Tài liệu Binh dang gioi

TiÓu luËn tèt nghiÖp Lêi më ®Çu Vµo ®Çu thÕ kû XX, c«ng t¸c x· héi (CTXH) víi t c¸ch lµ mét ngµnh khoa häc, mét ngµnh chuyªn m«n ®· ra ®êi vµ ph¸t triÓn ë nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. Còng nh nhiÒu ngµnh khoa häc kh¸c, CTXH ra ®êi dùa trªn 3 nhu cÇu c¬ b¶n lµ: Nhu cÇu thùc tiÔn, nhu cÇu nhËn thøc vµ nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn. Ngµnh CTXH lµ mét ngµnh kh«ng míi ®èi víi c¸c níc trªn thÕ giíi. Nhng ë ViÖt Nam, CTXH míi ph¸t triÓn vµ ®îc ®Æt ra nh mét nhu cÇu cÊp thiÕt nh»m gi¶m bít bÊt b×nh ®¼ng, sù kh¸c biÖt trong x· héi. Cã thÓ hiÓu :"CTXH lµ mét ho¹t ®éng thùc tiÔn mang tÝnh tæng hîp cao, ®îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh nh»m hç trî c¸ nh©n vµ nhãm ngêi trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®êi sèng cña hä. Qua ®ã CTXH theo ®uæi môc tiªu v× phóc lîi, h¹nh phóc con ngêi vµ tiÕn bé x· héi" (Theo NguyÔn ThÞ Oanh - §¹i häc Më b¸n c«ng TP. Hå ChÝ Minh). Víi môc tiªu cao c¶, mang tÝnh chÊt nh©n v¨n s©u s¾c ®ã, ®ßi hái rÊt cÇn thiÕt cña viÖc ®µo t¹o nh÷ng nh©n viªn CTXH "võa hång võa chuyªn" cã tr×nh ®é chuyªn m«n, võa ®¸p øng yªu cÇu phÈm chÊt ®¹o ®øc ®Ó gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò bøc b¸ch cña x· héi n¶y sinh trong thêi kú míi. Tõ n¨m 2005, trêng §¹i häc Qu¶ng B×nh ®· b¾t ®Çu ®µo t¹o chuyªn ngµnh hÖ cao ®¼ng CTXH. Cho ®Õn nay trêng ®· ®µo t¹o 5 khãa häc chuyªn ngµnh CTXH. Rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong ®µo t¹o chuyªn ngµnh CTXH. Thùc hµnh nghÒ lµ c«ng viÖc cã tÝnh chÊt quan träng gióp sinh viªn tiÕp xóc víi thùc tiÔn, tõng bíc h×nh thµnh tay nghÒ, lµm cho sinh viªn v÷ng khi ra trêng. Theo chñ trêng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®Æt ra: "Häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh", "Lý luËn ®i ®«i víi thùc tiÔn"; C¨n cø vµo khung ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cña Bé Gi¸o dôc, ®èi víi sinh viªn ®ang häc kú thø 6 ngµnh CTXH sÏ ®îc tham gia thùc tËp nghÒ nghiÖp. §îc sù cho phÐp cña Phßng §µo t¹o trêng §¹i häc Qu¶ng B×nh, khoa M¸c Lªnin - t tëng Hå ChÝ Minh t«i ®· ®îc tiÕn hµnh ®ît thùc tËp nghÒ t¹i Héi phô n÷ thµnh phè §ång Híi. Thêi gian thùc tËp tõ ngµy 22/2 ®Õn ngµy 3/5/2010. KÕt qu¶ cña 10 tuÇn thùc tËp tèt nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh râ qua tiÓu luËn "Phô n÷ thµnh phè §ång Híi vµ vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh giai ®o¹n hiÖn nay díi gãc nh×n cña sinh viªn c«ng t¸c x· héi". Sinh viªn TrÇn ThÞ Thanh T©m Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Lêi c¶m ¬n Trong qu¸ tr×nh viÕt tiÓu luËn tèt nghiÖp vµ ®Ó hoµn thµnh bµi tiÓu luËn. T«i ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc. Xin göi lêi c¶m ¬n ®Õn trêng §¹i häc Qu¶ng B×nh, khoa M¸c Lªnin - t tëng Hå ChÝ Minh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i vÒ mÆt thñ tôc ph¸p lý ®Ó t«i cã c¬ héi tiÕn hµnh ®ît thùc tËp nghÒ nµy. Xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh tíi Gi¶ng viªn Lª ThÞ Mai H¬ng ®· tËn t©m híng dÉn trùc tiÕp, theo s¸t hç trî t«i chÆt chÏ c¶ vÒ kü n¨ng nghiÖp vô t¹i c¬ së thùc tËp còng nh kiÕn thøc lý luËn. Gióp t«i tr×nh bµy thµnh c«ng ®Ò tµi vµ hoµn thµnh tèt ®ît thùc tËp tèt nghiÖp nµy. T«i rÊt c¶m ¬n gi¶ng viªn chuyªn m«n Th¹c sü L¬ng ThÞ Lan HuÖ vµ c¸c gi¶ng viªn bé m«n liªn quan trong nhµ trêng, ®· nhiÖt t×nh trong suèt qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ ®éng viªn t«i vÒ mÆt tinh thÇn. C¶m ¬n Quý c¬ së thùc tËp Héi phô n÷ thµnh phè §ång Híi ®· lu«n cè g¾ng t¹o m«i trêng vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho t«i thùc tËp vµ nghiªn cøu ®Ò tµi.C¶m ¬n c¸c nh©n viªn c¬ së, b¹n ®äc, b¹n häc cïng chuyªn ngµnh ®· ®ãng gãp ý kiÕn vÒ lÜnh vùc bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh. Bµi tiÓu luËn ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c gi¶ng viªn vµ b¹n ®äc ®Ó ®Ò bµi nghiªn cøu ®îc hoµn thiÖn h¬n. Xin tr©n träng c¶m ¬n! Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Lêi cam ®oan Bµi tiÓu luËn tèt nghiÖp cã tªn: "Phô n÷ thµnh phè §ång Híi vµ vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh giai ®o¹n hiÖn nµy díi gãc nh×n cña nh©n viªn c«ng t¸c x· héi" lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nhËn thøc cña b¶n th©n t«i. §ång thêi bµi viÕt nµy ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së t«i ®· tham kh¶o c¸c ph¬ng ph¸p, vÊn ®Ò t¬ng tù cã liªn quan kh¸c.Vµ tõ ®ã cã sù liªn hÖ, so s¸nh, ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®èi víi ®Þa bµn thµnh phè §ång Híi. C¸c nguån gèc th«ng tin ®îc t«i tham kh¶o chñ yÕu tõ: C¸c b¸o c¸o c¸c v¨n b¶n cña Héi phô n÷ thµnh phè §ång Híi, m¹ng Internet, t¹p chÝ Phô n÷, t¹p chÝ B×nh ®¼ng giíi, t¹p chÝ Phô n÷ vµ tiÕn bé, c¸c bµi tiÓu luËn liªn quan cña c¸c sinh viªn cïng chuyªn ngµnh... T«i xin cam ®oan trong c¸c tµi liÖu t«i ®em vµo sö dông chØ mang tÝnh chÊt tham kh¶o. T«i cam ®oan bµi tiÓu luËn tèt nghiÖp nµy cña t«i kh«ng ph¶i lµ sao chÐp b¶n quyÒn tr¸i ph¸p luËt cña bÊt cø c¸ nh©n, tæ chøc nµo kh¸c.TÊt c¶ nh÷ng néi dung cã trong bµi ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, quan ®iÓm M¸c Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh.Néi dung chÝnh x¸c, kh¸ch quan, kh«ng chøa ®ùng bÊt cø yÕu tè nµo bÞ xem lµ bÞa ®Æt. T«i xin hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm c¸c h×nh thøc xö ph¹t nÕu cã ph¸t hiÖn nµo chøng minh lµ nh÷ng lêi cam ®oan nµy cña t«i sai sù thËt. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! §ång Híi, ngµy...... th¸ng...... n¨m 2010 Ngêi cam ®oan: Sinh viªn TrÇn ThÞ Thanh T©m Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp PhÇn më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Qu¶ng B×nh nãi chung vµ thµnh phè §ång Híi nãi riªng tuy ®· ®¹t ®îc nhiÒu tiÕn bé vÒ b×nh ®¼ng giíi, nhng nh÷ng ®Þnh kiÕn vÒ giíi vÉn cßn tån t¹i nh: c«ng viÖc ch¨m sãc gia ®×nh chñ yÕu vÉn do phô n÷ ®¶m nhiÖm; phô n÷ vµ c¸c bÐ g¸i vÉn ph¶i nhêng c¸c ®iÒu kiÖn vµ c¬ héi ph¸t triÓn cho nam giíi vµ c¸c bÐ trai... Nh÷ng yÕu tè nµy ®· lµm h¹n chÕ sù tham gia cña phô n÷ vµo c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi vµ t¹o ra nh÷ng kho¶ng c¸ch ®¸ng kÓ gi÷a nam víi n÷. V× thÕ, thùc hiÖn tèt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó x©y dùng mét "tÕ bµo" x· héi no Êm, b×nh ®¼ng, tiÕn bé, h¹nh phóc. MÆt kh¸c, sù bÊt b×nh ®¼ng nµy phÇn lín b¾t nguån tõ nh÷ng lý do vÒ mÆt x· héi, xãa bá sù bÊt b×nh ®¼ng giíi lµ mét yªu cÇu x· héi ®îc c¸c trµo lu tiÕn bé x· héi hÕt søc coi träng.ChÝnh v× thÕ, vÊn ®Ò " Thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi v× sù ph¸t triÓn cña phô n÷ vµ tiÕn bé cña x· héi" ®ang lµ chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch hµng ®Çu cña §¶ng, Nhµ níc vµ chÝnh quyÒn nh©n d©n tØnh Qu¶ng B×nh. Thµnh phè §ång Híi cã 23.176/24.276 hé gia ®×nh cã phô n÷; tæng sè phô n÷ cã trªn ®Þa bµn lµ 54.146 ngêi (theo sè liÖu niªn gi¸m thèng kª thµnh phè §ång Híi n¨m 2007). Phô n÷ lµ mét lùc lîng ®«ng ®¶o chiÕm kho¶ng 50% tæng d©n sè cña thµnh phè. Thêi gian qua phô n÷ §ång Híi ®· tá râ vai trß, kh¶ n¨ng, søc s¸ng t¹o cña m×nh trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng gia ®×nh vµ x· héi.Tuy nhiªn, phô n÷ vÉn ®ang lµ ®èi tîng cña nh÷ng ®Þnh kiÕn giíi. §Þnh kiÕn giíi lµ søc c¶n chèng l¹i sù cè g¾ng n©ng cao n¨ng lùc cña phô n÷, c¶n trë môc tiªu b×nh ®¼ng giíi, t¸c ®éng xÊu ®Õn sù bÒn v÷ng cña kh«ng Ýt hé gia ®×nh trªn ®Þa bµn. HiÖn nay, t¹i thµnh phè §ång Híi còng ®· cã c¸c ®Ò tµi, c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan vÒ giíi nhng cha cã ®Ò tµi nµo nghiªn cøu vÒ khÝa c¹nh bÊt b×nh ®¼ng giíi giíi h¹n trong ph¹m vi gia ®×nh. Lµ sinh viªn n¨m thø 3 chuyªn ngµnh c«ng t¸c x· héi, nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nãi trªn; §ång thêi híng øng cuéc vËn ®éng cña ñy ban v× sù tiÕn bé phô n÷ toµn quèc: "chèng b¹o lùc gia ®×nh", xãa bá ®Þnh kiÕn giíi ®èi víi phô n÷".. Tõ c¸c lý do ®ã, t«i ®· lùa chän nghiªn cøu ®Ò tµi" Phô n÷ thµnh phè §ång Híi vµ c¸c vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh giai ®o¹n hiÖn nay díi gãc nh×n cña nh©n viªn c«ng t¸c x· héi". Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp 2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu 2.1. Môc ®Ých nghiªn cøu §Ò tµi nghiªn cøu ®Æt ra nh»m t×m hiÓu thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi ®èi víi vai trß, vÞ trÝ ngêi phô n÷ trong gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi. Tõ ®ã ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn, kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao nhËn thøc cho chÝnh b¶n th©n ngêi phô n÷ tù b¶o vÖ quyÒn vµo vai trß vèn cã cña m×nh trong gia ®×nh. 2.2. NhiÖm vô nghiªn cøu Nghiªn cøu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó t×m ra c¬ së lý luËn, c¬ së khoa häc vÒ vÊn ®Ò n©ng cao quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ §ång Híi trong gia ®×nh nh: nguyªn nh©n h×nh thµnh, biÓu hiÖn, hËu qu¶, ... T×m hiÓu thùc tr¹ng, nhËn thøc vµ quan ®iÓm cña phô n÷ thµnh phè §ång Híi vÒ vÊn ®Ò nµy. Ph©n tÝch c¸c sè liÖu thu thËp ®îc ®Ó rót ra nguyªn nh©n. §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p kiÕn nghÞ cña b¶n th©n cho viÖc ph¸t huy vai trß cña ngêi phô n÷ trong gia ®×nh nh»m ng¨n chÆn vµ ®Èy lïi c¸c hµnh vi bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh ®ang diÔn ra trªn ®Þa bµn thµnh phè §ång Híi. 3. LÞch sö nghiªn cøu ®Ò tµi: BÊt b×nh ®¼ng giíi vµ c¸c hµnh vi b¹o lùc gia ®×nh lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi trong toµn x· héi. BÊt b×nh ®¼ng giíi vÉn tån t¹i mét c¸ch dai d¼ng. Sù ph©n biÖt ®èi xö nµy ®· xóc ph¹m phÈm gi¸ con ngêi vµ vi ph¹m c¸c nguyªn t¾c vÒ quyÒn b×nh ®¼ng giíi (®Æc biÖt lµ giíi n÷). ChÝnh v× vËy ®· cã nhiÒu c¸ nh©n,tæ chøc chó träng nghiªn cøu. Th¸ng 10 n¨m 1949, b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña níc ViÖt Nam D©n chñ céng hßa ®· chÝnh thøc ban hµnh quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷ ®îc ghi nhËn. HiÕn ph¸p bæ sung vµ söa ®æi n¨m 1992, §iÒu 63 quy ®Þnh râ: "C«ng d©n nam - n÷ cã quyÒn ngang nhau vÒ mäi mÆt chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, gia ®×nh. Nghiªm cÊm mäi h×nh thøc ph©n biÖt ®èi víi phô n÷ vµ xóc ph¹m danh dù nh©n phÈm cña ngêi phô n÷". Trªn c¬ së ®ã, b×nh ®¼ng giíi ®· dÇn dÇn ®îc thÓ hiÖn trong c¸c ngµnh luËt ë níc ta nh: LuËt H«n nh©n gia ®×nh (2000), LuËt lao ®éng, LuËt B¶o hiÓm x· héi(2006), LuËt B×nh ®¼ng giíi (2007), LuËt H×nh sù-d©n sù, LuËt nhµ (2005)...T¹i LuËt H«n nh©n gia ®×nh quy ®Þnh: Phô n÷ cïng nam giíi trong gia ®×nh ®Ó cã quyÒn vµ nghÜa vô ngang nhau trong viÖc lùa chän nghÒ nghiÖp, quyÕt ®Þnh sè con vµ kho¶ng c¸ch sinh con. Bé luËt Lao ®éng ghi râ: "C¸c c¬ quan nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm më réng nhiÒu lo¹i h×nh ®µo tao thuËn lîi cho lao ®éng n÷.Quy ®Þnh râ sù b×nh ®¼ng trong viÖc tuyÓn dông, tiÒn l¬ng, hëng c¸c phóc lîi x· héi". LuËt B¶o hiÓm x· héi (cã hiÖu lùc tõ 1/1/2007) cã nh÷ng quy ®Þnh míi, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ nam vµ n÷ thay cho tríc ®©y quy ®Þnh riªng ®èi víi phô n÷. §iÒu 28, 37 trong Bé luËt cã ghi: "Lao ®éng n÷ ®îc hëng chÕ ®é thai s¶n khi ®¶m b¶o ®óng ®iÒu kiÖn ®ãng BHXH". §iÒu 28, 32, 34 LuËt quy ®Þnh cho phÐp lao ®éng nam ®îc hëng chÕ ®é thai s¶n khi nhËn con nu«i díi 4 th¸ng tuæi hoÆc thùc hiÖn biÖn ph¸p triÖt s¶n. QuyÒn cña phô n÷ vÒ kinh tÕ ®· ®îc n©ng lªn th«ng qua viÖc Ph¸p luËt qui ®Þnh phô n÷ còng ®øng tªn víi nam giíi Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp trong giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u ®Êt ®ai, nhµ cöa vµ tµi s¶n. ViÖt Nam còng lµ mét trong sè Ýt c¸c quèc gia ®· hoµn thµnh b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn C«ng íc vÒ xãa bá mäi h×nh thøc ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷ (CEDAW).§Æc biÖt hÖ thèng c¸c Ban v× sù tiÕn bé cña phô n÷ ®· ®îc thµnh lËp ë 45 bé ngµnh vµ toµn bé 64 tØnh, thµnh phè. M¹ng líi t vÊn vÒ giíi ho¹t ®éng hiÖu qu¶. HÖ thèng ph¸p luËt b¶o ®¶m quyÒn b×nh ®¼ng cña phô n÷ ®îc t¨ng cêng. LuËt B×nh ®¼ng giíi chÝnh thøc cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/7/2007. Ngoµi ra cßn cã c«ng tr×nh nghiªn cøu tiÓu luËn nh: D luËn x· héi vÒ b×nh ®¼ng giíi (Th¹c sü. TrÇn Thanh B×nh, Ban nghiªn cøu x· héi häc), v× tiÕng nãi cña phô n÷; kh¶o s¸t bÊt b×nh ®¼ng trong lao ®éng viÖc lµm Së L§TBXH Qu¶ng B×nh; ph¸t huy vai trß cña phô n÷ thµnh phè §ång Híi trong giai ®o¹n hiÖn nay (§ång Duy Linh, CTXH48, §H QB), NghÞ quyÕt §¹i héi liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam...Tuy nhiªn, cha cã ®Ò tµi nµo t¹i thµnh phè §ång Híi nghiªn cøu vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong ph¹m vi gia ®×nh. 4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 4.1. Ph¬ng ph¸p luËn 4.1.1. Ph¬ng ph¸p biÖn chøng duy vËt Lµ ph¬ng ph¸p khi nhËn thøc ®èi tîng,vÊn ®Ò nµo ®ã th× lu«n ®Æt ®èi tîng trong mét mèi liªn ®íi, phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ®Þa bµn. ¸p dông trong vÊn ®Ò nghiªn cøu, t«i ph©n tÝch xem xÐt vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi vÒ nguyªn nh©n h×nh thµnh, thùc tr¹ng trong sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè xung quanh nh: D©n trÝ, ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña thµnh phè, vÞ trÝ ®Þa lý... Vµ tõ ®ã, khi ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Ò tµi quan t©m tíi viÖc sÏ thay ®æi nh thÕ nµo ®èi víi thùc tr¹ng hiÖn t¹i cña vÊn ®Ò. 4.1.2. Ph¬ng ph¸p biÖn chøng lÞch sö Nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p cña vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trªn ®Þa bµn §ång Híi qua tõng thêi kú, giai ®o¹n lÞch sö. 4.2. Ph¬ng ph¸p kh¶o cøu tµi liÖu cã s½n Lµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin gi¸n tiÕp qua viÖc ph©n tÝch c¸c tµi liÖu cã s½n. Bao gåm: Su tÇm, ph©n tÝch tµi liÖu b¸o c¸o, biÓu mÉu, sè liÖu thèng kª... hiÖn cã tõ Héi phô n÷ thµnh phè §ång Híi, UBND thµnh phè §ång Híi, Héi phô n÷ c¸c phêng thuéc thµnh phè, c¸c luËn v¨n tõ Internet, c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu c¸c b¹n sinh viªn cïng ngµnh. 4.3. Ph¬ng ph¸p pháng vÊn trùc tiÕp ngêi d©n Lµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin qua hái vµ ®¸p víi ph¬ng thøc tiÕp xóc ®èi mÆt víi mét sè phô n÷, nam giíi trong c¸c hé gia ®×nh trong ®Þa bµn thµnh phè víi t c¸ch lµ ngêi hái - ®¸p th«ng qua hÖ thèng c©u hái liªn quan ®· ®îc nhãm ®iÒu tra (ngêi hái) chñ ®éng x¸c ®Þnh s½n. 4.4. Ph¬ng ph¸p thèng kª to¸n häc Lµ viÖc ®o lêng, ®¸nh gi¸ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò ®· ®îc kh¶o s¸t qua c¸c b¶ng hái, chØ sè thu thËp ®îc b»ng con sè. Trong ®Ò tµi nµy, ph¬ng ph¸p nµy hç trî cho viÖc xö lý sè liÖu ®iÒu tra. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp 4.5. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra b¶ng AnkÐt Lµ ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin gi¸n tiÕp qua b¶ng hái ®· ®îc chuÈn bÞ tríc. B¶ng hái ®îc dïng chung cho tÊt c¶ mäi ®èi tîng nghiªn cøu n»m trong danh s¸ch ®iÒu tra. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc thùc hiÖn lång ghÐp c¸c buæi "kh¶o s¸t thùc tr¹ng b¹o lùc gia ®×nh" do Héi phô n÷ thµnh phè tiÕn hµnh. 5. §ãng gãp cña ®Ò tµi 5.1. VÒ mÆt khoa häc Th«ng qua ®Ò tµi gióp cho b¶n th©n vµ ngêi ®äc bæ sung c¬ së lý luËn vÒ vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi còng nh vai trß vµ viÖc ph¸t huy vai trß cña phô n÷ §ång Híi trong gia ®×nh hiÖn nay. Thùc hiÖn thµnh c«ng ®Ò tµi nµy sÏ ®ãng gãp vµo kho tµng lý luËn vÒ viÖc ph¸t huy vai trß cña phô n÷ thµnh phè §ång Híi nãi riªng vµ phô n÷a tØnh Qu¶ng B×nh nãi chung trong viÖc x©y dùng gia ®×nh h¹nh phóc, b×nh ®¼ng,tiÕn bé. 5.2. VÒ mÆt thùc tiÔn Thùc hiÖn ®Ò tµi nµy sÏ gióp chóng ta thÊy ®îc thùc tr¹ng chung cña vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong ph¹m vi gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi. Th«ng qua ®Ò tµi, sÏ gióp mäi ngêi nhËn thøc ®óng ®¾n h¬n vÒ vai trß cña phô n÷ thµnh phè §ång Híi trong viÖc x©y dùng gia ®×nh h¹nh phóc hiÖn nay. Trªn c¬ së ®ã, ®Ò xuÊt mét ý kiÕn nh»m gi¶m thiÓu nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, kh¾c phôc nguyªn nh©n cña ®Þnh kiÕn giíi trong gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi giai ®o¹n hiÖn nay. Thùc hiÖn thµnh c«ng ®Ò tµi sÏ t¸c ®éng h¬n vµo viÖc x©y dùng c¸c NghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch cña l·nh ®¹o thµnh phè vÒ sù tiÕn bé cña phô n÷ trong gia ®×nh giai ®o¹n hiÖn nay ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. MÆt kh¸c, kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy nÕu nh ®îc kiÓm ®Þnh th× sÏ lµ nguån t liÖu tham kh¶o cho c¸c b¹n sinh viªn vµ nh©n viªn c«ng t¸c x· héi, c¸c b¹n khãa sau vµ nh÷ng b¹n ®äc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò. 6.KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn Më ®Çu vµ KÕt luËn,®Ò tµi nµy gåm cã 3 ch¬ng : Ch¬ng I: C¬ së lÝ luËn cña vÊn ®Ò b×nh d¼ng giíi trong gia ®×nh Ch¬ng II: C¬ së thùc tiÔn vÒ bÊt b×nh ®¼ng giíi ë ViÖt Nam. Ch¬ng III: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p cña vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp phÇn néi dung Ch¬ng I: C¬ së lý luËn cña vÊn ®Ò b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh I. C¸c kh¸i niÖm liªn quan 1. Kh¸i niÖm giíi (LuËt b×nh giíi ViÖt Nam) Giíi chØ ®Æc ®iÓm, vÞ trÝ, vai trß cña nam vµ n÷ trong tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ x· héi. 2. Kh¸i niÖm vai trß giíi ChØ c¸c ho¹t ®éng mµ c¶ hai giíi thùc sù ®îc lµm. 3. Gi¸ trÞ giíi vµ chuÈn mùc giíi Lµ chØ viÖc ngêi ta cã suy nghØ nh thÕ nµo lµ nam giíi vµ thÕ nµo lµ phô n÷ ë mäi thÕ hÖ. Nh÷ng gi¸ trÞ chuÈn mùc nµy cã thÓ thay ®æi theo thêi gian. VÝ dô: ë nhiÒu níc, con g¸i th× ph¶i biÕt v©ng lêi, duyªn d¸ng vµ ®îc khãc. Cßn con trai th× ph¶i dòng c¶m vµ kh«ng ®îc khãc. 4. §Þnh kiÕn giíi ®èi víi ngêi phô n÷ Lµ sù nh×n nhËn, ph¸n xÐt, ®¸nh gia mang tÝnh tiªu cùc vµ bÊt hîp lý vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt cña ngêi phô n÷ (thêng lµ kÐm cái h¬n) so víi nam giíi. 5. B×nh ®¼ng giíi (LuËt B×nh ®¼ng giíi ViÖt Nam) Lµ viÖc nam, n÷ cã vÞ trÝ, vai trß ngang nhau, ®îc t¹o ®iÒu kiÖn vµ c¬ héi ph¸t triÓn n¨ng lùc cña m×nh cho sù ph¸t triÓn cña céng ®ång cña gia ®×nh vµ thô hëng nh nhau vÒ thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn ®ã. 6. Ph©n biÖt ®èi xö giíi Lµ viÖc h¹n chÕ, lo¹i trõ, kh«ng c«ng nhËn hoÆc kh«ng coi träng vai trß cña nam vµ n÷, g©y bÊt b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷ trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi vµ gia ®×nh. 7. B×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh (®iÒu 18, luËt B×nh ®¼ng giíi) 1) Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau trong quan hÖ d©n sù vµ c¸c quan hÖ kh¸c liªn quan ®Õn h«n nh©n vµ gia ®×nh. 2) Vî, chång cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau trong së höu tµi s¶n chung, b×nh ®¼ng trong sö dông nguån thu nhËp chung cña vî chång vµ quyÕt ®Þnh c¸c nguån lùc trong gia ®×nh. 3) Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau trong viÖc bµn b¹c, quyÕt ®Þnh lùa chän vµ sö dông biÖn ph¸p kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh phï hîp; sö dông thêi gian nghØ ch¨m sãc con èm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 4) Con trai, con g¸i ®îc gia ®×nh ch¨m sãc, gi¸o dôc vµ t¹o ®iÒu kiÖn nh nhau ®Ó häc tËp, lao ®éng, vui ch¬i, gi¶i trÝ vµ ph¸t triÓn. 5) C¸c thµnh viªn nam, n÷ trong gia ®×nh cã tr¸ch nhiÖm chia sÎ c«ng viÖc gia ®×nh. 8. B¹o lùc gia ®×nh B¹o lùc gia ®×nh lµ bÊt kú mét hµnh ®éng b¹o lùc nµo lµm tæn th¬ng hoÆc cã kh¶ n¨ng dÉn ®Õn nh÷ng tæn th¬ng vÒ th©n thÓ vµ tinh thÇn,t×nh dôc hay nh÷ng ®au khæ cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh mµ do chÝnh thµnh viªn trong gia ®×nh g©y nªn. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp 9. T¹o quyÒn vµ n©ng cao vÞ thÕ cho phô n÷ Lµ t¹o ra c¬ héi, ®éng lùc cho nh÷ng phô n÷ kh«ng cã quyÒn hµnh, kh«ng cã søc m¹nh trong gia ®×nh. §Ó hä cã thÓ thùc hiÖn c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô trong ®êi sèng cña hä. 10. Ho¹t ®éng b×nh ®¼ng giíi (LuËt B×nh ®¼ng giíi ViÖt Nam) Lµ ho¹t ®éng do c¬ quan, tæ chøc, gia ®×nh vµ c¸ nh©n thùc hiÖn nh»m ®¹t môc tiªu b×nh ®¼ng giíi. II. Nh÷ng biÓu hiÖn c¬ b¶n cña bÊt b×nh ®¼ng trong gia ®×nh ViÖt Nam 1. Quan niÖm vÒ gi¸ trÞ con trai, con g¸i (Kú väng giíi) X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn kÐo theo sù biÕn ®æi vÒ nhËn thøc.Tuy nhiªn vÉn cßn ®©u ®ã trªn m¶nh ®Êt ViÖt quan niÖm sai lÖch vÒ gi¸ trÞ con trai - con g¸i trong gia ®×nh.Tríc hÕt, quan niÖm "NhÊt nam viÕt h÷u, thËp n÷ viÕt v«" (nghÜa lµ: "1 ngêi con trai lµ cã, 10 ngêi con g¸i nh kh«ng cã"), giai cÊp phong kiÕn quan niÖm chØ cã con trai míi nèi dâi t«ng ®êng. Quan niÖm träng nam khinh n÷ ®ã vÉn cßn tån t¹i cho ®Õn tËn ngµy nay. XÐt vÒ mÆt di truyÒn häc, dï lµ con trai hay con g¸i còng ®Òu nhËn 50% vËt liÖu di truyÒn tõ bè vµ 50% vËt liÖu di truyÒn tõ mÑ. Nh vËy râ rµng lµ con trai hay con g¸i do cïng mét bè mÑ sinh ra ®Òu cã mèi liªn hÖ víi bè mÑ lµ nh nhau. Thö nh×n vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña 1 con ngêi sinh ra trong gia ®×nh cã quan niÖm trªn ®Ó ph©n tÝch. Tõ khi lät lßng, rÊt nhiÒu bÐ g¸i ®· "nhËn ®îc" sù ghÎ l¹nh, mÆc c¶m, thËm chÝ kh«ng cã c¬ héi ra ®êi tõ phÝa bè mÑ, hä hµng v× m×nh kh«ng ph¶i lµ con trai. T©m lý nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn møc ®é yªu th¬ng, trß chuyÖn... mµ c¸c em g¸i nhËn ®îc tõ ngêi bè vµ nh÷ng ngêi hä hµng. Cã nhiÒu nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng bÐ g¸i sinh ra tõ nh÷ng gia ®×nh mong ®îi con trai sÏ c¶m thÊy mÆc c¶m, thiÕu tù tin trong x· héi. §Õn tuæi ®i häc nÕu gia ®×nh khã kh¨n vÒ kinh tÕ, gia ®×nh thêng chän gi¶i ph¸p trÎ em g¸i nghØ häc ®Ó trÎ em trai ®îc ®Õn trêng. Bëi vËy khi ra trêng hoÆc tham gia vµo thÞ trêng lao ®éng, c¸c em bÐ g¸i, phô n÷ nãi chóng sÏ thÊp kÐm h¬n nam giíi cïng løa. T tëng thÝch cã con trai ®Ó nèi dâi t«ng ®êng, ®Ó lóc chÕt cã ngêi chèng gËy...ThÕ phô n÷, hä sèng ®Ó lµm g×, thÝch con trai lÊy ®©u ra phô n÷ ®Ó duy tr× nßi gièng? C¸c quan niÖm vÒ sinh ho¹t còng lµ anh em bªn hä néi gÇn gòi h¬n, cßn con g¸i ®i lÊy chång th× an phËn nhµ chång theo kiÓu "thuyÒn theo l¸i, g¸i theo chång". Nãi chung ngêi con trai lµ trô cét cña gia ®×nh, cã tr¸ch nhiÖm lo toan cho bè mÑ, phô dìng bè mÑ giµ khi ®au èm bÖnh tËt. Tõ nh÷ng quan niÖm ®ã, ta thÊy nÕu kh«ng cã con trai râ rµng khi c¸c con g¸i ®i lÊy chång hÕt th× chØ cßn l¹i mçi bè mÑ giµ ë l¹i víi nhau vµ kh«ng cã con trai nèi dâi nªn sÏ "tuyÖt t«n, tuyÖt tù". ThÕ nhng thùc tÕ, ngoµi chøc n¨ng thiªn bÈm cña ngêi phô n÷ lµ mang bÇu, sinh con vµ cho con bó th× tÊt c¶ mäi viÖc lµ nam hay n÷ ®Òu cã thÓ lµm ®îc. Cã thÓ suy réng ra lµ mèi quan hÖ gi÷a con d©u víi mÑ chång vµ con rÓ víi bè mÑ vî lµ nh nhau. ThÕ mµ x· héi vµ biÕt bao gia ®×nh cßn mang ®Þnh kiÕn t tëng l¹c hËu, cæ hñ ¸p ®Æt lµ con d©u ph¶i ë nhµ chång, ph¶i chÞu rÊt nhiÒu Êm øc. RÊt nhiÒu gia ®×nh, ®Æc biÖt lµ c¸c «ng bè ®Þnh kiÕn r»ng: "Con g¸i häc cao khã lÊy chång. Häc cho l¾m vµo cuèi cïng Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp còng chØ lo viÖc nhµ chång, bÕp nóc vµ sinh ®Î". Nhng thö hái trong x· héi nÕu con g¸i kh«ng cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é th× lÊy ®©u ra kiÕn thøc ®Ó d¹y dç con c¸i mçi lóc chång v¾ng nhµ;lÊy ®©u ra vèn hiÓu biÕt ®Ó chia sÎ cïng chång nh÷ng lóc khã kh¨n trong cuéc sèng;vµ kh«ng ®îc häc hµnh tö tÕ th× lµm sao hä hiÓu hÕt ®îc trän vÑn ®¹o lý d©u con mét c¸ch thÊu ®¸o ®Ó cã thÓ gi÷ cho gia ®×nh trong Êm ngoµi ªm. 2. BÊt b×nh ®¼ng trong mèi quan hÖ vî chång 2.1. BÊt b×nh ®¼ng trong t×nh yªu, h«n nh©n Gia ®×nh ViÖt Nam hiÖn nay ®ang chuyÓn biÕn, ®i vµo quü ®¹o gia ®×nh x· héi chñ nghÜa nhng cßn chøa ®ùng Ýt nhiÒu tµn d phong kiÕn vµ ¶nh hëng chÕ ®é t s¶n. Bªn c¹nh nh÷ng h«n nh©n tù nguyÖn dùa trªn t×nh yªu ch©n chÝnh, cßn mét sè h«n nh©n dùa trªn nh÷ng ®éng c¬ vô lîi vµ tÝnh to¸n vÒ kinh tÕ. Trong t×nh yªu, bëi nguyªn t¾c tù do d©n chñ ®îc ®Ò cao, quyÒn lîi c¸ nh©n, lîi Ých c¸ nh©n, t duy c¸ nh©n ®îc nªu lªn hµng ®Çu. §ång thêi, còng cã sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa c¸ nh©n Ýt kû ®Æt c¸i t«i lªn trªn hÕt. Bëi chØ nghÜ tíi m×nh, ®¸p øng ý thÝch cña m×nh th«i, nªn ®· bít ®i ®iÒu cÇn thiÕt ph¶i nghÜ tíi ngêi m×nh yªu, dÔ dµng bu«ng theo lèi "yªu thö", "lÊy chång thö"... ®Ó ®Õn lóc ®êng ai ngêi nÊy ®i th× ngêi con g¸i hÇu nh ph¶i chÞu mäi hËu qu¶ c¶ ®au ®ín vÒ thÓ x¸c lÉn sù dµy vß tinh thÇn. X· héi hiÖn ®¹i, khoa häc ph¸t triÓn réng kh¾p,vËy mµ vÉn cßn kh«ng Ýt nh÷ng chµng trai sau khi tr¶i qua bao nhiªu cuéc vui m©y ma vÉn cè t×m lÊy nh÷ng c« g¸i "cßn trinh". NÕu nh con g¸i dùa vµo tÊm l¸ ch¾n sinh häc ®ã ®Ó chøng minh lµ "c« g¸i s¹ch".VËy lÊy g× ®Ó so s¸nh thÕ nµo lµ "con trai s¹ch". §ã lµ cha kÓ ®Õn nh÷ng ngêi con g¸i do cÊu t¹o sinh häc bÈm sinh, do va ch¹m lóc ch¬i ®ïa, tai n¹n... lµm tæn th¬ng, tÊm l¸ ch¾n kh«ng cßn nguyªn vÑn, th× lÏ nµo kÕt téi hä "kh«ng s¹ch". §Þnh kiÕn vµ sù kú thÞ thiÕu khoa häc, cæ hñ vÒ nh©n phÈm vµ tiÕt h¹nh ngêi con g¸i lµ kÕt qu¶ hÖ lôy cña nh÷ng t tëng sai lÖch. Bëi lÎ "Ch÷ trinh n¨m b¶y ®êng trinh". Chóng ta cÇn hiÓu ®óng vµ réng lîng r»ng: Mµng trinh cÊu t¹o sinh häc quan träng hay lµ sù chung thñy,trong tr¾ng trong t©m hån, t×nh yªu ch¨m lo cho gia ®×nh cña ngêi thiÕu n÷ míi thùc sù ®a l¹i h¹nh phóc løa ®«i. Trai kh«n dùng vî, g¸i lín g¶ chång lµ quy luËt tù nhiªn. Song qu¸ tr×nh trai g¸i t×m hiÓu nhau cßn mang nhiÒu t tëng bÊt hîp lý lµm ¶nh hëng qu¸ tr×nh tiÕn bé t×m h¹nh phóc løa ®«i.V× ph©n biÖt giíi sai lÖch nªn kh«ng Ýt ngêi quan niÖm r»ng: "Tr©u ®i t×m cäc chø ®êi nµo cäc ®i t×m tr©u". NghÜa lµ ngêi nam chñ ®éng lµm quen, chñ ®éng bµy tá t×nh yªu; cßn ngêi con g¸i ph¶i gi÷ thÕ bÞ ®éng. NÕu ngêi con g¸i nµo chñ ®éng, m¹nh d¹n bµy tá t×nh c¶m th× ch¾c ch¾n sÏ bÞ cho lµ b¹o d¹n, kh«ng hiÒn. Bëi thÕ cho nªn kh«ng Ýt mèi t×nh yªu nhau l¾m, song ngÆt nçi chµng trai l¹i nhót nh¸t, yªu mµ kh«ng gi¸m nãi, cho nªn khi v¸n ®· ®ãng thuyÒn míi tiÕc ngÈn tiÕc ng¬. §Ó råi chØ biÕt ngo¹i t×nh trong t tëng "ë bªn chång mµ nhí ngêi xa". Hay ®¸ng sî h¬n lµ khi cuéc sèng gia ®×nh hiÖn t¹i kh«ng h¹nh phóc,cuéc sèng thùc cïng chång con kh«ng t©m ®Çu ý hîp... th× cã khi ®iÒu kiÖn, ngêi vî kh«ng lµm chñ lý trÝ, chång kh«ng quan t©m, kh«ng tinh tÕ th× ®Ó råi x¶y ra bao nhiªu c¶nh: ngo¹i t×nh Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp thùc, ®¸nh ghen, giÕt ngêi... Gia ®×nh tan n¸t, t©m hån bÕ t¾c, con c¸i thiÕu cha hôt mÑ vµ thËm chÝ mang t©m lý ®Þnh kiÕn khi lùa chän b¹n ®êi sau nµy. Cïng víi quan niÖm lÖch l¹c trªn, nhiÒu c« g¸i trong t×nh yªu cßn cã c¸ch thÓ hiÖn t×nh yªu sai lÖch. §îc m¹nh danh lµ ph¸i "yÕu", kho¸c trªn m×nh tÊm danh thiÕp "liÔu yÕu ®µo t¬".Cho nªn nhiÒu c« g¸i cø mÆc søc "lµm nòng" ngêi yªu ®Õn téi nghiÖp. ThËm chÝ nhiÒu c« ®éng chót lµ khãc nh ma, thÝch g× kh«ng nãi, cø b¾t chµng trai "®o¸n ý ®ång ®éi". ThÕ nhng dÉu lµ ph¸i m¹nh, lµ ngêi trô cét, song ngêi con trai ®ã còng chØ lµ mét ngêi b×nh thêng, nh×n nhËn mét c¸ch kh¸ch quan th× hä kh«ng thÓ ®äc hÕt nh÷ng suy nghÜ ngêi kh¸c. H¬n thÕ n÷a hä còng cã c¶m xóc vui buån trong cuéc sèng, chØ cã ®iÒu do mang danh ph¸i m¹nh nªn hä ph¶i nuèt níc m¾t vµo trong, thêng che giÊu c¶m xóc ®Ó xøng danh nam tö mµ th«i. Sù thËt lµ hä còng cÇn, rÊt cÇn ®îc chia sÎ rÊt t©m t. HoÆc ngîc l¹i ngêi con trai trong t×nh yªu v× ®Þnh kiÕn lµ ph¸i m¹nh, cøng r¾n nªn hä cho r»ng l·ng m¹n, ngät ngµo, nhÑ nhµng víi ngêi yªu... lµ sÏ ®¸nh mÊt nam tÝnh. §Õn lóc lÊy vÒ hä sî bÞ bµn t¸n lµ "sî vî".ThÕ nhng, cÇn hiÓu réng h¬n ®ã lµ t«n träng vî, hiÓu vî. Mµ yªu th¬ng,chiÒu chuéng vî m×nh ®Ó t×nh c¶m thªm nång th¾m chø cã ph¶i chiÒu vî ngêi kh¸c ®©u mµ gäi lµ sî ai chª cêi. V× quan niÖm chñ ®éng hay bÞ ®éng gi÷a nam vµ n÷ trong t×nh yªu cho nªn mét bªn cø mÆc søc "cho", bªn kia cø th¶n nhiªn "nhËn" mét c¸ch v« t....®Õn møc v« t©m, kh«ng ®Ó ý xóc c¶m ngêi cßn l¹i. T×nh yªu dÉu cho kh«ng ph¶i lµ thø hµng hãa ®Ó ®Æt nªn bµn c©n ®o tÝnh to¸n h¬n- thua. ThÕ nhng c¶ 2 cÇn cã th¸i ®é ®iÒu chØnh tÝch cùc ®Ó hßa hîp "cho võa lßng nhau" th× còng kh«ng bao giê lµ thõa. Bëi thÕ ngêi ta míi nãi "Søc m¹nh t×nh yªu cã thÓ lµ ®ßn c©n c©n b»ng 2 nöa thÕ giíi". Khi t×nh yªu chÝn muåi, c¸c tôc lÖ gÆp mÆt gi÷a 2 dßng hä, 2 gia ®×nh lµ chuyÖn vui. ThÕ nhng nghi lÔ h«n nh©n trong nhiÒu gia ®×nh trªn nhiÒu miÒn quª ®Êt níc ta vÉn cha ®ùng yÕu tè ph©n biÖt gi÷a nhµ trai - nhµ g¸i. Hä quan niÖm ®ã lµ "b¸n, g¶ con" do vËy nhµ nam cÇn ph¶i ®i "®ñ lÔ" cho gia ®×nh c« g¸i ®· míi ®Çu ý cho ríc d©u vÒ nhµ chång. Thùc tÕ cã kh«ng Ýt gia ®×nh chµng trai ph¶i bãp lng, th¾t bông vay mîn lo cho ®ñ lÔ theo ý nhµ c« g¸i. §Ó råi sau cuéc vui, ®«i t©n l¬ng ph¶i cËt lùc cßng lng tr¶ nî ®Õn khæ. H¹nh phóc giê ®©y l¹i trë thµnh "g¸nh nî" cho ®«i b¹n trÎ. NhiÒu gia ®×nh cã t tëng "cã con g¸i trong nhµ nh qu¶ bom næ chËm" cho nªn nÕu kh«ng sím tÝnh ®êng cho "nã" ®i th× dÔ mang tai tiÕng cho gia ®×nh. V× vËy, díi mét gãc nh×n nµo ®ã th× n¹n t¶o h«n còng mét trong nh÷ng h×nh thøc biÓu hiÖn bÊt b×nh ®¼ng giíi. §Ó "chèng Õ" cho c¸c c« g¸i, bè mÑ thêng Ðp g¶, Ðp duyªn cho con g¸i.ViÖc gäi nh÷ng ngêi con g¸i muén chång lµ "Bµ c« giµ" l¹i cµng lµm cho hä cã vÎ giµ h¬n vÒ t©m lý: "Trai ba m¬i tuæi cßn xoan G¸i ba m¬i tuæi ®· tu«n vÒ giµ" T tëng "tam tßng tø ®øc" phong kiÕn quan niÖm "Phu tö, tßng tö" (chång chÕt theo con trai) ®· ng¨n c¶n tù do h«n nh©n, t×m h¹nh phóc míi t¸i gi¸ cña ngêi phô n÷ nÕu lì chång chÕt. T tëng ngêi phô n÷ ph¶i gi÷ tiÕt thê chång theo ®óng nghÜa lµ ca ngîi lßng thñy chung t×nh yªu son s¾c cïng chång con. Song mçi ngêi phô n÷ cã t©m t c¶m xóc riªng sau khi chång mÊt. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Do vËy, kh«ng thÓ cø xem viÖc "t¸i gi¸" cña phô n÷ lµ xÊu, lµ thiÕu chung thñy ®îc. Bëi cã ngêi t¸i gi¸ v× hä sî c« ®¬n, sî c¶nh nhµn c vi bÊt thiÖn, hä cÇn ngêi b¹n t©m giao ®Ó chia sÎ cho th th¸i t©m hån mµ sèng cã Ých. Do vËy, quan niÖm ¸p ®Æt viÖc t¸i gi¸ cña ngêi phô n÷ lµ hoµn toµn lµm mÐo mã ý chÝ nh©n v¨n cña t tëng xa.. 2.2. BÊt b×nh ®¶ng vÒ quÒn lùc trong gia ®×nh VÒ quan hÖ vî chång theo t tëng phong kiÕn cho r»ng: Ngêi chång lµ chñ gia ®×nh, vî phô thuéc vµo chång lµ lÏ tù nhiªn, vî theo chång lµ ®¬ng nhiªn nh thuyÒn theo l¸i g¸i theo chång. Ngêi vî bÞ coi nh t«i tí cña chång, lµm nhiÖm vô "n©ng kh¨n, söa tói". §¹o ®øc phong kiÕn vÒ "tam tßng" buéc ngêi phô n÷ dï ë hoµn c¶nh nµo - lµ ngêi con, ngêi vî hay ngêi mÑ - còng ®Òu phô thuéc vµo ngêi ®µn «ng: ë nhµ theo cha, lÊy chång theo chång, chång chÕt theo trai (t¹i gia tßng phô, xuÊt gi¸ tßng phu, phu tö tßng tö). Ngêi con trai cã vai trß vµ uy quyÒn tuyÖt ®èi víi vî. §ã lµ kiÓu gia ®×nh gia trëng. Mäi vÊn ®Ò gia ®×nh ®Òu ph¶i tu©n theo, chång nãi g× vî kh«ng ®îc tr¸i ý. Vî chång kh«ng cã con trai lµ sù bÊt hiÕu lín nhÊt. Lçi ®ã ®æ lªn ®Çu ngêi vî. Cho nªn lçi nÆng nhÊt cña ngêi vî lµ kh«ng cã con trai (v« tö), vµ do ®ã chång cã thÓ bá gäi lµ rÉy vî. H«n nh©n ®ã ph¶i phô thuéc vµo ý chÝ cña ngêi ®µn «ng. §µn «ng cã quyÒn n¨m thª b¶y thiÕp, cíi nhiÒu vî. G¸i chÝnh chuyªn chØ cã mét chång. Tµi s¶n ®øng tªn ngêi ®µn «ng vµ do ngêi ®µn «ng ®îc quyÒn sö dông, ph©n chia. Tù do c¸ nh©n cña ngêi vî ph¶i ®îc sù ®ång ý cña ngêi chång: ViÖc lµm, ph¸t triÓn c¸ nh©n, chç ë vv... Ngêi chång thêng ®èi xö thiÕu d©n chñ víi vî vµ tù cho m×nh quyÒn "d¹y vî". Quan niÖm theo phong kiÕn: vÞ trÝ ngêi phô n÷ trong gia ®×nh lµ ch¨m lo néi trî, c«ng viÖc x· héi cña ngêi ®µn «ng "®µn «ng lo c¸i nhµ, ®µn bµ chØ lo c¸i bÕp". Cho nªn nhiÒu «ng chång ®i lµm vÒ tù cho m×nh c¸i quyÒn th¶n nhiªn n»m xem tivi, ®i la cµ qu¸n x¸, tô tËp b¹n bÌ gi¶i trÝ... mäi chuyÖn tõ ®ãn con, lµm bao nhiªu viÖc gia ®×nh... ®Òu phã mÆc cho vî. Nh÷ng ngêi ®µn «ng nµy thêng cã suy nghÜ gia trëng, ®Þnh kiÕn r»ng: ®ã lµ viÖc vÆt cña vî, m×nh ph¶i lo mÊy chuyÖn to lín míi xøng ®¸ng ®µn «ng. ThÕ nhng nh×n nhËn mét c¸ch c«ng b»ng mµ nãi th× ngêi phô n÷ còng ph¶i bá thêi gian ®Õn c«ng së, ®ãng gãp cho nghÒ nghiÖp ngoµi x· héi (Ýt nhÊt 8 tiÕng/ngµy) nh ®µn «ng. Trong khi ®ã, phô n÷ cïng tån t¹i theo c¬ chÕ sinh häc nh ®µn «ng: cÇn thêi gian nghØ ng¬i, gi¶i trÝ. §· lµ vî chång, c¶ hai cÇn ph¶i "chung vai g¸nh v¸c" chuyÖn gia ®×nh. §· thÕ cã nhiÒu ngêi ®µn «ng tuy kh«ng tham gia gi¸o dôc con mµ l¹i cßn cho phÐp m×nh c»n nh»n vî "con h t¹i mÑ, ch¸u h t¹i bµ" mçi khi bÊt chît ph¸t hiÖn ra ®iÒu g× ®ã khã chÞu, con h. VËy thö hái «ng bè lµ ngêi lµm g¬ng cho con ë ®©u mçi khi x¶y ra chuyÖn mµ kh«ng d¹y con? T¹i sao l¹i cø kho¸n tr¾ng cho vî? 3. BÊt b×nh ®¼ng trong ph©n c«ng lao ®éng t¹i gia ®×nh Ngµy nay, phô n÷ tham gia vµo viÖc t¹o thu nhËp ë nhiÒu lÜnh vùc nh nam giíi nhng x· héi vÉn mong ®îi hä ph¶i lµm tèt c¶ c«ng viÖc néi trî trong Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp gia ®×nh: Ch¨m sãc con c¸i, ch¨m lo viÖc hä hµng... Phô n÷ ph¶i g¸nh nhiÖm vô 2 vai, trong khi nam giíi chØ cÇn ®i lµm kiÕm thu nhËp lµ ®ñ. C¸c c«ng viÖc gia ®×nh, viÖc nhµ chiÕm gÇn hÕt thêi gian nghØ ng¬i cña phô n÷. §iÒu nµy l¹i kh«ng ®îc coi lµ qu¸ søc ®èi víi phô n÷. Trong khi ®¬ng nhiªn coi kho¶ng thêi gian nghØ ng¬i nµy lµ phï hîp ®èi víi nam giíi. C¸c c«ng viÖc nhµ "kh«ng tªn" nµy dêng nh "kho¸n tr¾ng" ®æ dån lªn vai ngêi phô n÷ vµ tù giao phã cho ®ã lµ "thiªn chøc, bæn phËn" ngêi vî, ngêi mÑ trong gia ®×nh. ViÖc kh«ng ®¸nh gi¸ cao nh÷ng c«ng viÖc nhµ v× chóng kh«ng t¹o ra thu nhËp. Bëi vËy, khi nam giíi ®ãng gãp cho thu nhËp gia ®×nh nhiÒu h¬n phô n÷ (tøc lµ kiÕm ®îc nhiÒu tiÒn), hä ®îc coi lµ ch¨m lo cho gia ®×nh, ®· "hy sinh" ®· yªu vî, th¬ng con. Do ®Çu ãc gia trëng, do ®Þnh kiÕn giíi mµ ngêi ®µn «ng gÇn nh ®øng ngoµi cuéc, hä tù cho ®ã lµ c«ng viÖc cña phô n÷. MÆt kh¸c, chóng ta thÊy c¸c c«ng viÖc gia ®×nh thêng tÎ nh¹t, lÆp ®i lÆp l¹i vµ thêng ë t thÕ kh«ng cã lîi cho sù ph¸t triÓn thÓ chÊt. VÝ dô: C«ng viÖc g¸nh níc, lÊy cñi, nhÆt cá... lµm ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn cét sèng. Th«ng thêng ë nhiÒu gia ®×nh, khi ph¶i lùa chän ph©n c«ng gi÷a thêi gian ch¨m sãc gia ®×nh vµ thêi gian ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp c¸ nh©n th× phô n÷ thêng ph¶i "nhêng" thêi gian còng cè sù nghiÖp cho chång,"nhËn" vÒ m×nh tr¸ch nhiÖm thay chång ch¨m con, lo cho gia ®×nh. Nh vËy míi ®îc tiÕng lµ vî hiÒn. Cßn nÕu muèn cã vÞ trÝ ngang víi nam giíi th× víi quü thêi gian cã h¹n ®ã, dÜ nhiªn phô n÷ chØ cßn lùa chän duy nhÊt lµ: gång m×nh ®¶m nhiÖm träng tr¸ch hai vai. Nh×n kh¸ch quan, th× ®iÒu nµy l¹i m©u thuÉn khi hä l¹i lu«n ®îc gäi lµ "ph¸i yÕu", cÇn ®îc che chë. TÊt nhiªn, ®îc ch¨m lo hy sinh cho chång con, gia ®×nh lµ phÈm h¹nh tèt ®Ñp cÇn ph¸t huy cña mçi ngêi vî ngêi mÑ. Song nÕu ph©n tÝch mét c¸ch c«ng b»ng trªn tinh thÇn "chung vai g¸nh v¸c" chuyÖn gia ®×nh vµ xÐt vÒ mÆt cÊu t¹o sinh häc nh vËy th× sù ph©n c«ng lao ®éng nµy cha hîp lý vµ thiÕu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña phô n÷. Tãm l¹i, nam giíi ph¶i kiÕm tiÒn, nhng phô n÷ còng ph¶i lao ®éng ®Ó kiÕm sèng thÕ mµ viÖc nhµ l¹i chØ do ngêi phô n÷ ®¶m ®¬ng th× thËt lµ kh«ng c«ng b»ng. 4. Quan niÖm vÒ con rÓ, con d©u trong gia ®×nh ë rÓ kh«ng cßn lµ mét kh¸i niÖm xa l¹. Tuy nhiªn nÕu chuyÖn lµm d©u gÇn nh lµ sù hiÓn nhiªn, ë rÓ tr¸i l¹i ®îc xem nh chuyÖn kú l¹. ViÖc ë rÓ ®îc xem lµ lÐp vÕ vai trß trô cét cña ngêi ®µn «ng. V× lÏ ®ã, n¶y sinh ra ®Þnh kiÕn sai lÖch: ë rÓ kh«ng ®îc t«n träng. Ngêi chång lu«n c¶m thÊy tù ti vµ mÊt mÆt víi b¹n bÌ, ngêi th©n. D luËn thêng ch©m chäc hä b»ng c©u thµnh ng÷ quen thuéc: "chã chui gÇm ch¹m". Thµnh ng÷ ng¾n gän chøa ®Çy sù mÆc c¶m vµ tñi nhôc cña mét ngêi ®µn «ng khi ph¶i sèng trong hoµn c¶nh "¨n nhê nhµ vî". ThÕ nhng cã thÓ thÊy chµng rÓ thêi nay t×nh nguyÖn ë nhµ vî v× rÊt nhiÒu lý do: Vî lµ con mét, nhµ vî ®¬n chiÕc, tiÕt kiÖm chi phÝ, thuËn tiÖn ®i lµm... dï lµ lý do nµo, viÖc ë rÓ còng chØ nh»m môc ®Ých gióp cuéc sèng gia ®×nh dÔ chÞu h¬n. MÆt kh¸c, dï lµ ë rÓ, ngêi ®µn «ng vÉn ®éc lËp, ®ãng gãp tµi chÝnh vµ nh÷ng tiÕng nãi trong gia ®×nh. Cho nªn, h¹ thÊp lßng tù träng vµ vÞ thÕ ngêi con trai ë rÓ nh thÕ míi lµ ®Þnh kiÕn sai lÖch trong gia ®×nh. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Quan niÖm "d©u lµ con, rÓ lµ kh¸ch" vÉn cßn tån t¹i vµ ¶nh hëng nhiÒu trong t©m lý nhiÒu gia ®×nh. DÉn ®Õn sù bÊt c«ng trong c¸ch c xö, t©m lý gi÷ vai trß, tr¸ch nhiÖm con d©u - con rÓ trong gia ®×nh chång vî sù bÊt b×nh. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ trong c¸ch c xö, ph©n biÖt gi÷a con d©u- con rÓ: Khi vÒ lµm d©u, ngêi vî ph¶i qu¸n xuyÕn hÕt nh÷ng c«ng viÖc cña nhµ chång v× hä ®îc xem nh mét thµnh viªn cña gia ®×nh "xuÊt gi¸ tßng phu", "thuyÒn theo l¸i, g¸i theo chång". BÊt kÓ ngoµi x· héi hä lµm g×, khi vÒ ®Õn nhµ, hä vÉn ph¶i lµ mét c« d©u th¶o hiÒn, giái dang, vÐn khÐo. Ngîc l¹i, ®èi víi con rÓ, gia ®×nh bªn vî cã xu híng Ýt kh¾t khe h¬n. ë rÓ dÜ nhiªn kh«ng hoµn toµn gièng nh lµm d©u, cã nhÑ nhµng h¬n. Song ®iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ con rÓ ®îc quyÒn "kho¸n tr¾ng" mäi viÖc lªn vai ngêi con d©u ®¶m nhiÖm. Cßn rÊt nhiÕu quan nhiÖm biÓu hiÖn bÊt b×nh ®¼ng giíi trong mèi quan hÖ d©u - rÓ trong gia ®×nh nh: nguêi con g¸i vÒ nhµ chång ë, ph¶i lo toan cho nhµ chång, con bªn nhµ vî, ngêi con rÓ cã lo th× còng chØ lµ phô. C¸c quan niÖm sinh ho¹t do ®ã còng ph¶i lµ: anh em bªn hä néi gÇn gòi h¬n, cßn con g¸i ®i lÊy chång th× an phËn nhµ chång. ChÝnh v× vËy, thêng ph¸t sinh c¸c m©u thuÉn: mÑ chång - nµng d©u, chÞ d©u - em chång... chø rÊt Ýt khi nghe d luËn ®Ò cËp ®Õn m©u thuÉn bè vî - con rÓ, anh rÓ - em vî... 5. BiÓu hiÖn cña b¹o hµnh gia ®×nh Hµnh h¹,®¸nh ®Ëp hoÆc c¸c hµnh vi cè ý x©m h¹i ®Õn søc kháe, tÝnh m¹ng. L¨ng m¹ hoÆc cã hµnh vi cè ý kh¸c xóc ph¹m ®Õn danh dù, nh©n phÈm c¸c thµnh viªn kh¸c. C« lËp, xua ®uæi hoÆc g©y ¸p lùc thêng xuyªn vÒ t©m lý g©y hËu qu¶ nghiªm träng nh: ly th©n, chiÕn tranh l¹nh.. Ng¨n c¶n viÖc thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô trong quan hÖ gia ®×nh gi÷a n÷ giíi nam vµ n÷. Cìng Ðp quan hÖ t×nh dôc.Cìng Ðp t¶o h«n, cìng Ðp kÕt h«n, ly h«n hoÆc c¶n trë h«n nh©n tù nguyÖn tiÕn bé. ChiÕm ®o¹t, hñy ho¹i, ®Ëp ph¸ hoÆc cã hµnh vi kh¸c cè ý lµm h háng tµi s¶n riªng cña vî (chång), nam (n÷) hoÆc cã hµnh vi l¹m quyÒn vÒ tµi s¶n chung nh»m g©y søc Ðp, t¹o sù lÖ thuéc vÒ tµi chÝnh. VÝ dô: chång n¾m gi÷ tµi s¶n toµn quyÒn quyÕt ®Þnh. Cìng Ðp thµnh viªn trong gia ®×nh lµm viÖc qu¸ søc, ®ãng gãp tµi chÝnh qu¸ kh¶ n¨ng cña hä, kiÓm so¸t, qu¶n lý thu nhËp cña chång (vî), con trai (con g¸i). Cã hµnh vi tr¸i ph¸p luËt buéc thµnh viªn trong gia ®×nh ra khái chæ ë. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Ch¬ng II: C¬ së thùc tÕ vÒ BÊt b×nh ®¼ng giíi ë ViÖt Nam I. B×nh ®¼ng giíi theo t tëng Hå ChÝ Minh. 1. Hå ChÝ Minh vµ cuéc ®Êu tranh thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng nam n÷ trong ®êi sèng gia ®×nh. Th¸ng 10/1946, b¶n HiÕn ph¸p ®Çu tiªn cña níc ViÖt Nam D©n Chñ Céng Hßa ®· chÝnh thøc ban hµnh quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷ ®îc c«ng nhËn. Hå Chñ tÞch nãi: "B¶n hiÕn ph¸p ®· tuyªn bè víi ThÕ giíi d©n téc ViÖt Nam ®· cã ®ñ mäi quyÒn tù do. HiÕn ph¸p ®· tuyªn bè víi thÕ giíi phô n÷ ViÖt Nam ®· ®øng ngang hµng víi ®µn «ng ®Ó hëng mäi quyÒn c«ng d©n". Khi quyÒn nam n÷ b×nh ®¼ng ®îc c«ng bè vµ thõa nhËn, cã ngêi lÇm tëng r»ng, viÖc gi¶i phãng phô n÷ nh vËy ®· ®îc gi¶i phãng, do ®ã thi hµnh luËt ph¸p cã thÓ lµ dÔ dµng, thuËn lîi. Hå chñ tÞch ®· s¸ng suèt chØ ra r»ng: Con ®êng ®Êu tranh ®Ó thùc hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng thËt sù cho phô n÷ khã kh¨n vµ l©u dµi. NhiÒu ngêi lÇm tëng ®ã lµ viÖc dÔ, chØ dõng l¹i ë c¸c hµnh ®éng: h«m nay anh nÊu c¬m, r÷a b¸t, quÐt nhµ thÕ lµ b×nh ®¼ng, b×nh quyÒn. LÇm to! §©y lµ mét cuéc c¸ch m¹ng to vµ khã. "v× träng trai khinh g¸i lµ mét thãi quen mÊy ngh×n n¨m ®Ó l¹i, v× nã ¨n s©u trong ®Çu ãc cña mäi ngêi, mäi gia ®×nh, mäi tÇng líp x· héi". VÊn ®Ò gi¶i phãng phô n÷ lµ mét vÊn ®Ò x· héi to lín ®ßi hái vÒ mÆt quan t©m cña tÊt c¶ mäi ngêi. §©y kh«ng chØ lµ gi¶i phãng nh÷ng m©u thuÉn tranh chÊp gi÷a hai giíi nam vµ n÷, còng kh«ng ph¶i lµ viÖc riªng cña phô n÷. Hå ChÝ Minh chØ râ: "muèn gi¶i phãng phô n÷ kh«ng chØ thùc hiÖn mét sù ph©n c«ng míi, b×nh ®¼ng gi÷a vî vµ chång trong c«ng viÖc gia ®×nh. Mµ c¸i c¨n b¶n lµ ph¶i cã sù ph©n c«ng, s¾p xÕp l¹i lao ®éng cña toµn x· héi, ®a phô n÷ tham gia vµo nhiÒu ngµnh nghÒ nh nam giíi. CÇn tæ chøc l¹i ®êi sèng còng nh sinh ho¹t gia ®×nh ®Ó phô n÷ gi¶m nhÑ c«ng viÖc bÕp nóc, ch¨m lo con c¸i, cã ®iÒu kiÖn tham gia s¶n xuÊt, häc tËp n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt. Tõ ®ã, chÞ em míi cã ®ñ kh¶ n¨ng lµm nhiÒu c«ng viÖc chuyªn m«n vµ ®¶m nhiÖm ®îc nh÷ng chøc vô c«ng t¸c ngang hµng víi nam giíi. §ã lµ mét cuéc c¸ch m¹ng thùc sù lín". "v× kh«ng thÓ dïng vò lùc mµ ®Êu tranh... vò lùc cña cuéc c¸ch m¹ng nµy lµ thùc sù tiÕn bé vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa, ph¸p luËt. Ph¶i c¸ch m¹ng tõng ngêi, tõng gia ®×nh ®Õn toµn d©n. Dï to vµ khã ph¶i nhÊt ®Þnh thµnh c«ng". Nhng muèn biÕn quyÒn b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷, tõ mét luËt lÖ trë thµnh hiÖn thùc sinh ®éng trong cuéc sèng, biÕn ý thøc t«n träng phô n÷ thµnh nÕp sèng ®¹o ®øc cña mäi ngêi th× ®ßi hái sù næ lùc hÕt søc to lín cña toµn d©n, cña toµn phô n÷ ®Ó x©y dùng mét x· héi míi, mét kiÓu ngêi míi XHCN. Hå ChÝ Minh chØ râ: "Díi chÕ ®é phong kiÕn vµ thùc d©n, phô n÷ bÞ ¸p bøc tµn tÖ. Ngoµi x· héi th× phô n÷ bÞ xem khinh lµ n« lÖ. ë gia ®×nh th× hä bÞ k×m h·m trong xiÒng xÝch "tam tßng". Do ®ã, Ngêi nãi "phô n÷ muèn b×nh ®¼ng kh«ng ph¶i b¶o §¶ng, b¶o ChÝnh phñ hay nam giíi mêi ngåi vÞ trÝ nµo ®ã, mµ ph¶i tù ®Êu tranh ®Ó giµnh lÊy". Hå Chñ TÞch ®· ®¸nh gi¸ cao vai trß cña phô n÷ trong cuéc sèng trêng kú kh¸ng chiÕn, dùng níc vµ gi÷ níc. Ngêi ®éng viªn chÞ em ph¸t huy truyÒn thèng chiÕn ®Êu dòng c¶m cña Bµ Trng, Bµ TriÖu, NguyÔn ThÞ Minh Khai, Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ §Þnh... Ngêi tá lßng kÝnh träng c¸c n÷ liÖt sÜ ®· hi sinh cho Tæ quèc, lu«n lu«n göi lêi th¨m hái c¸c bµ mÑ bé ®éi, c¸c gia ®×nh liÖt sü. §¶ng, B¸c Hå phong tÆng phô n÷ ViÖt Nam 8 ch÷ vµng "Anh hïng, bÊt khuÊt, trung hËu, ®¶m ®ang" vµ trong thêi kú kh¸ng chiÕn lµ "Trung hËu, ®¶m ®ang, tµi n¨ng, anh hïng". §©y kh«ng chØ lµ sù khÝch lÖ ®éng viªn. Mµ cßn lµ sù thõa nhËn, ®¸nh gi¸ vai trß to lín cña phô n÷ ViÖt Nam. Víi truyÒn thèng ®ã, phô n÷ ViÖt Nam "giái viÖc níc, ®¶m viÖc nhµ" tiÕp tôc vît qua mäi thµnh kiÕn vµ thö th¸ch v¬n lªn hoµn thµnh tèt vai trß lµm vî, lµm mÑ, thµnh viªn gia ®×nh vµ vai trß c«ng d©n. Quan t©m tíi nhiÖm vô b×nh quyÒn nam n÷, x©y dùng gia ®×nh h¹nh phóc, tiÕn bé, Hå ChÝ Minh nh¾c nhë chÞ em "ph¶i n©ng cao tinh thÇn lµm chñ, cè g¾ng häc tËp vµ phÊn ®Êu; ph¶i xo¸ bá t tëng b¶o thñ, tù ti, ph¶i ph¸t triÓn chÝ khÝ tù cêng, tù lËp". §ång thêi còng chØ râ c¸c cÊp ñy §¶ng vµ chÝnh quyÒn "ph¶i cã ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ gióp ®ì ®Ó n©ng cao h¬n n÷a ®Þa vÞ cña phô n÷". 2. X©y dùng gia ®×nh b×nh ®¼ng - tiÕn bé - h¹nh phóc theo quan ®iÓm chñ nghÜa M¸c Lªnin - t tëng Hå ChÝ Minh 2.1 Gia ®×nh no Êm §ñ ¨n, ®¶m b¶o dinh dìng hîp lý §ñ mÆc, phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vµ lµm viÖc. Cã nhµ ë æn ®Þnh, v÷ng ch¾c. Cã c¸c tiÖn nghi, ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu phôc vô sinh ho¹t gia ®×nh. 2.2. Gia ®×nh b×nh ®¼ng Mäi thµnh viªn gia ®×nh cã kh¶ n¨ng vµ tïy theo kh¶ n¨ng cïng chia sÏ, bµn b¹c quyÕt ®Þnh vµ tham gia vµo mäi c«ng viÖc. Mäi thµnh viªn gia ®×nh ®Òu cã c¬ héi nh nhau ®Ó hëng c¸c quyÒn lîi trong häc tËp, nghØ ng¬i, ch¨m sãc søc kháe, hëng thô v¨n hãa, tham gia c¸c c«ng t¸c x· héi vµ sinh ho¹t c«ng ®ång. TruyÒn thèng tèt ®Ñp kÝnh trªn, nhêng díi, t«n träng, qu©n t©m lÉn nhau ®îc ph¸t huy. Kh«ng cã biÓu hiÖn ph©n biÖt con trai, con g¸i. Kh«ng cã b¹o hµnh gia ®×nh. 2.3. Gia ®×nh tiÕn bé Thùc hiÖn tèt quyÒn b×nh ®¼ng gia ®×nh. Lao ®éng giái, biÕt ¸p dông khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt. Mäi thµnh viªn trong gia ®×nh cã lèi sèng lµnh m¹nh, thùc hiÖn nÕp sèng v¨n minh, biÕt t«n träng vµ gi÷ g×n thµnh phong mü tôc cña v¨n hãa gia ®×nh ViÖt Nam, cã ý thøc rÌn luyÖn thÓ lùc n©ng cao søc kháe; kh«ng sa vµo tÖ n¹n x· héi, kh«ng mª tÝn dÞ ®oan, kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt. C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh tÝch cùc häc tËp. C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh trong ®é tuæi sinh ®Î ®Òu thùc hiÖn kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. Thùc hiÖn vÖ sinh an toµn thùc phÈm, vÖ sinh m«i têng. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Mäi thµnh viªn trong gia ®×nh ®Òu thùc hiÖn tèt ®êng lèi chñ tr¬ng, luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc, thùc hiÖn tèt quy íc cña c«ng ®ång d©n c, (lµng, x·, khu tËp thÓ...). 2.4. Gia ®×nh h¹nh phóc Gia ®×nh h¹nh phóc lµ mäi thµnh viªn trong gia ®×nh hoµn toµn hµi lßng, to¹i nguyÖn víi tæ Êm cña m×nh. Khi mét gia ®×nh ®¹t c¶ 3 tiªu chÝ: No Êm, b×nh ®¼ng, tiÕn bé th× c¬ b¶n ®· lµ gia ®×nh h¹nh phóc. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp II. NhËn ®Þnh vÒ møc ®é bÊt b×nh ®¼ng giíi t¹i ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y (2005 - 2010) Phô n÷ ViÖt Nam chiÕm 52% d©n sè, 53% lao ®éng ®· gãp phÇn to lín vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Tuy nhiªn, phô n÷ ViÖt Nam vÉn ®ang lµ ®èi tîng chÝnh cña bÊt b×nh ®¼ng giíi, ®Æc biÖt lµ ë gãc ®é gia ®×nh. BÊt b×nh ®¼ng giíi cha cã håi kÕt mµ tr¸ch nhiÖm cña phô n÷ ®èi víi gia ®×nh vµ con c¸i vÉn rÊt nÆng nÒ: t×nh tr¹ng thiÕu m¸u diÔn ra phæ biÕn ë c¸c bµ mÑ mang thai; n¹n b¹o hµnh, ph©n biÕt ®èi xö tån t¹i trong mäi tÇng líp d©n c; c¬ héi häc tËp, vay vèn lµm ¨n, th¨ng tiÕn, kÓ c¶ møc l¬ng cña chÞ em vÉn thua xa so víi nam giíi. Ngµy 28/4/2004 Tæng côc thèng kª ®· c«ng bè kÕt qu¶ ®iÒu tra møc sèng hé gia ®×nh n¨m 2002. ë ViÖt Nam, b¹o lùc gia ®×nh kh«ng ph¶i lµ míi, chÕ ®é phô hÖ, t tëng träng nam, khinh n÷ ®· kÐo theo sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a phô n÷a vµ nam giíi. Tríc ®©y nh÷ng ngêi phô n÷ bÞ hµnh h¹ chñ yÕu lµ sèng phô thuéc vµo chång. Khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, vai trß cña phô n÷ còng thay ®æi, song thùc tÕ ®· ghi nhËn rÊt nhiÒu trêng hîp phô n÷ kiÕm nhiÒu tiÒn h¬n l¹i bÞ chång ®¸nh. Theo nghiªn cøu cña Héi LHPNVN th× nh÷ng trêng hîp nµy chiÕm 72% trong sè nh÷ng vô xung ®ét gia ®×nh (2005 - VietNamnet). Hµng n¨m, ë níc ta cã kho¶ng 2/3 trong tæng sè gia ®×nh cã hµnh vi b¹o lùc vÒ thÓ chÊt (®¸nh ®Ëp), 25% gia ®×nh cã hµnh vi b¹o lùc tinh thÇn, 30% cÆp vî chång cã Ðp buéc quan hÖ t×nh dôc. Râ nÐt nhÊt lµ t×nh tr¹ng m©u thuÉn, bÊt hßa gia ®×nh vÉn cßn x¶y ra ë mét sè n¬i, tuy cha ®Õn møc nghiªm träng, song phô n÷ lµ nh÷ng ngêi chÞu søc Ðp rÊt lín tõ gia ®×nh, nhÊt lµ tõ ngêi chång. Mét trong nh÷ng søc Ðp lµm ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn søc kháe cña phô n÷, ph¸ vì nÒn t¶ng gia ®×nh h¹nh phóc ®ã lµ t×nh tr¹ng b¹o lùc gia ®×nh. Qua kh¶o s¸t mét sè ®Þa ph¬ng cã nguy c¬ cao cho thÊy tû lÖ c¸c gia ®×nh bÊt hßa chiÕm 22,05%, tû lÖ phô n÷ bÞ ®¸nh ®Ëp ngîc ®·i chiÕm 12%. Trong ®ã, nhiÒu vô ®Ó l¹i th¬ng tÝch tõ 10 - 40% lµm tæn th¬ng ®Õn søc kháe vµ tinh thÇn cña phô n÷. NÕu ai ®ã cã dÞp chøng kiÕn mét ngêi chång miÒn T©y Nam Bé nhËu say råi trãi vî vµo cét nhµ ®¸nh, míi thÊu hiÓu t¹i sao íc m¬ lÊy chång ngo¹i, chång ViÖt KiÒu l¹i cã ë nhiÒu c« g¸i xø nµy ®Õn thÕ. NÕu nh×n c¶nh nh÷ng ngêi phô n÷ ë Hµ T©y dËy tõ 4h s¸ng ®¹p xe c¸ch 30km vÒ Hµ Néi b¸n hµng rong, ®Õn 6h tèi vÒ nhµ lµ "®©m rÇm" vµo bÕp nÊu c¸m heo, trong lóc «ng chång ®i ®¸nh tæ t«m th× míi thÊy viÖc c¸c c« g¸i s½n sµng chÞu khæ, chÞu nhôc ë xø Ngêi ®Ó lÊy Ýt tiÒn cho mÑ m×nh ®ì bÞ cha ®¸nh kh«ng cã g× lµ l¹. B¹o lùc phô n÷ - c¶ vÒ thÓ x¸c vµ t tëng vÉn diÔn ra 1 c¸ch dai d¼ng vµ c«ng khai ë x· héi ViÖt Nam, nhÊt lµ ë n«ng th«n (®iÒu nµy ®· ®îc truyÒn th«ng nhiÒu lÇn nh¾c ®Õn). G¸nh nÆng ©u lo ®Æt qu¸ lªn vai ph¸i n÷ khi mµ hä qu¸ Ýt søc lùc (theo nghÜa ®en vµ nghÜa bãng). ViÖt Nam cã ®Õn 66% vô ly h«n liªn quan ®Õn b¹o hµnh gia ®×nh, 5% phô n÷ ®îc hái thõa nhËn bÞ chång ®¸nh ®Ëp thêng xuyªn; 8,2% hé d©n n«ng th«n vµ 80% hé d©n ë thµnh phè cã x¶y ra b¹o lùc. Tû lÖ phô n÷ bÞ ngîc ®·i trong nh÷ng gia ®×nh kh¸ gi¶ ë møc cao lµ 76% (thèng kª cña viÖc x· héi häc 2006). C¸c nhµ ho¹t ®éng x· héi cho r»ng: c¶ tin lµ nguyªn nh©n khiÕn chÞ em phô n÷ bÞ r¬i vµo n¹n nh©n b¸n ngêi. Bëi v× nÕu kh«ng qu¸ bÊt h¹nh, kh«ng ph¶i sèng trong ®Þa ngôc gia ®×nh th× ngêi phô n÷ kh«ng dÔ bÞ dô Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp dç nh vËy. ChÝnh sù träng nam khinh n÷, t tëng ph©n biÖt giíi khiÕn chÞ em bÞ ®èi xö tÖ b¹c, rÎ róng, bÞ tæn th¬ng nÆng nÒ. Do ®ã, chÞ em lu«n mong muèn tho¸t khái t×nh tr¹ng nµy. Vµ thËt dÔ hiÓu, khi bÞ mï qu¸ng tin theo ngêi s½n chia sÏ, høa hÑn gióp hä. Cã lÏ kh«ng ai bá nhµ ra ®i khi häc ®îc sèng trong mét gia ®×nh h¹nh phóc. MÆc dï hiÖn tîng bÊt b×nh ®¼ng giíi ®· ®îc nãi ®Õn rÊt nhiÒu nhng ®©u ®ã t×nh tr¹ng nµy vÉn t¸i diÔn vµ g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng, tiÕp tay cho n¹n bu«n b¸n phô n÷ vµ trÎ em. NhiÒu bËc cha mÑ ®· béc lé sù khao kh¸t cã con trai cña hä ®Õn møc n¹o ph¸ nh÷ng bµo thai bÐ g¸i hoÆc cã nh÷ng ngêi vî ®· lÐn lót cíi vî lÎ cho chång. HËu qu¶ ®a ®Õn kh¸ nghiªm träng, cã ngêi chång khi cã vî lÏ th× yªu chiÒu vµ h¾t hñi vî c¶. Dêng nh t©m lý muèn cã con trai nèi dâi t«ng ®êng vÉn lµ t©m lý ¨n s©u b¸m rÔ ë nhiÒu ngêi d©n ViÖt. §Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi d©n ë n«ng th«n, d©n téc vïng s©u vïng xa nhËn thøc cßn kÐm. Còng xuÊt ph¸t tõ nguyÖn väng mong muèn cã con trai mµ trong mét cuéc ®iÒu tra x· héi ë Hµ Néi cã 2/3 sè ngêi ®îc hái ®· nªu nguyÖn väng muèn sinh con thø 3 (2008) (Theo Vietnam.net) Theo b¸o c¸o gÇn ®©y nhÊt cña UBDS - GD vµ trÎ em ViÖt Nam, níc ta cã hiÖn tîng mÊt c©n b»ng giíi tÝnh khi sinh. T tëng träng nam khinh n÷ khiÕn sè nam giíi c©n b»ng giíi tÝnh nhiÒu h¬n n÷ giíi. Vµ ®iÒu nµy cho thÊy r»ng c¸ch nh×n nhËn vÒ ngêi phô n÷ cña chóng ta vÉn cha ®îc c¶i thiÖn nhiÒu. B×nh ®¼ng giíi ®ang thùc sù lµ mét cuéc c¸ch m¹ng khã kh¨n vµ l©u dµi v× sù h¹ thÊp, khinh miÖt ®èi víi phô n÷ ®· tån t¹i hµng ngh×n n¨m nay vµ khi ViÖt Nam ®øng thø 89/143 trong cuéc ®iÒu tra vÒ chØ sè giíi, khi ViÖt Nam cßn 70% d©n sè lµm n«ng nghiÖp, víi mÆt hµng d©n trÝ thÊp, cã thÓ kÕt luËn vÒ bÊt b×nh ®¼ng lµ phæ biÕn ë ViÖt Nam. Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49 TiÓu luËn tèt nghiÖp Ch¬ng III: ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh t¹i thµnh phè ®ång Híi I. Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi 1. Thùc tr¹ng vÒ nhËn thøc ®èi víi vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh t¹i thµnh phè §ång Híi 1.1 Nh÷ng quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò bÊt b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh cña ngêi d©n thµnh phè §ång Híi: VÊn ®Ò vÒ b×nh ®¼ng giíi ®îc quan t©m kh¸ nhiªï trong mét bé phËn lín cña ngêi d©n trªn ®Þa bµn TP. §ång Híi.Tuy nhiªn, quan niÖm cho ®óng vÒ b×nh ®¼ng giíi cßn ®îc ngêi d©n nh×n nhËn díi nhiÒu gèc ®é kh«ng gièng nhau.Vµ nh vËy còng cã nghÜa lµ chóng ta ®ang t×m mét vËt mµ cha biÕt râ vÒ nã. Thø nhÊt, nhiÒu ngêi khi hiÓu vÒ b×nh ®¼ng giíi l¹i nhÇm lÉn gi÷a quyÒn b×nh ®¼ng giíi víi quan niÖm x· héi vÒ truyÒn thèng thuÇn phong mü tôc (kh«ng ph¶i thñ tôc). Ch¼ng h¹n cã nhiÒu ngêi cho r»ng "phô n÷ thêi ®¹i míi th× ®îc b×nh ®¼ng víi nam giíi cho nªn viÖc ®i nhÑ nãi khÏ, yÓu ®iÖu thôc n÷ lµ kh«ng cÇn thiÕt n÷a". Chóng ta thÊy r»ng, ngay c¶ ®µn «ng, con trai ®©u ph¶i ai còng b« b« ngoµi ®êng, chöi tôc, chöi thÒ lín tiÕng sæ sµng ®©u. T«i d¸m ch¾c b¹n sÏ yªu mét ngêi ®µn «ng lÞch l·m, ¨n nãi tÕ nhÞ, tõ tèn h¬n lµ mét ngêi suèt ngµy om xßm ngoµi ®êng, chuyÖn g× còng ®a ra bíi mãc, ca th¸n... Dï x· héi cã nhiÒu biÕn cè ®Õn ®©u th× ¨n nãi nhá nhÑ, cã duyªn vÉn lµ mét nÐt v« cïng hÊp dÉn cña ngêi phô n÷, thêi ®¹i nµo ®µn «ng còng thÝch phô n÷ cã vÎ ®Ñp kÝn ®¸o dÞu dµng: "Cho nªn anh nãi víi nµng DÞu dµng cßn quý h¬n vµng em ¬i" VÎ ®Ñp cña lêi ¨n tiÕng nãi, c¸ch c xö nµy chÝnh lµ mét nÐt ®Ñp truyÒn thèng cña chuÈn mùc tø ®øc (Ng«n) trong cuéc sèng hiÖn ®¹i: "Con ®êng häc thãi chua ngoa Hä hµng ghÐt bá, ngêi ta chª cêi" Vµ nh vËy, víi ngêi ®µn «ng, nÐt ®Ñp cña lßng bao dung, ®é lîng, biÕt b¶o vÖ vun vÐn cho gia ®×nh m×nh... sÏ kh«ng bao giê lµ lçi thêi, l¹c hËu, sÏ kh«ng bao giê bÞ xem lµ ®¸nh mÊt nam tÝnh hay " sî vî" khi sèng hÕt m×nh v× gia ®×nh, v× con. ChiÒu vî th¬ng con kh«ng ph¶i lµ sî vî vµ còng kh«ng cã g× lµ ®¸ng tr¸ch, lµ xÊu hæ mµ chØ lµm cho hä ®µn «ng h¬n vµ t×nh c¶m vî chång hßa hîp s©u s¾c h¬n. Nh «ng cha ta vÉn d¹y con trai: "Lµm trai ®øng ë trªn ®êi Sèng cho xøng ®¸ng gièng nßi nhµ ta" Tãm l¹i, khi thùc hiÖn b×nh ®¼ng giíi trong gia ®×nh ®øng nhÇm lÉn gi÷a b×nh ®¼ng giíi víi truyÒn thèng v¨n hãa, V× nÕu nhÇm lÉn nh vËy th× trong t¬ng lai chóng ta sÏ ®øng tríc nguy c¬ mÊt ®i c¶ nÒn v¨n hãa rÊt ®¸ng quý. Nh÷ng nÐt ®Ñp dÞu dµng, c xö tÕ nhÞ, biÕt chia sÏ, th«ng minh, hi sinh v× gia ®×nh... vÉn lµ mét phÇn v« cïng quý b¸u, lµ c¬ së ®Ó x©y dùng h¹nh phóc gia ®×nh. B×nh Sinh viªn: TrÇn ThÞ Thanh T©m - C§ C«ng t¸c x· héi K49