Tài liệu Bỏng

BOÛNG BS DÖÔNG PHÖÔÙC HÖNG TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC Y DÖÔÏC TP HOÀ CHI MINH Muïc tieâu 1-Keå teân vaø neâu ñaëc ñieåm cuûa nhöõng taùc nhaân gaây boûng . 2-Moâ taû ñöôïc caùc ñoä saâu cuûa thöông toån boûng . 3-Tính ñöôïc dieän tích boûng . 4-Giaûi thích cô cheá sinh lyù beänh trong beänh lyù boûng . 5-Keå caùc bieán chöùng cuûa boûng . 6-Neâu ñöôïc sô cöùu vaø noäi dung xöû trí caáp cöùu beänh nhaân boûng . Ñònh nghóa Boûng laø thöông toån cuûa beà maët cô theå noâng hay saâu gaây ra do taùc ñoäng cuûa söùc noùng , luoàng ñieän , hoaù chaát hay böùc xaï . Nhöõng taùc nhaân gaây boûng khoâng nhöõng gaây ra nhöõng hö haïi toå chöùc da taïi choã boûng maø coøn gaây ra caùc roái loaïn toaøn thaân ñoâi khi raát naëng neà . Nguyeân nhaân 1-Boûng do söùc noùng : -Boûng do söùc noùng khoâ : cuûi goã, xaêng daàu -Boûng do söùc noùng öôùt : nöôùc soâi , daàu môõ -Boûng do ñoä laïnh 2-Boûng do ñieän : Seùt ñaùnh , ñieän cao theá. 3-Boûng do hoaù chaát 4-Boûng do böùc xaï : boûng do tia hoàng ngoaïi, töû ngoaïi, tia X,tia laser, tia gamma, haït cô baûn beta Giaûi phaãu beänh 1-Vieâm da caáp do boûng 2-Boûng thöôïng bì : boûng ñoä II 3-Boûng trung bì : boûng ñoä II saâu hay boûng ñoä III 4-Boûng toaøn boä lôùp da : boûng ñoä IV -Hoaïi töû öôùt -Hoaïi töû khoâ Sinh lyù beänh Nhieät ñoä cao Phaù huûy teá baøo Hoaïi töû da Nhieãm truøng Toån thöông TK Ñau Ñoâng taéc maïch Chaát daõn maïch Thoaùt huyeát töông Sinh lyù beänh Thoaùt huyeát töông  Khoái löôïng tuaàn hoaøn  maùu ñeán naõo  maùu ñeán thaän Roái loaïn tri giaùc Suy thaän caáp Ñau Soác boûng Sinh lyù beänh -Thôøi kyø thöù nhaát: soác boûng do yeáu toá ñau ñôùn vaø maát huyeát töông . -Thôøi kyø thöù hai : giai ñoaïn nhieãm ñoäc huyeát : do haáp thuï caùc chaát ñoäc töø toå chöùc bò huûy hoaïi vaø ñoäc toá cuûa vi truøng. -Thôøi kyø thöù ba : roái loaïn veà chuyeån hoùa vaø dinh döôõng cuûa caùc noäi taïng , nhieãm khuaån muû huyeát -Thôøi kyø thöù tö : giai ñoaïn phuïc hoài . Chaån ñoaùn  Chaån ñoaùn ñoä saâu cuûa boûng  Chaån ñoaùn dieän tích boûng  Ñaùnh giaù möùc ñoä boûng Chaån ñoaùn ñoä saâu cuûa boûng Chaån ñoaùn dieän tích boûng Chaån ñoaùn dieän tích boûng Chaån ñoaùn dieän tích boûng Phöông phaùp tính döïa theo caùc con soá 1,3,6,9,18 GS Leâ Theá Trung (1965) Loøng baøn tay , mu baøn tay , maët tröôùc coå , boä phaän sinh duïc , taàng sinh moân =1% Maët , ñaàu (phaàn coù toùc), caúng tay , caùnh tay , baøn chaân = 3% Ñuøi , moät chi treân = 9% Buïng+ngöïc , löng+2 moâng , chi döôùi = 18% Chaån ñoaùn Nhöõng yeáu toá ñeå ñaùnh giaù boûng : - Dieän tích boûng • - Ñoä saâu cuûa boûng • - Vò trí boûng - Thöông toån ñi keøm Ñieàu trò 1- Sô cöùu : -Loaïi boû nguyeân nhaân gaây boûng . -Baûo veä veát boûng traùnh nhieãm truøng -Phoøng vaø choáng soác boûng : giöõ aám cho beänh nhaân vaø giaûm ñau . -Chuyeån beänh nhaân veà ngay tuyeán beänh vieän gaàn nhaát Ñieàu trò 2- Caáp cöùu boûng : -Khaùm vaø ñaùnh giaù möùc ñoä boûng cuøng caùc thöông toån keát hôïp . -Boûng nheï : chaêm soùc veát thöông -Boûng naëng : *Hoài söùc hoâ haáp :thôû oxigen 100% . ñaët noäi khí quaûn hoaëc môû khí quaûn giuùp thôû . *Choáng soác boûng : boài hoaøn nöôùc vaø ñieän giaûi , giaûm ñau ñôùn cho beänh nhaân . Coâng thöùc Brooke 24 giôø ñaàu dd ñieän giaûi 1,5ml x P kg x S % dd keo 0,5ml x P kg x S % dd Glucose 5% 2000ml (8 giôø ñaàu ½ , 8 giôø keá ¼ , 8 giôø cuoái ¼ ) 24 giôø sau dd keo vaø dd ñieän giaûi = ½ nhu caàu 24 giôø ñaàu dd Glucose 5% 2000ml Coâng thöùc Parkland 24 giôø ñaàu dd Lactate Ringer 4ml x P kg x S % 24 giôø sau dd keo 0,5ml x P kg x S % dd Glucose 5% 2000ml