Tài liệu Bài tập ôn thi môn sinh học 12 có hướng dẫn đáp án

CHUYÊN ĐỀ ÔN THI THPT CĐ ĐH MÔN SINH HỌC Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Taøi lieäu oân thi Moân Sinh hoïc lôùp 12 Thuoäc daïng baøi taäp veà cô sôû vaät chaát vaø cô cheá cuûa di truyeàn: Baøi 1 : Moät gen coù 60 voøng xoaén vaø coù chöùa 1450 lieân keát hyñroâ. Treân maïch thöù nhaát cuûa gen coù 15% añeânin vaø 25% xitoâzin. Xaùc ñònh : 1. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen; 2. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen treân moãi maïch gen; 3. Soá lieân keát hoaù trò cuûa gen GIAÛI : 1. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : - Toång soá nucleâoâtit cuûa gen : 20 x 60 = 1200 (nu) - Gen coù 1450 lieân keát hyñroâ. Suy ra : 2A + 3G = 1450 2A + 2G = 1200 G = 250 - Vaäy, soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : G = X = 250 ( nu ) = 250/1200 x 100% = 20,8% A = T = 1200/2 - 250 = 350 ( nu ) = 50% - 20,8% = 29,1% 2. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch cuûa gen : Moãi maïch cuûa gen coù : 1200 : 2 = 600 ( nu ) A1 = T2 = 15% = 15% .600 = 90 (nu) X1 = G2 = 25% = 25% = 25%.600 = 150 (nu) T1 = A2 = 350 - 90 = 260 (nu) = 260/600 x 100% = 43% G1 = X2 = 250 -150 = 100 ( nu ) = 100/600 .100% = 17% 3. Soá lieân keát hoaù trò cuûa gen : 2N - 2 = 2 .1200 = 2398 lieân keát Baøi 2 : Moät gen chöùa 1498 lieân keát hoaù trò giöõa caùc nucleâoâtit. Gen tieán haønh nhaân ñoâi ba laàn vaø ñaõ söõ duïng cuûa moâi tröôøng 3150 nucleâoâtit loaïi añeânin. Xaùc ñònh : 1. Chieàu daøi vaø soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen 2. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp, soá lieân keát hyñroâ bò phaù vôõ vaø soá lieân keát hoaù trò ñöôïc hìn thaønh trong quaù trình nhaân ñoâi cuûa gen GIAÛI : 1.Chieàu daøi, soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : Goïi N laø soá nucleâoâtit cuûa gen. Ta coù : N - 2 = 1498 => N = 1500 ( nu) -Chieàu daøi cuûa gen : N/2 . 3.4 Antôron (AO ) = 1500/2 . 3,4 AO = 2050 AO -Theo ñeà baøi ta suy ra : .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 1 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 (23 -1). A = 3150 - Vaäy soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : A = T = 3150 / ( 23 -1 ) = 450 (nu) G = X = N/2 - A = 1500/2 -450 = 300 (nu) 2.Khi gen nhaân ñoâi ba laàn : - Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp : Amt = Tmt = 3150 ( nu ) Gmt = Xmt = ( 23 - 1 ) .300 = 2100 (nu) - Soá lieân keát hyñroâ bò phaù vôõ : - Soá lieân keá hyñroâ cuûa gen : 2A + 3G = 2.450 + 3.300 = 1800 - Soá lieân keát hyñroâ bò phaù vôõ qua nhaân ñoâi : ( 23 - 1 ).1800 = 12600 lieân keát - Soá lieân keát hoaù trò hình thaønh : ( 23 -1 ).1498 = 10486 lieân keát Baøi 3: Moät gen daøi 4080 Ao vaø coù 3060 lieân keát hiñroâ. 1. Tìm soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen. 2. Treân maïch thöù nhaát cuûa gen coù toång soá giöõa xitoâzin vôùi timin baèng 720, hieäu soá giöõa xitoâzin vôùi timin baèng 120 nucleâoâtit. Tính soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn cuûa gen. 3. Gen thöù hai coù cuøng soá lieân keát hyñroâ vôùi gen thöù nhaát nhöng ít hôn gen thöù nhaát boán voøng xoaén. Xaùc ñònh soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen thöù hai. GIAÛI 1) Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : Toång soá nucleâoâtit cuûa gen: N = 2 . L/3,4 = 2.4080/3,4 = 2400 (nu) Ta coù: 2A + 3G = 3060 2A + 3G = 2400 => G = 660 (nu) Vaäy, soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen: G = X = 660 (nu) A = T = 2400 / 2 - 660 = 540 (nu) 2) Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn : Soá löôïng nucleâoâtit treân moãi maïch gen : 2400 : 2 = 1200 (nu) Theo ñeà baøi: X1 + T1 = 720 X1 - T1 = 120 Suy ra X1 = (720 + 120) / 2 = 420 (nu) T1 = 720 - 420 = 300 (nu) Vaäy, soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn cuûa gen : X1 = G2 = 420 (nu) T1 = A2 = 300 (nu) A1 = T2 = A - A2 = 540 - 300 = 240 (nu) G1 = X2 = G - G2 = 660 - 420 = 240 (nu) .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 2 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 3) Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen II : Soá löôïng nucleâoâtit cuûa gen II : 2400 - 4 . 20 = 2320 (nu) 2A + 3G = 3060 2A + 2G = 2320 G = 740 Gen II coù : G = X = 740 (nu) A = T = 2320 / 2 - 740 = 420 (nu) Baøi 4 : Hai gen daøi baèng nhau - Gen thöù nhaát coù 3321 lieân keát hyñroâ vaø coù hieäu soá giöõa guanin vôùi moät loaïi nucleâoâtit khaùc baèng 20% soá nucleâoâtit cuûa gen. - Gen thöù hai nhieàu hôn gen thöù nhaát 65 añeânin. Xaùc ñònh : 1. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen thöù nhaát. 2. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen thöù hai. GIAÛI 1. Gen thöù nhaát : Goïi N laø soá nucleâoâtit cuûa gen, theo ñeà baøi, ta coù : G - A = 20% N G + A = 50% N Suy ra: G = X = 35% N A = T = 50% N - 35% N = 15% N Soá lieân keát hyñroâ cuûa gen : 2A + 3G = 3321 2 . 15/100 N + 3. G 35/100 N = 3321 135 N = 332100 => N = 2460 Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen: A = T = 15% . 2460 = 369 (nu) G = X = 35% . 2460 = 861 (nu) 2. Gen thöù hai: Soá nucleâoâtit cuûa gen thöù hai baèng 2460. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen thöù hai: A = T = 369 + 65 = 434 (nu) = 434/ 2460 . 100% = 17,6% G = X = 50% - 17,6% = 32,4% = 32,4% . 2460 = 769 (nu) Baøi 5 : Moät ñoaïn ADN chöùa hai gen: - Gen thöù nhaát daøi 0,51 µm vaø coù tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit treân maïch ñôn thöù nhaát nhö sau : A:T:G:X=1:2:3:4 - Gen thöù hai daøi baèng phaân nöûa chieàu daøi cuûa gen thöù nhaát vaø coù soá löôïng nucleâoâtit töøng loaïi treân maïch ñôn thöù hai laø : A = T/2 = G/3 = X/4 .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 3 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Xaùc ñònh: 1. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn cuûa moãi gen. 2. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa ñoaïn ADN 3. Soá lieân keát hyñroâ vaø soá lieân keát hoùa trò cuûa ñoaïn ADN GIAÛI 1. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtlt treân moãi maïch ñôn cuûa moãi gen : a- Gen thöù nhaát : Toång soá nucleâoâtit cuûa gen : ( 0,51 . 104 .2 )/ 3,4 = 3000 (nu) Soá nucleâoâtit treân moãi maïch gen : 3000 : 2 = 1500 (nu) Theo ñeà baøi: A1 : T1 : G1 : X1 = 1 : 2 : 3 : 4 = 10% : 20% : 30% : 40% Vaäy soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn cuûa gen thöù nhaát: A1 = T2 = 10% = 10% . 1500 = 150 (nu) T1 = A2 = 20% = 20% . 1500 = 300 (nu) G1 = X2 = 30% = 30% . 1500 = 450 (nu) X1 = G2 = 40% = 40% .1500 = 600 (nu) b- Gen thöù hai: Soá nucleâoâtit cuûa gen: 3000 : 2 =1500 (nu) Soá nucleâoâtit treân moãi maïch gen : 1500 : 2 = 750 (nu) Theo ñeà baøi : A2 = T2/2 = G2/3 = X2/4 => T2 = 2A2, G2 = 3A2, X2 = 4A2 A2 + T2 + G2 + X2 = 750 A2 + 2A2 + 3A2 + 4A2 = 750 A2 = 75 Vaäy, soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn cuûa gen thöù hai: T1 = A2 = 75 (nu) = 75/750 . 100% = 10% A1 = T2 = 2 . 10% = 20% = 20% .750 = 150 (nu) X1 = G2 = 3 . 10% = 30% = 30% . 750 = 225 (nu) G1 = X2 = 10% . 4 = 40% = 40% . 750 = 300 (nu) 2. Soá löôïng vaø tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa ñoaïn ADN : Ñoaïn ADN coù: 3000 + 1500 = 4500 (nu) .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 4 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 A = T = 150 + 300 + 75 +150 = 675 (nu) 675/400 . 100% = 15% G = X = 50% - 15% = 35% = 35% . 4500 = 1575 (nu) 3. Soá lieân keát hyñroâ vaø soá lieân keát hoùa trò cuûa ñoaïn ADN : Soá lieân keát hyñroâ : 2A + 3G = 2. 675 + 3. 1575 = 6075 lieân keát Soá lieân keát hoùa trò : 2N - 2 = 2 . 4500 -2 = 8998 lieân keát Baøi 6 : Treân maïch thöù nhaát cuûa gen coù toång soá añeânin vôùi timin baèng 60% soá nucleâoâtit cuûa maïch. Treân maïch thöù hai cuûa gen coù hieäu soá giöõa xitoâzin vôùi guanin baèng 10%, tích soá giöõa añeânin vôùi timin baèng 5% soá nucleâoâtit cuûa maïch (vôùi añeânin nhieàu hôn timin). 1. Xaùc ñònh tæ leä % töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch ñôn vaø cuûa caû gen . 2. Neáu gen treân 3598 lieân keát hoùa trò. Gen töï sao boán laàn. Xaùc ñònh : a. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen töï sao. b. Soá lieân keát hyñroâ chöùa trong caùc gen con ñöôïc taïo ra. GIAÛI 1. Tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa moãi maïch vaø cuûa caû gen : Theo ñeà baøi, gen coù : A1 + T1 = 60% => T1 = 60% - A1 A1 x T2 = 5% => A1 x T1 = 5% Vaäy : A1 (60% - A1) = 5% (A1)2 - 0,6A1 + 0,05 = 0 Giaûi phöông trình ta ñöôïc A1 = 0,5 hoaëc A1 = 0,1. Vôùi A2 > T2 => A1 < T1 Neân: A1 = T2 = 0,1 = 10% T1 = A2 = 0,5 = 50% Maïch 2 coù : X2 - G2 = 10% Vaø X2 + G2 = 100% = (10% + 50%) = 40% Suy ra : X2 = 25% vaø G2 = 15% Vaäy, tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit: Cuûa moãi maïch ñôn : A1 = T2 = 10% T1 = A2 = 50% G1 = X2 = 25% X1 = G2 = 15% Cuûa caû gen : A = T = 10% + 50%/2 = 30% G = X = 50% - 30% = 20% 2. a. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp : Toång soá nucleâoâtit cuûa gen : ( 3598 + 2 )/2 = 1800 (nu) .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 5 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 A = T = 30% . 1800 = 540 (nu) G = X= 20% . 1800 = 360 (nu) Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen töï sao boán laàn : Amt = Tmt = (24 - 1) . 540 = 8100 (nu) Gmt = Xmt = (24 - 1) . 360 = 5400 (nu) b. Soá lieân keát hyñroâ trong caùc gen con : Soá lieân keát hyñroâ cuûa moãi gen : 2A + 3G = 2 . 540 + 3 . 360 = 2160 Soá lieân keát hyñroâ trong caùc gen con : 2160 x 24 = 34560 lieân keát Baøi 7 : Treân moät maïch cuûa gen coù töøng loaïi nucleâoâtit nhö sau: A = 15%, T = 20%, G = 30%, X = 420 nucleâoâtit Gen nhaân ñoâi moät soá ñôït vaø ñaõ nhaän cuûa moâi tröôøng 2940 timin 1. Tính soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch gen vaø cuûa caù gen. 2. Tính soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi. 3. Taát caû caùc gen con taïo ra ñeàu sao maõ moät laàn baèng nhau vaø trong caùc phaân töû ARN taïo ra, chöùa 13440 xitozin. Xaùc ñònh soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moãi phaân töû ARN vaø soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho sao maõ. GIAÛI 1. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit : Goïi maïch cuûa gen ñaõ cho laø maïch 1, ta coù: A1 = T2 = 15% T1 = A2 = 20% G1 = X2 = 30% X1 = G2 = 100% - (15% + 20% + 30%) = 35% X1 = 35% = 420 (nu) Suy ra soá löôïng nucleâoâtit treân moãi maïch cuûa gen : 420 x 100/35 = 1200 nu. ° Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch cuûa gen : A1 = T2 = 15% . 1200 = 180 nu T1 = A2 = 20% . 1200 = 240 nu G1 = X2 = 30% . 1200 = 360 nu X1 = G2 = 420 nu. ° Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa caû gen: A = T = A1 + A2 = 180 + 240 = 420 nu G = X = G1 + G2 = 360 + 420 = 780 nu 2. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi : Goïi x laø soá laàn nhaân ñoâi cuûa gen, suy ra soá löôïng timin moâi tröôøng cung caáp cho nhaân ñoâi : Tmt = (2x - 1) . T = 2940 2x = 2940/T + 1 = 2940/420 + 1 = 8 = 23 x=3 Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi : Amt = Tmt = 2940 nu Gmt = Xmt = (2x - 1) . G = (23 - 1) . 780 = 5460 nu. .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 6 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 3. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa moãi phaân töû ARN: Soá gen con ñöôïc taïo ra sau nhaân ñoâi : 23 = 8. Goïi K laø soá laàn sao maõ cuûa moãi gen. Suy ra soá löôïng xitoâzin chöùa trong caùc phaân töû ARN: 8. K . rX = 13440 K = 13440/ 8. rX = 1680/ rX = 1680/ Gmaïch goác Neáu maïch 1 cuûa gen laø maïch goác, ta coù: K = 1680/ G1 = 1680 / 360 = 4,66, leû loaïi Suy ra, maïch 2 cuûa gen laø maïch goác vaø soá laàn sao maõ cuûa moãi gen laø: K = 1680/ G2 = 1680 / 420 = 4 Vaäy, soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moãi phaân töû ARN theo nguyeàn taéc boå sung vôùi maïch 2 : rA = T2 = 180 riboânu rU = A2 = 240 riboânu rG = X2 = 360 riboânu rX = G2 = 420 riboânu Toång soá laàn sao maõ cuûa caùc gen: 8 . K = 8 x 4 = 32 Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho caùc gen sao maõ: rAmt = rA x 32 = 180 x 32 = 5760 riboânu rUmt = rU x 32 = 240 x 32 = 7680 riboânu rGmt = rG x 32 = 360 x 32 = 11520 riboânu rXmt = rX x 32 = 420 x 32 = 13440 riboânu Baøi 8 : Treân moät maïch ñôn cuûa gen coù 40% guamin vaø 20% xitoâzin. 1. Khi gen noùi treân töï nhaân ñoâi thì tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp laø bao nhieâu ? 2. Neáu gen noùi treân coù 468 añeânin tieán haønh sao maõ 7 laàn vaø ñaõ söû duïng cuûa moâi tröôøng 1638 riboânucleâoâtit loaïi xitoâzin, 1596 riboânucleâoâtit loaïi uraxin. Moãi phaân töû mARN ñöôïc toång hôïp ñeàu ñeå cho soá löôït riboâxoâm tröôït qua baèng nhau vaø trong toaøn boä quaù trình giaûi maõ ñoù ñaõ giaûi phoùng ra moâi tröôøng 13580 phaân töû nöôùc. Xaùc ñònh : a. Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moãi phaân töû mARN. b. Soá löôït riboâxoâm tröôït qua moãi phaân töû mARN. GIAÛI 1. Tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp : Theo ñeà baøi, suy ra gen coù: G = X = (40% + 20%)/ 2 = 30% A = T = 50% - 20% = 30% Vaäy, khi gen nhaân ñoâi thì tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp baèng tæ leä töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen: Amt = Tmt = 20% ; Gmt = Xmt = 30% 2. a. Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moãi phaân töû mARN: Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen: A = T = 468 (nu) G = X = (468.30%)/ 20% = 702 (nu) Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moãi phaân töû mARN: rU = 1596/ 7 = 228 (riboânu) rA = A - rU = 468 - 228 = 240 (riboânu) rX = 1683/ 7 = 234 (riboânu) rG = G - rX = 702 - 234 = 468 (riboânu) .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 7 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 b. Soá löôït riboâxoâm tröôït treân moãi mARN: Soá phaân töû nöôùc giaûi phoùng trong quaù trình toång hôïp moät phaân töû proâteâin : N/2.3 - 2 = (A + G)/3 - 2 = (468 + 702)/ 3 - 2 = 388 Goïi n laø soá löôït riboâxoâm tröôït treân moãi phaân töû mARN. Ta coù : 388.7.n = 13580 suy ra : n = 13580/ (388 x 7 ) = 5 Baøi 9 : Moät phaân töû ARN coù chöùa 2519 lieân keát hoùa trò vaø coù caùc loaïi riboânucleâoâtit vôùi soá löôïng phaân chia theo tæ leä nhö sau : rA : rU : rG : rX = 1 : 3 : 4 : 6 1. Gen taïo ra phaân töû ARN noùi treân nhaân ñoâi moät soá laàn vaø trong caùc gen con coù chöùa toång soá 109440 lieân keát hyñroâ. Xaùc ñònh soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi. 2. Taát caû caùc gen con taïo ra noùi treân ñeàu sao maõ moät soá laàn baèng nhau. Caùc phaân töû ARN taïo ra chöùa 120960 riboânucleâoâtit. Tính soá laàn sao maõ cuûa moãi gen vaø soá riboânucleâoâtit maø moâi tröôøng cung caáp cho moãi gen sao maõ. GIAÛI : 1. Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi : Goïi rN laø soá riboânucleâoâtit cuûa phaân töû mARN, suy ra soá lieân keát hoùa trò cuûa phaân töû ARN : 2rN - 1 = 2519 => rN = 1260 riboânu Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa phaân töû ARN : rA = 1260 / 1+3+4+6 = 90 riboânu rU = 90 x 3 = 270 riboânu rG = 90 x 4 = 360 riboânu rX = 90 x 6 = 540 riboânu Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : A = T = 90 + 270 = 360 nu G = X = 360 + 540 = 900 nu Soá lieân keát hyñroâ cuûa gen : H = 2A + 3G = 2 x 360 +3 x 900 = 3420 lieân keát Goïi x laø soá laàn nhaân ñoâi cuûa gen, suy ra soá lieân keát hyñroâ chöùa trong caùc gen con laø : 2x . H = 109440 Soá gen con : 2x = 109440 / H = 109440 / 3420 = 32 = 25 x = 5 laàn Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit maø moâi tröôøng cung caáp cho gen nhaân ñoâi : Amt = Tmt = ( 2x -1 ).A = ( 32 -1 ) .360 = 11160 nu Gmt = Xmt = ( 2x -1 ) .G = ( 32 -1 ).900 = 27900 nu 2. Soá laàn sao maõ vaø soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moâi tröôøng Goïi K laø soá laàn sao maõ cuûa moãi gen, suy ra toång soá phaân töû ARN ñöôïc toång hôïp : 32 x K Soá löôïng riboânucleâoâtit chöùa trong caùc phaân töû ARN : 32 x K x 1260 = 120960 Vaäy soá laàn sao maõ cuûa moãi gen laø : K = 120960 / ( 32 x 1260 ) = 3 laàn .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 8 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit maø moâi tröôøng cung caáp cho moãi gen sao maõ : rAmt = rA x K = 90 x 3 = 270 riboânu rUmt = rU x K = 270 x 3 = 810 riboânu rGmt = rG x K = 360 x 3 = 1080 riboânu rXmt = rX x K = 540 x 3 = 1620 riboânu Baøi 10 : Moät gen ñieàu khieån toång hôïp taùm phaân töû proâteâin ñaõ nhaän cuûa moâi tröôøng 2392 axit amin. Treân maïch goác cuûa gen coù 15% añeâmin, phaàn tö mARN ñöôïc sao maõ töø gen naøy coù 180 guamin vaø 360 xitoâzin 1. Xaùc ñònh chieàu daøi vaø soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa moãi maïch ñôn cuûa gen . 2. Neáu trong quaù trình toång hôïp proâteâin noùi treân coù 4 riboâxoâm tröôït moät laàn treân moãi phaân töû mARN thì tröôùc ñoù, gen ñaõ sao maõ maáy laàn vaø ñaõ söû duïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moâi tröôøng laø bao nhieâu ? 3. Soá phaân töû nöôùc ñaõ giaûi phoùng ra moâi tröôøng trong quaù trình giaõi maõ laø bao nhieâu ? GIAÛI : 1. Chieàu daøi vaø soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa moãi maïch ñôn vaø cuûa gen : Goïi N laø soá nucleâoâtit cuûa gen ta coù : ( N/ 2.3 -1) . 8 = 2392 Soá löôïng nucleâoâtit treân moãi maïch cuûa gen : N / 2 = ( 2392 / 8 + 1 ).3 = 900 (nu) Chieàu daøi gen : 900 x 3,4 AO Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit treân moãi maïch cuûa gen : Agoác = Tboå xung = 15%.900 = 135 (nu) Ggoác = Xboå xung = rX = 360 (nu) Xgoác = Gboå xung = rG = 180 (nu) Tgoác = Xboå xung = 900 - ( 135 + 360 +180 ) = 225 ( nu) Soá löôïng töøng loaïi nucleâoâtit cuûa gen : A = T = 135 + 225 = 360 (nu) G = X = 360 + 180 = 540 (nu) 2. Soá laàn sao maõ vaø soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit cuûa moâi tröôøng : Soá laàn sao maõ cuûa gen : 8 : 4 = 2 laàn Soá löôïng töøng loaïi riboânucleâoâtit maø gen ñaõ söû duïng cuûa moâi tröôøng cho quaù trình sao maõ : rAmt = K.Tgoác = 2 . 225 = 450 (riboânu) rUmt = K. Agoác = 2 . 135 = 270 ( riboânu ) rGmt = K. Xgoác = 2 . 180 = 360 ( riboânu ) rXmt = K. Ggoác = 2 . 360 = 720 ( riboânu ) 3. Soá phaân töû nöôùc giaõi phoùng ra moâi tröôøng trong quaù trình giaõi maõ : ( N / [3 . 2] - 2 ) . 8 = ( 900 / 3 - 2 ) . 8 = 2384 phaân töû Baøi 11 : Hôïp töû cuûa moät loaøi nguyeân phaân ba ñôït : ôû ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng, caùc teá baøo ñaõ söû duïng cuûa moâi tröôøng nguyeân lieäu töông ñöông vôùi 32 NST ñôn. 1. Xaùc ñònh teân cuûa loaøi treân 2. Teá baøo sinh giao töû ñöïc vaø teá baøo sinh giao töû caùi cuûa loaøi treân giaûm phaân bình thöôøng, khoâng coù trao ñoåi cheùo. Haõy xaùc ñònh : a. Soá loaïi giao töû chöùa ba NST coù nguoàn goác töø "boá". Tæ leä cuûa loaïi giao töû treân. .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 9 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 b. Soá loaïi hôïp töû chöùa hai NST coù nguoàn goác töø "oâng noäi". Tæ leä cuûa loaïi giao töû treân c. Soá loaïi hôïp töû chöùa ba nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng ngoaïi". Tæ leä cuûa loaïi hôïp töû naøy. d. Soá loaïi hôïp töû chöùa hai nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng noäi" vaø ba nhieãm saùc theå coù nguoàn goác goác töø "oâng ngoaïi". Tæ leä cuûa loaïi hôïp töû naøy. GIAÛI 1. Teân loaøi: Soá teá baøo thöïc hieän ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng: 23 - 1 = 4. Soá nhieãm saéc theå moâi tröôøng cung caáp cho ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng : (21 - 1) . 4 . 3n = 32 2n = 8 n=4 Loaøi ruoài giaám. 2. Khi khoâng coù trao ñoåi cheùo : Soá loaïi giao töû coù theå ñöôïc taïo ra = 2n = 24 = 16 Soá loaïi hôïp töû coù theå ñöôïc taïo ra = 4n = 44 = 256 a. Soá loaïi giao töû coù ba nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "boá": n!/ [3!(n - 3)!] = 4!/ [3!(4 - 3)! = 4 loaïi Tæ leä cuûa loaïi giao töû treân : 4/16 = ¼ = 25% b. Soá loaïi hôïp töû coù hai nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng noäi": n!/ [2!(n - 2)! . 2n = 4!/ [2!(4 - 2)! . 16 = 96 loaïi Tæ leä cuûa loaïi hôïp töû treân : 96/256 = 37,5% c. Soá loaïi hôïp töû chöùa ba nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng ngoaïi": n!/ [3!(n - 3)! . 2n = 4 x 16 = 64 loaïi Tæ leä cuûa loaïi hôïp töû treân: 64/256 = ¼ = 25% d. Soá loaïi hôïp töû chöùa hai nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng noäi" vaø ba nhieãm saéc theå coù nguoàn goác töø "oâng ngoaïi": 4!/ [ 2!(4 - 2)! . 4!/ [3!(4 - 3)! = 6 x 4 = 24 loaïi Tæ leä cuûa loaïi hôïp töû treân : 24/256 = 9,375% Baøi 12 : Cuû caûi coù boä nhieãm saéc theå 2n = 18. Moät teá baøo sinh döôõng cuûa caûi nguyeân phaân saùu ñôït lieân tieáp. Xaùc ñònh : 1. Soá nhieãm saéc theå môùi hoaøn toaøn trong caùc teá baøo con vaø soá nhieãm saéc theå moâi tröôøng cung caáp cho ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng. 2. Soá teá baøo con laàn löôït xuaát hieän vaø soá thoi voâ saéc hình thaønh trong quaù trình nguyeân phaân noùi treân. 3. Soá nhieãm saéc theå cuøng traïng thaùi cuûa chuùng trong caùc teá baøo vaøo kyø sau ôû ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng. GIAÛI 1. - Soá nhieãm saéc theå môùi hoaøn toaøn trong caùc teá baøo con: (2x - 2) . n = (26 - 2) . 18 = 1116 (NST) -- Soá nhieãm saéc theå moâi tröôøng cung caáp cho ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng : (21 - 1) . 26 - 1 . 18 = 576 (NST) 2. Trong quaù trình nguyeân phaân: .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 10 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 -- Soá teá baøo con laàn löôït xuaát hieän : 2x + 1 - 2 = 26 + 1 - 2 = 126 teá baøo -- Soá thoi voâ saéc hình thaønh: 2x - 1 = 26 - 1 = 63 thoi voâ saéc 3. Soá nhieãm saéc theå cuøng traïng thaùi trong caùc teá baøo ôû kyø sau cuûa ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng: -- Soá teá baøo thöïc hieän laàn nguyeân phaân cuoái cuøng: 26 - 1 = 32 teá baøo -- Soá nhieãm saéc theå cuøng traïng thaùi trong caùc teá baøo: 32 x 4n ñôn = 32 x 18 x 2 = 1152 (NST ñôn) Baøi 13 Coù ba hôïp töû thuoäc cuøng moät loaøi nguyeân phaân vôùi soá laàn khoâng baèng nhau: - Hôïp töû I ñaõ nhaän cuûa moâi tröôøng 280 croâmatit. - Hôïp töû II ñaõ taïo ra caùc teá baøo con chöùa 640 nhieãm saéc theå ôû traïng thaùi chöa nhaân ñoâi. - Hôïp töû III taïo ra caùc teá baøo con chöùa 1200 nhieãm saéc theå ñôïn môùi hoaøn toaøn. Toång soá nhieãm saéc theå trong caùc teá baøo con taïo ra töø ba hôïp töû noùi treân laø 2240. Xaùc ñònh: 1. Boä nhieãm saéc theå löôõng boäi cuûa loaøi; 2. Soá teá baøo con vaø soá laàn nguyeân phaân cuûa moãi hôïp töû; 3. Soá teá baøo con ñaõ töøng xuaát hieän trong quaù trình nguyeân phaân cuûa ba hôïp töû. GIAÛI 1. Boä nhieãm saéc theå löôõng boäi cuûa loaøi: Goïi x1, x2, x3 laàn löôït laø soá laàn nguyeân phaân cuûa moãi hôïp töû I, II, III. Ta coù: - ÔÛ hôïp töû I: Soá croâmatit moâi tröôøng cung caáp: (2x1 - 1 ) . 2n = 280 Soá nhieãm saéc theå trong caùc teá baøo con: 2x1 . 2n = 280 + 2n - ÔÛ hôïp töû II: Soá nhieãm saéc theå trong caùc teá baøo con: 2x2 . 2n = 640 - ÔÛ hôïp töû III: Soá nhieãm saéc theå môùi hoaøn toaøn trong caùc teá baøo con: (2x3 - 2) . 2n = 1200 Soá nhieãm saéc theå chöùa trong caùc teá baøo con: 2x3 .2n = 1200 + 2 . 2n Toång soá nhieãm saéc theå chöùa trong toaøn boä caùc teá baøo con taïo ra töø caû ba hôïp töû: 280 + 2n + 640 + 1200 + 2.2n = 2240 3.2n = 120 2n = 40 2. Soá teá baøo con vaø soá laàn nguyeân phaân cuûa moãi hôïp töû - Hôïp töû I: (2x1 - 1) . 2n = 280 Soá teá baøo con taïo ra: 2x1 = 280/40 + 1 = 8 teá baøo 2x1 = 8 = 23 x1 = 3 - Hôïp töû II: 2x2 . 2n = 640 .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 11 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Soá teá baøo con taïo ra: 2x2 = 640/40 = 16 teá baøo 2x2 = 16 = 2 x2 = 4 - Hôïp töû III: (2x3 - 2) . 2n = 1200 Soá teá baøo con ñöôïc taïo ra: 2x3 = 1200/40 + 2 = 32 teá baøo 2x3 = 32 = 25 x3 = 5. 3. Soá teá baøo con ñaõ töøng xuaát hieän trong quaù trình nguyeân phaân cuûa ba hôïp töû: 2x1+1 - 2 + 2x2 + 1 - 2 + 2x3 + 1 - 2 = 24 + 25 + 26 - 6 = 106 teá baøo Baøi 14: Trong vuøng sinh saûn cuûa oáng daãn sinh saûn cuûa moät caù theå caùi coù moät soá teá baøo sinh duïc sô khai nguyeân phaân boán laàn lieân tieáp. Coù 75% soá teá baøo con ñöôïc chuyeån sang vuøng chín vaø sau ñoù ñaõ coù taát caû 5400 nhieãm saéc theå bò tieâu bieán cuøng vôùi caùc theå ñònh höôùng. 1. Xaùc ñònh soá teá baøo sinh duïc sô khai ban ñaàu. 2. Caùc tröùng taïo ra tham gia thuï tinh vôùi hieäu suaát 25%. Caùc hôïp töû nguyeân phaân vôùi soá laàn baèng nhau vaø ñaõ nhaän cuûa moâi tröôøng nguyeân lieäu töông ñöông 7200 nhieãm saéc theå ñôn. Xaùc ñònh soá nhieãm saéc theå, soá croâmatit trong caùc teá baøo vaø moãi giai ñoaïn sau; a. Kyø tröôùc cuûa laàn nguyeân phaân cuoái cuøng; b. Kyø sau cuûa laàn nguyeân phaân cuoái cuøng; Cho bieát 2n = 60. GIAÛI 1. Soá teá baøo sinh duïc sô khai ban ñaàu: Goïi a laø soá teá baøo sinh duïc sô khai ban ñaàu. Suy ra soá teá baøo con sau nguyeân phaân: a.24 = 16a Soá teá baøo sinh tröùng: 75% x 16a = 12a Soá nhieãm saéc theå bò tieâu bieán trong caùc theå ñònh höôùng: 3 x 12a x n = 5400 36a x 60/2 = 5400 a = 5400/ (36 x 30) = 5 teá baøo 2. Soá nhieãm saéc theå, soá croâmatit trong caùc teá baøo: Soá hôïp töû ñöôïc taïo ra: 25% . 12a = 15 Goïi x laø soá laàn nguyeân phaân cuûa moãi hôïp töû, ta coù: (2x - 1) . 15 . 60 = 7200 2x = 7200/15.60 + 1 = 8 = 23 x=3 Soá teá baøo tieán haønh ñôït nguyeân phaân cuoái cuøng: 15 . 2x - 1 = 15 . 23 - 1 = 60 a. Vaøo kyø tröôùc cuûa laàn nguyeân phaân cuoái cuøng: Soá nhieãm saéc theå trong caùc teá baøo : 60 x 60 = 3600 NST Soá croâmatit trong caùc teá baøo: 60 x 2 x 60 = 7200 croâmatit b. Vaøo kyø sau cuûa laàn nguyeân phaân cuoái cuøng: Soá nhieãm saéc theå trong caùc teá baøo : .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 12 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 60 x 2 x 60 = 7200 NST Soá croâmatit trong caùc teá baøo baèng 0 Baøi 15 : Chuoät coù boä nhieãm saéc theå 2n = 40. Quan saùt hai nhoùm teá baøo ñang ôû vuøng chín cuûa oáng daãn sinh duïc cuûa moät con chuoät ñöïc, ngöôøi ta nhaän thaáy: - Nhoùm I coù 1100 nhieãm saéc theå keùp xeáp treân maët phaúng xích ñaïo cuûa caùc thoi voâ saéc, trong ñoù soá nhieãm saéc theå keùp xeáp hai haøng nhieàu hôn soá nhieãm saéc theå keùp xeáp moät haøng laø 500. - Nhoùm II coù 1200 nhieãm saéc theå ñang phaân li veà caùc cöïc cuûa teá baøo; trong ñoù soá nhieãm saéc theå keùp ñang phaân li ít hôn soá nhieãm saéc theå ñôn ñang phaân li laø 240. 1. Xaùc ñònh caùc teá baøo cuûa moãi nhoùm ñang ôû kyø phaân baøo naøo. 2. Tính soá teá baøo ôû moãi kyø ñaõ xaùc ñònh treân. 3. Xaùc ñònh soá löôïng giao töû ñöôïc taïo ra khi hai nhoùm teá baøo treân keát thuùc quaù trình phaân baøo. GIAÛI 1. Kyø phaân baøo: • Nhoùm teá baøo I: - Caùc teá baøo coù nhieãm saéc theå keùp xeáp hai haøng treân maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi voâ saéc thuoäc kyø giöõa I cuûa giaûm phaân. - Caùc teá baøo coù nhieãm saéc theå keùp xeáp thaønh moät haøng treân maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi voâ saéc thuoäc kyø giöõa II cuûa giaûm phaân. • Nhoùm teá baøo II: - Caùc teá baøo coù nhieãm saéc theå keùp phaân li veà caùc cöïc teá baøo thuoäc kyø sau I cuûa giaûm phaân. - Caùc teá baøo coù nhieãm saéc theå ñôn phaân li veà caùc cöïc teá baøo thuoäc kyø sau II cuûa giaûm phaân. 2. Soá teá baøo ôû moãi kyø: • Nhoùm teá baøo I: - Soá nhieãm saéc theå ñang thuoäc kyø giöõa I: (1100 + 500)/ 2 = 800 (NST) - Soá nhieãm saéc theå ñang thuoäc kyø giöõa II: 800 - 500 = 300 (NST) - Soá teá baøo ñang ôû kyø giöõa I: 800/ 2n = 800/40 = 20 teá baøo - Soá teá baøo ñang ôû kyø giöõa II: 300/ n = 300 : 40/2 = 15 teá baøo • Nhoùm teá baøo II: - Soá nhieãm saéc theå ñang ôû kyø sau I: (1200 - 240)/ 2 = 480 (NST) - Soá nhieãm saéc theå ñang ôû kyø sau II: 1200 - 480 = 720 (NST) - Soá teá baøo ñang ôû kyø sau I: 480/2n = 480/40 = 12 teá baøo - Soá teá baøo ñang ôû kyø sau II: 720/2n = 720/40 = 18 teá baøo 3. Soá giao töû (tinh truøng) ñöôïc taïo ra: - Keát thuùc phaân baøo (giaûm phaân), moãi teá baøo ôû laàn phaân baøo I taïo boán teá baøo con vaø moãi teá baøo ôû laàn phaân baøo II taïo hai teá baøo con - Toång soá giao töû baèng toång soá teá baøo con sau giaûm phaân: .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 13 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 (20 + 12) . 4 + (15 + 18) . 2 = 194 giao töû Baøi 16 : Khi lai moät gaø troáng traéng vôùi moät gaø maùi ñen ñeàu thuaàn chuûng, ngöôøi ta ñaõ thu ñöôïc caùc con lai ñoàng loaïi coù loâng xanh da trôøi. 1. Tính traïng treân di truyeàn theo kieåu naøo ? 2. Cho nhöõng gaø loâng xanh da trôøi naøy giao phoái vôùi nhau, söï phaân li nhöõng tính traïng trong quaàn theå gaø con thu ñöôïc seõ nhö theá naøo ? 3. Cho lai gaø troáng loâng xanh vôùi gaø maùi loâng traéng, söï phaân li ôû ñôøi sau seõ ra sau ? Coù caàn kieåm tra ñoä thuaàn chuûng cuûa gioáng ban ñaàu hay khoâng ? GIAÛI 1. Kieåu di truyeàn cuûa tính traïng: Lai giöõa gaø troáng traéng vôùi gaø maùi ñen, F1 xuaát hieän gaø coù loâng maøu xanh da trôøi, F1 xuaát hieän tính traïng trung gian. Suy ra tính traïng maøu loâng cuûa gaø di truyeàn theo hieän töôïng troäi khoâng hoaøn toaøn. Giaû söû quy öôùc gen A quy ñònh maøu loâng ñen, troäi khoâng hoaøn toaøn so vôùi gen a quy ñònh maøu loâng traéng: - Gaø troáng traéng P coù kieåu gen aa; - Gaø maùi ñen P coù kieåu gen AA; - Gaø F1 coù maøu loâng xanh da trôøi ñeàu coù kieåu gen Aa. 2. Cho gaø xanh da trôøi F1 giao phoái vôùi nhau: F1: Aa (xanh da trôøi) x Aa (xanh da trôøi) GF1: A, a A, a F 2: 1AA : 2Aa : 1aa Tæ leä phaân li kieåu hình ôû F2: 25% soá gaø coù loâng ñen 50% soá gaø coù loâng xanh da trôøi 25% soá gaø coù loâng traéng 3. a. Cho lai gaø troáng loâng xanh vôùi gaø maùi loâng traéng: P: gaø troáng loâng xanh x gaø maùi loâng traéng Aa aa GP: A, a a F 1: 1Aa : 1aa Tæ leä phaân li kieåu hình ôû F1: 50% soá gaø coù loâng xanh : 50% soá gaø coù loâng traéng b. Khoâng caàn kieåm tra ñoä thuaàn chuûng cuûa gioáng ban ñaàu vì gaø loâng traéng luoân mang kieåu gen aa (töùc thuaàn chuûng), con gaø loâng xanh luoân mang kieåu gen Aa (töùc khoâng thuaàn chuûng). Baøi 17: Khi lai hai doøng ngoâ thuaàn chuûng (doøng haït xanh, trôn vaø doøng haït vaøng, nhaên) ngöôøi ta thu ñöôïc F1 ñoàng loaït coù haït tím, trôn 1. Neáu nhöõng keát luaän coù theå ruùt ra töø pheùp lai naøy ? 2. Khi cho caùc caây F1 giao phaán vôùi nhau, caùc loaïi giao töû naøo ñaõ ñöôïc sinh ra, tæ leä cuûa moãi loaïi giao töû laø bao nhieâu ? Laäp sô ñoà lai töø P ñeán F2. ÔÛ F2 coù saùu loaïi kieåu hình laø nhöõng loaïi naøo ? Tæ leä moãi loaïi laø bao nhieâu ? Khi kieåm tra thaáy coù ½ soá haït maøu tím. Keát quaû naøy coù theå döï ñoaùn ñöôïc khoâng ? Cho bieát tæ leä caùc haït vaøng, xanh vaø nhaên, trôn. 3. Nhöõng haït F2 thuoäc doøng thuaàn veà moät hay hai tính traïng ñöôïc bieåu hieän baèng kieåu hình naøo ? 4. Neáu giao phoái caùc caây haït nhaên, tím vôùi nhau, söï phaân li seõ xaûy ra nhö theá naøo ? .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 14 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 097 6457 093 Traàn Nhaät Quang Y!M : trnhquang_2007 5. Lai caây haït trôn, xanh vôùi caây haït nhaên, vaøng thu ñöôïc nhöõng caây haït trôn, maøu saéc cuûa chuùng seõ nhö theá naøo ? Coù theå ruùt ra keát luaän gì veà kieåu gen cuûa caây haït trôn ñaõ söû duïng. GIAÛI 1. Nhöõng keát luaän ruùt ra töø pheùp lai: Theo ñeà baøi, hai doøng P ñeàu thuaàn chuûng veà hai caëp tính traïng töông phaûn (haït xanh, trôn vôùi haït vaøng, nhaên). F1 ñoàng loaït coù haït tím, trôn. - Veà maøu haït: F1 xuaát hieän haït tím laø tính traïng trung gian giöõa boá vaø meï (xanh vaø vaøng). Vaäy maøu haït di truyeàn theo hieän töôïng tính troäi khoâng hoaøn toaøn. - Veà hình daïng haït: F1 xuaát hieän haït trôn. Suy ra haït trôn laø tính troäi hoaøn toaøn so vôùi haït nhaên. Vaäy hình daïng haït di truyeàn theo hieän töôïng troäi hoaøn toaøn. 2. Khi cho F1 giao phoái vôùi nhau: Quy öôùc gen: Giaû thuyeát: gen A: haït vaøng troäi khoâng hoaøn toaøn so vôùi gen a: haït xanh. AA: haït vaøng; Aa: haït tím; aa: haït xanh Gen B: haït trôn, gen b: haït nhaên Do P thuaàn chuûng veà hai caëp tính traïng töông phaûn suy ra F1 ñeàu dò hôïp hai caëp gen : AaBb (haït tím, trôn). Vaäy neáu cho F1 laø AaBb giao phaán vôùi nhau. • Coù 4 loaïi giao töû F1 laø: AB, Ab, aB vaø aa. Tæ leä moãi loaïi giao töû treân laø: ¼ • Sô ñoà lai töø P ñeán F2: P: haït xanh, trôn x haït vaøng, nhaên aaBB AAbb GP: aB Ab F 1: AaBb Kieåu hình 100% haït maøu tím, trôn. F1 : giao phaán vôùi nhau F1 : AaBb x AaBb GF1: AB, Ab, aB, ab AB, Ab, aB, ab F2 : AB AB AABB Ab AABb AB AaBB Ab AaBb Kieåu gen F2 Ab AABb AAbb AaBb Aabb aB AaBB AaBb aaBB aaBb ab AaBb Aabb aaBb aabb Tæ leä moãi loaïi Kieåu hình ôû F2 1 AABB 2 AABb 3 haït vaøng, trôn 2 AaBB 4 AaBb 6 haït tím, trôn 1 AAbb 1 haït vaøng, nhaên .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 15 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 097 6457 093 Traàn Nhaät Quang 2 Aabb 1 aaBB 2 aaBb Y!M : trnhquang_2007 2 haït tím, nhaên 3 haït xanh, trôn 1 aabb 1 haït xanh, nhaên • Khi Kieåm tra thaáy coù soá haït maøu tím: Keát quaû naøy coù theå döï ñoaùn ñöôïc. Vì neáu xeùt rieâng veà maøu haït: F1 : Aa x Aa F2 : 1AA : 2Aa :1aa F2 coù 1 vaøng : 2 tím : 1 xanh Vaäy tæ leä haït maøu tím ôû F2 laø: 2/4 = ½ Tæ leä haït vaøng : xanh ôû F2 laø 1 : 1 Neáu xeùt rieâng veà hình daïng haït: F1 : Bb x Bb F2 : 1BB : 2Bb : 1bb Tæ leä haït nhaên : trôn baèng 1 : 3 3. KIeåu hình cuûa F2 thuoäc doøng thuaàn veà moät hay hai tính traïng: • Doøng thuaàn veà moät tính traïng : AABb coù kieåu hình haït vaøng, trôn AaBB coù kieåu hình haït tím, trôn Aabb coù kieåu hình haït tím, nhaên AaBb coù kieåu hình haït xanh, trôn • Doøng thuaàn veà hai tính traïng: AABB coù kieåu hình haït vaøng, trôn AAbb coù kieåu hình haït vaøng, nhaên AaBB coù kieåu hình haït xanh, trôn Aabb coù kieåu hình haït xanh, nhaên 4. Giao phaán caùc caây haït tím, nhaên (Aabb) vôùi nhau: P: Aabb x Aabb GP: Ab, ab Ab, ab F1: AAbb : 2Aabb : aabb Kieåu hình F1: 1 vaøng, nhaên : 2 tím, nhaên : 1 xanh, nhaên 5. Lai caây haït xanh, trôn (aaBB hoaëc aaBb) vôùi caây haït vaøng, nhaên (AAbb) : • Tröôøng hôïp 1: P: aaBB x AAbb GP: aB Ab F 1: AaBb 100% haït maøu tím, trôn • Tröôøng hôïp 2: P: aaBb x AAbb GP: aB, ab Ab F 1: AaBB : Aabb 1 haït tím, trôn : 1 haït tím, nhaên Vaäy ôû F1 nhöõng caây haït trôn ñeàu coù maøu tím Kieåu gen cuûa caây haït trôn ñaõ söû duïng: • 1 caây thuaàn chuûng : aaBB • 1 caây khoâng thuaàn chuûng : aaBb .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 16 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Baøi 18 : Nhö Menñen ñaõ phaùt hieän, maøu haït xaùm ôû ñaäu Haø Lan laø troäi so vôùi haït traéng. Trong caùc thöïc nghieäm sau, boá meï coù kieåu hình ñaõ bieát nhöng chöa bieát kieåu gen, ñaõ sinh ra ñôøi con ñöôïc thoáng keâ nhö sau : Boá, meï Con Xaùm Traéng a. Xaùm x traéng 82 78 b. Xaùm x xaùm 118 39 c. Traéng x traéng 0 50 d Xaùm x traéng 74 0 e. Xaùm x xaùm 90 0 1. Haõy vieát caùc kieåu gen coù theå coù cuûa moãi caëp cha, meï treân 2. Trong caùc pheùp lai b,d vaø e coù theå döï ñoaùn coù bao nhieâu haït xaùm maø caây sinh ra töø chuùng, khi thuï phaán seõ cho caû haït xaùm vaø haït traéng. GIAÛI: 1. Kieåu gen coù theå coù cuûa moãi caëp cha, meï : Theo ñeà baøi, quy öôùc : A : haït xaùm ; a : haït traéng a. Pheùp lai a: P : Xaùm ( A-) x traéng ( aa ) F1: 82 xaùm : 78 traéng xaáp xæ 1:1 F1 xuaát hieän caây haït traéng (aa). Suy ra, caây haït xaùm P taïo ñöôïc giao töû a. Vaäy kieåu gen cuûa caëp P mang lai: P haït xaùm : Aa P haït traéng : aa b. Pheùp lai b : P : xaùm (A-) x xaùm ( A-) F1 : 118 xaùm : 39 traéng xaáp xæ 3:1 F1 coù tæ leä cuûa ñònh luaät phaân tính cuûa Menñen. Suy ra kieåu gen cuûa hai caây P haït xaùm mang laïi laø dò hôïp Aa c. Pheùp lai c : Hai caây P ñeàu mang haït traéng, ñeàu mang kieåu gen aa d. Pheùp lai d : P : Xaùm (A-) x traéng (aa) F1: 74 caây ñeàu taïo haït xaùm, F1 ñoàng tính troäi . Suy ra caây P coù haït xaùm chæ taïo moät loaïi giao töû A, töùc coù kieåu gen AA e. Pheùp lai e : P : Xaùm ( A-) x xaùm (A-) F1: 90 caây haït xaùm, F1 ñoàng tính troäi. Suy ra ít nhaát moät trong hai caây P chæa taïo moät loaïi giao töû A, töùc coù kieåu gen AA Vaäy kieåu gen cuûa caëp P mang lai chæ coù theå laø moät trong hai tröôøng hôïp sau : P : AA x AA hoaëc P : AA x Aa 2. Döï ñoaùn soá caây haït xaùm taïo ra töø pheùp lai b,d,e: Caây ñaäu haït xaùm khi töï thuï phaán cho caû haït xaùm vaø haït traéng phaûi coù kieåu gen Aa • Trong pheùp lai b : F1 coù 118 caây haït xaùm P : Aa(xaùm) x Aa( xaùm) Gp : A,a A.a F1 : 1AA : 2Aa : 1aa .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 17 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang • • 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 F1 coù 118 caây haït xaùm ( goàm 1/3 AA vaø 2/3 Aa ) Vaäy soá haït xaùm F1 coù kieåu gen Aa laø : 118 x 2/3 = 78 caây Trong pheùp lai d : F1 coù 74 caây haït xaùm P : AA ( xaùm) x aa ( traéng ) Gp : A a F1 : 100% Aa Soá caây haït xaùm F1 coù kieåu gen Aa laø 74 chieám 100%. Trong pheùp lai e : F1 coù 90 caây haït xaùm - Tröôøng hôïp 1 : P : AA ( Xaùm ) x Aa ( xaùm ) Gp : A A,a F1 : AA : Aa Soá caây haït xaùm ôû Aa ôû F1 chieám ½ baèng : 90 x ½ = 45 caây - Tröôøng hôïp 2 : P : AA (Xaùm) x AA ( xaùm ) Gp : A A F1 : 100% AA F1 khoâng coù caây mang kieåu gen Aa Baøi 19 : Moät traâu ñöïc traéng (1) giao phoái vôùi moät traâu caùi ñen (2), ñeõ laàn thöù nhaát ñöôïc moät ngheù traéng (3) vaø laàn thöù hai ñöôïc moät ngheù ñen (4). Con ngheù ñen naøy lôùn leân giao phoái vôùi moät traâu ñöïc ñen (5) sinh ra moät ngheù traéng (6). Haõy xaùc ñònh kieåu gen cuûa 6 con traâu treân. GIAÛI : Theo ñeà baøi, ta coù sô ñoà sau: Ñöïc traéng x Caùi ñen (1)  (2) ________________________________   Ngheù traéng Ngheù ñen x ñöïc ñen (3) (4)  (5)  Ngheù traéng (6) Xeùt pheùp lai giöõa (4) ñen vaø (5) ñen sinh ra (6) traéng, Suy ra tính traïng loâng ñen troäi so vôùi loâng traéng. Quy öôùc gen : A : loâng ñen ; a : loâng traéng - Ñöïc traéng (1) coù kieåu gen aa - Caùi ñen (2) laø A- sinh ñöôïc ngheù traéng (3); suy ra, ngheù (3) coù kieåu gen aa vaø caùi ñen (2) taïo ñöôïc giao töû a; caùi ñen (2) coù kieåu gen Aa - Ngheù traéng (6) coù kieåu gen aa ; suy ra, ngheù ñen (4) vaø ñöôïc ñen (5) ñeàu taïo ñöôïc giao töû a neân (4) vaø (5) ñeàu mang kieåu gen Aa - Toùm laïi : kieåu gen cuûa caøc caù theå ñaõ cho laø : (1) : aa , (2) : Aa ,( 3) : aa (4) : Aa, (5) : Aa, (6) : aa .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 18 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007 Traàn Nhaät Quang 097 6457 093 Y!M : trnhquang_2007 Baøi 20: ÔÛ choù, maøu loâng ñen laø troäi so vôùi maøu loâng traéng, loâng ngaén troäi so vôùi loâng daøi. Neáu caùc tính traïng naøy ñöôïc quy ñònh bôûi hai caëp gen phaân li ñoäc laáp, haõy vieát caùc kieåu gen coù theå ôû caùc caëp cha meï cuûa moãi pheùp lai sau: GIAÛI Kieåu hình con Kieåu hình cha meï Theo ñeà Ñen ngaén Ñen daøi Traéng ngaén Traéng daøi baøi, quy 1. Ñen, ngaén x ñen, ngaén 89 31 29 11 öôùc: 2. Ñen ngaén x ñen, daøi 18 19 0 0 A: 3. Ñen ngaén x traéng, ngaén 20 0 21 0 loâng ñen, 4. Traéng, ngaén x traéng, ngaén 0 0 28 9 a: loâng 5. Ñen, daøi x ñen, daøi 0 32 0 10 traéng 6. Ñen, ngaén x ñen ngaén 46 16 0 0 B: 7. Ñen, ngaén x ñen daøi 29 31 9 11 loâng ngaén, b: loâng daøi 1. Pheùp lai 1: P : ñen, ngaén (A-B-) x ñen, ngaén (A-B-) F1: 89 ñen, ngaén : 31 ñen, daøi : 29 traéng, ngaén : 11 traéng, daøi F1 coù tæ leä xaáp xæ 9 : 3 : 3 :1. F1 coù 16 toå hôïp = 4 giao töû x 4 giao töû Suy ra hai caây P ñeàu taïo boán loaïi giao töû, töùc coù kieåu gen dò hôïp 2 caëp gen AaBb. 2. Xeùp pheùp lai 2: P: ñen, ngaén (A-B-) x ñen, daøi (A-bb) F1: 18 ñen, ngaén : 19 ñen, daøi xaáp xæ 1 : 1 Phaân tích töøng tính traïng ôû con lai F1: - Veà maøu loâng : F1 coù 100% loâng ñen Suy ra pheùp lai P cuûa caëp tính traïng naøy laø P : AA x AA hoaëc P : AA x Aa - Veà ñoä daøi loâng : loâng daøi : loâng ngaén = 1 : 1, tæ leä cuûa pheùp lai phaân tích pheùp lai P cuûa caëp tính traïng naøy : P : Bb x bb Toå hôïp hai tính traïng suy ra kieåu gen cuûa caëp P mang lai laø moät trong ba tröôøng hôïp sau: P : AABb (ñen, ngaén) x AAbb (ñen, daøi) P : AABb (ñen, ngaén) x Aabb (ñen, daøi) Hoaëc P : AaBb (ñen, ngaén) x AAbb (ñen, daøi) 3. Xeùt pheùp lai 3: P : ñen, ngaén (A-B-) x traéng, ngaén (aaB-) F1 : 20 ñen, ngaén : 21 traéng, ngaén xaáp xæ 1 : 1 Phaân tích töøng tính traïng ôû con lai F1: - Veà maøu loâng: loâng ñen : loâng traéng = 1 : 1 laø tæ leä cuûa pheùp lai phaân tích P : Aa x aa - Veà ñoä daøi loâng: F1 coù 100% loâng ngaén Suy ra : P : BB x BB hoaëc P : BB x Bb Toå hôïp hai tính traïng suy ra kieåu gen cuûa caëp P mang lai laø moät trong ba tröôøng hôïp sau: P: AABB (ñen, ngaén) x aaBB (ñen, ngaén) P: AaBB (ñen, ngaén) x aaBb (traéng, ngaén) Hoaëc P: AaBb (ñen, ngaén) x aaBB (traéng, ngaén) 4. Xeùt pheùp lai 4: P : traéng, ngaén (aaB-) x traéng, ngaén (aaB-) .:http://www.Quarotran.6x.to:. Page 19 http://360.yahoo.com/trnhquang_2007