PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ t×nh h×nh, kÕt qu¶
ho¹t ®éng ë BHXH thÞ x· th¸i b×nh
A. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung:
I. §iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n sè vµ kinh tÕ - x· héi ë thÞ x· Th¸i
b×nh - tØnh Th¸i B×nh:
1. §iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n sè.
TØnh Th¸i B×nh n»m ë 200 vÜ B¾c vµ 106,230 kinh §«ng, lµ mét tØnh
thuéc Ch©u thæ ®ång b»ng B¾c Bé.
PhÝa §«ng gi¸p vÞnh B¾c Bé
PhÝa Nam gi¸p Nam §Þnh
PhÝa T©y gi¸p Nam §Þnh
PhÝa B¾c gi¸p Hng Yªn vµ H¶i Phßng
TØnh Th¸i B×nh ®îc thµnh lËp vµo ngµy 21/3/1890 víi tæng diÖn tÝch lµ
1.579,9 km2 vµ sè d©n (tÝnh ®Õn n¨m 2002) lµ 1.904.000 ngêi.
Ngµy..21/3/1890. ThÞ x· Th¸i B×nh chÝnh thøc ®îc thµnh lËp . Sau nhiÒu
thay ®æi ®Õn nay ThÞ x· Th¸i B×nh víi diÖn tÝch lµ 4618ha vµ d©n sè lµ
1.450.640 ngêi, lµ Trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi cña tØnh Th¸i
B×nh. ThÞ x· Th¸i b×nh cã 8 phêng (Phêng Lª Hång Phong) Bå Xuyªn, §Ò
Th¸m, Phóc Kh¸nh, TrÇn L·m, TiÒn Phong, Kú B¸, Quang Trung) vµ 4 x·
(Hoµng DiÖu, Vò Héi, Vò L¹c, Phó Xu©n). ThÞ x· Th¸i b×nh lµ n¬i tËp trung
cña c¸c c¬ quan ®Çu n·o cña tØnh, hiÖn nay ë thÞ x· cã tíi 71 c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp vµ ThÞ x· Th¸i B×nh còng lµ n¬i cã sè ®èi tîng chÝnh s¸ch
tËp trung ®«ng nhÊt. Cô thÓ, ThÞ x· Th¸i b×nh cã 13.026 ngêi lµ ®èi tîng hëng chÕ ®é BHXH (chiÕm gÇn 10% d©n sè), 56 vÞ l·o thµnh c¸ch m¹ng, 41
bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng vµ 220 c¸n bé trung - cao cÊp.
2. §Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi:
Th¸i B×nh lµ mét tØnh n«ng nghiÖp nhng thÞ x· l¹i lµ n¬i tËp trung ph¸t
triÓn cña khu c«ng nghiÖp lín nhá trong toµn TØnh nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®ùoc
sù l·nh ®¹o chØ ®¹o cña §¶ng uû UBND TØnh, UBND thÞ, ThÞ x· Th¸i B×nh
d· cã nh÷ng bíc tiÕn triÓn râ rÖt, víi tû lÖ t¨ng trëng kinh tÕ lµ 108% n¨m,
ThÞ x· Th¸i B×nh ®ang ngµy cµng phÊn ®Êu trë thµnh thµnh phè cÊp 3 trong
n¨m 2004. ThÞ x· Th¸i B×nh lµ n¬i tËp trung cña 71 c¬ quan ®Çu n·o cña
TØnh, mét trêng §H, mét trêng cao ®¼ng, ba trêng PTTH, n¨m trêng PTCS,
n¨m trêng TiÓu häc, rÊt nhiÒu nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt víi sè lîng
lao ®éng ngµy cµng ®«ng víi chuyªn m«n vµ tay nghÒ ®ßi hái tÝnh kü thuËt
cao v× vËy mµ cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch , chÕ ®é ®·i ngé phï hîp v×
quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng.ChÝnh yÕu tè nµy ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn nh÷ng
vÊn ®Ò mµ chóng ta sÏ ®Ò cËp sau ®©y.
II. §Æc ®iÓm t×nh h×nh cña BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh:
1. Sù ra ®êi vµ h×nh thµnh cña BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh.
ThÞ x· Th¸i B×nh lµ Trung t©m v¨n ho¸, kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña
tØnh Th¸i B×nh lµ n¬i tËp trung cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ còng
lµ n¬i sè ®èi tîng hëng chÝnh s¸ch lín nhÊt trong toµn tØnh.
Nh»m gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, æn ®Þnh chÝnh trÞ,
trËt tù an toµn x· héi thóc ®Èy sù nghiÖp x©y dùng, ngµy 12-7-1995 Gi¸m ®èc
BHXH tØnh Th¸i b×nh ra QuyÕt ®Þnh sè 01 thµnh lËp BHXH ThÞ x· Th¸i b×nh.
Ngµy míi thµnh lËp, BHXHTX ph¶i lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt
kü thuËt thiÕu thèn: trô së lµm viÖc ph¶i thuª mîn chËt chéi, thiÕu chç lµm
viÖc, ph¬ng tiÖn lµm viÖc cßn l¹c hËu. H¬n n÷a, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n
viªn cßn míi, kinh nghiÖm cha nhiÒu, yªu cÇu cña c«ng t¸c BHXH ngµy
cµng chÆt chÏ h¬n, phøc t¹p h¬n. Nhng ngay tõ khi míi thµnh lËp BHXH TX
lu«n nhËn ®îc sù quan t©m l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña BHXH tØnh, cña ThÞ uû,
H§ND vµ UBND ThÞ x·. Víi mong muèn n©ng cao hiÖu qu¶ lµm viÖc, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho BHXH ThÞ x· ph¸t triÓn, th¸ng 12-1998 UBNS tØnh,
H§ND, ThÞ uû, BHXH tØnh ra quyÕt ®Þnh x©y dùng trô së lµm viÖc cho BHXH
ThÞ x· t¹i sè 74, ®êng TrÇn Hng §¹o, phêng §Ò Th¸m TXTB víi tæng diÖn
tÝch gÇn 1.000m2 . Tõ khi chuyÓn sang lµm viÖc ë trô së míi víi c¬ së h¹
tÇng vµ trang thiÕt bÞ ®îc n©ng cÊp hiÖu qu¶ lµm viÖc cña BHXHTX ngµy
cµng n©ng cao râ rÖt. §éi ngò c¸n bé cña c¬ quan víi sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ cao
lu«n phÊn ®Êu n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cña m×nh ®Èy m¹nh
hoµn thiÖn h¬n n÷a kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh. §Õn nay BHXHTX lµ
mét trong nh÷ng phßng lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao lu«n hoµn thµnh môc tiªu,
nhiÖm vô ®îc giao.
2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y.
Bé m¸y ho¹t ®éng cña BHXH ThÞ x· bao gåm 16 ®ång chÝ ®îc ph©n
c«ng c«ng viÖc cô thÓ sau:
- Gi¸m ®èc: lµ ngêi ®øng ®Çu, chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm
vô vÒ BHXH.
2
- Phã Gi¸m ®èc: lµ ngêi gióp viÖc vµ chÞu sù ph©n c«ng cña Gi¸m ®èc.
chÞu tr¸ch nhiÖm thay Gi¸m ®èc khi Gi¸m ®èc ®i v¾ng.
- Bé phËn thu: (6 c¸n bé ) chÞu tr¸ch nhiÖm ®èc thu b¸m s¸t c¬ së, gi¶i
®¸p c¸c gót m¾c trong c«ng t¸c thu.
- Bé phËn chi 07 c¸n bé : tæ chøc chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH: kiÓm tra,
gi¸m s¸t, thÈm ®Þnh viÖc chi tr¶ chÕ ®é. B¸o c¸o kÕt qu¶ thu chi th¸ng.
- Bé phËn chÝnh s¸ch (3 c¸n bé) nhiÖm vô cña bé phËn chÝnh s¸ch lµ gi¶i
thÝch, híng dÉn, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch BHXH.
S¬ ®å hÖ thèng tæ chøc bé m¸y
Gi¸m ®èc
Phã Gi¸m ®èc
Bé
phËn thu
chi cña ®¬n vÞ.
3. Chøc
n¨ng - nhiÖmBé
vôphËn
chñ yÕu
Bé phËn CS
- ChØ ®¹o vµ tæ chøc thùc hiÖn viÖc thu BHXH theo quy ®Þnh cña Bé
LuËt Lao ®éng, ®iÒu lÖ BHXH vµ c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ thu cña c¸c
®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm 23% tæng quü l¬ng. Trong ®ã NL§ ®ãng 6% tæng
quü l¬ng + PC.
Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 17% tæng quü l¬ng + PC.
- Tæ chøc chi tr¶ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm: èm ®au; thai s¶n; nghØ dìng søc
vµ phôc håi søc khoÎ; chÕ ®é hu trÝ mÊt søc lao ®éng; tai n¹n lao ®éng vµ
bÖnh nghÒ nghiÖp; tö tuÊt, ®¶m b¶o chi tr¶ ®îc ®Çy ®ñ, thuËn tiÖn vµ ®óng
thêi h¹n.
- §îc quyÒn tõ chèi viÖc chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH cho c¸c ®èi tîng hëng BHXH khi cã kÕt luËn cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ hµnh vi
man tr¸ lµm gi¶ hå s¬, tµi liÖu ®Ó hëng chÕ ®é BHXH, ®ång thêi ra v¨n b¶n
th«ng b¸o viÖc tõ chèi chi tr¶ ®ã cho ®¬ng sù, c¬ quan sö dông lao ®éng vµ
c¬ quan ph¸p luËt.
- Båi thêng mäi kho¶n thu, chi sai c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ BHXH
cho c¸c ®èi tîng tham gia BHXH.
3
- KiÕn nghÞ víi chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan Nhµ níc cã liªn quan viÖc söa
®æi, bæ sung c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH phï hîp víi t×nh h×nh cña ®Êt níc, cña ®Þa ph¬ng trong tõng giai ®o¹n.
- Lu gi÷ hå s¬ vµ qu¶n lý sæ BHXH.
- Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c thèng kª, h¹ch to¸n, híng dÉn nghiÖp vô
thu, chi BHXH vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn tæ chøc c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¶i
thÝch c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ BHXH.
- Gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c khiÕu n¹i cña ngêi tham gia BHXH vÒ viÖc
thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH.
- Qu¶n lý tæ chøc, viªn chøc, tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt theo quy ®Þnh.
- Thùc hiÖn viÖc b¸o c¸o theo ®Þnh kú vÒ thu, chi vµ c¸c ho¹t ®éng vÒ
BHXH víi BHXH cÊp trªn.
4. §éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vµ lao ®éng .
§éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc cña BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh cã
16 ®ång chÝ, nh×n chung cßn rÊt trÎ, khoÎ, nhiÖt t×nh, cã tr×nh ®é chuyªn m«n
cao, kh«ng ngõng häc tËp vµ ®oµn kÕt. §Æc biÖt, mÆc dï BHXH ThÞ x· Th¸i
B×nh míi ®îc thµnh lËp thµnh mét ngµnh riªng nhng ®éi ngò c¸n bé cña
BHXH ThÞ x· ®· qua qu¸ tr×nh lµm c«ng t¸c b¶o hiÓm.
Trong ®ã:
Nam lµ 3/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ:
18,75%
N÷ lµ 13/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ:
81,25%
Tuæi ®êi b×nh qu©n lµ:
37
Ngêi cao tuæi nhÊt lµ:
52 tuæi
Ngêi thÊp tuæi lµ:
30 tuæi
- VÒ tr×nh ®é häc vÊn:
Tr×nh ®é §¹i häc lµ 12/16 ®ång chÝ chiÕm tû lÖ 75%
Tr×nh ®é Trung cÊp lµ 4/16 ®ång chÝ chiÕm 25%
- 100% c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc cña BHXH cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷,
cã kh¶ n¨ng sö dông thµnh th¹o vi tÝnh. §Æc biÖt, BHXH ThÞ x· cã 9 ®ång
chÝ lµ §¶ng viªn trong ®ã cã 4 ®ång chÝ ®· ®îc häc qua líp lý luËn chÝnh trÞ.
4
Bªn c¹nh ®ã, ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc, viªn chøc cña BHXH kh«ng
ngõng häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. Ngµy cµng ®¸p øng ®îc nhu
cÇu cña c«ng t¸c b¶o hiÓm.
5. C¬ së vËt chÊt kü thuËt:
BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh trô së t¹i sè 74, ®êng TrÇn Hng ®¹o - phêng §Ò
Th¸m - ThÞ x· Th¸i B×nh. Víi diÖn tÝch ®Êt lµ 999m 2, th¸ng 12/1998 UBND
tØnh BHXB tØnh, ThÞ uû, UBND ®· ra quyÕt ®Þnh x©y dùng trô së lµm viÖc víi
diÖn tÝch sö dông lµ 300m2. Trô së lµm viÖc cña BHXH ThÞ x· lµ 1 khu nhµ 2
tÇng víi 6 phßng:
- 1 phßng Gi¸m ®èc
- 1 phßng Phã Gi¸m ®èc
- 1 phßng L§CS
- 1 phßng thu
- 1 phßng tµi vô
- 1 phßng häp
Tõ khi chuyÓn sang lµm viÖc ë trô së míi, BHXH ThÞ x· ®· trang bÞ c¸c
trang thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n lý vµ c¸c nghiÖp vô thu chi b¶o
hiÓm nh: m¸y vi tÝnh, m¸y tÝnh c¸ nh©n, ti vi, m¸y ®iÖn tho¹i, m¸y ®iÒu hoµ
vµ mét sè trang thiÕt bÞ kh¸c. Cµng ngµy BHXH ThÞ x· cµng ®îc trang bÞ
nh÷ng c¬ së vËt chÊt kü thuËt tiªn tiÕn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ ngµy
cµng ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
6. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
* Nh÷ng thuËn lîi.
- Tõ ngµy ®îc thµnh lËp ®Õn nay, BHXH ThÞ x· lu«n nhËn ®îc sù l·nh
®¹o, chØ ®¹o vµ quan t©m thiÕt thùc cña BHXH tØnh, cña ThÞ uû, cña H§ND
ThÞ x·, sù phèi kÕt hîp cña c¸c ban ngµnh c¸c phêng, x· trong ThÞ x·.
- NhËn thøc vÒ c«ng t¸c BHXH ngµy cµng cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng
kÓ. BHXH ®· thùc sù kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß, vÞ trÝ, tÇm quan träng cña m×nh
®èi víi x· héi nãi chung vµ ®èi víi tõng ®èi tîng chÝnh s¸ch nãi riªng.
- C¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña §¶ng, Nhµ níc vÒ c«ng t¸c
BHXH ngµy cµng ®îc bæ sung hoµn thiÖn h¬n.
- §éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña BHXHTX lµ nh÷ng c¸n bé trÎ,
khoÎ, nhiÖt t×nh, kh«ng ngõng häc tËp vµ ®oµn kÕt cïng nhau hoµn thµnh tèt
5
c«ng viÖc cña tËp thÓ còng nh nhiÖm vô cña mçi thµnh viªn. H¬n n÷a, BHXH
ThÞ x· Th¸i B×nh tuy míi thµnh lËp nhng ®éi ngò c¸n bé nh×n chung ®· qua
qu¸ tr×nh lµm c«ng t¸c BHXH.
- Tõ ngµy thµnh lËp BHXHTX ®· ®îc lµm viÖc ë trô së riªng, ®îc trang
bÞ c¬ së vËt chÊt ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c nh: m¸y tÝnh, m¸y ®iÖn tho¹i...
* Nh÷ng khã kh¨n:
- BHXHTX lµ mét ®¬n vÞ míi thµnh lËp, kinh nghiÖm c«ng t¸c cña ®éi
ngò c¸n bé cßn Ýt, yªu cÇu cña c«ng t¸c BHXH ngµy cµng phøc t¹p h¬n, ®a
d¹ng h¬n.
- MÆc dï ®· cã trô së riªng nhng do Th¸i B×nh lµ n¬i tËp trung ®«ng ®èi
tîng chÝnh s¸ch, khèi lîng c«ng viÖc cao ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n
viªn chøc nhiÒu v× vËy mµ phßng lµm viÖc cßn chËt chéi, cha ®¸p øng ®îc
yªu cÇu vÒ phßng lµm viÖc cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. Bªn c¹nh ®ã,
c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ®¬n vÞ cßn nghÌo nµn: chØ cã 1 maý vi tÝnh, 3 m¸y
®iÖn tho¹i... ®iÒu nµy còng lµm ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ.
- ChÝnh s¸ch BHXH liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña
nhiÒu tæ chøc, c¬ quan, ®¬n vÞ vµ ngêi lao ®éng, nh÷ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é
cßn nhiÒu vÊn ®Ò cha ®îc thÓ chÕ ho¸, ®ång bé ho¸.
- Do qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ, mét sè doanh nghiÖp lµm ¨n gÆp
nhiÒu khã kh¨n, thua lç ph¶i gi¶i thÓ, c«ng nh©n kh«ng cã viÖc lµm, kh«ng
cã thu nhËp hoÆc thu nhËp thÊp ¶nh hëng tíi viÖc thu BHXH.
- Mét sè tæ chøc, c¬ së §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ nhËn thøc cha ®Çy
®ñ vÒ chÝnh s¸ch BHXH, cha x¸c ®Þnh ®óng tr¸ch nhiÖm cña ®¬n vÞ trong
viÖc l·nh ®¹o, chØ ®¹o thùc hiÖn chÕ ®é BHXH.
- C«ng t¸c tuyªn truyÒn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH tíi c¸c ®¬n vÞ vµ
ngêi lao ®éng cßn cha s©u réng.
- Tæ chøc c«ng ®oµn cha thùc sù ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh ®Ó ngêi
lao ®éng cã ®iÒu kiÖn tham gia BHXH.
- Bé LuËt lao ®éng cha cã nh÷ng chÕ tµi xö ph¹t ®èi víi c¸c ®¬n vÞ,
doanh nghiÖp nÐ tr¸nh, cha tham gia BHXH.
6
b- thùc tr¹ng t×nh h×nh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña
BHXH txtb, tØnh Th¸i B×nh:
1. §èi tîng tham gia BHXH:
§iÒu lÖ BHXH (Ban hµnh kÌm theo N§ 12/CP ngµy 26/1/1995 cña
ChÝnh phñ quy ®Þnh, c¸c ®èi tîng tham gia vµo BHXH gåm:
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã sö dông tõ 10 lao ®éng trë lªn.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô thuéc
c¬ quan hµnh chÝnh, sù nghiÖp, c¬ quan §¶ng, ®oµn thÓ.
- Ngêi lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu
t níc ngoµi, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, trong c¸c c¬ quan, tæ chøc níc
ngoµi hoÆc tæ chøc quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, trõ trêng hîp §iÒu íc Quèc tÕ mµ
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.
- Ngêi lao ®éng lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc dÞch vô
thuéc lùc lîng vò trang.
- Ngêi gi÷ chøc vô d©n cö, bÇu cö lµm viÖc trong c¸c c¬ quan qu¶n lý
Nhµ níc, §¶ng, §oµn thÓ tõ Trung ¬ng ®Õn cÊp huyÖn.
- C«ng chøc, viªn chøc Nhµ níc lµm viÖc trong c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp, ngêi lµm viÖc trong c¸c c¬ quan §¶ng, ®oµn thÓ tõ Trung ¬ng ®Õn cÊp huyÖn.
C¸c ®èi tîng trªn ®i häc, thùc tËp, c«ng t¸c, ®iÒu dìng trong vµ ngoµi
níc mµ vÉn hëng tiÒn l¬ng hoÆc tiÒn c«ng th× còng thuéc ®èi tîng thùc hiÖn
BHXH b¾t buéc.
C¸c ®èi tîng quy ®Þnh trªn gäi chung lµ ngêi lao ®éng.
BHXH ThÞ x· lu«n nhËn thøc ®îc r»ng: CÇn ph¶i ®Èy m¹nh ph¸t triÓn
®èi tîng tham gia b¶o hiÓm, gãp phÇn æn ®Þnh ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao
®éng, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ChÝnh tõ nhËn thøc ®óng ®¾n trªn mµ
BHXH ThÞ x· ®· ®Èy m¹nh c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn ®éng viªn ®Ó ngêi lao
®éng vµ chñ sö dông lao ®éng hiÓu vµ tham gia b¶o hiÓm. Nh÷ng viÖc lµm trªn
®· khiÕn cho sè lîng c¸c ®¬n vÞ tham gia BHXH trªn ®Þa bµn ThÞ x· ngµy cµng
®îc më réng.
N¨m
1995
1996
1997
1998
Sè ®¬n vÞ
8
51
54
71
7
Sè lao ®éng
196
2.104
2.324
2.579
N¨m
1999
2000
2001
2002
Sè ®¬n vÞ
72
72
74
78
Sè lao ®éng
2.753
2.753
2.803
2.829
NÕu 6 th¸ng cuèi n¨m 1995, BHXH ThÞ x· míi nhËn bµn giao vµ thùc
hiÖn viÖc thu BHXH ë 7 ®¬n vÞ kinh doanh mµ 1 ®¬n vÞ HCSN ng©n s¸ch
Trung ¬ng víi sè lao ®éng lµ 196 ngêi. Sang ®Õn n¨m 1996 BHXH ThÞ x· ®·
tæ chøc qu¶n lý thu cña 51 ®¬n vÞ trong ®ã cã 44 ®¬n vÞ HCSN, 7 ®¬n vÞ s¶n
xuÊt kinh doanh víi sè lao ®éng lµ 2.104 ngêi.
N¨m 1997: BHXH ThÞ x· tiÕp nhËn thªm 3 Trêng PTTH vµ Chi côc
thuÕ ThÞ x·, tõ ®ã tæng ®Çu mèi ®¬n vÞ cña ThÞ x· ®· lªn ®Õn 54 ®¬n vÞ víi
2.324 lao ®éng.
N¨m 1998: BHXH ThÞ x· nhËn thªm 1 ®¬n vÞ s¶n xuÊt ngoµi quèc
doanh, ph¸t triÓn thªm 13 ®¬n vÞ phêng, x·. Do t¸ch khèi d©n vËn vµ 1 sè
phßng ban cña ThÞ x· còng t¸ch phßng nªn sè ®Çu mèi ®¬n vÞ t¨ng lªn 71
®¬n vÞ víi 2.379 lao ®éng.
N¨m 2002: BHXH ThÞ x· ®· cã 78 ®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm víi 2.829
lao ®éng trong ®ã cã 5 ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh vµ 1 ®¬n vÞ ngoµi c«ng lËp,
44 ®¬n vÞ HCSN, 15 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ 13 ®¬n vÞ x· phêng.
ChØ sau 7 n¨m tõ khi ®îc thµnh lËp BHXH ThÞ x· ®· ph¸t triÓn sè ®Çu
mèi cña m×nh lªn gÊp h¬n 9 lÇn, ®a sè lao ®éng tham gia tõ 196 lao ®éng lªn
®Õn 2.829 lao ®éng. MÆc dï do qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ lµm cho mét sè
doanh nghiÖp, mét sè ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh do lµm ¨n kh«ng hiÖu qu¶,
kh«ng t¹o ®îc viÖc lµm cho lao ®éng, cã nh÷ng ®¬n vÞ bÞ gi¶i thÓ lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc thu nép BHXH nhng BHXH ThÞ x· vÉn ph¸t huy thuËn lîi, kh¾c
phôc nh÷ng khã kh¨n hoµn thµnh tèt viÖc ph¸t triÓn më réng ®èi tîng tham
gia BHXH.
8
2. C«ng t¸c cÊp sæ BHXH:
§iÒu 43 ch¬ng V Bé luËt lao ®éng vÒ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña
c¸c bªn tham gia b¶o hiÓm quy ®Þnh râ mét trong nh÷ng quyÒn cña ngêi lao
®éng lµ quyÒn ®îc nhËn sæ BHXH. Sæ BHXH do c¬ quan BHXH ViÖt Nam
cÊp cho c¸c ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm ®Ó ghi nhËn qu¸ tr×nh lµm viÖc, cã
®ãng BHXH, th«ng qua sæ BHXH ®Ó gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é BHXH cho ngêi
lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Thùc hiÖn Th«ng t sè 09 ngµy 25/4/1996 cña Bé Lao ®éng TBXH,
QuyÕt ®Þnh sè 113 ngµy 22/6/1996 cña BHXH ViÖt Nam vµ c¸c quy tr×nh híng dÉn cña BHXH tØnh Th¸i B×nh vÒ viÖc cÊp vµ qu¶n lý, sö dông sæ BHXH,
ThÞ uû - UBND ThÞ x· ®· chØ ®¹o ngµnh BXH ThÞ x· phèi kÕt hîp víi c¸c
ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®¬n vÞ c¬ së tiÕn hµnh viÖc thÈm ®Þnh hå s¬ ®Ó nghÞ
BHXH tØnh duyÖt cÊp sæ cho ngêi lao ®éng.
- N¨m 1996 sè lao ®éng tham gia BHXH ThÞ x· lµ 2.104 ®èi tîng vµ
®· cÊp ®îc 1.769 sæ ®¹t 84%.
- N¨m 1997 sæ lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ 2.324 ®· cÊp ®îc
2.419 sæ ®¹t 88%.
- N¨m 1998 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ 2.579 ®· cÊp ®îc
2.419 sæ ®¹t 88%.
- N¨m 1999 sè lao ®éng tham gia BHXH ë Th¸i B×nh lµ 2.753 ®· cÊp
®îc 2.753 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2000 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ 2.753 ®· cÊp ®îc
2.753 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2001 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ 2.803 ®· cÊp ®îc
2.803 sæ ®¹t 100%.
- N¨m 2002 sè lao ®éng tham gia BHXH ë ThÞ x· lµ 2.829 ®· cÊp ®îc
2.829 sæ ®¹t 100%.
Qua sè liÖu trªn cã thÓ thÊy sè sæ BHXH ®îc cÊp ngµy cµng cao mÆc
dï trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n, mét sè ®¬n vÞ qu¶n
lý hå s¬ c¸n bé ®Ó thÊt l¹c, hå s¬ thiÕu nh÷ng c¨n cø ®Ó xÐt duyÖt thêi gian vµ
tuæi ®êi cña c¸n bé nhng BHXH ThÞ x· ®· tËp trung cïng c¸c ®¬n vÞ th¸o gì,
®· híng dÉn cho ngêi lao ®éng t×m l¹i c¸c giÊy tê cò cã liªn quan hoÆc tíi c¬
9
quan cò ®Ó x¸c nhËn thêi gian c«ng t¸c ... nªn 100% ngêi lao ®éng tham gia
BHXH ®îc cÊp sæ b¶o hiÓm.
2.1/ Tr×nh tù cÊp sæ BHXH cho c¸c ®èi tîng tham gia BHXH thuéc
ph¹m vi BHXH ThÞ x· qu¶n lý.
- Ngêi sö dông lËp 2 b¶ng "Danh s¸ch lao ®éng ®Ò nghÞ cÊp sæ BHXH"
göi cho BHXH ThÞ x·.
- Bé phËn thu BHXH ThÞ x· tiÕp nhËn danh s¸ch ®Ò nghÞ cÊp sæ BHXH
cña ngêi sö dông lao ®éng ®èi chiÕu víi danh s¸ch lao ®éng vµ quü l¬ng trÝch
nép BHXH vµ danh s¸ch lao ®éng ®iÒu chØnh t¨ng gi¶m møc l¬ng nép
BHXH cña ngêi sö dông lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh danh s¸ch lao ®éng ®îc cÊp sæ
BHXH. §ång thêi híng dÉn ngêi sö dông lao ®éng ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh lËp
vµ xÐt duyÖt tê khai cÊp sæ BHXH.
- Ngêi lao ®éng kª khai 03 b¶n tê khai cÊp sæ BHXH, ngêi sö dông lao
®éng c¨n cø hå s¬ lý lÞch vµ qu¸ tr×nh tham gia BHXH cña ng êi lao ®éng
®Ó ®èi chiÕu x¸c nhËn ký ghi râ hä tªn vµ ®ãng dÊu lªn chç quy ®Þnh trªn
tê khai cÊp sæ BHXH.
- C¸n bé thu BHXH ThÞ x· tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, ký duyÖt tê khai cÊp
sæ BHXH cña ngêi lao ®éng, sau ®ã ghi sè sæ BHXH vµo tê khai cÊp sæ
BHXH ®· duyÖt vµ danh s¸ch ®Ò nghÞ cÊp sæ BHXH. Sæ BHXH sÏ ®îc ghi sè
sæ BHXH.
- Ngêi sö dông lao ®éng c¨n cø vµo tê khai cÊp sæ BHXH ®· ®îc
BHXH ThÞ x· xÐt duyÖt, tiÕn hµnh ghi trªn sæ BHXH, ký, ghi râ hä tªn vµo n¬i
quy ®Þnh.
- Ngêi lao ®éng sau khi kiÓm tra c¸c néi dung ghi trªn sæ BHXH ký vµ
ghi râ hä tªn vµo n¬i quy ®Þnh.
- Ngêi sö dông lao ®éng ký vµ ®ãng dÊu x¸c nhËn vµo n¬i quy ®Þnh.
- C¬ quan BHXH ThÞ x· sau khi ®èi chiÕu víi tê khai cã ch÷ ký cña
ngêi lao ®éng, ®ãng dÊu vµo n¬i quy ®Þnh trªn sæ BHXH tr¶ l¹i cho c¬ quan,
®¬n vÞ sö dông lao ®éng qu¶n lý sæ BHXH.
2.2/ C«ng t¸c qu¶n lý sæ BHXH:
BHXH liªn quan trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng hiÖn t¹i còng nh t¬ng lai cña
ngêi lao ®éng. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã, BHXH ThÞ x· ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn
c¸c thñ tôc theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc. Sau khi ®· ®èi chiÕu tê khai cña
ngêi lao ®éng, ký vµ ®ãng dÊu vµo sè quy ®Þnh trªn sæ BHXH ®ång thêi ®¸nh
10
dÊu gi¸p lai vµo sæ BHXH, BHXH ThÞ x· sÏ giao sæ BHXH cho chñ sö dông
lao ®éng vµ c¸c c¬ quan BHXH ®èi chiÕu, kiÓm tra mçi khi thùc hiÖn c¸c chÕ
®é BHXH ®¶m b¶o nguyªn t¾c cã ®ãng, cã hëng. BHXH ThÞ x· chØ qu¶n lý
sæ BHXH khi ngêi lao ®éng ngõng ®ãng BHXH khi th«i viÖc, hëng trî cÊp 1
lÇn, hëng hu trÝ hoÆc hëng tö tuÊt. BHXH ThÞ x· kh«ng qu¶n lý sæ BHXH mµ
giao cho ngêi sö dông lao ®éng trùc tiÕp qu¶n lý, BHXH ThÞ x· chØ tiÕn hµnh
kiÓm tra ®ét xuÊt hay thêng xuyªn ®Ó n¾m ®îc t×nh h×nh qu¶n lý sæ BHXH ë
c¸c ®¬n vÞ vµ cã nh÷ng ®iÒu chØnh khi cã sai ph¹m.
3. T×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH ®èi víi ngêi lao
®éng thuéc ph¹m vi BHXH ThÞ x·:
3.1/ C«ng t¸c tiÕp nhËn vµ gi¶i quyÕt ®¬n th c«ng v¨n:
Víi ph¬ng ch©m tiÕp nhËn ®Õn ®Êu gi¶i quyÕt ®Õn ®ã tr¸nh t×nh tr¹ng ø
®äng, tån ®äng ®¬n tõ, BHXH ThÞ x· ®· bè trÝ hîp lý, gi¶i quyÕt xö lý c¸c ®¬n
th, c«ng v¨n cña c¸c ®èi tîng, c¬ quan ®¬n vÞ ®Ò nghÞ gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh
s¸ch cho ngêi lao ®éng. V× vËy mµ trong suèt nh÷ng n¨m qua BHXH ThÞ x·
kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng tranh chÊp, kiÖn tông g©y mÊt lßng tin cña ngêi lao
®éng.
3.2/ ThÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt hå s¬ tån ®äng:
C«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt hå s¬ tån ®äng theo C«ng v¨n sè
843/CV-L§TBXH ®îc thùc hiÖn kÞp thêi, ®¸p øng nhu cÇu BHXH cña c¸c ®èi tîng gãp phÇn kÞp thêi gi¶i quyÕt chÕ ®é chÝnh s¸ch BHXH cho ngêi ®ñ ®iÒu kiÖn
hëng.
Víi th¸i ®é lµm viÖc tËn t×nh, nghiªm tóc BHXH ThÞ x· ®· phèi hîp
víi c¸c bªn liªn quan gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng víng m¾c ®¶m b¶o quyÒn lîi
cho ngêi lao ®éng.
3.3/ C«ng t¸c tiÕp d©n:
NhËn thøc râ r»ng muèn c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao phï hîp víi tõng
®èi tîng v× quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng, BHXH ThÞ x· lu«n më réng c«ng
t¸c tiÕp d©n ®Ó trùc tiÕp l¾ng nghe t©m t, nguyÖn väng gi¶i ®¸p kÞp thêi nh÷ng
víng m¾c cña ngêi lao ®éng. Trong suèt thêi gian qua, BHXH ThÞ x· ®· thùc
hiÖn tèt c«ng t¸c tiÕp d©n theo lÞch còng nh ®ãn tiÕp d©n khi ngêi d©n cã th¾c
m¾c khi kh«ng ph¶i lÞch tiÕp d©n ®Ó gi¶i ®¸p æn tháa, ®Õn n¬i, ®Õn chèn cho
ngêi d©n hiÓu râ h¬n vÒ BHXH t¹o lßng tin vÒ phÝa ngêi d©n víi BHXH ThÞ
x· riªng vµ víi BHXH nãi chung.
11
4. C«ng t¸c qu¶n lý thu, chi BHXH:
4.1/ C«ng t¸c thu BHXH:
C«ng t¸c thu BHXH lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu
cña ngµnh. X¸c ®Þnh râ nh vËy nªn ngay tõ ngµy ®Çu míi thµnh lËp BHXH
ThÞ x· ®· tham mu víi ThÞ uû, H§ND, UBND ThÞ x· tæ chøc héi nghÞ triÓn
khai NghÞ ®Þnh 12/CP cña ChÝnh phñ, Th«ng t 58 cña Bé Tµi chÝnh cïng c¸c
v¨n b¶n híng dÉn cña ngµnh vÒ c«ng t¸c thu BHXH 20% tæng quü tiÒn l¬ng
®èi víi ngêi lao ®éng viªn chøc Nhµ níc (trong ®ã ngêi lao ®éng ®ãng 5% vµ
ngêi chñ sö dông lao ®éng ®ãng 15%). BHXH ThÞ x· tæ chøc tiÕp nhËn bµn
giao cña Phßng tæ chøc lao ®éng ThÞ x· c«ng t¸c BHXH 6 th¸ng cßn l¹i cña
n¨m 1995. Tõ ®ã ®Õn nay c«ng t¸c thu BHXH cña BHXH ThÞ x· ®· ®¹t ®îc
nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng kÓ.
6 - 12/1995
1996
1997
1998
8
51
54
71
Sè ®èi tîng
196
2.104
2.324
2.579
Tæng sè tiÒn
60.078.000
1.454.932.000
2.400.784.000
3.113.699.000
Tû lÖ HTKH
109,23%
101,88%
102,09%
101,2%
1999
2000
2001
2002
72
72
74
78
Sè ®èi tîng
2.753
2.753
2.803
2.829
Tæng sè tiÒn
2.400.784.000
3.113.699.000
3.890.802.000
3.925.320.000
Tû lÖ HTKH
103,42%
109%
105%
103,3%
Sè ®¬n vÞ tham gia
Sè ®¬n vÞ tham gia
12
Tõ b¶ng sè liÖu trªn cho thÊy: Qua gÇn 8 n¨m ho¹t ®éng BHXH ThÞ x·
®· thu ®îc 19.094.767.000 ®ång ®¹t b×nh qu©n 104% kÕ ho¹ch. §©y thùc sù
lµ mét con sè ®¸ng mõng cho thÊy ngêi lao ®éng vµ ngêi chñ sö dông lao
®éng ®· ngµy cµng cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ
quyÒn lîi cña viÖc tham gia BHXH.
VÒ sè ®¬n vÞ tham gia BHXH, nÕu n¨m 1995 BHXH ThÞ x· Th¸i B×nh
míi chØ thu cña 8 ®¬n vÞ, doanh nghiÖp trong toµn ThÞ x· th× ®Õn n¨m 2002
sè ®¬n vÞ tham gia ®· lªn ®Õn 78 ®¬n vÞ. §Æc biÖt lµ tõ n¨m 1998 do viÖc t¸ch
khèi d©n vËn vµ mét sè phßng ban cña ThÞ x·, ®ång thêi víi viÖc thùc hiÖn
NghÞ quyÕt 09 cña ChÝnh phñ ph¸t triÓn thu BHXH cña 13 ®¬n vÞ x· phêng
nªn sè ®¬n vÞ tham gia ®ãng BHXH cña ThÞ x· ®· t¨ng tõ 54 ®¬n vÞ n¨m
1997 lªn 71 ®¬n vÞ n¨m 1998. Trong sè 78 ®¬n vÞ tham gia ®ãng BHXH nãi
trªn th× V¨n phßng ThÞ uû, UBND ThÞ x·, C«ng ty dÞch vô kü thuËt n«ng
nghiÖp, C«ng ty thÞ chÝnh, 35 ®¬n vÞ trêng trong khèi Gi¸o dôc ThÞ x· lµ
nh÷ng ®¬n vÞ lu«n ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ, gi¶i quyÕt chÕ ®é cho ngêi lao
®éng kÞp thêi.
VÒ sè ®èi tîng tham gia BHXH. N¨m 1999 BHXH ThÞ x· chØ thu
BHXH cho 196 ®èi tîng sang ®Õn n¨m 1996 sè ®èi tîng ®îc tham gia ®· lªn
®Õn 2.104 ®èi tîng vµ tõ ®ã ®Õn nay sè ®èi tîng tham gia ®ãng BHXH cho
BHXH ThÞ x· ngµy cµng t¨ng ®Õn n¨m 2002 ®· lªn ®Õn 2.829 ®èi tîng.
BHXH ThÞ x· lu«n coi träng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia
BHXH, coi ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia BHXH lµ gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng
cho ngêi lao ®éng, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, lµ môc tiªu cña
BHXH. Ngay tõ khi míi thµnh lËp, bªn c¹nh nhiÖm vô ®¶m b¶o c¸c chÕ ®é
BHXH ®îc thÓ hiÖn liªn tôc, díi sù chØ ®¹o cña ThÞ uû Th¸i B×nh, BHXH
ThÞ x· ®· rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn ®èi tîng tham gia BHXH, trªn
c¬ së rµ so¸t, n¾m ch¾c sè lîng, quy m« vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp, x©y dùng kÕ ho¹ch, x¸c ®Þnh môc tiªu, ®èi tîng
tham gia BHXH, phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh vµ tæ chøc C«ng ®oµn
tuyªn truyÒn s©u réng chÝnh s¸ch BHXH, triÓn khai qu¸n triÖt ®iÒu lÖ BHXH
vµ c¸c v¨n b¶n chØ ®¹o cña BHXH ViÖt Nam. V× vËy mµ mÆc dï chÞu sù t¸c
®éng cña nªn kinh tÕ thÞ trêng khèi s¶n xuÊt kinh doanh cã mét sè ®¬n vÞ lµm
¨n kh«ng hiÖu qu¶ ®¬n vÞ ph¶i gi¶i thÓ, thu nhËp cña ngêi lao ®éng kh«ng
®¶m b¶o ¶nh hëng ®Õn viÖc tham gia ®ãng BHXH nhng sè ®èi tîng tham gia
®ãng BHXH cña BHXH ThÞ x· vÉn ngµy mét t¨ng.
13
VÒ tæng sè thu BHXH, trong 8 n¨m qua BHXH ®· thu tæng sè tiÒn lµ
19.094.767.000 ®ång. Sè thu BHXH cña n¨m 2002 ®¹t 3.925.320.000 ®ång
so víi n¨m 1996 ®· t¨ng gÊp 2,01 lÇn. Suèt 8 n¨m c«ng t¸c thu BHXH ThÞ x· lu«n
hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch vµ lu«n ®¶m b¶o sè thu cña n¨m sau cao h¬n n¨m tríc.
4.2/ C«ng t¸c chi BHXH:
BHXH lµ sù b¶o ®¶m thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp cho ngêi lao ®éng khi hä bÞ mÊt hoÆc gi¶m kho¶n thu nhËp tõ nghÒ nghiÖp do bÞ
mÊt hoÆc gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc mÊt viÖc lµm do nh÷ng rñi ro x· héi
th«ng qua viÖc h×nh thµnh, sö dông mét quü tµi chÝnh do sù ®ãng gãp cña c¸c
bªn tham gia BHXH nh»m gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn ®êi sèng cña ngêi lao
®éng vµ gia ®×nh hä, ®ång thêi gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn x· héi.
KÕt qu¶ chi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch BHXH, lµ
kh©u cuèi cïng cña c«ng t¸c gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch BHXH liªn quan ®Õn
ngêi lao ®éng bÞ suy gi¶m søc lao ®éng, TNL§ - BNN, èm ®au, thai s¶n ...
cho ®èi tîng hëng l¬ng hu vµ c¸c lo¹i trî cÊp BHXH khi hoµn thµnh nghÜa
vô. BHXH ®· chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH theo ®óng quy ®Þnh th«ng qua Ban
chi tr¶ cña UBND c¸c phêng, c¸c x·. §¸p øng nguyÖn väng cña ®èi tîng
tham gia BHXH.
* C«ng t¸c chi èm ®au, thai s¶n:
Chi tr¶ èm ®au, thai s¶n lµ nhiÖm vô thiÕt thùc nh»m ®¶m b¶o quyÒn
lîi cña ngêi lao ®éng, c«ng chøc ®ang c«ng t¸c, yªu cÇu c«ng t¸c xÐt duyÖt
hå s¬ ph¶i chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®óng chÝnh s¸ch, ®óng chÕ ®é. BHXH ThÞ x·
lu«n ®îc sù quan t©m cÊp kinh phÝ kÞp thêi cña BHXH tØnh ®Ó BHXH ThÞ x·
chñ ®éng xÐt duyÖt chi tr¶ thêng xuyªn, kÞp thêi. Riªng trong n¨m 2002
BHXH ThÞ x· ®· chi tr¶ cho 44 lît ngêi nghØ èm ®au víi tæng sè tiÒn lµ
30.642.400®; 25 ®èi tîng hëng chÕ ®é trî cÊp thai s¶n víi tæng sè tiÒn lµ
98.643.100®.
èm ®au
Sè lît ngêi
Thai s¶n
Sè tiÒn
Sè ®èi tîng
Sè tiÒn
Quý I
9
6.165.790
3
10.937.900
Quý II
6
4.216.810
7
27.820.500
Quý III
24
16.915.470
13
52.192.800
14
Quý IV
Tæng sè
5
3.344.330
2
7.691.800
44
30.642.400
25
98.643.100
- ChÕ ®é thai s¶n:
+ Thêi gian nghØ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn lao ®éng:
Thêi gian 04 th¸ng nghØ cho lao ®éng b×nh thêng
Thêi gian 05 th¸ng nghØ cho lao ®éng lµm nghÒ nÆng nhäc, ®éc
h¹i, lµm viÖc theo chÕ ®é 3 ca, lµm viÖc n¬i cã PCKV 0,5; 0,7.
Thêi gian 06 th¸ng nghØ ®èi víi lao ®éng lµm viÖc ë n¬i cã phô
cÊp KV lµ 1.
+ Trî cÊp thai s¶n ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh:
Trî cÊp thai s¶n
=
TL lµm c¨n cø ®ãng BHXH cña
th¸ng tríc khi nghØ
x 100% x sè ngµy nghØ
26
* C«ng t¸c chi chÕ ®é hu trÝ:
- C¸ch tÝnh l¬ng vµ chi tr¶ cho ngêi lao ®éng:
CBCNV Nhµ níc nghØ hu ®îc tÝnh 15 n¨m c«ng t¸c ®Çu ®îc hëng
45%. Tõ n¨m thø 16 trë ®i ®îc hëng thªm 2%/n¨m nhng tèi ®a kh«ng qu¸
75% møc l¬ng khi cßn lµm viÖc (tÝnh møc l¬ng b×nh qu©n 6 n¨m cuèi).
Ngoµi ra ngêi cã trªn 30 n¨m ®ãng BHXH ®îc hëng trî cÊp 1 lÇn víi
møc l¬ng lµ 1/2 th¸ng tiÒn l¬ng/1 n¨m nhng kh«ng qu¸ 5 th¸ng.
Theo c¸ch tÝnh trªn n¨m 2002 BHXH ®· chi tr¶ cho 11.823 ®èi tîng
víi tæng sè tiÒn tõ Quü BHXH vµ Quü ng©n s¸ch Nhµ níc lµ
58.388.331.000®.
HC
Sè ®èi tîng
HQ
Sè tiÒn
Sè ®èi tîng
Sè tiÒn
QBH
QNS
QBH
QNS
QBH
QNS
QBH
QNS
Quý I
1468
9358
2.174.006
10.192.144
124
886
295.376
1.950.184
Quý II
1470
9352
2.179.200
10.180.564
122
886
293.584
1.950.184
Quý III
1473
9347
2.183.020
10.170.512
122
883
293.584
1.947.311
15
Quý IV
1473
9345
2.182.000
10.155.357
121
882
296.991
1.945.311
Tæng sè tiÒn
1473
9345
8.716.226
40.698.577
121
884
1.179.535
7.792.991
§¬n vÞ: 1000 ®ång
ChÝnh nhê c«ng t¸c chi tr¶ l¬ng hu ®óng kú, ®ñ sè, nhanh chãng, tËn tay
ngêi lao ®éng ®· gióp cho ®êi sèng cña ngêi hëng l¬ng hu ë ThÞ x· rÊt æn ®Þnh.
* Chi tr¶ chÕ ®é tö tuÊt:
Trongn¨m 2002 BHXH ThÞ x· ®· chi tr¶ cho tæng sè 86 ngêi bÞ chÕt
víi tæng sè tiÒn lµ 128.026.000 ®ång. Trong ®ã sè th©n nh©n hëng møc l¬ng
tèi thiÓu lµ 79 ngêi. Sè th©n nh©n hëng 70% tiÒn l¬ng tèi thiÓu lµ 7 ngêi.
- ChÕ ®é trî cÊp ®îc tÝnh:
ChÕ ®é MTP b»ng 8 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu. §èi víi nh÷ng th©n nh©n
®ñ ®iÒu kiÖn hëng tuÊt, nÕu con kh«ng ®i häc ®îc hëng ®Õn n¨m 15 tuæi, nÕu
con cßn ®i häc th× ®îc hëng ®Õn n¨m 18 tuæi.
Ngoµi ra ngêi ®ñ ®iÒu kiÖn hëng tuÊt cßn cã cha mÑ, vî hoÆc chång
ngêi chÕt ®· hÕt tuæi lao déng (60 tuæi trë lªn ®èi víi nam, 55 tuæi trë lªn ®èi
víi n÷).
Víi nh÷ng th©n nh©n kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn hëng tuÊt th× ®îc hëng trî
cÊp 1 lÇn theo c¸ch tÝnh.
Sè n¨m ®ãng BH x 1/2 th¸ng l¬ng b×nh qu©n. Nhng kh«ng ®îc qu¸ 12 th¸ng.
* Chi tr¶ chÕ ®é TNL§ - BNN:
Trong n¨m 2002, BHXH ®· chi tõ Quü ng©n s¸ch Nhµ níc vµ Quü
BHXH cho 48 lao ®éng hëng chÕ ®é TNL§ - BNN. Møc phô cÊp phô thuéc
vµo tû lÖ MSL§ theo quy ®Þnh chung.
Møc suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng
Trî cÊp hµng th¸ng
31% - 40%
0,4 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
41% - 50%
0,6 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
51% - 60%
0,8 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
61% - 70%
1,0 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
71% - 80%
1,2 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
16
81% - 90%
1,4 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
91% - 100%
1,6 th¸ng tiÒn l¬ng tèi thiÓu
Víi møc trî cÊp ®îc chi tr¶ nh×n chung chØ trî gióp 1 phÇn khã kh¨n
cña ngêi lao ®éng, ®êi sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh hä cßn gÆp nhiÒu khã
kh¨n.
5. C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch chÕ
®é BHXH thuéc thÈm quyÒn vµ viÖc xö lý c¸c vi ph¹m:
Thanh tra, kiÓm tra lµ nhiÖm vô kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹t ®éng qu¶n
lý Nhµ níc nãi chung vµ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c BHXH nãi riªng.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c BHXH, ®èi tîng hëng BHXH
kh«ng cè ®Þnh lu«n ph¸t sinh, thay ®æi v× vËy ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c thanh
tra, kiÓm tra ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong 8 n¨m qua, ngµnh BHXH ThÞ x· ®· kÕt hîp
víi Phßng kiÓm tra BHXH tØnh, víi c¸c ngµnh vµ c¸c phêng x·, c¸c tæ chi tr¶
thêng xuyªn ph¸t hiÖn nh÷ng ®èi tîng hëng sai chÝnh s¸ch, chÕ ®é, ®èi tîng
v¾ng mÆt l©u ngµy, ®èi tîng ph¹m ph¸p ®Ó b¸o c¸o cÊp trªn xö lý kÞp thêi.
Qua kiÓm tra ®· ph¸t hiÖn 41 trêng hîp hëng tuÊt qu¸ tuæi, 3 trêng hîp cÊp
trïng hîp vµ 5 trêng hîp vi ph¹m ph¸p luËt. TÊt c¶ nh÷ng trêng hîp sai ph¹m
trªn ®· ®îc BHXH cÊp trªn xem xÐt vµ xö lý.
Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn chi tr¶, BHXH ThÞ x· ®· híng dÉn c¸c tæ chi
tr¶ n¾m v÷ng chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Ó gi¶i thÝch cho ®èi tîng, vËn ®éng ®èi tîng
chuyÓn sæ lÜnh l¬ng hu, trî cÊp vÒ n¬i c tró ®Ó tiÖn viÖc qu¶n lý. ChÝnh v× vËy
8 n¨m qua trªn ®Þa bµn ThÞ x· vÒ lÜnh vùc BHXH kh«ng cã ®¬n th khiÕu n¹i
vît cÊp, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh ®Þa ph¬ng.
6. Nh÷ng víng m¾c, tån ®äng trong viÖc thùc hiÖn chÕ ®é BHXH
®èi víi ngêi lao ®éng vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt.
6.1/ Nh÷ng víng m¾c, tån ®äng:
- C¸c chÝnh s¸ch tríc ®©y thùc hiÖn cho ®èi tîng thuéc diÖn ng©n s¸ch
chi tr¶ cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån ®äng, cßn nhiÒu ®¬n th th¾c m¾c, khiÕu n¹i ®Ò
nghÞ gi¶i quyÕt chÝnh s¸ch, chÕ ®é BHXH.
- Cßn nhiÒu lao ®éng thuéc diÖn tham gia BHXH b¾t buéc cha tham
gia, chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, doanh nghiÖp t nh©n.
17
- ViÖc thanh tra, kiÓm tra thùc hiÖn chÝnh s¸ch BHXH ë c¸c c¬ së cha
®îc thêng xuyªn liªn tôc, sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vµ
c¬ quan qu¶n lý BHXH cha chÆt chÏ.
- T×nh tr¹ng thiÕu hoÆc nî ®ãng BHXH ë mét sè ®¬n vÞ ®· lµm ¶nh hëng ®Õn nguån thu vµ viÖc thùc hiÖn gi¶i quyÕt c¸c chÕ ®é BHXH cho ngêi lao
®éng.
6.2/ C¸c biÖn ph¸p:
- §Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin tuyªn truyÒn t¹o mèi quan hÖ chÆt chÏ
vµ cã hiÖu qu¶ ®èi víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng ®Ó mäi ngêi lao ®éng
n©ng cao nhËn thøc vÒ BHXH.
- PhÊn ®Êu n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c chi tr¶ ®Ó chi tr¶ ®óng kú, ®ñ sè,
®óng chÕ ®é tËn tay ®èi tîng mét c¸ch thuËn lîi, an toµn vµ thuËn tiÖn, kÞp
thêi theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- T¨ng cêng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé lµm c«ng t¸c
BHXH.
- Ph¸t huy tinh thÇn g¬ng mÉu, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña tõng c¸ nh©n
trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô chung.
- T¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra néi bé trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n, thu chi BHXH kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng sai ph¹m, thÊt tho¸t.
- Phèi kÕt hîp víi c¸c tæ chøc c«ng ®oµn cña ngêi lao ®éng ®Ó c«ng
®oµn ph¸t huy hÕt vai trß cña m×nh v× lîi Ých cña ngêi lao ®éng trong viÖc
tham gia BHXH.
- Thùc hiÖn thanh tra, gi¸m s¸t, phèi kÕt hîp víi Thanh tra Së Lao
®éng TBXH, BHXH tØnh ®Ó thùc hiÖn thanh tra, gi¸m s¸t c¸c ®¬n vÞ sö dông
lao ®éng.
7. Thùc tr¹ng ®êi sèng cña ngêi hëng l¬ng hu:
ChÝnh s¸ch hu trÝ vµ ngêi cã c«ng lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch lín
cña §¶ng vµ Nhµ níc, thêi gian qua BHXH ThÞ x· lu«n lu«n quan t©m ®Õn
®êi sèng vËt chÊt, ®êi sèng tinh thÇn cña lùc lîng hu trÝ vµ cña nh÷ng ngêi cã
c«ng víi níc, ®©y lµ mét trong nh÷ng viÖc lµm gãp phÇn quan träng æn ®Þnh
®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi cña ®Þa ph¬ng.
VÒ ®êi sèng vËt chÊt cña ngêi hëng l¬ng hu: Riªng trong n¨m 2002
Quü BHXH vµ Quü NSNN ®· chi tr¶ tæng sè tiÒn lµ gÇn 60.000.000.000
18
®ång cho h¬n 11.000 ngêi. Nh vËy b×nh qu©n mçi ngêi hëng HC ®îc nhËn
500.000®ång/th¸ng/ngêi. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng ngêi thuéc diÖn hëng l¬ng hu
cña ThÞ x· cßn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ phï hîp kh¸c cña gia
®×nh, lµng xãm v× vËy theo thèng kª cña Phßng thèng kª ThÞ x· Th¸i B×nh,
thu nhËp cña ngêi hëng l¬ng hu b×nh qu©n lµ 600.000®ång/th¸ng/ngêi. Ngêi
thu nhËp Ýt nhÊt còng ®îc h¬n 200.000®ång/th¸ng/ngêi. C¸ biÖt cã nh÷ng ngêi hëng l¬ng hu cã TN gÇn 2.000.000.000®ång/th¸ng/ngêi.
VÒ ®êi sèng tinh thÇn cho ngêi hëng l¬ng hu: ThÞ uû, H§ND, UBND
ThÞ x· lu«n quan t©m ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña Ban liªn l¹c hu trÝ vµ Ngêi cao
tuæi, coi ®ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng v¨n ho¸ rÊt quan träng ®èi víi c¸n bé hu trÝ.
BHXH ThÞ x· ®· kÕt hîp víi MTTQ ThÞ x·, Ban liªn l¹c hu trÝ c¸c phêng, x·,
c¸c ngµnh v¨n ho¸, y tÕ, TDTT ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng CLB hu trÝ, ngêi cao
tuæi ë c¸c phêng x·.
VÒ tæ chøc bé m¸y: 13 phêng x· trong ThÞ x· cã 13 Ban liªn l¹c hu trÝ,
13 CLB hu trÝ vµ 1 CLB trung cao l·o thµnh c¸ch m¹ng ThÞ x·. C¸c CLB nµy
thêng xuyªn ho¹t ®éng hµng th¸ng, hµng quý thu hót sù quan t©m tham gia
cña 70% lùc lîng hu trÝ. Néi dung cña buæi ho¹t ®éng CLB rÊt phong phó vµ
®a d¹ng nh nãi chuyÖn thêi sù, nãi chuyÖn søc khoÎ, c¸c bÖnh tuæi giµ vµ c¸c
c¸ch ®Ò phßng chèng bÖnh, rÌn luyÖn TDTT nh: ch¹y, tËp dìng sinh, ®¸nh
cÇu l«ng, bãng bµn, cê tíng, s¸ng t¸c th¬ ca, ®äc th¬, b×nh th¬... C¸c phong
trµo trªn ®· gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn, b¶o vÖ søc khoÎ gióp ®éi
ngò hu trÝ "Sèng vui, sèng khoÎ, sèng cã Ých". NhiÒu thµnh viªn cña c¸c CLB
hu trÝ ë ThÞ x· ®· ®o¹t c¸c gi¶i thÓ thao cña TØnh, cña ThÞ. NhiÒu phêng x·
hµng n¨m ®· xuÊt b¶n nh÷ng tËp th¬: phêng Quang Trung ®· ra ®îc 3 tËp th¬,
h¬n 600 bµi; phêng Phóc Kh¸nh ®· ra ®îc 6 tËp th¬ "Hoa tr¸i vên nhµ", tæ
chøc thi cÇu l«ng, liªn hoan v¨n nghÖ ®îc Së V¨n ho¸ Th«ng tin tÆng B»ng
khen; phêng Bå Xuyªn cã phong trµo v¨n nghÖ, ho¹t ®éng dìng sinh kh¸
m¹nh, ®· ra ®îc 3 tËp th¬ "§êng xu©n"; phêng Kú B¸ víi CLB dìng sinh
ho¹t ®éng thêng xuyªn hiÖu qu¶, ®· ra ®îc 4 tËp th¬ "H¬ng sen"; phêng §Ò
Th¸m còng ra ®îc 2 tËp th¬ "Hoa h¬ng s¾c". C¸c phêng x· cßn l¹i ®Òu tæ
chøc sinh ho¹t CLB ®Òu ®Æn hµng th¸ng, hµng quý. Ngoµi ra ThÞ x· cßn cã
CLB trung cao l·o thµnh c¸ch m¹ng cã 150 ®Õn 200 c¸n bé hµng th¸ng sinh
ho¹t ®Òu ®Æn vµo ngµy mång 1 víi nhiÒu néi dung phong phó.
Ngµy 01/10 hµng n¨m BHXH ThÞ x· cïng Phßng Tæ chøc Lao ®éng
TBXH, Ban b¶o vÖ søc khoÎ tØnh tham mu víi ThÞ uû, UBND ThÞ x· tæ chøc
19
kiÓm tra søc khoÎ ®Þnh kú cho c¸c c¸n bé trung cao l·o thµnh c¸ch m¹ng, cã
biÕu thuèc vµ quµ c¸c cô nh©n ngµy Quèc tÕ Ngêi cao tuæi.
Ho¹t ®éng v¨n ho¸ thÓ thao cña c¸c CLB hu trÝ cßn cung cÊp cho c¸c
phêng x· ®éi ngò c¸n bé c¬ së ®«ng ®¶o. Theo thèng kª s¬ bé tíi 80% sè c¸n
bé tæ trëng, xãm trëng. Cã phêng nh phêng Phóc Kh¸nh cã tíi 100% sè c¸n
bé lµ c¸n bé hu trÝ.
C¸c Ban liªn l¹c hu trÝ cßn tæ chøc c¸c héi hiÕu, héi tõ thiÖn th¨m
hái gióp nhau lóc èm ®au ho¹n n¹n, th¨m viÕng lóc qua ®êi. RÊt nhiÒu c¸c
c¸n bé hu trÝ ®· trë thµnh nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng cho mäi ngêi noi theo.
PhÇn II
Chuyªn ®Ò
Thu nhËp vµ ®êi sèng cña ngêi hëng chÕ ®é hu
trÝ hµng th¸ng ë thÞ x· th¸i b×nh - thùc tr¹ng
vµ gi¶i ph¸p
I – Lý do chän chuyªn ®Ò vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cã liªn quan
trùc tiÕp ®Õn chuyªn ®Ò nghiªn cøu
1. Lý do chän chuyªn ®Ò.
ChÝnh s¸ch nhÊt qu¸n cña §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n coi con ngêi lµ trung
t©m cña sù ph¸t triÓn §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: “§i ®«i víi ph¸t triÓn, t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i quan t©m gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Kinh tÕ ph¸t triÓn
lµ c¬ së, nguån lùc ®¶m b¶o cho c¸c ch¬ng tr×nh x· héi, gi¸o dôc y tÕ, v¨n
ho¸ ph¸t triÓn. Song ph¸t triÓn x· héi víi nÒn gi¸o dôc y tÕ v¨n ho¸ ph¸t triÓn
sÏ thóc ®Èy ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng...
BHXH lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi quan träng cña §¶ng vµ
Nhµ níc ta. BHXH la sù chia sÎ rñi ro vµ c¸c nguån quü nh»m b¶o vÖ ngêi
lao ®éng khi hä kh«ng cßn kh¶ n¨ng lµm viÖc. HiÖn nay, sè ngêi cao tuæi nãi
chung vµ ngêi lao ®éng trong ®é tuæi nghØ hu ë níc ta nãi riªng ë níc ta ngµy
cµng gia t¨ng. Ngêi lao ®éng trong ®é tuæi nghØ hu lµ tÇng líp cã cèng hiÕn
lín lao trong cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. ChÝnh v× vËy b¶o vÖ, ch¨m
20
- Xem thêm -