Lêi giíi thiÖu
Giao thõa thÕ kØ XXI cña ViÖt Nam lµ thêi k× ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, tiÕp tôc ®êng lèi ®æi míi, më cöa ph¸t triÓn kinh
tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc
m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh.Mäi ngêi, mäi nhµ Êm no h¹nh
phóc.§Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu trªn vµ nhËn thøc ®îc vai trß, tÇm quan
träng cña ngêi lao ®éng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ngay tõ khi thèng nhÊt ®Êt
níc §angr vµ Nhµ níc ta ®· ®a ra nhiÒu chÝnh s¸ch thÓ hiÖn sù quan t©m tíi
ngêi lao ®éng trong ®ã cã chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi.
ChÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch lín cña
§¶ng vµ Nhµ níc ta, ®· ®îc thùc hiÖn tõ nh÷ng n¨m s¸u m¬i cña thÕ kØ XX.
Tr¶i qua h¬n bèn m¬i n¨m thùc hiÖn víi nh÷ng söa ®æi, bæ sung cho phï hîp
víi tõng giai ®o¹n, chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®· gãp phÇn rÊt to lín ®¶m
b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, ®ång thêi gãp phÇn æn ®Þnh
chÝnh trÞ- x· héi cña ®Êt níc. §Õn nay B¶o hiÓm x· héi ®· ®îc thùc hiÖn cho
c«ng chøc nhµ níc, lùc lîng vò trang vµ ngêi lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ë nh÷ng n¬i cã quan hÖ lao ®éng, cã sö dông lao ®éng tõ 10 lao ®éng
trë lªn...vµ sÏ cßn tiÕp tôc më réng cho c¸c ®èi tîng kh¸c. Víi n¨m chÕ ®é vÒ
B¶o hiÓm x· héi ®ang ®îc thùc hiÖn ë níc ta lµ: ChÕ ®é trî cÊp èm ®au; trî
cÊp thai s¶n; trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp; chÕ ®é hu trÝ vµ chÕ
®é tö tuÊt chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®· kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh trong
sù nghiÖp ®æi míi.Tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc chÝnh s¸ch
b¶o hiÓm x· héi cÇn ph¶i lu«n lu«n ®îc thay ®æi cho phï hîp.
XuÊt ph¸t tõ vai trß B¶o hiÓm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng nãi riªng vµ
toµn x· héi nãi chung ®ång thêi qua thùc tÕ nghiªn cøu t×m hiÓu em xin
m¹nh d¹n trän ®Ò tµi: "B¶o HiÓm X· Héi Cho Ngêi Lao §éng ë ViÖt
Nam” víi mong muèn cã thÓ ®a ra nh÷ng vÊn ®Ò tæng qu¸t nhÊt vÒ b¶o hiÓm
x· héi, thùc tr¹ng hÖ thèng B¶o hiÓm x· héi ngµy nay vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i
ph¸p nh»m hoµn thiÖn chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi xøng ®¸ng víi vai trß
quan träng cña nã trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt níc.
Bµi viÕt cña em nghiªn cøu vÒ BHXH gåm hai phÇn chÝnh sau:
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ BHXH
PhÇn II: Thùc tr¹ng BHXH ë níc ta.
Nh÷ng ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p.
Sè liÖu sö dông trong ®Ò ¸n lµ nguån sè liÖu thø cÊp.
Néi dung
PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ B¶o HiÓm X· Héi.
I.Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn b¶o hiÓm x· héi.
1.S¬ lîc lÞch sö ph¸t triÓn B¶o hiÓm x· héi
Nguån gèc B¶o hiÓm x· héi b¾t nguån tõ rÊt sím. Trong xµ héi c«ng x·
nguyªn thuû, do cha cã t h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, mäi ngêi cïng h¸i lîm ,s¨n
b¾t s¶n phÈm thu ®îc ph©n phèi b×nh qu©n nªn rÊt khã kh¨n, bÊt lîi cña mçi
ngêi ®îc c¶ x· héi, c¶ céng ®ång san sÎ, g¸nh chÞu.Trong x· héi phong kiÕn,
quan l¹i th× dùa vµo chÕ ®é bæng, léc cña nhµ vua; d©n c th× dùa vµo sù ®ïm
bäc lÉn nhau trong hä hµng, céng ®ång lµng, x·, hoÆc sù gióp ®ì cña nh÷ng
ngêi h¶o t©m vµ cña Nhµ níc. Ngoµi ra, hä cßn cã thÓ ®i vay hoÆc ®i xin. Víi
nh÷ng c¸ch nµy, ngêi gÆp khã kh¨n hoµn toµn thô ®éng tr«ng chê vµo sù h¶o
t©m tõ phÝa gióp ®ì. Do vËy, sù gióp ®ì míi chØ lµ kh¶ n¨ng, cã thÓ cã, cã thÓ
kh«ng, cã thÓ nhiÒu hoÆc Ýt, kh«ng hoµn toµn ch¾c ch¾n.
Tõ khi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn, xuÊt hiÖn viÖc thuª mín nh©n c«ng
, lóc ®Çu ngêi chñ chØ cam kÕt tr¶ c«ng lao ®éng. DÇn dÇn vÒ sau, ph¶i cam
kÕt ®¶m b¶o cho ngêi lµm thuª cã mét sè thu nhËp nhÊt ®Þnh ®Ó hä trang traØ
nh÷ng nhu cÇu sinh sèng thiÕt yÕu khi bÞ èm ®au, t¹i n¹n, thai s¶n, tuæi giµ...
Trong thùc tÕ, nhiÒu khi c¸c trêng hîp trªn kh«ng x¶y ra nªn ngêi chñ kh«ng
ph¶i chi mét ®ång tiÒn nµo. Nhng cñng cã khi l¹i x¶y ra dån dËp buéc ngêi
chñ ph¶i bá ra mét lóc ph¶i ra nhiÒu kho¶n tiÒn lín mµ hä kh«ng muèn. V×
thÕ, giíi thî ph¶i liªn kÕt víi nhau ®Ó ®Êu tranh buéc gíi chñ ph¶i thùc hiÖn
nh÷ng ®iÒu ®ac cam kÕt cuéc tranh chÊp nµy diÔn ra ngµy cµng réng lín vµ
®· t¸c ®éng ®Õn nhiÒu mÆt cña ®êi sèng x· héi. DÇn dÇn trong c¬ chÕ thÞ trêng ®· xuÊt hiÖn mét bªn thø ba ®ãng vai trß trung gian gióp thùc hiÖn cam
kÕt gi÷a giíi chñ vµ giíi thî b»ng c¸c ho¹t ®éng thÝch hîp cña nã. Nhê vËy,
thay v× cho viÖc ph¶i chi thùc tiÕp mét kho¶n tiÒn lín khi ngêi lao ®éng bÞ
èm ®au t¹i n¹n, giíi chñ chØ ph¶i trÝch ra nh÷ng kho¶n tiÒn nho nhá ®îc tÝnh
to¸n chÆt chÏ dùa trªn nh÷ng c¬ së s¾c xuÊt nh÷ng biÕn cè cña t©p hîp ngêi
lao ®éng lµm thuª. Sè tiÒn nµy ®îc giao cho bªn thø ba tån tÝch dÇn thµnh
mét quü tiÒn tÖ. Khi ngêi lao ®éng bÞ èm ®au, tai n¹n th× cø nh theo cam kÕt
chi tr¶, kh«ng phô thuéc vµo giíi chñ cã muèn tri tr¶ hay kh«ng . Lµm nh thÕ
mét mÆt, giíi chñ ®ì bÞ thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ do kh«ng ph¶i mét lóc tri nh÷ng
kho¶n tiÒn lín. MÆt kh¸c, ngêi lao ®«ng lµm thuª ®îc ®¶m b¶o ch¾c ch¾n
mét phÇn thu nhËp khi bÞ èm ®au, tai n¹n. Song trªn thùc tÕ, vÊn ®Ò lîi Ých
vÉn lu«n lu«n vËn ®éng. Giíi thî lu«n lu«n ®ßi hái ®îc b¶o ®¶m nhiÒu h¬n
tríc t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn, cßn giíi chñ th× l¹i mong muèn chi Ýt
h¬n, lªn tranh chÊp chñ thî l¹i tiÕp diÔn. Tríc t×nh h×nh nh vËy, nhµ níc ph¶i
can thiÖp ®iÒn chØnh. BHXH xuÊt hiÖn tõ ®Çu thÕ kØ XIX khi nÒn c«ng
nghiÖp vµ kinh tÕ hµng ho¸ ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë c¸c níc Ch©u
¢u.Bé luËt ®Çu tiªn vÒ chÕ ®é b¶o hiÓm ra ®êi ë Anh n¨m 1819 ®ã lµ luËt
nhµ m¸y. Tõ n¨m 1883, ë níc Phæ (CHLB §øc ngµy nay) ®· ban hµnh luËt
b¶o hiÓm y tÕ. Mét sè níc Ch©u ©u vµ B¾c Mü m·i ®Õn cuèi nh÷ng n¨m hai
m¬imíi cã ®¹o luËt vÒ BHXH. §ã lµ kÕt qu¶ cña cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp
c«ng nh©n nh»m dµnh quyÒn b¶o hiÓm trong c¸c trêng hîp èm ®au, tai n¹n
lao ®éng, thÊt nghiÖp, hu trÝ...
2. LÞch sö ph¸t triÓn cña BHXH ë ViÖt Nam.
2.1. Giai ®o¹n tõ th¸ng 8/1945 ®Õn 1960.
Ngay tõ n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p chÝnh phñ ®· ¸p dông chÕ ®é hu chÝ cò cña Ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt quyÒn lîi cho mét sè c«ng chøc ®· lµm viÖc
díi thêi Ph¸p sau ®ã ®i theo kh¸ng chiªns nay ®· giµ yÕu. §Õn n¨m 1950, Hå
Chñ TÞch d· kÝ s¾c lÖnh sè 76/SL ngµy 20/5/1950 ban hµnh quy chÕ c«ng
chøc vµ s¾c lÖnh sè 77/SL ngµy 22/5/1950 ban hµnh quy chÕ c«ng nh©n.
Nh×n l¹i c¸c chÕ ®é ban hµnh ë giai ®o¹n nay cho thÊy: C¸c chÝnh s¸ch ®îc ban hµnh ngay sau khi giµng ®îc ®éc lËp, trong t×nh tr¹ng kinh tÕ cßn
nhiÒu thiÕu thèn nªn cha ®Çy ®ñ chØ ®¶m b¶o ®îc møc sèng tèi thiÓu cho
c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc. Møc hëng mang tÝnh b×nh qu©n, ®ång cam
céng khæ, cha cã tÝnh l©u dµi. C¸c kho¶n chi cßn lÉn lén víi tiÒn l¬ng, chÝnh
s¸ch BHXH cha cã quü riªng ®Ó thùc hiÖn. Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch BHXH cã
ý nghÜa gi¶i quyÕt khã kh¨n cho c«ng nh©n viªn chøc khi tuæi giµ hoÆc mÊt
søc lao ®éng.
2.2. Giai ®o¹n tõ 1961 ®Õn 1/1995.
Trong giai ®o¹n nµy kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt ®ßi hái sè ®«ng lùc lîng
lao ®éng. V× vËy, ngµy 27/12/1961 ChÝnh phñ ®· ban hµnh ®iÒu lÖ t¹m thêi
theo nghÞ ®Þnh sè 218/ChÝnh phñ vÒ c¸c chÕ ®é BHXH cho c«ng nh©n viªn
chøc nhµ níc. §èi tîng tham gia BHXH lµ c«ng nh©n viªn chøc lùc lîng vò
trang. §· h×nh thµnh nguån ®Ó chi tr¶ c¸c chÕ ®é BHXH trong ng©n s¸ch nhµ
níc trªn c¬ së ®ãng gãp cña xÝ nghiÖp (4,7% so víi tæng quü l¬ng) vµ nhµ níc cÊp. ¸p dông 6 chÕ ®é BHXH lµ: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ
bÖnh nghÒ nghiÖp, mÊt søc lao ®éng, hu trÝ vµ tö tuÊt cho c«ng nh©n viªn
chøc. Ngµy 18/9/1985 Héi ®ång bé trëng ban hµnh nghÞ ®Þnh 236/H§BT vÒ
viÖc bæ xung, söa ®æi chÕ ®é BHXH.
Nh vËy qua h¬n 35 n¨m thùc hiÖn hnµg triÖu ngêi ®· ®îc hëng l¬ng hu vµ trî
cÊp BHXH, nªn ®· cã t¸c dông lµm cho ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc g¾n bã
víi c¸ch m¹ng víi chÝnh quyÒn, khuyÕn khÝch hä h¨ng say chiÕn ®Êu cho sù
nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, còng nh trong lao ®éng s¶n xuÊt x©y dùng ®Êt níc. ChÝnh s¸ch BHXH nµy ®· ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu vÒ vËt chÊt vµ tinh
thÇn cho ngêi lao ®éng trong trêng hîp gÆp rñi ro kh«ng lµm viÖc ®îc gãp
phÇn ®¶m b¶o an toµn x· héi. Tuy nhiªn, c¸c chÝnh s¸ch BHXH ®· ban hµnh
còng béc lé mét sè mÆt tån t¹i nh: ph¹m vi ®èi tîng tham gia BHXH chØ giíi
h¹n cha thÓ hiÖn râ sù c«ng b»ng ®èi víi ngêi lao ®éng lµm viÖc trong vµ
ngoµi khu vùc nhµ níc, quyÒn lîi tr¸ch nhiÖm c¸c bªn tham gia cha ®îc thiÕt
lËp ®Çy ®ñ...
2.3. Giai ®o¹n tõ 1995 ®Õn nay.
Bé luËt lao ®éng ®· ®îc Quèc héi níc CHXHCN ViÖt Nam th«ng qua t¹i
k× häp thø V Quèc héi kho¸ IX ngµy 28/6/1994, qui ®Þnh t¹i ch¬ng XII vÒ
BHXH ¸p dông cho ngêi lao ®éng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. ChÝnh phñ
ban hµnh ®iÒu lÖ BHXH kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 12/CP híng dÉn qui ®Þnh thi
hµnh.
ChÝnh s¸ch BHXH trong giai ®o¹n nµy ®· më réng ph¹m vi ®èi tîng tham
gia ®èi víi lao ®éng lµm c«ng hëng l¬ng ë c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ sö
dông 10 lao ®éng trë lªn thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Thùc tÕ tríc nghÞ
®Þnh sè 12/CP sè lao ®éng tham gia BHXH lµ 3,4 triÖu ngêi th× hiÖn nay ®·
cã 4,1 triÖu ngêi trong ®ã cã 517 ngh×n ngêi ngoµi quèc doanh( kÓ c¶ doanh
liªn doanh). Quü BHXH chñ yÕu tõ ngêi sö dông lao ®éng ®ãng ( 15% quÜ l¬ng) vµ ngêi lao ®éng ®ãng(5% tiÒn l¬ng) ®éc lËp víi ng©n s¸ch nhµ níc.
Qui ®Þnh r· tr¸ch nhiÖm cña ngêi sö dông lao ®éng khi thuª mín lao ®éng
ph¶i ®ãng BHXH cho ngêi lao ®éng. Qui ®Þnh râ nghÜa vô cña ngêi lao ®éng
trong viÖc ®ãng gãp. Nguån thu BHXH hµng n¨m t¨ng lªn.
B¶ng 1 : Thu BHXH
N¨m
Thu(TØ ®ång)
1996
1998
2000
2569
3875
5800
Nguån: Tæng côc thèng kª.
2001
5718
ViÖc t¨ng nguån thu nµy ®· gióp cho viÖc thùc hiÖn chÕ ®é BHXH tríc hÕt lµ
ngêi nghØ hu ®îc tèt h¬n. ChÕ ®é BHXH cã t¸c dông tÝch cùc lµm æn ®Þnh
®êi sèng ngêi lao ®éng tõ ®ã cã t¸c dông tÝch cùc ®éng viªn mäi ngêi an t©m
lao ®éng s¶n xuÊt, víi n¨ng suÊt cao, hiÖu qu¶ cao. §· thÓ hiÖn ®îc sù c«ng
b»ng gi÷a ®ãng gãp vµ hëng thô ®ång thêi mang tÝnh chÊt céng ®ång x· héi
®Ó chia sÎ rñi ro.Tuy nhiªn,vÒ ®èi tîng tham gia BHXH chñ yÕu vÉn lµ ë khu
vùc Nhµ níc, lao ®éng lµm viÖc ë c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi quèc
doanh, kÓ c¶ liªn doanh cån thÊp, chØ cã 15% lùc lîng lao ®éng x· héi thuéc
®èi tîng BHXH b¾t buéc.HiÖn nay, lo¹i h×nh BHXH tù nguyÖn cha ®îc ban
hµnh. Do ®ã, nhiÒu ngêi lao ®éng kh«ng thuéc diÖn lµm c«ng ¨n l¬ng, cã
nguþÖn väng tham gia BHXH th× cha thùc hiÖn ®îc nguyÖn väng cña m×nh,
cha cã chÕ ®é b¶o hiÓm thÊt nghiÖp ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng ngêi lao ®éng bÞ
mÊt viÖc lµm. C«ng t¸c gi¸o dôc tuyªn truyÒn cßn rÊt h¹n chÕ nªn nhiÒu
doanh nghiÖp kh«ng ®èng BHXH. Mét sè qui ®Þnh trong chÝnh s¸ch chÕ ®é
BHXH hiÖn hµnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn nhiÒu víng m¾c.
II. B¶n chÊt cña BHXH
1.Kh¸i niÖm
HiÖn nay, cã nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ BHXH, tuú theo gãc ®ä
nghiªn cøu, c¸ch tiÕp cËn mµ ngêi ta ®a ra nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. Cã
thÓ x¸c ®Þnh kh¸i niÖm BHXH nh sau:
Kh¸i niÖm chung: BHXH lµ sù ®¶m b¶o thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn
thu nhËp ®èi víi ngêi lao ®éng khi hä gÆp ph¶i nh÷ng biÕn cè lµm gi¶m hoÆc
mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, mÊt viÖc lµm trªn c¬ së h×nh thµnh vµ sö dông mét
quÜ tiÒn tÖ tËp trung nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh
hä gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn x· héi.
Kh¸i niÖm BHXH(theo ILO): BHXH lµ sù b¶o vÖ cña x· héi ®èi víi c¸c
thµnh viªn cña m×nh th«ng qua mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p c«ng céng ®Ó ®èi phã
víi khã kh¨n vÒ kinh tÕ x· héi do bÞ ngõng hoÆc bÞ gi¶m nhiÒu vÒ thu nhËp,
g©y ra bëi èm ®au, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, tuæi giµ vµ chÕt, viÖc cung cÊp
ch¨m sãc y tÕ vµ trî cÊp cho c¸c gia ®×nh ®«ng con.
2. ý nghÜa vµ t¸c dông cña BHXH
2.1. §èi víi ngêi lao ®éng ®ãng BHXH.
Ngêi lao ®éng ®ãng BHXH b»ng kho¶n tiÒn cña m×nh ®Ó sÏ ®îc hëng trî
cÊp khi gÆp rñi ro hoÆc sù biÕn theo lo¹i chÕ ®é b¶o hiÓm. Kho¶n trî cÊp thêng lµ xÊp xØ víi gi¸ trÞ cña kho¶n ®· ®ãng gãp BHXH, thËm chÝ cßn cao
h¬n. ViÖc ®ãng gãp BHXH cã tÇm quan träng vÒ t©m lÝ rÊt ®¸ng kÓ: nh¾c
nhë ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ b¶o vÖ nh©n phÈm cña ngêi lao ®éng, x¸c lËp
quyÒn cña ngêi lao ®éng ®îc hëng trî cÊp, cha kÓ lµ cån cã quyÒn tham gia
qu¶n lÝ BHXH.
Tuy nhiªn, viÖc dµnh dôm nµy kh«ng nh göi tiÒn vµo quÜ tiÕt kiÖm ®Ó råi
khi cÇn, thËm chÝ bÊt cø lóc nµo muèn th× tù do rót toµn bé c¶ gèc lÉn l·i.
Xung quanh ngêi lao ®éng cßn cã céng ®ång ngêi trÎ, ngêi giµ, ngêi khoÎ,
ngêi èm yÕu... cã thÓ nãi mét c¸ch h×nh tîng lµ ngêi “may m¾n”, ngêi”rñi
ro”. Cïng ®ãng gãp nhng ngêi rñi ro ®îc hëng trù cÊp trong khi ngêi may
m¾n cha hëng. Nhng ®Õn mét lóc nµo ®ã, ngêi may m¾n còng sÏ trë thµnh
ngêi rñi ro bªn c¹nh nh÷ng ngêi may m¾n kh¸c. §ã lµ sù chuyÓn giao x· héi
gi÷a hai hoµn c¶nh rñi ro vµ may m¾n cña ®êi ngêi, lµ mét phÇn cña ph¬ng
ch©m xö thÕ “m×nh v× mäi ngêi, mäi ngêi v× m×nh”. Víi ý nghÜa trªn, ®iÒu lÖ
BHXH míi ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/1/1995 ®· qui ®Þnh,
ngêi lao ®éng ®ãng b»ng 5% tiÒn lîng th¸ng ®Ó chi c¸c chÕ ®é hu chÝ vµ tö
tuÊt.
2.2. §èi víi ngêi sö dông lao ®éng ®ãng BHXH
§ãng BHXH còng lµ ®Ó phôc vô lîi Ých cña ngêi sö dông lao ®éng v× nã
gãp phÇn duy tr× hoµ b×nh vµ æn ®Þnh trong lao ®éng.NGêi sö dông lao ®éng
tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng ®Ó d¸p øng nhu cÇu cña ngêi lao ®éng khi lµm
viÖc cho ngêi sö dông lao ®éng, nhng c¶ khi hä kh«ng cßn ®ñ søc ®Ó ®îc hëng l¬ng. ChÝnh lµ th«ng qua c¬ ckÕ BHXH mµ sù chuyÓn giao tiÒn l¬ng
gi÷a hai hoµn c¶nh ®ã ®îc thùc hiÖn.
§iÒu lÖ BHXH míi cña níc ta còng quy ®Þnh ngêi sö dông lao ®éng ph¶i
®ãng 15% so víi tæng quü l¬ng cña nh÷nh ngêi lao ®éng ®îc hëng b¶o hiÓn
trong ®¬n vÞ.
2.3. §èi víi nhµ níc.
Thùc hiÖn chÐc n¨ng x· héi, nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, lÊy nh÷ng
lîi Ých, tù do, h¹nh phóc cña nh©n d©n lµm môc tiªu vµ ®éng lùc ho¹t ®éng.
C«ng b»ng x· héi lµ h¹t nh©n cña chÝnh s¸ch x· héi, lµ c¸i ®Ých mµ chÝnh x·
héi cÇn ®¹t ®Õn. Sù can thiÖp, ®iÒu tiÕt cña nhµ níc ®èi víi c¸c vÊn ®Ò x· héi
trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng, cña x· héi c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i cµng cÇn
thiÕt më réng. Nh ®· nãi ë phÇn trªn, viÖc b¶o vÖ ngêi lao ®éng tríc nh÷ng
rñi ro ngÉu nhiªn th× do c¸ nh©n vµ x· héi, n»m ngoµi ph¹m vi cña nhµ níc.
Nhng cµnh vÒ sau ®ã, nhÊt lµ ngµy nay, nhu c©u b¶o vÖ nh÷ng quyÒn lîi vµ
lîi Ých hîp ph¸p cña nêo lao ®éng, trong ®ã c¬ chÕ BHXH ®ßi hái nhµ níc
ph¶i cã sù can thiÖp vµ ®iÒu tiÕt nhÊt ®Þnh.
Tãm l¹i, BHXH cho ngêi lao ®éng ®èi víi nhµ níc lµ gi¶m bít g¸nh nÆng
x· héi cho viÖc nh¨m sãc ngêi lao ®éng khi hä gÆp rñi ro.
III. §èi tîng cña B¶o hiÓm x· héi.
BHXH lµ nhu cÇu kh¸ch quan cña ngêi lao ®éng, ý tëng cña BHXH lµ
nh»m thùc hiÖn mét phÇn c«ng b»ng x· héi, ph¸t huy truyÒn thènh ®oµn kÕt
céng ®ång vµ tinh thÇn nh©n ¸i. Theo lÏ c«ng b»ng x· h«Þ vµ v× ®oµn kÕt
céng ®ång th× BHXH ph¶i ®îc ¸p dông víi toµn bé thµnh viªn cña céng
®ång.
Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, trong c¸c
thµnh viªn céng ®ång cã nhãm ngêi lµ c«ng chøc, cã nhãm ngêi lµm c«ng ¨n
l¬ng trong mét ®¬n vÞ, mét tËp thÓ æn ®Þnh, cã nhãm tuy còng lµm c«ng ¨n l¬ng nhng c«ng viÖc vµ n¬i sö dông kh«ng æn ®Þnh, cã nhãm ngêi lao ®éng
®Ëp lËp, kh«ng cã quan hÖ lao ®éng... Mçi nhãm ngêi gÆp rñi ro kh¸c nhau
nh: rñi ro tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, thÊt nghiÖp, èm ®au tuæi giµ.
Nh v©þ vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i cã nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu c¬ chÕ b¶o vÖ rÊt ®a
d¹ng...
Quan ®iÓm vÒ b¶o hiÓm x· héi tuy cha thèng nhÊt gi÷a c¸c níc nhng c¸c
níc vÉn cha x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng BHXH. Còng nh vËy, ®èi tîng
cña BHXHvÉn cha ®îc thèng nhÊt. Tuy vËy c¸c níc thùc hiÖn BHXH thêng
theo hai khuynh híng:
§èi tîng BHXH lµ tÊt c¶ ngêi lao ®éng.
§èi tîng BHXH chØ cã viªn chøc nhµ níc, ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng.
HÇu hÕt c¸c níc trong trong buæi s¬ khai cña BHXH ®Òu theo khuynh híng thø hai tøc chØ thùc hiªn BHXH cho c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc. ViÖt
Nam còng kh«ng vît ra khái quan ®iÓm ®ã, mÆc dï nh vËy lµ kh«ng b×nh
®¼ng gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng.
IV. C¸c chÕ ®é BHXH.
ë ViÖt Nam hiÖn nay BHXH gåm 5 chÕ ®é sau:
1. ChÕ ®é trî cÊp èm ®au.
ChÕ ®é nµy gióp cho ngêi lao ®éng cã ®îc kho¶n trî cÊp thay thÕ thu nhËp
bÞ mÊt ®i do kh«ng lµm viÖc khi bÞ èm ®au. ViÖc thiÕt kÕ chÕ ®é nay nh hiªÖn
hµnh ®· tr¸nh ®îc nh÷ng hiÖn tîng l¹m dông vµ b×nh qu©n ho¸ thong khi xÐt
trî cÊp. §¶m b¶o c«ng b»ng gi÷a ®ãng vµ hëng BHXH, ®ång thêi cã tÝnh
®Õn yÕu tè san sÎ céng ®ång gi÷a nh÷ng ngêi tham gia BHXH. Tuy nhiªn,
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu
xem xÐt nh: kh«ng qui ®Þnh thêi gian dù bÞ tríc khi hëng BHXH; thêi h¹n hëng tèi ®a cha râ; thñ tôc, danh môc c¸c bÖnh dµi h¹n qui ®Þnh ®· l©u, cÇn
ph¶i bæ xung mét sè bÖnh míi.
2. ChÕ ®é trî cÊp thai s¶n.
ThiÕt kÕ chÕ ®é nµy nh hiÖn nay ®· gióp lao ®éng n÷ cã ®îc kho¶n trî cÊp
thay thÕ cho phÇn thu nhËp bÞ mÊt do kh«ng lµm viÖc v× sinh con. H¬n n÷a,
viÖc qui ®Þnh thêi gian nghØ ®· tÝnh ®Õn yÕu tè ®iÒu kiÖn vµ m«i trêng lao
®éng nh»m ®¶m b¶o søc khoÎ cho s¶n phô thuéc nhãm lao ®éng kh¸c nhau.
Qua thùc tiÔn, chÕ ®é nµy cßn cã mét sè ®iÓm ph¶i kh¾c phôc nh: cßn ®an
xen gi÷a chÝnh s¸ch BHXH víi chÝnh s¸ch d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh;
thêi gian dù bÞ tríc khi ®îc hëng còng cha cã...
3.ChÕ ®é tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp:
Thùc tiÔn triÓn khai chÕ ®é nµy ë níc ta trong nh÷ng n¨m võa qua ®· gãp
phÇn kh«ng nhá ®¶m b¶o thu nhËp, æn ®Þnh cuéc sèng cho ngêi lao ®éng
kh«ng may bÞ tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp. §ång thêi chÕ ®é nµy
cßn qui ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña ngêi sö dông lao ®éng ®èi víi c¸c trêng hîp
x¶y ra tai n¹n lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp. Møc trî cÊp cña chÕ ®é nµy
dùa trªn c¬ së tû lÖ suy gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng lµ hîp lÝ. Tuy vËy, cÇn ph¶i
x¸c ®Þnh râ h¬n tai n¹n lao ®éng x¶y ra trªn ®êng tõ nhµ tíi n¬i lµm viÖc vµ
ngîc l¹i, danh môc bÖnh nghÒ nghiÖp cÇn ph¶i ®îc bæ xung v× cã mét sè lo¹i
bÖnh míi ph¸t sinh nhng cha ®îc xÕp vµo bÖnh nghÒ nghiÖp...
4. ChÕ ®é hu trÝ
§©y lµ chÕ ®é nh»m cung cÊp mét kho¶n trî cÊp thay thÕ cho phÇn thu
nhËp kh«ng ®îc nhËn n÷a tõ nghÒ nghiÖp kh«ng ®îc nhËn n÷a tõ nghÒ
nghiÖp do nghØ hu. Néi dung chÕ ®é nµy ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ tríc ®©y nh: ViÖc qui ®æi thêi gian c«ng t¸c; bãc t¸ch ®îc phÇn lín nh÷ng chÕ
®é u ®·i x· héi ra khái chÐ ®é hu trÝ...v× thÕ ®· ®¶m b¶o ®îc sù c«ng b»ng,
b×nh ®¼ng gi÷a ®ãng vµ hëng BHXH; gi÷a c¸c nhãm lao ®éng kh¸c nhau.
Tuy vËy, chÕ ®é nµy vÉn cßn nhiÒu ®iÓm næi cém cÇn kh¾c phôc nh: tuæi ®êi
vÌ hu gi÷a c¸c ngµnh, nhãm lao ®éng; nh÷ng ngêi hëng trî cÊp mét lÇn ®a
vµo chÕ ®é lµ cha hîp lÝ, v× nh÷ng ngêi nµy vÉn cha ®ñ tuæi, võa kh«ng ®ñ
tÝch luü cÇn thiÕt ®Ó hëng trî cÊp. §©y chØ lµ sù tr¶ l¹i mét phÇn sè tiÒn cho
ngêi lao ®éng khi hä kh«ng cßn quan hÖ lao ®éng n÷a, do quÜ BHXH ®¶m
nhËn.
5.ChÕ ®é tö tuÊt.
Mét trong nh÷ng chÕ ®é BHXH mang tÝnh nh©n ®¹o nhÊt ®ã lµ chÕ ®é tö
tuÊt. ChÕ ®é nµy gióp cho th©n nh©n ngêi chÕt cã ®îc kho¶n thî cÊp bï ®¾p
mét phÇn thiÕu hôt thu nhËp cña gia ®×nh do ngêi lao ®éng bÞ chÕt; khi x©y
dùng chÕ ®é nµy, ®· tÝnh ®Õn yÕu tè ®ãng gãp cña ngêi tham gia b¶o hiÓm vµ
yÕu tè x· héi gi÷a ngêi sèng vµ ngêi chÕt. §Æc biÖt cã tÝnh ®Õn yÕu tè kÕ
thõa ®èi víi th©n nh©n cña ngêi chÕt. Song, viÖc quy ®Þnh ®èi tîng ®îc hëng
bao gåm c¶ bè mÑ bªn vî, bªn chång lµ cha hîp lÝ. V× bè mÑ bªn vî, bªn
chång cßn cã th©n nh©n cña c¶ hai bªn chÞu tr¸ch nhiÖm. §iÒu nµy ph¶i c¨n
cø vµo hoµn c¶nh cô thÓ ®Ó thèng nhÊt qui ®Þnh.
V. Chøc n¨ng cña BHXH.
BHXH cã nh÷ng chøc n¨ng cô thÓ sau:
1.Thay thÕ hoÆc bï ®¾p mét phÇn thu nhËp cho ngêi lao ®éng tham gia
b¶o hiÓm khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc mÊt viÖc lµm. Sù
b¶o ®¶m thay thÕ hoÆc bï ®¾p nµy ch¾c ch¾n sÏ x¶y ra v× suy cho cïng, mÊt
kh¶ n¨ng lao ®éng sÏ ®Õn víi tÊt c¶ mäi ngêi lao ®éng khi hÕt tuæi lao ®éng
theo c¸c qui ®Þnh cña BHXH. Cßn mÊt viÖc lµm vµ mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng
t¹m thêi lµm gi¶m hoÆc m¾t thu nhËp, ngêi lao ®éng còng sÏ ®îc hëng trî
cÊp BHXH víi møc hëng phô thuéc vµo c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt, thêi ®iÓm vµ
thêi h¹n ®îc hëng ph¶i ®óng qui ®Þnh. §©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña
BHXH, nã quyÕt ®Þnh nhiÖm vô, tÝnh chÊt vµ c¶ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña
BHXH.
2.TiÕn hµnh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi tham gia
BHXH. Tham gia BHXH kh«ng chØ cã ngêi lao ®éng mµ c¶ nh÷ng ngêi sö
dông lao ®éng. C¸c bªn tham gia ®Òu ph¶i ®ãng gãp vµo qòi BHXH. QuÜ nµy
dïng ®Ó trî cÊp cho mét sè ngêi lao ®éng tham gia khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt
thu nhËp. Sè lîng nh÷ng ngêi nµy thêng chiÕm tû träng nhá trong tæng sè
nh÷ng ngêi tham gia ®èng gãp. Nh vËy, theo qui luËt sè ®«ng bï sè Ýt,
BHXH thùc hiÖn ph©n phèi l¹i thu nhËp theo c¶ chiÒu däc vµ chiÒu ngang.
Ph©n phèi l¹i gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng cã thu nhËp cao vµ thÊp, gi÷a nh÷ng
ngêi khoÎ m¹nh ®ang lµm viÖc víi nh÷ng ngêi èm yÕu ph¶i nghØ viÖc...Thùc
hiÖn chøc n¨ng nµy cã nghÜa lµ BHXH gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
3.Gãp phÇn kÝch thÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i lao ®éng s¶n xuÊt n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n vµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Khi khoÎ m¹nh
tham gia lao ®éng ngêi lao ®éng ®îc chñ sö dông lao ®éng tr¶ lîng hoÆc tiÒn
c«ng. Khi èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, hoÆc khi vÒ giµ ®· cã BHXH
trî cÊp thay thÕ nguån thu nhËp bÞ mÊt.V× thÕ, cuéc sèng cña hä vµ gia ®×nh
hä lu«n ®îc ®¶m b¶o æn ®Þnh vµ cã chç dùa. Do ®ã, ngêi lao ®éng lu«n yªn
t©m, g¾n bã tËn t×nh víi c«ng viÖc, víi n¬i lµm viÖc.Chøc n¨ng nµy biÓu hiÖn
nh mét ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng c¸
nh©nvµ kÐo theo lµ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
4.G¾n bã lîi Ých gi÷a ngêi lao ®éng víi ngêi sö dông lao ®éng vèn cã
nh÷ng m©u thuÉn néi t¹i, kh¸ch quan vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, thêi gian lao
®éng...Th«ng qua BHXH, nh÷ng m©u thuÉn ®ã sÏ ®îc ®iÒu hoµ vµ gi¶i quyÕt.
§Æc biÖt, c¶ hai giíi nµy ®Òu thÊy nhê cã BHXH mµ m×nh cã lîi vµ ®îc b¶o
vÖ. Tõ ®ã, lµm cho hä hiÓu nhau h¬n vµ g¾n bã lîi Ých ®îc víi nhau. §èi víi
Nhµ níc vµ x· héi, Chi cho BHXH lµ c¸ch thøc ph¶i chi Ýt nhÊt vµ cã hiÖu
qu¶ nhÊt nhng vÉn ph¶i gi¶i quyÕt ®îc khã kh¨n vÒ ®êi sèng cho ngêi lao
®éng vµ gia ®×nh hä, gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt æn ®Þnh, kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ
x· héi ®îc ph¸t triÓn an toµn h¬n.
VI. C¸c nguyªn t¾c B¶o hiÓm x· héi.
1. Mäi ngêi lao®éng trong mäi trêng hîp bÞ gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao
®éng hoÆc mÊt viÖc lµm ®Òu cã quyÒn ®îc hëng BHXH.
QuyÒn ®îc hëng BHXH cña ngêi lao ®éng lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn
cô thÓ cña quyÒn con ngêi. BiÓu hiÖn cô thÓ quyÒn ®îc hëng BHXH cña ngêi
lao ®éng lµ viÖc hä ®îc hëng chÕ ®é trî cÊp BHXH theo c¸c chÕ ®é x¸c ®Þnh.
C¸c chÕ ®é nµy g¾n víi c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng hoÆc bÞ gi¶m kh¶ n¨ng
lao ®éng hoÆc mÊt viÖc lµm do ®ã bÞ gi¶m hoÆc mÊt nguån sinh sèng. Trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c trêng hîp ®è cã thÓ cã rÊt nhiÒu vµ x¶y ra mét c¸ch
ngÉu nhiªn. VÒ nguyªn lÝ th× méi trêng hîp nh thÕ, ngêi lao ®éng ®Òu ph¶i ®îc BHXH. Nhng gi÷a nguyªn lÝ vµ thùc tiÔn lu«n lu«n cã mét kho¶ng c¸ch
rÊt xa. Kho¶ng c¸ch ®ã do c¸c biÓu hiÖn kÞnh tÕ x· héi qui ®Þnh. Bëi vËy trªn
gi¸c ®é ®iÒu hµnh vÜ m«, cÇn c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi cô thÓ
cña ®Êt níc trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn vÒ tæ chøc vµ hoµn thiÖn dÇn viÖc
BHXH ®èi víi c¸c trêng hîp lµm gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp cña ngêi lao ®éng
nãi trªn.
2.Nhµ níc vµ ngêi sö dông lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®ãng BHXH ®èi víi
ngêi lao ®éng, ngêi lao ®éng còng cã tr¸ch nhiÖm ph¶i tù ®ãng BHXH cho
m×nh.
§©y lµ quan hÖ ba bªn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, trong ®ã Nhµ níc ph¶i
cã vai trß qu¶n lÝ vÜ m« mäi ho¹t ®éng kinh tÕ- x· héi trªn ph¹m vi c¶ níc.
Víi vai trß nµy, Nhµ níc cã trong tay mäi ®iÒu kiÖn vËt chÊt cña toµn x· héi,
®ång thêi còng cã mäi c«ng cô cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn vai trß cña m×nh. §èi
víi ngêi sö dông lao ®éng, mäi khÝa c¹nh còng t¬ng tù nh trªn nhng chØ
trong ph¹m vi mét ssè doanh nghiÖp, ë ®ã, gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö
dông lao ®éng cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ. Ngêi se dông lao ®éng muèn æn
®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ ch¨m lo ®Çu t m¸y mãc
thiÕt bÞ mµ cßn ph¶i ch¨m lo tay nghÒ vµ ®êi sèng ngêi lao ®éng mµ m×nh sö
dông. Khi ngêi lao ®éng lµm viÖc b×nh thêng th× ph¶i tr¶ l¬ng cho hä cßn khi
hä gÆp rñi ro, bÞ èm ®au, tai n¹n lao ®éng...mµ cã g¾n víi qu¸ tr×nh lao ®éng
th× ph¶i cã tr¸ch nhiÖm BHXH cho hä. ChØ cã nh vËy, ngêi lao ®éng míi yªn
r©m c«ng t¸c gãp phÇn t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cho
doanh nghiÖp.§èi víi ngêi lao ®éng, khi gÆp rñi ro kh«ng mong muèn vµ
kh«ng ph¶i hoµn toµn hay trùc tiÕp do lçi cña ngêi kh¸c th× tríc hÕt ®ã lµ rñi
ro cña b¶n th©n. V× thÕ nÕu muèn ®îc BHXH tøc lµ muèn nhiÒu ngêi kh¸c
hç trî cho m×nh, lµ dµn tr¶i rñi ro cña m×nh cho nhiÒu ngêi kh¸c th× m×nh
còng ph¶i ®èng BHXH. §iÒu ®ã cho th©Êy b¶n th©n ngêi lao ®éng ph¶i cã
tr¸ch nhiÖm tham gia BHXH ®Ó tù b¶o hiÓm cho m×nh.
3.B¶o hiÓm x· héi ph¶i dùa trªn sù ®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia ®Ó tù
h×nh thµnh quü BHXH ®éc lËp vµ tËp trung.
Sù ®ãng gãp cña ba bªn nh trªn nÕu kh«ng ®îc ®ãng gãp cho bªn thø bac¬ quan BHXH chuyªn nghiÖp vµ ®îc tån tÝch dÇn thµnh mét quÜ tµi chÝnh
®éc lËp vµ tËp trung nh c¸ch lµm ®Æc trng cña BHXH th nã sÏ biÕn thµnh mét
c¸ch lµm kh¸c víi BHXH vÒ chÊt, ®ã lµ ph¬ng thøc tiÕt kiÖm. Nh vËy, môc
®Ých, b¶n chÊt vµ yªu cÇu cña BHXH sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc.
4. Ph¶i lÊy sè ®«ng bï sè Ýt.
C¸ch lµm riªng cã cña BHXH lµ mäi ngêi tham gia BHXH ®ãng gãp nho
bªn nhËn BHXH vµ tån tÝch dÇn thµnh mét qòi tµi chÝnh ®éc lËp dung ®Ó chi
tr¶ trî cÊp cho ngêi lao ®éng khi vµ chØ khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp
then c¸c chÕ ®é ®· x¸ ®Þnh.Sè trî cÊp cña hä nhËn ®îc lín h¬n rÊt nhiÒu so
víi sè tiÒn ®ãng gãp cña hä. Muèn lµm ®îc viÖc nµy th× kh«ng cã c¸ch nµo
kh¸c lµ ph¶i lÊy kÕt qu¶ ®ãng gãp cña sè ®«ng ngêi tham gia ®Ó bï cho sè Ýt
ngêi ®îc hëng trî cÊp.
5.Ph¶i kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c lîi Ých, c¸c kh¶ n¨ng vµ ph¬ng thøc ®¸p øng
nhu cÇu BHXH.
Trong BHXH c¶ ba bªn tham gia, ngêi sö dông lao ®éng, ngêi lao ®éng vµ
Nhµ níc ®Òu nhËn ®îc nhiÒu lîi Ých. Nhng lîi Ých nhËn ®îc kh«ng ph¶i lu«n
lu«n nh nhau, thèng nhÊt víi nhau, mµ tr¸i l¹i cã lîi Ých cã lócd m©u thuÉn
víi nhau. Ch¼ng h¹n, viÖc t¨ng møc trî cÊp hoÆc t¨ng thêi gian nghØ lµm viÖc
vµ hëng trî cÊp BHXH sÏ rÊt cã lîi cho ngêi lao ®éng nhng l¹i gÆp khã kh¨n
cho ngêi chñ sö dông lao ®éng nªó gi¶m hËu qu¶ cho ngêi chñ sö dông lao
®éng th× Nhµ níc ph¶i g¸nh chÞu.
Nguån c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh quÜ BHXH lµ sù ®ãng gãp cña ba bªn nh ®·
nãi ë trªn. Muèn ph¸t triÓn BHXH th× ph¶i t¨ng quÜ,muèn vËy th× ph¶i t¨ng
nguån thu, nhng nguån thu c¬ b¶n nµy l¹i cã giíi h¹n kh«ng cho phÐp vît(lµm gi¶m thu nhËp hiÖn thêi cña ngêi lao ®éng vµ lµm t¨ng chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh). V× vËy, ph¶i tÝch cùc ®i t×m kiÕm c¸c nguån thu kh¸c ®Ó bæ
sung nh ®Çu t vèn nhµn rçi t¬ng ®èi cña quÜ BHXH vµo c¸c ho¹t ®éng sinh
lêi, hîp t¸c quèc tÕ... Ngoµi ra cã thÓ t×m tßi c¸c ph¬ng c¸ch BHXH kh¸c mµ
nÒn kinh tÕ thô trêng ®· t¹o ra m«i trêng thuËn lîi ®Ó ¸p dông.
6.Møc trî cÊp BHXH ph¶i thÊp h¬n møc tiÒn l¬ng lóc ®ang ®i lµm, nhng
thÊp nhÊt còng ph¶i b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu.
Trî cÊp BHXH nãi ë ®©y lµ lo¹i trî cÊp thay thÕ cho tiÒn l¬ng nh: trî cÊp
èm ®au, thai s¶n, hu trÝ...Nh ®· biÕt tiÒn l¬ng lµ kho¶n tiÒn mµ ngêi sö dông
lao ®éng tr¶ cho ngêi lao ®éng khi hä thùc hiÖn c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. NghÜa
lµ, ngêi lao ®éng cã søc khoÎ b×nh thêng, cã viÖc lµm b×nh thêng vµ thùc
hiÖn ®îc c«ng viÖc nhÊt ®Þnh míi cã tiÒn l¬ng. Khi ®· bÞ èm ®au, tai n¹n,
tuæi giµ... kh«ng thùc hiÖn ®îc c«ng viÖc nhÊt ®Þnh hoÆc kh«ng cã viÖc lµm
mµ tríc ®ã cã tham gia BHXH th× chØ cã trî cÊp BHXH vµ trî cÊp ®ã kh«ng
thÓ b»ng tiÒn l¬ng do lao ®éng t¹o ra ®îc. Cßn nÕu cè t×m c¸ch trî cÊp
BHXH b»ng hoÆc cao h¬n tiÒn l¬ng th× kh«ng mét ngêi lao ®éng nµo ph¶i cè
g¾ng cã viÖc lµm vµ tÝch cùc lµm viÖc ®Ó cã l¬ng mµ ngîc l¹i hä sÏ cè g¾ng
èm ®au, thai s¶n... ®Ó nhËn ®îc trî cÊp. H¬n nìa, c¸ch lËp quÜ theo ph¬ng
thøc dµn tr¶i rñi ro còng kh«ng cho phÐp tr¶ trî cÊp BHXH b¨»ng tiÒn l¬ng
lóc ®ang ®i lµm. V× tr¶ trî cÊp b»ng tiÒn l¬ng th× ch¼ng kh¸c g× ngêi lao ®éng
bÞ rñi ro ®em rñi ro cña m×nh danf tr¶i hÕt cho ngêi kh¸c. Nh vËy, møc trî
cÊp BHXH ph¶i thÊp h¬n møc tiÒn l¬ng ló ®ang ®i lµm, tuynhiªn, do môc
®Ých, b¶n chÊt vµ c¸ch lµm cña BHXH th× møc trî cÊp BHXH thÊp nhÊt còng
kh«ng thÓ thÊp h¬n møc sèng tèi thiÓu h»ng ngµy. ChØ khi ®ã trî cÊp BHXH
míi cã ý nghÜa an sinh.
7. KÕt hîp gi÷a b¾t buéc víi tù nguyÖn.
Cho ®Õn nay ë níc ta viÖc tham gia BHXH vÉn cha trë thµnh tËp qu¸n,
h¬n n÷a trong BHXH lîi Ých cña c¸c bªn tham gia vµ lîi Ých tríc m¾t víi lîi
Ých l©u dµi cña ng¬× lao ®éng vÉn cã nh÷ng m©u thuÉn. Bëi vËy, cÇn cã sù kÕt
hîp gi÷a b¾t buéc víi tù nguyÖn trong viÖc tham gia BHXH. Sù b¾t buéc nªn
thùc hiÖn ®èi víi c¸c bªn tham gia BHXH ë khu vùc cã quan hÖ lao ®éng vµ
víi møc thu nhËp c¬ b¶n. §èi víi nh÷ng ngêi cã nhu cÇu BHXH ë møc cao
hoÆc víi ngêi lao ®éng ®éc lËp th× nªn ®Ó hä tham gia tù nguyÖn.
8. Ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt BHXH trªn ph¹m vi cµ níc ®ång thêi ph¶i
ph¸t huy tÝnh ®a d¹ng, n¨ng ®éng cña c¸c bé phËn cÊu thµnh.
HÖ thèng BHXH cña mét níc thêng gåm nhiÒu bé phËn cÊu thµnh. Trong
®ã, bé phËn lín nhÊt do Nhµ níc tæ chøc vµ b¶o hé bao trïm toµn bé nh÷ng
ngêi hëng l¬ng tõ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ nhng ngêi lao ®éng thuéc khu vùc
kinh tÕ quan träng cña ®Êt níc. ë níc ta do nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi
cha cho phÐp c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n th÷h hiÖn BHXH mµ chØ cã BHXH cña
NHµ níc.
§Ó BHXH ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, nhÊt thiÕt ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt
trªn nh÷ng vÊn ®Ò lín hoÆc c¬ b¶n nhÊt ®Ó tr¸nh sù tuú tiÖn, tÝnh côc bé, c¸t
cø, hoÆc nh÷ng m©u thuÉn n¶y sinh. §ång thêi còng ph¶i cã c¬ chÕ ®Ó bé
phËn cÊu thµnh cã thÓ n¨ng ®éng trong ho¹t ®éng ®Ó chóng cã thÓ bï ®¾p, bæ
sung nh÷ng u ®iÓm cho nhau.
9. BHXH ph¶i ®îc ph¸t triÓn dÇn tõng bíc phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ
x· héi cña ®Êt níc trong tõng giai ®o¹n cô thÓ.
BHXH cña mét níc g¾n rÊt chÆt víi tr¹ng th¸i kinh tÕ, víi c¸c ®iÒu kiÖn
kinh tÕ- x· héi, víi c¬ chÕ vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ, ®Æc biÖt lµ víi sù ®ång bé, sù
hoµn chØnh cña nÒn ph¸p chÕ cña níc ®ã. ë níc ta, nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh
híng XHCN ®ang h×nh thµnh, nhiÒu mÆt kinh tÕ- x· héi ®ang chuyÓn ®éng
m¹nh. V× vËy, viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn BHXH ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ch¾c
ch¾n, tÝnh to¸n thËn träng vµ ph¶i cã bíc ®i phï hîp míi cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶
mong muèn.
VII. TÝnh chÊt cña BHXH .
BHXH lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ Khi tr×nh ®é ph¸t triÓn
kinh tÕ cña mét quèc gia ®· ®¹t ®Õn mét møc ®é nµo ®ã th× hÖ thèng BHXH
cã ®iÒu kiÖn ra ®êi ph¸t triÓn BHXH g¾n liÒn víi ®êi sèng ngêi lao ®éng v×
vËy nã cã mét sè tÝnh chÊt c¬ b¶n sau :
TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan trong ®êi sèng x· héi: S¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn
nh÷ng rñi ro ®èi víi ngêi lao ®éng vµ nh÷ng khã kh¨n ®èi víi ngêi sö dông
lao ®éng ngµy cµng nhiÒu vµ trë lªn phøc t¹p, dÉn ®Õn mèi quan hÖ chñ thî
ngµy cµng c¨ng th¼ng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, nhµ níc ph¶i ®øng ra can
thiÖp th«ng qua BHXH. Vµ nh vËy, BHXH ra ®êi hµon toµn mang tÝnh kh¸ch
quan trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña mçi níc.
BHXH cã tÝnh ngÉu nhiªn, ph¸t sinh kh«ng ®ång ®Òu theo thêi gian vµ
kh«ng gian.
BHXH võa cã tÝnh kinh tÕ, võa cã tÝnh x· héi, ®ång thêi cßn cã tÝnh dÞch
vô: Quü BHXH muèn ®îc h×nh thµnh b¶o toµn vµ t¨ng trëng ph¶i cã sù ®ãng
gãp cña c¸c bªn tham gia vµ ph¶i ®îc qu¶n lÝ chÆt chÏ sö dông ®óng môc
®Ých. Møc ®ãng gãp cña c¸c bªn ph¶i ®îc tÝmh to¸n rÊt cô thÓ dùa trªn s¸c
xuÊt ph¸t sinh thiÖt h¹i cu¶ tËp hîp ngêi lao ®éng tham gia BHXH. Quü
BHXH chñ yÕu dïng ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng theo c¸c ®iÒu kiÖn BHXH.
Thùc chÊt phÇn ®ãng gãp cña mçi ngêi lao ®éng lµ kh«ng ®¸ng kÓ nhng
quyÒn lîi nhËn ®îc lµ rÊt lín khi gÆp rñi ro. §èi víi ngêi sö dông lao ®éng
viÖc tham gia ®ãng gãp vµo quü BHXH lµ ®Ó b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng mµ
chÝnh m×nh sö dông. XÐt díi møc ®é kinh tÕ hä còng cã lîi v× kh«ng ph¶i bá
ra mét kho¶n tiÒn lín ®Ó trang tr¶i cho nh÷ng ngêi lao ®éng bÞ mÊt hoÆc
gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng. Víi nhµ níc BHXH gãp phÇn lµm gi¶m g¸nh nÆng
cho ng©n s¸ch ®ång thêi quü BHXH cßn lµ nguån ®Çu t ®¸ng kÓ cho nÒn
kinh tÕ quèc d©n.
BHXH lµ bé phËn chñ yÕu cña hÖ thèng b¶o ®¶m x· héi, v× vËy tÝnh x· héi
cña nã thÓ hiÖn rÊt râ. XÐt vÒ l©u dµi, mäi ngêi lao ®éng trong x· héi ®Òu cã
quyÒn tham gia BHXH. Vµ ngîc l¹i, BHXH ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm
cho mäi ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. TÝnh x· héi cña BHXH lu«n g¾n chÆt
víi tÝnh dÞch vô cña nã. Khi nÒn kinh tÕ x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× tÝnh
dÞch vô vµ tÝnh x· héi ho¸ cña BHXH còng ngµy cµng cao.
VIII. BHXH ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng.
Sau C¸ch m¹ng th¸ng t¸m thµnh c«ng, trªn c¬ së hiÕn ph¸p n¨m 1946 cña
níc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, ChÝnh phñ ®· ban hµnh mét sè s¸ch lÖnh
quy ®Þnh vÒ chÕ ®é trî cÊp èm ®au, tai n¹n, hu trÝ cho c«ng nh©n viªn chøc
nhµ níc. C¬ së ph¸p lÝ tiÕp theo cña BHXH ®îc thÓ hiÖn trong hiÕn ph¸p n¨m
1959 ®· thõa nhËn c«ng nh©n viªn chøc cã quyÒn ®îc trî cÊp BHXH. QuyÒn
nµy ®îc cô thÓ ho¸ trong ®iÒu lÖ t¹m thêi vÒ BHXH ®èi víi c«ng nh©n viªn
chøc Nhµ níc, ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/12/1961 vµ
®iÒu lÖ ®·i ngé qu©n nh©n ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 161/CP ngµy
30/10/1964 cña ChÝnh phñ suèt trong nh÷ng n¨m th¸ng kh¸ng chiÕn chèng
x©m lîc chÝnh s¸ch BHXH níc ta ®· gãp phÇn æn ®Þnh vÒ mÆt thu nhËp, æn
®Þnh cuéc sèng cho c«ng nh©n viªn chøc, qu©n nh©n vµ gia ®×nh hä, gãp
phÇn rÊt lín trong viÖc ®éng viªn søc ngêi søc cña cho th¾ng lîi cña cuéc
kh¸ng chiÕn chèng x©m lîc thèng nhÊt ®Êt níc.
Tõ n¨m 1986, ViÖt Nam tiÕn hµnh c¶i c¸ch kinh tÕ vµ chuyÓn ®æi nÒn kinh
tÕ tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng. Sù thay ®æi míi vÒ
c¬ chÕ kinh tÕ ®ßi hái cã nh÷ng thay ®æi t¬ng øng vÒ chÝnh s¸ch x· héi nãi
chung vµ chÝnh s¸ch BHXH nãi riªng. HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®· nªu râ: “Nhµ
níc thùc hiÖn chÕ ®é BHXH ®èi víi c«ng chøc nhµ níc vµ ngêi lµm c«ng ¨n
l¬ng, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc BHXH kh¸c ®èi víi ngêi lao
®éng”. Trong v¨n kiÖn ®¹i héi VII cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam còng ®· chØ
râ, cÇn ®æi míi chÝnh s¸ch BHXH theo híng mäi ngêi lao ®éng vµ c¸c ®¬n vÞ
kinh tÕ thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã nghÜa vô ®ãng gãp BHXH, thèng
nhÊt t¸ch quü BHXH ra khái ng©n s¸ch. TiÕp ®Õn v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng lÇn
VIII còng ®· nªu lªn “Më réng chÕ ®é BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng thuéc
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ “. Nh vËy, c¸c v¨n b¶n trªn cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ
nh÷ng c¬ së ph¸p lÝ quan träng cho viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch BHXH níc ta
theo c¬ chÕ thÞ trêng. Ngay sau khi bé luËt lao ®éng cã hiÖu lùc tõ ngµy
1/1/1995, ChÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/1/1995 vÒ ®iÒu lÖ
BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Néi dung cña b¶n
®iÒu lÖ nµy gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng vµ sù tiÕn bé x· héi, gãp phÇn lµm
lµnh m¹nh ho¸ thÞ trêng lao ®éng vµ ®ång thêi ®¸p øng ®îc sù mong mái cña
®«ng ®¶o ngêi lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cña c¶ níc.
PHÇn II.
Thùc tr¹ng cña BHXH ë níc ta.Nh÷ng ph¬ng híng vµ
gi¶i ph¸p.
I. §¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ kÕt qu¶ c«ng t¸c BHXH qua c¸c n¨m.
BHXH lµ mét chÝnh s¸ch lín cña §¶ng vµ nhµ níc ®èi víi ngêi lao ®éng
nh»m tõng bíc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o ®¶m vËt chÊt, gãp phÇn
«æn ®Þnh ®êi sèng cho ngßi lao ®éng khi gÆp rñi ro nh tai n¹n, èm ®au ,
bÖnh nghÒ nghiÖp, thai s¶n, hÕt tuæi lao ®éng, chÕt...
ChÝnh s¸ch BHXH ®· ®îc §¶ng vµ Nhµ nø¬c ta quan t©m ®Ò tõ khi míi
thµnh lËp níc, tr¶i qua qu¸ tr×nh dµnh ®éc lËp, x©y dùng ®Êt níc hoµ b×nh,
ph¸t triÓn ®i lªn, chÝnh s¸ch BHXH lu«n ®îc c¶i tiÕn, hoµn thiÖn phï hîp víi
®Æc ®iÓm t×nh h×nh ®Êt níc tõng thêi kú nªn ®· ®¸p øng ®îc nguyÖn väng cña
ngêi lao ®éng, gãp phÇn ®éng viªn chiÕn sÜ ®ång bµo c¶ nø¬c trong ®Êu tranh
gi¶i phãng d©n téc thèng nhÊt ®Êt nø¬c còng nh trong x©y dùng CNXH ®a
®Êt níc tiÕn lªn.
Thêi kú ®æi míi víi nh÷ng kÕt qu¶ quan träng trªn mÆt trËn kinh tÕ ®· t¹o
tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho nh÷ng ®æi míi t¬ng øng vÒ chÝnh s¸ch XH nãi chung
vµ chÝnh s¸ch BHXH nãi riªng. BHXH ®· trë thµnh mét lÜnh vùc quan träng
hµng ®Çu cña hÖ thèng an ninh XH ë níc ta. HiÕn ph¸p n¨m 1992 ®· x¸c
®Þnh: Nhµ níc thùc hiÖn BHXH ®èi víi c«ng chøc nhµ níc, ngßi lµm c«ng an
l¬ng, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc BHXH kh¸c ®èi víi ngêi lao
®éng. §¹i héi VIII ®· chØ râ: Më réng chÕ ®é BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng
thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §øng tríc sù chØ ®¹o nµy cña chÝnh phñ ®· ban
hµnh ®iÒu lÖ BHXH míi kÌm theo nghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/1/1995 . Néi
dung c¬ b¶n cña sù ®æi míi thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt:
BHXH dùa trªn nguyªn t¾c cã ®ãng míi ®îc hëng.
Thµnh lËp quü BHXH ®éc lËp víi ng©n s¸ch nhµ níc.
Thµnh lËp c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ BHXH.
II. Nguån quü b¶o hiÓn.
1.Tæ chøc thu BHXH.
Sau khi nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng chÝnh phñ ®· ban
hµnh nghÞ ®Þnh 43/CP ngµy 26/6/1993 vµ ®iÒu lÖ b¶o hiÓm ban hµnh kÌm
theo nghÞ ®Þnh 12/CP ngµy 26/1/1995 trong c¸c v¨n b¶n nµy ®Òu qui ®Þnh
quü BHXH ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån quü sau:
Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 15% so víi tæng quü l¬ng cña nh÷ng ngêi
tham gia BHXH.
Ngêi lao ®éng ®ãng 5% tiÒn l¬ng th¸ng.
Nhµ níc ®ãng vµ hç trî thªm ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c chÕ ®é BHXH
®èi víi ngêi lao ®éng.
B¶ng 2: Møc ®ãng gãp BHXH ë mét sè níc trªn thÕ giíi.
Tªn níc
ChÝnh phñ
Tû lÖ ®ãng gãp Tû lÖ ®ãng gãp
cña ngêi lao
cña ngêi sö dông
®éng so víi
lao ®éng so víi
tiÒn l¬ng (%)
quü l¬ng (%)
CHLB §øc
Bï thiÕu
14,8 – 18,8
16,3 – 22,6
CH Ph¸p
Bï thiÕu
11,82
19,68
In®«nªxia
Bï thiÕu
3,0
6,5
Philipin
Bï thiÕu
2,85 – 9,25
6,85 – 8,05
Malaixia
Chi toµn bé chÕ ®é
9,5
12,75
èm ®au, thai s¶n
Nguån: BHXH ë mét sè níc trªn thÕ giíi
Ngoµi ba nguån trªn cßn cã mét sè nguån thu kh¸c nh: l·i tõ ho¹t ®éng
®Çu t.
Møc ®ãng gãp BHXH thùc chÊt lµ phÝ BHXH. PhÝ BHXH lµ yÕu tè quyÕt
®Þnh sù c©n ®èi thu chi quÜ BHXH. V× vËy, qòi nµy ph¶i ®îc tÝnh to¸n mét
c¸ch khoa häc. Trong thùc tÕ, viÖc tÝnh phÝ BHXH lµ mét nghiÖp vô chuyªn
s©u cña BHXH vµ ngêi ta thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p to¸n häc kh¸c nhau
®Ó x¸c ®Þnh. KHi tÝnh phÝ BHXH, cã thÓ cã c¨n cø tÝnh to¸n kh¸c nhau nh:
dùa vµo tiÒn l¬ng, thang l¬ng, dùa vµo nhu cÇu kh¸ch quan cña ngêi lao
®éng.
Trong nh÷ng n¨m qua mÆc dï BHXH cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n nh ®iÒu kiÖn
vËt chÊt, ®iÒu kiÖn c«ng viÖc rÊt míi mÎ nhng BHXH ViÖt nam ®· h×nh thµnh
®îc quÜ ®éc lËp víi ng©n s¸ch Nhµ níc chñ ®éng chi tr¶ cho ng¬× lao ®éng
gãp phÇn lµm gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch. §¹t ®îc kÕt qu¶ nµy lµ nhê
c«ng t¸c qu¶n lÝ thu chi BHXH ®i vµo nÒ nÕp, ngêi lao ®éng ý thøc ®îc tr¸ch
nhiÖm vµ quyÒn lîi khi tham gia BHXH. C«ng t¸c thu BHXH cña c¸c tØnh
thµnh phè ngµy mét hoµn thiÖn.
B¶ng 3 :Thu BHXH trªn ®Þa bµn Hµ Néi
N¨m
6 th¸ng n¨m 1995
N¨m 1997
N¨m1998
N¨m 1999
N¨m2000
N¨m2001
Thu (tû VN§)
Chi (tû ®ång)
99
596
298
642
382
778
415
797
554
1030
670
1300
Nguån :Tæng côc thèng kª
Qua 6 n¨m thùc hiÖn, vÒ c¬ b¶n trªn ®Þa bµn Hµ Néi ®· ®i vµo nÒ nÕp.
HiÖn nay trªn ®Þa bµn Hµ Néi cã 65 v¹n ngêi thuéc diÖn ®ãng BHXH, chiÕm
1/4 d©n sè trong ®ã trªn 42 v¹n ngêi tham gia ®ãng vµ hëng BHXH thêng
xuyªn, trªn 23 v¹n ngêi hëng hu trÝ vµ trî cÊp hµng th¸ng.
2. Sö dông quü BHXH.
Quü BHXH dïng ®Ó chi tr¶ cho c¸c chÕ ®é èm ®au, tai n¹n lao ®éng, bÖnh
nghÒ nghiÖp, thai s¶n, hu trÝ, tö tuÊt. ý thøc ®îc thùc hiÖn tèt c¸c chÕ ®é
chÝnh s¸ch BHXH ®èi víi ngêi lao ®éng lµ ®¶m b¶o quyÒn lîi chÝnh ®¸ng
cña ngêi lao ®éng theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt mÆt kh¸c lµ nhiÖm vô hµng
ngµy lµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan BHXH. V× vËy toµn ngµnh ®· rÊt chó träng
®Õn c¸c c«ng t¸c nµy. KÕt qu¶ trong 5 n¨m BHXH c¸c tØnh thµnh phè ®· chi
tr¶ ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ an toµn 24076089 triÖu ®ång trong ®ã cã chi tõ ng©n
s¸ch nhµ níc 20838016 triÖu ®ång chi tõ quü BHXH 3238073 triÖu ®ång.
Ngoµi ra mçi n¨m cßn chi tr¶ kho¶ng 200 tû ®ång cho hµng triÖu ngêi hëng
- Xem thêm -