Tài liệu Biện pháp quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường cao đẳng nghề công nghệ và nông lâm phú thọ trong giai đoạn hiện nay.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN VĂN HÙNG BIÊN PHÁP QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHỆ VÀ NÔNG LÂM PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Hà Nội – 2011 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC NGUYỄN VĂN HÙNG BIÊN PHÁP QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHỆ VÀ NÔNG LÂM PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành : QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 05 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGÔ QUANG SƠN Hà Nội - 2011 MỤC LỤC MỞ ĐẦU Trang 1. Lý do chọn đề tài.................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................. 2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu........................................................ 2 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài................................................. 2 5. Giả thuyết khoa học................................................................................ 3 6. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................. 3 7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................ 3 8. Những đóng góp mới của đề tài............................................................. 4 9 Cấu trúc luận văn .................................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ............................................................................................ 5 1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu......................................................... 5 1.1.1 Ngoài nước....................................................................................... 5 1.1.2. Trong nước....................................................................................... 6 1.2 Một số khái niệm cơ bản...................................................................... 9 1.2.1. Quản lý............................................................................................. 9 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường.......................................... 13 1.2.3. Quản lý hoạt động dạy học.............................................................. 16 1.2.4. Phương pháp dạy học....................................................................... 19 1.2.5. Đổi mới phương pháp dạy học......................................................... 19 1.2.6. Công nghệ, công nghệ thông tin ..................................................... 20 1.2.7. Biện pháp quản lý............................................................................. 22 1.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học..................................... 23 1.3.1. Môi trường đa học tập phương tiện.................................................. 23 1.3.2. Phần mềm dạy học........................................................................... 27 1.3.3 Giáo án dạy học tích cực có ứng dụng công nghệ thông tin và giáo án dạy học tích cực điện tử......................................................................... 29 1.3.4.Các mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học................ 34 1.4. Quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường cao đẳng nghề................................................................................................... 35 1.4.1. Quản lý việc xây dựng phòng học đa phương tiện.......................... 35 1.4.2. Quản lý việc sử dụng các phần mềm dạy học.................................. 38 1.4.3.Quản lý việc thiết kế và sử dụng giáo án dạy học tích cực có ứng dụng công nghệ thông tin........................................................................... 38 Tiểu kết chương 1...................................................................................... 41 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHỆ VÀ NÔNG LÂM PHÚ THỌ............................................. 43 2.1. Khái quát về trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ.............................................................................................................. 43 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.................................................... 43 2.1.2. Nhiệm vụ của nhà trường................................................................. 44 2.1.3. Đội ngũ giáo viên trường ................................................................ 44 2.1.4. Về tình hình cơ sở vật chất của trường............................................ 50 2.1.5. Thực trạng dạy học ở trường ........................................................... 53 2.2. Thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học ở các khoa , bộ môn trong trường................................................................................................ 56 2.2.1. Việc triển khai thực hiện chỉ thị, nghị quyết, chủ trương chính sách của Đảng,nhà nước và những điều kiện để phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ ................................................................................ 2.2.2. Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công 56 nghệ và Nông lâm Phú Thọ............................................................ 57 2.2.3. Ứng dụng Công nghệ thông tin trong dạy học................................ 58 2.3. Thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học...... 62 2.3.1.Quản lý việc xây dựng và sử dụng phòng học đa phương tiện................................................................................................. 62 2.3.2. Quản lý việc sử dụng phần mềm dạy học......................................... 63 2.3.3. Quản lý việc thiết kế và sử dụng giáo án dạy học tích cực có ứng dụng công nghệ thông tin........................................................ 64 2.4. Phân tích thực trạng ứng dụng và quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ................................................................................................ 67 2.4.1. Mặt mạnh.......................................................................................... 67 2.4.2. Mặt yếu............................................................................................. 67 2.4.3. Phân tích nguyên nhân tồn tại........................................................... 68 Tiểu kêt chương 2....................................................................................... 70 Chương 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ CÔNG NGHỆ VÀ NÔNG LÂM PHÚ THỌ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.................................................................................... 71 3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp............................................................... 71 3.1.1. Các văn kiện của Đảng, Nhà nước và ngành Giáo dục và đào tạo về ứng dụng công nghệ thông tin .............................................................. 71 3.1.2 Định hướng chỉ đạo phát triển đào tạo của trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ.............................................................. 72 3.2. Những nguyên tắc đề xuất các biện pháp............................................ 74 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ............................... 74 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn................................................... 74 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi và tính hiệu quả........................... 75 3.3. Các biện pháp quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và nông lâm Phú Thọ....................... 75 3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho giáo viên về tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.............................. 75 3.3.2. Biện pháp 2: Tăng cường đầu tư mua sắm thiết bị dạy học hiện đại, xây dựng phòng học đa phương tiện để ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong dạy học...................................................................... 79 3.3.3. Biện pháp 3: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao cho giáo viên của các khoa, bộ môn về kiến thức, kỹ năng tin học cơ bản và sử dụng một số phần mềm dạy học .................................................................... 83 3.3.4. Biện pháp 4: Xây dựng qui trình thiết kế giáo án dạy học tích cực có ứng dụng công nghệ thông tin............................................................. 86 3.3.5. Biện pháp 5 : Xây dựng quy trình sử dụng giáo án dạy học tích cực có ứng dụng công nghệ thông tin....................................................... 90 3.3.6. Biện pháp 6: Tăng cường kiểm tra đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của giáo viên..................................... 92 3.4. Mối liên hệ giữa các biện pháp .......................................................... 95 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp.................. 97 Tiểu kết chương 3....................................................................................... 103 Kết luận và khuyến nghị ............................................................................ 104 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý CBGV Cán bộ giáo viên CSVC Cơ sở vật chất CSVCTH/CSVCSP Cơ sở vật chất trường học/Cơ sở vật chất sư phạm CNTT Công nghệ thông tin ĐPT Đa phương tiện DH Dạy học GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GV Giáo viên GADHTC Giáo án dạy học tích cực HĐH Hiện đại hóa HS Học sinh PPDH Phương pháp dạy học PTDH Phương tiện dạy học QLGD Quản lý giáo dục TBDH Thiết bị dạy học MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công nghệ thông tin có ảnh hưởng sâu sắc đến mọi hoạt động của đời sống xã hội ở tất cả các quốc gia trên thế giới. Đặc biệt với tốc độ phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật thì yêu cầu cấp thiết là phải trang bị kiến thức nền tảng, kỹ năng cơ bản, đồng thời dạy cách học cho người học, tạo cho họ khả năng, thói quen và niềm say mê học tập suốt đời. Trong kỳ họp của Bộ chính trị đã có kết luận số 242-TB/TW ngày 15 tháng 4 năm 2010 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020 trong phần Tiếp tục đổi mới chương trình, tạo chuyển biến mạnh mẽ về phương pháp giáo dục có nêu: “Đổi mới, hiện đại hóa chương trình giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, chuyển mạnh mẽ từ đào tạo theo khả năng sang đào tạo theo nhu cầu; tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, khắc phục cơ bản lối truyền thụ một chiều. Phát huy phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo, hợp tác; giảm thời gian giảng lý thuyết, tăng thời gian tự học, tự tìm hiểu cho học sinh, sinh viên; gắn bó chặt chẽ giữa học lý thuyết và thực hành, đào tạo gắn với nghiên cứu khoa học, sản xuất và đời sống”. Theo điều 7 khoản 2 của luật dạy nghề năm 2006 : “ Đầu tư có trọng tâm trọng điểm để đổi mới nội dung chương trình và phương pháp dạy nghề , phát triển đội ngũ giáo viên, hiện đại hóa thiết bị, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học nhằm nâng cao chất lượng dạy nghề, tập trung xây dựng một số cơ sở dạy nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực và trên thế giới...” Úng dụng CNTT trong dạy học là hết sức cần thiết. Trong những năm qua ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ đã được quan tâm nhưng chưa được đầu tư thỏa đáng. Tính đến năm học 2010 – 2011, Trường đã được trang bị các phòng máy vi tính cho học sinh và được trang bị máy chiếu đa năng cho giáo viên sử dụng trong giảng dạy. Nhưng hiệu qủa của việc ứng dụng CNTT trong dạy học còn rất thấp. Nguyên nhân do Giáo viên chưa nhận thức được hết vai trò và ý nghĩa của việc ứng dụng CNTT trong dạy học, chưa đủ kiến thức, kỹ năng tin học cơ bản; Một số CBQL hạn chế về trình độ tin học, chưa có khả năng định hướng cho Giáo viên nhận thức đúng về bản chất của GADHTC có ứng dụng CNTT và GADHTC điện tử dạy học. Phòng máy tính của trường mới sử dụng để dạy tin học, còn mạng máy tính, các phần mềm dạy học để tạo môi trường dạy học ĐPT thì vẫn chưa được quan tâm đúng mức... Với lý do trên tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “ Biện pháp quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công Nghệ và Nông lâm Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay.” 2. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu lý luận, ứng dụng CNTT trong dạy học - Đánh giá thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ - Đề xuất một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở Trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài Do điều kiện về thời gian và khả năng có hạn, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu đánh giá thực trạng quản lý việc ứng dụng CNTT trong dạy học (Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, ứng dụng CNTT trong quá trình dạy học, soạn giáo án dạy học tích cực có ứng dụng CNTT, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh...). Đề xuất một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ . 5. Giả thuyết khoa học Hiện nay việc quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ còn nhiều bất cập . Nếu chọn lựa, đề xuất và áp dụng được một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học phù hợp với thực tiễn thì sẽ nâng cao được chất lượng và hiệu quả đào tạo ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở các trường cao đẳng nghề. - Đánh giá thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học và quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. - Đề xuất một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Nghiên cứu luật giáo dục, luật dạy nghề các văn kiện của Đảng và Nhà nước về định hướng phát triển giáo dục & đào tạo và định hướng phát triển việc ứng dụng CNTT trong dạy học. - Nghiên cứu các văn bản của Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ Lao động Thương binh & Xã hội, Tổng cục dạy nghề có liên quan đến TBDH, ứng dụng CNTT trong dạy học. - Nghiên cứu các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Thông qua các phiếu trưng cầu ý kiến, tìm hiểu nhận thức, nguyện vọng của CBQL, CBGV và HS để thu thập thông tin về thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở Trường. - Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học. - Phương pháp bổ trợ: Trực tiếp đi dự một số giờ dạy có ứng dụng CNTT; Tiến hành phỏng vấn HS, GV và CBQL; Rút ra được những nhận xét về công tác quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học. 7.3. Xử lý kết quả điều tra bằng thống kê toán học Phân tích xử lý các thông tin thu được, các số liệu bằng thống kê toán học. 8. Những đóng góp mới của đề tài - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học. - Khảo sát và phân tích thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học và quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. - Chọn lựa, đề xuất và áp dụng một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. 9. Cấu trúc luận văn: Ngoài phần mở đầu; kết luận và khuyến nghị; tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn gồm 3 chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở các trường Cao đẳng nghề. Chương 2: Thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở Trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ. Chương 3: Một số biện pháp quản lý ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở Trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông Lâm Phú Thọ trong giai đoạn hiện nay. CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Ngoài nước Trên thế giới, các nước có nền giáo dục phát triển đều chú trọng đến việc ứng dụng CNTT như: Nước Mỹ, Australia, Canađa, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, ... Để ứng dụng CNTT được như ngày nay các nước này đã trải qua rất nhiều các chương trình quốc gia về tin học hoá cũng như ứng dụng CNTT vào các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là ứng dụng vào khoa học công nghệ và giáo dục. Tại Mỹ và các nước Châu Âu đã có những nghiên cứu về quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học, nhận được sự ủng hộ và các chính sách trợ giúp của Chính phủ ngay từ cuối những thập niên 90. Một số quốc gia ở Châu Á đặc biệt là các nước có nền giáo dục phát triển đã có những biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong giáo dục như: Năm 1981 Singapore thông qua một đạo luật về Tin học hóa Quốc gia quy định ba nhiệm vụ: - Một là, thực hiện việc tin học hóa mọi công việc hành chính và hoạt động của Chính phủ. - Hai là, dạy tin học ở trường phổ thông; Ứng dụng CNTT trong dạy học; Quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học; Ứng dụng CNTT trong quản lý trường học. - Ba là, phát triển và thúc đẩy công nghiệp dịch vụ tin học ở Singapore. Một Ủy ban máy tính Quốc gia (NCB) được thành lập để chỉ đạo công tác đó. Năm 1989 tại Philippin chiến lược phát triểnCNTT Quốc gia đã được công bố. Bản chiến lược xác định: CNTT phục vụ phát triển kinh tế xã hội đất nước, dạy và học tin học, ứng dụng CNTT trong quản lý và dạy học. Năm 1980 kế hoạch 10 năm phát triển CNTT ở Đài Loan đã được công bố. Kế hoạch này đề cập đến cấu trúc tổ chức của CNTT ở trong nước và những nội dung mà chính phủ cần làm để phát triển CNTT, ứng dụng CNTT trong các ban ngành xã hội. Đặc biệt là ứng dụng CNTT trong giáo dục, tiếp tục khả năng cạnh tranh thành công trên thị trường thế giới. Ở Australia vào tháng 3 năm 2000, Hội đồng Bộ trưởng đã ủng hộ hướng đi được trình bày trong tài liệu “Cơ cấu chiến lược phát triển thúc đẩy ứng dụng CNTT, quản lý ứng dụng CNTT” tài liệu này bao gồm hai mục tiêu giáo dục trường học bao quát cho nền kinh tế thông tin, đó là: Một là: Tất cả học sinh tốt nghiệp phổ thông đều ứng dụng được CNTT và ý thức được tác động của CNTT&TT đối với xã hội. Hai là: Ứng dụng CNTT trong dạy học và quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học tạo môi trường học tập cho học sinh. 1.1.2. Trong nước Từ thập niên 90 của thế kỉ trước, vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là một chủ đề lớn được UNESCO chính thức đưa ra thành chương trình hành động trước ngưỡng cửa của thế kỉ XXI. Ngoài ra, UNESCO còn dự báo: công nghệ thông tin sẽ làm thay đổi nền giáo dục một cách cơ bản vào đầu thế kỉ XXI. Ở nước ta CNTT đã được ứng dụng vào trong quá trình dạy học từ những năm 90 của thế kỷ trước. Và cho đến nay CNTT vẫn đang được nghiên cứu, ứng dụng hết sức rộng rãi trong tất cả các cơ sở giáo dục từ Trung ương đến địa phương. Đã có những đề tài nghiên cứu về ứng dụng CNTT trong dạy học bước đầu thu được những kết quả khả quan, thúc đẩy việc ứng dụng CNTT vào dạy học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có Chỉ thị 29/CT-Bộ GD&ĐT về "Tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành GD & ĐT giai đoạn 2001 - 2005" và Chỉ thị 55/2008/CT- BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong giáo dục giai đoạn 2008-2012 và chọn năm học 2008-2009 là "Năm học đẩy mạnh ứng dụng CNTT", tạo bước đột phá về ứng dụng CNTT trong giáo dục và tạo tiền đề ứng dụng và phát triển CNTT trong những năm tiếp theo. Trong những năm qua việc ứng dụng CNTT trong quản lý hoạt động dạy học đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Gần đây các hội nghị, hội thảo hay trong các đề tài khoa học nghiên cứu về CNTT đã đề cập nhiều đến vấn đề quản lý ứng dụng CNTT trong giáo dục và nâng cao chất lượng dạy học: - Hội thảo “Nâng cao chất lượng đào tạo” tại ĐHQG Hà Nội năm 2000. - Hội thảo khoa học quốc gia lần thứ nhất về “Nghiên cứu phát triển và ứng dụng CNTT” tháng 2/2003. - Hội thảo khoa học “Nghiên cứu và triển khai E-Learning” do Viện Công nghệ Thông tin (ĐHQG Hà Nội) và Khoa Công nghệ Thông tin (Đại học Bách khoa Hà Nội) phối hợp tổ chức đầu tháng 3/2005 là hội thảo khoa học về ứng dụng trong hệ thống giáo dục đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam. - Hội thảo khoa học toàn quốc về CNTT “ Các giải pháp công nghệ và quản lý trong ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp dạy học” Trường ĐHSP Hà Nội phối hợp với dự án giáo dục đại học tổ chức từ 9-10/12/2006 tại Trường ĐHSP Hà Nội. Những cuộc hội thảo này đều tập trung bàn về vai trò của CNTT đối với giáo dục và các giải pháp nhằm thúc đẩy nhanh việc ứng dụng CNTT vào dạy học. Nội dung cụ thể bao gồm: + Ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy học (phổ thông, đại học. + Các giải pháp, quản lý phát triển ứng dụng CNTT trong đổi mới phương pháp dạy học: chiến lược phát triển, kinh nghiệm quản lý, mô hình tổ chức trường học điện tử, mô hình dạy học điện tử, . .. + Các kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học: xây dựng và sử dụng phần mềm dạy học, kho tư liệu điện tử... - Hội thảo “Ứng dụng CNTT trong giảng dạy ” ngày 12 tháng 01 năm 2011 dành cho cán bộ quản lý của các trường Trung cấp chuyên nghiệp do Trường Trung cấp Âu Việt tổ chức . - Hội thảo “ Ứng dụng CNTT trong quản lý giáo dục và phương pháp dạy học” trong 2 ngày 13 và 14 tháng 4 năm 2011 tại Đông Triều do Sở GD&ĐT tổ chức. Trường Cao đẳng nghề KTCN Việt Nam - Hàn Quốc - Nghệ An với đề tài “ Thí nghiệm thực hành ảo ứng dụng trong dạy nghề điện ô tô ”. Các cuộc hội thảo trên đều tập trung bàn về vai trò của CNTT trong giáo dục và các giải pháp đẩy nhanh việc ứng dụng CNTT trong dạy học. Có một số luận văn thạc sỹ khoa học nghiên cứu về quản lý việc ứng dụng CNTT trong dạy học như: Tác giả Đào Thị Ninh với đề tài: “Một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong giảng dạy ở các trường THPT quận Cầu Giấy - Hà Nội”. Tác giả đã lưu ý thực trạng quản lý ứng dụng CNTT trong giảng dạy ở các trường THPT trên địa bàn thành phố Hà Nội đã đạt được một số kết quả song còn có bất cập. Qua đó đề ra một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong giảng dạy ở các trường THPT quận Cầu Giấy, Hà Nội. Tác giả Phạm Trường Lưu, với đề tài: “Một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học có sử dụng đa phương tiện ở trường THCS”. Tác giả nhấn mạnh môi trường đa phương tiện là môi trường học tập chủ yếu hiện nay. Giáo viên cần ứng dụng CNTT hiệu quả thông qua môi trường dạy học ĐPT ; Đề ra một số biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học và góp phần đổi mới PPDH ở trường THCS. Tác giả Trần Thị Đản với đề tài: “Một số biện pháp tổ chức triển khai việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy của Hiệu trưởng trường THCS Văn Lang Thành phố Việt trì, tỉnh Phú Thọ”. Những biện pháp mà tác giả đề ra là cần thiết và có khả năng thực hiện trong điều kiện của trường THCS Văn Lang thành phố Việt Trì. Qua tổng quan nghiên cứu vấn đề thấy rằng các hội thảo, các đề tài về ứng dụng CNTT từ trước đến nay, đều khẳng định vai trò của ứng dụng CNTT trong dạy học và vai trò quan trọng của các biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học. Thực tế việc đưa CNTT vào hoạt động dạy học còn tồn tại nhiều vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu giải quyết. Trình độ tin học cơ bản của đội ngũ giáo viên còn hạn chế và gặp nhiều lúng túng khi thiết kế GADHTC có ứng dụng CNTT. Cho đến nay, ở các trường Cao đẳng nghề nói chung và Trường Cao Đẳng nghề Công nghệ và Nông Lâm Phú Thọ nói riêng đã áp dụng rất nhiều biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhưng chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến vấn đề quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học. Việc nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý ứng dụng CNTT trong dạy học để nâng cao chất lượng đào tạo nghề ở Trường Cao đẳng nghề Công nghệ và Nông lâm Phú Thọ đang là cần thiết. 1.2. Một số khái niệm cơ bản 1.2.1. Quản lý 1.2.1.1. Khái niệm: Khái niệm “Quản lý” được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau dựa trên cơ sở những cách tiếp cận khác nhau, vừa là khoa học vừa là nghệ thuật đang là vấn đề thu hút nhiều sự quan tâm. Sau đây là một số định nghĩa về “Quản lý ”: Theo H.Fayol (1841-1925), kỹ sư người Pháp - Ông quan niệm: “ Quản lý hành chính là kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm tra”. Trong học thuyết quản lý của mình H.Fayol đưa ra 5 chức năng cần thiết của một nhà quản lý là: Dự báo và lập kế hoạch; Tổ chức; Điều khiển; Phối hợp; Kiểm tra. Theo F.W.Tay Lor (Nhà quản lý người Mỹ 1856 - 1915) người có học thuyết chú trọng vào nhiệm vụ cho rằng “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì cần làm và làm cái đó bằng phương pháp tốt nhất và rẻ nhất”. Theo Hà Thế Ngữ: “Quản lý là một quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu, quán lý là một hệ thống là quá trình tác động đến hệ thống nhằm đạt được mục tiêu nhất định”. ( 22, tr.8) Theo tác giả Trần Kiểm: “ Quản lý là những tác động chủ thể quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn nhân lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (Chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất và quản lý một hệ thống xã hội là tác động có mục đích đến tập thể người – thành viên của hệ nhằm làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt mục đích dự kiến” (19, tr.8) Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là khách thể quản lý) nhằm thực hiện dược những mục tiêu dự kiến” [ 24, tr. 24]. Theo tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: “Quản lý là hoạt động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [5,tr.9] Còn theo tác giả Đặng Quốc Bảo: “Bản chất của hoạt động quản lý là nhằm làm cho hệ thống vận hành theo mục tiêu đặt ra và tiến đến các trạng thái có tính chất lượng mới. Quản lý = Quản + Lý Trong đó : - Quản là coi giữ, cầm nắm tạo ra sự ổn định . - Lý là chỉnh sửa, sắp xếp, đổi mới để phát triển. Tuy nhiên có ổn định mà không phát triển thì dẫn đến trì trệ, lạc hậu, còn có phát triển mà không ổn định tất yếu dẫn đến rối ren. Trong ổn định tạo mầm mống phát triển ; phát triển giữ được hạt nhân cho ổn định. Vì vậy quản lý là vừa chống lạc hậu và chống sự lạc điệu làm cho tổ chức luôn giữ được sự ổn định và phát triển”. [2,tr.15] Quản lý là hoạt động nhằm đảm bảo sự hoàn thành công việc thông qua sự nỗ lực của người khác. Theo nghĩa rộng, quản lý là hoạt động có mục đích của con người. Quản lý với tư cách là một hành động, có thể định nghĩa: Quản lý là quá trình tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý lên khách thể quản lý bằng việc vận dụng các chức năng quản lý, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. 1.2.1.2. Chức năng quản lý Chức năng quản lý là những hình thức thực hiện những tác động của chủ thể đến đối tượng quản lý thông qua những nhiệm vụ mà chủ thể cần được thực hiện trong quá trình quản lý. Nhìn chung các tác giả khác nhau đều thống nhất nêu lên các chức chức năng quản lý như sau: - Chức năng kế hoạch Chức năng kế hoạch hóa là xác định mục tiêu cho bộ máy, xác định các bước đi để đạt được mục tiêu, mục đích đối với thành tựu tương lai của tổ chức và các con đường, các biện pháp cách thức để đạt tới mục tiêu. Để vạch ra được mục tiêu và xác định được các bước đi cần có khả năng dự báo, tức là đòi hỏi nhà quản lý phải có khả năng lường trước sự phát triển của các sự vật (của bộ máy). Những nội dung chủ yếu của kế hoạch là: - Xác định , hình thành mục tiêu (phương hướng) đối với tổ chức. - Xác định và đảm bảo (có tính chắc chắn , có tính cam kết) về các nguồn lực của tổ chức để đạt được mục tiêu. Quyết định xem những hoạt động nào cần thiết để đạt được mục tiêu đó. Như vậy, có thể hiểu, chức năng kế hoạch hoá là việc đưa toàn bộ hoạt động quản lý vào công tác kế hoạch, trong đó chỉ rõ các bước đi, biện pháp thực hiện và bảo đảm các nguồn lực để đạt tới mục tiêu của tổ chức. - Chức năng tổ chức Khi người quản lý đã lập xong kế hoạch, họ cần phải chuyển hóa những ý tưởng ấy thành những hoạt động hiện thực. Tổ chức là quá trình hình thành nên cấu trúc các quan hệ giữa các thành viên, giữa các bộ phận trong một tổ chức nhằm làm cho họ thực hiện thành công các kế hoạch và đạt được mục tiêu tổng thể của tổ chức. Người quản lý phải phối hợp, điều phối tốt các nguồn nhân lực của tổ chức. - Chức năng chỉ đạo Sau khi kế hoạch đã được lập, cơ cấu bộ máy đã hình thành, nhân sự đã được tuyển dụng thì phải có người đứng ra lãnh đạo, dẫn dắt tổ chức. Đó là quá trình liên kết, liên hệ với người khác, hướng dẫn và động viên họ hoàn thành những nhiệm vụ nhất định để đạt được mục tiêu của tổ chức. Tất nhiên việc lãnh đạo không chỉ bắt đầu sau khi việc lập kế hoạch và thiết kế bộ máy đã hoàn tất, mà nó xuyên suốt trong hoạt động quản lý. - Chức năng kiểm tra Chức năng kiểm tra diễn ra ở giai đoạn cuối cuối cùng của chu trình quản lý, là quá trình đánh giá và điều chỉnh nhằm đảm bảo cho các hoạt động đạt tới các mục tiêu của tổ chức, chức năng kiểm tra bao gồm những nhiệm vụ chính sau đây : + Người quản lý đặt ra các chuẩn mực thành đạt của hoạt động. + Đánh giá, đối chiếu, đo lường kết quả, sự thành đạt so với chuẩn mực đã đặt ra. + Điều chỉnh những sai lệch. + Hiệu chỉnh , sửa lại chuẩn mực nếu cần. Trong những chức năng trên, mỗi chức năng đảm nhận vị trí, vai trò nhất định, song các chức năng này có mối quan hệ qua lại mật thiết với nhau. Như vậy, chức năng quản lý là những vấn đế hết sức cơ bản của lý luận về quản lý, nó giữ một vai trò quan trọng trong thực tiễn quản lý. Chức năng quản lý và chu trình quản lý thể hiện đầy đủ nội dung hoạt động của chủ thể quản lý đối với khách thể quản lý. Vì vậy, việc thực hiện đầy đủ các giai đoạn quản lý trong một chu trình là cơ sở đảm bảo cho hiệu quả của toàn bộ hệ thống được quản lý. Việc thực hiện chu trình quản lý có hiệu quả hay không là nhờ có thông tin. Thông tin vừa là điều kiện, vừa là phương tiện tổng hợp các chức năng trên. Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý Kế hoạch Kiểm tra Thông tin THÔNG TIN Tổ chức Chi đạo Nhìn về hình thức, quá trình quản lý được diễn ra tuần tự từ chức năng kế hoạch đến các chức năng tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Song, trong thực tế các chức năng đan xen, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình thực hiện. Sự liên kết giữa chức năng cơ bản này là thông tin quản lý và các quyết định quản lý. 1.2.2. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trường 1.2.2.1. Quản lý giáo dục Giáo dục là một chức năng của xã hội loài người và quản lý giáo dục là một loại hình của quản lý xã hội. Có nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý giáo dục: Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VIII cũng đã viết: “Quản lý giáo dục là sự tác động của chủ thể quản lý tới khách