Tài liệu Biện pháp nâng cao chất lượng tín dụng của sở giao dịch i- ngân hàng công thương việt nam

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu.------------------------------------------------------------------------------3 Ch-¬ng I:TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng-----------------------5 1.1. Ng©n hµng Th-¬ng m¹i vµ c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng. ................. 5 1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng. ------------------------ 5 1.1.2. C¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng Th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. -------------------------------------------------------------------------- 7 1.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.............. 8 1.2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng. -------------------------------------- 8 1.2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng. ---------------------------------- 8 1.2.3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng. ------------------------------------ 10 1.3. ChÊt l-îng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro cña tÝn dông ng©n hµng. ......... 13 1.3.1. ChÊt l-îng tÝn dông. ------------------------------------------------- 13 1.3.1.1. XÐt trªn gi¸c ®é ng©n hµng. ----------------------------------- 14 1.3.1.2. XÐt trªn gi¸c ®é kh¸ch hµng. ---------------------------------- 15 1.3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông. ----------------- 16 1.3.2.1. §èi víi ng©n hµng. ---------------------------------------------- 16 1.3.2.2. §èi víi kh¸ch hµng. -------------------------------------------- 17 1.3.2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ. --------------------------------------------- 17 1.3.3. Mét sè nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông. ----- 17 1.3.3.1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia. ---------------------- 18 1.3.3.2. Nh©n tè ph¸p luËt. ---------------------------------------------- 18 1.3.3.3. Nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng. --------------------------------- 18 1.3.3.4. Nhãm nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng. ---------------------------- 19 1.3.4. Nh÷ng rñi ro trong tÝn dông ng©n hµng.--------------------------- 20 1.3.4.1. Rñi ro do thiÕu vèn kh¶ dông. --------------------------------- 21 1.3.4.2. Rñi ro do mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. -------------------------- 21 1.3.4.3. Rñi ro chÝnh s¸ch. ----------------------------------------------- 21 1.3.4.4. Rñi ro hèi ®o¸i. -------------------------------------------------- 22 1.3.4.5. Rñi ro l·i suÊt. --------------------------------------------------- 22 1.3.4.6. Rñi ro trong thanh to¸n. ---------------------------------------- 22 1.3.4.7. Rñi ro tÝn dông.-------------------------------------------------- 23 Ch-¬ng II:Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông t¹i së giao dÞch I - Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam.---------------------------------------------------------------------25 2.1. Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cña Së giao dÞch I-----25 2.1.1. Giíi thiÖu vÒ Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th-¬ng VN ----- 25 2.1.1.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch I- NHCT VN ----- 25 2.1.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam. ------------------------------------------------------------------ 26 2.1.1.3. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Së giao dÞch INHCTVN. ----------------------------------------------------------------- 27 2.2. Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I. ...................... 33 2.2.1. Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I- NHCTVN. -- 33 2.2.2. Ph©n tÝch quy m« tÝn dông. ----------------------------------------- 35 2.2.2.1. Ph©n tÝch d- nî cho vay. --------------------------------------- 36 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp 2.2.2.2. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông.-------------------------------------------------------------------- 38 2.2.3. Ph©n tÝch kÕt cÊu tÝn dông. ------------------------------------------ 41 2.2.3.1. Ph©n tÝch vßng quay vèn tÝn dông. ---------------------------- 41 2.2.3.2. Ph©n tÝch nî qu¸ h¹n. ------------------------------------------- 43 2.3. §¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së giao dÞch I. .............................. 46 2.3.1. §¸nh gi¸ tæng quan t×nh h×nh tÝn dông. --------------------------- 46 2.3.2. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc, nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. ------ 47 2.3.2.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc. --------------------------------------- 47 2.3.2.2. Nh÷ng h¹n chÕ ,tån t¹i vµ nguyªn nh©n. --------------------- 49 Ch-¬ng III:BiÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông cña Së giao dÞch I.-------------------------------------------------------------------------53 3.1. §Þnh h-íng ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch I- NHCTVN---53 3.1.1. C¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ. ---------------------------------------------- 53 3.1.2. Gi¶i ph¸p chñ yÕu. --------------------------------------------------- 53 3.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông t¹i Së giao dÞch INHCTVN.------------------------------------------------------------------------54 3.2.1. X©y dùng hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng, t¨ng c-êng viÖc kiÓm tra ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng. ---------------------------------------- 55 3.2.1.1. Ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕ ho¹ch vay vèn, tr¶ nî.----------------------------------------------------------------------- 55 3.2.1.2. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ë thêi ®iÓm gÇn nhÊt. ----------------- 55 3.2.1.3. Ph©n tÝch n¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. --------------- 56 3.2.2. N©ng cao chÊt l-îng thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay. ------------------ 58 3.2.2.1. Sù cÇn thiÕt cña dù ¸n.------------------------------------------ 58 3.2.2.2. ThÈm ®Þnh ph-¬ng diÖn thÞ tr-êng. --------------------------- 59 3.2.2.3. ThÈm ®Þnh ph-¬ng diÖn kü thuËt. ----------------------------- 60 3.2.2.4. ThÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n vÒ néi dung kinh tÕ tµi chÝnh. ----------------------------------------------------------------------- 60 3.2.2.5.ThÈm ®Þnh ph-¬ng diÖn tæ chøc qu¶n lý. --------------------- 61 3.2.3. T¨ng c-êng c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn trong kinh doanh tÝn dông. -------------------------------------------------------------------------- 61 3.2.3.1. Thùc hiÖn tèt c¸c b¶o ®¶m tÝn dông.-------------------------- 61 3.2.3.2. Thùc hiÖn b¶o hiÓm tÝn dông. --------------------------------- 62 3.2.4. T¨ng c-êng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ho¹t ®éng tÝn dông trong néi bé ng©n hµng. ---------------------------------------------------- 64 3.2.5. N©ng cao chÊt l-îng c¸n bé tÝn dông. ----------------------------- 64 KÕt luËn.--------------------------------------------------------------------------------71 Tµi liÖu tham kh¶o --------------------------------------------------------------------72 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu. NhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc lµ nhu cÇu sèng cßn ®èi víi mäi quèc qia nhÊt lµ nh÷ng n-íc cã nÒn kinh tÕ xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp nh- ë n-íc ta, sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng lµ nhu cÇu cÊp b¸ch ®Ó nhanh chãng ®-a nÒn kinh tÕ n-íc nhµ hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi theo xu h-íng chung cña thêi ®¹i. Thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi cña §¶ng CSVN, nÒn kinh tÕ n-íc ta ®ang ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Trªn m-êi n¨m x©y dùng vµ tr-ëng thµnh mÆc dï ph¶i kh¾c phôc nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i bëi sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¬ chÕ thÞ tr-êng, c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i ®· cã cè g¾ng v-¬n lªn vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh ®èi víi c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ®Êt n-íc vµ tõng b-íc hoµ nhËp víi Ng©n hµng c¸c n-íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Víi chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ng©n hµng, c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i b»ng nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn ®· thu hót nguån vèn to lín trong c¸c tÇng líp d©n c-, tæ chøc kinh tÕ ®Ó cho vay vµ ®Çu t- vµo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cña c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i trong nh÷ng n¨m qua ®· gãp phÇn quan träng kiÒm chÕ vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t, æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¨ng tr-ëng cao, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. Song, c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù t¸c ®éng th-êng xuyªn cña quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu vµ quy luËt c¹nh tranh... Trong hoµn c¶nh hÖ thèng ph¸p luËt ch-a hoµn chØnh, qu¶n lý nhµ n-íc kÐm hiÖu qu¶, ®éi ngò c«ng chøc ®-îc ®µo t¹o cã hÖ thèng ®Ó sím thÝch nghi víi m«i tr-êng cßn Ýt, cho nªn s¶n xuÊt kimh doanh cña nhiÒu ®¬n vÞ bÞ thua lç. Ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng Th-¬ng m¹i còng trong bèi c¶nh ®ã, nhÊt lµ chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c tÝn dông cßn nhiÒu khã kh¨n, t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n khã ®ßi cã xu h-íng ph¸t sinh, ph¸t triÓn. Víi nhËn ®Þnh nh- vËy cïng víi sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp cña PGS. TS NguyÔn V¨n Nam vµ c¸c c« chó trong Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam(SGDI- NHCTVN) em ®· nhËn thÊy nhiÒu vÊn ®Ò cÇn quan t©m ®èi víi nghiÖp vô tÝn dông. V× vËy em ®± chän ®Ò t¯i: “BiÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam” cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung cña kho¸ luËn gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng I: TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông cña Së giao dÞch I- Ng©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam. Ch-¬ng III: BiÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông cña Së giao dÞch INg©n hµng C«ng th-¬ng ViÖt Nam. Do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm thùc tÕ, thêi gian vµ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt còng nh- tÝnh phøc t¹p cña ®Ò tµi nghiªn cøu... bµi viÕt sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®-îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« vµ nh÷ng ai quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch-¬ng I: TÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1. Ng©n hµng Th-¬ng m¹i vµ c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng. 1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng. Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th-êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông mét khèi l-îng tiÒn tÖ ®Ó cho vay vµ ®Çu t-, thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng. Qu¸ tr×nh ra ®êi cña ng©n hµng cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, nh-ng chñ yÕu cã hai quan ®iÓm: Quan ®iÓm 1: Sù ra ®êi cña ng©n hµng ®-îc b¾t nguån tõ c¸c nhµ tb¶n tiÒn tÖ, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t- b¶n. Mét sè nhµ t- b¶n th-¬ng nghiÖp ®· t¸ch ra vµ thµnh lËp mét nhãm chuyªn lµm nghÒ chuyÓn tiÒn cho kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c nhµ t- b¶n tiÒn tÖ nµy ®· tËp trung trong tay mét sè l-îng tiÒn tÖ lín vµ trong khèi l-îng tiÒn tÖ ®ã cã nh÷ng kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi, trªn c¬ së ®ã c¸c nhµ t- b¶n ®· lµm thªm nhiÖm vô n÷a lµ cho vay. §©y chÝnh lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù ra ®êi cña ng©n hµng. Quan ®iÓm 2: Ng©n hµng ®-îc b¾t nguån t- c¬ së vµng (c¸c ng-êi thî lµm kim hoµn) lóc ®Çu nh÷ng c¬ së vµng chØ ®¬n thuÇn thùc hiÖn nghiÖp vô chung nhÊt lµ cÊt gi÷ vµng hé, th«ng qua ®ã hä nhËn ®-îc mét kho¶n lÖ phÝ nhÊt ®Þnh. Sau ®ã, nh÷ng c¬ së vµng nµy kh«ng chØ gi÷ vµng hé mµ cßn nhËn gi÷ c¸c kho¶n tiÒn cho kh¸ch hµng. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng cña nh÷ng ng-êi thî vµng th× hä thÊy r»ng viÖc dù tr÷ 100% sè l-îng vµng cña kh¸ch hµng lµ mét ®iÒu kh«ng cÇn thiÕt nã cã nh÷ng tr-êng hîp tÊt c¶ kh¸ch hµng ®Òu cã nhu cÇu rót tiÒn, vµng cïng mét lóc, nh÷ng lóc nµy sÏ gÆp khã kh¨n trë ng¹i. Do ®ã thî vµng chØ gi÷ l¹i mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng sè tiÒn cña kh¸ch hµng, sè cßn l¹i hä dïng ®Ó ®Çu t- cho vay sinh lêi. C¸c c¬ së vµng kh«ng chØ nhËn tiÒn göi vµ cho vay mµ hä cßn thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn hé cho kh¸ch hµng, do vËy ng©n hµng ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Trong c¸c quan niÖm tr-íc ®©y th-êng ®¸nh gi¸ ng©n hµng nh- mét c¬ quan thùc hiÖn qu¸ tr×nh ph©n phèi ph¸t sinh thuÇn tuý, ®¸nh gi¸ vai trß cña ng©n hµng th-êng nÆng nÒ vÒ qu¶n lý. Song thùc tÕ ng©n hµng lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy nã ra ®êi muén song nã ®· nhanh chãng gi÷ vÞ trÝ tiªn phong, chñ chèt ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸, ®Æc biÖt ®iÒu ®ã thÓ hiÖn râ nÐt h¬n trong c¬ chÕ thÞ truêng. Ngµy nay Ng©n hµng ®· ®-îc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n h¬n th«ng qua 2 ho¹t ®éng chñ yÕu lµ: - Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch ban hµnh: l-u th«ng tiÒn tÖ, qu¶n lý tiÒn mÆt, ngo¹i hèi, c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch l·i xuÊt... - Ho¹t ®éng kinh doanh th«ng qua nghiÖp vô tÝn dông, thanh to¸n, kimh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô Ng©n hµng. Tõ hai ho¹t ®éng c¬ b¶n trªn, ®· h×nh thµnh nªn hai hÖ thèng Ng©n hµng: Ng©n hµng Nhµ n-íc vµ Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Sù ®æi míi trong viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng lµ phï hîp víi thùc tÕ kh¸ch quan: mét mÆt t¹o ra sù qu¶n lý chÆt chÏ cña Nhµ n-íc ®èi víi ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông ®Ó x©y dùng mét nÒn tiÒn tÖ æn ®Þnh vµ thùc hiÖn tÝch luü cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n-íc, mÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy cao ®é vai trß ®Æc biÖt cña Ng©n hµng ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh. Thùc tÕ cho thÊy r»ng trong mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, bÊt cø mét sù ®Çu t- nµo muèn ®¶m b¶o 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp ch¾c ch¾n vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao còng ®Òu cÇn cã sù ®¶m b¶o cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i. Nh- vËy sù ra ®êi cña Ng©n hµng th-¬ng m¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 1.1.2. C¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng Th-¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Ng©n hµng th-¬ng m¹i chia ra nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau song chung quy l¹i dï ë lo¹i h×nh nµo vµ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt ho¹t ®éng cô thÓ kh¸c nhau nh-ng còng ®Òu ho¹t ®éng theo 3 nghiÖp vô sau ®©y: - NghiÖp vô nî (huy ®éng vèn): Ng©n hµng th-ong m¹i th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông huy ®éng, tËp chung nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ, c¸c tÇng líp d©n c-... MÆt kh¸c Ng©n hµng cßn thùc hiÖn nghiÖp vô nµy b»ng c¸ch ®i vay Ng©n hµng Nhµ n-íc, n-íc ngoµi hoÆc tiÕp nhËn nguån vèn tµi trî, uû th¸c ®Çu tcña Nhµ n-íc vµ n-íc ngoµi. - NghiÖp vô cã (sö dông vèn) : Ng©n hµng th-¬ng m¹i cã thÓ cho vay vµ ®Çu t- trªn c¬ së nguån vèn ®· huy ®éng ®-îc d-íi c¸c d¹ng nh-: cho vay víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tæ chøc, c¸c tÇng líp d©n c-... phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ dÞch vô, thùc hiÖn nghiÖp vô chøng kho¸n cã gi¸, tham gia ho¹t ®éng hïn vèn liªn doanh, liªn kÕt... - NghiÖp vô trung gian: C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cßn thùc hiÖn nhiÒu nghiÖp vô nh-: thanh to¸n hé kh¸ch hµng, dÞch vô t- vÊn, dÞch vô chuyÓn tiÒn, b¶o qu¶n hé. ë ViÖt Nam, do hiÓu ®Çy ®ñ c¸c häc thuyÕt kinh tÕ, hiÓu vai trß cña hÖ thèng Ng©n hµng vµ tÇm quan träng cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nªn khi cã chñ tr-¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc §¶ng vµ Nhµ n-íc ta ®· kh¼ng ®Þnh viÖc tæ chøc l¹i hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng c«ng viÖc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh ®æi míi. ViÖc tæ chøc l¹i hÖ thèng Ng©n hµng theo m« h×nh hai cÊp ®· ®-îc tiÕn hµnh tõng b-íc vµ m« h×nh nµy ®-îc kh¼ng ®Þnh t¹i c¸c ph¸p lÖnh ng©n hµng ban bè n¨m 1990. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ng©n hµng Nhµ n-íc lµ cÊp qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông vµ lµ c¬ quan duy nhÊt ph¸t hµnh tiÒn ViÖt Nam. C¸c Ng©n hµng th-¬ng m¹i, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c hîp t¸c x· tÝn dông lµ cÊp thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ. Trong thêi gian qua, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng ®· ®-îc thùc hiÖn ®Ó d¸p øngyªu cÇu kinh tÕ cña thÞ tr-êng, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña n-íc ta, cã t¸c dông më réng thÞ tr-êng vèn vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng ë ViÖt Nam, më réng quan hÖ tµi chÝnh tiÒn tÖ n-íc ta víi n-íc ngoµi. Riªng t¹i thµnh phè Hµ Néi, m¹ng l-íi ng©n hµng th-¬ng m¹i ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ cho ®Õn nay tÝnh ra cø kho¶ng 50.000 d©n cã mét chi nh¸nh ng©n hµng phôc vô. C¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i, tr-íc hÕt lµ ng©n hµng th-¬ng m¹i Quèc doanh tõ chç thô ®éng vµ ®éc quyÒn trong nÒn kinh tÕ bao cÊp ®· b-íc vµo mét m«i tr-êng ho¹t ®éng míi, chÊp nhËn c¹nh tranh, kh«ng ngõng më réng, c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c vµ dÞch vô. 1.2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 1.2.1. Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c víi c¸c nhµ doanh nghiÖp, c¸ nh©n. TÝn dông ng©n hµng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ thuéc nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn cïng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông th× m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu tiÕt kiÖm vµ nhu cÇu ®Çu t- ®-îc gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng lµm cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi ®Òu cã thÓ ph¸t huy tèi ®a c¸c tiÒm n¨ng s½n cã phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn chung cña ®Êt n-íc. 1.2.2. C¸c h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, xu h-íng tù do ho¸, c¸c ng©n hµng ph¶i lu«n lu«n nghiªn cøu ®Ó ®-a ra c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c nhau ®Ó ®¸p øng 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tõ ®ã ®a d¹ng ho¸ danh môc ®Çu t- ®Ó më réng tÝn dông, thu hót kh¸ch hµng, t¨ng lîi nhuËn, thùc hiÖn ph©n t¸n rñi ro. Dùa v¸o c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ng-êi ta ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng thµnh: - C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông cã c¸c h×nh thøc sau: + Cho vay s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸: lµ lo¹i tÝn dông vèn l-u ®éng vµ cè ®Þnh tµi trî cho s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸... + Cho vay tiªu dïng: lµ lo¹i cho vay ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng c¸ nh©n nh- mua s¾m vËt dông ®¾t tiÒn. Ngµy nay ng©n hµng cßn thùc hiÑn cho vay ®Î trang tr¶i chi phÝ th«ng th-êng cña ®êi sèng th«ng qua ph¸t hµnh thÎ tÝn dông. + Cho vay ®Çu t- xuÊt, nhËp khÈu: Phôc vô cho c¸c quan hÖ s¶n xuÊt mua b¸n, thanh to¸n... qua ho¹t ®éng nhËp khÈu. - C¨n cø vµo tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c lo¹i sau: + Cho vay cã tµi s¶n thÕ chÊp: Ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n cña kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tr¶ nî cña kh¸ch hµng. . Cho vay cÇm cè: lµ viÖc ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n kh¸ch hµng mang ®Ðn cÇm cè t¹i ng©n hµng. Tµi s¶n cña kh¸ch hµng do ng©n hµng b¶o qu¶n trong suèt thêi gian cÇm cè, kh¸ch hµng kh«ng ®-îc sö dông, nh-îng b¸n cho thuª... . Cho vay thÕ chÊp: ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n cña kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng. Tµi s¶n kh«ng cÇn mang ®Õn ng©n hµng, kh¸ch hµng cã quyÒn sö dông nh-ng kh«ng ®-îc b¸n vµ cho thuª. + Cho vay kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp (tÝn chÊp): Ng©n hµng cho vay trªn c¬ së sù tin t-ëng kh¸ch hµng, tµi s¶n thÕ chÊp lµ uy tÝn, danh dù cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra cßn cã h×nh thøc cho vay th«ng qua viÖc b¶o l·nh b»ng tÝn chÊp cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ kinh tÕ chÝnh trÞ- x· héi cho c¸ nh©n, cho hé nghÌo vay vèn. - C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông cã c¸c h×nh thøc lµ: 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp + Cho vay b»ng tiÒn: lµ lo¹i cho vay mµ h×nh thøc gi¸ trÞ cña tÝn dông ®-îc cung cÊp b»ng tiÒn nh- tÝn dông theo thêi vô, tÝn dông tr¶ gãp. + Cho vay b»ng tµi s¶n: phæ biÕn lµ tµi trî thuª mua. - C¨n cø vµo xuÊt xø tÝn dông cã c¸c h×nh thøc sau: + Cho vay trùc tiÕp: ng©n hµng trùc tiÕp cÊp vèn cho kh¸ch hµng vµ kh¸ch hµng trùc tiÕp tr¶ l·i vµ gèc cho ng©n hµng. + Cho vay gi¸n tiÕp: lµ kho¶n cho vay thùc hiÖn th«ng qua viÖc mua l¹i c¸c khÕ -íc hoÆc c¸c chøng tõ nî ®· ph¸t sinh vµ cßn l¹i trong thêi h¹n thanh to¸n. - C¨n cø vµo thêi h¹n cho vay cã c¸c h×nh thøc tÝn dông sau: +TÝn dông ng¾n h¹n: lµ c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n kh«ng qu¸ 12 th¸ng, ®-îc sö dông ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vèn l-u ®éng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi tiªu ng¾n h¹n cña c¸ nh©n. + TÝn dông trung h¹n: lµ nh÷ng kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ trªn 12 th¸ng cho ®Õn 60 th¸ng. Môc ®Ých vay vèn ®Ó söa ch÷a, kh«i phôc, thay thÕ tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc c¶i tiÕn kü thuËt hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, ®æi míi quy tr×nh c«ng nghÖ vµ x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh lo¹i nhá thêi h¹n thu håi vèn nhanh. + TÝn dông dµi h¹n: lµ kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n trªn 60 th¸ng, môc ®Ých sö dông vèn ®Ó söa ch÷a, x©y dùng c¬ b¶n, ®Çu t- bÊt ®éng s¶n... thêi h¹n thu håi vèn dµi. 1.2.3. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng. Víi tÝnh chÊt lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®-îc thÓ hiÖn qua mét sè néi dung chñ yÕu sau: Thø nhÊt: TÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn quy tr×nh huy ®éng tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ l¹i vµ cã l·i. §©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña tÝn dông ng©n hµng, chøc n¨ng nµy cã nghÜa lµ th«ng qua ho¹t ®éng ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng nguån tiÒn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi ®-îc huy ®éng vµ ph©n phèi cho c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ. Qu¸ tr×nh tËp trung vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi cña c¸c ®¬n vÞ ®· ®-îc Nhµ n-íc quy ®Þnh buéc hä ph¶i më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, tµi kho¶n tiÒn göi cña c¸c ®¬n vÞ lu«n cã sè d- nhÊt ®Þnh, nhê cã chøc n¨ng nµy mµ tÝn dông ng©n hµng cã thÓ huy ®éng kh«ng nh÷ng nguån tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ, d©n c-... mµ cßn huy ®éng ®-îc nh÷ng nguån vèn dù tr÷ ch-a dïng ®Õn cña ng©n s¸ch Nhµ n-íc, h×nh thµnh nªn nguån vèn cña ng©n hµng, ®ång thêi trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh ph©n phèi c¸c nguån vèn mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, ®¸p øng nhu cÇu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. Qu¸ tr×nh ph©n phèi th«ng qua hai lÇn: ph©n phèi lÇn ®Çu vµ ph©n phèi l¹i tÝn dông, ph©n phèi lÇn ®Çu th«ng qua lîi tøc, chiÕm tû träng nhá trong thu nhËp quèc d©n. ViÖc tËp trung vµ ph©n phèi vèn cã quan hÖ mËt thiÕt vµ t¸c ®éng ¶nh h-ëng lÉn nhau. Yªó tè c¹nh tranh lu«n g¾n liÒn víi tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®ång thêi nã ®ãng vai trß lµm chÊt xóc t¸c m¹nh mÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn hoÆc thua lç kÐo dµi dÉn ®Õn ph¸ s¶n. Do ®ã, khi ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc ng©n hµng cÇn ph¶i úim hiÓu thùc tr¹ng dù to¸n t×nh h×nh, ®Ó quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n viÖc thùc hiÖn ®Çu t- vèn, ®¶m b¶o an toµn vèn, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng kh«ng thu håi ®-îc vèn vµ l±i. ViÖc x²c lËp ch÷ “tÝn” trong kinh doanh ng©n h¯ng l¯ yÕu tè c¬ b°n quan träng trong nghiÖp vô tÝn dông, ®iÒu nµy phï hîp vµo mèi quan hÖ ®«i bªn, gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Thø hai: TÝn dông ng©n hµng cã thÓ thay thÕ tiÒn mÆt trong l-u th«ng, b»ng nh÷ng c«ng cô l-u th«ng tÝn dông, do vËy tiÕt kiÖm ®-îc tiÒn mÆt trong l-u th«ng th«ng qua viÖc nhËn vµ tr¶ tiÒn, ®ång thêi víi tÝnh chÊt th-êng xuyªn liªn tôc còng nh- viÖc cho vay vµ thu håi nî cña ng©n hµng, g¾n liÒn víi sù vËn ®éng cña gÝ trÞ vËt t- hµng ho¸ trong s¶n xuÊt l-u th«ng ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ kh¸ch quan cho phÐp Nhµ n-íc th«ng qua hÖ thèng ng©n 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp hµng sö dông c«ng cô l-u th«ng tÝn dông ®ãng vai trß lµ phï hiÖu cña gi¸ trÞ, thay thÕ tiÒn vµng trong l-u th«ng. Nh- vËy ®· tiÕt kiÖm ®¸ng kÓ mét l-îng tiÒn mÆt dïng vµo viÖc l-u th«ng vµ nh- thÕ tiÕt kiÖm ®-îc chi phÝ l-u th«ng. Sù ph¸t triÓn cña c¸c nghiÖp vô tÝn dông ®i ®«i víi viÖc më réng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng ®· t¹o kh¶ n¨ng thùc tÕ tiÕt kiÖm c¶ dÊu hiÖu gi¸ trÞ, kÕt qu¶ ®ã lµ nhê vµo chøc n¨ng trªn cña tÝn dông ng©n hµng. Ngoµi ra th× ho¹t ®éng tÝn dông cßn nh»m n©ng cao chÊt l-îng t¹o tiÒn cña ng©n hµng gióp më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña x· héi. Thø ba: TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®iÒu hoµ l-u th«ng tiÒn tÖ. V× cßn tån t¹i s¶n xuÊt vµ l-u th«ng hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n th× viÖc tæ chøc l-u th«ng æn ®Þnh tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ lµ mét ®iÒu quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®-îc vµ còng lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan. Muèn æn ®Þnh tiÒn tÖ th× ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng, cã nghÜa lµ t¹o cho nÒn kinh tÕ mét l-îng hµng ho¸ lín vµ viÖc thùc hiÖn c©n ®èi tiÒn hµng. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña tÝn dông g¾n liÒn víi c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®· gi¶m bít khèi l-îng tiÒn mÆt trong l-u th«ng gãp phÇn æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ. Thø t-: TÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn chøc n¨ng ph¶n ¸nh tæng hîp vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Chøc n¨ng nµy xuÊt ph¸t tõ mèi quan hÖ trùc tiÕp vµ th-êng xuyªn cña tÝn dông ng©n hµng víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sù vËn ®éng cña thanh to¸n còng nh- viÖc qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt c«ng t¸c tÝn dông ®· t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho tÝn dông ng©n hµng thùc hiÖn chøc n¨ng trªn th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn, tÝn dông ng©n hµng ph¶n ¸nh mét c¸ch tæng hîp vµ nh¹y bÐn t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nhµ n-íc cã ch-c n¨ng tæ chøc vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ th× c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®ã ®Òu cÇn thiÕt vµ ph¶i ®-îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c mÆt ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Nh- vËy trªn c¬ së ®ã Nhµ n-íc cã nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi ph¸t huy cac nh©n tè tÝch cùc vµ kh¾c 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp phôc nh÷ng tiªu cùc x¶y ra. Qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh vµ kiÓm so¸t cña tÝn dông ng©n hµng lµ hai mÆt kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau trong chøc n¨ng nµy. Do ®ã , tÝn dông ng©n hµng ®-îc sö dông nh- lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÊy kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc trong qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, kiÓm so¸t c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi s¶n ph¶m x· héi, thùc hiÖn vµ cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ, chÕ ®é tiÕt kiÖm trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1.3. ChÊt l-îng tÝn dông vµ nh÷ng rñi ro cña tÝn dông ng©n hµng. 1.3.1. ChÊt l-îng tÝn dông. TÝn dông nh- theo ®Þnh nghÜa, chÝnh lµ sù vay m-în mét l-îng gi¸ trÞ víi môc ®Ých lµ ®Î phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng x· héi. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ cña c¶ hai bªn nªn chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ cña tÝn dông phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¶ hai bªn. Do tÝn dông lµ mét ph¹m trï mang tÝnh tæng hîp nªn khi ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña nã ta cÇn xÐt trªn nhiÒu gãc ®é. ChÊt l-îng tÝn dông tr-íc tiªn lµ sù an toµn vµ hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. XÐt trªn hai ph-¬ng diÖn: huy ®éng vèn vµ sö dông vèn, ph¶i ®¶m b¶o huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi, ®ång thêi sö dông nguån vèn ®ã mét c¸ch hîp lý hiÖu qu¶ vµ an toµn nhÊt. Vèn tÝn dông ng©n hµng ph¸t ra cÇn ®¸p øng mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ vèn cña x· héi, sau mét thêi gian sö dông nã sÏ ®em l¹i c¸c lîi Ých vÒ mÆt kinh tÕ vµ x· héi, cho b¶n th©n ng-êi sö dông vèn vµ cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n ( vµ ®ã chÝnh lµ tiÒn ®Ò cho viÖc hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶ gèc vµ l·i tiÒn vay cho ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng ®¶m b¶o an toµn vµ cã thÓ më réng nguån vèn dïng trong kinh doanh cña m×nh). Th«ng th-êng hiÖu qu¶ tÝn dông ®-îc thÓ hiÖn ë sù gia t¨ng sè l-îng vµ chÊt l-îng c¸c dÞch vô, ®-îc ®¸nh gi¸ b»ng viÖc thùc hiÖn hoµn tr¶ tiÒn vay theo ®óng thêi h¹n tr¶ vèn vµ l·i cña ng-êi ®i vay vµ lîi Ých mµ hä ®¹t ®-îc th«ng 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp qua sö dông tiÒn vay cña ng©n hµng. VÒ mÆt néi dung chÊt l-îng tÝn dông ®-îc biÓu hiÖn nh- sau: - Thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cho ®¬n vÞ vay vèn hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc. - B¶o ®¶m nguyªn t¾c tÝn dông nhÊt lµ thu håi ®-îc nî ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh do mang tiÒn vay mang l¹i, h¹n chÕ nî qu¸ h¹n khã ®ßi, ng¨n ngõa rñi ro ®èi víi nguån vèn cña ng©n hµng. -T¨ng vßng quay cña vèn tÝn dông. - B¶o ®¶m ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶, cã tÝch luü ®Ó t¨ng nguån vèn tù cã. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng, ta cã thÓ c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l-îng sau: 1.3.1.1. XÐt trªn gi¸c ®é ng©n hµng. - Nªó chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng ®-îc ®¶m b¶o th× sÏ t¹o cho kh¸ch hµng sù tin t-ëng vµo ng©n hµng. Khi ®ã kh¸ch hµng truyÒn thèng sÏ tiÕp tôc duy tr× quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng. Nh- vËy, sè l-îng kh¸ch hµng sÏ ®-îc t¨ng lªn qua c¸c n¨m, ®ã lµ mét trong c¸c dÊu hiÖu cho thÊy chÊt l-îng tÝn dông ng©n hµng tèt lªn. - Còng nh- ®èi víi chØ tiªu vÒ sè kh¸ch hµng, møc d- nî vµ doanh sè cho vay t¨ng lªn ®ång ®Òu qua c¸c n¨m cho thÊy chÊt l-îng tÝn dông cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vèn kÞp thêi cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ. - ChØ tiªu quan träng nhÊt lµ vÊn ®Ò nî qu¸ h¹n, ®-îc tÝnh b»ng sè tuyÖt ®èi hoÆc sè t-¬ng ®èi (tÝnh trªn tû lÖ phÇn tr¨m so víi tæng møc d- nî cña c¶ ng©n hµng). Nh×n chung, nÕu mét ng©n hµng cã tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng dnî dao ®éng ë møc kho¶ng 2% th× ®-îc coi nh- hîp lý. - Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, ta cßn cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu: + D- nî cho vay mét kh¸ch hµng  15% vèn tù cã cña ng©n hµng. + D- nî so víi vèn tù cã cña doanh nghiÖp. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp + D- nî so víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, b¶o l·nh, cÇm cè. + Sè l-îng vµ tû träng c¸c kho¶n nî treo, nî khoanh, nî qu¸ h¹n, khã ®ßi vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi. Doanh sè thu + Vßng tÝn dông Bªn c¹nhquay c¸c vèn chØ tiªu mang= tÝnh ®Þnh l-îng, ta cßn cã thÓ sö dông mét nî D- nî b×nh qu©n sè chØ tiªu ®Þnh tÝnh nh-: chÊp hµnh c¸c quy chÕ tÝn dông do ng©n hµng Nhµ n-íc vµ ng©n hµng cÊp trªn ®Ò ra trong suèt qu¸ tr×nh diÔn ra mèi quan hÖ vay m-în vÒ tiÒn tÖ gi÷a ng©n hµng th-¬ng m¹i víi kh¸ch hµng cña m×nh, ®Çu tvµo ngµnh cã c«ng nghÖ míi, c¸c ngµnh s¶n xuÊt phôc vô cho nhu cÇu quèc kÕ d©n sinh. 1.3.1.2. XÐt trªn gi¸c ®é kh¸ch hµng. Muèn ®¸nh gi¸ chÊt l-îng tÝn dông tõ phÝa ng-êi sö dông vèn, ®iÒu tr-íc tiªn cÇn lµm lµ thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ, tµi chÝnh cña kh¸ch hµng sau khi ®· ®-îc cÊp vµ ®-a vµo sö dông kho¶n tiÒn vay cña ng©n hµng. Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch ®ã ta sÏ cã ®-îc c¸c chØ tiªu vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng nh-: sù gia t¨ng vÒ sè l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, møc lîi nhuËn thu ®-îc vµ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n, c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn vèn tù cã cña doanh nghiÖp nh- møc ®é vµ tèc ®é gia t¨ng vèn tù cã, vßng quay cña vèn tù cã vµ vèn tÝn dông, hiÖu qu¶ sö dông vèn... còng nh- t×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. NÕu mét doanh nghiÖp cã thu nhËp th-êng xuyªn vµ æn ®Þnh so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra chøng tá nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng ®· ®-îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ kho¶n tÝn dông ®ã ch¾c ch¾n sÏ ®-îc hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc lÉn l·i tøc lµ chÊt l-îng tÝn dông cña ng©n hµng ®-äc ®¶m b¶o. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp 1.3.2. ý nghÜa cña viÖc n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông. Trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, tÝn dông ®ãng vai trß quan träng chñ yÕu mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña mçi ng©n hµng th-¬ng m¹i. Bëi v× tõ kÕt qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i phÇn lín thu nhËp cho ng©n hµng th-¬ng m¹i, nhÊt lµ c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam th× thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm ®Õn 90%, vµ h¬n thÕ tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÕu ho¹t ®éng tÝn dông kÐm hiÖu qu¶ th× kh«ng chØ ¶nh h-ëng xÊu tíi b¶n th©n ng©n hµng th-¬ng maÞ mµ cßn t¸c ®éng tiªu cùc tíi sù ph¸t triÓn cña c¶ nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy, n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ngµnh, mäi lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ. 1.3.2.1. §èi víi ng©n hµng. ChÊt l-îng tÝn dông ®¶m b¶o tøc lµ kho¶n cho vay cña ng©n hµng sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh sÏ thu vÒ ®-îc c¶ vèn lÉn l·i. Nh- vËy chÊt l-îng tÝn dông ®¶m b¶o sÏ lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n hµng ®¶m b¶o an toµn cho nguån vèn dïng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. HiÖu qu¶ vµ an toµn vèn lµ môc tiªu hµng ®Çu vµ còng lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt cña mäi doanh nghiÖp. §èi víi ng©n hµng vÊn ®Ò nµy cã tÇm quan träng lín lao h¬n nhiÒu, bëi nguån vèn dïng vµo kinh doanh phÇn lín lµ do huy ®éng tõ c¸c tÇng líp d©n c- vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña ng©n hµng, do ®ã bÊt cø biÕn ®éng nµo cã chiÒu bÊt lîi x¶y ra ®èi víi nguån vèn ng©n h¯ng cã thÓ sÏ g©y ra “ph°n øng d©y chuyÒn” tíi c²c tæ chøc kinh tÕ v¯ c¸c c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ. §èi víi ng©n hµng th-¬ng m¹i, viÖc n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông tr-íc m¾t lµ ®em l¹i lîi nhuËn cao h¬n cho ng©n hµng vµ quan träng h¬n ®ã lµ sù quyÕt ®Þnh tíi kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ng©n hµng ®ã. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp 1.3.2.2. §èi víi kh¸ch hµng. XÐt trªn gãc ®é ng-êi vay vèn, khi chÊt l-îng tÝn dông ®¶m b¶o hä sÏ nhËn ®-îc c¸c kho¶n cÊp tÝn dông víi sè l-îng ®Çy ®ñ vµ thoõi gian phï hîp, l·i suÊt hîp lý. Khi ®ã doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ®Ó sö dông kho¶n tiÒn vay ®óng môc ®Ých vµ ®èi t-îng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ n-íc, hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶ vèn vµ l·i kho¶n tiÒn vay ng©n hµng, t¨ng tÝch luü cho ®¬n vÞ vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng-êi lao ®éng. §ång thêi hoµn tr¶ tèt kho¶n vay ng©n hµng sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp trong viÖc duy tr× mèi quan hÖ l©u dµi víi ng©n hµng. 1.3.2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ. N©ng cao chÊt l-îng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn t¨ng tr-ëng kinh tÕ gãp phÇn t¹o ra mét c¬ cÊu kinh tÕ tèi -u bëi khi ®ã c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ph¸t huy tèi ®a mäi tiÒm n¨ng n«i lùc cña ®Êt n-íc. TÝn dông ng©n hµng ®¹t chÊt l-îng cao cã t¸c dông æn ®Þnh l-u th«ng tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt l¹m ph¸t. Bëi v× khi ®ã ng©n hµng Nhµ n-íc sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông c«ng cô tÝn dông vµ l·i suÊt can thiÖp mét c¸ch kÞp thêi trªn thÞ tr-êng, ¶nh h-ëng cña ng©n hµng tíi c¸c tæ chøc kinh tÕ sÏ m¹nh h¬n vµ c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt qu¶n lý sÏ ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n. 1.3.3. Mét sè nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông. HiÖn nay vÊn ®Ò chÊt l-îng tÝn dông ®ang ®-îc c¸c ng©n hµng rÊt quan t©m vµ ®ang t×m mäi c¸ch ®Ó cã thÓ n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông. §Ó qu¶n lý vµ ®-a ra c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng tÝn dông ®ßi hái ph¶i cã sù hiÓu biÕt s©u s¾c c¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn nã. Cã rÊt nhiÒu nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn chÊt l-îng tÝn dông, chóng ta cã thÓ ph©n thµnh c¸c nh©n tè nh- sau: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp 1.3.3.1. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét quèc gia. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng ®¹t hiÖu qu¶ cao hay thÊp, rñi ro Ýt hay nhiÒu ®Òu cã quan hÖ h÷u c¬ víi sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh, tû lÖ l¹m ph¸t thÊp, tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp, t¨ng tr-ëng kinh tÕ cao, c¸c chÝnh s¸ch ®-êng lèi ho¹ch ®Þnh ph¸t triÓn hoµn chØnh æn ®Þnh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®¹t kÕt qu¶ tèt trong s¶n xuÊt kinh doanh, qua ®ã tÝn dông ng©n hµng cã c¬ së ®-îc ®¶m b¶o v÷ng ch¾c vµ ph¸t triÓn. 1.3.3.2. Nh©n tè ph¸p luËt. Nh©n tè ph¸p luËt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi viÖc n©ng cao tÝn dông, nã t¹o ra m«i tr-êng hµnh lang ph¸p lý cho mäi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Nh©n tè ph¸p luËt ë ®©y bao gåm: tÝnh ®ång bé cña hÖ thèng ph¸p luËt, tÝnh ®Çy ®ñ vµ thèng nhÊt cña c¸c v¨n b¶n d-íi luËt, ®ång thêi n©ng cao tÝnh chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ tr×nh ®é d©n trÝ trong toµn x· héi. 1.3.3.3. Nh©n tè thuéc vÒ kh¸ch hµng. C¸c yÕu tè kh¸ch hµng cã ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng tÝn dông ®ã lµ: - N¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ®-îc s¸ng t¹o, khoa häc ®Ó cã thÓ thÝch øng ®-îc víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hay kh«ng? - Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp: doanh nghiÖp cã ®ñ møc vèn cè ®Þnh l-u th«ng ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt hay kh«ng? - Ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã ®ñ kh¶ n¨ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¹nh tranh hay kh«ng? - Nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nh- thÕ nµo? cãa phï hîp víi nhu cÇu thÞ hiÕu cña ng-êi tiªu dïng? thÞ tr-êng tiªu thô? s¶n phÈm c¹nh tranh nh- thÕ nµo? 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp - Ph-¬ng tiÖn, m¸y mãc thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh cã ®ång bé vµ hiÖn ®¹i hay kh«ng? - ChÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô? Do vËy, khi kh¸ch hµng ®Õn vay vèn c¸n bé tÝn dông cÇn ph¶i kiÓm tra kh¸ch hµng vÒ t- c¸ch ph¸p nh©n, thÓ nh©n, n¨ng lùc ®iÒu hµnh, s¶n xuÊt kinh doanh, uy tÝn ®¹o ®øc, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý. 1.3.3.4. Nhãm nh©n tè vÒ phÝa ng©n hµng. - ChÝnh s¸ch tÝn dông. ChÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng ph¶i phï hîp víi ®-êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n-íc, ®ång thêi ®¶m b¶o sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a quyÒn lîi cña kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Muèn vËy th× chÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i ®-îc x©y dùng trªn c¬ së c¨n cø khoa häc vµ thùc tiÔn. §èi víi c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i, mét chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n ph¶i cã thÓ ®¶m b¶o ®-îc kh¶ n¨ng sinh lîi cña ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së tu©n thñ ph¸p luËt vµ ®-êng lèi, chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc. - C«ng t¸c tæ chøc cña ng©n hµng. Tæ chøc ng©n hµng cÇn ®-îc ®¶m b¶o æn ®Þnh, sù linh ho¹t trong nghiÖp vô huy ®éng vèn vµ cho vay, qu¶n lý tèt nghiÖp vô tµi s¶n nî,tµi s¶n cã cña ng©n hµng. §©y lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô tÝn dông lµnh m¹nh. Do ho¹t ®éng tÝn dông lµ lo¹i h×nh kinh doanh tiÒn tÖ cã rñi ro nªn cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ, nhÞp nhµng gi÷a c¸c phßng ban, bé phËn cña toµn ng©n hµng trong toµn hÖ thèng ng©n hµng. ViÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c kho¶n vèn tÝn dông, ph¸t triÓn vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tÝn dông khi cÇn thiÕt. - Th«ng tin tÝn dông: Th«ng tin tÝn dông lµ yÕu tè c¬ b¶n trong qu¶n lý tÝn dông cña ng©n hµng. Nhê cã th«ng tin tÝn dông, ng-êi qu¶n lý cã thÓ ®-a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cÇn thiÕt liªn quan ®Õn ng-êi cho vay. Th«ng tin tÝn dông cµng nhanh nhËy, 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Kho¸ luËn tèt nghiÖp chÝnh x¸c th× kh¶ n¨ng phßng ngõa rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cµng lín. - ChÊt l-îng nh©n sù. C«ng t¸c tÝn dông ®ßi hái c¸n bé tÝn dông ph¶i ®¹t ®-îc tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm cao, liªn quan ®Õn dù ¸n ®Çu t- ®Ó ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ trong tõng mãn cho vay vµ phßng ngõa ®-îc nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra. Yªu cÇu ®ãi víi c¸n bé tÝn dông lµ ph¶i cã tr×nh ®é n¨ng lùc ®Ó ph©n tÝch ®-îc nh÷ng ®iÓm thËt gi¶, m¹nh yÕu cña kh¸ch hµng vµ dù ¸n ®Ó ®-a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Ngoµi ra c¸n bé tÝn dông ph¶i cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp tèt, tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp, ®ã lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®èi víi ng-êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý. - KiÓm so¸t néi bé. KiÓm so¸t néi bé ®Çy ®ñ, th-êng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn nhanh chãng nh÷ng thiÕu sãt trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy tr×nh tÝn dông cña c¸c c¸n bé ng©n hµng, qua ®ã cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó xö lý kÞp thêi, ng¨n chÆn nh÷ng rñi ro ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông. 1.3.4. Nh÷ng rñi ro trong tÝn dông ng©n hµng. Trong bÊt cø ho¹t ®éng kinh doanh nµo còng lu«n chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè rñi ro x¶y ra g©y thiÖt haÞ ¶nh h-ëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th× rñi ro l¹i cµng lín, lu«n tiÒm Èn ë mäi nghiÖp vô ho¹t ®éng cña ng©n hµng, cã thÓ x¶y ra bÊt cø lóc nµo g©y ra thiÖt h¹i lµm gi¶m thu nhËp vµ gi¶m uy tÝn cña ng©n hµng. NhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lu«n cã nh÷ng biÕn ®éng x¶y ra c²c yÕu tè c³nh tranh, lõa ®°o, chiÕm dông m¯ nhiÒu ng­êi ®± vÝ “th­¬ng tr­êng l¯ chiÕn tr­êng”. Nh÷ng doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng cña ng©n hµng ho¹t ®éng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã sÏ gÆp rÊt nhiªï khã kh¨n, nÕu thÊt b¹i sÏ bÞ ®µo th¶i. BÊt cø rñi ro nµo cña kh¸ch hµng còng cã thÓ xem lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro cña ng©n hµng, bëi v× nã ¶nh h-ëng tíi kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ l·i cña ng©n hµng. 20