Tài liệu Báo cáo tốt nghiệp kế toán vốn bằng tiền, đầu tư ngắn hạn và các khoản phải thu

Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 Ch-¬ng II: KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn, ®Çu t- ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n ph¶i thu Ch-¬ng II: KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn, ®Çu t- ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n ph¶i thu I. KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn 1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn a, Kh¸i niÖm: Vèn b»ng tiÒn lµ mét bé phËn cña tµi s¶n l-u ®éng lµm chøc n¨ng vËt ngang gi¸ chung trong c¸c mèi quan hÖ, mua b¸n trao ®æi . VD: TiÒn VN, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim lo¹i quý ®¸ quý, ng©n phiÕu. b, §Æc ®iÓm cña vèn b»ng tiÒn: Lµ mét bé phËn cña vèn l-u ®éng nh-ng cã tÝnh l-u ®éng nhÊt, dÔ chuyÓn ®æi thµnh tµi s¶n kh¸c nhÊt. Sù luËn chuyÓn cña nã liªn quan ®Õn hÇu hÕt c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña doanh nghiÖp. c, NhiÖm vô cña kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn - Ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ chÝnh x¸c sè hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng vèn b»ng tiÒn cña doanh nhgiÖp. - Gi¸m ®èc chÆt chÏ t×nh h×nh sö dông vèn b»ng tiÒn, viÖc chÊp hµnh chÕ ®é quy ®Þnh vÒ qu¶n lý tiÒn tÖ, ngo¹i tÖ, kim lo¹i quý, viÖc chÊp hµnh chÕ ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. d, Nguyªn t¾c kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn: - H¹ch to¸n vèn b»ng tiÒn ph¶i sö dông mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ thèng nhÊt lµ ®ång ViÖt Nam. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi cã thÓ sö dông ngo¹i tÖ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n nh-ng ph¶i ®-îc bé tµi chÝnh chÊp nhËn b»ng v¨n b¶n. - C¸c ®¬n vÞ cã sö dông ngo¹i tÖ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i quy ®æi ra “ ®ång” tiÒn VN theo tû gi¸ thùc tÕ do NHNNVN c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô, ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. - §èi víi vµng b¹c, kim lo¹i quý, ®¸ quý ph¶i ®-îc quy ®æi ra ®ång VN t¹i thêi ®iÓm mua vµo hoÆc ®-îc thanh to¸n theo gi¸ mua thùc tÕ ghi trªn ho¸ ®¬n hoÆc theo gi¸ niªm yÕt cña ng©n hµng ®Þa ph-¬ng n¬i doanh nghiÖp cã trô së ho¹t ®éng. - KT ph¶i theo dâi chi tiÕt vµng b¹c, kim lo¹i quý ®¸ quý theo tõng lo¹i, tõng thø vÒ sè l-îng, träng l-îng, quy c¸ch, phÈm chÊt, vµ gi¸ trÞ, cßn ®èi víi ngo¹i tÖ ph¶i theo dâi c¶ nguyªn tÖ gèc trªn TK 007 9 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 - Vµo cuèi mçi kú kÕ to¸n tr-íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i ®¸ gi¸ l¹i sè d- ngo¹i tÖ trªn c¸c TK vèn b»ng tiÒn theo tû gi¸ nh giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr-êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do NHNNVN c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o vµ xö lý chªnh kÖch tû gi¸ theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n quy ®Þnh. 2. KÕ to¸n tiÒn mÆt 2.1. Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü 2.1.1. Kh¸i niÖm: TiÒn mÆt t¹i quü lµ sè vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp do thñ quü b¶o qu¶n t¹i quü kÐt cña doanh nghiÖp. bao gåm: tiÒn VN, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý. * Nguyªn t¾c qu¶n lý tiÒn mÆt t¹i quü: - TiÒn mÆt t¹i quü cña doanh nghiÖp ph¶i ®-îc b¶o qu¶n trong kÐt, hßm s¾t, ®ñ ®iÒu kiÖn an toµn, chèng mÊt c¾p, mÊt trém, chèng ch¸y, chèng xãi mßn. - Mäi kho¶n thu chi, b¶o qu¶n tiÒn mÆt cña ®¬n vÞ ®Òu do thñ quü ®-îc gi¸m ®èc bæ nhiÖm, thñ quü kh«ng ®-îc kiªm nhiÖm c«ng t¸c kÕ to¸n, kh«ng ®-îc trùc tiÕp mua b¸n vËt t-u hµng ho¸, chØ ®-îc thu chi tiÒn mÆt khi cã c¸c chøng tõ hîp lÖ chøng minh vµ ph¶i cã ch÷ ký cña gi¸m ®èc hoÆc cña kÕ to¸n truëng. 2.1.2. Nguyªn t¾c kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü - ChØ ph¶n ¸nh vµo TK 111 sè tiÒn mÆt, ng©n phiÕu, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý thùc tÕ nhËp xuÊt quü tiÒn mÆt - C¸c kho¶n tiÒn mÆt, vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý do doanh nghiÖp kh¸c vµ c¸ nh©n ký c-îc ký quü t¹i doanh nghiÖp ®-îc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nh- c¸c lo¹i tµi s¶n b»ng tiÒn cña ®¬n vÞ. Riªng vµng b¹c kim khÝ quý ®¸ quý tr-íc khi nhËp quü ph¶i lµm ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc vÒ c©n ®o, ®ong ®Õm sè l-îng, träng l-îng, gi¸m ®Þnh chÊt l-îng, sau ®ã tiÕn hµnh niªm phong cã x¸c nhËn cña ng-êi ký c-îc, ký quü trªn giÊy niªm phong. - Mäi nhiÖm vô thu chi tiÒn ph¶i c¨n cø trªn c¸c chøng tõ gèc hîp lý nh- phiÕu thu, phiÕu chi, b¶ng kª vµng b¹c ®¸ quý, Riªng ®èi víi vµng b¹c kim khÝ quý ®¸ quý tr-íc khi nhËp xuÊt quü tiÒn mÆt ph¶i tiÕn hµnh c©n ®o ®ong ®Õm vÒ sè l-îng, träng l-îng. - KÕ to¸n quü tiÒn mÆt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm më sæ kÕ to¸n quü tiÒn mÆt ®Ó ghi chÐp hµng ngµy liªn tôc theo tr×nh tù thêi gian c¸c nghiÖp vô nhËp xuÊt quü tiÒn mÆt vµ ph¶i tÝnh ra sè tiÒn tån quü t¹i mäi thêi ®iÓm, sæ quü tiÒn mÆt còng ®-îc më riªng cho tõng lo¹i tiÒn mÆt. - Thñ quü ph¶i më sæ quü kiªm b¸o c¸o quü ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt quü tiÒn mÆt vµ cã tr¸ch nhiÖm kiÓm kª sè tiÒn mÆt tån quü thùc tÕ ®Ó ®èi chiÕu víi sæ quü tiÒn mÆt cña kÕ to¸n, nÕu cã chªnh lÖch ph¶i t×m ra nguyªn nh©n, kiÕn nghÞ biÖn ph¸p xö 10 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 lý. - ë nh÷ng doanh nghiÖp cã ngo¹i tÖ nhËp quü tiÒn mÆt ph¶i quy ®æi ra ®ång VN hoÆc ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ giao dÞch thùc tÕ cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, hoÆc tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr-êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng nhµ n-íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Bªn cã cña TK 1112 ®-îc quy ®æi ra ®ång ngo¹i tÖ hoÆc ®¬n vÞ tiÒn tÖ chÝnh thøc sö dông trong kÕ to¸n theo tû gi¸ trªn sæ kÕ to¸n TK1112 theo mét trong c¸c ph-¬ng ph¸p: B×nh qu©n gi¸ quyÒn, nhËp tr-íc xuÊt tr-íc, nhËp sau xuÊt tr-íc, thùc tÕ ®Ých danh. 2.2. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü 2.2.1. Chøng tõ sö dông - C¸c chøng tõ chñ yÕu + PhiÕu thu, phiÕu chi. + Biªn lai thu tiÒn + B¶ng kª vµng b¹c ®¸ quý + B¶ng kتm kª quü - C¸c chøng tõ liªn quan + Ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n mua hµng + GiÊy ®Ò nghÞ t¹m øng, giÊy thanh to¸n t¹m øng + giÊy b¸o cã, giÊy b¸o nî 2.2.2 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông Tk 111 vµ mét sè TK liªn quan kh¸c - TÝnh chÊt: TK 111 lµ lo¹i TK vèn - T¸c dông: TK 111 ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh thu chi (biÕn ®éng t¨ng gi¶m) cña tiÒn mÆt t¹i quü cña doanh nghiÖp. - Néi dung vµ kÕt cÊu: TK 111 cã 3 TK cÊp 2 + TK 1111- TiÒn ViÖt Nam + TK 1112- Ngo¹i tÖ + TK 1113- Vµng b¹c kim khÝ quý ®¸ quý b, Ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh chñ yÕu b1, Tr-êng hîp kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü lµ ®ång ViÖt Nam - NghiÖp vô 1: Thu tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, cung cÊp lao vô, dÞch vô, doanh thu 11 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 ho¹t ®éng tµi chÝnh, doanh thu ho¹t ®éng bÊt th-êng b»ng tiÒn mÆt nhËp quü tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp. - NghiÖp vô 2: Thu håi c«ng nî ph¶i thu b»ng tiÒn mÆt nhËp qòy - NghiÖp vô 3: Rót tiÒn göi ng©n hµng vÒ nhËp quü - NghiÖp vô 4: NhËn tiÒn ký quü, ký c-îc ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n vµ nhËp quü - NghiÖp vô 5: Thu håi tiÒn ký c-îc, ký quü ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n nhËp quü - NghiÖp vô 6: Thu håi vèn tõ c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n, dµi h¹n nhËp quü - NghiÖp vô 7: Chi tiÒn ®Ó mua s¾m vËt t-, hµng ho¸, TSC§, hoÆc chi cho ®Çu tXDCB - NgiÖp vô 8: C¸c chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c ®· ®-îc chi b»ng tiÒn mÆt - NghiÖp vô 9: Chi tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ - NghiÖp vô 10: Chi tiÒn mÆt ®Ó hoµn tr¶ c¸c kho¶n nhËn ký c-îc, ký quü ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n. - NghiÖp vô 11: Chi tiÒn mÆt ®Ó ký quü, ký c-îc ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n - NgiÖp vô 12: KiÓm kª quü tiÒn mÆt ph¸t hiÖn thõa ch-a râ nguyªn nh©n - NghiÖp vô 13: KiÓm kª quü tiÒn mÆt ph¸t hiÖn thiÕu ch-a x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n b2, Tr-êng hîp kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü lµ ngo¹i tÖ - NghiÖp vô 1: Doanh thu b¸n hµng cung cÊp dÞch vô, doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng bÊt th-êng, thu b»ng tiÒn mÆt lµ ngo¹i tÖ Nî TK 111(1112) - Tû gi¸ chÝnh thøc Cã TK 511, 512, 515, 711- Tû gi¸ chÝnh thøc Cã TK 333(3331)- ( NÕu cã) - NghiÖp vô 2: Kh¸ch hµng tr¶ nî cho Doanh nghiÖp b»ng tiÒn mÆt lµ ngo¹i tÖ Nî TK 111(1112)- Tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm thu håi nî Cã TK 131 -Tû gi¸ lóc ghi nhËn nî ph¶i thu Cã TK 515 -Sè chªnh lÖch do tû gi¸ Tr-êng hîp tû gi¸ lóc thu ®-îc nî nhá h¬n tû gi¸ lóc thu nî ph¶i thu th× kho¶n chªnh lÖch ®-îc h¹ch to¸n vµo bªn nî TK 635 - NgiÖp vô 3: Mua s¾m vËt t- hµng ho¸, TSC§ chi b»ng ngo¹i tÖ Nî TK 151, 152, 153, 156, 211, 213- Tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm PS Cã TK 111( 1112)- Tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ 12 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 Cã TK 515- sè chªnh lÖch do tû gi¸ Tr-êng hîp tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô nhá h¬n tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ th× kho¶n chªnh lÖch ®-îc h¹ch to¸n vµo bªn nî TK 635 - NghiÖp vô 4: C¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh b»ng ngo¹i tÖ Nî TK 627, 641, 642, 635, 811- Theo tû gi¸ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh Cã TK 111(1112) - Theo tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ Cã TK 515 - sè chªnh lÖch tû gi¸ Tr-êng hîp tû gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô nhá h¬n tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ th× kho¶n chªnh lÖch ®-îc h¹ch to¸n vµo bªn nî TK 635 - NghiÖp vô 5: Thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ b»ng ngo¹i tÖ Nî TK 331 - tû gi¸ lóc ghi nhËn nî ph¶i tr¶ Cã TK 111( 1112) -Tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ Cã TK 515- sè chªnh lÖch tû gi¸ Tr-êng hîp tû gi¸ thùc tÕ lóc ghi nhËn nî ph¶i tr¶ nhá h¬n tû gi¸ thùc tÕ lóc xuÊt ngo¹i tÖ th× kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ ®-îc ph¶n ¸nh vµo bªn nî TK 635. - NghiÖp vô 6: Mua ngo¹i tÖ b»ng ®ång ViÖt Nam Nî TK 111(1112) -Tû gi¸ thùc tÕ mua Cã TK 111( 1111)- Sè tiÒn thùc tÕ tr¶ theo tû gi¸ mua - NghiÖp vô 7: B¸n ngo¹i tÖ thu tiÒn ViÖt Nam Nî TK 111(1111)-Sè tiÒn VN thùc tÕ thu ®-îc (tû gi¸ b¸n thùc tÕ) Cã TK 111(1112) -tû gi¸ thùc tÕ xuÊt ngo¹i tÖ Cã TK 515 -kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ Tr-êng hîp tû gi¸ b¸n ngo¹i tÖ nhá h¬n tû gi¸ xuÊt quü ngo¹i tÖ th× kho¶n chªnh lÖnh tû gi¸ ®-îc h¹ch to¸n vµo bªn nî TK 635. - NghiÖp vô 8: ®iÒu chØnh tû gi¸ vµo cuåi kú + L·i tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d- cña TK 1112 t¹i thêi ®iÓm cuèi kú Nî TK 111( 1112) Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng Cã TK 413 + Lç tû gi¸ do ®¸nh gi¸ l¹i sè d- cña TK 1112 t¹i thêi ®iÓm cuèi kú Nî TK 413 Cã TK 111( 1112)- Chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m - Cïng víi c¸c bót to¸n kÐp trªn chóng ta ph¶i sö dông bót to¸n ®¬n ®Ó theo dâi nguyªn tÖ gèc trªn TK 007 13 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 + Ghi ®¬n Nî TK 007- NÕu nhËp ngo¹i tÖ + Ghi ®¬n Cã TK 007 – NÕu xuÊt quü ngo¹i tÖ b3, TH kÕ to¸n tiÒn mÆt t¹i quü lµ vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý - NghiÖp vô 1: mua vµng b¹c, ®¸ quü nhËp quü Nî TK 111(1113)- Gi¸ mua thùc tÕ ghi trªn ho¸ ®¬n Cã TK 111 - NghiÖp vô 2: NhËn ký c-îc. ký quü b»ng vµng b¹c ®¸ quý Nî TK 111( 1113)- Gi¸ thùc tÕ nhËp Cã TK 3338, 344 - NghiÖp vô 3: Kh¸ch hµng tr¶ nî cho Doanh nghiÖp b»ng vµng b¹c ®¸ quý Nî TK 111( 1113)- Gi¸ thùc tÕ khi ®-îc thanh to¸n Cã TK 131- Gi¸ thùc tÕ lóc nhËn nî ph¶i thu Cã TK 515- Chªnh lÖch do gi¸ thùc tÕ lóc ®-îc thanh to¸n lín h¬n gi¸ lóc ghi nhËn nî thanh to¸n Tr-êng hîp ng-îc l¹i h¹ch to¸n vµo Nî TK 635 - NgiÖp vô 4: Hoµn tr¶ tiÒn ký c-îc, ký quü ng¾n h¹n, dµi h¹n b»n vµng b¹c ®¸ quý Nî TK 338, 344 Cã Tk 111(1113)-Theo gi¸ thùc tÕ lóc nhËn ký c-îc, ký quü - NghiÖp vô 6: XuÊt vµng b¹c, ®¸ quý ®em ký c-îc, ký quü Nî TK 144, 244 Cã TK 111(1113) -Theo gi¸ thùc tÕ xuÊt - NghiÖp vô 7: XuÊt vµng b¹c ®¸ quý ®Ó tr¶ cho ng-êi b¸n Nî TK 331- Theo gi¸ lóc nhËn nî ph¶i tr¶ Cã TK 111(1113) - Theo gi¸ thùc tÕ xuÊt Cã TK 515- Chªnh lÖch do gi¸ thùc tÕ xuÊt nhá h¬n gi¸ thùc tÕ lóc ghi nhËn nî ph¶i tr¶ Xö lý chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i cuèi kú 2.2.3. Sæ s¸ch kÕ to¸n 3. KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng 3.1 kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng a, Kh¸i niÖm: TiÒn göi ng©n hµng lµ mét lo¹i vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp göi t¹i ng©n hµng, kho b¹c nhµ n-íc, c¸c c«ng ty tµi chÝnh (Nh×n chung lµ c¸c tæ chøc tÝn dông) bao gåm: tiÒn ViÖt Nam , vµng b¹c, kim khÝ quý ®¸ quý. 14 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 b, Nguyªn t¾c kÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng: - KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng ph¶i c¨n cø trªn c¸c chøng tõ gèc hîp lý hîp ph¸p, giÊy b¸o nî, giÊy b¸o cã, b¶n sao kª hoÆc uû nhiÖm chi, uû nhiÖm thu, c¸c lo¹i sÐc, sÐc b¶o chi, sÐc chuyÓn kho¶n sÐc lÜnh tiÒn mÆt. - Khi nhËn ®ùîc chøng tõ do ng©n hµng göi ®Õn, doanh nghiÖp ph¶i kiÓm tra ®èi chiÕu víi sè liÖu cã chøng tõ gèc ®Ýnh kÌm. NÕu cã sù chªnh lÖch gi÷a sè liÖu trªn chøng tõ cña ng©n hµng víi sè liÖu trªn sæ kÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng cña doanh nghiÖp vµ c¸c chøng tõ gèc th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh th«ng b¸o cho ng©n hµng biÕt ®Ó cïng kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu. NÕu cuèi th¸ng ch-a x¸c ®Þnh ®-îc nguyªn nh©n th× kÕ to¸n ph¶i ghi sæ theo sè liÖu cña ng©n hµng trªn giÊy b¸o cã, b¸o nî hay c¸c b¶n sao kª. Sang th¸ng sau l¹i tiÕp tôc kiÓm tra ®èi chiÕu ®Ó x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ ®èi chiÕu sè liÖu. - KÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng ph¶i më c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó theo dâi TGNH ë c¸c ng©n hµng n¬i doanh nghiÖp më tµi kho¶n vµ c¸c sæ chi tiÕt nµy ph¶i ®-îc theo dâi theo tõng lo¹i tiÒn nh- tiÒn VN, tiÒn ngo¹i tÖ, vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý. - §èi víi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ, kÕ to¸n ph¶i quy ®æi ngo¹i tÖ ra ®ång VN theo tû gi¸ chÝnh thøc t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh. Tr-êng hîp mua ngo¹i tÖ b»ng ®ång VN ®Ó göi vµo ng©n hµng th× còng ph¶n ¸nh theo tû gi¸ thùc tÕ mua ph¶i tr¶. Tr-êng hîp rót tiÒn göi ng©n hµng b»ng ngo¹i tÖ th× quy ®æi ®ång ngo¹i tÖ ra ®ång VN theo tû gi¸ ghi sæ kÕ to¸n. Sè l-îng ngo¹i tÖ trªn tµi kho¶n TGNH ®-îc theo dâi trªn TK 007. 3.2 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tiÒn göi ng©n hµng 4.2.1. Chøng tõ sö dông: - GiÊy b¸o cã, giÊy b¸o nî, sæ phô, b¶ng kª chi tiÕt - B¶n sao kª - Uû nhiÖm thu, uû nhiÖm chi - C¸c lo¹i sÐc: sÐc lÜnh tiÒn mÆt, sÐc CK, sÐc b¶o chi. - C¸c chøng tõ liªn quan: Phiªu thu, phiÕu chi, ho¸ ®¬n mua hµng, ho¸ ®¬n b¸n hµng. 3.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh chñ yÕu a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông TK 112: TiÒn göi ng©n hµng - TÝnh chÊt: Lµ lo¹i TK vèn - T¸c dông: Tk 112 ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m c¸c kho¶n tiÒn göi ng©n hµng cña doanh nghiÖp t¹i ng©n hµng hoÆc kho b¸c nhµ n-íc. - Néi dung, kÕt cÊu 15 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 TK 112 cã 3 Tk cÊp 2: TK 1121-TiÒn ViÖt Nam TK1122- Ngo¹i tÖ TK 1123- Vµng, b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý b. Ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh * Mét sè c¸c nghiÖp vô kinh tÕ kh¸c: - NghiÖp vô 1: Khi cuèi th¸ng cã sù chªnh lÖch vÒ sè liÖu cña ng©n hµng vµ cña doanh nghiÖp mµ ch-a x¸c ®Þnh ®-îc nguyªn nh©n chªnh lÖch th×: + (1a) NÕu sè liÖu cña ng©n hµng lín h¬n sè liÖu cña doanh nghiÖp th× c¨n cø vµo sè liÖu cña ng©n hµng ph¶n ¸nh phÇn chªnh lÖch: Nî TK 112 Nî TK 338(3388) + (1b) NÕu sè liÖu cña ng©n hµng nhá h¬n sè liÖu cña doanh nghiÖp th× c¨n cø vµo sè liÖu cña ng©n hµng ®Ó ph¶n ¸nh phÇn CL Nî TK 138(1388) Cã TK 112 - NghiÖp vô 2: Sang th¸ng sau khi x¸c ®Þnh ®-îc nguyªn nh©n (2a) Sè liÖu ng©n hµng lín h¬n sè liÖu cña doanh nhgiÖp + NÕu ng©n hµng ghi ®óng, doanh nghiÖp ghi sai: Nî TK 338(8) Cã TK liªn quan (511,512,515,711) + NÕu ng©n hµng ghi sai, doanh nhgiÖp ghi ®óng Nî TK 338(8) Cã TK 112 (2b) Sè liÖu ng©n hµng nhá h¬n sè liÖu cña doanh nhgiÖp + NÕu ng©n hµng ghi ®óng Nî TK liªn quan (TK 511,512,515,711) Cã TK 138(8) + NÕu ng©n hµng ghi sai Nî TK 112 Cã TK 138(8) 16 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 NghiÖp vô 3: L·i vÒ TG ®-îc h-ëng Nî TK 111,112 Cã TK 515 3.2.3 Sæ s¸ch kÕ to¸n (T-¬ng tù nh- tiÒn mÆt t¹i quü) a, H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung b, H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ c, H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký-sæ c¸i C¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®èi víi tiÒn göi ng©n hµng lµ tiÒn mÆt, vµng b¹c, kim khÝ quý, ®¸ quý, ngo¹i tÖ còng ®-îc h¹ch to¸n t-¬ng tù nh- ®èi víi tiÒn mÆt VÝ dô minh ho¹ Bµi tËp 4. kÕ to¸n tiÒn ®ang chuyÓn 4.1 Néi dung tiÒn ®ang chuyÓn TiÒn ®ang chuyÓn lµ mét lo¹i vèn b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp ®· göi vµo ng©n hµng, kho b¹c nhµ n-íc hoÆc ®· göi qua b-u ®iÖn ®Ó chuyÓn cho ng©n hµng hay ®· lµm thñ tôc ®Ó trÝch chuyÓn tiÒn göi ng©n hµng ®Ó tr¶ cho ng-êi b¸n nh-ng ch-a nhËn ®-îc giÊy b¸o cã, giÊy b¸o nî hay c¸c b¶n sao kª cña ng©n hµng. TiÒn ®ang chuyÓn bao gåm c¸c kho¶n sau: - Sè tiÒn mÆt göi vµo NH nh-ng ch-a nhËn ®-îc giÊy b¸o cã. - C¸c kho¶n tiÒn mÆt, sÐc thu ®-îc tõ qu¸ tr×nh b¸n hµng mµ nép th¼ng vµo ng©n hµng kh«ng qua quü nh-ng ch-a nhËn ®-îc giÊy b¸o cã. - Sè tiÒn ®· trÝch chuyÓn tõ Tµi kho¶n tiÒn göi ng©n hµng ®Ó thanh to¸n cho c¸c chñ nî mµ ch-a nhËn ®-îc giÊy b¸o nî. 4.2 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tiÒn ®ang chuyÓn 4.2.1. Chøng tõ sö dông - C¸c phiÕu chi: dïng ®Ó ph¶n ¸nh viÖc xuÊt quü tiÒn mÆt ®Ó göi vµo ng©n hµng - C¸c b¶ng kª hoÆc nép sÐc, giÊy nép tiÒn trong tr-ßng hîp thu tiÒn b¸n hµng lµ tiÒn mÆt hoÆc sÐc chuyÓn th¼ng vµo ng©n hµng kh«ng qua quü. - C¸c sÐc b¶o chi: nhê ng©n hµng thanh to¸n c«ng nî cho chñ nî nh-ng ch-a nhËn ®-îc giÊy b¸o nî cña ng©n hµng. 17 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 - C¸c giÊy b¸o cã, giÊy b¸o nî. 4.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông TK 113 - TiÒn ®ang chuyÓn - TÝnh chÊt: Lµ lo¹i Tk vèn - T¸c dông: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh sù biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña c¸c kho¶n tiÒn ®ang chuyÓn - Néi dung, kÕt cÊu: TK 113 cã 2 TK cÊp 2: TK 1131- TiÒn ViÖt Nam: ph¶n ¸nh sè tiÒn VN ®ang chuyÓn TK 1132- Ngo¹i tÖ: ph¶n ¸nh sè ngo¹i tÖ ®ang chuyÓn c, Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh 4.2.3. Sæ s¸ch kÕ to¸n T-¬ng tù nh- kÕ to¸n tiÒn mÆt Bµi tËp II. KT c¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n 1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n c¸c kho¶n t- ng¾n h¹n a, Kh¸i niÖm : C¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n lµ c¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh cã thêi h¹n thu håi vèn d-íi mét n¨m bao gåm: - §Çu t- vµo chøng kho¸n: ®Çu t- vµo cæ phiÕu, tr¸i phiÕu - §Çu t- gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n - §Çu t- ng¾n h¹n kh¸c (Cho vay vèn ng¾n h¹n, cho thuª tµi s¶n ng¾n h¹n, kinh doanh bÊt ®éng s¶n ng¾n h¹n) b, NhiÖm vô cña kÕ to¸n: - Theo dâi sè hiÖn cã vµ tÝnh h×nh biÕn ®éng cña tõng kho¶n ®Çu t- mét c¸ch th-êng xuyªn vµ chÝnh x¸c - KiÓm tra vµ gi¸m ®èc mét c¸ch chÆt chÏ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®Çu t- ng¾n h¹n còng nh- c¸c kho¶n thu nhËp ®-îc h-ëng do ho¹t ®éng ®ã mang l¹i nh»m x¸c 18 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c ®Çy ®ñ lîi nhuËn cña tõng kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n - LËp vµ xö lý dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n theo quy ®Þnh cña chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh 2. kÕ to¸n ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n 2.1 kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c KT ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n a, Kh¸i niÖm: §Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n lµ ®¬n vÞ ®em tiÒn mua c¸c lo¹i chøng kho¸n vµ cã thÓ b¸n l¹i, hoÆc thu håi vèn kiÕm lêi trong thêi gian ng¾n ( kh«ng qu¸ 12 th¸ng) C¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n bao gåm: + Chøng kho¸n ng¾n h¹n (Cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ®-îc mua vµo b¸n ra trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n, c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ kh¸c nh- tÝn phiÕu kho b¹c, kú phiÕu ng©n hµng vµ c¸c giÊy tê nhËn nî ®-îc ph¸p luËt thõa nhËn) + TÊt c¶ c¸c chøng kho¸n dµi h¹n víi môc ®Ých kiÕm lêi (mua vµo vµ b¸n ra trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n, hoÆc c¸c chøng kho¸n dµi h¹n ®· ®Õn h¹n thanh to¸n) b, Nguyªn t¾c kÕ to¸n: - §Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n ph¶i ®-îc ghi sæ kÕ to¸n theo trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña chøng kho¸n bao gåm gi¸ mua th-c tÕ cña chøng kho¸n , bao gåm: gi¸ mua vµ chi phÝ mua. C¸c chi phÝ mua nh- chi phÝ vÒ giao dÞch , m«i giíi th«ng tin, c¸c lÖ phÝ. - KÕ to¸n ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng lo¹i chøng kho¸n ng¾n h¹n nh- cæ phiÕu, tr¸i phiÕu theo tõng ®èi t¸c ®Çu t- theo c¶ chØ tiªu mÖch gi¸ vµ gi¸ gèc. - KÕ to¸n ®Çu t- CK ng¾n h¹n ph¶n ¸nh c¸c kho¶n l·i nh- l·i ®Þnh kú cña tr¸i phiÕu, cæ phiÕu hoÆc l·i thu ®-îc do chuyÓn nh-îng chøng kho¸n. C¸c kho¶n l·i nµy ®-îc h¹ch to¸n vµo TK 515. Cßn c¸c kho¶n lç khi b¸n chøng kho¸n hoÆc c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n chøng kho¸n h¹ch to¸n vµo TK chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh TK 635 - Vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m khi cã dÊu hiÖu mÊt gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n, cÇn ph¶i lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho c¸c lo¹i chøng kho¸n theo chÕ ®é quy ®Þnh. 2.2. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n 2.2.1. Chøng tõ sö dông - PhiÕu chi, giÊy b¸o nî - Ho¸ ®¬n b¸n hµng - C¸c b¶n tæng hîp tÝnh phÝ giao dÞch chøng kho¸n, c¸c b¶n tæng hîp tÝnh phÝ l-u ký chøng kho¸n, - PhiÕu thu, giÊy b¸o cã ngoµi ra b¶n th©n cæ phiÕu, tr¸i phiÕu chøng tõ cã gi¸ kh¸c 19 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 còng lµ c¸c c¸c chøng tõ. 2.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông TK 121- ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n. - TÝnh chÊt: TK 121 thuéc lo¹i TK vèn - T¸c dông: TK 121 ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh mua b¸n vµ thanh to¸n c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. b. Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô - NghiÖp vô 1: Ph¶n ¸nh khi mua chøng kho¸n ng¾n h¹n tr¶ b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, hoÆc lµ tiÒn t¹m øng hoÆc lµ ch-a tr¶ cho ng-êi b¸n. - NghiÖp vô 2: ViÖc chuyÓn ®æi c¸c chøng kho¸n dµi h¹n ®· dÕn h¹n thanh to¸n thµnh chøng kho¸n ng¾n h¹n. - NghiÖp vô 3: ph¶n ¸nh viÖc sö dông tiÒn l·i cña chøng kho¸n ®Ó tiÕp tôc ®Çu tmua chøng kho¸n míi. - NghiÖp vô 4: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n l·i cña chøng kho¸n. - NV 5: Ph¶n ¸nh kho¶n tiÒn l·i dån tÝch cña kho¶n ®Çu t- tr-íc khi doanh nghiÖp mua l¹i kho¶n ®Çu t- ®ã, ghi gi¶m kho¶n ®Çu t- ®ã - NghiÖp vô 6: ph¶n ¸nh kho¶n tiÒn thu do thu håi hoÆc thanh to¸n chøng kho¸n ng¾n h¹n; hoÆc b¸n chøng kho¸n l·i - NghiÖp vô 7: Tr-êng hîp b¸n chøng kho¸n bÞ lç nÕu ®· lËp dù phßng nh-ng ch-a lËp hÕt - NghiÖp vô 8: C¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n CK - NghiÖp vô 9: NhËn l·i tr¶ tr-íc 2.2.3 Sæ s¸ch kÕ to¸n a, H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung b, H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ c, H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký- sæ c¸i 3. kÕ to¸n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c 3.1 Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c KT c¸c kho¶n §T ng¾n h¹n kh¸c a, Kh¸i niÖm: C¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c lµ c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n mµ 20 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 kh«ng ph¶i lµ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n bao gåm: gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n, cho vay ng¾n h¹n kiÕm lêi, c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c b, Nguyªn t¾c kÕ to¸n: - Khi ph¸t sinh ®Çu t- ng¾n h¹n lµ gãp vèn liªn doanh lµ tµi s¶n th× trÞ gi¸ vèn gãp lµ gi¸ trÞ tho¶ thuËn cña c¸c bªn liªn doanh. PhÇn chªnh lÖch nÕu cã gi÷a gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n cña c¸c kho¶n gãp vèn liªn doanh lµ tµi s¶n víi gi¸ trÞ tho¶ thuËn cña 2 bªn liªn doanh th× ®-îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 811 (nÕu lç) 711 (nÕu l·i) - KÕ to¸n ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n kh¸c theo tõng hîp ®ång, tõng ®èi t¸c ®Çu t-. - L·i cho vay vèn, thu nhËp ®-îc chia tõ ho¹t ®éng liªn doanh vµ c¸c kho¶n thu nhËp ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c th× ®-îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 515, c¸c kho¶n chi phÝ vÒ chi vay vèn, cho ho¹t ®éng liªn doanh vµ c¸c kho¶n chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c th× ®-îc h¹ch to¸n vµo TK635. 3.2 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c 3.2.1. Chøng tõ sö dông - PhiÕu chi, giÊy b¸o nî - PhiÕu thu, giÊy b¸o cã - KhÕ -íc cho vay, hîp ®ång liªn doanh - Biªn b¶n gãp vèn b»ng TSC§ 3.2.2.Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông TK 128- §Çu t- ng¾n h¹n kh¸c - TÝnh chÊt: TK 128 thuéc lo¹i TK vèn - T¸c dông: TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c. - NghiÖp vô 1: Dïng tiÒn mÆt vµ tiÒn göi ng©n hµng mang ®i gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n hoÆc cho vay vèn vµ c¸c kho¶n ®Çu t- cã tÝnh chÊt th-¬ng vô kh¸c ph¸t sinh b»ng tiÒn - NghiÖp vô 2: Dïng TSC§ h÷u h×nh hoÆc v« h×nh gãp vèn liªn doanh ng¾n h¹n (2a): Tr-êng hîp gi¸ trÞ tho¶ thuËn do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ Nî TK 128 - Gi¸ trÞ tho¶ thuËn 21 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 Nî Tk 214 - gi¸ trÞ hao mßn Nî TK 811- CL gi÷a GTCL cu¶ TSC§ vµ gi¸ trÞ tho¶ thuËn Cã TK 211, 213 - Nguyªn gi¸ TSC§ mang gãp vèn (2b): Tr-êng hîp gi¸ trÞ tho¶ thuËn do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ Nî TK 128 - Gi¸ trÞ tho¶ thuËn Nî Tk 214 - gi¸ trÞ hao mßn Cã TK 211, 213- Nguyªn gi¸ TSC§ mang gãp vèn Cã TK 711 - CL gi÷a GTCL cu¶ TSC§ vµ gi¸ trÞ tho¶ thuËn - NghiÖp vô 3: Dïng vËt t-, hµng ho¸ ®Ó gãp vèn LD ng¾n h¹n (3a): tr-êng hîp gi¸ tho¶ thuËn lín h¬n gi¸ xuÊt kho. Nî TK 128 Cã TK 152, 156 Cã Tk 711 (3b): Tr-êng hîp gi¸ tho¶ thuËn nhá h¬n gi¸ xuÊt kho. Nî TK 128 Nî TK 811 Cã TK 152, 156 - NghiÖp vô 4: ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®Çu t- ng¾n h¹n mµ doanh nghiÖp ®· chi b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng - NgiÖp vô 5: ph¶n ¸nh c¸c kho¶n §T ng¾n h¹n bÞ thua lç - NghiÖp vô 6: Ph¶n ¸nh l·i cña c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c thu ®-îc b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng - NghiÖp vô 7: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n kh¸c b»ng tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng - NghiÖp vô 8: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c kho¶n ®Çu t- ng¾n h¹n thu håi b»ng vËt t- hµng ho¸ hoÆc TSC§. VD: Gãp vèn liªn doanh b»ng tiÒn mÆt:50tr, TSC§ NG 300tr, ®· hao mßn 40, vËt liÖu 100tr. Gi¸ trÞ vèn gãp ®-îc chÊp nhËn víi TSC§ 250tr, VL 105tr 4. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n 4.1 Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ §TNH a, Kh¸i niÖm Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n lµ dù phßng phÇn gi¸ trÞ dù kiÕn bÞ tæn thÊt do 22 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 gi¶m gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ xÈy ra trong n¨m kÕ ho¹ch. b, Nguyªn t¾c kÕ to¸n : - Thêi h¹n trÝch lËp dù phßng: ViÖc trÝch lËp dù phßng vµ hoµn nhËp c¸c kho¶n dù phßng ®Òu ®ù¬c thùc hiÖn t¹i thêi ®iÓm kho¸ sæ kÕ to¸n (cuèi niªn ®é kÕ to¸n) tr-íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. - §èi t-îng cña viÖc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n: lµ c¸c chøng kho¸n cña doanh nghiÖp khi cã nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy vÒ sù gi¶m gi¸ cña chóng ( gi¸ trÞ thÞ tr-êng nhá h¬n gi¸ trÞ ghi sæ) - §iÒu kiÖn ®Ó trÝch lËp: + Chøng kho¸n ®-îc ®Çu t- theo ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt + C¸c chøng kho¸n ®ã ph¶i ®-îc tù do mua b¸n trªn thÞ tr-êng chøng kho¸n, t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cã gi¸ thÞ tr-êng nhá h¬n gi¸ trÞ ghi sæ - ViÖc trÝch lËp dù phßng ph¶i ®-îc lËp riªng cho tõng lo¹i chøn kho¸n bÞ gi¶m gi¸ vµ ®-îc tæng hîp vµo b¶ng kª chi tiÕt lµm c¨n cø h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh + NÕu cuèi n¨m b¸o c¸o sè dù phßng gi¶m gi¸ ph¶i trÝch lËp mµ b¾ng víi sè d- kho¶n dù phßng n¨m tr-íc ®· trÝch lËp th× doanh nghiÖp kh«ng ph¶i trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n n÷a. + NÕu nh- møc trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n cña n¨m b¸o c¸o lín h¬n sè d- cña kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®· lËp n¨m tr-íc th× doanh nghiÖp ph¶i trÝch lËp bæ sung phÇn chªnh lÖch gi÷a sè ph¶i trÝch lËp víi sè d- cã cña TK 129. c, Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét sè c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh - NghiÖp vô 1: Cuèi niªn ®é kÕ to¸n, doanh nghiÖp c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸ chøng kho¸n ®Çu t- ng¾n h¹n vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n hiÖn cã, kÕ to¸n tÝnh, x¸c ®Þnh lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n cho niªn ®é kÕ to¸n sau: Nî TK 635- Chi phÝ ho¹t ®«ng tµi chÝnh Cã TK 129- Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n - NghiÖp vô 2: Cuèi niªn ®é kÕ to¸n n¨m sau (2a) Tr-êng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ®· lËp ë niªn ®é kÕ to¸n n¨m tr-íc th× chªnh lÖch lín h¬n ghi Nî TK 635- Chi phÝ ho¹t ®«ng tµi chÝnh Cã TK 129- Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n - (2b) Tr-êng hîp sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n ph¶i lËp n¨m nay nhá h¬n sè dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n ®· lËp ë niªn ®é kÕ to¸n n¨m 23 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 tr-íc, th× sè chªnh lÖch ph¶i ®-îc hoµn nhËp ghi gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Nî TK 129- Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n Cã TK 635- Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh + NÕu sè ph¶i trÝch lËp dù phßng trong n¨m b¸o c¸o nhá h¬n sè d- cã cña TK 129 th× doanh nghiÖp ph¶i hoµn nhËp phÇn chªnh lÖch gi÷a sè ph¶i trÝch lËp dù phßng víi sè dcña TK trÝch lËp dù phßng n¨m tr-íc. Ghi gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh kho¶n chªnh lÖch ®ã. 4.2.3 Sæ s¸ch kÕ to¸n: T-¬ng tù nh- ®èi víi kÕ to¸n ®Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n. Bµi tËp III. KÕ to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i thu 1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i thu a, Kh¸i niÖm: C¸c kho¶n nî ph¶i thu lµ mét lo¹i vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp ®ang bÞ c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ kh¸c chiÕm dông hîp ph¸p trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. C¸c kho¶n nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp bao gåm: nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng, thuÕ gi¸ trÞ gi¸ t¨ng ®-îc khÊu trõ, kho¶n ph¶i thu néi bé, c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c. b, NhiÖm vô kÕ to¸n - TÝnh to¸n, ghi chÐp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi ®Çy ®ñ tõng kho¶n nî ph¶i thu theo tõng ®èi t-îng: Sè nî ph¶i thu, sè ®· thu, vµ sè cßn ph¶i thu. Cã biÖn ph¸p tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. - LËp vµ xö lý dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi theo quy ®Þnh cña chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh - KiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc chÊp hµnh chÕ ®é quy ®Þnh qu¶n lý vÒ qu¶n lý c¸c kho¶n nî ph¶i thu. 2. Nguyªn t¾c kÕ to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i thu - Nî ph¶i thu cÇn ®-îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng ph¶i thu vµ tõng kho¶n nî - §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã quan hÖ giao dÞch th-êng xuyªn vµ cã sè d- nî lín th× ®Þnh kú vµ cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c kho¶n nî ph¸t sinh, ®· thu håi vµ cßn ph¶i thu nî. NÕu cÇn cã thÓ yªu cÇu kh¸ch hµng nî x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n - Trong b¸o c¸o tµi chÝnh, trong chØ tiªu tµi s¶n l-u ®éng ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i thu ®-îc thÓ hiÖn theo gi¸ trÞ thuÇn tøc lµ khi ph¸t sinh c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu khã ®ßi th× doanh nghiÖp ph¶i trÝch lËp dù phßng cho c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i hu khã ®ßi ®ã theo chÕ ®é quy ®Þnh 24 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 - §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng mµ kh«ng thanh to¸n b»ng tiÒn mµ thanh to¸n b»ng vËt thµng ho¸, hoÆc cã sù thanh to¸n bï trõ gi÷a c«ng nî ph¶i thu vµ c«ng nî ph¶i tr¶ cña cïng mét ®èi t-îng hoÆc xö lý kho¶n nî khã ®ßi cÇn cã ®ñ c¸c chøng tõ hîp ph¸p hîp lÖ liªn quan nh-: Biªn b¶n ®èi chiÕu c«ng nî, biªn b¶n bï trõ c«ng nî, biªn b¶n xo¸ nî kÌm theo c¸c b»ng chøng x¸c ®¸ng vÒ sè nî thÊt thu. - C¸c kho¶n ph¶i thu chñ yÕu cã sè d- nî nh-ng trong tõng lÇn thanh to¸n vµ ®èi víi tõng kh¸ch hµng th× cã thÓ xuÊt hiÖn sè d- bªn cã (trong tr-êng hîp nhËn tiÒn øng tr-íc cña kh¸ch hµng hoÆc sè ®· thu nhiÒu h¬n sè ph¶i thu) th× khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ph¶i thu, ph¶i tr¶ kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo sè d- chi tiÕt cña c¸c ®èi t-îng nî ph¶i thu ®Ó ph¶n ¸nh lªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n chØ tiªu bªn tµi s¶n vµ bªn nguån vèn. 3. kÕ to¸n ph¶i thu cña kh¸ch hµng 3.1. Kh¸i niÖm: C¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng lµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô hoÆc cña ng-êi nhËn thÇu vÒ XDCB víi ng-êi giao thÇu vÒ khèi l-îng c«ng t¸c XDCB ®· hoµn thµnh hoÆc sè tiÒn ph¶i thu vÒ doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. 3.2. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n ph¶i thu cña kh¸ch hµng 3.2.1. Chøng tõ sö dông: - Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng - Ho¸ ®¬n b¸n hµng - C¸c chøng tõ cã liªn quan: phiÕu thu, giÊy b¸o cã, c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c biªn b¶n bï trõ hoÆc ®èi chiÕu c«ng nî 3.2.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a, Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông - TÝnh chÊt: Thuéc lo¹i TK vèn - T¸c dông: dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. - Néi dung, kÕt cÊu: TK 131 cã thÓ cã sè d- cã: ph¶n ¸nh Sè tiÒn mµ kh¸ch hµng tr¶ thõa hoÆc sè tiÒn mµ kh¸ch hµng ®· øng tr-íc tr¶ tr-íc. TK 131 ®-îc më chi tiÕt cho tong ®èi t-îng kh¸ch hµng c. PP h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh - NghiÖp vô 1: doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ cung cÊp lao vô dÞch vô hoÆc lµ cña ng-êi nhËn thÇu, vµ ng-êi giao thÇu vÒ khèi l-îng c«ng t¸c XDCB ®· hoµn thµnh hoÆc 25 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 lµ doanh thu ho¹t ®äng tµi chÝnh ch-a thu ®-îc.( TK3331 sö dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp thuéc ®èi t-îng nép thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ) - NghiÖp vô 2: Ph¶n ¸nh sè tiÒn thõa do kh¸ch hµng tr¶ l¹i - NghiÖp vô 3: C¸c kho¶n ®· thu ®-îc cña kh¸ch hµng b»ng tiÒn mÆt hoÆc tiÒn göi ng©n hµng. - NghiÖp vô 4: Sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i hoÆc gi¶m gi¸ hµng b¸n trõ vµo c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng. - NghiÖp vô 5: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n trõ vµo c«ng nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng khi kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng. - NghiÖp vô 6: ph¶n ¸nh viÖc thanh to¸n bï trõ gi÷ c«ng nî ph¶i thu vµ c«ng nî ph¶i tr¶ cña cïng mét ®èi t-îng - NghiÖp vô 7: xö lý c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu khã ®ßi - NghiÖp vô 8: ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn mµ ng-êi mua tr¶ tr-íc, øng tr-íc cho doanh nghiÖp b»ng tiÕn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng. 3.2.3 Sæ s¸ch kÕ to¸n * KÕ to¸n chi tiÕt: ®Ó theo dâi chi tiÕt cho tõng kh¸ch hµng, sö dông sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ng-êi mua. *KÕ to¸n tæng hîp: tuú thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông: - H×nh thøc NhËt ký chung: + Sæ NKC (cã thÓ dïng nhËt ký chuyªn dïng: NK b¸n hµng) + Sæ c¸i TK 131. - H×nh thøc chøng tõ ghi sæ: + Sæ ®¨ng ký CTGS + Sæ c¸i TK 131 - H×nh thøc nhËt ký nhËt ký-sæ c¸i: Sæ nhËt ký-sæ c¸i 4. KÕ to¸n thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ 4.1 KN vµ nguyªn t¾c kÕ to¸n thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ a, Kh¸i niÖm: ThuÕ gtgt ®-îc khÊu trõ lµ kho¶n thuÕ gtgt cña hµng ho¸ dÞch vô mua vµo dïng cho sxkd, hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ gtgt cña c¬ së kinh doanh chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. b, Nguyªn t¾c h¹ch to¸n thuÕ gtgt ®-îc khÊu trõ: - Chóng ta chØ ®-îc h¹ch to¸n trªn thuÕ gtgt ®-îc khÊu trõ cho nh÷ng doanh nghiÖp thuéc ®èi t-îng nép thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ (Kh«ng ¸p dông cho nh÷ng doanh 26 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 nghiÖp thuéc ®èi t-îng nép thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ gtgt - §èi víi hµng ho¸ dÞch vô mua vµo dïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ gtgt vµ kh«ng chÞu thuÕ gtgt th× doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n riªng thuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ vµ thuÕ gtgt ®Çu vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ. Tr-êng hîp kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng ®-îc th× sè thuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc h¹ch to¸n vµo TK 133. Cuèi kú, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh sè thuÕ gtgt ®-îc khÊu trõ theo tû lÖ (%) gi÷ doanh thu chÞu thuÕ gtgt so víi tæng doanh thu b¸n ra. Sè thuÕ gtgt ®Çu vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ ®-îc tÝnh vµo gi¸ vèn cña hµng b¸n ra hoÆc chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh tuú theo tr-êng hîp cô thÓ. Tr-êng hîp sè thuÕ gtgt kh«ng ®-îc khÊu trõ cã gi¸ trÞ lín th× tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n ra trong kú t-¬ng øng víi doanh thu trong kú, sè cßn l¹i ®-îc tÝnh vµo gi¸ vèn cña hµng b¸n ra cña kú kÕ to¸n sau. - Tr-êng hîp doanh nghiÖp mua hµng ho¸ dÞch vô dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ gtgt hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp , dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp, hoÆc thùc hiÖn dù ¸n ®-îc trang tr¶i b»ng nguån kinh phÝ kh¸c, hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng phóc lîi, khen th-ëng cña doanh nghiÖp th× sè thuÕ gtgt ®Çu vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ vµ kh«ng ®-îc h¹ch to¸n vµo TK133. Sè thuÕ gtgt ®Çu vµo kh«ng ®-îc khÊu trõ ®-îc tÝnh vµo gi¸ trÞ vËt t-, hµng ho¸, tµi s¶n cè ®Þnh, dÞch vô mua vµo. - Tr-êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ®-îc dïng chõng tõ ®Æc thï (nh- tem b-u chÝnh, vÐ c-íc vËn t¶i,) Ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ gtgt th× doanh nghiÖp ®-îc c¨n cø vµo gi¸ hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ®· cã thuÕ gtgt ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ kh«ng cã thuÕ vµ thuÕ gtgt ®-îc khÊu trõ ®Çu vµo theo quy ®Þnh cña chÕ ®é thuÕ hiÖn hµnh. - ThuÕ gtgt ®Çu vµo ph¸t sinh trong th¸ng nµo th× ®-îc kª khai khÊu trõ khi x¸c ®Þnh thuÕ gtgt ph¶i nép cña th¸ng ®ã. NÕu sè thuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ lín h¬n sè thuÕ gtgt ph¶i nép cña th¸ng ®ã th× chØ khÊu trõ thÕ gtgt ®Çu vµo b»ng sè thuÕ gtgt ®Çu ra cña th¸ng ®ã, sè thuÕ gtgt ®Çu vµo cßn l¹i ®-îc khÊu trõ tiÕp vµo kú tÝnh thuÕ sau hoÆc ®-îc xÐt hoµn thuÕ theo chÕ ®é quy ®Þnh. - Theo luËt thuÕ gtgt th× c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ lµ sè thuÕ gtgt ghi trªn ho¸ ®¬n gtgt khi mua hµng ho¸, dÞch vô hoÆc chøng tõ nép thuÕ gtgt ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu hoÆc chøng tõ nép thuÕ gtgt thay cho nhµ thÇu n-íc ngoµi theo quy ®Þnh. Tr-êng hîp hµng ho¸ dÞch vô mua vµo kh«ng cã ho¸ ®¬n gtgt hoÆc cã ho¸ ®¬n gtgt nh-ng kh«ng ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× doanh nghiÖp kh«ng ®-îc khÊu trõ thuÕ. 4.2 Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n thuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ 27 Gi¸o ¸n ch-¬ng 2 4.2.1. Chøng tõ sö dông - Ho¸ ®¬n gtgt (hoÆc c¸c chøng tõ ®Æc thï) - Ho¸ ®¬n b¸n hµng - Tê khai thuÕ gtgt cña hµng nhËp khÈu. - B¶ng kª hµng ho¸ mua vµo ®èi víi hµng ho¸ lµ n«ng l©m s¶n ch-a qua chÕ biÕn. 4.2.2 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông vµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu ph¸t sinh a,Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông TK 133- ThuÕ gi¸ trÞ gi¸ t¨ng ®-îc khÊu trõ - TÝnh chÊt: lµ lo¹i TK vèn - T¸c dông: TK 133 ®-îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ vµ cßn ®-îc khÊu trõ cña doanh nghiÖp. - Néi dung, kÕt cÊu: TK 133 cã 2 TK cÊp 2: + TK 1331 ThuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ cña HH, dÞch vô. + TK 1332 ThuÕ gtgt ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ cña TSC§ b. Phu¬ng ph¸p ghi chÐp mét sè nghiÖp vô chñ yÕu ph¸t sinh - NghiÖp vô 1: Khi mua vËt t- hµng ho¸, TSC§ dïng vµo ho¹t ®éng sxkd hµng ho¸ chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ, hoÆc dïng ngay vµo viÖc s¶n xuÊt kinh doanh hµng hoa dÞch vô chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ. Nî TK 152, 153, 156, 211,213. ( 611), Nî TK 621,627, 641, 642, 241, 142, 242, Nî TK 133- ThuÕ gtgt ®Çu vµo Cã TK 111, 112, 331,( Tæng gi¸ thanh to¸n) - NghiÖp vô 2: Khi nhËp khÈu hµng ho¸, TSC§ dïng ho¹t ®éng sxkd hµng ho¸ chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ, hoÆc dïng ngay vµo ho¹t ®éng sxkd hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ gtgt theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ +(2a) ThuÕ NK = ThuÕ xuÊt nhËp khÈu x gi¸ mua t¹i cöa khÈu Nî TK 152, 153, 156, 211,213. ( 611), - Gi¸ mua + ThuÕ nhËp khÈu Nî TK 621,627, 641, 642, 241, 142, 242,- Gi¸ mua + ThuÕ nhËp khÈu Cã TK 3333- ThuÕ nhËp khÈu ph¶i nép Cã TK 111, 112, 331,Gi¸ mua + (2b) ThuÕ gtgt cña hµng nhËp khÈu ph¶i nép lµ 28