Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Bước đầu tìm hiểu thực trạng việc giáo dục đạo đức cho học sinh của giáo viên tr...

Tài liệu Bước đầu tìm hiểu thực trạng việc giáo dục đạo đức cho học sinh của giáo viên trường tiểu học liên minh, thành phố vĩnh yên, tỉnh vĩnh phúc (2014)

.PDF
71
269
108

Mô tả:

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC --------------------------- NGUYỄN THỊ PHƯƠNG BƯỚC ĐẦU TÌM HIỂU THỰC TRẠNG VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC LIÊN MINH, THÀNH PHỐ VĨNH YÊN, TỈNH VĨNH PHÚC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Giáo dục học Người hướng dẫn khoa học Th.S DOÃN NGỌC ANH HÀ NỘI - 2014 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khoá luận này, em đã nhận đƣợc sự quan tâm giúp đỡ và tạo đi u ki n c a c giáo – hạc s dục oãn Ng c iểu h c trƣờng Đại h c Sƣ phạm nhi m l p 3 4 – Nguy n h Liên Minh, thành ph nh, các th y c khoa iáo à N i 2 Sự giúp đỡ c a c ch im hanh và các c trong trƣờng Tiểu h c nh Y n - nh húc Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc t i các th y, c giáo đ c bi t là c oãn Ng c nh đã đ ng vi n, hƣ ng dẫn và tận tình giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành khoá luận c a mình Do đi u ki n và thời gian nghi n cứu còn hạn chế n n khó tránh khỏi những sai l m và thiếu sót Em rất mong nhận đƣợc sự góp ý, chỉ bảo c a th y c và các bạn để khoá luận hoàn thi n hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng 5 năm 2014 Sinh viên Ngu ễn Th Phư ng LỜI CAM ĐOAN Đ tài nghi n cứu đƣợc thực hi n từ tháng 11 năm 2013 đến tháng 5 năm 2014, tại trƣờng Đại h c Sƣ phạm à N i 2, Xuân oà - Phúc Yên – nh húc Tôi xin cam đoan đây là c ng trình nghi n cứu c a mình, không trùng v i các kết quả nghi n cứu c a tác giả khác Sinh viên Ngu ễn Th Phư ng MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 Lý do ch n đ tài ......................................................................................... 1 2 L ch s nghi n cứu ...................................................................................... 2 3 Mục đích nghi n cứu .................................................................................. 3 4 hách thể và đ i tƣợng nghi n cứu ........................................................... 4 5 iả thuyết khoa h c ................................................................................... 4 6 Nhi m vụ nghi n cứu ................................................................................. 4 7 hạm vi nghi n cứu c a đ tài .................................................................. 4 8 hƣơng pháp nghi n cứu ............................................................................. 5 9 ế hoạch nghi n cứu ................................................................................... 5 10 ấu trúc khóa luận .................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1 1 M t s vấn đ v đạo đức ........................................................................ 7 1.2 iáo dục đạo đức...................................................................................... 8 13 iáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c ................................................ 10 1 3 1 Mục đích giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c ......................... 10 1 3 2 N i dung giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c.......................... 10 1 3 3 ình thức giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c......................... 13 1 3 4 Nguy n tắc giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c ...................... 14 1 3 5 hƣơng pháp giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c ................... 19 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NH N THỰC TRẠNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC LIÊN MINH. 2.1 ài n t khái quát v trƣờng Tiểu h c Li n Minh .................................... 24 211 212 trí c a trƣờng .............................................................................. 24 uy m trƣờng l p và đ i ng giáo viên trƣờng iểu h c Li n Minh .......................................................................................................... 25 213 hất lƣợng hạnh kiểm h c sinh trong ba năm g n đây 2010– 2013) ........................................................................................................ 25 2 1 4 Đánh giá tình hình chung nhà trƣờng ............................................. 26 2.2 Mục đích, đ i tƣợng, n i dung, phƣơng pháp, kế hoạch khảo sát ............ 27 2 2 1 Mục đích khảo sát ............................................................................ 27 2 2 2 Đ i tƣợng đi u tra khảo sát .............................................................. 27 2 2 3 N i dung đi u tra khảo sát ............................................................... 27 2.2.4 hời gian đi u tra ............................................................................. 28 2 2 5 Đ a điểm đi u tra .............................................................................. 28 2.2.6 hƣơng pháp đi u tra khảo sát ......................................................... 28 2 3 ết quả khảo sát ........................................................................................ 28 2 3 1 Đ i v i h c sinh ............................................................................... 28 2 3 2 Đ i v i giáo vi n .............................................................................. 31 2 4 Nguy n nhân thực trạng đạo đức và vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh trƣờng Tiểu h c Liên Minh ..................................................................... 39 ết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 43 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC LIÊN MINH 3 1 Nâng cao nhận thức c a giáo vi n v vấn đ giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c ............................................................................................ 44 3.2 hiết kế và t chức t t các hoạt đ ng giáo dục theo ch điểm ................. 45 3 3 Đa dạng hoá các hình thức t chức hoạt đ ng giáo dục đạo đức cho h c sinh trong trƣờng ...................................................................................... 50 34 h i hợp ch t ch giữa gia đình, nhà trƣờng và xã h i............................ 51 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 55 PHỤ LỤC MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài hế kỉ XXI – m t thế kỉ phát triển v i những đ c điểm cơ bản: sự bùng n c a c ng ngh th ng tin, c ng ngh sinh h c, c ng ngh nano, sự hợp tác giữa các nƣ c trong khu vực, giữa khu vực và các nƣ c tr n thế gi i di n ra và biến đ i cực kì nhanh chóng đang ì vậy, hơn lúc nào hết, giờ đây, con ngƣời vừa là mục ti u, vừa là đ ng lực c a sự phát triển kinh tế, xã h i Sự phát triển c a thời đại đòi hỏi thế h trẻ c n phải đƣợc trang b những giá tr đạo đức và nhân văn có tính ph quát để trở thành con ngƣời: “Nhân văn - Nhân bản - Nhân ái”, có trình đ khoa h c k thuật, có năng lực ngh nghi p, có cá tính, đ c lập, tự ch , năng đ ng sáng tạo, có tinh th n hợp tác, c u tiến ì vậy, vi c bồi dƣỡng, giáo dục đạo đức cho thế h trẻ - nhất là lứa tu i tiểu h c - là đi u hết sức c n thiết h t ch ồ hí Minh khẳng đ nh: Đạo đức cách mạng phải qua đấu tranh, rèn luy n b n bỉ m i thành Ngƣời viết “Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển củng cố, cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong” hải rèn luy n, tu dƣỡng đạo đức su t đời, trong đó tự rèn luy n có vai trò rất quan tr ng rong Luật giáo dục ghi rõ “Mục ti u giáo dục tiểu h c là nhằm giúp h c sinh hình thành những cơ sở ban đ u cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài v đạo đức, v trí tu , thể chất, thẩm m và các kỹ năng cơ bản để h c sinh tiếp tục h c trung h c cơ sở” [10]. Nhƣ vậy, giáo dục đạo đức là m t trong những n i dung giáo dục quan tr ng ở bậc Tiểu h c, bởi l giáo dục đạo đức nhằm hình thành ở trẻ những hiểu biết ban đ u v các chuẩn mực đạo đức và quy tắc hành vi xã h i, phát triển tình cảm đạo đức, thói quen đạo đức 1 ừ đó, góp ph n giáo dục toàn di n h c sinh tiểu h c, c ng nhƣ tạo ti n đ thuận lợi cho c ng tác giáo dục đạo đức ở các bậc h c tiếp theo i n nay, thực trạng v chất lƣợng giáo dục đạo đức trong nhà trƣờng ph th ng nói chung, trong trƣờng Tiểu h c nói ri ng chƣa đảm bảo những năm vừa qua rong giáo dục – Đào tạo đang thúc đẩy “Chƣơng trình toàn di n” – kh ng chỉ đơn thu n là cung cấp cho h c sinh m t cách đ y đ tri thức m i m t cu c s ng mà quan tr ng hơn là phải giáo dục nhân cách cho các em, nhƣng có l những năm vừa qua chúng ta chỉ chú tr ng vào giáo dục kiến thức cho các em mà coi nh giáo dục đạo đức hực tế, h c sinh có thể h c t t các m n h c nhƣng trong các m i quan h đạo đức hằng này lại thực hi n chƣa t t ừ những lý do tr n và những trăn trở c a bản thân v c ng tác giáo dục đạo đức hi n nay i tƣ cách là m t sinh vi n sƣ phạm, là m t nhà giáo trong tƣơng lai t i ch n nghi n cứu đ tài o giáo n p Minh, L ch s n o n n, n n m o n n T n L n . nghi n cứu iáo dục đạo đức lu n là m t vấn đ đƣợc quan tâm chú ý c a xã h i ở tất cả các qu c gia hính vì vậy đã có kh ng ít những c ng trình khoa h c nghi n cứu vấn đ này ó thể kể đến nhƣ rancois ullien v i “Xác lập cơ sở đạo đức” đã tìm ra những nguy n vật li u để tạo n n tảng cơ sở chi sự phát triển đạo đức c a con ngƣời rong cu n “Đạo đức h c” an-đ -lat-de đã chỉ ra những quan điểm luận điểm khoa h c v đạo đức, m i quan h c a đạo đức v i các ngành khoa h c khác Sự hình thành, phát triển và v trí c a nó đ i v i giáo dục nói chung. 2 A.N.Leeonchiep lại nói v tác đ ng c a gia tr đạo đức vào hoạt đ ng c a ý thức, sự hình thành và phát triển nhân cách con ngƣời trong cu n “ oạt đ ng c a ý thức nhân cách” Ngoài ra còn có rất nhi u tác giả c ng nghi n cứu vấn đ này nhƣ: “Nh ng cảm xúc c a con ngƣời” lí c a đức dục” izard, L Lyalin v i tác phẩm “ ơ sở tâm M i tác giả tìm hiểu cụ thể vào từng khía cạnh c a đạo đức i t Nam c ng có m t s c ng trình nghi n cứu v vấn đ này cho vi c giáo dục đạo đức nói chung và giáo dục đạo đức cho các em h c sinh tiểu h c nói ri ng có thể kể đến: Lƣu hu h y; “Đ i m i phƣơng pháp dạy h c đạo đức ở iểu h c ” òn tác giả Nguy n h hanh h y v i bài viết “ ác hình thức t chức hoạt đ ng ngoài giờ l n l p để giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c” đã giúp cho giáo vi n và h c sinh có th m nhi u hình thức t chức các hoạt đ ng giáo dục đạo đức cho h c sinh đạt hi u quả hạm Minh ạc v i “ ấn đ con ngƣời trong c ng cu c đ i m i” bàn v t m quan tr ng các phẩm chất đạo đức c a con ngƣời m i trong c ng cu c c ng nghi p hóa hi n đại hóa đất nƣ c ác vấn đ giáo dục có li n quan nhằm bồi dƣỡng con ngƣời trong thời kì m i Ng ng oàn v i giá tr đạo đức và giáo d c nh ng giá tr đạo đức cho tr em, tìm hiểu v phạm trù giá tr , giá tr đạo đức và vi c giáo dục đạo đức cho trẻ em, thực trạng c a nó ở m t s trƣờng M m non khu vực phía ắc ất nhi u tác giả đã quan tâm nghi n vấn đ giáo dục đạo đức cho trẻ em nhƣng chƣa có tác giả nào đi sâu vào nghi n cứu thực trạng giáo dục đạo đức ì thế đây là còn là vấn đ đang bỏ ngỏ Mục đ ch nghi n cứu củ đề tài ìm hiểu thực trạng đạo đức và vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n trƣờng Tiểu h c Li n Minh từ đó rút ra m t s kết luận v tâm lý 3 lứa tu i điển hình, đ xuất m t s bi n pháp giáo dục đạo đức cho h c sinh trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc i c tìm hiểu và đánh giá đúng chất lƣợng đạo đức h c sinh giúp giáo vi n nắm đƣợc tình hình đạo đức và đi u chỉnh các kế hoạch giáo dục đạo đức có hi u quả ng từ đó rút ra cho bản thân những bài h c quý báu trong vi c hình thành nhân cách h c sinh Tiểu h c Kh ch thể và đ i tư ng nghi n cứu 4 n n Hoạt đ ng giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c 42 Đ ợn n n hực trạng vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n ở trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc 5 Giả thu ết kho học Nếu tìm hiểu, đánh giá đúng thực trạng và tìm ra m t s bi n pháp giáo dục đạo đức cho h c sinh trƣờng Tiểu h c Li n Minh thì s góp ph n nâng cao chất lƣợng c ng tác giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c 6 Nhiệm vụ nghi n cứu - Nghi n cứu cơ sở lí luận v giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c. - Nghi n cứu thực trạng và nguy n nhân dẫn đến thực trạng giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n ở trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc - Đ xuất m t s bi n pháp giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n ở trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc 7 Phạm vi nghi n cứu củ đề tài ì thời gian và đi u ki n có hạn n n đ tài chỉ nghi n cứu bƣ c đ u v thực trạng giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n tại trƣờng Tiểu h c Liên Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc 4 8 Phư ng ph p nghi n cứu 8.1. Nhóm p ơn p pn n lý l ận S dụng các phƣơng pháp phân tích, t ng hợp, h th ng hóa, khái quát hóa những tài li u lý luận có li n quan để xây dựng cở sở lý luận cho đ tài 8.2. Nhóm p ơn p pn n ễn 8.2.1. Phương pháp điều tra Nghi n cứu thực trạng đạo đức và vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n trƣờng Tiểu h c Li n Minh ao gồm: phƣơng pháp đi u tra bằng phiếu, phƣơng pháp phỏng vấn sâu 8.2.2. Phương pháp quan sát uan sát các biểu hi n đạo đức, các hoạt đ ng giáo dục đạo đức c a giáo vi n trong trƣờng 8.2.3. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm ng kết kinh nghi m c a các nhà giáo dục v các vấn đ có li n quan đến đ tài nghi n cứu 8.2.4 Phương pháp tr chuyện. 83 ơn p p n k o n 9. Kế hoạch nghi n cứu háng 10 – 11/ 2013: Nhận đ tài và hoàn thành đ cƣơng háng 12 2013 – 1/2014: Tìm hiểu cơ sở lí luận háng 2 – 3/ 2014: Tìm hiểu thực trạng và nguy n nhân thực trạng háng 4: X lí s li u háng 5: Đƣa ra bi n pháp khắc phục và hoàn thành đ tài 10 Cấu trúc kh luận Ngoài ph n mở đ u, kết luận, kiến ngh , danh mục tài li u tham khảo và phụ lục, khóa luận có 3 chƣơng: hƣơng 1: ơ sở lý luận 5 hƣơng 2: hực trạng và nguy n nhân thực trạng giáo dục đạo đức cho h c sinh c a giáo vi n trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh nh húc hƣơng 3: M t s bi n pháp giáo dục đạo đức cho h c sinh trƣờng Tiểu h c Li n Minh, thành ph nh Y n, tỉnh 6 nh húc. NỘI DUNG CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1 1 M t s vấn đề về đạo đức Đạo đức bắt nguồn từ tiếng La tinh là mos moris): l thói moralis ngh a là có li n quan đến l thói, đạo ngh a) đồng ngh a v i “đạo đức” thì g c ở chữ tập tục òn “luân lí” thƣờng xem nhƣ y Lạp là "Êthicos" ngh a là l thói, hứng tỏ rằng, khi ta nói đến đạo đức, tức là nói đến những l thói, tập tục và biểu hi n m i quan h nhất đ nh giữa ngƣời và ngƣời trong sự giao tiếp v i nhau hàng ngày phƣơng Đ ng, "Đạo" là m t trong những phạm trù quan tr ng nhất c a triết h c rung u c c đại "Đạo" có ngh a là con đƣờng, đƣờng đi, con đƣờng s ng c a con ngƣời trong xã h i hái ni m đạo đức đ u ti n xuất hi n trong kinh văn đời nhà hu và từ đó trở đi nó đƣợc ngƣời rung u c c đại s dụng nhi u “Đức” dùng để nói đến nhân đức, đức tính và nhìn chung đức là biểu hi n c a đạo, là đạo ngh a, là nguy n tắc luân lý Nhƣ vậy có thể nói đạo đức c a ngƣời rung u c c đại chính là những y u c u, những nguy n tắc do cu c s ng đ t ra mà m i ngƣời phải tuân theo rong giáo trình “Đạo đức h c” do tác giả r n ậu iểm đ nh ngh a “Đạo đức là tổng hợp nh ng nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình vì lợi ích xã hội hạnh phúc của con người trong mối quan hệ gi a con người và con người, gi a cá nhân và tập thể hay toàn xã hội” [9, tr 9]. Theo từ điển tiếng Vi t( NXB Khoa h c xã h i) thì: “Đạo đức là nh ng tiêu chuẩn, nh ng nguyên tắc quy đ nh hành vi quan hệ của con người đối với 7 nhau và đối với xã hội. Đạo đức là nh ng phẩm chất tốt đẹp của con người theo nh ng tiêu chuẩn đạo đức của giai cấp nhất đ nh” Đạo đức hiểu theo ngh a chung nhất là m t hình thái ý thức xã h i, bao gồm những nguy n tắc, chuẩn mực, đ nh hƣ ng giá tr đƣợc xã h i thừa nhận, có tác dụng chi ph i, đi u chỉnh hành vi c a con ngƣời trong quan h v i ngƣời khác và toàn xã h i ó thể nói đạo đức là m t hình thái ý thức đƣợc hình thành rất s m trong l ch s phát triển nhân loại và đƣợc m i xã h i, m i giai cấp, m i thời đại quan tâm Sự phát triển c a đạo đức xã h i từ thấp đến cao nhƣ những nấc thang giá tr c a văn minh con ngƣời tr n cơ sở phát triển c a sức sản xuất vật chất và th ng qua sự đấu tranh gạn l c, kế thừa mà n i dung đạo đức ngày càng phong phú và hoàn thi n hơn Đạo đức xã h i bao gồm: ý thức xã h i, hành vi đạo đức và quan h đạo đức + Ý thức đạo đức: là toàn b những quan ni m v thi n, ác, t t, xấu, lƣơng tâm, trách nhi m, hạnh phúc, c ng bằng và v quy tắc đánh giá, đi u chỉnh hành vi, ứng x c a cá nhân v i xã h i, giữa cá nhân v i cá nhân + ành vi đạo đức: là sự biểu hi n trong ứng x thực ti n c a ý thức đạo đức mà con ngƣời đã nhận thức và lựa ch n, đó là sự ứng x trong các m i quan h giữa cá nhân v i cá nhân, v i tự nhi n, v i xã h i và v i chính mình. + uan h đạo đức: là h th ng những m i quan h giữa ngƣời v i ngƣời trong xã h i, x t v m t đạo đức quan h đạo đức thể hi n dƣ i các phạm trù b n phận, trách nhi m, quy n lợi giữa cá nhân v i cá nhân, cá nhân v i tập thể, c ng đồng, và toàn xã h i 1 Gi o dục đạo đức iáo dục đạo đức có ý ngh a quan tr ng hàng đ u trong toàn b c ng tác giáo dục ở nhà trƣờng ác ồ đã dạy “ ạy c ng nhƣ h c, phải biết chú tr ng 8 cả tài lẫn đức” Đức là đạo đức cách mạng, đó là cái g c quan tr ng, “đạo đức là cái g c quan tr ng c a con ngƣời phát triển toàn di n mà nhà trƣờng ph th ng có trách nhi m đào tạo, do đó c ng tác giáo dục đạo đức phải đƣợc xem là then ch t trong nhà trƣờng Nếu c ng tác này đƣợc quan tâm đúng mức s có tác dụng thúc đẩy vi c nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn di n” ậy có thể nói: iáo dục đạo đức là quá trình hình thành và phát triển ý thức, tình cảm, ni m tin, hành vi và thói quen đạo đức c a h c sinh dƣ i những tác đ ng có mục đích có kế hoạch đƣợc lựa ch n v n i dung, phƣơng pháp, phƣơng ti n phù hợp v i đ i tƣợng giáo dục và sự phát triển kinh tế - xã h i nhất đ nh iáo dục đạo đức trong nhà trƣờng ph th ng là m t quá trình giáo dục b phận trong quá trình giáo dục t ng thể và có quan h bi n chứng v i các b phận giáo dục khác nhƣ: giáo dục trí tu , thẩm mỹ, thể chất, giáo dục lao đ ng và hƣ ng nghi p, giúp h c sinh hình thành và phát triển nhân cách toàn di n uá trình giáo dục đạo đức gi ng nhƣ các quá trình giáo dục khác là có sự tham gia c a ch thể giáo dục và đ i tƣợng giáo dục - h thể tham gia vào quá trình giáo dục đạo đức cho h c sinh là: h y c giáo, cha m h c sinh và những lực lƣợng giáo dục trong xã h i - c sinh là đ i tƣợng c a quá trình giáo dục, ch u tác đ ng c a giáo vi n và các lực lƣợng giáo dục khác c sinh còn là ch thể tích cực, tự giác tiếp thu các chuẩn mực đạo đức và tham gia các hoạt đ ng giao lƣu để thể hi n các giá tr đạo đức - Mục đích c a giáo dục đạo đức là hình thành những phẩm chất t t đ p trong nhân cách h c sinh - N i dung cơ bản c a giáo dục đạo đức h c sinh hi n nay c ng chính là những phẩm chất đạo đức quan tr ng c a thế h trẻ i t Nam c n phải có: 9 đó là lao đ ng sáng tạo, y u nƣ c và y u ch ngh a xã h i, y u hòa bình, có tinh th n c ng đồng và qu c tế, có lòng nhân ái xã h i ch ngh a tinh th n đoàn kết hợp tác giúp đỡ lẫn nhau có thái đ xây dựng và bảo v m i trƣờng, có thái đ đúng đắn v i tự nhi n và bản thân 1 Gi o dục đạo đức cho học sinh Tiểu học 1.3 M í o n o o o n T iáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c nhằm cung cấp cho các em những tri thức đạo đức, bồi dƣỡng tình cảm đạo đức và hình thành ở các em những thói quen hành vi đạo đức 32 N n o o o n T N i dung giáo dục đạo đức đƣợc thể hi n qua n i dung cụ thể c a vi c thực hi n các nhi m vụ: giáo dục ý thức đạo đức; giáo dục thái đ tình cảm đạo đực; giáo dục hành vi thói quen đạo đức a) iáo d c thức đạo đức iáo dục ý thức đạo đức là quá trình cung cấp cho h c sinh những tri thức đạo đức cơ bản, sơ đẳng v các chuẩn mực hành vi, tr n cơ sở đó bƣ c đ u hình thành ni m tin đạo đức cho h c sinh các chuẩn mực này đƣợc xây dựng từ các phẩm chất đạo đức: lòng y u nƣ c, lòng nhân ái, thái đ m i đ i v i lao đ ng, tinh th n tập thể, tính kỉ luật húng phản ánh các m i quan h hằng ngày c a các em đó là: - uan h giữa cá nhân v i bản thân ác quan h này gắn ch t v i sự tự ý thức, v i ý chí hành đ ng, các tác đ ng đi u chỉnh bản thân h c sinh đƣợc thể hi n trong h c tập, trong lao đ ng, trong sinh hoạt, và trong đời s ng c ng đồng c a h c sinh - uan h giữa cá nhân đ i v i những ngƣời xung quanh Đây là m i quan h di n ra trong cu c s ng hàng ngày c a h c sinh v i các phẩm chất đạo đức biểu hi n: 10 + ính tr ng, l ph p và biết ơn ng bà, cha m , anh ch và những ngƣời l n tu i trong gia đình, thƣơng y u, chăm sóc, nhƣờng nh n em nhỏ, t n tr ng phụ nữ + Kính tr ng và biết ơn th y c giáo, có tinh th n đoàn kết và giúp đỡ bạn bè, th ng cảm, đoàn kết hợp tác, t n tr ng lợi ích c a ngƣời khác và c a tập thể uan h cá nhân đ i v i xã h i: m i quan h đó đƣợc thể hi n ra ở - phẩm chất ch yếu đó là: + rung thành v i lý tƣởng xây dựng m t xã h i theo đ nh hƣ ng xã h i ch ngh a, y u qu hƣơng đất nƣ c, hiểu biết v các qu c gia khác, tích cực tham gia các hoạt đ ng bảo v hòa bình, ch ng chiến tranh + ự hào v i quá khứ và truy n th ng vẻ vang c a dân t c + iết ơn các bậc ti n b i, các anh hùng li t s đã có c ng dựng nƣ c và giữ nƣ c - uan h cá nhân đ i v i lao đ ng Đó là các phẩm chất: + Y u lao đ ng, tinh th n trách nhi m, tính c n cù, ý thức kỷ luật trong lao đ ng, thái đ chăm chỉ h c tập, lòng say m khoa h c và kỹ thuật, quý tr ng ngƣời lao đ ng, quý tr ng và bảo v các thành quả lao đ ng xã h i và các di sản văn hoá + iết tiết ki m ti n c a và thời giờ rong qua trình giáo dục đạo đức cho h c sinh tiểu h c phải rèn luy n để có đƣợc các phẩm chất đạo đức thể hi n trong 5 đi u ác ồ dạy thiếu ni n nhi đồng b) iáo d c thái độ tình cảm đạo đức iáo dục thái đ , tình cảm đạo đức cho h c sinh là hình thành trong h c sinh những rung đ ng, cảm xúc đ i v i hi n thực xung quanh, làm cho các em biết y u biết gh t rõ ràng, qua đó có thái đ đúng đắn đ i v i các hi n tƣơng phức tạp trong xã h i và tập thể [7,tr 98]. 11 Đ i v i h c sinh Tiểu h c c n giáo dục những thái đ tình cảm nhƣ: - ính y u ác ồ, t n tr ng u c kì, u c ca; biết y u thƣơng binh li t s b đ i; y u mến trƣờng l p, qu hƣơng làng xóm - ính y u, biết ơn ng bà, cha m , biết ơn các binh li t s b đ i; y u mến qu hƣơng, làng xóm ₋ ính y u biết ơn ng bà, cha m y u quý anh ch em, biết ơn th y c y u mến bạn bè, ngƣời xung quanh ₋ Y u lao đ ng chăm h c chăm làm vi c l p vi c trƣờng ₋ ó lòng tự tr ng khi m t n, trung thực ₋ ó thái đ đồng tình ng h tán thành những tấm gƣơng, vi c làm t t phù hợp v i các chuẩn mực đạo đức ₋ Y u thi n nhi n, có thái đ giữ gìn m i trƣờng s ng xung quanh c) iáo d c hành vi thói quen đạo đức iáo dục hành vi, thói quen đạo đức là t chức cho h c sinh l p đi l p lại nhi u l n những thao tác, hành đ ng đạo đức trong h c tập, sinh hoạt, cu c s ng, nhằm có đƣợc những hành vi đạo đức đúng đắn, từ đó có thói quen đạo đức b n vững [7, tr 99]. iểu h c, c n hình thành cho h c sinh hành vi thói quen đạo đức nhƣ: ₋ iúp đỡ ng bà, anh, ch em trong gia đình bằng những vi c làm vừa sức ₋ L ph p v i ngƣời l n ₋ ó những vi c làm nhân đạo vừa sức v i gia đình thƣơng binh li t s , bà m Vi t Nam anh hùng, giúp đỡ những ngƣời g p thi n tai khó khăn các bạn khuyết tật thi t thòi ₋ ó hành đ ng vi c làm phù hợp v i bảo v trƣờng l p tài sản c ng c ng, m i trƣờng thi n nhi n 12 Những thói quen, những đức tính sơ đẳng thực hi n theo các chuẩn mực đạo đức nhân đạo c a loài ngƣời là các yếu t quan tr ng tạo n n tảng để hình thành và phát triển nhân cách m i Lòng y u nƣ c, tinh th n nhân đạo, thái đ lao đ ng, tinh th n kỷ luật tự giác chỉ có thể hình thành tr n n n tảng đƣợc giáo dục từ bậc Tiểu h c Để h c sinh Tiểu h c thực hi n t t các m i quan h , những đi u quy đ nh, quy tắc, luật l m t cách tự giác và lâu b n thì đòi hỏi giáo vi n ở tr n l p phải có sự giảng giải giúp h c sinh Tiểu h c nhận thức ý ngh a và n i dung chuẩn mực đạo đức trong các quy đ nh đó và phải làm thƣờng xuy n kết hợp v i giảng dạy có h th ng: giải thích, nhắc nhở, đ ng vi n, hình thành đƣợc b u kh ng khí đạo đức, xây dựng đƣợc n n nếp l p tự quản t t Ngoài ra, vi c kết hợp giữa gia đình, nhà trƣờng và xã h i là hết sức quan tr ng Đó là đi u ki n, phƣơng ti n có tác dụng t t nhất trong vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c 1.3 3 H n o o a) iáo dục đạo đức th ng qua m n h c nhằm giúp h c sinh nắm đƣợc các y u c u v đạo đức c a xã h i đ i v i m i cá nhân, biểu th dƣ i dạng: huẩn mực đạo đức; ác quy tắc đạo đức; ác khái ni m đạo đức; ác nguy n tắc đạo đức; ác tƣ tƣởng đạo đức - M n đạo đức ở bậc Tiểu h c có nhi m vụ ch yếu là giúp h c sinh nắm đƣợc đi u sơ đẳng trong ứng x hàng ngày, nắm đƣợc các chuẩn mực hành vi đạo đức sơ đẳng trong các hoạt đ ng và các quan h hàng ngày, phân bi t đƣợc thế nào là hành vi t t - xấu, đúng - sai. - ác m n h c khác góp ph n vào vi c giáo dục đạo đức cho h c sinh v lòng nhân ái, y u nƣ c, y u bạn bè, ni m tin khơi dậy ở h c sinh những tình cảm trong sáng iúp các em làm vi c t t, có thái đ bất bình trƣ c những hành vi xấu, vi c làm chƣa t t 13 b) iáo dục đạo đức cho h c sinh Tiểu h c thông qua hoạt đ ng ngoài giờ l n l p: nhằm hình thành cho h c sinh những kinh nghi m đạo đức, kỷ xảo và thói quen đạo đức Đ c trƣng c a hoạt đ ng ngoài giờ l n l p là hoạt đ ng di n ra trong các m i trƣờng giáo dục, v i quy m và hình thức khác nhau M t s hình thức t chức nhƣ: + Hái hoa dân ch + + i thi văn ngh hi kể chuy n + Sinh hoạt l p theo ch điểm, ch đ ình thức t chức có ý ngh a quan tr ng đến hi u quả hoạt đ ng ngoài giờ l n l p, nó mang lại sự hấp dẫn c a hoạt đ ng, thu hút đƣợc nhi u h c sinh tham gia nhi t tình và có hi u quả 1.3.4 N n o o o n T 1.3.4.1. hái niệm Nguy n tắc giáo dục là những luận điểm cơ bản có tính quy luật c a lý luận giáo dục, có tác dụng chỉ đạo m i hoạt đ ng c a th y và trò trong quá trình giáo dục ác nguy n tắc giáo dục bản thân nó kh ng phải là những quy luật c a quá trình giáo dục mà các nguy n tắc giáo dục chỉ là những luận điểm cơ bản phản ánh trong nó những quy luật c a quá trình giáo dục Những quy luật c a quá trình giáo dục là những m i quan h b n vững và tất yếu giữa các nhân t cấu trúc c a quá trình giáo dục 1.3.4.2. Hệ thống các nguyên tắc  Nguyên tắc đảm bảo tính m c đích ₋ Nguy n tắc này đòi hỏi giáo dục phải lu n hƣ ng vào mục đích chúng ta lựa ch n Lấy đó làm cơ sở, phƣơng pháp luận cho m i hoạt đ ng c a ch thể và khách thể trong quá trình giáo dục 14
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng