Tài liệu Bản chất và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 PhÇn I : Më ®Çu Theo danh gi¸ cña VI LªNin th× lý luËn gi¸ trÞ thÆng d- lµ hßn ®¸ t¶ng cña häc thuyÕt kinh tÕ cña C.Mac. C¸c nhµ t- b¶n ®Ó ®¹t ®-îc môc ®Ých tèi ®a cña m×nh hä ®· mua søc lao ®éng cña ng-êi c«ng nh©n kÕt hîp víi t- liÖu s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vµ thu vÒ gi¸ trÞ thÆng d-. C¸c nhµ kinh tÕ häc th-êng cho r»ng mäi c«ng cô lao ®éng, mäi t- liÖu s¶n xuÊt ®Òu lµ t- b¶n. Thùc ra b¶n th©n t- liÖu s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lµ t- b¶n, nã chØ lµ yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt trong bÊt cø x· héi nµo. T- liÖu s¶n xuÊt chØ trë thµnh t- b¶n khi nã trë thµnh tµi s¶n cña c¸c nhµ t- b¶n vµ ®-îc dïng ®Ó bãt lét lao 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®éng lµm thuª. Ta cã thÓ ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c t- b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d- b»ng c¸ch bãc lét c«ng nh©n lµm thuª. Gi¸ trÞ thÆng d- , phÇn gi¸ trÞ do lao ®éng cña c«ng nh©n lµm thuª s¸ng t¹o ra ngoµi søc lao ®éng vµ t- b¶n chiÕm kh«ng. ChÝnh v× vËy mµ s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d- tèi ®a cho nhµ t- b¶n lµ néi dung chÝnh cña quy luËt thÆng d-. Nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa tb¶n vµ sù thay thÕ nã b»ng mét x· héi kh¸c cao h¬n lµ quy luËt vËn ®éng cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa. ViÖc nghiªn cøu ph¹m trï gi¸ trÞ thÆng d- cã vai trß rÊt quan träng , nã cã ý nghÜa rÊt quan träng trong ph-¬ng thøc s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa. V× vËy mµ t«i 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®± chän ®Ò t¯i “B¶n chÊt vµ c¸c h×nh thøc biÓu hiÖn cña gi¸ trÞ thÆng d­” cho bµi tiÓu luËn cña m×nh PhÇn II: LÝ luËn vÒ gi¸ trÞ thÆng d- I. Ph¹m trï gi¸ trÞ thÆng d- 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1 Sù chuyÓn ho¸ tiÒn tÖ thµnh t- b¶n TiÒn tÖ ra ®êi lµ kÕt qu¶ l©u dµi vµ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. ®ång thêi tתn tÖ còng lµ khëi ®iÓm cña t- b¶n. Nh-ng b¶n th©n tiÒn tÖ kh«ng ph¶i lµ t- b¶n. TiÒn chØ biÕn thµnh t- b¶n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh , khi chóng ®-îc sö dông ®Ó bãc lét søc lao ®éng cña ng-êi kh¸c. TiÒn ®-îc coi lµ tiÒn th«ng th-êg th× vËn ®«ng theo c«ng thøc sau H-T-H (hµng - tiÒn – hµng) nghÜa lµ sù chuyÓn ho¸ cña hµng ho¸ thµnh tiÒn , råi tiÒn l¹i chuyÓn ho¸ thµnh hµng ho¸. Cßn tiÒn víi t- c¸ch lµ tb¶n th× vËn ®éng theo c«ng thøc T-H-T (tiÒn – hµng – tiÒn ) tøc lµ sù chuyÓn ho¸ cña tiÒn thµnh hµng ho¸ råi hµng ho¸ l¹i chuyÓn ho¸ ng-îc l¹i thµnh tiÒn. BÊt 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cø biÕn ®éng nµo vËn ®éng theo c«ng thøc T-H-T ®Òu chuyÓn ho¸ thµnh t- b¶n. Môc ®Ých cña l-u th«ng hµng ho¸ gi¶n ®¬n lµ gi¸ trÞ sö dông ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu nªn hµng ho¸ trao ®æi ph¶i cã gi¸ trÞ sö dông kh¸c nhau. Sù vËn ®éng sÏ kÕt thóc ë giai ®o¹n hai khi nh÷ng ng-êi trao ®æi cã ®-îc gi¸ trÞ sö dông mµ ng-êi ®ã cÇn ®Õn. Cßn môc ®Ých l-u th«ng t- b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ , h¬n n÷a lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm. V× vËy sè tiÒn thu vÒ b»ng sè tiÒn øng ra th× sù vËn ®éng trë nªn v« nghÜa. Do vËy mµ sè tiÒn thu vÒ ph¶i lín h¬n sè tiÒn øng ra nªn c«ng thøc vËn ®éng ®Çy ®ñ cña t- b¶n lµ T-H-T’ trong ®ã T’= T + ∆T. Sè tiÒn tréi h¬n so víi sè tiÒn øng ra C Mac gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d-. V¹y tb¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d- , nªn sù vËn 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®éng t- b¶n kh«ng cã giíi h¹n v× sù lín lªn cña gi¸ trÞ lµ kh«ng cã giíi h¹n. TiÒn øng tr-íc tøc lµ tiÒn ®-a vµo l-u th«ng , khi trë vÒ tay ng-êi chñ cña nã th× thªm mét l-îng nhÊt ®Þnh. V¹y cã ph¶i do b¶n chÊt cña l-u th«ng ®· lµm cho tiÒn t¨ng thªm vµ do ®ã mµ h×nh thµnh gi¸ trÞ thÆng d- hay kh«ng ? c¸c nhµ kinh tÕ häc t- s¶n ®· cho r»ng sù t¨ng thªm ®ã lµ do l-u th«ng hµng ho¸ sinh ra. Nh-ng sù qu¶ quyÕt cña c¸c nhµ t- s¶n ®Òu kh«ng cã c¨n cø. Trong l-u th«ng hµng ho¸ ®-îc thay ®æi ngang gi¸ th× chØ cã sù thay h×nh th¸i gi¸ trÞ , cßn tæng sè gi¸ trÞ còng nh- phÇn gi¸ trÞ thuéc vÒ mçi bªn trao ®æi lµ kh«ng ®æi. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Theo quan ®iÓm cña C Mac th× trong x· héi t- b¶n kh«ng cã bÊt kú mét nhµ t- b¶n nµo chØ ®ãng vai trß ng-êi b¸n s¶n phÈm mµ l¹i kh«ng ph¶i lµ ng-êi mua c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. V× vËy khi anh ta b¸n hµng ho¸ cao h¬n gi¸ trÞ vèn cña nã th× khi mua c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ë ®Çu vµo c¸c nhµ t- b¶n kh¸c còng b¸n cao h¬n gi¸ trÞ vµ nh- vËy c¸i ®-îc lîi khi b¸n sÏ bï cho c¸i thiÖt h¹i khi mua. Cuèi cïng vÉn kh«ng t×m thÊy nguån gèc sinh ra ∆T. NÕu hµng ho¸ ®-îc b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ th× sè tiÒn mµ ng-êi ®ã sÏ ®-îc lîi khi lµ ng-êi mua còng chÝnh lµ sè tiÒn mµ ng-êi ®ã sÏ mÊt ®i khi lµ ng-êi b¸n. nhvËy, viÖc sinh ra ∆T kh«ng thÓ lµ kÕt qu¶ cña viÖc mua hµng thÊp h¬n gi¸ trÞ cña nã. Gi¶ ®Þnh cã mét sè ng-êi nhê m¸nh khoÐ mµ chuyªn mua ®-îc rÎ b¸n 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®-îc ®¾t th× nh- C Mac nãi ®iÒu ®ã chØ cã thÓ lµ gi¶i thÝch ®-îc sù lµm giÇu cña nh÷ng th-¬ng nh©n c¸ biÖt chø kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®-îc sù lµm giÇu cña toµn bé giai cÊp c¸c nhµ t- b¶n. Bëi v× tæng sè gi¸ trÞ tr-íc lóc trao ®æi còng nh- trong vµ sau khi trao ®æi kh«ng thay ®æi mµ chØ cã phÇn gi¸ trÞ n»m trong tay mçi bªn trao ®æi lµ thay ®æi. Nh- vËy, nÕu ng-êi ta thay ®æi nh÷ng vËt ngang gi¸ th× kh«ng sinh ra gi¸ trÞ thÆng d-, vµ nÕu ng-êi ta trao ®æi nh÷ng vËt kh«ng ngang gi¸ th× còng kh«ng sinh ra gi¸ trÞ thÆng d-. L-u th«ng kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ míi. Nh-ng nÕu ng-êi cã tiÒn kh«ng tiÕp xóc g× víi l-u th«ng tøc lµ ®øng ngoµi l-u th«ng th× kh«ng thÓ lµm cho tiÒn cña m×nh lín lªn ®-îc. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 “vËy th× t­ b°n kh«ng thÓ xuÊt hiÖn tõ l­u th«ng v¯ còng kh«ng thÓ xuÊt hiÖn ë bªn ngoµi l-u th«ng. Nã ph¶i xuÊt hiÖn trong l­u th«ng” (C Mac: TB,NXB sù thËt, HN, 1987 Q1, tËp 1, trang 216). §ã lµ m©u thuÉn chung cña c«ng thøc t- b¶n. 2. Hµng ho¸ søc lao ®éng Sù chuyÓn ho¸ cña tiÒn thµnh t- b¶n, kh«ng thÓ ph¸t sinh tõ b¶n th©n sè tiÒn ®ã. Trong viÖc mua b¸n hµng ho¸ tiÒn chØ lµ ph-¬ng tiÖn l-u th«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ c¶ hµng ho¸, nªn tr-íc sau gi¸ trÞ cña nã vÉn kh«ng thay ®æi. Sù chuyÓn ho¸ ®ã xÈy ra trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña t- b¶n.Nh-ng sù chuyÓn ho¸ ®ã kh«ng s¶y ra ë gi¸ trÞ trao ®æi hµng ho¸ v× trong trao ®æi ng-êi ta trao ®æi nh-ng vËt ngang gi¸ mµ chØ cã thÓ ë gi¸ trÞ sö dông hµng ho¸. Do ®ã hµng ho¸ ®ã 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ph¶i lµ mét thø hµng ho¸ ®Æc biÖt mµ gi¸ trÞ sö dông cña nã cã ®Æc tÝnh lµ nguån gèc sinh ra gi¸ trÞ. Thø hµng ho¸ ®ã lµ søc lao ®éng mµ nhµ t- b¶n ®· t×m thÊy trªn thÞ tr-êng. Nh- vËy, søc lao ®éng lµ toµn bé thÓ lùc vµ trÝ lùc vµ trÝ lùc tån t¹i trong c¬ thÓ con ng-êi, thÓ lùc vµ trÝ lùc mµ ng-êi ®ã ®em ra vËn dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ra mét gi¸ sö dông. Kh«ng ph¶i bao giê søc lao ®éng còng lµ hµng ho¸, mµ søc lao ®éng chØ biÕn thµnh hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh. C M¸c ®· nhÊn m¹nh søc lao ®éng chØ trë thµnh hµng ho¸ khi cã ®ñ hai ®iÒu kiÖn sau: Mét lµ ng-êi lao ®éng ph¶i tù do vÒ th©n thÓ, ph¶i lµm chñ ®-îc søc lao ®éng cña m×nh vµ cã quyÒn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®em b¸n cho ng-êi kh¸c.VËy ng-êi cã søc lao ®éng ph¶i cã quyÒn së h÷u søc lao ®éng cña m×nh. Hai lµ ng-êi lao ®éng ph¶i t-íc hÕt t- liÖu t- liÖu s¶n xuÊt ®Ó trë thµnh ng-êi v« s¶n vµ b¾t buéc ph¶i b¸n søc lao ®éng, v× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ®Ó sinh sèng. Sù tån t¹i ®ång thêi hai ®iÒu kiÖn nãi trªn tÊt yÕu biÕn søc lao ®éng thµnh hµng ho¸. Søc lao ®éng biÕn thµnh hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó biÕn thµnh t- b¶n. Còng nh- nh÷ng hµng ho¸ kh¸c, hµng ho¸ søc lao ®éng cã hai thuéc tÝnh lµ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. Gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng do thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng lµ gi¸ trÞ cña t- liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó nu«i sèng ng-êi c«ng nh©n, vî con anh ta, nh÷ng yÕu tè tinh thÇn, d©n téc, t«n gi¸o cña nh÷ng ng-êi c«ng nh©n, nh÷ng chi phÝ ®µo t¹o ng-êi c«ng nh©n. Gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng gièng gi¸ trÞ hµng ho¸ th«ng th-êng ë chç: nã ph¶n ¸nh mét l-îng lao ®éng hao phÝ nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra nã. Nh-ng gi÷a chóng ta cã sù kh¸c nhau c¨n b¶n, gi¸ trÞ hµng ho¸ hµng ho¸ th«ng th-êng biÓu thÞ hao phÝ lao ®éng trùc tiÕp ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ nh-ng hµng ho¸ søc lao ®éng l¹i lµ sù hao phÝ lao ®éng gi¸n tiÕp th«ng qua viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng vËt phÈm tiªu dïng ®Ó nu«i sèng ng-êi c«ng nh©n. cßn hµng ho¸ søc lao ®éng ngoµi yÕu tè vËt chÊt nã cßn cã yÕu tè tinh thÇn lÞch 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 sö, d©n téc, yÕu tè gia ®×nh vµ truyÒn thèng nghÒ nghiÖp mµ hµng ho¸ th«ng th-êng ®ã kh«ng cã. Gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng chØ thÓ hiÖn ra trong qu¸ tr×nh tiªu dïng søc lao ®éng, tøc lµ qu¸ tr×nh lao ®éng cña ng-êi c«ng nh©n. Qu¸ tr×nh ®ã lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra hµng ho¸, ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng. PhÇn lín h¬n ®ã lµ gi¸ trÞ thÆng d- mµ nhµ t- b¶n chiÕm ®o¹t. Nh- vËy gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt lµ nguån gèc sinh ra gi¸ trÞ, tøc lµ gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ b¶n th©n nã. 3 B¶n chÊt gi¸ trÞ thÆng dMôc ®Ých cña s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ, h¬n kh«ng ph¶i lµ gi¸ 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trÞ ®¬n thuÇn mµ lµ gi¸ trÞ thÆng d-. ®Ó s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d-. Nhµ t- b¶n muèn s¶n xuÊt ra 1 gi¸ trÞ sö dông cã mét gi¸ trÞ trao ®æi nghÜa lµ mét hµng ho¸. H¬n n÷a, nhµ t- b¶n muèn s¶n xuÊt ra mét hµng ho¸ cã gi¸ trÞ lín h¬n tæng gi¸ trÞ nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt vµ gi¸ trÞ søc lao ®éng mµ t- b¶n ®ã bá ra ®Ó mua, nghÜa lµ muèn s¶n xuÊt ra mét gi¸ trÞ thÆng d-. VËy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa lµ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c qu¸ tr×nh s¶ xuÊt ra gi¸ trÞ sö dông vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d-. C Mac viÕt: “víi t­ c²ch l¯ sù thèng nhÊt gi÷a hai qu² tr×nh lao ®éng vµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸; víi t- c¸ch lµ sù thèng nhÊt gi÷a qu¸ tr×nh lao ®éng vµ qu¸ tr×nh lµm 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 t¨ng gi¸ trÞ th× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t- b¶n chñ nghÜa, lµ h×nh th¸i t- b¶n chñ nghÜa cña nÒn s°n xuÊt h¯ng ho²”. Qu¸ tr×nh lao ®éng víi t- c¸ch lµ qu¸ tr×nh t- b¶n tiªu dïng søc lao ®éng cã hai ®Æc tr-ng: Mét lµ, ng-êi c«ng nh©n lao ®éng d-íi sù kiÓm so¸t cña nhµ t- b¶n gièng nh- nh÷ng yÕu tè kh¸c cña s¶n xuÊt ®-îc nhµ t- b¶n sö dông sao cho hiÖu qu¶ nhÊt. Hai lµ, s¶n phÈm lµm ra thuéc së h÷u cña nhµ tb¶n, chø kh«ng ph¶i cña ng-êi c«ng nh©n. C Mac ®· lÊy vÝ dô vÒ viÖc s¶n xuÊt cña n-íc Anh lµm ®èi t-îng nghiªn cøu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d-. §Ó nghiªn cøu, Mac ®· sö dông ph-¬ng ph¸p gi¶ ®Þnh khoa häc th«ng qua gi¶i quyÕt chÆt chÏ 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tiÕn hµnh nghiªn cøu: kh«ng xÐt ®Õn ngo¹i th-¬ng, gi¸ c¶ thèng nhÊt víi gi¸ trÞ, toµn bé gi¸ trÞ t- liÖu s¶n ®em tiªu dïng chuyÓn hÕt mét lÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ chØ nghiªn cøu trong nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n. Tõ gi¶ ®Þnh trªn mµ C Mac ®-a ra mét lo¹t c¸c gi¶ thiÕt vÒ nghiªn cøu: Nhµ t- b¶n dù kiÕn kÐo 10 kg sîi;gi¸ 1 kg b«ng lµ 1 ®«la; hao mßn thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó kÐo 5 kg b«ng thµnh 5 kg sîi lµ 1 ®«la; tiÒn thuª søc lao ®éng 1 ngµy lµ 4 ®«la; gi¸ trÞ míi 1 giê lao ®éng cña c«ng nh©n lµ 1 ®«la vµ chØ cÇn 4 giê ng-êi c«ng nh©n kÐo ®-îc 5 kg b«ng thµnh 5 kg sîi. Tõ ®ã ta cã b¶ng sau: 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 T- b¶n øng tr-íc Gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi Lao ®éng cô thÓ cña c«ng nh©n Gi¸ trÞ 10 kg 10 b«ng b¶o tån vµ 10 ®«la chuyÓn gi¸ trÞ 10 ®«la kg b«ng vµo 10 kg sîi Hao mßn 2 m¸y mãc TiÒn ®«la cè ®Þnh thuª søc lao ®éng 4 trong ngµy KhÊu hao tµi s¶n 2 ®«la Gi¸ trÞ míi do 8 giê lao ®éng cña 8 mét ®«la ng-êi c«ng nh©n ®«la t¹o ra. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tæng chi phÝ 16 20 Tæng doanh thu s¶n xuÊt ®«la ®«la Nhµ t- b¶n ®èi chiÕu gi÷a doanh thu sau khi b¸n hµng (20 ®«la) víi tæng chi phÝ t- b¶n øng tr-íc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (16 ®«la) nhµ t- b¶n nhËn thÊy tiÒn øng ra ®· t¨ng lªn 4 ®«la, 4 ®«la nµy ®-îc gäi lµ gi¸ trÞ thÆng d-. Tõ sù nghiªn cøu trªn, chóng ta rót ra mét sè nhËn xÐt sau: Mét lµ, nghiªn cøu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d- chóng ta nhËn thÊy m©u thuÉn cña c«ng thøc chung cña t- b¶n ®· ®-îc gi¶i quyÕt. ViÖc chuyÓn ho¸ tiÒn thµnh t- b¶n diÔn ra trong lÜnh vùc l-u th«ng 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vµ ®ång thêi kh«ng diÔn ra trong lÜnh vùc ®ã. ChØ cã trong l-u th«ng nhµ t- b¶n míi mua ®-îc mét thø hµng ho¸ ®Æc biÖt, ®ã lµ hµng ho¸ søc lao ®éng. Sau ®ã nhµt- b¶n sö dông hµng ho¸ ®ã trong s¶n xuÊt, tøc lµ ngoµi lÜnh vùc l-u th«ng ®Ó s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d- cho nhµ t- b¶n. Do ®ã tiÒn cña nhµ t- b¶n míi biÕn thµnh t- b¶n. Hai lµ, ph©n tÝch gi¸ trÞ s¶n phÈm ®-îc s¶n xuÊt (10 kg sîi), chóng ta thÊy cã hai phÇn : Gi¸ trÞ nh÷ng t- liÖu s¶n xuÊt nhê lao ®éng cô thÓ cña ng-êi c«ng nh©n mµ ®-îc b¶o tån vµ di chuyÓn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm míi (sîi) gäi lµ gi¸ trÞ cò. Gi¸ trÞ do lao ®éng tr×u t-îng cña ng-êi c«ng nh©n t¹o ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng gäi lµ gi¸ trÞ míi, phÇn 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 gi¸ trÞ míi nµy lín h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng, nã b»ng gi¸ trÞ søc lao ®éng céng thªm gi¸ trÞ thÆng d-. Ba lµ, ngµy lao ®éng cña ng-êi c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp t- b¶n ®-îc chia thµnh hai phÇn: Mét phÇn gäi lµ thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt: trong thêi gian nµy ng-êi c«ng nh©n t¹o ra ®-îc mét l-îng gi¸ trÞ ngang b»ng víi gi¸ trÞ søc lao ®éng hay møc tiÒn c«ng mµ nhµ t- b¶n gi¶ cho m×nh(4 ®«la). PhÇn thêi gian cßn l¹i lµ thêi gian lao ®éng thÆng d- : trong thêi gian lao ®éng thÆng d- ng-êi c«ng nh©n t¹o mét l-îng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng hay tiÒn l-¬ng nhµ t- b¶n ®· tr¶ cho m×nh, ®ã lµ gi¸ trÞ thÆng d- (4 ®«la) vµ bé phËn nµy thuéc vÒ nhµ tb¶n ( nhµ t- b¶n chiÕm ®o¹t) 20