµi vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp ®Ó ®¶m b¶o c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c c¸c cam kÕt ®îc thùc hiÖn nghiªm tóc, chñ yÕu c¸c thµnh viªn APEC thùc hiÖn c¸c yªu cÇu cña tæ chøc trªn c¬ së tù nguyÖn. Trong qu¸ tr×nh tån t¹i, b¶n th©n néi bé cña APEC lu«n tån t¹i 2 xu híng ®èi lËp nhau lµ: - Xu híng muèn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tù do ho¸, th¬ng m¹i ®Çu t dÞch vô, thÓ chÕ ho¸ APEC. - Xu híng tõng bíc tiÕn hµnh tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, duy tr× APEC nh mét diÔn ®µn t vÊn, c¸c quyÕt ®Þnh cã tÝnh chÊt kh«ng b¾t buéc. Sau gÇn 10 n¨m tån t¹i dÇn dÇn c¬ cÊu tæ chøc cña APEC ®· ®îc cñng cè, chÆt chÏ h¬n, trë thµnh 1 tæ chøc quèc tÕ liªn chÝnh phñ, ®îc thÓ chÕ ho¸ cã ý nghÜa chiÕn lîc ®èi víi c¸c níc thµnh viªn. Ban th ký cña APEC lÇn thø 4 n¨m 1992 t¹i B¨ng Cèc vµ cã trô së ë Xingapo. C¸c uû ban, c¸c nhãm, céng t¸c vµ c¸c nhãm ®Æc tr¸ch ®· ®i vµo triÓn khai ho¹t ®éng. Bªn c¹nh héi nghÞ Bé trëng tõ n¨m 1993 ®· h×nh thµnh thªm mét c¬ chÕ l·nh ®¹o míi cao h¬n ®ã lµ Héi nghÞ cÊp cao kh«ng chÝnh thøc (AELM) víi sù tham gia cña ngêi ®øng ®Çu chÝnh phñ, Nhµ níc cña c¸c quèc gia thµnh viªn APEC. T¹i héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 4 n¨m 1996 t¹i SUBIC ®· v¹ch ra kÕ ho¹ch thùc hiÖn c¸c môc tiªu c¶u APEC. §Ò ra tiªu chuÈn kÕt n¹p thµnh viªn míi cña tæ chøc (Héi nghÞ cÊp cao lÇn thø 5 n¨m 1997). C¸c thµnh viªn cña APEC (Ban ®Çu gåm 12 níc thµnh viªn s¸ng lËp: óc, Mü, Canada, NhËt B¶n, Xingapo, Malaixia, Philipin, Th¸i Lan, Brun©y, Niuzil©n, In®«nªxia, vµ Hµn Quèc. Tíi th¸ng 11/1991, 3 n¨m sau khi míi thµnh lËp 3 thµnh viªn míi ®îc kÕt n¹p lµ Trung Quèc, Hång C«ng, vµ §µi Loan. Th¸ng 11/1994 APEC cã thªm 3 thµnh viªn míi lµ Mªhic«, Chi Lª, vµ Papua Niu ghilª n©ng tæng sè thµnh viªn lªn 18 níc vµ vïng l·nh thæ. Trong 3 n¨m tõ 11/1994 tíi 1997 APEC ngõng kÕt n¹p thµnh viªn míi ®Ó chÊn chØnh l¹i tæ chøc vµ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, th¸ng 11/1998 APEC ®· kÕt n¹p ViÖt -5- Nam, Nga vµ Peru vµ cã 8 níc ®ang trong thêi gian xin gia nhËp APEC lµ: M«ng Cæ, Ên §é, Pakistan, Srilanka, Macao, Panama, Ecuado vµ Colombia. Nh×n chung cµng ngµy APEC cµng cã sù trëng thµnh. C¬ chÕ tæ chøc vµ néi dung ho¹t ®éng cña APEC ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÆt chÏ h¬n theo híng thÓ chÕ ho¸ nh mét tæ chøc. 2-/ C¬ cÊu tæ chøc cña APEC a-/ Héi nghÞ cÊp cao APEC kh«ng chÝnh thøc (héi nghÞ c¸c nhµ l·nh ®¹o kinh tÕ AELM). Héi nghÞ nµy ®îc tæ chøc lÇn ®Çu tiªn t¹i Scatle Mü n¨m 1993 vµ trë thµnh héi nghÞ thêng niªn cña c¸c nhµ l·nh ®¹o chÝnh phñ vµ Nhµ níc c¸c quèc gia thµnh viªn. §©y lµ c¬ quan quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch cao nhÊt cña APEC, nã biÕn APEC tõ mét c¬ chÕ thuÇn tuý t vÊn trë thµnh mét tæ chøc quèc tÕ thùc sù. b-/ Héi nghÞ bé trëng APEC - Héi nghÞ bé trëng lÇn thø nhÊt häp t¹i Canbera 11/1989 víi sù tham gia cña c¸c bé trëng ngo¹i giao vµ kinh tÕ cña c¸c níc thµnh viªn, lu©n phiªn c¸c níc thµnh viªn ®ang cai vµ thµnh viªn ®¨ng cai lµ chñ tÞch cña héi nghÞ vµ chñ tÞch APEC trong nhiÖm kú 1 n¨m. Héi nghÞ bé trëng cña APEC quyÕt ®Þnh ph¬ng híng ho¹t ®éng cña APEC vµ Ên ®Þnh thêi gian thùc hiÖn ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cho n¨m tiÕp theo. C¸c quyÕt ®Þnh cña héi nghÞ ®îc thÓ hiÖn trong th«ng c¸o chung bao gåm: + C¸c quyÕt ®Þnh vÒ vÊn ®Ò tæ chøc: x¸c ®Þnh môc tiªu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña APEC, thµnh lËp c¸c uû ban, héi ®ång ... thµnh lËp quü, x¸c ®Þnh møc ®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn, kÕt n¹p thµnh viªn míi. + QuyÕt ®Þnh nguyªn t¾c, môc tiªu vµ néi dung c¸c ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng,®¸nh gi¸ tiÕn tr×nh hîp t¸c ®Çu t cña APEC vµ cña c¸c c¬ quan trong APEC. + Xem xÐt ®¸nh gi¸ s¸ng kiÕn cña héi nghÞ cÊp cao kh«ng chÝnh thøc. + Th«ng qua dù th¶o c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng. C¸c héi nghÞ bé trëng chuyªn ngµnh sÏ ®îc triÖu tËp khi cÇn thiÕt. c-/ Héi nghÞ quan chøc cao cÊp (SOM) Héi nghÞ nµy ®îc tæ chøc thêng kú gi÷a 2 héi nghÞ Bé trëng hµng n¨m nh»m chuÈn bÞ vµ ®a ra c¸c khuyªn nghÞ tr×nh Héi nghÞ Bé trëng vÒ c¸c vÊn ®Ò tæ chøc, ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña APEC trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, ®Çu t, c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ, khoa häc - c«ng nghÖ cña tæ chøc ®iÒu -6- phèi ng©n s¸ch vµ ch¬ng tr×nh c«ng t¸c cña c¸c bé phËn trong tæ chøc cña APEC. Tríc héi nghÞ quan chøc cao cÊp sÏ cã cuéc häp cho c¸c vô trëng (hoÆc phã vô trëng) ®¹i diÖn cña thµnh viªn tæ chøc héi nghÞ bé trëng chñ tr× cuéc häp nµy. Cuéc häp nµy lµ c«ng viÖc chuÈn bÞ cho Héi nghÞ quan chøc cao cÊp (SOM). Héi nghÞ quan chøc cao cÊp cã nhiÖm vô thóc ®Èy tiÕn tr×nh APEC phï hîp víi quyÕt ®Þnh cña Héi nghÞ bé trëng vµ c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña Héi nghÞ nµy. d-/ Ban th ký APEC. - Cã 1 gi¸m ®èc ®iÒu hµnh do níc gi÷ ghÕ chñ tÞch APEC cö víi thêi h¹n 1 n¨m, 1 phã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh sÏ do níc chñ tÞch APEC vµo n¨m tiÕp theo cö. Ngoµi ra ban th ký cßn cã c¸c nh©n viªn chuyªn nghiÖp tõ c¸c níc thµnh viªn vµ c¸c nh©n viªn phôc vô. Ban th ký cã chøc n¨ng hç trî vµ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng cña APEC, cung cÊp hËu cÇn, kü thuËt vµ ®iÒu hµnh c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh. (Tõ n¨m 1993 vÊn ®Ò tµi chÝnh vµ ng©n s¸ch cña APEC ®îc chuyÓn cho uû ban ng©n s¸ch vµ qu¶n trÞ xö lý). Ban th ký ®îc chØ ®¹o bëi héi nghÞ quan chøc cao cÊp vµ quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan kh¸c cña APEC. e-/ Uû ban ng©n s¸ch vµ qu¶n trÞ (AC) Uû ban nµy cã chøc n¨ng t vÊn cho c¸c quan chøc cao cÊp vÒ vÊn ®Ò ng©n quü, qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. uû ban nµy cã quyÒn xem xÐt c¬ cÊu cña s¸ch hµng n¨m, xem xÐt ®¸nh gi¸ ng©n s¸ch ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan trong APEC vµ ng©n s¸ch hµnh chÝnh do ban th ký ®a ra. Uû ban cã quyÒn ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c¸c nhãm c«ng t¸c vµ khuyÕn nghÞ víi c¸c quan chøc cao cÊp cña APEC nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, xem xÐt chØ tiªu cña nhãm c«ng t¸c vµ c¸c dù ¸n cña nhãm ®Æc tr¸ch. g-/ Uû ban th¬ng m¹i vµ ®Çu t (CTI) Uû ban nµy cã tr¸ch nhiÖm thóc ®Èy hîp t¸c, tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t. So¹n th¶o b¸o c¸o hµng n¨m tr×nh héi nghÞ bé trëng vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi chøc n¨ng cña uû ban. h-/ Uû ban kinh tÕ (EC) Uû ban kinh tÕ ®îc thµnh lËp n¨m 1994 ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng nghiªn cøu c¸c xu híng vµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ th«ng qua c¸c chØ sè kinh tÕ c¬ b¶n. Uû ban lµ diÔn ®µn thóc ®Èy ®èi tho¹i gi÷a c¸c níc thµnh viªn trong nghiªn -7- cøu vµ dù b¸o kinh tÕ nh»m thóc ®Èy më réng hîp t¸c kinh tÕ trong APEC, gãp phÇn x©y dùng chÝnh s¸ch trong c¸c diÔn ®µn kh¸c cña APEC. i-/ Nhãm danh nh©n (nhãm c¸c nh©n vËt lçi l¹c) 1992 c¸c bé trëng APEC nhÊt trÝ thµnh lËp nhãm danh nh©n víi t c¸ch lµ nhãm t vÊn phi chÝnh phñ vµ ®éc lËp ®Ó v¹ch ra t¬ng lai, ph¬ng híng trao ®æi th¬ng m¹i ë khu vùc cho tíi n¨m 2000. k-/ Héi ®ång t vÊn doanh nghiÖp Nh»m thùc hiÖn môc tiªu chÝnh cña APEC lµ thu hót vµ t¨ng cêng sù tham gia cña giíi doanh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng cña APEC phï hîp víi thùc tiÔn vµ ®em l¹i hiÖu qu¶, héi nghÞ cÊp cao kh«ng chÝnh thøc lÇn thø I ®· thµnh lËp diÔn ®µn kinh doanh th¸i b×nh d¬ng (PBF), nh»m x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò APEC cÇn tËp trung sö lý t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th¬ng m¹i vµ ®Çu t. T¹i héi nghÞ bé trëng lÇn VII trªn c¬ së tÇm quan träng cña giíi doanh nghiÖp vµ t nh©n trong ho¹t ®éng hîp t¸c kinh tÕ APEC ®· thµnh lËp héi t vÊn doanh nghiÖp (Héi ®ång nµy thay cho diÔn ®µn kinh doanh th¸i b×nh d¬ng PBF vµ tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc nh: c¬ së h¹ tÇng, tµi chÝnh vµ ®Çu t, c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vv... l-/ C¸c nhãm c«ng t¸c vµ nhãm ®Æc tr¸ch HiÖn nay APEC cã 10 nhãm c«ng t¸c phô tr¸ch c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ cña tæ chøc. Nhãm c«ng t¸c chuyªn thùc hiÖn ho¹t ®éng kh¶o s¸t tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ thóc ®Èy sù t¨ng trëng trong c¸c lÜnh vùc mµ nhãm phô tr¸ch. Ngoµi ra APEC cßn cã 3 nhãm ®Æc tr¸ch vÒ c¸c vÊn ®Ò: chÝnh s¸ch víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, h¹ tÇng c¬ së vµ hîp t¸c kü thuËt c«ng nghiÖp. Th«ng qua m« h×nh tæ chøc cña APEC cho thÊy ®©y lµ diÔn ®µn bao gåm nhiÒu diÔn ®µn nhá ®Ó c¸c thµnh viªn th¶o luËn, t vÊn chÝnh s¸ch vµ hîp t¸c trªn c¸c lÜnh vùc cô thÓ. 3-/ Quy chÕ thµnh viªn vµ quan s¸t viªn Th¸ng 11/1998 sau khi ba níc ViÖt Nam, Nga vµ Peru ®îc kÕt n¹p vµo APEC, tæ chøc nµy ®· quyÕt ®Þnh ngõng kÕt n¹p thªm trong 10 n¨m tiÕp theo (APEC hiÖn t¹i cã 21 thµnh viªn ). §Ó cã thÓ trë thµnh thµnh viªn cña APEC c¸c quèc gia vµ vïng l·nh thæ cÇn ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn trong quy chÕ thµnh viªn cña tæ chøc (th«ng qua t¹i héi nghÞ c¸c nhµ l·nh ®¹o cÊp cao -8- APEC 11/1997). Theo ®ã muèn trë thµnh thµnh viªn APEC cÇn cã c¸c chØ tiªu sau: - VÞ trÝ ®Þa lý: n»m ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng; tiÕp gi¸p víi bê biÓn Th¸i B×nh D¬ng. - Quan hÖ kinh tÕ: ph¶i cã mèi quan hÖ kinh tÕ chÆt chÏ víi c¸c thµnh viªn APEC vÒ th¬ng m¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô; ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµ sù tù do ®i l¹i cña c¸c quan chøc. - T¬ng ®ång vÒ kinh tÕ: Ph¶i chÊp nhËn chÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa theo híng thÞ trêng. - Quan t©m vµ chÊp nhËn c¸c môc tiªu cña APEC. Ph¶i tá râ sù quan t©m m¹nh mÏ tíi c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cña APEC, b»ng hµnh ®éng tham gia vµo c¸c nhãm c«ng t¸c hoÆc nghiªn cøu ®éc lËp, còng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña APEC. Tuy vËy, viÖc trë thµnh thµnh viªn APEC kh«ng bÞ tri phèi b¾t buéc bëi c¸c ho¹t ®éng trong c¸c nhãm c«ng t¸c cña c¸c níc cã mong muèn. Níc muèn trë thµnh thµnh viªn APEC ph¶i chÊp nhËn tÊt c¶ c¸c môc tiªu vµ nguyªn t¾c cña APEC ®îc ®Ò ra trong c¸c tuyªn bè, vµ quyÕt ®Þnh cña tæ chøc nµy lµ ph¶i cam kÕt thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh chñ tr¬ng ®· ®îc c¸c thµnh viªn chÝnh thøc, APEC cßn cã quy chÕ quan s¸t viªn cho 3 tæ chøc khu vùc lµ ASEAN, PECC, diÔn ®µn Nam Th¸i B×nh D¬ng (SPF) (kh«ng cã quy chÕ quan s¸t viªn cho c¸c níc vµ vïng l·nh thæ riªng biÖt). C¸c níc kh«ng ph¶i thµnh viªn APEC cã thÕ ®îc tham gia c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc víi t c¸ch lµ kh¸ch mêi t¹i c¸c nhãm c«ng t¸c. 4-/ C¸c ®ßi hái thùc tiÔn lµm xuÊt hiÖn APEC: Cuèi nh÷ng n¨m 1970 vµ trong thËp kû 80 Ch©u ¸ ®¹t ®îc sù t¨ng trëng liªn tôc víi tèc ®é cao, (chñ yÕu lµ kinh tÕ §«ng ¸) víi sù xuÊt hiÖn cña c¸c trung t©m kinh tÕ n¨ng ®éng nh nhãm níc NIC, ASEAN vµ sù trçi dËy m¹nh mÏ cña Trung Quèc ®· biÕn ch©u ¸ thµnh khu vùc ph¸t triÓn kinh tÕ bËc nhÊt trªn thÕ giíi. Lu«n lu«n dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ tèc ®é t¨ng trëng, xuÊt khÈu cña ch©u ¸ lµ ®éng lùc kinh tÕ rÊt m¹nh cña ch©u lôc, vît xa c¸c khu vùc kh¸c cña thÕ giíi (t¨ng 10% hµng n¨m so víi 4% cña ch©u ¢u vµ Mü la tinh; 6% cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn). Ch©u ¸ trë thµnh mét thÞ trêng réng më, linh ho¹t vµ æn ®Þnh; cã móc ®Çu t FDI rÊt cao. §iÒu ®ã ®ßi hái cã sù hîp t¸c vµ liªn kÕt kinh tÕ trong khu vùc, nhu cÇu nµy trë nªn v« cïng cÊp thiÕt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh u viÖt, sù t¨ng trëng kinh tÕ vµ æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ ch©u ¸. Cïng víi tiÒn ®Ò ®ã, xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ c¸c -9- quèc gia, sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kü thuËt víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn: §Æc biÖt lµ thÞ trêng 1 tû ngêi cña Trung Quèc ®îc më ra cµng lµm t¨ng xu thÕ cña ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng. Trªn c¬ së xu thÕ liªn kÕt hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ trªn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (tõ cuèi thËp kû 80 tíi nay) xuÊt hiÖn nhiÒu ho¹t ®éng xóc tiÕn thµnh lËp c¸c liªn minh kinh tÕ (VD: thÞ trêng chung do c¸c níc liªn minh ch©u ¢u thµnh lËp - 1992; khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü vv...) Trong khi ®ã chÝnh trong b¶n th©n cña khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng mét khu vùc rÊt cÇn cã1 h×nh thøc liªn kÕt cã tÝnh chÊt chÝnh thøc, liªn chÝnh phñ toµn khu vùc ®Ó tao c¸n c©n th¨ng b»ng tríc søc Ðp cña chñ nghÜa b¶o hé khu vùc ë ch©u ¢u vµ B¾c Mü, th× l¹i cha cã 1 tæ chøc nh vËy ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c níc trong khu vùc. MÆt kh¸c trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i sù phô thuéc lÉn nhaucuar c¸c thÞ trêng ®ang trë thµnh mét tÊt yÕu cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Tõ 1970 tíi cuèi 1980 trong khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng ®· thÊy râ xu thÕ nµy (VD: vÒ th¬ng m¹i n¨m 1989 xuÊt khÈu cña khu vùc nµy sang Mü chiÕm 25,8% tæng gÝ trÞ hµng xuÊt khÈu cña hä, xuÊt khÈu tõ Mü sang khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng chiÕm 30,5 % tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Mü...) sù tuú thuéc lÉn nhau nµy ®· t¹o ra mét lùc g¾n kÕt kÝch thÝch mét nhu cÇu phèi hîp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc víi nhau. Nh vËy, sù ph¸t triÓn kinh tÕ víi tèc ®é t¨ng trëng cao vµ liªn tôc cña c¸c nÒn kinh tÕ trong khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng cïng víi xu thÕ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ, sù liªn kÕt kinh tÕ liªn ch©u lôc ®· t¹o ra tiÒn ®Ò do sù t¸c ®éng m¹nh mÏ vµ ý tëng tiÕn bé cña c¸c nh©n sÜ trong khu vùc ®· t¹o ra tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh tæ chøc diÔn ®µn kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng (APE) (Trªn thùc tÕ cßn cã quan ®iÓm cho r»ng nguyªn nh©n s©u sa cña sù ra ®êi APEC vµo n¨m 1989 lµ do : vßng ®µm ph¸n Urugoay trong khu«n khæ thuéc ATT cã nguy c¬ sôp ®æ, chiÕn tranh l¹nh ®· chÊm døt, vµ xuÊt hiÖn c¸c yÕu tè kinh tÕ nh ®· tr×nh bµy ë trªn). II-/ Môc tiªu vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña APEC. 1-/ Môc tiªu hµnh ®éng cña APEC Víi t c¸ch lµ 1 tæ chøc ra ®êi vµ tån t¹i nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña t×nh h×nh míi, b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c quèc gia thµnh viªn thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ hîp t¸c kinh tÕ. Ban ®Çu APEC chØ ra 1 nhãm ®èi tho¹i cã quy chÕ cha chÆt chÏ th× nay nã ®· ®îc cñng cè theo l¬ng thÓ chÕ hãa. MÆc dï lµ 1 tæ chøc víi c¸c thµnh viªn cã tiÒm lùc kinh tÕ tr×nh ®é vµ ph¬ng thøc ph¸t triÓn - 10 - kh«ng gièng nhau, nhng tÊt c¶ ®· tËp hîp cïng nhau trong 1 diÔn ®µn víi môc ®Ých vµ quyÕt t©m chÝnh trÞ chung lµ thóc ®Èy t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Tõ héi nghÞ Bé trëng lÇn thø nhÊt t¹i Canbera 1989. C¸c níc trong tæ chøc ®· x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu hµnh ®éng cña tæ chøc v× sî hîp t¸c vµ trao ®æi, thóc ®Èy giao lu th¬ng m¹i vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Nh÷ng mong muèn vµ quyÕt t©m ®ã ®îc ®óc kÕt thµnh c¸c môc tiªu c¬ b¶n, ®îc thÓ chÕ ho¸ t¹i héi nghÞ Bé trëng lÇn thø 3 ë X¬un, th«ng qua tuyªn bè X¬un. C ¸c môc tiªu ®îc thÓ chÕ ho¸, ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn cña APEC nh mét khu«n khæ hîp t¸c khu vùc víi c¸c môc tiªu: - Duy tr× sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn v× lîi Ých chung cña nh©n d©n c¸c níc trong khu vùc gãp phÇn vµo t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn chung cña kinh tÕ thÕ giíi. - Ph¸t huy nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña sù phô thuéc kinh tÕ ngµy cµng t¨ng ®èi ví kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, b»ng c¸ch ®Èy m¹nh giao lu hµng ho¸, vèn dÞch vô vµ c«ng nghÖ. - X©y dùng vµ t¨ng cêng hÖ thèng th¬ng m¹i ®a d¹ng v× lîi Ých cña Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng vµ c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c. - Gi¶m dÇn nh÷ng rµo c¶n ®èi víi th¬ng m¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ thµnh viªn phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c cña WTO vµ kh«ng lµm h¹i ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c. - C¶i thiÖn m«i trêng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng nh»m ®¹t ®îc sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng v× 1 t¬ng lai v÷ng ch¾c h¬n. Th«ng qua c¸c môc tiªu hµnh ®éng cña APEC cho thÊy r»ng, APEC kh«ng nhÊn m¹nh ®Õn viÖc t¹o lËp mét hÖ thèng u ®·i thuÕ quan, liªn minh thuÕ quan hay thÞ trêng chung mµ nhÊn m¹nh ®Õn viÖc t¨ng cêng hÖ thèng th¬ng m¹i ®a ph¬ng më. §iÒu nµy b¾t nguån tõ c¸c ®iÓm kh¸c biÖt vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh«ng muèn bÞ lÖ thuéc vµo c¸c níc cã nÒn kinh tÕ lín h¬n nh: Mü, NhËt, óc, Canada. C¸c níc ®ang ph¸t triÓn Nics vµ ASEAN. Mét lý do n÷a lµ c¸c thµnh viªn APEC, nhÊt lµ c¸c níc thuéc khu vùc §«ng Nam ¸ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo m«i trêng kinh tÕ thÕ giíi. Sù t¨ng trëng cña NhËt, NICS, vµ ASEAN trong thËp kû 70, 80 phô thuéc nhiÒu vµo sù thµnh c«ng cña chiÕn lîc vµ xuÊt khÈu, do vËy hä muèn duy tr× mét hÖ thèng th¬ng m¹i toµn cÇu më vµ æn ®Þnh. ViÖc chia c¾t kinh tÕ thÕ giíi thµnh c¸c khu vùc c¸t - 11 - cí sÏ kh«ng cã lîi ®èi víi c¸c thµnh viªn APEC cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao v× vËy, môc tiªu thiÕt lËp mét hÖ thèng th¬ng m¹i ®a ph¬ng më trë thµnh môc tiªu xuyªn suèt, chi phèi hµnh ®éng cña APEC. 2-/ Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña APEC : a-/ Nguyªn t¾c chung: * Nguyªn t¾c cïng cã lîi Trong tuyªn bè X¬ Un cña héi nghÞ Bé trëng lÇn thø 3 n¨m 1991 nªu râ: ViÖc hîp t¸c trong APEC dùa trªn nguyªn t¾c cïng cã lîi cã tÝnh ®Õn sù kh¸c biÖt trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¸c hÖ thèng chÝnh trÞ, x· héi vµ tÝnh ®ñ ®Õn c¸c nhu cÇu cña nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. ViÖc quy ®Þnh nguyªn t¾c nµy nh»m ®¶m b¶o quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a c¸c quèc gia trong APEC. Nã ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña diÔn ®µn nµy. APEC nhÊn m¹nh tíi c¸c mèi quan t©m chung, c¸c lîi Ých chung cña c¸c thµnh viªn, ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¸c níc thµnh viªn dï lín hay nhá, giµu hay nghÌo ®Òu ®îc quan t©m thÝch ®¸ng, Nguyªn t¾c nµy gi¶i to¶ sù lo ng¹i cña c¸c níc lín, gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn víi c¸c quèc gia ph¸t triÓn. * Nguyªn t¾c nhÊt trÝ §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c quan träng nhÊt cña APEC. Trong tuyªn bè X¬un ®· kh¼ng ®Þnh, lµ dùa trªn cam kÕt vÒ sù ®èi tho¹i cëi më vµ x©y dùng sù nhÊt trÝ, b×nh ®¼ng, t«n träng quan ®iÓm cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn tham gia. Kh¸c víi GATT / WTO lµ c¸c thµnh viªn cña tæ chøc APEC ®¹t ®îc quyÕt ®Þnh th«ng qua mét qu¸ tr×nh x©y dùng nhÊt trÝ (kh«ng th¬ng thuyÕt, ®µm ph¸n l©u dµi vµ gay g¾t ®Ó ®¹t ®îc c¸c tho¶ thuËn vµ hiÖp ®Þnh) c¸c cuéc häp héi nghÞ tõ héi nghÞ cÊp cao cho tíi cÊp chuyªn viªn ®Òu mang tÝnh chÊt t vÊn. C¸c thµnh viªn kh«ng tham gia vµo nh÷ng cuéc th¬ng lîng mÆc c¶ thùc sù ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶. Toµn bé quyÕt ®Þnh cña c¸c cÊp ®îc ®a vµo tuyªn bè chung ph¶n ¸nh ý chÝ cña c¸c thµnh viªn. Tuy duy tr× nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong 1 tæ chøc ®a d¹ng nh APEC rÊt khã kh¨n, nhÊt lµ khi APEC ®i vµo nh÷ng vÊn ®Ò hµnh ®éng cô thÓ. Nhng c¸c thµnh viªn APEC quyÕt t©m thùc hiÖn vµ coi ®©y lµ 1 trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ra quyÕt ®Þnh cña APEC, ®¶m b¶o cho sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh viªn trong tæ chøc * Nguyªn t¾c tù nguyÖn - 12 - Cïng xuÊt ph¸t tõ sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn APEC vµ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña khu vùc. Cho nªn, sù hîp t¸c gi÷a c¸c thµnh viªn APEC mang tÝnh chÊt tù nguyÖn. Nguyªn t¾c nµy phï hîp víi tÝnh chÊt lµ 1 diÔn ®µn mang tÝnh t vÊn kinh tÕ, mét c¬ chÕ liªn chÝnh phñ nh»m ®Èy m¹nh , kÝch thÝch sù hîp t¸c, t¨ng trëng, ph¸t triÓn cña khu vùc. DiÔn ®µn nµy ®îc coi nh ®Ó tham kh¶o ý kiÕn vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ phôc vô cho ho¹t ®éng trao ®æi quan ®iÓm kinh tÕ gi÷a c¸c níc trong khu vùc. APEC kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®a ra c¸c ý kiÕn t vÊn cña m×nh tíi chç trë thµnh c¸c quyÕt ®Þnh ®îc th«ng qua cã tÝnh b¾t buéc c¸c thµnh viªn kh¸c ph¶i chÊp thuËn hay thùc hiÖn.(ThÓ hiÖn trong nguyªn t¾c kuching) vµ tÝnh tõ 1991: APEC sÏ ho¹t ®éng th«ng qua qu¸ tr×nh t vÊn vµ trao ®æi quan ®iÓm gi÷a c¸c ®¹i diÖn cao cÊp cña c¸c nÒn kinh tÕ APEC dùa trªn c¸c nghiªn cøu, ph©n tÝch vµ c¸c ý tëng vÒ chÝnh s¸ch do c¸c nÒn kinh tÕ tham gia vµ c¸c tæ chøc h÷u quan nh ban th ký ASEAN, diÔn ®µn Nam Th¸i B×nh D¬ng (SPF) vµ PECC ®ãng gãp. Thªm n÷a do APEC lµ 1 diÔn ®µn t vÊn nªn nã kh«ng ®a ra nh÷ng chØ thÞ, nguyªn t¾c cã tÝnh b¾t buéc ®èi víi c¸c thµnh viªn. Mäi ho¹t ®éng hîp t¸c ®Òu dùa trªn sù tù nguyÖn phï hîp víi lîi Ých c¸c bªn, ®iÒu nµy cïng xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®Æc thï cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ trong khu vùc. * C¸c nguyªn t¾c cña APEC phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c cña GATT vµ WTO Ho¹t ®éng cña APEC víi t c¸ch lµ s1 diÔn ®µn më phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c cña GATT/WTO. APEC ñng hé chÕ ®é th¬ng m¹i ®a ph¬ng gia APEC vµ c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi, më ®êng cho c¸c nÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña diÔn ®µn nµy. Nguyªn t¾c nµy ®îc ghi nhËn trong tuyªn bè Xowun 1991, tuyªn bè kh¼ng ®Þnh viÖc theo ®uæi ch¬ng tr×nh kinh tÕ vµ t¹o ¶nh hëng kÝch thÝch ph¸t triÓn th¬ng m¹i tù do trong APEC phï hîp víi nh÷ng c¬ së cña GATT/WTO vµ kh«ng lµm ph¬ng h¹i tíi c¸c níc kh¸c. b-/ Nguyªn t¾c ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ : APEC th«ng qua hÖ thèng c¸c môc tiªu cña m×nh, x¸c ®Þnh viÖc kh«ng nh»m lËp ra 1 khèi th¬ng m¹i 1 liªn minh thuÕ quan, mét khu vùc mËu dÞch tù do hay bÊt ký 1 liªn minh kinh tÕ nµo mµ lµ 1 diÔn ®µn kinh tÕ më nh»m xóc tiÕn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy th¬ng m¹i vµ ®Çu t gi÷a c¸c thµnh viªn trªn c¬ së tù nguyÖn vµ më cöa thùc sù ®èi víi tÊt c¶ c¸c níc kh¸c. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu ®ã, dÇn dÇn néi dung hµnh ®éng cña APEC ®îc - 13 - h×nh thµnh qua c¸c thµnh viªn APEC ®· x©y dùng ®îc ph¬ng híng vµ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng trong khu vùc th¬ng m¹i, ®Çu t vµ ®· bíc ®©u thùc hiÖn triÓn khai c¸c s¸ng kiÕn kinh tÕ ®ã tõ 1- 1- 1997. C¸c nguyªn t¾c vÒ tù do ho¸, thuËn lîi ho¸ vµ kh«ng rµng buéc ®Çu t ®· ®îc th«ng qua t¹i héi nghÞ cÊp cao APEC lÇn thø 3 vµ t¹i héi nghÞ Bogor bao gåm c¸c nguyªn t¾c + Nguyªn t¾c toµn diÖn: Theo ®ã tiÕn tr×nh tù do ho¸ vµ thuËn lîi ho¸ toµn diÖn ë c¸c lÜnh vùc nh»m gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c h×nh thøc c¶n trë môc tiªu l©u dµi cña th¬ng m¹i vµ ®Çu t tù do.(réng h¬n néi dung ho¹t ®éng cña NAFTA vµ AFTA) + Nguyªn t¾c phï hîp víi GATT/WTO: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tù do ho¸, thuËn lîi ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t trong APEC ph¶i phï hîp víi c¸c luËt lÖ cña GATT/WTO. APEC chØ lµ mét diÔn ®µn kinh tÕ më chø kh«ng ph¶i lµ 1 tæ chøc th¬ng m¹i míi thay thÕ GATT/WTO + Nguyªn t¾c ®ång ®Òu: C¸c thµnh viªn APEC tuy cã sù kh¸c biÕt vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu ph¶i cïng c¶i c¸ch vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t. + Nguyªn t¾c cïng b¾t ®Çu, qu¸ tr×nh liªn tôc vµ thêi gian biÓu kh¸c nhau: TÊt c¶ c¸c thµnh viªn APEC ph¶i cïng triÓn khai c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t môc tiªu tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t vµo n¨m 2020 víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. + Nguyªn t¾c gi÷ nguyªn tr¹ng: C¸c thµnh viªn APEC lÊy møc b¶o hé hiÖn t¹i lµm mèc, chØ cã gi¶m ®i mµ kh«ng t¨ng thªm c¸c biÖn ph¸p b¶o hé nh»m gióp t¹o c¬ së dù b¸o cho viÖc thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i. + Nguyªn t¾c linh ho¹t: Theo ®ã cã sù linh ho¹t trong thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng thùc hiÖn vÒ tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t v× tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c thµnh viªn APEC lµ kh¸c nhau. Theo néi dung nµy c¸c thµnh viªn APEC ph¶i linh ho¹t trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thêi biÓu vµ môc tiªu ®Ò ra t¹i héi nghÞ Bogor (cho phÐp c¸c thµnh viªn tuú theo tr×nh ®é vµ u tiªn ph¸t triÓn kinh tÕ vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn riªng. + Nguyªn t¾c kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷ c¸c thµnh viªn. ViÖc tù do ho¸ mËu dÞch vµ ®Çu t kh«ng chØ trong néi bé gi÷a c¸c thµnh viªn mµ cá víi níc vµ khu vùc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn APEC. + Nguyªn t¾c c«ng khai: - 14 - §¶m b¶o sù c«ng khai, râ rµng trong mïa luËt lÖ, chÝnh s¸ch còng nh c¸c ho¹t ®éng cña tõng thµnh viªn nh»m gióp c¸c thµnh viªn cã thÓ hiÓu ®îc thµnh viªn kh¸c ®ang lµm g×. +Nguyªn t¾c hîp t¸c kü thuËt: Do ®Æc thï cña APEC vµ c¸c thµnh viªn cña nã, cã tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng gièng nhau nªn nguyªn t¾c nµy ®îc nªu ra ®Ó hç trî ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh viªn hîp t¸c ph¸t triÓn khoa hãc vµ c«ng nghÖ. Song song víi c¸c nguyªn t¾c vÒ tù do ho¸ vµ thuËn lîi ho¸ th¬ng m¹i. T¹i héi nghÞ Bogor 1994 cßn th«ng qua c¸c nguyªn t¾c ®Çu t kh«ng rµng buéc, ngoµi 2 nguyªn t¾c: c«ng khai vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö nh c¸c nguyªn t¾c cïng tªn trong tù do ho¸ vµ thuËn lîi ho¸ th× cßn l¹i 9 nguyªn t¾c ®Çu t rµng buéc + §·i ngé quèc gia: Trõ nh÷ng ngo¹i lÖ ®îc quy ®Þnh c¸c thµnh viªn ®èi xö víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi víi chÕ ®é u ®·i kh«ng kÐm c¸c nhµ ®Çu t trong níc cã cïng hoµn c¶nh trong viÖc h×nh thµnh, më réng, thùc hiÖn c¸c kho¶n b¶o hé ®Çu t. + KhuyÕn khÝch ®Çu t: C¸c thµnh viªn kh«ng níi bá c¸c quy ®Þnh x· héi nh: søc khoÎ, m«i trêng...vv ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi. + Yªu cÇu vÒ ho¹t ®éng: C¸c thµnh viªn gi¶m thiÓu viÖc h¹n chÕ, c¶n trë cho viÖc më réng th¬ng m¹i vµ ®Çu t. + Trng thu vµ båi thêng: Kh«ng thùc thi tr¸i ph¸p luËt hµnh ®éng nµy vµ båi thêng ®Çy ®ñ vµ hiÖu qu¶ + ChuyÓn tiÒn vÒ níc vµ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ: C¸c kho¶n tiÒn thu ®îc hîp ph¸p vµ cã nguån gèc hîp ph¸p (tiÒn liªn quan tíi ®Çu t níc ngoµi) ®îc chuyÓn ®æi, chuyÓn vÒ níc tù do. + Gi¶i quyÕt tranh chÊp: Nh÷ng tranh chÊp liªn quan ®Õn ®Çu t níc ngoµi ®îc gi¶i quyÕt kÞp thêi th«ng qua t vÊn vµ ®µm ph¸n gi÷a c¸c bªn vµ sÏ ®îc gi¶i quyÕt b»ng con ®êng träng tµi phï hîp víi cam kÕt quèc tÕ hoÆc theo lùa chän ®îc c¸c bªn chÊp thuËn (chØ ®a ra gi¶i quyÕt b»ng träng tµi khi kh«ng gi¶i quyÕt ®îc) + NhËp c¶nh vµ lu tró t¹m thêi cña c¸c doanh nh©n: - 15 - C¸c nh©n viªn vµ qu¶n lý chñ chèt níc ngoµi ®îc c¸c thµnh viªn cho phÐp lu tró ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng liªn quan tíi ®Çu t theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt + Tr¸nh ®¸nh thuÕ 2 lÇn: ¸p dông víi c¸c kho¶n ®Çu t níc ngoµi. + Th¸i ®é cña c¸c nhµ ®Çu t : c¸c nhµ ®Çu t cÇn tu©n thñ ph¸p luËt chÝnh s¸ch cña níc tiÕp nhËn ®Çu t nh c¸c nhµ ®Çu t trong níc. + Lo¹i bá trë ng¹i ®èi víi xuÊt khÈu t b¶n : C¸c thµnh viªn ®ång ý gi¶m thiÓu c¸c hµng rµo hµnh chÝnh, luËt ph¸p ®èi víi luång vèn ®Çu t chuyÓn ra bªn ngoµi. + Ngoµi c¸c hÖ thèng nguyªn t¾c trªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕ APEC cßn cã nhiÒu nguyªn t¾c míi phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ nh : Hîp t¸c x©y dùng vµ tr©n thËt, t¨ng cêng ®Çu t cho con ngêi ph¸t triÓn vµ t¨ng cêng tÝnh n¨ng ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá...vv. III-/ VÞ trÝ vµ vai trß cña APEC trªn trêng quèc tÕ 1-/ Trong lÜnh vùc chÝnh trÞ Lµ diÔn ®µn cña 21 níc thuéc khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng. APEC ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù æn ®Þnh tån t¹i vµ tiÕn bé cña khu vùc vµ thÕ giíi víi ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sù phån vinh vµ thÞnh vîng, APEC t¹o lËp mèi ®oµn kÕt vµ hîp t¸c cïng cã lîi gi÷a c¸c thµnh viªn, t¨ng cêng hîp t¸c víi c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c cña thÕ giíi. Víi t c¸ch lµ 1 diÔn ®µn tËp hîp c¸c thµnh viªn víi nh÷ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, thÓ chÕ chÝnh trÞ kh¸c nhau, APEC ®· gióp duy tr× vµ cñng cè nÒn an ninh chÝnh trÞ cña khu vùc vµ thÕ giíi ®iÒu hoµ vµ b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c thµnh viªn b»ng con ®¬ng ®èi tho¹i, thu ng¾n kho¶ng c¸ch vµ bÊt ®«ng gi÷a c¸c hÖ t tëng kh¸c nhau. 2-/ Trong lÜnh vùc kinh tÕ APEC trë thµnh trung t©m kinh tÕ quèc tÕ lín nhÊt trªn thÕ giíi, víi tû träng kinh tÕ trong s¶n lîng kinh doanh thÕ giíi ngµy mét gia t¨ng. C¸c thµnh viªn cña APEC cã trong ®ã 1 sè níc vµ khu vùc cã nÒn kinh tÕ hïng m¹nh nh Mü, NhËt, Nics, ASEAN...vv vµ cã tèc ®é t¨ng trëng cao, tæng dù tr÷ ngo¹i tÖ ®øng ®Çu thÕ giíi (Mü, NhËt, Trung) ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh vµ lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ toµn cÇu. APEC ®ång nghÜa víi ý niÖm vÒ mét thÞ trêng khæng lå ®Çy høa hÑn (APEC chiÕm 30% diÖn tÝch toµn cÇu, 40% d©n sè thÕ giíi, tæng s¶n phÈm hµng n¨m trÞ gi¸ h¬n 13.000 tû USD chiÕm 55% kim ng¹ch bu«n b¸n toµn cÇu) Th«ng qua c¬ chÕ hîp t¸c trong APEC - 16 - nÒn kinh tÕ c¸c thµnh viªn ®îc cñng cè, søc m¹nh kinh tÕ cña diÔn ®µn t¨ng lªn lµm qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ thÕ giíi ngµy mét s«i næi, APEC trë thµnh m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu cña chuçi m¾t xÝch kinh tÕ thÕ giíi. 3-/ ý nghÜa cña ho¹t ®éng nghiªn cøu APEC ViÖc t×m hiÓu sù ra ®êi, qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña APEC ®em l¹i lîi Ých cho viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cëi më, mong muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ trªn nguyªn t¾c träng ®éc lËp, chñ quyÒn vµ cïng cã lîi cña níc ta. §Ó cã thÓ t×m kiÕm ®èi t¸c phï hîp víi ®êng lèi cña m×nh th× viÖc nghiªn cøu APEC ®Ó x¸c ®Þnh sù phï hîp vÒ ®øêng lèi môc tiªu cña tæ chøc víi chÝnh s¸ch cña ViÖt Nam lµ rÊt cÇn thiÕt. Ho¹t ®éng t×m hiÓu, nghiªn cøu vÒ APEC cña chóng ta gióp nh©n d©n trong níc thªm hiÓu biÕt vÒ c¸c quèc gia trong khu vùc, gãp phÇn kh«ng nhá gi¸o dôc tinh thÇn ®oµn kÕt khu vùc cho quÇn chóng. Trªn c¬ së sù hiÓu biÕt ®ã c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam cã thÓ x¸c ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc tÕ, ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam phèi hîp hµnh ®éng víi APEC thóc ®Èy sù thµnh c«ng cña hîp t¸c khu vùc, n©ng cao uy tÝn cña tæ chøc mµ trong ®ã ViÖt Nam sÏ cïng nhÞp ph¸t triÓn tÝch cùc víi c¸c thµnh viªn kh¸c nh»m ®¹t ®îc môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh. Ch¬ng II Hîp t¸c kinh tÕ APEC I-/ KÕ ho¹ch hîp t¸c kinh tÕ cña APEC (c¬ chÕ thùc hiÖn tù do ho¸, thuËn lîi ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t). Trªn c¬ së néi dung c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®îc héi nghÞ Osaka th«ng qua vµ theo ®Þnh híng cña 9 nguyªn t¸c ®îc nªu ra t¹i héi nghÞ nµy, c¸c kÕ ho¹ch nh»m ®îc môc tiªu tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t ®îc x©y dùng vµ x¸c ®Þnh thêi h¹n thùc hiÖn cho c¸c thµnh viªn ph¸t triÓn (2010) vµ ®ang ph¸t triÓn (2020). 1-/ KÕ ho¹ch hµnh ®éng tËp thÓ. + §Ó thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng phôc vô môc tiªu tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, c¸c thµnh viªn APEC ®a ra 15 lÜnh vùc cô thÓ ®Ó cïng nhau thùc hiÖn: 1.1-/ ThuÕ quan: Trong ch¬ng tr×nh hµnh ®éng OSaka c¸c bé trëng th¬ng m¹i APEC ®· x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc nh»m ®¹t tíi c¸c môc tiªu cô thÓ ®· tho¶ thuËn t¹i Bogor, kÓ c¶ c¸c môc tiªu tù do ho¸, mËu dÞch vµ ®Çu t. ThuÕ quan lµ mét trong 15 lÜnh vùc cô thÓ trong ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka. C¸c thµnh viªn - 17 - APEC víi môc tiªu ®¹t tíi tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t ë khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng th«ng qua c¾t gi¶m m¹nh thuÕ quan vµ c«ng khai c¸c chÕ ®é thuÕ quan cña c¸c thµnh viªn, hµnh ®éng tËp thÓ cña c¸c thµnh viªn APEC tËp trung vµo vÞªc thµnh lËp vµ ph¸t triÓn hÖ thèng vi tÝnh vÒ c¬ së d÷ liÖu cña thuÕ quan cña APEC, x¸c ®Þnh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mµ viÖc gi¶m thuÕ quan vµ phÝ thuÕ quan t¹i c¸c ngµnh ®ã cã thÓ t¸c ®éng tÝch cùc tíi sù t¨ng trëng vµ kinh tÕ t¹i khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, hoÆc c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mµ giíi c«ng nghiÖp trong khu vùc ñng hé sím tù do ho¸ (t¹i héi nghÞ lÇn thø 6 t¹i Gia c¸c ta, c¸c bé trëng ®· chØ thÞ cho ban th ký víi uû ban th¬ng m¹i vµ ®Çu t (CTI) triÓn khai thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm x©y dùng ®Üa CD - R«m c¬ së d÷ liÖu thuÕ quan bao gåm toµn bé c¸c th«ng tin vÒ thuÕ quan, cña c¸c thµnh viªn vµ s¶n phÈm cuèi cïng giao l¹i cho chÝnh phñ vµ giíi doanh nghiÖp APEC, kh¶ n¨ng th¬ng m¹i cña ®Üa ®îc tiÕn hµnh ®iÒu tra cïng trong thêi gian nµy vµ kÐo dµi tíi th¸ng 2/1996 vµ nhãm ®Æc tr¸ch c¬ sè liÖu ®· quyÕt ®Þnh phæ cËp vµo ®Üa Email trªn c¬ së cã kiÓm so¸t an ninh. 1.2-/ Phi thuÕ quan C¸c thµnh viªn APEC cïng hµnh ®éng ®Ó c¾t gi¶m m¹nh vµ tiÕn tíi xo¸ bá trî cÊp xuÊt khÈu, lo¹i bá h¹n chÕ thuÕ quan kh«ng chÝnh ®¸ng ®èi víi xuÊt nhËp khÈu. 1.3-/ DÞch vô Môc tiªu c«ng t¸c vÒ dÞch vô trong vµ ngoµi APEC lµ dÇn dÇn gi¶m bít c¸c h¹n chÕ vÒ th©m nhËp, khai th¸c thÞ trêng ®ång thêi t¨ng dÇn viÖc ¸p dông chÕ ®é tèi huÖ quèc vµ ®·i ngé quèc gia víi th¬ng m¹i vµ dÞch vô, thùc hiÖn c«ng t¸c nµy c¸c thµnh viªn APEC mong muèn ®¹t tíi môc tiªu thóc ®Èy tù do th¬ng m¹i vµ ®Çu t trong c¸c lÜnh vùc nh viÔn th«ng, giao th«ng, n¨ng lîng vµ du lÞch. C¸c nhãm c«ng t¸c cña APEC vÒ hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô nãi trªn ®· so¹n tho¶ c¸c khu«n khæ ho¹t ®éng cña m×nh trªn c¬ së ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka, còng nh nh÷ng môc tiªu mµ c¸c nhãm c«ng t¸c ®· tho¶ thuËn bæ xung. C¸c khu«n khæ ®ã còng chØ ra nh÷ng lo¹i ho¹t ®éng mµ tõng nhãm c«ng t¸c sÏ tiÕn hµnh ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu tËp thÓ cña m×nh. Ph¬ng thøc nµy gióp cho c¸c thµnh viªn bæ sung th«ng tin cho nhau vÒ c¸c ho¹t ®éng cô thÓ ®ang tiÕn hµnh nh»m ®¹t tíi c¸c môc tiªu tËp thÓ (ph¬ng - 18 - thøc do nhãm c«ng t¸c giao th«ng vËn t¶i ®· x©y dùng lµ mét h×nh mÉu tèt cho c¸c lo¹i ch¬ng tr×nh nµy. Ngoµi ra, ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka cßn yªu cÇu tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó x©y dùng c¸c hµnh ®éng tËp thÓ trong c¸c lÜnh vùc kh¸c ngoµi 4 néi dung nãi trªn. 1.4-/ §Çu t: §Çu t lµ mét lÜnh vùc ®îc u tiªn cïng víi th¬ng m¹i mµ APEC lu«n cè g¾ng ®¹t tíi môc tiªu tù do ho¸ vµ thuËn lîi ho¸. Theo yªu cÇu cña c¸c nhµ l·nh ®¹o kinh tÕ APEC, CTI ®· thµnh lËp nhãm chuyªn gia vÒ ®Çu t (IEG) ®Ó x©y dùng c¸c nguyªn t¾c ®Çu t kh«ng rµng buéc (®· nªu trong phÇn c¸c nguyªn t¾c ®Çu t kh«ng rµng buéc- Ch¬ng I phÇn II). HiÖn nay, IEG ®ang so¹n th¶o 1 khu«n khæ cho c¸c hµnh ®éng tËp thÓ trong lÜnh vùc ®Çu t mµ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka ®Ò ra bao gåm 4 néi dung lµ: TÝnh c«ng khai, ®èi tho¹i chÝnh s¸ch thuËn lîi ho¸ vµ hîp t¸c. Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o c¸c khuyÕn nghÞ cho ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®Çu t, IEG rÊt chó ý tíi c¸c khuyÕn nghÞ trong b¸o c¸o n¨m 1994 cña diÔn ®µn kinh doanh Th¸i B×nh D¬ng (PBF). Trong héi th¶o vÒ ®Çu t t¹i B¨ng Cèc 10/1995 ®îc tiÕn hµnh song song víi cuéc häp IEG cã sù tham gia cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ, ®Çu t vµ cña giíi kinh doanh, qua ®ã quan ®iÓm cña céng ®ång doanh nghiÖp ®îc ®a vµo ch¬ng tr×nh hµnh ®éng vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng. §iÒu ®ã ®· chøng tá ho¹t ®éng x©y dùng ®Þnh híng chiÕn lîc cho hµnh ®ång ®Çu t cña APEC rÊt chó träng tíi, viÖc ®èi tho¹i víi céng ®ång doanh nghiÖp. Theo ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka c¸c thµnh viªn APEC sÏ ph¶i chuÈn bÞ c¸c hµnh ®éng, cña m×nh nh»m tù do ho¸ vµ thuËn lîi ho¸ ®Çu t ®Ó ®¹t tíi môc tiªu ®Çu t tù do vµo 20/0/2020 nhê tuyªn bè Bogor ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng Manila (/Mapa) (®©y lµ kÕ ho¹ch cña tõng thµnh viªn) vµ ®a vµo thùc hiÖn tõ th¸ng 1/1997. §Ó thóc ®Èy ®Çu t trong APEC ®· quy ®Þnh viÖc cËp nhËt th«ng tin liªn quan tíi luËt lÖ vÒ ®Çu t cu¶ c¸c thµnh viªn thiÕt lËp m¹ng víi phÇn mÒm vi tÝnh vÒ quy chÕ ®Çu t, c¬ héi ®Çu t vµ c¶i thiÖn hÖ thèng kª, lu tr÷ th«ng tin d÷ liÖu. 1.5. Tiªu chuÈn vµ viÖc tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn héi nghÞ Bé trëng Gia c¸c ta 1994 ®· th«ng qua tuyªn bè vÒ khu«n khæ tiªu chuÈn vµ viÖc tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn cña APEC ®Ò ra môc tiªu vµ néi dung ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. B¶n tuyªn bè nµy lµ tõng bíc thùc hiÖn c¸c yªu s¸ch cña c¸c nhµ - 19 - l·nh ®¹o kinh tÕ vµ c¸c bé trëng APEC t¹i héi nghÞ Seatle th¸ng 11/1993 khi hä x¸c ®Þnh tiªu chuÈn vµ tu©n thñ tiªu chuÈn lµ mét yªu tiªn trong ch¬ng tr×nh nghÞ sù th¬ng m¹i vµ ®Çu t cña APEC. C¸c nhiÖm vô chñ yÕu ph¶i thùc hiÖn lµ: - §iÒu chØnh cho tiªu chuÈn cña c¸c thµnh viªn phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ. - Liªn hÖ vµ c«ng t¸c chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc khu vùc vµ quèc tÕ cã liªn quan. - §¹t tiÕn bé trong viÖc tho¶ thuËn chÐo vÒ chøng nhËn hîp chuÈn t¹i khu vùc. Nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu, nhiÖm vô vµ ®Ò ra c¸c khuyÕn nghÞ vÒ chÝnh s¸ch, th¸ng 11/ 1994 c¸c bé trëng ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp tiÓu ban vÒ tiªu chuÈn vµ viÖc tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn (SCSC) trùc thuéc CTI. C¸c thµnh viªn APEC ®Þnh ra 4 lÜnh vùc u tiªn, ®Ó tiªu chuÈn ho¸ vµ tu©n thñ theo c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ: ®iÖn tö, nh·n hiÖu thùc phÈm, c¸c s¶n phÈm. Nhùa vµ cao su, ®ång thêi APEC Ên ®Þnh ®iÓm mèc vµo n¨m 2000 vµ 2005 ®Ó xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn nh÷ng tiÕn bé trong viÖc tiªu chuÈn ho¸. Tõ n¨m 1995 ®· ®¹t ®îc mét sè tiÕn bé quan träng trong viÖc thùc hiÖn hµnh ®éng lÜnh vùc nµy th«ng qua vai trß cña SCSC trong c¸c héi nghÞ: - C¸c nghiªn cøu thÝ ®iÓm vÒ viÖc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ trong c¸c lÜnh vùc thiÕt bÞ ®iÖn vµ ®iÖn tö, nh·n hiÖu thùc phÈm, s¶n phÈm nhùa vµ s¶n phÈm cao su. - §èi víi c¸c khu vùc cã chÕ ®Þnh: nghiªn cøu mét h×nh mÉu tho¶ thuËn c«ng nhËn chÐo (MRA), trong tõng lÜnh vùc cô thÓ, tËp trung tríc tiªn vµo c¸c lÜnh vùc nh tiªu chuÈn thùc phÈm, ®å ch¬i trÎ em. - §èi víi khu vùc tù nguyÖn: X©y dùng lßng tin trong viÖc c«ng nhËn chÐo vÒ tiªu chuÈn. - C¸c vÊn ®Ò kü thuËt liªn quan tíi ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. - Hîp t¸c chÆt trÏ víi c¸c tæ chøc chuyªn m«n t¹i khu vùc. Ngoµi ra, SCSC cßn ®Ò ra ch¬ng tr×nh hµnh ®éng chung vµ dµi h¹n trong lÜnh vùc tiªu chuÈn vµ tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn gãp phÇn vµo ch¬ng tr×nh hµnh ®éng Osaka. - 20 -
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan