Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Biến động chính trị ở vương quốc thái lan từ năm 2006 đến năm 2011 ...

Tài liệu Biến động chính trị ở vương quốc thái lan từ năm 2006 đến năm 2011

.PDF
211
650
104

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH PHÙNG QUANG HUY BIẾN ĐỘNG CHÍNH TRỊ Ở VƯƠNG QUỐC THÁI LAN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2011 LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ NGHỆ AN - 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH PHÙNG QUANG HUY BIẾN ĐỘNG CHÍNH TRỊ Ở VƯƠNG QUỐC THÁI LAN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2011 Chuyên ngành: Lịch sử thế giới Mã số: 62.22.03.11 LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. NGUYỄN CÔNG KHANH 2. PGS. TSKH. TRẦN KHÁNH NGHỆ AN - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan: Luận án là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả và số liệu được nêu trong Luận án là trung thực. Những kết luận trong Luận án chưa được công bố ở bất cứ công trình nào khác. Tác giả Phùng Quang Huy MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài............................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................ 3 3. Đối tượng, phạm vi và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................... 3 4. Nguồn tài liệu.................................................................................................. 4 5. Phương pháp nghiên cứu và cơ sở lý thuyết..................................................... 5 6. Đóng góp của luận án ...................................................................................... 6 7. Bố cục của luận án........................................................................................... 6 Chương 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...................................... 7 1.1. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam................................................................. 7 1.1.1. Những nghiên cứu có liên quan đến đề tài ............................................. 7 1.1.2. Những nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến đề tài ............................. 11 1.2. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................ 16 1.2.1. Những nghiên cứu có liên quan đến đề tài ........................................... 16 1.2.2. Những nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến đề tài ............................. 19 1.3. Nhận xét chung về tình hình nghiên cứu và những vấn đề luận án cần tập trung giải quyết............................................................................................ 22 1.3.1. Những vấn đề đã được nghiên cứu ...................................................... 22 1.3.2. Những vấn đề luận án cần tập trung giải quyết .................................... 23 Chương 2. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN BIẾN ĐỘNG CHÍNH TRỊ Ở VƯƠNG QUỐC THÁI LAN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2011..................... 25 2.1. Bối cảnh quốc tế và khu vực Đông Nam Á ................................................. 25 2.1.1. Bối cảnh quốc tế.................................................................................. 25 2.1.2. Bối cảnh khu vực Đông Nam Á........................................................... 27 2.2. Tình hình kinh tế, xã hội, chính trị và quan hệ đối ngoại của Thái Lan từ 1997 đến 2011................................................................................................... 29 2.2.1. Tình hình kinh tế ................................................................................. 29 2.2.2. Tình hình xã hội .................................................................................. 34 2.2.3. Tình hình chính trị Thái Lan trước năm 2006 ...................................... 44 2.2.4. Những bất ổn trong quan hệ Thái Lan với một số nước láng giềng ...... 59 Tiểu kết chương 2.............................................................................................. 62 Chương 3. DIỄN BIẾN CHỦ YẾU TRÊN CHÍNH TRƯỜNG THÁI LAN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2011 ......................................................................... 63 3.1. Cuộc đảo chính tháng 9 năm 2006 và những tác động đến tình hình chính trị Thái Lan.............................................................................................. 63 3.1.1. Đảo chính quân sự tháng 9/2006 ......................................................... 63 3.1.2. Tác động của đảo chính quân sự đến tình hình chính trị Thái Lan ....... 68 3.2. Khủng hoảng Chính phủ giai đoạn 2006 - 2008 .......................................... 72 3.2.1. Thời Thủ tướng Surayud Chulanont (tháng 10/2006 - tháng 1/2008) .... 73 3.2.2. Thời Thủ tướng Samak Sundaravej (tháng 1/2008 - tháng 9/2008) ..... 78 3.2.3. Thời Thủ tướng Somchai Wongsawat (tháng 9/2008 - tháng 12/2008) ... 83 3.3. Giai đoạn cầm quyền của Thủ tướng Abhisit Vejajiva (tháng 12/2008 tháng 7/2011) .................................................................................................... 88 3.3.1. Những thách thức đối với Chính phủ Abhisit Vejjajiva ....................... 88 3.3.2. Giải pháp nhằm ổn định tình hình của Chính phủ Abhisit ................... 91 3.4. Cuộc bầu cử tháng 7/2011: thắng lợi của “Chủ nghĩa dân túy” và nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra....................................................................... 99 Tiểu kết chương 3............................................................................................ 102 Chương 4. NHẬN XÉT VỀ BIẾN ĐỘNG CHÍNH TRỊ Ở VƯƠNG QUỐC THÁI LAN TỪ NĂM 2006 ĐẾN NĂM 2011 ................................................... 104 4.1. Một số đặc điểm biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan giai đoạn 2006 - 2011 ..................................................................................................... 104 4.1.1. Biến động chính trị ở Thái Lan diễn ra liên tục và có xu hướng tiếp diễn ........................................................................................... 104 4.1.2. Biến động chính trị ở Thái Lan là hệ quả của khủng hoảng chính trị nội bộ trong lòng xã hội và của cuộc đấu tranh giữa xu hướng dân chủ mới và xu hướng bảo thủ............................................................ 106 4.1.3. Biến động chính trị ở Thái Lan giai đoạn 2006 - 2011 vẫn chịu sự chi phối mạnh mẽ của Nhà Vua, tòa án và quân đội .......................... 109 4.1.4. Cuộc đấu tranh giữa các đảng phái mới thông qua biểu tình đường phố của quần chúng tác động tiêu cực đến xã hội và khó có thể khiến nền chính trị Thái Lan trở nên dân chủ hơn ............................. 116 4.2. Hệ quả của những biến động chính trị giai đoạn 2006 - 2011 đối với Thái Lan.......................................................................................................... 121 4.3. Tác động của biến động chính trị ở Thái Lan đối với khu vực và quan hệ với một số nước .......................................................................................... 124 4.3.1. Đối với hợp tác, ổn định tại khu vực Đông Nam Á ........................... 124 4.3.2. Đối với quan hệ của Thái Lan với một số nước (Mỹ, Trung Quốc…) .. 126 4.3.3. Đối với Việt Nam ............................................................................. 131 KẾT LUẬN........................................................................................................ 133 TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. 137 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI PHỤ LỤC - Phụ lục 1. Các bảng biểu - Phụ lục 2. Thông báo đảo chính 19/9/2006 - Phụ lục 3. Các chính đảng, phong trào chính trị ở Thái Lan giai đoạn 2006-2011 - Phụ lục 4. Một số Hiến pháp Thái Lan từ 1997 đến 2011 - Phụ lục 5. Bản đồ, ảnh BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT Viết tắt Nghĩa AC ASEAN Community - Cộng đồng ASEAN AEC ASEAN Economic Community - Cộng đồng Kinh tế ASEAN APSC ASEAN Political - Security Community - Cộng đồng chính trị - an ninh ASEAN ASC ASEAN Security Community - Cộng đồng An ninh ASEAN ASCC ASEAN Socio-Cultural Community - Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN AFTA ASEAN Free Trade Area - Khu vực mậu dịch tự do ASEAN APEC Asia-Pacific Economic Cooperation Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương ARC Administration Reform Council Hội đồng Cải cách hành chính lâm thời ARF ASEAN Regional Forum - Diễn đàn an ninh khu vực ASEAN ASEAN Association of South-east Asian Nations Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN+1 ASEAN Plus One - ASEAN + 1 nước Trung Quốc hoặc 1 nước nào đó ASEAN+3 ASEAN Plus Three - ASEAN + 3 nước Đông Bắc Á Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc ATTO Association of Thai tour operators Hiệp hội Các công ty lữ hành Thái Lan CEO Chief Excutive Officer - Giám đốc điều hành CNS Council of National Security Hội đồng An ninh quốc gia DP Democratic Party - Đảng Dân chủ (tiếng Thái: Phak Prachathipat) DSI Department of Special Investigation - Ủy ban Điều tra đặc biệt EC Election Commitet - Ủy ban Bầu cử FTA Free Trade Area - Khu vực mậu dịch tự do GDP Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội GNP Gross National Product - Tổng sản phẩm quốc gia IMF International Monetary Fund - Quỹ Tiền tệ quốc tế KHXH Khoa học xã hội KMM Kumpulan Mujahideen - Tổ chức Kumpulan Mujahideen (Malaysia) NACC National Anti-corruption Commission Ủy ban chống tham nhũng quốc gia NICs Newly industrialized countries - Các nước công nghiệp mới NLA National Legislative Council - Hội đồng Lập pháp quốc gia NRC National Reconciliation Commission - Ủy ban Hòa giải quốc gia NXB Nhà xuất bản PAD People's Alliance for Democracy - Liên minh Nhân dân vì dân chủ PDP Palang Dharma Party - Đảng Sức mạnh đạo đức PPP Palang Prachachon Party - Đảng Quyền lực nhân dân PT Pheu Thai - Đảng Vì nước Thái PTP Puea Thai Party - Đảng Vì nước Thái PULO The Pattani United Liberation Organization Tổ chức giải phóng thống nhất Pattani SEATO Southeast Asia Treaty Organization - Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á SNG Cộng đồng các quốc gia độc lập SP Saha PrachaThai - Đảng Thống nhất dân tộc Thái TP Thành phố TRT Phak Thai Rak Thai - Đảng người Thái yêu người Thái (tiếng Thái) TTXVN Thông tấn xã Việt Nam UDD Union of Democracy against Dictatorship Mặt trận Dân chủ thống nhất chống độc tài UN United Nations - Liên Hợp Quốc USD US Dollas - Đô la Mỹ VAT Value Added Tax - Thuế giá trị gia tăng WB World Bank - Ngân hàng Thế giới 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Vương quốc Thái Lan - một quốc gia khá phát triển, thành viên sáng lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), nằm ở vị trí tương đối trung tâm của Đông Nam Á, đã và đang giữ một vị trí địa chiến lược trong khu vực và trên thế giới. Hơn nữa, trong lịch sử và hiện tại, Thái Lan được xem là “nước mở” với thế giới bên ngoài, có quá trình dân chủ hóa phát triển tương đối sớm, sâu rộng và luôn có tư tưởng cải cách, đồng thời lại đề cao tính dân tộc. Chính vì vậy, mọi biến động ở Thái Lan, nhất là về chính trị, không chỉ biểu hiện xu hướng phát triển nội tại, mà còn phản ánh các trào lưu, xu hướng liên minh, liên kết, tập hợp lực lượng của khu vực và thế giới, đồng thời, chúng có tác động sâu sắc đến sự phát triển tổng thể của Thái Lan và ảnh hưởng đến tình hình khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. 1.2. Trong lịch sử hiện đại, nền chính trị của Thái Lan luôn có những biến động lớn, nhất là sự thay đổi chính phủ bởi nhiều cuộc đảo chính quân sự và “cách mạng đường phố”. Đặc biệt từ sau năm 2006 cho đến nay, Chính phủ Thái Lan luôn luôn phải đối mặt với tình trạng bất ổn về chính trị do những mâu thuẫn và bất đồng quan điểm về vấn đề đường lối chính sách của các thủ tướng và chính phủ với quyền lợi của người dân thuộc các đảng phái khác nhau. Cuộc bầu cử dân chủ năm 2001, theo tinh thần bản Hiến pháp nhân dân 1997, mang đến thắng lợi cho Thaksin Shinawatra, một nhân vật nổi lên từ thương trường với nhiều thành công trước khi bước sang con đường chính trị. Trong suốt nhiệm kỳ của mình (2001-2006), thực hiện đúng cương lĩnh tranh cử, Thaksin tiến hành một loạt chính sách mà phần nhiều nó khá mới lạ đối với Thái Lan lúc bấy giờ, đặc biệt là những quan tâm của chính phủ dành cho người nghèo, nhất là tầng lớp nông dân ở phía Bắc và Đông Bắc Thái Lan, nơi vốn có cuộc sống khó khăn và thường không nhận được sự quan tâm đúng mực từ các chính phủ trước đó. Nhờ nhiều thành tựu lớn, Thaksin nhận được sự ủng hộ rông rãi từ tầng lớp dân nghèo, với phần đa là nông dân, đối tượng được thụ hưởng nhiều từ chính sách “dân túy” của chính phủ. Tuy nhiên, cũng từ đó, ông cũng vấp phải rất nhiều sự đối kháng, đến từ đại đa số tầng lớp trung lưu, thượng lưu ở Bangkok, trong đó có Hoàng gia, phần lớn quân đội, tầng lớp quan liêu, các thương gia có hoạt động làm ăn cạnh tranh với Thaksin… những thành phần chịu ảnh hưởng bởi chính sách tự do hóa của chính phủ. Đảo chính lật đổ Thaksin vì thế đã diễn ra. Từ đây, chính trường Thái 2 Lan liên tục bất ổn khi xoay quanh là những cuộc đấu tranh không ngớt của hai “khối xã hội đối lập”, giữa những người thân Thaksin và những người chống lại ông với những “đại diện ưu tú” là Mặt trận Dân tộc thống nhất chống độc tài UDD (phe Áo đỏ) và PAD (phe Áo vàng). Cuộc đảo chính quân sự ngày 19/6/2006, là hệ quả của những mâu thuẫn không thể giải quyết được trên chính trường nước này. Sau cuộc đảo chính, tướng Surayud Chulanont được cử làm Thủ tướng của Chính phủ mới, nhưng nền chính trị Thái Lan không vì thế mà ổn định, khủng hoảng chính phủ diễn ra liên tục, không một thủ tướng nào đi hết nhiệm kỳ bốn năm của mình, thậm chí chưa hết năm đầu nhiệm kỳ. Từ cuối 2006 đến giữa năm 2011, trong chưa đầy năm năm, lịch sử chứng kiến sự thay đổi Thủ tướng đến năm lần, từ Thủ tướng Surayud Chulanont đến Thủ tướng Samak Sundaravej, Thủ tướng Somchai Wongsawat, Thủ tướng Abhisit Veijjajiva và nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra. Cuộc bầu cử tháng 7/2011, Đảng Pheu Thái - PTP của bà Yingluck Shinawatra, em gái cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra giành thắng lợi trước Đảng Dân chủ cầm quyền của Thủ tướng Abhisit Vejjajiva. Chiến thắng này đưa bà Yingluck trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Thái Lan. Sự xuất hiện của Yingluck tuy có thổi một luồng gió mới vào chính trường Thái Lan, đạt được một số thành tựu ban đầu nhưng rốt cục, tình hình chính trị Thái Lan vẫn không nhiều chuyển biến bởi những mâu thuẫn xã hội trước đó chưa được giải quyết. Sau gần ba năm cầm quyền, Yingluck vẫn lặp lại kịch bản của những chính phủ tiền nhiệm, đó là không thể hoàn thành hết một nhiệm kỳ sau cuộc đảo chính tháng 5/2014 và chịu phán quyết từ Tòa án Hiến pháp. Chính trị bất ổn không chỉ tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế, an sinh xã hội Thái Lan, mà tác động đến cả khu vực Đông Nam Á, cũng như quan hệ của Thái Lan với các nước trong khu vực cũng như trên thế giới. 1.3. Thái Lan là nước có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, là quốc gia láng giềng của Việt Nam, có quan hệ lâu đời và trải qua không ít thăng trầm lịch sử. Năm 2013, hai nước cũng đã nhất trí thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với năm trụ cột chính, gồm quan hệ chính trị; hợp tác quốc phòng và an ninh; kinh tế; văn hóa - xã hội; hợp tác khu vực và quốc tế. Trong bối cảnh đó, việc tìm hiểu một cách toàn diện về đất nước, con người, trong đó có nền chính trị, nhất là những bất ổn trên chính trường trong bối cảnh cạnh tranh giành quyền lực của các nhóm lợi ích, mâu thuẫn xã hội, ly khai sắc tộc đang gia tăng trong thập niên gần đây có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Thông qua hiểu biết về những biến động chính trị của Thái Lan, 3 Việt Nam có thể rút ra nhiều bài học, tìm kiếm đối sách hợp lý nhằm giữ vững ổn định trong nước, phát triển quan hệ đối ngoại với Thái Lan và khu vực. 1.4. Nghiên cứu về những biến động chính trị ở Thái Lan có ý nghĩa khoa học cao. Thông qua nghiên cứu toàn diện biến động chính trị (nhân tố, biểu hiện và tác động) ở Thái Lan trong giai đoạn từ năm 2006 đến năm 2011 một cách có hệ thống sẽ bổ sung thêm tư liệu để hiểu biết thêm về lịch sử hiện đại Thái Lan nói riêng và lịch sử Đông Nam Á nói chung. Chính vì những lý do trên, chúng tôi lựa chọn vấn đề “Biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011” làm đề tài Luận án Tiến sĩ sử học của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở phân tích các nhân tố tác động, phục dựng lại diễn biến chủ yếu của quá trình biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011, để làm rõ các đặc điểm tình hình biến động, tác động và hệ quả của nó đối với Thái Lan cũng như đối với khu vực. 3. Đối tượng, phạm vi và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Vấn đề nghiên cứu thuộc lĩnh vực lịch sử chính trị của khoa học lịch sử. Đối tượng nghiên cứu của đề tài là xem xét, đánh giá thực chất sự biến động của chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về thời gian Luận án tập trung nghiên cứu tình hình chính trị của Thái Lan trong giai đoạn 2006 - 2011. Cụ thể là nghiên cứu các vấn đề từ khi quân đội Thái Lan tiến hành đảo chính lật đổ Chính phủ Thaksin Shinawatra vào tháng 9 năm 2006 đến khi Thủ tướng Yingluck Shinawatra lên cầm quyền vào tháng 7 năm 2011. Tuy nhiên, để làm rõ các nhân tố tác động, nguyên nhân cũng như tác động, hệ quả của biến động chính trị ở Thái Lan, đề tài có xem xét, đề cập đến quá trình vận động chính trị ở Thái Lan thời gian trước năm 2006 và từ sau năm 2011. - Về nội dung Luận án đi sâu nghiên cứu biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011, trong đó tập trung phân tích làm rõ những nội dung chính: Những nhân tố tác động, quá trình biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan, đặc điểm và tác động của nó đối với Thái Lan, các nước và khu vực. “Chính trị” là một khái niệm khá phức tạp. Chính trị (Politics) trong phạm vi 4 một nước là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các giai cấp, các tộc người; là vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực Nhà nước; là sự tham gia của các tầng lớp nhân dân vào công việc của Nhà nước và xã hội, là hoạt động chính trị thực tiễn của giai cấp, các đảng phái chính trị…, nhằm tìm kiếm những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra nhằm thỏa mãn lợi ích. Liên quan đến phạm trù “Chính trị”, có nhiều khía cạnh. Ở đây, luận án tập trung đề cập đến các yếu tố liên quan đến “Biến động chính trị” như “Đảng phái”, “Quyền lực chính trị”… Ngoài giới hạn về thời gian và nội dung nêu trên, các vấn đề khác đều không thuộc phạm vi nghiên cứu chính của đề tài. 3.3. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục tiêu đặt ra, luận án tập trung giải quyết các nhiệm vụ: - Phân tích, làm rõ các nhân tố từ bối cảnh quốc tế, khu vực Đông Nam Á; tình hình chính trị, xã hội Thái Lan tác động đến biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan trong giai đoạn 2006 - 2011. - Phục dựng lại bức tranh tổng thể về diễn biến tình hình biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan giai đoạn 2006 - 2011 thông qua các đời thủ tướng cầm quyền với các biến cố lịch sử diễn ra ở nước này. - Chỉ rõ và phân tích một số đặc điểm nổi bật của biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ 2006 đến 2011, đồng thời nhận xét, đánh giá tác động của quá trình biến động này đối với đất nước Thái Lan trong sự phát triển nội tại, quan hệ với các nước và tác động đối với khu vực Đông Nam Á. 4. Nguồn tài liệu Nguồn tài liệu chủ yếu được sử dụng trong luận án bao gồm: - Các văn bản, văn kiện của chính phủ, các bộ, ngành, các đảng phái chính trị - xã hội của Thái Lan liên quan đến vấn đề nghiên cứu, nhất là các tài liệu ban hành trong giai đoạn 2006 - 2011. - Các tài liệu, sách tìm hiểu, nghiên cứu về lịch sử, kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội của Thái Lan đã xuất bản ở Việt Nam và nước ngoài. - Các bài báo, công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến vấn đề nghiên cứu đã được công bố, đăng tải trên các tạp chí, báo, chuyên san, kỷ yếu hội nghị, hội thảo khoa học… - Ngoài ra, đề tài còn khai thác, sử dụng các nguồn tin của Thông tấn xã, báo chí, phát thanh, truyền hình, mạng Internet Việt Nam, các nguồn thông tin từ báo chí Thái Lan như: Bangkok Post, The Nation.v.v... 5 5. Phương pháp nghiên cứu và cơ sở lý thuyết 5.1. Phương pháp nghiên cứu Đề tài thuộc phạm trù lịch sử chính trị. Chính vì vậy, luận án sử dụng phương pháp lịch sử kết hợp với phương pháp lôgic, xem xét sự kiện, nhân vật và xu hướng tiến triển của lịch sử được đặt trong bối cảnh không gian, thời gian được xác định và tuân theo nguyên tắc lịch đại, sự tương tác nhiều chiều của quá trình khủng hoảng chính trị diễn ra tại Thái Lan từ 2006 đến 2011. Về mặt phương pháp luận, chúng tôi dựa trên quan điểm duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin về hình thái kinh tế - xã hội, về nhà nước và quyền lực trong hệ thống chính trị v.v.… Về phương pháp thu thập và xử lý tài liệu, chúng tôi sử dụng kiến thức về sử liệu học, thống kê, phân tích, so sánh để tiếp cận và lý giải các nguồn thông tin cần thiết. 5.2. Cơ sở lý thuyết Để phân tích thấu đáo, nhận diện vai trò của các thế lực chính trị cũng như bản chất mâu thuẫn xã hội ở Thái Lan tác động đến những biến động chính trị, luận án tham khảo lý thuyết về “Tinh hoa quyền lực” của C.Wright Mills. Theo lý thuyết này, quyền lực chính trị được tập hợp thông qua ba thiết chế kinh tế, chính trị và quân sự. Các thiết chế này có khả năng chi phối các thiết chế khác trong xã hội thông qua ba hình thái cưỡng chế (quân sự), thống trị (chính trị) và thao túng (kinh tế). Chúng tôi sử dụng lý thuyết này để phân tích vai trò của các lực lượng chính trị Thái Lan gồm Hoàng gia, giới tướng lĩnh quân đội, lực lượng bảo hoàng, tầng lớp trung lưu thành thị và tầng lớp bình dân nông thôn. Từ đó chỉ ra rằng, giới tinh hoa Thái Lan đã giữ các quyền lực thống trị, cưỡng chế và thao túng nhưng lực lượng chính trị mới cũng đã tìm cách tái cân bằng quyền lực, nhất là sau khi Thaksin nắm quyền. Ngoài ra, luận án cũng sử dụng lý luận “điểm nóng xã hội” và “điểm nóng chính trị - xã hội”: + Điểm nóng xã hội: là đời sống xã hội trong trạng thái không bình thường, bất ổn định, rối loạn, diễn ra sự xung đột, chống đối giữa các lực lượng với những hành vi không còn tự kiềm chế được, đã vượt ra ngoài khuôn khổ của pháp luật và chuẩn mực văn hoá đạo đức, diễn ra trong một không gian và một thời gian nhất định và có khả năng lan tỏa sang nơi khác. + Điểm nóng chính trị- xã hội: là điểm nóng xã hội diễn ra trong lĩnh vực chính trị- xã hội khi mà sự chống đối của đám đông quần chúng của các lực lượng 6 đối lập đã hướng trực tiếp vào những người nắm quyền lực chính trị, cơ quan quyền lực và thể chế chính sách của chính quyền nhà nước. Sử dụng lý luận này, luận án góp phần chỉ rõ làn sóng đấu tranh của hai hay nhiều lực lượng xã hội đối lập vì những mâu thuẫn chính trị - xã hội không thể hòa giải. 6. Đóng góp của luận án - Trên cơ sở nghiên cứu về biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011, trình bày toàn diện, hệ thống về những nhân tố tác động, các diễn biến chính của biến động chính trị Thái Lan trong những năm 2006 - 2011, Luận án thực sự là công trình đầu tiên ở Việt Nam nghiên cứu có hệ thống và khá toàn diện về vấn đề này. - Luận án cũng đưa ra những nhận xét, đánh giá mang tính độc lập về một số đặc điểm của biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011 và tác động nhiều mặt của nó. - Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần xây dựng thành chuyên đề về lịch sử chính trị Thái Lan thời hiện đại. Đề tài còn cung cấp thông tin, luận cứ khoa học cho các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam xử lý các vấn đề nội bộ của mình. Luận án có thể sử dụng như tài liệu tham khảo có giá trị trong việc nghiên cứu, giảng dạy về lịch sử Thái Lan hiện đại nói chung, lịch sử chính trị nói riêng. 7. Bố cục của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, phần nội dung chính của luận án được trình bày trong 4 chương: Chương 1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Chương 2. Nhân tố tác động đến biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011 Chương 3. Diễn biến chủ yếu trên chính trường Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011 Chương 4. Nhận xét về biến động chính trị ở Vương quốc Thái Lan từ năm 2006 đến năm 2011. 7 Chương 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam Thái Lan là một quốc gia nằm ở vị trí địa chiến lược, tương đối trung tâm Đông Nam Á, với một nền kinh tế khá phát triển và nền dân chủ đang trên đường trưởng thành, có nền ngoại giao thực dụng, linh hoạt, nhưng tình hình chính trị - xã hội thì thường hay bất ổn. Vì vậy, giới học giả trong nước và trên thế giới dành quan tâm nhiều nghiên cứu về đối tượng này. 1.1.1. Những nghiên cứu có liên quan đến đề tài Thứ nhất, việc nghiên cứu Thái Lan gắn với bối cảnh chung Đông Nam Á: Thái Lan là một quốc gia nằm trong khu vực Đông Nam Á, có mối quan hệ lịch sử, kinh tế, văn hóa lâu đời với các quốc gia trong khu vực, vì vậy, tài liệu nghiên cứu về Thái Lan gắn với khu vực này khá phong phú. Tiêu biểu là các công trình sau: Mô hình nền hành chính các nước ASEAN của Lương Trọng Yêm và Bùi Thế Vĩnh (NXB Chính trị Quốc gia, 1998); Lịch sử Đông Nam Á (NXB Giáo dục, 2005) của tác giả Lương Ninh, Đỗ Thanh Bình, Trần Thị Vinh; Những vấn đề chính trị kinh tế Đông Nam Á thập niên đầu thế kỷ XXI của tác giả Trần Khánh (NXB Khoa học xã hội, 2006); Tri thức Đông Nam Á (NXB Chính trị quốc gia, 2008) của Vũ Dương Ninh (chủ biên) và Lương Ninh; Xã hội dân sự ở một số nước Đông Nam Á do Lê Thanh Hương chủ biên, xuất bản năm 2009; Lịch sử Đông Nam Á, tập 4, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội của tác giả Trần Khánh (chủ biên, 2016); … Đây là các công trình đã đề cập đến những nét cơ bản nhất về tình hình chung của khu vực cũng như tình hình kinh tế, chính trị của các quốc gia Đông Nam Á một cách khá cụ thể, trong đó có Thái Lan. Đề tài khoa học cấp Bộ Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ở Đông Nam Á trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI và tác động đến Việt Nam do Nguyễn Hoàng Giáp làm chủ biên (Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, 2011) và cuốn Hợp tác và cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung ở Đông Nam Á ba thập niên đầu sau Chiến tranh lạnh do Trần Khánh làm chủ biên (NXB Thế giới, 2014) cho rằng, trong thập niên đầu thế kỷ XXI, các nước lớn đều quan tâm và mong muốn hiện diện ở Đông Nam Á, can thiệp sâu, rộng hơn vào khu vực nhằm giành giật ảnh hưởng và kiềm chế, ngăn chặn lẫn nhau để tạo dựng vị thế, hướng khu vực đi theo quỹ đạo riêng của mình thông qua thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, tăng cường sự hiện diện quân sự. Do đó, các quốc gia ở Đông Nam Á (trong đó có 8 Thái Lan) đang phải ứng phó trước những biến động đầy phức tạp trong quan hệ với các nước lớn, với vô số thách thức, nhưng cũng nhiều cơ hội. Công trình nghiên cứu Một số vấn đề chính trị quốc tế trong giai đoạn hiện nay do Nguyễn Hoàng Giáp (chủ biên, 2012), NXB Chính trị quốc gia - Sự thật. Công trình được các tác giả đề cập đến những vấn đề có tính thời sự của nền chính trị quốc tế hiện nay, như xu thế toàn cầu hóa, mối quan hệ giữa các nước lớn, chống chủ nghĩa khủng bố, trật tự thế giới mới…Cuốn sách cho thấy một bức tranh đa dạng về tình hình chính trị của từng quốc gia nói riêng cũng như thế giới nói chung. Ngoài ra, các tác giả cũng đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm đổi mới và tăng cường chính sách đối ngoại của Đảng và nhà nước ta trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Các công trình nghiên cứu về cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ 1997 tại châu Á mà khởi nguồn từ Thái Lan đã được nhiều nhà nghiên cứu dành sự quan tâm. Tiêu biểu, năm 1998, Viện Thông tin khoa học xã hội xuất bản chuyên đề: Khủng hoảng tài chính - tiền tệ châu Á và những vấn đề đặt ra hiện nay với một loạt bài nghiên cứu về cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ đang diễn ra ở châu Á mà khởi đầu là ở Thái Lan. Các nghiên cứu: So sánh cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ giữa Thái Lan và Mêhicô của tác giả Nguyễn Minh Phong, Khủng hoảng tiền tệ ở Thái Lan: nguyên nhân, hậu quả, giải pháp và triển vọng phục hồi của tác giả Nguyễn Hồng Sơn, Khủng hoảng tiền tệ ở châu Á và một số giải pháp đối với Việt Nam của tác giả Tào Hữu Phùng, bài viết Khủng hoảng tài chính ở châu Á: nguyên nhân, hậu quả và bài học với Việt Nam của tác giả Nguyễn Thiện Nhân đăng trên tạp chí Nghiên cứu và phát triển, 2003. Trên đây là những công trình cung cấp kiến thức cơ sở nền tảng giúp chúng tôi có nhận thức về tình hình chung của các nước ở khu vực Đông Nam Á cũng như phông kiến thức về chính trị và quan hệ quốc tế trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, mới có được cái nhìn về Thái Lan sâu sắc hơn, đặt trong mối quan hệ với các quốc gia khu vực khi thực hiện đề tài. Thứ hai, các công trình chuyên khảo về Thái Lan: Thái Lan là một quốc gia có lịch sử lâu đời và độc đáo, có nền văn hóa phong phú, đa dạng. Chính vì vậy, các tác giả Việt Nam đã có khá nhiều sách chuyên khảo về lịch sử tổng hợp của Thái Lan như: Lịch sử Vương quốc Thái Lan của Vũ Dương Ninh (chủ biên, 1994, NXB Giáo dục), Lịch sử Thái Lan (1998, NXB Khoa học xã hội) do Phạm Nguyên Long, Nguyễn Tương Lai đồng chủ biên; Thái Lan những năm cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI (do Nguyễn Thị Quế chủ biên, 2006, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Hà 9 Nội)… Trong những tác phẩm này, các tác giả đã dành nhiều công sức để trình bày những nét khái quát, chung nhất về đất nước Thái Lan trên các mặt kinh tế, xã hội cũng như những chuyển biến lớn của nền chính trị. Các nghiên cứu này giúp chúng tôi tiếp cận, khai thác và phục dựng bối cảnh lịch sử Thái Lan. Không chỉ dừng ở nghiên cứu lịch sử đơn thuần, nhiều học giả đã đi sâu nghiên cứu Thái Lan theo các chuyên đề khác nhau, trong đó không ít công trình nghiên cứu chú tâm nhận diện những vấn đề chính trị của Thái Lan. Ở đây, chúng tôi đề cập một số công trình tiêu biểu về tình hình chính trị theo diễn trình lịch sử quốc gia này. Trước tiên, đề cập đến quá trình chuyển đổi thể chế chính trị từ nền quân chủ chuyên chế sang nền quân chủ lập hiến, tác giả Kim Ngọc Thu Trang (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, 2013) đã lựa chọn cách tiếp cận này với Luận án Tiến sĩ lịch sử: Cách mạng năm 1932 ở Xiêm (Thái Lan): tính chất và ý nghĩa lịch sử. Trong nghiên cứu của mình, tác giả đã khái quát những nhân tố khiến giới quân sự quyết định tiến hành cuộc cách mạng năm 1932 lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế cũng như diễn biến và kết quả cuộc cách mạng. Công trình nghiên cứu cũng phân tích, làm rõ tính chất và ý nghĩa của cuộc cách mạng này, so sánh, đối chiếu với các cuộc cách mạng tư sản ở châu Âu trong các thế kỷ trước đó để đưa ra những đặc điểm của cuộc cách mạng 1932. Luận án cũng đưa ra kết luận khi cho rằng cuộc chính biến của tầng lớp sĩ quan quân đội lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, tạo dựng chính thể quân chủ lập hiến là một cuộc cách mạng, tạo điều kiện để Thái Lan tiến hành các cải cách theo hướng tư sản, mở ra kỷ nguyên mới tại quốc gia này. Nhận định về tính chất cuộc cách mạng 1932, cũng tác giả Kim Ngọc Thu Trang có bài phân tích Về tính chất cách mạng 1932 ở Xiêm (Thái Lan) (Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 7/2012), cho rằng cuộc cách mạng 1932 ở Xiêm là một hiện tượng khá độc đáo, để đưa ra nhận định này, tác giả đã khát quát vài nét về cuộc cách mạng với các nguyên nhân điển hình, diễn biến chóng vánh và để lại hệ quả to lớn, biến chuyển chính thể Thái Lan từ chính thể quân chủ chuyên chế sang chính thể quân chủ lập hiến. Theo Kim Ngọc Thu Trang, cuộc cách mạng 1932 không phải là một cuộc chính biến mà cho rằng đây hoàn toàn là một cuộc cách mạng mang tính chất cuộc cách mạng tư sản, đã giải quyết được những vấn đề, nhiệm vụ cơ bản của một cuộc cách mạng tư sản. Nhận diện thêm về quá trình đấu tranh đòi dân chủ của người Thái, công trình nghiên cứu Nhìn lại cuộc nổi dậy của sinh viên Thái Lan tháng 10/1973 của tác giả Lê Hùng Nam (Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 3/1994), đã đưa ra cách nhìn về truyền thống đấu tranh trong tầng lớp trí thức, nhất là giới sinh viên tại các trường Đại học trong thập niên 1970. Nhờ mối liên hệ chặt chẽ và sự giúp 10 đỡ của nhiều tầng lớp nhân dân, sinh viên đã trở thành một lực lượng chính trị hùng hậu, góp phần quyết định trong việc lật đổ chế độ độc tài Thanom Kittikachon năm 1973, mở ra một thời kỳ dân chủ mới cho Thái Lan, cũng từ đây vai trò của tầng lớp quân nhân trên chính trường thực sự bị thách thức bởi các lực lượng dân chủ. Là lĩnh vực mấu chốt của ổn định chính trị và xã hội, nền kinh tế Thái Lan được ghi nhận có những năm tháng phát triển cực thịnh, đưa đất nước hướng đến trở thành một con rồng nhỏ châu Á về kinh tế. Tuy vậy, với chính sách phát triển kinh tế hướng ngoại, dựa vào các nguồn lực đầu tư bên ngoài mà thiếu đi sự ổn định từ nền kinh tế nội tại hay chính sách phát triển kinh tế thiếu cân bằng giữa các vùng, các ngành kinh tế… đã khiến Thái Lan vấp phải rất nhiều hệ lụy, chênh lệch phát triển vùng miền, chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn. Đề cập đến lĩnh vực này, nhiều học giả đã có những nghiên cứu chuyên sâu, như: Luận án Tiến sĩ kinh tế của Trương Duy Hoà Chính sách công nghiệp hoá hướng về xuất khẩu ở Thái Lan từ 1972 đến nay, (Viện Kinh tế và Chính trị thế giới, 2005). Trương Duy Hoà cũng là tác giả của bài viết Một số điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô của Thái Lan sau khủng hoảng tài chính - tiền tệ (Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 12, 2001) đã đưa ra nhiều ý kiến, nhiều sự lý giải khác nhau về nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng, diễn biến, tác động cũng như triển vọng phục hồi của nền kinh tế các nước chịu ảnh hưởng, đặc biệt là Thái Lan. Tác giả Lê Thanh Bình với Luận án Tiến sĩ Công nghiệp hóa hướng về xuất khẩu của Thái Lan, khả năng vận dụng vào Việt Nam (Đại học Kinh tế quốc dân, 2010), đã đề cập đến điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và nền chính trị Thái Lan cùng tác động của những yếu tố này đến quá trình phát kinh tế. Tác giả cũng đi sâu phân tích quá trình phát triển kinh tế công nghiệp hóa theo hướng thay thế nhập khẩu giai đoạn 1959 - 1972 và quá trình công nghiệp hóa hướng về xuất khẩu giai đoạn 1972 - 2008 của Thái Lan. Đồng thời, luận án đưa ra những bài học kinh nghiệm về quá trình công nghiệp hóa hướng về xuất khẩu và khả năng vận dụng đối với Việt Nam, cả những kinh nghiệm thành công cũng như bài học từ thất bại. Những tác phẩm này đã đề cập tương đối hoàn chỉnh về tiến trình phát triển của nền kinh tế Thái Lan sau khi quốc gia này định hướng phát triển nền kinh tế dựa trên xuất khẩu thay thế nhập khẩu. Các tác giả đều có chung nhận định, trải qua một chặng đường dài và liên tục, có định hướng rõ ràng và các thời cơ khách quan tác động đã góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng cao, ổn định của nền kinh tế trước khi bị chặn lại bới cuộc khủng hoảng tài chính 1997 bất chấp tình hình chính trị luôn bất ổn. 11 Những tài liệu này cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về đất nước, con người Thái Lan, quá trình lịch sử và phát triển kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của Thái Lan từ khi lập quốc đến những năm đầu của thập kỷ 90 thế kỷ XX. Đây là những cuốn sách tham khảo giúp chúng tôi có phông kiến thức chung về lịch sử, văn hóa Thái Lan khi thực hiện đề tài. 1.1.2. Những nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến đề tài Trong lịch sử Thái Lan đương đại, có một nhân vật không thể không nhắc đến, đó là Thaksin Shinawatra, viết về nhân vật góp phần làm khuynh đảo nền chính trị Thái Lan trong suốt thập niên đầu thế kỷ XXI và một vài năm sau của thập niên thứ hai dù đã bị quân đội đảo chính lật đổ năm 2006, nhiều nhà nghiên cứu đã dành sự quan tâm của mình về Thaksin, trên nhiều góc cạnh khác nhau. Cụ thể, Luận án Tiến sĩ kinh tế Chính sách phát triển kinh tế của Thái Lan dưới thời Thủ tướng Thaksin Shinawatra của Nguyễn Ngọc Lan (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, 2013), đã viện dẫn cơ sở lý luận và thực tiễn của việc lựa chọn các chính sách kinh tế của Thaksin, nghiên cứu các chính sách kinh tế của Thaksin cũng như tác động của các chính sách này đến nền kinh tế Thái Lan. Đi sâu vào một lĩnh vực cụ thể, cũng tác giả Nguyễn Ngọc Lan có bài viết Các chính sách chống đói nghèo của Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 2/2014. Bài viết đã khái quát những chính sách của Thaksin và Đảng TRT cầm quyền trong hướng về nông thôn, khu mà các chính phủ trước gần như rất ít đề cập. Cũng nhờ các chính sách này mà Thaksin đã giành được rất nhiều thiện cảm của người dân khu vực nông thôn, để chính khu vực này đã tạo cho Thaksin được nhận định như “ông trùm dân túy” như cách gọi của học giả Tom Plate, được sự ủng hộ rộng rãi của dân chúng. Tiếp tục chọn cách tiếp cận về các chính sách kinh tế của Thaksin, tác giả Lê Thị Anh Đào có bài viết Chính sách phát triển kinh tế của Thái Lan dưới thời Thủ tướng Thaksin (2001- 2005) (Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 4/2012). Bài viết cùng Luận án Tiến sĩ (bảo vệ năm 2012 tại Đại học Huế) Quá trình phát triển kinh tế của Thái Lan (1982 - 2006), đưa ra các chính sách khắc phục và điều chỉnh trên nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế Thái Lan dưới thời Thủ tướng Thaksin Shinawatra, trong đó nhấn mạnh việc điều chỉnh, đổi mới chiến lược, đường lối phát triển của Chính phủ ông, cũng như chính sách phát triển kinh tế hướng về nông thôn ở Thái Lan. Luận án Tiến sĩ Chính trị học Vai trò của giới doanh nhân trong nền chính trị Thái Lan hiện đại: trường hợp của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra của 12 Nguyễn Đình Thuận (Đại học Quốc gia Hà Nội - 2016). Luận án đã trình bày một cách khái quát về nền chính trị Thái Lan hiện đại, với các định chế được quy định trong hiến pháp, nhất là bản Hiến pháp 1997 như về đảng phái, các lực lượng chính trị chủ yếu hay mối tương quan giữa các lực lượng này. Trọng tâm luận án đề cập đến vai trò của tầng lớp doanh nhân trong nền chính trị Thái Lan mà nhân vật tiêu biểu là Thaksin Shinawatra. Tác giả đã tập trung nghiên cứu sự hiện diện của Thaksin trên chính trường cũng như các chính sách và tác động của các chính sách này đối với chính trị Thái Lan. Luận án cũng cho rằng Thủ tướng Thaksin chính là tác nhân khiến Chính phủ của mình sụp đổ khi trong nhiệm kỳ cầm quyền tạo ra quá nhiều mâu thuẫn đối với tầng lớp tinh hoa truyền thống. Nhận diện sự kiện Thaksin bị quân đội lật đổ, các tác giả Văn Ngọc Thành và Đàm Thị Đào có bài phân tích Cuộc đảo chính ngày 19/9/2006 ở Thái Lan (Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số 1, 2008) đề cập đến nguyên nhân, diễn biến và kết quả cuộc đảo chính của quân đội lật đổ Thủ tướng Thaksin. Trong đó, các tác giả nhận định rằng, “phong cách Thaksin” chính là nguyên cớ để quân đội tiến hành đảo chính lật đổ ông, việc lật đổ Thaksin chỉ đơn thuần là sự thay đổi của một bộ phận kiến trúc thượng tầng và thể hiện bước tiếp theo của sự phát triển nền dân chủ Thái Lan. Việc Thaksin bị lật đổ đã tạo ra rất nhiều hệ lụy cho chính trường Thái Lan, do đó các công trình nghiên cứu về chính trị Thái Lan giai đoạn này được nhiều nhà nghiên cứu lựa chọn. Tạp chí Foreign Affairs số tháng 8/2009 và báo chí ở Bangkok đã khái quát lại tình hình chính trị đương đại Thái Lan một cách ngắn gọn với rất nhiều những bất ổn cũng như dự cảm về một tương lai của nền chính trị nước này không mấy tốt đẹp cùng với một nền dân chủ không chắc chắn. Tác giả Phạm Quốc Trụ với nghiên cứu Biểu tình sắc màu và cuộc khủng hoảng chính trị tại Thái Lan đăng ở Tạp chí Nghiên cứu Biển Đông (năm 2010) đã chỉ ra nguồn gốc dẫn tới cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Thái Lan trong đó nhấn mạnh nhân tố Thaksin Shinawatra trên chính trường Thái Lan từ khi nắm quyền tháng 1/2001, đến khi Thaksin bị quân đội lật đổ vào tháng 9/2006. Bài viết cũng nhắc tới cuộc đấu tranh của các phe đối lập, đại diện cho 2 xu hướng chính trị khác nhau là PAD và PPP sau này là UDD (Mặt trận Dân chủ thống nhất chống độc tài), với 2 sắc màu “vàng - đỏ” thường xuyên đối chọi nhau trên đường phố, cũng như triển vọng không mấy sáng sủa trên chính trường khi Abhisit Vejjajiva được bầu làm Thủ tướng Thái Lan. Tác giả Phan Trần, trong Trận cầu lửa chính trị Thái Lan (gồm 3 kì, đăng trên Tạp chí Giáo dục và thời đại, số 14, 15, 16, tháng 4/2010) mô tả chân dung
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan