BÁO CÁO MÔN CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN LƯƠNG THỰC
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP.HCM
KHOA KỸ THUẬT HÓA HỌC
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM
------
BÁO CÁO MÔN CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN LƢƠNG THỰC
SO SAÙNH CAÙC PHÖÔNG PHAÙP
SAÛN XUAÁT CHIP KHOAI TAÂY LAÙT
NHÓM SINH VIÊN THỰC HIỆN :
1. PHẠM NHẬT MINH GIANG
60800534
2. PHAN ĐỨC HẢI
60800590
3. NGUYỄN VĂN VIÊN
60802593
GIÁO VIÊN HƢỚNG DẪN :
ThS. TRẦN THỊ THU TRÀ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, 12/2011
------
MỤC LỤC
-----Phần 1: TỔNG QUAN VỀ CHIP KHOAI TÂY
1. Định nghĩa ..................................................................................................................... 4
1.1. Snack .............................................................................................................................. 4
1.2. Phân loại snack .............................................................................................................. 4
1.3. Chip khoai tây lát ............................................................................................................ 4
2. Khoai taây ...................................................................................................................... 5
2.1. Phaân loaïi khoai taây ....................................................................................................... 5
2.2. Thaønh phaàn hoùa hoïc ...................................................................................................... 6
3. Tiêu chuẩn lựa chọn nguyên liệu sản xuất chip khoai tây ............................................. 7
3.1. Khoai tây ....................................................................................................................... 7
3.2. Shortening ...................................................................................................................... 8
3.3. Gia vị ............................................................................................................................. 9
Phần 2 : QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT CHIP KHOAI TÂY LÁT
1. Quy trình công nghệ 1:................................................................................................. 12
2. Quy trình công nghệ 2:................................................................................................. 13
Phần 3: CÁC PHƢƠNG PHÁP SẢN XUẤT CHIP KHOAI TÂY LÁT
1. Chiên ........................................................................................................................... 15
1.1. Bản chất quá trình chiên .............................................................................................. 15
1.2. Mục đích công nghệ .................................................................................................... 15
1.3. Các biến đổi công nghệ ............................................................................................... 15
1.4. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình chieân ............................................................... 19
1.5. Phöông phaùp chieân ôû ñieàu kieän thöôøng ..................................................................... 21
1.6. Phöông phaùp chieân chaân khoâng .................................................................................. 24
1.7. Xöû lyù daàu sau chieân .................................................................................................... 30
1.8. So saùnh 2 ñieàu kieän chieân ôû aùp suaát chaân khoâng vaø chieân ôû aùp suaát thöôøng .......... 31
2.
Sấy ............................................................................................................................. 34
2.1. Giới thiệu quá trình sấy ............................................................................................... 34
2.2. Các phương pháp sấy để sản xuất chip khoai tây. ........................................................ 35
Phần 4: CÁC SẢN PHẨM CHIP KHOAI TÂY LÁT
1. Chæ tieâu caûm quan ...................................................................................................... 42
2.
Chæ tieâu hoaù lyù ........................................................................................................... 42
1
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC HÌNH
-----Hình 1 : A. Sơ đồ mặt cắt ngang của một phần thực phẩm trong quá trình chiên bề sâu
B. Một mặt cắt ngang của lớp vỏ của một củ khoai tây chiên ........................... 14
Hình 2 : A. Mặt cắt ngang của một củ khoai tây với một lớp mỏng của vỏ và một nhóm các tế
bào thịt với hạt tinh bột
B. Mặt cắt ngang của một dải khoai tây chiên với thịt củ (phần bên trong) và vỏ (phần
bên ngoài) .......................................................................................................................... 14
Hình 3 : Ảnh hưởng của nhiệt độ vaø thôøi gian chieân leân söï hình thaønh acrylamid taïi beà maët vaø
taïi taâm chip khoai taây ...................................................................................................... 18
Hình 4 : Thiết bị chiên liên tục ......................................................................................... 19
Hình 5 : Thieát bò chieân coù goái nöôùc ................................................................................. 20
Hình 6 : Thiết bị chiên chân không gián đoạn................................................................... 23
Hình 7 : Thiết bị chiên chân không gián đoạn TWIN-100 ................................................ 24
Hình 8 : Thieát bò chieân chaân khoâng lieân tuïc .................................................................... 26
Hình 9 : Thieát bò chieân lieân tuïc cuûa coâng ty Qinhuangdao Tonghai Science & Technology
Development Co., Ltd ...................................................................................................... 26
Hình 10 : (a) Thất thoát độ ẩm và thời gian chiên
(b) Hấp thụ dầu và thời gian chiên .................................................................... 28
Hình 11 : So saùnh maøu saéc cuûa chip khoai taây ôû aùp suaát chaân khoâng vaø
ôû aùp suaát thöôøng ............................................................................................................... 28
Hình 12 : Nguyên lý sấy đối lưu........................................................................................ 32
Hình 13 : Giản đồ pha của nước ........................................................................................ 33
Hình 14 : Đồ thị nhiệt độ làm việc của bình thăng hoa ..................................................... 34
Hình 15 : Các sản phẩm chip khoai tây lát ........................................................................ 37
2
DANH MỤC BẢNG
-----Bảng 1 : Phân loại khoai tây ................................................................................................ 3
Bảng 2 : Thành phần hóa học của khoai tây ........................................................................ 6
Bảng 3 : Chỉ tiêu chất lượng chung cho các sản phẩm của shortening .............................. 8
Bảng 4 : Chỉ tiêu kỹ thuật cơ bản của bột sữa gầy ............................................................. 9
Bảng 5 : Chỉ tiêu chất lượng của muối ............................................................................. 10
Bảng 6 : Đặc tính kỹ thuật của một số thiết bị chiên ........................................................ 21
Bảng 7 : Thông số kỹ thuật một số thiết bị chiên chân không gián đoạn ......................... 25
Bảng 8 : So saùnh caáu truùc chip khoai taây ôû caùc ñieàu kieän chieân khaùc nhau ............... 29
Bảng 9 : So sánh phương pháp chiên áp suất thường và chiên chân không ..................... 30
Bảng 10 : Quan hệ giữa áp suất và nhiệt độ thăng hoa của nước đá ................................ 35
Bảng 11 : Chỉ tiêu cảm quan ............................................................................................ 38
3
Phần 1: TỔNG QUAN VỀ CHIP KHOAI TÂY
1. Định nghĩa:
1.1.
Snack:
-
Snack là tên gọi các loại thực phẩm được ăn giữa các bữa ăn chính, hay còn được gọi là
“bữa ăn nhẹ” hoặc “thức ăn nhanh”.
-
Cách hiểu khác : snack là bánh có cấu trúc giòn xốp với nhiều hình dạng khác nhau (dạng
que, lát, viên…) và có mùi vị đặc trưng.
-
Các sản phẩm snack hiện nay có một số đặc điểm như:
Được sản xuất theo quy trình liên tục, nhanh chóng và đảm bảo vệ sinh
Đa dạng, ngoài vị mặn do muối, có thể bổ sung nhiều gia vị khác nhau.
Sản phẩm bao gói tốt, không yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ thấp.
Sản phẩm được đóng gói và có thể ăn được ngay sau khi mở.
-
1.2.
Phân loại snack :
Snack đa dạng về chủng loại và phong phú về hương vị. Vì vậy có nhiều cách phân loại
snack :
Dựa vào thành phần nguyên liệu chính, snack có thể sản xuất từ khoai tây, bắp, gạo
hoặc các loại hạt khác, trái cây, rau củ và cả thịt, thủy hải sản...
Dựa vào phương pháp chế biến, snack có thể giảm ẩm bằng cách chiên, sấy, qua ép
đùn hay nướng.
Dựa vào vị, snack được chia thành nhóm có vị mặn, vị ngọt, vị chua, vị tự nhiên...
Dựa vào hình dạng của bánh, snack có các dạng phẳng, gọi là “chip” hay “flake”,
dạng phồng gọi là “puff” và dạng sợi gọi là “stick” hay “shred”.
Sản phẩm snack khoai tây bao gồm: snack dạng lát mỏng (chip) hay snack dạng
phồng (puffed) với nhiều hình dạng khác nhau có sử dụng công nghệ ép đùn áp suất
cao (1 trục hay 2 trục)
1.3.
Chip khoai tây lát:
-
Chip khoai tây lát là snack dạng lát mỏng được chế biến từ khoai tây xắt lát
-
Hàm lượng dinh dưỡng cao, ít béo.
4
-
Hương vị khoai tây tự nhiên, hàm lượng chất xơ cao.
-
Cấu trúc cứng và giòn.
-
Dùng làm thức ăn nhanh và bổ sung dưỡng chất.
2. Khoai taây:
2.1.
Phaân loaïi khoai taây :
Bảng 1 : Phân loại khoai tây
5
2.2.
Thaønh phaàn hoùa hoïc:
Bảng 2 : Thành phần hóa học của khoai tây
Thaønh phaàn
Ñôn vò tính
Haøm löôïng trong 100g
Hydratcacbon
g
17,2
Chaát beùo
g
0,1
Protein
g
3,16
Nöôùc
g
79
mg
0,08
Vitamin B1
6
Vitamin B2
mg
0,03
Vitamin B3
mg
1,1
Vitamin B6
mg
1,9
Vitamin C
mg
20
Canxi
mg
12
Saét
mg
1,8
Magieâ
mg
23
Photpho
mg
57
Kali
mg
421
Natri
mg
6
(Theo baûng thaønh phaàn dinh döôõng thöïc phaåm Vieät Nam 2000)
-
Tyû leä caùc acid amin khaù caân ñoái. Amilopectin maïch nhaùnh chieám 70 – 80 %. pH trong
khoûang 5,5 – 5,9.
-
Canxi thaáp, ti leä Ca/P khoâng ñaït yeâu caàu. Khoai taây laø thöùc ăn gaây kieàm. Khoai taây
ruoät vaøng thôm vaø boå hôn khoai taây traéng.
-
Khoai taây, nhaát laø khoai taây moïc maàm vaø lôùp voû ngoaøi coù chöùa ñoäc chaát solanin
(C45H17O15 ) – (do taùc duïng cuûa goác –CN) chieám 0,01%.
-
Höông cuûa khoai taây chuû yeáu do caùc hôïp chaát : 2 methoxy – 3 – ethyl pyrazine; 2,5 dimethyl pyrazine.
3. Tiêu chuẩn lựa chọn nguyên liệu sản xuất chip khoai tây :
3.1.
Khoai tây :
- Giống khoai tây: sử dụng giống khoai tây trắng. Ưu điểm của khoai tây trắng là hàm lượng
đường khử ít do đó hạn chế hư hỏng trong quá trình chế biến. Ngoài ra, khoai tinh trắng
còn có dạng tròn, màu trắng thích hợp hình dạng chip.
- Hình dạng :
Củ to vừa phải đồng đều, kích cỡ đường kính trung bình 6cm.
7
-
Củ đảm bảo chưa nảy mầm
Không có dấu hiệu sâu bệnh, thối củ.
Thời gian tồn trữ : không nên sử dụng khoai tây có thời gian tồn trữ đã lâu. Nên sử dụng
khoai tây mới thu hoạch hoặc mới tồn trữ thời gian ngắn vì khoai tây chưa có những biến
đổi ảnh hưởng tới chất lượng chip. Để đạt chất lượng cao nhất, một số nhà máy yêu cầu
khoai tây được thu hoạch không quá 24 giờ.
3.2.
-
Shortening :
Shortening dùng để chiên cần có mùi vị ổn định, bền nhiệt, bền oxy hóa, có điểm bốc khói
cao.
Bảng 3 : Chỉ tiêu chất lƣợng chung cho các sản phẩm của shortening
8
3.3.
Gia vị :
Trên thị trường có rất nhiều vị chip khoai tây, phổ biến là"sour cream and onion":kem
chua và hành; "barbecue": thịt nướng; salt & vinegar: muối và giấm; pho mát; hương liệu
này được phủ trực tiếp lên các chip trong khi chúng đang nóng sau khi chiên…, làm tăng
6- 8% trọng lượng của sản phẩm hoàn thành. Sau đây là một công thức gia vị kem chua và
hành tây cho chip khoai tây:
Thành phần:
-
Sour cream powder
: 25.0%
Sweet whey powder
: 25.0%
Skim milk powder
: 10.0%
Salt
: 12.0%
Dextrose
: 10.0%
9
Onion, dried
: 10.0%
Monosodium glutamate
: 5.0%
Parsley (rau mùi), dried
: 1.5%
Citric acid
: 1.0%
Free flow agent
: 0.5%
Skim milk powder: Bột sữa gầy là sản phẩm thu được từ quá trình tách nước của sữa tiệt trùng.
Bột sữa gầy chứa không quá 5% hàm lượng ẩm và không quá 1.5% hàm lượng béo (tính theo
trọng lượng), trừ các trường hợp khác. Bột sữa gầy sử dụng cho người phù hợp với đạo luật về
Mỹ phẩm, Dược phẩm và Thực phẩm của Mỹ.
Bảng 4 : Chỉ tiêu kỹ thuật cơ bản của bột sữa gầy
Sweet whey powder: Sản phẩm thu được từ quá trình sản xuất pho mát. Whey có lượng
protein thấp, chỉ còn đường lactose (60 – 70%).
Sour cream powder: Kem chua là một sản phẩm sữa giàu chất béo thu được bằng cách lên men
một kem thường xuyên của một số loại vi khuẩn axit lactic. Mặc dù chỉ là kem chua chua nhẹ
trong hương vị, tên của nó bắt nguồn từ việc sản xuất acid lactic bằng cách lên men vi khuẩn,
một quá trình gọi là "souring". Sour cream chứa 12- 16% chất béo sữa.
Muối: Muối là chất tạo vị phổ biến nhất trong sản xuất snack, nó tạo nên vị mặn nổi bật và dễ
dàng nhận ra trong sản phẩm. Muối cũng là một chất mang thích hợp để phân phối đều các
thành phần vi lượng (gia vị, vitamin, chất chống oxy hóa) trong sản phẩm cuối.
10
Bảng 5 : Chỉ tiêu chất lƣợng của muối
11
Phần 2: QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT CHIP KHOAI TÂY LÁT
1.
Quy trình công nghệ 1:
Khoai tây
Phân loại
Cắt tỉa
Cắt lát
Rửa lát khoai
Chiên
Tách dầu
12
Phối trộn gia vị
Bao gói
Chip khoai
tây lát
2.
Quy trình công nghệ 2, 3 :
Khoai tây
Rửa
Phân loại
13
Làm sạch
Cắt lát
Chần
Gia vị
Để ráo
Sấy đối lƣu
Xếp khay
Phun gia vị
Sấy thăng hoa
Bao gói
Phun gia vị
Chip khoai
tây lát
Bao gói
14
Chip khoai
tây lát
Phần 3: CÁC PHƢƠNG PHÁP SẢN XUẤT CHIP KHOAI TÂY LÁT
Hiện nay có 2 phƣơng pháp sản xuất chip khoai tây là:
Chiên
Sấy
1. Chiên:
1.1.
Bản chất quá trình chiên :
-
Chieân laø quaù trình gia nhieät maø daàu, môõ vöøa laø taùc nhaân taûi nhieät vöøa laø thaønh phaàn
cuûa saûn phaåm cuoái cuøng.
-
Chieân laø quaù trình ñöôïc öùng duïng roäng raõi trong cheá bieán thöïc phaåm. Ñöôïc gia nhieät
ôû nhieät ñoä cao, nöôùc coù maët trong thöïc phaåm seõ taùch ra vaø moät löôïng daàu seõ ñöôïc
haáp thuï vaøo saûn phaåm, taïo neân caáu truùc vaø höông vò ñaëc tröng duy nhaát chæ coù ñöôïc ôû
caùc saûn phaåm chieân (BeMiller & Whistler, 1996) . Moät trong nhöõng saûn phaåm chieân
khoâng theå khoâng nhaéc ñeán laø chip khoai taây.
1.2.
-
Mục đích công nghệ :
Cheá bieán : Quaù trình chieân raùn laøm taêng ñoä calo cuûa saûn phaåm do khi chieân nöôùc
trong nguyeân lieäu thoaùt ra, haøm löôïng chaát khoâ taêng leân; laøm taêng giaù trò caûm quan
do haáp phuï daàu môõ vaø laøm cho thay ñoåi traïng thaùi caáu truùc cuûa saûn phaåm chaéc, gioøn,
coù höông vò thôm ngon, haáp daãn hôn.
-
Baûo quaûn : Thoâng qua chieân raùn thöïc phaåm coù theå baûo quaûn söû duïng laâu hôn. Vì ôû
nhieät ñoä chieân raùn 120-180oC haàu heát caùc loaïi vi sinh vaät ñeàu bò tieâu dieät. Caùc loaïi
enzym bò voâ hoaït.
1.3.
Các biến đổi công nghệ :
15
1.3.1. Nguyeân lieäu :
Döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä cao 80-180oC quaù trình chieân laøm ra saûn phaåm coù nhöõng
bieán ñoåi saâu saéc veà tính chaát vaät lyù, hoùa hoïc, sinh hoïc, caûm quan.
Vaät lyù:
-
Khi nhieät ñoä ñuû cao laøm cho caáu truùc teá baøo thay ñoåi, theå tích taêng leân do teá baøo bò
tröông nôû nöôùc trong saûn phaåm baét ñaàu bay hôi vaø daàu ôû ngoaøi thaám vaøo maïnh hôn.
Sau ñoù hình daïng bò bieán ñoåi saâu saéc, vaø keát quaû caáu truùc bò phaù huyû laøm saûn phaåm
trôû neân khoâ cöùng (gioøn).
A
Hình 1 :
B
A : Sơ đồ mặt cắt ngang của một phần thực phẩm trong quá trình chiên bề sâu
B. Một mặt cắt ngang của lớp vỏ của một củ khoai tây chiên
16
A
B
Hình 2 : A. Mặt cắt ngang của một củ khoai
tây với một lớp mỏng của vỏ và một nhóm các
tế bào thịt với hạt tinh bột
B. Mặt cắt ngang của một dải khoai tây
chiên với thịt củ (phần bên trong) và vỏ
(phần bên ngoài)
17
Hoaù hoïc:
-
-
Tinh boät trong nguyeân lieäu döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä cao bò phaân huyû thaønh destrin
roài tieáp tuïc thaønh ñöôøng vaø coù muøi vò ñaëc tröng.
Ñöôøng bò caramel hoùa taïo muøi vaø maøu saéc vaøng haáp daãn.
Caùc acid amin vaø ñöôøng trong saûn phaåm keát hôïp nhau taïo thaønh phaûn öùng melanodin
cuõng taïo ra maøu vaøng cho saûn phaåm thöïc phaåm, cuõng nhö taïo ra moät soá hôïp chaát
khoâng toát cho söùc khoûe : acrylamid – tieàn chaát gaây ung thö , saûn phaåm cuûa phaûn öùng
Maillard giöõa ñöôøng vaø acid amin asparagin, phaûn öùng naøy xaûy ra treân 120oC, . . .
Ngoaøi ra, döôùi nhieät ñoä cao protein bò bieán tính, bò phaân huyû vaø coù theå taïo thaønh saûn
phaåm cuoái cuøng laø NH3, sunfua… ít nhieàu aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm.
Hoùa lyù:
-
-
-
Söï boác hôi nöùôc: khi nhieät ñoä nhoû hôn 1000C thì nöôùc seõ khueách taùn töø trong ra ngoaøi,
nhieät ñoä lôùn hôn 1000C thì nöôùc seõ boác hôi.
Söï ñoâng tuï caùc phaân töû protein
Ngoaøi ra coøn xaûy ra söï hoøa tan moät soá chaát vaøo trong daàu: caùc vitamin tan trong daàu
(vit A, D, E…)
Caûm quan: taïo ra maøu saéc, muøi vò haáp daãn.
Sinh hoïc: döôùi taùc duïng cuûa nhieät ñoä cao, caùc vi sinh vaät ñeàu bò tieâu dieät.
1.3.2. Daàu chieân :
Laø hoãn hôïp daàu aên vaø shorterning:
Shorterning giuùp beà maët saûn phaåm sau khi chieân khoâ raùo.
Daàu laøm taêng muøi vò, boùng beà maët saûn phaåm.
Trong quaù trình chieân, daàu bò bieán ñoåi ñaùng keå laøm chaát löôïng cuûa noù giaûm daàn. Ñoù laø
nhöõng bieán ñoåi hoùa hoïc nhö thuûy phaân, oxy hoùa vaø caùc bieán ñoåi do caùc yeáu toá sinh
hoùa.
Quaù trình thuûy phaân:
-
-
Quaù trình naøy xaûy ra nhanh trong ñieàu kieän aùp suaát vaø nhieät ñoä cao vôùi söï coù maët cuûa
hôi nöôùc. Nhöng trong thöïc teá quaù trình chieân chæ xaûy ra ôû aùp suaát khoâng khí bình
thöôøng neân toác ñoä thuûy phaân xaûy ra chaäm hôn.
Glixeârin vöøa taïo thaønh sau phaûn öùng thuûy phaân laïi tieáp tuïc bò nhieät phaân huûy taïo thaønh
acrelon vaø nöôùc.
Acrelon laø chaát ñoäc soâi ôû nhieät ñoä thaáp neân deã bay hôi cho muøi khoù chòu vaø laøm chaûy
nöôùc maét.
Quaù trình oxy hoùa:
-
Laø quaù trình xaûy ra vôùi söï coù maët cuûa O2 khoâng khí. Nhieät ñoä caøng cao quaù trình xaûy
ra caøng nhanh. Caùc saûn phaåm ñöôïc taïo thaønh do quaù trình oxy hoùa seõ laøm giaûm chaát
löôïng cuûa daàu vaø cuûa saûn phaåm, laøm giaûm khaû naêng baûo quaûn chuùng. Quaù trình oxy
hoaù goàm: töï oxy hoùa, oxy hoùa nhieät, quaù trình truøng hôïp nhieät.
18
Quaù trình töï oxy hoùa:
-
Laø quaù trình xaûy ra ôû daàu môõ ngay caû nhieät ñoä thöôøng khi coù maët cuûa O2 khoâng khí.
Toác ñoä phaûn öùng ngaøy caøng taêng do hieän töôïng töï xuùc taùc cuûa quaù trình. Phaûn öùng töï
oxy hoùa xaûy ra vôùi caùc loïai daàu coù chæ soá axít ñaùng keå. Trong daàu maø haøm löôïng axít
thaáp (daàu môùi) phaûn öùng töï oxy hoùa khoù xaûy ra hôn, bôûi theá chuùng deã baûo quaûn hôn.
Thaønh phaàn vaø caáu truùc phaân töû cuûa daàu aûnh höôûng raát nhieàu ñeán toác ñoä cuûa phaûn öùng
töï oxy hoùa: phaân töû daàu caøng nhieàu noái ñoâi thì khaû naêng töï oxy hoùa caøng lôùn vaø ngöôïc
laïi, neáu daàu ñöôïc caáu taïo caùc axít coù nhieàu cabon thì khoù töï oxy hoùa hôn. Saûn phaåm
cuoái cuøng hoaëc trung gian taïo thaønh töø phaûn öùng töï oxy hoùa goàm: röôïu, hôïp chaát
eposit, andehyt, ceton...Nhöõng chaát naøy laø 1 trong nhöõng yeáu toá aûnh höôûng xaáu ñeán
chaát löôïng saûn phaåm vaø daàu.
Quaù trình oxy hoùa nhieät:
-
Xaûy ra ôû nhieät ñoä cao hôn 2000C vôùi söï tham gia cuûa oxy khoâng
khí. Do phaûn öùng xaûy ra ôû nhieät ñoä cao neân toác ñoä phaûn öùng raát lôùn. Quaù trình naøy
luoân xaûy ra khi chieân vì nhieät ñoä chieân raát thích hôïp cho phaûn öùng xaûy ra. Keát quaû laø
chæ soá I2 cuûa daàu giaûm do möùc ñoä khoâng no giaûm. Thöïc nghieäm cho thaáy quaù trình gia
nhieät caøng bò giaùn ñoïan nhieàu laàn thì khaû naêng taïo polyme hay töï oxy hoùa caøng lôùn.
Söï coù maët cuûa hôi nöôùc trong daàu cuõng laø yeáu toá xuùc tieán quaù trình oxy hoùa. Quaù trình
oxy hoùa nhieät laø nguyeân nhaân cô baûn daãn ñeán söï thay ñoåi thaønh phaàn, caáu truùc daàu
môõ, laøm chaát löôïng daàu chieân giaûm khaù roõ reät, aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng saû n
phaåm.
Quaù trình truøng hôïp nhieät:
Xaûy ra trong daàu môõ khi ñun noùng ôû nhieät ñoä cao
trong moâi tröôøng khoâng coù khoâng khí. Trong ñieàu kieän khoâng coù khoâng khí vaø coù nhieät
ñoä cao, caùc glixerit truøng hôïp vôùi nhau taïo thaønh caùc polyme. Maëc duø trong thöïc teá saûn
xuaát, ñieàu kieän ñeå xaûy ra quaù trình truøng hôïp nhieät ít hôn (vì luoân coù khoâng khí)
nhöng trong quaù trình chieân luoân coù polyme. Chöùng toû song song vôùi quaù trình oxy
hoùa, quaù trình truøng hôïp cuõng xaûy ra trong 1 ñieàu kieän naøo ñoù. Söï taïo thaønh polyme ñaõ
laøm giaûm chæ soá I2 cuûa daàu. Khoâng laøm cho vò saûn phaåm giaûm ñi, traùi laïi coøn laøm toát
hôn leân vaø beàn oxy hôn.
Keát quaû laø taêng haøm löôïng acid beùo töï do cuûa daàu,
laøm maøu saäm hôn, gaây cho saûn phaåm coù muøi laï, giaûm söùc caêng beà maët töï do cuûa daàu;
laøm taêng ñoä nhôùt cuûa daàu . Tuy nhieân ñoä nhôùt cuûa daàu taêng nheï cuõng coù aûnh höôûng toát
ñeán chaát löôïng saûn phaåm chæ khi ñoä nhôùt taêng cao seõ aûnh höôûng ñeán vieäc thoaùt aåm,
caùc caáu töû ñoäc deã bay hôi laøm cho saûn phaåm coù chaát löôïng keùm.
Caùc phöông phaùp haïn cheá söï hö hoûng cuûa daàu chieân :
- Cho theâm moät soá chaát choáng oxi hoaù nhö BHT (butyl hydro toluen), TBHQ ( ter butyl
hydro quinon), … tröôùc khi daàu ñöôïc gia nhieät.
- Choïn phöông phaùp chieân thích hôïp .
-
1.4. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình chieân :
19
- Xem thêm -