Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Môc lôc
---
Lêi nãi ®Çu
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c gi¸o dôc
lý tëng c¸ch m¹ng trong thanh niªn
I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1) Lý tëng
2)Lý tëng c¸ch m¹ng
II. Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, T tëng Hå ChÝ Minh
vµ cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c
gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng trong thanh niªn
1) Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin
2) T tëng Hå ChÝ Minh
3) Quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
III. Lý tëng c¸ch m¹ng trong thêi kú CNH - H§H
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc
lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
ë thµnh phè Hµ Néi.
I. Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn ViÖt Nam
trong nh÷ng n¨m ®æi míi
II. §Æc ®iÓm, t×nh h×nh thµnh phè Hµ Néi vµ thanh niªn
thµnh phè Hµ Néi
1) T×nh h×nh,®Æc ®iÓm thµnh phè Hµ Néi
2) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
III. Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng
cho thanh niªn thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay
1) CÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi c«ng t¸c
gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
2) §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh víi c«ng t¸c
gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ
nh»m n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c
gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
I. Mét sè gi¶i ph¸p
II. KiÕn nghÞ
1) VÒ chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Thµnh phè
2) §èi víi c¸c tæ chøc §¶ng
3) §èi víi tæ chøc chÝnh quyÒn c¸c cÊp
4) §èi víi §oµn thanh niªn
KÕt luËn
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o chÝnh
phô lôc
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Mét nguån lùc mµ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta ®Æc biÖt quan t©m trong sù
nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc lµ lùc lîng thanh niªn. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò
quan träng cña c«ng t¸c thanh niªn lµ gi¸o dôc, truyÒn thô lý tëng c¸ch m¹ng cho thÕ
hÖ trÎ. §©y lµ néi dung cùc kú quan träng trong l·nh ®¹o c¸ch m¹ng cña §¶ng.
Lý tëng c¸ch m¹ng thùc chÊt lµ lý tëng X· héi chñ nghÜa, lµ lý tëng cña §¶ng ta, cña
B¸c Hå, cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam ®ång thêi còng lµ lý tëng cña nh©n d©n ta,
cña d©n téc ta. Ngay tõ khi ra ®êi ®Õn nay, lý tëng cña §¶ng ta lµ nhÊt qu¸n:”X©y
dùng mét níc ViÖt Nam ®éc lËp, d©n chñ giµu m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh,
thùc hiÖn thµnh c«ng Chñ nghÜa x· héi vµ cuèi cïng lµ Chñ nghÜa céng s¶n”. Cã thÓ
nãi, tuú tõng thêi kú lÞch sö, tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng, néi dung cô thÓ cã thÓ kh¸c
nhau nhng ®éc lËp d©n téc g¾n víi Chñ nghÜa x· héi lu«n lµ môc tiªu phÊn ®Êu, lµ lý
tëng cao c¶ cña §¶ng vµ d©n téc ta. H¬n 70 n¨m chiÕn ®Êu vµ trëng thµnh, tr¶i qua
bao khã kh¨n, gian khæ, hy sinh, §¶ng ta lu«n kiªn tr× phÊn ®Êu cho lý tëng cao ®Ñp
®ã. ThÕ hÖ trÎ ViÖt Nam ngµy nay cã may m¾n ®îc thõa hëng mét gia tµi khæng lå ®ã lµ lý tëng c¸ch m¹ng, truyÒn thèng, kinh nghiÖm ®Êu tranh cña §¶ng, cña c¸c líp
cha «ng ®Ó l¹i. §©y lµ mét lîi thÕ to lín cho c«ng t¸c thanh niªn hiÖn nay.Song lý t ëng c¸ch m¹ng kh«ng tù nhiªn ®Õn víi líp trÎ. ViÖc thanh niªn tiÕp thu, lÜnh héi ®îc
lý tëng c¸ch m¹ng lµ mét qu¸ tr×nh tù gi¸c, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng th«ng qua c«ng
t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ - t tëng, ho¹t ®éng thùc tiÔn phong phó, nh÷ng tÊm g¬ng phÊn
®Êu, hy sinh cña c¸c nhµ c¸ch m¹ng tiÒn bèi, cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÜ ®¹i vµ biÕt
bao c¸n bé ®¶ng viªn trung kiªn cña §¶ng.
Trong sù nghiÖp ®æi míi ngµy nay, §¶ng ta lu«n lu«n x¸c ®Þnh Thanh niªn lµ lùc lîng
trô cét. Bµn vÒ ®éng lùc cña sù nghiÖp CNH-H§H, Héi nghÞ lÇn thø 4 BCH TW kho¸
VII ®· kh¼ng ®Þnh: "Sù nghiÖp ®æi míi cã thµnh c«ng hay kh«ng, ®Êt níc bíc vµo thÕ
kû XXI cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong céng ®ång thÕ giíi hay kh«ng phÇn lín tuú thuéc
vµo lùc lîng thanh niªn”. Lµ líp ngêi sinh ra vµ trëng thµnh sau chiÕn tranh, ®îc sèng
trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Çy ®ñ h¬n, tuy rÊt nh¹y c¶m vãi c¸i míi,
®îc ®µo t¹o bµi b¶n, nhng vèn sèng vµ sù tõng tr¶i cha nhiÒu, tríc nh÷ng tiªu cùc vµ
c¸m dç cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tríc nh÷ng biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ quèc tÕ, ®Æc biÖt
do ¶nh hëng tiªu cùc cña sù th¸i ho¸, biÕn chÊt cña mét bé phËn c¸n bé, ®¶ng viªn,
mét sè thanh niªn cã sù dao ®éng, khñng ho¶ng niÒm tin, lý tëng c¸ch m¹ng. Thùc
tr¹ng ®ã ®ßi hái cµng ph¶i ®Ò cao c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc vµ lý tëng c¸ch m¹ng
trong thanh thiÕu niªn.
V× thêi gian cã h¹n vµ víi vèn kiÕn thøc cßn Ýt ái, v× vËy bµi viÕt nµy t«i xin ®îc tr×nh
bµy néi dung c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong ph¹m vi
thµnh phè Hµ Néi. Do ®©y lµ mét m¶ng ®Ò tµi t¬ng ®èi lín vµ hÕt søc phong phó nªn
bµi viÕt sÏ cã rÊt nhiÒu thiÕu sãt, rÊt mong c¸c thÇy, c« gi¸o t¹o ®iÒu kiÖn híng dÉn,
chØ b¶o, gióp ®ì ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I : C¬ së lý luËn cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý
C¸ch m¹ng trong thanh niªn
I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n
1) Lý tëng
Lý tëng lµ c¸i mµ v× nã mµ ngêi ta sèng vµ díi ¸nh s¸ng cña nã ta thÊy ®îc hÕt ý
nghÜa cña cuéc ®êi. Nhµ t©m lý häc X«ViÕt I-Va-Nèp ®· cã mét ®Þnh nghÜa nh vËy vÒ
lý tëng. ë mét con ngêi b×nh thêng ai còng cã lý tëng. NÕu kh«ng cã lý tëng sù sèng
tån t¹i ë con ngêi chØ lµ v« nghÜa. Lý tëng lµ mét ph¹m trï phæ biÕn.
Lý tëng, theo Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, lµ “Môc ®Ých cao nhÊt, tèt ®Ñp nhÊt mµ ngêi ta phÊn
®Êu ®¹t tíi”
Lý tëng lµ môc tiªu híng tíi cña con ngêi, lµ ®éng lùc thóc ®Èy con ngêi v¬n tíi.
Lý tëng cña con ngêi sÏ lµm cho hä cã th¸i ®é tÝch cùc trong nhËn thøc, nång nhiÖt
trong t×nh c¶m, m·nh liÖt trong ý chÝ, quyÕt t©m trong hµnh ®éng.
Do ®ã, lý tëng lµ ®iÒu rÊt quan träng cña mçi ngêi.
Trong thùc tiÔn, ®· lµ ngêi ai còng cÇn cã lý tëng ®Ó phÊn ®Êu
Khi bíc vµo tuæi trëng thµnh, ai còng cã mét sù lùa chän quan träng lµ lùa chän lý tëng, híng tíi môc ®Ých cao nhÊt vµ ®Ñp nhÊt cña ®êi m×nh. ®ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu, tù
th©n.
§¶ng cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc, híng dÉn thanh niªn chän lùa ®óng lý tëng, trong ®ã
quan träng nhÊt lµ lý tëng c¸ch m¹ng v× tiÒn ®å cña c¸ch m¹ng XHCN, t¬ng lai cña
d©n téc.
Cuéc phÊn ®Êu ®Ó ®¹t tíi lý tëng bao giê còng lµ cuéc phÊn ®Êu l©u dµi, ®Çy gian nan.
Thanh niªn cÇn cã ý chÝ cao vµ §¶ng cÇn cã tr¸ch nhiÖm cao trong viÖc gióp ®ì thanh
niªn thùc hiÖn lý tëng ®óng ®¾n cña m×nh.
2) Lý tëng c¸ch m¹ng
Lý tëng c¸ch m¹ng lµ mét néi dung cô thÓ cña lý tëng nãi chung. Nã cã ®Æc ®iÓm lµ
chØ cã ë nh÷ng nh©n c¸ch ®· vµ ®ang trëng thµnh, cã vai trß chi phèi m¹nh mÏ c¸c
néi dung lý tëng kh¸c. Nã lµ c¬ së ®éng lùc cña hoµi b·o lín trong thanh niªn. Tuy
nhiªn lý tëng c¸ch m¹ng kh«ng tù nhiªn h×nh thµnh mµ lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh
gi¸o dôc cã tÝnh ®Þnh híng cao, th«ng qua nh÷ng m«i trêng cô thÓ. Lý tëng c¸ch
m¹ng mang tÝnh tù gi¸c, thÓ hiÖn râ nÐt vai trß qu¸ tr×nh tù gi¸o dôc cña mçi c¸ nh©n.
Lý tëng cña Thanh niªn ViÖt Nam kh«ng thÓ t¸ch rêi lý tëng c¸ch m¹ng cña §¶ng,
cña d©n téc. Môc tiªu lý tëng cña chóng ta giai ®o¹n hiÖn nay lµ”D©n giµu- níc
m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh theo ®Þnh huíng X· héi chñ nghÜa”. V× lý tëng ®éc
lËp tù do cho Tæ quèc, hµng triÖu Thanh niªn ViÖt Nam ®· kh«ng sên lßng, kh«ng
tiÕc x¬ng m¸u gãp phÇn lµm nªn nh÷ng chiÕn th¾ng vÜ ®¹i cña d©n téc. Ngµy nay,
trong c«ng cuéc ®æi míi, C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ quª h¬ng, ®Êt níc, lý tëng
c¸ch m¹ng cña Thanh niªn ViÖt Nam lµ chiÕn th¾ng ®ãi nghÌo l¹c hËu, v¬n lªn ngang
tÇm thêi ®¹i v× sù phån vinh cña ®Êt níc, nh÷ng c«ng b»ng h¹nh phóc cho nh©n d©n
vµ v× chÝnh t¬ng lai t¬i s¸ng cña Tuæi trÎ. §ã chÝnh lµ sù cô thÓ ho¸ môc tiªu lý tëng
cña §¶ng, cña d©n téc trong lùc lîng tiªn phong : Thanh niªn ViÖt Nam.
II. Quan ®iÓm cña Chñ nghÜa M¸c-Lªnin, T tëng Hå ChÝ Minh vµ
cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c gi¸o
dôc lý tëng c¸ch m¹ng trong Thanh niªn.
1) Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin
Theo M¸c, giai cÊp v« s¶n chØ ®îc h×nh thµnh víi t c¸ch lµ mét giai cÊp khi ý thøc ®îc ®Þa vÞ vµ t¬ng lai cña m×nh. Nh÷ng c«ng nh©n tiªn tiÕn nhÊt hoµn toµn hiÓu râ
r»ng, t¬ng lai cña giai cÊp c«ng nh©n vµ do ®ã t¬ng lai cña nh©n lo¹i, hoµn toµn phô
thuéc vµo viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ c«ng nh©n ®ang lín lªn. Cuèi thÕ kû XIX, trong bèi
c¶nh cña x· héi t b¶n, M¸c cho r»ng, cÇn ph¶i gi¶i tho¸t cho thanh niªn khái sù t¸c
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®éng cã tÝnh chÊt ph¸ ho¹i cña hÖ thèng hiÖn ®¹i. ChÝnh M¸c ®· gäi thanh niªn lµ céi
nguån cña sù sèng cña d©n téc vµ giai cÊp c«ng nh©n lµ bé x¬ng cña mçi c¬ thÓ d©n
téc. Khi nãi vÒ vai trß gi¸o dôc thanh niªn, M¸c ®· nhÊn m¹nh:”C«ng t¸c gi¸o dôc sÏ
lµm cho nh÷ng ngêi trÎ tuæi cã kh¶ n¨ng n¾m v÷ng nhanh chãng toµn bé hÖ thèng
s¶n xuÊt trong thùc tiÔn”. T tëng cña M¸c lµ ph¶i tæ chøc gi¸o dôc c¸c tÇng líp thanh
niªn ®Ó hä n¾m v÷ng kü n¨ng, kü x¶o, quy tr×nh qu¶n lý s¶n xuÊt, sÏ hç trî cho viÖc
ph¸t triÓn toµn diÖn nh÷ng n¨ng lùc cña tÊt c¶ thµnh viªn cña x· héi ®îc x©y dùng
trªn nguyªn lý céng s¶n chñ nghÜa. ViÖc gi¸o dôc ®ã ph¶i lµm thêng xuyªn, liªn tôc,
gi¸o dôc ë trêng, líp vµ gi¸o dôc trong thùc tÕ lao ®éng. ¡nggen ®· nªu râ r»ng:
Thanh niªn kh«ng thÓ ®øng ngoµi chÝnh trÞ, chÝnh hiÖn thùc cuéc sèng ®·, ®ang vµ sÏ
cuèn hót tuæi trÎ vµo ®êi sèng chÝnh trÞ. Ngay khi 19-20 tuæi, trong c¸c th göi cho b¹n
bÌ, ¡nggen ®· chÕ nh¹o c¸i nguyÖn väng cña nh÷ng chµng trai, c« g¸i muèn sèng
b×nh lÆng, muèn “giam m×nh trong v¬ng quèc cña ®iÒn viªn” víi th¸i ®é “mò ni che
tai” bµng quan tríc thêi cuéc. Víi lßng høng khëi, víi niÒm tin v« h¹n vµo tiÒm n¨ng
cña thÕ hÖ trÎ ë §øc, «ng nhÊn m¹nh r»ng, thanh niªn kh«ng bao giê tho¶ m·n víi lý
tëng tríc ®©y, hä muèn ®îc tù do h¬n trong hµnh ®éng, hä khao kh¸t lËp chiÕn c«ng
vµ v× sù ®æi míi, hä s½n sµng hiÕn d©ng c¶ cuéc ®êi m×nh. Thanh niªn sÏ cã ®ñ søc
lùc vµ tµi n¨ng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn ®ang n¶y sinh trong ®êi sèng ®Êt níc.
§iÒu ®¸ng lu ý lµ niÒm tin Êy ®· ®îc nhen lªn trong t©m trÝ cña ¡nggen trong ®iÒu
kiÖn cña chÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ. Vµo n¨m 1845, ¡nggen ®· viÕt r»ng, chÝnh
thanh niªn §øc ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn cuéc c¸ch m¹ng trong t¬ng lai ë níc nµy.
Nguyªn t¾c cña gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ lµ g¾n lý luËn víi thùc tiÔn, kÕt hîp häc vµ hµnh.
ViÖc h×nh thµnh thÕ giíi quan khoa häc cho thanh niªn th«ng qua sù tham gia cña hä
vµo cuéc ®Êu tranh x· héi, vµo lao ®éng s¶n xuÊt, vµo nh÷ng c«ng viÖc thùc tÕ cô thÓ
hµng ngµy. ChÝnh ¡nggen lµ ngêi ®Çu tiªn sö dông thuËt ng÷”gi¸o dôc thùc tiÔn”.
¤ng cho r»ng, ®©y lµ c¬ së quan träng cña gi¸o dôc khoa häc-lµ c«ng cô m¹nh nhÊt
®Ó c¶i t¹o x· héi vµ ¡nggen dù b¸o r»ng “mét x· héi tæ chøc theo nguyªn t¾c céng
s¶n chñ nghÜa sÏ lµm cho nh÷ng thµnh viªn trong x· héi ®ã cã kh¶ n¨ng sö dông mét
c¸ch toµn diÖn n¨ng lùc ph¸t triÓn cña m×nh” ¡nggen lµ ngêi ®Çu tiªn ®a ra quan
niÖm nh:”®éi qu©n xung kÝch quyÕt ®Þnh cña ®¹o qu©n v« s¶n quèc tÕ”, “®éi hËu bÞ
cña §¶ng” ®Ó g¾n víi thanh niªn. Vµo n¨m 1853, khi “§¶ng cña M¸c” ®· kh¼ng ®Þnh
vÞ trÝ cña m×nh trªn vò ®µi lÞch sö, trong cuéc ®Êu tranh quyÕt liÖt chèng l¹i nh÷ng
®¹o luËt ®Æc biÖt cña BÝtm¸c, ¡nggen ®· viÕt:”chÝnh thÕ hÖ trÎ sÏ lµ nguån bæ sung
dåi dµo nhÊt cho §¶ng”. LuËn thuyÕt cña M¸c-¡nggen còng kh¼ng ®Þnh r»ng lùc lîng quÇn chóng nh©n d©n ®«ng ®¶o cÇn ®îc tËp hîp, tæ chøc vµ gi¸o dôc, sao cho
nh÷ng biÕn ®æi t tëng cña hä b¾t kÞp víi thêi ®¹i, ®i ®óng quü ®¹o cña dßng th¸c lÞch
sö ®ang cuén ch¶y.
Ph¸t triÓn s¸ng t¹o nh÷ng luËn ®iÓm cña M¸c vµ ¡nggen trong ®iÒu kiÖn lÞch sö míi,
Lªnin coi thanh niªn lµ”nguån sinh lùc chiÕn ®Êu cña c¸ch m¹ng”. «ng ®· luËn gi¶i
nh÷ng nguyªn nh©n lµm xuÊt hiÖn phong trµo thanh niªn, ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®Æc
®iÓm cña nã vµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ, sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a tæ chøc thanh niªn víi
§¶ng céng s¶n. Lªnin còng sím nh×n thÊy vai trß c¸ch m¹ng to lín kh«ng chØ ®èi víi
thanh niªn c«ng nh©n, mµ cßn c¶ ®èi víi thanh niªn häc sinh, sinh viªn. Ngêi thêng
xuyªn nh¾c nhë nh÷ng ngêi b¹n chiÕn ®Êu cña m×nh r»ng ph¶i kiªn tr× ®Êu tranh ®Ó
häp nhÊt phong trµo häc sinh, sinh viªn thµnh mét trµo lu chung theo tinh thÇn cña
chñ nghÜa M¸c c¸ch m¹ng. Lªnin cho r»ng, thµnh c«ng cña phong trµo thanh niªn
chÝnh lµ ë chç biÕt g¾n liÒn nhËn thøc lý luËn cña chñ nghi· M¸c, tri thøc khoa häc
víi sù tham gia trùc tiÕp cña hä vµo cuéc ®Êu tranh chÝnh trÞ cña giai cÊp v« s¶n.
§ång thêi Ngêi còng ®· phª ph¸n gay g¾t nh÷ng ®¶ng viªn b¶o thñ, kh«ng ®¸nh gi¸
®óng vai trß cña lùc lîng trÎ trong c¸ch m¹ng, coi thêng thanh niªn vµ chÕ diÔu sù
ng©y th¬, thiÕu kinh nghiÖm cña hä. Lªnin nhÊn m¹nh, cÇn cã th¸i ®é khoan dung, ®é
lîng víi líp trÎ vµ cÇn thiÕt ph¶i phßng ngõa khuynh híng “dÌ dÆt” cña c¸c c¸n bé
®¶ng viªn cho r»ng, líp trÎ tuy ®Çy nhiÖt t×nh vµ s¸ng kiÕn, nhng l¹i cha qua trêng
häc cuéc ®Êu tranh giai cÊp. Ngêi cho r»ng ®ã chØ lµ c¸i cí ®Ó khíc tõ viÖc sö dông
thanh niªn. Lªnin lu«n nh¾c nhë nh÷ng ngêi céng s¶n: cÇn ph¶i ®ßi hái ë thanh niªn
nhiÒu h¬n n÷a, cÇn ph¶i phª ph¸n mét c¸ch cã nguyªn t¾c nh÷ng khuyÕt ®IÓm cña hä,
cÇn ph¶i gi¸o dôc cho tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ nghÜa vô cña hä ®èi víi c¸ch
m¹ng, ngay tõ thuë thiÕu thêi. Cuéc ®Êu tranh ®Ó giµnh giËt thanh niªn kh«ng chØ
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
diÔn ra gi÷a giai cÊp v« s¶n víi giai cÊp t s¶n, gi÷a c¸c §¶ng céng s¶n vµ c¸c thÕ lùc
ph¶n ®éng, mµ cßn diÔn ra gi÷a nh÷ng ngêi céng s¶n ch©n chÝnh vµ bän c¬ héi chñ
nghÜa trong phong trµo c«ng nh©n.
Cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa c¬ héi ®· diÔn ra xung quanhvÊn ®Ò thanh niªn trªn
hai mÆt cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau: gi¸o dôc ai vµ gi¸o dôc nh thÕ nµo? Nh÷ng
phÇn tö c¬ héi quy nhiÖm vô trªn vµo viÖc ®µo t¹o nh÷ng ngêi cã v¨n ho¸, song ®øng
ngoµi chÝnh trÞ v× thÕ theo hä kh«ng nªn thu hót”qu¸ sím” thanh niªn voµ ho¹t ®éng
chÝnh trÞ. Lªnin ®· v¹ch trÇn lËp trêng c¶i l¬ng ®ã cña bän c¬ héi vµ cho r»ng, ®ã chØ
lµ thãi ®¹o ®øc gi¶ vµ chÝnh s¸ch ngu d©n kh«ng h¬n, kh«ng kÐm. Ngêi kh¼ng ®Þnh
râ lËp trêng cña nh÷ng ngêi céng s¶n ch©n chÝnh lµ cÇn ph¶i gi¸o dôc céng s¶n cho
thÕ hÖ trÎ vµ kÕt hîp viÖc gi¸o dôc Êy víi cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng
nh©n. ChÝnh v× thÕ, trong bµi diÔn v¨n t¹i §H III cña §oµn thanh niªn céng s¶n Nga.
Lªnin ®· chØ râ: Thanh niªn ph¶i häc chñ nghÜa céng s¶n trong mét trêng häc riªng
cña m×nh, trong mét tæ chøc ®éc lËp- ®ã lµ §oµn thanh niªn céng s¶n. Lªnin viÕt : “
ChØ khi nµo §oµn thanh niªn céng s¶n g¾n liÒn tõng bíc häc tËp, huÊn luyÖn vµ gi¸o
dôc cña m×nh víi cuéc ®Êu tranh chung cña tÊt c¶ nh÷ng ngßi lao ®éng chèng l¹i bãc
lét, th× lóc ®ã míi xøng ®¸ng víi danh hiÖu lµ ®oµn thÓ cña thÕ hÖ trÎ céng s¶n chñ
nghÜa”. Nãi chuyÖn víi §oµn thanh niªn céng s¶n, Lªnin yªu cÇu, cÇn gi¸o dôc
thanh niªn th«ng qua thùc tÕ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, trong häc tËp, c«ng t¸c, chiÕn
®Êu vµ trong cuéc sèng sinh ®éng cña quÇn chóng.
Nh÷ng t tëng cña M¸c, ¡nggen, Lªnin vÒ thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn ®éng thanh niªn
nªu trªn cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i thµnh 5 néi dung c¬ b¶n sau:
Mét lµ, kh¼ng ®Þnh râ vÞ trÝ, vai trß to lín cña tÇng líp thanh niªn trong x· héi míi vµ
chØ ra nh÷ng nhîc ®iÓm cña thanh niªn, còng nh nh÷ng vÊn ®Ò c¬ héi chñ nghÜa trong
phong trµo thanh niªn cÇn ®îc quan t©m chó ý.
Hai lµ, ®Æt ra cho §¶ng céng s¶n cÇn quan t©m, ch¨m sãc, gi¸o dôc, ®µo t¹o thanh
niªn th«ng qua sù nghiÖp ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña §¶ng, th«ng qua lao ®éng s¶n
xuÊt, c«ng t¸c, häc tËp, chiÕn ®Êu vµ trong ®êi sèng hiÖn thùc cña quÇn chóng nh©n
d©n.
Ba lµ, §oµn thanh niªn céng s¶n ph¶i lµ trêng häc Céng s¶n chñ nghÜa trong qu¸ tr×nh
gi¸o dôc, ®oµn kÕt tËp hîp thanh niªn, thùc hiÖn lý tëng c¸ch m¹ng cña §¶ng céng
s¶n.
Bèn lµ, c¸ch m¹ng lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng, sù nghiÖp cña thanh niªn.
N¨m lµ, nh÷ng luËn thuyÕt cña M¸c, ¡nggen, Lªnin ®· chØ ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ kh¶
n¨ng tËp hîp réng r·i quÇn chóng thanh niªn vµo ®éi h×nh lín cña Chñ nghÜa x· héi,
díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n
2) T tëng Hå ChÝ Minh
KÕ thõa nh÷ng di s¶n t tëng quý b¸u cña M¸c, ¡nggen vµ Lªnin, Hå ChÝ Minh ®·
ph¸t triÓn mét c¸ch s¸ng t¹o nh÷ng luËn ®iÓm M¸cxÝt vÒ vÞ trÝ, vai trß cña thanh niªn
trong x· héi, vÒ nhiÖm vô gi¸o dôc thanh niªn, vÒ §oµn thanh niªn céng s¶n trong
c«ng t¸c thanh niªn cña §¶ng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam:
Mét lµ, Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß, kh¶ n¨ng, ®éng lùc c¸ch m¹ng to lín
cña thanh niªn ®èi víi sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc vµ x©y dùng x· héi míi.
G¾n thanh niªn víi vËn mÖnh cña d©n téc, Ngêi ®· luËn gi¶i mét c¸ch gi¶n dÞ, thuyÕt
phôc r»ng:”Thanh niªn lµ ngêi chñ t¬ng lai cña níc nhµ. ThËt vËy, níc nhµ thÞnh hay
suy, yÕu hay m¹nh mét phÇn lín lµ do c¸c thanh niªn. Thanh niªn muèn lµm ngêi chñ
t¬ng lai cho xøng ®¸ng th× ngay hiÖn t¹i ph¶i rÌn luyÖn tinh thÇn vµ lùc lîng cña
m×nh, ph¶i ra lµm viÖc ®Ó chuÈn bÞ c¸i t¬ng lai ®ã”.
Hå ChÝ Minh nhËn râ vai trß quyÕt ®Þnh cña thanh niªn trong tiÕn tr×nh lÞch sö, nhËn
râ kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cña thanh niªn, hÕt lßng tin yªu thanh niªn. Ngêi lu«n ®Æt
thanh niªn trong t c¸ch lµ mét chñ thÓ ®ang ph¸t triÓn, ®ang ®îc tiÕp tôc hoµn thiÖn.
§iÒu ®ã cã nghÜa r»ng, thanh niªn nãi chung vµ trong mçi c¸ thÓ nãi riªng ®Òu cã c¶
mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu, ®Òu ®ang tiÒm Èn nh÷ng kh¶ n¨ng to lín còng nh nh÷ng mÆt
h¹n chÕ. ThÝ dô, mÆt m¹nh cña thanh niªn lµ:” H¨ng h¸i, xung phong”, mÆt yÕu
lµ”Hay chuéng h×nh thøc, Ýt xem xÐt kÕt qu¶” hoÆc ”®Çu voi ®u«i chuét”. H¬n thÕ,
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Hå ChÝ Minh thêng nh¾c nhë c¸n bé, ®¶ng viªn ph¶I”ch¨m lo d×u d¾t thanh niªn v×
thanh niªn cha tõng tr¶i vµ thiÕu kinh nghiÖm”.
Thùc tiÔn cho ta thÊy quan ®iÓm biÖn chøng trong viÖc nh×n nhËn, ®¸nh gi¸ thanh
niªn cña Hå ChÝ Minh lµm cho thanh niªn tù tin h¬n, ®ång thêi l¹i thÊy râ yªu cÇu
ph¶i phÊn ®Êu rÌn luyÖn.
Hai lµ, Hå ChÝ Minh ®· nªu t tëng vÒ chiÕn lîc”trång ngêi”, vÒ ®µo t¹o, båi dìng
thanh niªn thµnh líp ngêi cã ®øc, cã tµi, “võa hång, võa chuyªn”, kÕ tôc sù nghiÖp
c¸ch m¹ng mét c¸ch trung thµnh vµ xuÊt s¾c.
T tëng trªn ®îc c« ®äng l¹i, ®óc kÕt vµ n©ng cao tõ thùc tiÔn sinh ®éng cña h¬n nöa
thÕ kû l·nh ®¹o c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Ngêi nãi :”Båi dìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi
sau lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt”. Cã thÓ nãi ®©y lµ t tëng bao trïm nhÊt
cña Hå ChÝ Minh vÒ c«ng t¸c thanh niªn; båi dìng vµ ph¸t huy lùc lîng thanh niªn lµ
b¶n chÊt cña c«ng t¸c vËn ®éng thanh niªn theo t tëng Hå ChÝ Minh.
N¨m 1958, nãi chuyÖn t¹i líp häc chÝnh trÞ cña c¸c gi¸o viªn cÊp II vµ cÊp III toµn
miÒn B¾c, Hå ChÝ Minh ®· c¨n dÆn:” V× lîi Ých mêi n¨m th× ph¶i trång c©y, v× lîi Ých
tr¨m n¨m th× ph¶i trång ngêi”. ThËt ra kh«ng ph¶i ®Õn lóc ®ã Hå ChÝ Minh míi nghÜ
®Õn chiÕn lîc”trång ngêi”, mµ ngay tõ khi b¾t ®Çu cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng cña
m×nh, Hå ChÝ Minh ®· ý thøc mét c¸ch râ rµng vÒ chiÕn lîc”trång ngêi”, lu«n xem
®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng.
Ngêi ®· dµnh nhiÒu c«ng søc cho viÖc t¹o nªn nh÷ng h¹t gièng cho sù nghiÖp c¸ch
m¹ng, gi¸o dôc, rÌn luyÖn vµ ®µo t¹o nhiÒu thÕ hÖ thanh niªn níc ta trë thµnh nh÷ng
c¸n bé, ®¶ng viªn vµ chiÕn sÜ c¸ch m¹ng u tó, thµnh nh÷ng ngêi thõa kÕ x©y dùng chñ
nghÜa x· héi.
Do nhËn thøc ®îc mét c¸ch ®óng ®¾n vµ biÖn chøng vai trß lÞch sö, vÞ trÝ quan träng
cña thanh niªn mµ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, Hå ChÝ Minh lu«n lu«n
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¸o dôc thanh niªn. Trong hµng chôc bøc th vµ bµi viÕt cña Hå
ChÝ Minh göi cho thanh niªn, bµi nµo còng cã néi dung gi¸o dôc hÕt søc s©u s¾c, thÓ
hiÖn mét t×nh c¶m ®Æc biÖt víi thÕ hÖ trÎ. Trong bµi nãi chuyÖn t¹i §¹i héi §¶ng bé
Hµ Néi ngµy 1-2-1961 Ngêi nãi :”T«i lu«n lu«n nãi ®Õn thanh niªn” vµ khuyªn :”C¸c
em h·y nghe lêi t«i, lêi cña mét ngêi anh lín lóc nµo còng ©n cÇn mong mái cho c¸c
em ®îc giái giang”.
Trong t tëng Hå ChÝ Minh vÒ néi dung gi¸o dôc thanh niªn, vÊn ®Ò gi¸o dôc toµn diÖn
lu«n ®îc coi träng, trong ®ã nhiÖm vô båi dìng lý tëng, ®¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ n¨ng
lùc ho¹t ®éng thùc tiÔn cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng vµ then chèt. N¨m ®iÒu Hå ChÝ
Minh c¨n dÆn thanh niªn nh©n ngµy Quèc kh¸nh 2-9-1965 thÓ hiÖn rÊt râ mong
muèn cña Ngêi lµ: trong viÖc gi¸o dôc vµ häc tËp ph¶i chó träng ®ñ c¸c mÆt: ®¹o ®øc
c¸ch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n ho¸, kü thuËt, lao ®éng vµ s¶n xuÊt. §©y
lµ mét luËn ®iÓm rÊt quan träng cña Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc thanh niªn.
Hå ChÝ Minh nhiÒu lÇn c¨n dÆn c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh niªn r»ng, cÇn gióp
thanh niªn x©y dùng cho m×nh lÏ sèng cao ®Ñp. Ngêi d¹y thanh niªn ph¶i sèng cã lý
tëng vµ chØ râ r»ng”lý tëng cña thanh niªn ta ngµy nay lµ ®éc lËp, tù do, thèng nhÊt
Tæ quèc vµ chñ nghÜa x· héi”. Ph¶I “Trung víi níc, hiÕu víi d©n” vµ” lµm cho d©n
giµu níc m¹nh” ®Ó “ai còng cã c¬m no ¸o mÆc, ai còng ®îc häc hµnh”. “NhiÖm vô
cña thanh niªn kh«ng ph¶I lµ ®i hái níc nhµ ®· lµm cho m×nh nh÷ng g×. Mµ ph¶i tù
hái m×nh ®· lµm g× cho níc nhµ. M×nh ph¶i lµm thÐ nµo cho Ých níc lîi nhµ nhiÒu
h¬n”.
Trong nhiÖm vô gi¸o dôc, ®µo t¹o, båi dìng thanh niªn, Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh
ph¶i ®µo t¹o, båi dìng hä thµnh nh÷ng ngêi “cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng thùc tiÔn, kh«ng
nªn ®µo t¹o ra nh÷ng con ngêi chØ thuéc s¸ch lµu lµu”. C«ng cuéc ®æi míi ®ang diÔn
ra trªn ®Êt níc ta ngµy nay ®ßi hái rÊt cao ë thanh niªn vÒ nhiÒu mÆt, trong ®ã næi lªn
lµ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng thùc tiÔn cña tõng con ngêi. Tõ ®ã chóng ta míi cµng thÊy râ
tÇm nh×n cao réng cña Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc, vËn ®éng thanh niªn.
Ch¨m lo ®µo t¹o, båi dìng, gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn, ph¸t huy vai
trß cña thanh niªn trong x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng, Nhµ
níc vµ toµn x· héi. §©y còng lµ mét néi dung quan träng trong t tëng Hå ChÝ Minh
vÒ vËn ®éng thanh niªn.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3) Quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
Ph¸t huy t tëng Hå ChÝ Minh, trong khi ho¹t ®éng bÝ mËt còng nh khi l·nh ®¹o chÝnh
quyÒn, b¶o vÖ vµ x©y dùng Tæ quèc, Trung ¬ng §¶ng, Bé ChÝnh trÞ vµ Ban bÝ th §¶ng
ta ®· nhiÒu lÇn cã nghÞ quyÕt, chØ thÞ vÒ c«ng t¸c thanh niªn. Trong thêi kú ®æi míi,
Héi nghÞ Trung ¬ng lÇn thø 4 (kho¸ VII) ®· cã NghÞ quyÕt vÒ thanh niªn, kh¼ng
®Þnh:”Sù nghiÖp ®æi míi cã thµnh c«ng hay kh«ng, ®Êt n¬c bíc vµo thÕ kû XXI cã vÞ
trÝ xøng ®¸ng trong céng ®ång thÕ giíi hay kh«ng, c¸ch m¹ng ViÖt Nam cã v÷ng bíc
trªn con ®êng XHCN hay kh«ng phÇn lín tuú thuéc vµo lùc lîng thanh niªn, vµo viÖc
båi dìng rÌn luyÖn thÕ hÖ thanh niªn; c«ng t¸c thanh niªn lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña
d©n téc, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña c¸ch m¹ng”.
T¹i §¹I héi lÇn thø VIII quyÕt ®Þnh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt níc
theo ®Þnh híng XHCN, b¸o c¸o chÝnh trÞ nhÊn m¹nh:”Coi träng h¬n n÷a viÖc gi¸o
dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ vÒ chÝnh trÞ, t tëng, v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp, ®¹o ®øc, lèi
sèng”,”Coi träng båi dìng lý tëng c¸ch m¹ng, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ
Minh cho thÕ hÖ trΔ vµ kh¼ng ®Þnh:” Ch¨m lo gi¸o dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ lµ tr¸ch
nhiÖm cña §¶ng, Nhµ níc, c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ, cña gia ®×nh, nhµ trêng vµ cña toµn x· héi.
Nh×n trong lÞch sö còng nh hiÖn t¹I, chóng ta thÊy râ Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng,
Nhµ níc ta lu«n lu«n:
+ Coi träng viÖc båi dìng, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ lµ mét vÊn ®Ò träng t©m cña c¸ch m¹ng,
lµ trung t©m cña chiÕn lîc x©y dùng con ngêi, quan hÖ tíi t¬ng lai cña d©n téc, tiÒn
®å cña sù nghiÖp c¸ch m¹ng XHCN trªn ®Êt níc ta.
+ NhÊn m¹nh ph¶i båi dìng toµn diÖn c¶ ®¹o ®øc vµ tµI n¨ng cho líp trÎ, ®Æc biÖt
quan t©m”båi dìng lý tëng c¸ch m¹ng”, “nu«i dìng hoµi b·o lín…” cho thanh niªn,
®Ó h×nh thµnh mét líp thanh niªn nam n÷ u tó, v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, kiªn ®Þnh con
®êng XHCN”, “tù lËp tù cêng”, “n¨ng ®éng s¸ng t¹o, lµm chñ khoa häc vµ c«ng nghÖ
míi, v¬n lªn ngang tÇm thêi ®¹i, s¸nh vai cïng thanh niªn c¸c níc trªn thÕ giíi”
(NQTW4).
III. Lý tëng c¸ch m¹ng trong thêi kú C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸
C¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa kÝch thÝch sù ®ua tranh, sù s¸ng t¹o
®Ó mçi thanh niªn kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh víi t c¸ch mét chñ thÓ kinh tÕ x· héi
trong céng ®ång. C¬ chÕ ®ã võa ®ßi hái, võa t¹o ra c¬ së vËt chÊt-kinh tÕ cÇn thiÕt ®Ó
më réng d©n chñ trong x· héi, gi¶I phãng mäi n¨ng lùc s¸ng t¹o cña con ngêi...MÆt
kh¸c, kinh tÕ thÞ trêng ngay trong trêng hîp ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa còng khã
tr¸nh khái sù ph©n ho¸ giµu nghÌo; kÝch thÝch mét bé phËn thanh niªn chØ lÊy lîi Ých
vËt chÊt tríc m¾t lµ tÊt c¶, nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp vµ lý tëng cao c¶ kh«ng
lµ g× c¶. Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc lµm giµu chÝnh ®¸ng, sù c¹nh tranh lµnh m¹nh
trong kh«ng Ýt trêng hîp cßn bÞ nh÷ng c¸i ®èi lËp víi nã lÊn ¸t. BÖnh thùc dông ch¹y
theo ®ång tiÒn lµm b¨ng ho¹i mét sè truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc cã chiªï híng
gia t¨ng. Bªn c¹nh mét bé phËn thanh niªn h¨ng say häc tËp, ham t×m tßi, ham ph¸t
hiÖn c¸i míi mang gi¸ trÞ tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi, còng xuÊt hiÖn mét bé
phËn thanh niªn hoÆc b»ng lßng víi tr×nh ®é häc vÊn thÊp, miÔn lµ kiÕm ®îc nhiÒu
tiÒn hoÆc ch¹y theo b»ng c¸ch h×nh thøc b»ng nhiÒu thñ ®o¹n phi ®¹o ®øc.
§Êu tranh h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tr¸i chiÒu cña c¬ chÕ thÞ trêng, biÕn nh÷ng mÆt
tÝch cùc cña c¬ chÕ ®ã thµnh xung lùc néi t¹I cña qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i hãa cÇn ®îc xem lµ mét néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c t tëng ®èi víi
thanh niªn.
NhiÖm vô cña thanh niªn lµ ®oµn kÕt thèng nhÊt, mçi ngêi ®Òu x¸c ®Þnh cho m×nh
môc tiªu chung cña ®Êt níc ®ã lµ d©n giÇu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi rÊt c¬ b¶n ®ã lµ c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt níc do §¶ng
khëi xíng vµ l·nh ®¹o ®· t¹o ®IÒu kiÖn cho thanh niªn phÊn ®Êu trëng thµnh vÒ nhiÒu
mÆt. Nhng c¬ chÕ míi còng ®Æt ra cho thanh niªn nh÷ng vÊn ®Ò : ®ã lµ sù biÕn ®éng
ngµy cµng s©u s¾c vÒ thµnh phÇn, c¬ cÊu, ®èi tîng. §Æc biÖt ®· xuÊt hiÖn nh÷ng kh¸c
biÖt nhÊt lµ vÒ quan niÖm, vÒ ®¹o ®øc, lèi sèng cña thanh niªn víi c¸c bé phËn kh¸c
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trong x· héi vµ ngay trong néi bé thanh niªn. ChÝnh v× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc
gi¸o dôc, x©y dùng lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong thêi kú C«ng nghiÖp ho¸,
HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng.
Lý tëng c¸ch m¹ng cña thanh niªn,lµ mét kh¸i niÖm cã néi hµm kh¸ réng, bao gåm
lý tëng chÝnh trÞ, lý tëng ®¹o ®øc, lý tëng lao ®éng nghÒ nghiÖp vµ lý tëng thÈm mü.
Do nhËn thøc cha ®Çy ®ñ vÒ vÊn ®Ò nµy mµ trªn thùc tÕ viÖ ®Þnh híng vµ tæ chøc qu¸
tr×nh gi¸o dôc lý tëng cho thanh niªn kh«ng tr¸nh khái phiÕn diÖn, thêng chØ thiªn vÒ
néi dung chÝnh trÞ-x· héi, cha coi träng c¸c néi dung kh¸c, Ýt chó ý ®Õn c¸i t«i, c¸i
riªng kh«ng thÓ thiÕu cña ngêi thanh niªn lµm cho néi dung lý tëng võa thiÕu, l¹i võa
®¬n ®iÖu x¬ cøng, phÇn nµo lµm h¹n chÕ kÕt qu¶ gi¸o dôc.
V× thÕ, ®Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn trong thêi kú
C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc tríc tiªn cÇn ph¶i hiÓu râ h¬n néi dung cña
nã:
a) Lý tëng chÝnh trÞ cña thanh niªn ViÖt Nam hiÖn nay ®ã chÝnh lµ ®éc lËp d©n téc vµ
chñ nghÜa x· héi, lµ ý thøc vÒ niÒm tù hµo d©n téc quyÕt v¬n lªn chiÕn th¾ng ®ãi
nghÌo, l¹c hËu ®Ó s¸nh vai cêng quèc n¨m ch©u, lµm r¹ng danh tæ quèc. §ã chÝnh
lµ hoµi b·o lín ®Ó gãp søc m×nh vµo sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ cña
d©n téc. KÕt qu¶ ®IÒu tra x· héi häc liªn tôc trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, nh÷ng kÕt
qu¶ ho¹t ®éng vµ lao ®éng s¸ng t¹o trong thùc hiÖn 2 phong trµo lín “Thanh niªn
lËp nghiÖp - Tuæi trÎ gi÷ níc” vµ sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu h¬n, ®a d¹ng h¬n
nh÷ng g¬ng thanh niªn tiªn tiÕn, ®· cho thÊy râ néi dung nªu trªn cña lý tëng
chÝnh trÞ cña tuyÖt ®¹I ®a sè thanh niªn ViÖt Nam. Lý tëng chÝnh trÞ lµ h¹t nh©n
cèt lâi cña lý tëng C¸ch m¹ng. Gi¸o dôc h×nh thµnh lý tëng chÝnh trÞ cho thanh
niªn lµ nhiÖm vô c¬ b¶n nhÊt.
b) Lý tëng ®¹o ®øc : §ã chÝnh lµ niÒm tin vµ ý thøc chÊp hµnh c¸c chuÈn mùc cña
céng ®ång vµ x· héi, t×nh c¶m “Uèng níc nhí nguån” t«n träng ®¹o lý, lßng vÞ
tha “Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n”, lµ th¸i ®é tr¸ch nhiÖmvíi ngêi th©n, ý thøc
®Êu tranh chèng l¹I c¸i xÊu, c¸i gi¶ dèi, sèng chung thuû gi¶n dÞ. Lý tëng ®¹o ®øc
cña ngêi thanh niªn hiÖn nay chÝnh lµ sù tiÕp nèi vµ kÕ thõa truyÒn thèng ®¹o lý
d©n téc, lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch thanh niªn, ng¨n
chÆn vµ chèng l¹i mét c¸ch c¬ b¶n sù t¸c ®éng cña mÆt tr¸i c¬ chÕ thÞ trêng. Nã
gióp cho thanh niªn héi nhËp nhng kh«ng hoµ tan, nhËp cuéc nhanh, ph¸t triÓn
v÷ng ch¾c.
c) Lý tëng häc tËp vµ nghÒ nghiÖp: HiÕu häc lµ mét truyÒn thèng quÝ b¸u cña d©n
téc. KÕ thõa nã c¸c thÕ hÖ thanh niªn ViÖt Nam ®· kh«ng chØ mét lÇn thÓ hiÖn ý
chÝ kh¾c phôc khã kh¨n v¬n lªn häc tËp vµ häc giái. Lý tëng häc tËp cña thanh
niªn ngµy nay vÉn lµ häc ®Ó lµm ngêi ®Ó phông sù tæ quèc, phông sù nh©n d©n nh
lêi B¸c d¹y. Muèn vËy ngêi thanh niªn võa cÇn n¾m v÷ng c¸c ®Ønh cao tri thøc,
lµm chñ khoa häc, võa ph¶i tinh th«ng mét nghÒ ®Ó s½n sµng lao ®éng t¹o ra cña
c¶i vËt chÊt s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi, ®Ó sèng vµ ph¸t triÓn. Kh«ng nh÷ng
n©ng cao tr×nh ®é, thêng xuyªn bæ sung tri thøc míi, cã nghÒ nghiÖp v÷ng vµng,
®îc lµm viÖc ®óng chuyªn m«n ®Ó cã thu nhËp cao vµ s½n sµng thÝch øng nhanh
víi sù thay ®æi chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®ã chÝnh lµ lý tëng nghÒ nghiÖp cña thanh
niªn. ViÖc gi¸o dôc lý tëng häc tËp ®Ó lËp nghiÖp ®· vµ ®ang ®îc §oµn thanh niªn
lµm kh¸ tèt. Tuy nhiªn, viÖc ®Þnh híng nghÒ nghiÖp, viÖc tuyÓn chän ®µo t¹o vµ sö
dông nghÒ nghiÖp cho thanh niªn hiÖn nay cßn nhiÒu viÖc ®Ó cÇn nghiªn cøu.
d) Lý tëng thÈm mü: §ã chÝnh lµ c¸ch nh×n nhËn vµ xu híng v¬n tíi c¸i ®Ñp ®óng
®¾n ch©n thiÖn mü, c¸i ®Ñp b¶n chÊt trong cuéc sèng vµ trong nghÖ thuËt. B¶n
chÊt cña con ngêi lµ híng tíi, v¬n tíi c¸i ®Ñp. Tuy nhiªn ®ã lµ mét qu¸ tr×nh mang
nÆng tÝnh chñ quan vµ chÞu sù t¸c ®éng cña gi¸o dôc. Sù thay ®æi nhanh chãng
cña cuéc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn, cïng víi sù t¸c ®éng liªn tôc vµ m¹ng mÏ cha
tõng cã cña qu¶ng c¸o vµ nghÖ thuËt qu¶ng c¸o díi mäi h×nh thøc ®· lµm cho qu¸
tr×nh ®Þnh híng lý tëng thÈm mü Ýt ®îc chó ý, cµng xa thªm kho¶ng c¸ch víi yªu
cÇu cÇn ph¶i cã vµ nhu cÇu cña ®«ng ®¶o thanh niªn ngµy nay. NÕu kh«ng cã c¸i
nh×n ®óng vÒ c¸i ®Ñp, nÕu kh«ng thÈm ®Þnh hoÆc c¶m nhËn chÝnh x¸c vÒ nghÖ
thuËt sÏ dÉn tíi bÞ ph¸t triÓn lÖch l¹c trong nh©n c¸ch thanh niªn, vµ ®ã chÝnh lµ
nguy c¬ ®¸nh mÊt b¶n s¾c hoÆc nhËn thøc sai lÖch, thËm trÝ ®èi lËp víi t×nh c¶m
thÈm mü cña chÝnh cha anh.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Cã thÓ nãi ®ã lµ 4 néi dung c¬ b¶n nhÊt cña lý tëng C¸ch m¹ng mµ ngêi thanh niªn
ViÖt Nam nãi chung hiÖn nay cÇn cã. NhËn thøc vÒ néi dung gi¸o dôc lý tëng nªu
trªn cho thÊy qu¸ tr×nh ®Þnh híng vµ tæ chøc gi¸o dôc nh»m h×nh thµnh lý tëng C¸ch
m¹ng cho thanh niªn nh×n chung cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆt kh¸c, cho thÊy ®óng lµ mét
qua tr×nh phong phó, ®a d¹ng vµ rÊt hÊp dÉn c¶ ®èi víi c¸c nhµ gi¸o dôc vµ tÇng líp
thanh niªn ngµy nay. Gi¸o dôc lý tëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn lµ nhiÖm vô c¬ b¶n
quan träng nhÊt cña §oµn TNCS Hå ChÝ Minh.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng
m¹ng cho thanh niªn ë thµnh phè Hµ Néi
I.
c¸ch
Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn ViÖt Nam trong nh÷ng
n¨m ®æi mãi
Thùc tr¹ng t×nh h×nh thanh niªn vÒ niÒm tin lý tëng vµ ®Þnh híng gi¸ trÞ
TÝnh ®Õn ngµy 1-4-1999, d©n sè c¶ níc lµ 76.324.753 ngêi, trong ®ã, ®é tuæi thanh
niªn lµ 21.523.358 ngêi, chiÕm 28,2% d©n sè. So víi n¨m 1989, ®Õn n¨m 1999 d©n
sè ë ®é tuæi thanh niªn t¨ng lªn trªn 3 triÖu ngêi. Theo sè liÖu dù b¸o ®Õn n¨m 2005
sÏ lµ 25.047.625 ngêi, chiÕm 28,9% d©n sè.
Thanh niªn níc ta lµ mét bé phËn quan träng cña d©n téc, lµ t¬ng cña lai Tæ quèc.
Trong nh÷ng n¨m qua, nh×n chung thanh niªn h¨ng h¸I tham gia vµo c¸c phong trµo
c¸ch m¹ng do §¶ng vµ §oµn ®Ò ra. Tríc nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p cña t×nh h×nh thÕ
giíi vµ khu vùc, còng nh nh÷ng khã kh¨n cña ®Êt níc ta trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ®a
sè thanh niªn ta ®· biÓu thÞ niÒm tin tuyÖt ®èi vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ñng hé vµ
tham gia tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ c«ng cuéc ®æi míi vµ thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc.
Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, thanh niªn níc ta ®· tõng bíc trëng thµnh cïng toµn
§¶ng, toµn d©n vît qua biÕt bao thö th¸ch, ®a sù nghiÖp ®æi míi ®¹t ®îc nhiÒu thµnh
tùu quan träng. KÕt qu¶ ®IÒu tra vÒ t×nh h×nh thanh niªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
cho thÊy tû lÖ thanh niªn ViÖt Nam tin tëng vµ ñng hé thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi
®Êt níc do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o ngµy cµng t¨ng: n¨m 1990: 71%; n¨m
1998: 83,6%; n¨m 1999: 92,9%. §©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó gãp phÇn tÝch cùc ®a
®Êt níc tõng bíc tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, t¹o thÕ vµ lùc míi ®Ó bíc
vµo thêi kú ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸. Thanh niªn ®· tÝch cùc phÊn
®Êu víi tinh thÇn n¨ng ®éng, tù lùc, tù cêng, tù v¬n lªn lËp th©n, lËp nghiÖp kh«ng
cam chÞu nghÌo nµn, l¹c hËu, gãp phÇn hiÖn thùc ho¸ môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, mÉu ngêi lý tëng ®îc thanh niªn x¸c ®Þnh phï hîp víi yªu
cÇu vµ ®iÒu kiÖn míi cña sù ph¸t triÓn ®Êt níc vµ thêi ®¹i. NÕu nh trong chiÕn tranh
cøu níc, mÉu ngêi lý tëng cña thanh niªn lµ “anh bé ®éi cô Hå”, trong thêi kú bao
cÊp mÉu h×nh lý tëng cã phÇn nµo chung chung trõu tîng (nh lµm chñ tËp thÓ, cã t tëng ®óng vµ t×nh c¶m ®Ñp...) th× hiÖn nay mÉu ngêi lý tëng cña thanh niªn cô thÓ h¬n,
thiÕt thùc h¬n vµ sinh ®éng h¬n. §ã lµ nh÷ng con ngêi cã trÝ tuÖ, giái chuyªn m«n,
th¹o viÖc, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o; cã kh¶ n¨ng thÝch øng cao víi hoµn c¶nh míi, cã b¶n
lÜnh, trung thùc, gi÷ ®îc ch÷ tÝn víi mäi ngêi; biÕt quý träng vµ tiÕt kiÖm thêi gian,
quan t©m ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng hiÖu qu¶; cã chÝ tiÕn thñ, tiÕp cËn víi khoa häc,
c«ng nghÖ hiÖn ®¹I; cã ý thøc hîp t¸c, t«n träng kû c¬ng, ph¸p luËt vµ cã ý thøc kû
luËt. C¸c ®Æc trng nµy võa lµ biÓu hiÖn cô thÓ, võa lµ tiÒn ®Ò trong viÖc ®Þnh híng gi¸
trÞ ®Ó thanh niªn chñ ®éng bíc vµo cuéc sèng. Trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nh©n c¸ch
cña m×nh, thanh niªn gãp phÇn tÝch cùc thùc hiÖn lý tëng ®éc lËp d©n téc, d©n chñ,
d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh theo ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa. Khi ®êi sèng vËt chÊt ®îc c¶i thiÖn th× ®Þnh híng gi¸ trÞ cña thanh niªn cã xu
híng t¨ng ë c¸c gi¸ trÞ x· héi tinh thÇn. Vèn hµnh trang cña mçi thanh niªn tù chuÈn
bÞ ®Ó bíc vµo thÕ kû míi, cuéc sèng míi ®îc thanh niªn x¸c ®Þnh rÊt râ rµng: 88,2%
cho r»ng cÇn cã søc khoÎ tèt; 76,4% cÇn cã nghÒ nghiÖp, kiÕn thøc chuyªn m«n
v÷ng; 73,6% cÇn cã ý chÝ nghÞ lùc tèt; 69,8% cã niÒm tin ®èi víi mäi ngêi vµ 59,9%
cÇn cã hiÓu biÕt réng vÒ x· héi. §©y chÝnh lµ c¬ së ®Ó tõng bíc h×nh thµnh nh©n c¸ch
®éc lËp, tinh thÇn tù lùc c¸nh sinh trong thanh niªn, chèng l¹I t©m lý bao cÊp, û l¹i
kh¸ nÆng nÒ trong thanh niªn tríc ®©y.
b) Nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ cña thanh niªn vÒ niÒm tin, lý tëng vµ ®Þnh híng gi¸ trÞ
Nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ céng víi mÆt tr¸I cña c¬
chÕ thÞ trêng, sù yÕu kÐm, thiÕu ®ång bé trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, x· héi vµ c¸c
hiÖn tîng tiªu cùc, ®Æc biÖt lµ tÖ tham nhòng, bu«n lËu ®· t¸c ®éng kh«ng tèt ®Õn t tëng, nhËn thøc, niÒm tin lý tëng, lèi sèng cña thanh niªn, c¶n trë viÖc ph¸t huy tÝnh
tÝch cùc x· héi cña thanh niªn. MÆt kh¸c, mét bé ph¹n c¸n bé, c«ng chøc tho¸i ho¸,
biÕn chÊt, tham nhòng, quan liªu, c¬ héi ¶nh hëng kh«ng nhá tíi niÒm tin, lý tëng
cña thanh niªn. Trong b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn ®éng thanh
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
niªn cña Ban D©n vËn Thµnh uû thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· chØ râ: “ý thøc chÝnh trÞ
trong mét bé phËn lín thanh niªn cha thËt s©u s¾c...Cha cã lý tëng x· héi chñ nghÜa,
nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi, vÒ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cßn m¬ hå; t tëng väng
ngo¹i, sïng ngo¹i vÉn cßn; mét bé phËn Ýt quan t©m ®Õn chÝnh trÞ, thêi cuéc. Tinh
thÇn d©n téc trong thanh niªn cßn dõng l¹i ë nhËn thøc t tëng, cha thËt sù chuyÓn
thµnh hµnh vi tr¸ch nhiÖm râ rÖt trong c«ng viÖc øng xö hµng ngµy, nhÊt lµ trong
hµnh ®éng tù gi¸c ®èi víi sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vµ thµnh
phè”. Khi nghiªn cøu vÒ “M« h×nh ho¹t ®éng cña §oµn thanh niªn ngo¹I thµnh Hµ
Néi”, Thµnh §oµn Hµ Néi còng cã kÕt qu¶ t¬ng tù: 89% c¸n bé §oµn n«ng th«n lµm
v× tr¸ch nhiÖm ph©n c«ng vµ chØ cã 11% tù nguyÖn ®Õn víi ho¹t ®éng chÝnh trÞ - x·
héi. NhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thanh niªn, cã 57,6% c¸n bé §¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c ban
ngµnh ®oµn thÓ cÊp huyÖn vµ cÊp c¬ së cho r»ng thanh niªn hiÖn nay chñ yÕu lo lµm
¨n kinh tÕ, Ýt quan t©m ®Õn chÝnh trÞ. ThÕ giíi quan, nh©n sinh quan c¸ch m¹ng cña
chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh cha thÊm nhuÇn s©u s¾c vµo mét bé
phËn thanh niªn. Cha cã nhiÒu thanh niªn tù nguyÖn häc tËp lý luËn chÝnh trÞ, say mª
c¸c m«n häc M¸c - Lªnin. Trªn thùc tÕ nhiÒu thanh niªn kh«ng cã viÖc lµm, bÕ t¾c
trong cuéc sèng ®· t×m ®Õn t«n gi¸o, coi ®ã lµ chç dùa vµ lèi tho¸t. HiÖn tîng thanh
niªn ®i tu, chÞu ¶nh hëng cña c¸c t«n gi¸o, cña mª tÝn dÞ ®oan vµ hÖ t tëng duy t©m
®ang t¨ng lªn ë mét sè ®èi tîng thanh niªn lµm ¶nh hëng ®Õn t tëng, tinh thÇn cña
thanh niªn, lµ mét hiÖn tîng cÇn ®îc quan t©m nghiªn cøu, gi¶i quyÕt trong qu¸ tr×nh
t¸c ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi.
Qua viÖc tiÕn hµnh ®iÒu tra x· héi häc cña Ban D©n vËn TW trong c¸n bé §¶ng,
chÝnh quyÒn, MÆt trËn c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n, th«ng qua hÖ thèng Ban D©n vËn c¸c
cÊp cña 11 tØnh, thµnh phè: Long An, CÇn Th¬, Cµ Mau, TP. Hå ChÝ Minh, Qu¶ng
Ng·i, L©m §ång, §¾c L¾c, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Hµ Nam vµ TP. Hµ Néi, cã thÓ
®¸nh gi¸ thùc trang thanh niªn vµ c«ng t¸c vËn ®éng thanh niªn cña §¶ng ta trong
nh÷ng n¨m ®æi míi.
§iÒu ®¸ng quan t©m lµ c¸c chØ sè ë trong b¶ng 1, khi xö lý gi÷a c¸c tØnh, thµnh phè
ph¶n ¸nh kh¸ ®ång ®Òu, nhÊt qu¸n. Ch¼ng h¹n, vÒ viÖc lµm, nghÒ nghiÖp th× ë Long
An lµ 91%; CÇn Th¬ 90%; Cµ Mau 89%; TP.Hå ChÝ Minh 89%; Qu¶ng Ng·I 91%;
L©m §ång 86%; §¾c L¾c 81%; Hµ Giang, Tuyªn Quang 81%; Hµ Nam 87% vµ TP.
Hµ Néi 89%. Nhng trong 11 chØ sè cña b¶ng 1 vµ sè liÖu xö lý t¬ng quan gi÷a c¸c
tØnh, thµnh phè vÒ thanh niªn víi lý tëng vµ con ®êng x· héi chñ nghÜa th× ph¶n ¸nh
kh¸c nhau : Long An 60%; CÇn Th¬ 68%; Cµ Mau 77%; Qu¶ng Ng·I 66%; L©m
§ång 67%; Hµ Giang, Tuyªn Quang 70%; Hµ Nam 65%; TP.Hµ Néi 44% vµ TP.Hå
ChÝ Minh chØ cã 34%. §IÒu cÇn chó ý lµ chØ sè “thanh niªn víi lý tëng vµ con ®êng
x· héi chñ nghÜa’ trong b¶ng c©u hái xÕp sè 1, nhng khi kÕt qu¶ thu ®îc th× chØ sè
nµy xÕp ë vÞ trÝ sè 11. VÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta lµ cÇn ph¶i chó ý vµ quan t©m h¬n
n÷a tíi c«ng t¸c ®Þnh híng gi¸o dôc lý tëng x· héi chñ nghÜa cho thanh niªn, ®Æc biÖt
lµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ thµnh phè Hµ Néi.
II. §Æc ®iÓm, t×nh h×nh thµnh phè Hµ Néi vµ thanh niªn thµnh
phè Hµ Néi
1) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thµnh phè Hµ Néi
Cæ Loa - Th¨ng Long – Hµ Néi lµ ®Þa danh tiªu biÓu cho lÞch sö ngµn n¨m v¨n hiÕn
cña d©n téc ta, lµ tr¸i tim cña c¶ níc, lµ ®Çu n·o chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia, trung
t©m lín vÒ v¨n ho¸, khoa häc, gi¸o dôc, kinh tÕ vµ giao dÞch quèc tÕ.
Qua nh÷ng lÇn thay ®æi ®Þa giíi hµnh chÝnh, Hµ Néi ngµy nay bao gåm 7 quËn, 5
huyÖn trªn diÖn tÝch 918,46 km2 víi gÇn 2,7 triÖu d©n, chiÕm 3,5% d©n sè c¶ níc.§©y
còng lµ n¬i cã mËt ®é d©n sè cao nhÊt c¶ níc, kho¶ng 2900 ngêi/km2.
*T×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi
Lµ trung t©m lín vÒ kinh tÕ, hiÖn nay c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch tÝch cùc theo híng
c«ng nghiªp-th¬ng m¹I, dÞch vô vµ n«ng nghiÖp. Hµ Néi ®ang khëi s¾c víi tèc ®é
t¨ng trëng kinh tÕ kh¸. Trong 3 n¨m 1996-1998, tæng s¶n phÈm néi ®Þa (GDP) t¨ng
b×nh qu©n hµng n¨m 11,6%.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, trong nh÷ng n¨m qua, Hµ Néi ®· tËp trung kh¸ tèt
cho sù nghiÖp ph¸t triÓn v¨n ho¸-x· héi vµ c¶I t¹o, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt.
Víi hÖ thèng gÇn 60 häc viÖn, trêng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, 12 th viÖn tæng hîp vµ
chuyªn ngµnh, n¬i ®ãng trô së cña c¸c nhµ h¸t, c¸c nhµ s¶n xuÊt b¸o chÝ cña Trung ¬ng, Hµ Néi ®· thµnh mét trung t©m v¨n ho¸-gi¸o dôc cña ®Êt níc, n¬i héi tô vµ ph¸t
huy tµi n¨ng, trÝ tuÖ cña d©n téc vÒ mäi mÆt.
Qua 4 n¨m nç lùc tiÕp tôc thùc hiÖn ®æi míi ®êi sèng cña ®¹i bé phËn nh©n d©n ngµy
cµng ®îc c¶i thiÖn, mét bé phËn giµu lªn; ch¬ng tr×nh “xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo” ®îc thùc
hiÖn tÝch cùc, Hµ Néi ®· gi¶m ®îc 45% sè hé nghÌo (tõ 20.106 hé n¨m1996 cßn
11.120 hé n¨m 1999); d©n chñ x· héi ngµy cµng ®îc më réng; Qu¶n lý ®« thÞ, m«i trêng v¨n ho¸-x· héi ®· vµ ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc; An ninh, quèc phßng
ngµy cµng ®îc gi÷ v÷ng; Nh©n d©n phÊn khëi tin tëng vµo sù nghiÖp ®æi míi.
1) T×nh h×nh, ®Æc ®iÓm thanh niªn thµnh phè Hµ Néi
Lµ lùc lîng ®¸ng kÓ trong d©n sè thµnh phè, nh×n chung thanh niªn Hµ Néi cã tr×nh
®é v¨n ho¸ cao, n¨ng ®éng, thÝch øng nhanh víi c¬ chÕ míi, ®Æc biÖt lµ viÖc tiÕp thu
khoa häc, c«ng nghÖ míi, cã ý chÝ v¬n lªn ®Ó lËp th©n vµ lËp nghiÖp, kh«ng cam chÞu
nghÌo nµn, l¹c hËu.
VÒ t×nh h×nh t tëng thanh niªn, nh×n chung ®îc gi÷ æn ®Þnh, cã bíc chuyÓn biÕn míi
trong nhËn thøc vµ ý thøc chÝnh trÞ.§¹i bé phËn thanh niªn tiÕp tôc thÓ hiÖn thÓ hiÖn
sù tin tëng vµo ®êng lèi vµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc.
Th«ng qua phong trµo thanh niªn t×nh nguyÖn vai trß, uy tÝn cña ngêi ®oµn viªn thanh
niªn ®îc n©ng lªn.
Tuy nhiªn tÖ n¹n x· héi, ®Æc biÖt lµ tÖ n¹n ma tuý trong thanh thiÕu niªn vÉn diÔn ra
hÕt søc phøc t¹p. Tæng sè ®èi tîng nghiÖn hót trªn ®Þa bµn thµnh phè lµ gÇn 11 ngh×n
ngêi, trong ®ã kho¶ng 73% trong ®é tuæi thanh niªn (theo sè liÖu 6 th¸ng ®Çu n¨m
2001). Sè vô thanh niªn ph¹m ph¸p vÉn cßn ë møc cao. C¸c thÕ lùc thï ®Þch tiÕp tôc
ph¸ ho¹i t tëng, ®¹o ®øc, lèi sèng cña thanh niªn th«ng qua c¸c tæ chøc t«n gi¸o ®Ó
l«i kÐo, lîi dông thanh niªn ®Æc biÖt lµ häc sinh sinh viªn. Yªu cÇu viÖc lµm cho
thanh niªn vÉn ®Æt ra hÕt søc bøc xóc.
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay
§Êt níc ta ®ang bíc vµo giai ®o¹n ®Èy m¹nh sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸. §¹I héi lÇn thø VIII cña §¶ng ®Ò ra môc tiªu phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020, ®a ®Êt níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. NhiÖm vô träng t©m cña toµn §¶ng, toµn
d©n ta trong thËp kû tíi lµ thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc.
§ã còng lµ träng tr¸ch cña thanh niªn, lµ sù thÓ hiÖn lý tëng cña thanh niªn vµo thùc
tiÔn cuéc sèng trong giai ®o¹n hiÖn nay. Gi¸o dôc, x©y dùng lý tëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn lµ nhiÖm vô hµng ®Çu cña §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh. Ch¨m
lo gi¸o dôc, ®µo luyÖn thÕ hÖ trÎ lµ tr¸ch nhiÖm cña §¶ng, Nhµ níc, cña c¸c tæ chøc
trong hÖ thèng chÝnh trÞ,, cña gia ®×nh, nhµ trêng vµ x· héi.
Trung ¬ng §¶ng lu«n ®øng ë tuyÕn ®Çu cña cuéc ®Êu tranh giai cÊp, hÕt søc tØnh t¸o
vµ nh¹y bÐn, ®Þnh híng c«ng t¸c t tëng trong bèi c¶nh chÝnh trÞ x· héi phøc t¹p. NghÞ
quyÕt TW 4 vÒ c«ng t¸c thanh niªn lµ mét thÝ dô ®IÓn h×nh. B¸o c¸o s¬ kÕt 3 n¨m
thùc hiÖn nghÞ quyÕt TW 4 cña Thµnh uû Hµ Néi kh¼ng ®Þnh :”ViÖc triÓn khai, tæ
chøc thùc hiÖn nghiªm tóc, thu hót ®îc sù quan t©m cña nhiÒu ngµnh, nhiÒu ®oµn thÓ
®èi víi c«ng t¸c thanh niªn”. ViÖc nh×n nhËn ®¸nh gi¸ thanh niªn theo xu híng kh¸ch
quan h¬n. C«ng t¸c thanh niªn ®îc tiÕn hµnh, cã sù phèi hîp tõ thµnh phè ®Õn c¬ së.
C¸c chÝnh s¸ch ®Çu t cho viÖc båi dìng gi¸o dôc thanh thiÕu nhi ®îc c¸c ngµnh c¸c
cÊp ë thµnh phè quan t©m ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.
1) CÊp uû §¶ng, ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi c«ng t¸c gi¸o
dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Theo kÕt qu¶ kh¶o s¸t trong b¸o c¸o khoa häc víi ®Ò tµi "Nghiªn cøu ®æi míi néi
dung, ph¬ng thøc gi¸o dôc truyÒn thèng trong c«ng t¸c t tëng - v¨n ho¸ ë Thñ ®« Hµ
Néi" (1998 - 1999) cña Thµnh uû Hµ Néi, møc ®é quan t©m cña thÕ hÖ trÎ ®èi víi
truyÒn thèng d©n téc vµ lý tëng c¸ch m¹ng nh sau:
Néi dung
Quan t©m B×nh thêng Thê ¬
- TruyÒn thèng cña d©n téc
26%
56%
6%
- Lý tëng c¸ch m¹ng
14,4%
54,4%
20%
Còng nh sù nhËn thøc s©u s¾c cña thÕ hÖ trÎ vÒ vÊn ®Ò nay, møc ®é quan t©m thËt sù
qua c¸ch ®¸nh gi¸ còng ë tû lÖ thÊp, trong ®ã h¬n c¶ lµ vÒ lý tëng c¸ch m¹ng (14%).
Tû lÖ quan t©m ë møc ®é b×nh thêng chiÕm ®a sè. Tû lÖ sè ngêi thê ¬ vÒ lý tëng c¸ch
m¹ng cao h¬n tû lÖ ngêi quan t©m (20%).
VÒ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng cña ®Þa ph¬ng
cho thanh thiÕu niªn, ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng ®îc tæ
chøc thêng xuyªn, næi tréi th«ng qua viÖc tæ chøc kû niÖm c¸c ngµy lÔ lín. Bªn c¹nh
®ã mét sè h×nh thøc nh : tæ chøc lÔ héi d©n gian, tæ chøc phong trµo lao ®éng, häc tËp
rÌn luyÖn nh©n kû niÖm c¸c ngµy lÔ lín, ch¬ng tr×nh ph¸t thanh trªn ®µi truyÒn thanh
vµ sinh ho¹t ®oµn thÓ ®îc tiÕn hµnh t¬ng ®èi thêng xuyªn.
Ho¹t ®éng gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng th«ng qua viÖc tæ chøc nãi chuyÖn häc tËp,
th¨m quan di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, th¨m quan B¶o tµng, khu di tÝch B¸c Hå, phong
trµo x· héi tõ thiÖn nh©n ®¹o vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc gi¸o dôc kh¸c Ýt ®îc tæ chøc.
§Æc biÖt h×nh thøc tæ chøc thi t×m hiÓu lµ Ýt ®îc quan t©m nhÊt.
* §¸nh gi¸ cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ ë c¬ së tæ chøc gi¸o
dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng (1998):
§oµn thÓ Héi cùu chiÕn binh ®îc ®¸nh gi¸ lµ tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn
thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng tèt nhÊt. Ngoµi ra cÊp uû §¶ng, Héi phô n÷ t¬ng ®èi tèt.
ViÖc gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c«ng ®oµn
vµ ®oµn thÓ kh¸c cßn thiÕu sù quan t©m. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra, c«ng t¸c gi¸o dôc
truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng hiÖn nay ë nhiÒu c¬ së cßn rÊt yÕu, mét trong
nh÷ng nguyªn nh©n ®ã lµ :
- Cha nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña gi¸o dôc truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng
- CÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn cha chó träng l·nh ®¹o
- C¸c ®oµn thÓ kh«ng chñ ®éng tæ chøc
- Khã kh¨n vÒ kinh phÝ
- C¸n bé, §¶ng viªn thiÕu nhiÖt t×nh
- û vµo c¸c c¬ quan Nhµ níc
Cã thÓ thÊy khã kh¨n lín nhÊt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ hÇu hÕt c¸c c¬ së ®Òu cho
r»ng do thiÕu vÒ kinh phÝ. Tuy nhiªn ®ã kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶, nhiÒu n¬i cßn cha thÊy
hÕt ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng vµ gi¸o dôc truyÒn
thèng hoÆc û l¹i vµo c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng vµ sù gi¸o dôc ë nhµ tr êng. Sù
l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña mét sè cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn ®oµn thÓ cßn thê ¬, mét sè
c¸n bé ®¶ng viªn cßn thiÕu nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc tham gia c«ng t¸c gi¸o dôc
truyÒn thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng.
2) §oµn thanh niªn céng s¶n Hå ChÝ Minh víi c«ng t¸c
gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng hiÖn nay
§èi víi §oµn thanh niªn thµnh phè, ®· cã mét ch¬ng tr×nh tËp hîp gi¸o dôc truyÒn
thèng c¸ch m¹ng vµ ®Þnh híng lý tëng x· héi chñ nghÜa, x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸
trong thanh thiÕu niªn. Ch¬ng tr×nh nµy ®îc coi lµ nhiÖm vô quan träng vµ xuyªn suèt
trong c«ng t¸c §oµn, ®îc tæ chøc liªn tôc vµ thêng xuyªn ®æi míi, ®em l¹I hiÖu qu¶
trong chÊt lîng gi¸o dôc, gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc, gi¸c ngé lý tëng, cñng cè
niÒm tin cña tuæi trÎ vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, thu hót ngµy cµng ®«ng ®¶o lùc l îng
thanh thiÕu niªn ®Õn víi tæ chøc §oµn-Héi-§éi vµ gãp phÇn nªu cao ý thøc tr¸ch
nhiÖm cña tuæi trÎ trong sù nghiÖp x©y dùng , b¶o vÖ Thñ ®« vµ ®Êt níc.
C«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t tëng, gi¸o dôc truyÒn thèng c¸ch m¹ng, truyÒn thèng
cña §¶ng, cña §oµn ®îc triÓn khai cã hiÖu qu¶ tèt. Sinh ho¹t chÝnh trÞ, truyÒn thèng
®· trë thµnh ho¹t ®éng thêng xuyªn cña c¸c cÊp bé §oµn, h×nh thøc ho¹t ®éng ®îc
c¶I tiÕn, néi dung ®æi míi sinh ®éng ®· cã søc hÊp dÉn, thu hót ®«ng ®¶o ®oµn viªn
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thanh niªn tham gia.. Th«ng qua c¸c phong trµo thi ®ua, c¸c ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ,
c¸c ho¹t ®éng chµo mõng §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX, kû niÖm 70 n¨m ngµy
thµnh lËp §oµn, 60 n¨m ngµy thµnh lËp §éi TNTP Hå ChÝ Minh, nhËn thøc, ý thøc
chÝnh trÞ cña ®oµn viªn thanh niªn ®· ®îc n©ng lªn. C«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch
m¹ng trong thanh niªn thµnh phè cña §oµn thanh niªn thµnh phè ®îc thÓ hiÖn rÊt râ
nÐt, ®IÓn h×nh lµ : Trong nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2001, §oµn thanh niªn thµnh phè ®·
tæ chøc sinh ho¹t chÝnh trÞ t¹i L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµo c¸c chñ nhËt hµng tuÇn
thu hót 10.000 §VTN tham gia; LÔ héi tuæi trÎ Thñ ®« “Chµo thÕ kû míi” cïng víi
viÖc ph¸t ®éng “70 ngµy ®ªm thi ®ua lµm ngh×n viÖc tèt” ®· t¹o kh«ng khÝ phÊn khëi,
thi ®ua s«i ®éng gi÷a c¸c c¬ së §oµn vµ trong c¸c ®èi tîng ®oµn viªn thanh niªn ngay
tõ nh÷ng th¸ng ®Çu tiªn cña thiªn niªn kû míi. KÕt qu¶ “70 ngµy ®ªm thi ®ua lµm
ngh×n viÖc tèt” cÊp chi ®oµn ®· cã 126.352 viÖc tèt, cÊp §oµn c¬ së cã 45.000 viÖc
tèt, cÊp QuËn-HuyÖn trùc thuéc cã 40.648 viÖc tèt, cÊp thµnh phè cã 82 viÖc tèt. C¸c
c¬ së §oµn, Héi, §éi tæ chøc cho trªn 60.000 §VTN tham quan c¸c B¶o tµng C¸ch
m¹ng, B¶o tµng LÞch sö, B¶o tµng Qu©n ®éi, ®¶m nhËn 601 c«ng tr×nh, phÇn viÖc
TNTN, 364 ®Ò tµI s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, 700 ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, ®¶m
nhËn gi÷ g×n cho 300 ®o¹n tuyÕn phè xanh-s¹ch-®Ñp, tæ chøc h¬n 8000 buæi sinh
ho¹t, ho¹t ®éng, mÝt tinh kû niÖm, héi tr¹I, gÆp mÆt c¸c thÕ hÖ c¸n bé §oµn, c¸n bé
§éi, c¸c vÞ l·o thµnh c¸ch m¹ng, c¸c buæi to¹ ®µm trao ®æi vÒ truyÒn thèng 70 n¨m
vÎ vang cña §oµn.
Híng tíi §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX, c¸c cÊp bé §oµn ®· tæ chøc c¸c DiÔn
®µn, Héi nghÞ gãp ý kiÕn x©y dùng dù th¶o v¨n kiÖn víi 12.000 ý kiÕn, h¬n 10.000
bµi dù thi t×m hiÓu vÒ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc, x©y
dùng b¶n lÜnh chÝnh trÞ vµ cñng cè niÒm tin cho thÕ hÖ trÎ. §Æc biÖt, LÔ héi tuæi trÎ
Thñ ®« chµo mõng thµnh c«ng §¹I héi §¶ng IX víi nh÷ng néi dung, chñ ®Ò mang ý
nghÜa gi¸o dôc s©u s¾c ®· thÓ hiÖn râ niÒm tin cña thÕ hÖ trÎ víi §¶ng quang vinh vµ
kh¸t väng v¬n lªn cña Tuæi trÎ v× Tæ quèc ViÖt Nam XHCN. LÔ héi ®· thÓ hiÖn th½m
®îm niÒm tin, chan hoµ t×nh c¶m gi÷a §¶ng vµ nh©n d©n, gi÷a sù l·nh ®¹o cña §¶ng
vµ Tuæi trÎ – thÕ hÖ t¬ng lai cña ®Êt níc.
Kû niÖm 111 n¨m ngµy sinh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, Thµnh ®oµn Hµ Néi phèi hîp víi
B¶o tµng Hå ChÝ Minh tæ chøc ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ víi néi dung thi t×m hiÓu “B¸c
Hå víi Tuæi trÎ - Tuæi trÎ víi B¸c Hå” vµ c¸c ho¹t ®éng kû niÖm t¹I c¬ së thu hót trªn
40.000 §VTN tham gia. Duy tr× ho¹t ®éng §éi tuyªn truyÒn ca khóc c¸ch m¹ng víi
nhiÒu nÐt s¸ng t¹o, thêng xuyªn tæ chøc biÓu diÔn phôc vô nh©n dÞp c¸c ngµy lÔ lín,
c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ träng ®¹I ®· gãp phÇn lµm bõng lªn khÝ thÕ c¸ch m¹ng trong ®êi
sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña tuæi trÎ vµ nh©n d©n Thñ ®«.
Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc truyÒn thèng “Uèng níc nhí nguån”,
“§Òn ¬n ®¸p nghÜa”, “Nh©n ®¹o tõ thiÖn”, “T×nh nghÜa” ®îc ph¸t triÓn s©u réng trong
c¸c ®èi tîng thanh thiÕu niªn, ®îc d luËn x· héi ®ång t×nh ñng hé.
§oµn thanh niªn c¸c cÊp ®· tÝch cùc phèi hîp víi c¸c ngµnh, xung kÝch thùc hiÖn tèt
phong trµo 3 môc tiªu: D©n sè-Søc khoÎ-M«i trêng. §Õn nay ®· cã trªn 200 CLB tiÒn
h«n nh©n, CLB tuyªn truyÒn viªn trÎ, CLB phßng chèng tÖ n¹n x· héi, §éi tuyªn
truyÒn xung kÝch s¸ng t¹o, §éi thanh niªn t×nh nguyÖn níc s¹ch vÖ sinh m«i trêng
thu hót hµng ngµn ®oµn viªn thanh niªn tham gia.
Bªn c¹nh ®ã, c¸c ho¹t ®éng thÓ thao, vui ch¬i gi¶i trÝ lµnh m¹nh còng ®îc tæ chøc thêng xuyªn. Thµnh ®oµn Hµ Néi ®· chñ ®éng ®Ò xuÊt víi thµnh phè ®Çu t n©ng cÊp c¬
së vËt chÊt cho hÖ thèng Cung, Nhµ v¨n ho¸ ®ång thêi chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ t¨ng cêng
tæ chøc c¸c ho¹t ®éng, ph¸t triÓn c¸c lo¹I h×nh CLB... ®· trë thµnh c¸c trung t©m häc
t©p, vui ch¬I, gi¶I trÝ lµnh m¹nh, båi dìng tµi n¨ng trÎ, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng
tinh thÇn, trÝ tuÖ cho thanh niªn, thu hót ®îc hµng triÖu lît ®oµn viªn thanh thiÕu niªn
tham gia.
Trong qu¸ tr×nh tæ chøc, gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh phè, §oµn
thanh niªn lu«n phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh ®oµn thÓ nh Héi cùu chiÕn binh,
C«ng an, Qu©n ®éi . Néi dung gi¸o dôc ®· thÓ hiÖn tÝnh ®ång bé, gi¸o dôc ®i ®«i víi
rÌn luyÖn thanh niªn. Qua ®ã n©ng cao nhËn thøc, tr×nh ®é lý luËn vµ ý thøc chÝnh trÞ
cña tuæi trÎ tríc yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña thêi kú C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸, x©y
dùng ®¹o ®øc lèi sèng v¨n minh- thanh lÞch-hiÖn ®¹i, gãp phÇn h¹n chÕ sù gia t¨ng
cña c¸c tÖ n¹n x· héi trong thanh niªn.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
VÊn ®Ò gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh thiÕu niªn thñ ®« trong thêi gian nh÷ng
n¨m võa qua, cã thÓ thÊy næi lªn nh÷ng xu thÕ tÝch cùc:
Thø nhÊt, chØ tiªu quan träng nãi lªn ý thøc chÝnh trÞ, ®éng c¬ t tëng cña thanh
niªn lµ sè lîng vµ chÊt lîng ®¶ng viªn ®îc kÕt n¹p tõ ®oµn viªn thanh niªn nh÷ng
n¨m qua. TÝnh trung b×nh trong 5 n¨m võa qua, hµng n¨m sè ®¶ng viªn ®îc kÕt n¹p
n¨m sau cao h¬n n¨m tríc kho¶ng 30%. Riªng ë Thñ ®«, viÖc kÕt n¹p §¶ng trong
sinh viªn vµ tri thøc trÎ ®îc quan t©m ®óng møc h¬n.
Thø hai, sù t¸c ®éng cña hÖ thèng gi¸o dôc tõ viÖc h×nh thµnh niÒm tin, lý tëng c¸ch m¹ng ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ.
Thø ba, trong nh÷ng n¨m qua d luËn x· héi vµ hÖ thèng th«ng tin ®¹I chóng
®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc ®Þnh híng lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh thiÕu niªn...
Thø t, qua c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn, líp trÎ c¶ níc
nãi chung vµ Thñ ®« nãi riªng, dÇn dÇn ®· h×nh dung râ h¬n mÉu ngêi lý tëng phï
hîp víi ®Æc ®IÓm cña giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi. Díi gãc ®é ®Þnh híng gi¸ trÞ, phÇn
®«ng thanh niªn hiÖn nay s½n sµng chuÈn bÞ t thÕ bíc vµo cuéc sèng phï hîp víi môc
tiªu cña lý tëng c¸ch m¹ng...
Nguyªn nh©n cña nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng
cho thanh niªn thµnh phè, ®ã lµ:
- Th¾ng lîi cña h¬n 15 n¨m ®æi míi cïng víi nh÷ng chuyÓn biÕn trong c¸ch nh×n
nhËn, ®¸nh gi¸ vÞ trÝ, vai trß cña c«ng t¸c thanh niªn vµ sù quan t©m l·nh ®¹o cña c¸c
cÊp uû §¶ng, sù phèi hîp cña c¸c c¬ quan nhµ níc, MÆt trËn tæ quèc, c¸c ®oµn thÓ
nh©n d©n vµ x· héi ®· t¹o thuËn lîi c¬ b¶n cho c«ng t¸c §oµn vµ phong trµo thanh
niªn trªn c¶ ba mÆt: chÝnh trÞ t tëng, tæ chøc c¸n bé vµ ho¹t ®éng ®oµn kÕt tËp hîp
thanh niªn.
- C¸c nghÞ quyÕt, chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc liªn quan trùc tiÕp ®Õn
thanh niªn vµ c«ng t¸c thanh niªn tõng bíc ®îc thÓ chÕ ho¸ thµnh ch¬ng tr×nh môc
tiªu, dù ¸n, ®îc ®Æt trong kÕ ho¹ch cña Nhµ níc ®Ó triÓn khai thùc hiÖn tõ Trung ¬ng
®Õn c¬ së nh»m ph¸t huy vai trß cña lùc lîng thanh niªn tham gia ph¸t triÓn kinh tÕx· héi, x©y dùng ®Êt níc v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ,
v¨n minh.
- C«ng t¸c thanh niªn thµnh phè nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®îc Thµnh uû Hµ Néi, UBND
thµnh phè. C¸c ngµnh ®oµn thÓ quan t©m ®óng møc h¬n, thiÕt thùc h¬n. QuÇn chóng
nh©n d©n ®· nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ tèt vÒ ho¹t ®éng phong trµo cña §oµn thanh niªn
thanhf phè vµ Héi Liªn hiÖp thanh niªn, tin tëng h¬n ë thanh niªn.
Tuy nhiªn, h¹n chÕ c¬ b¶n trong vÊn ®Ò gi¸o dôc lý tëng cho thanh niªn thµnh
phè cña §oµn thanh niªn vÉn lµ thiÕu chiÒu s©u, míi chØ tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng
mang tÝnh kú cuéc tõ cÊp quËn, huyÖn trë lªn; cÊp c¬ së, nhÊt lµ cÊp chi ®oµn ho¹t
®éng yÕu. Bªn c¹nh ®ã, trong c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng cho thÕ hÖ trÎ, tõng n¬i, tõng
lóc ®· xÈy ra t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi: Thiªn lÖch vÒ gi¸o dôc th«ng qua ho¹t ®éng, mµ
xem nhÑ viÖc gi¸o dôc trùc tiÕp, nÆng vÒ gi¸o dôc chung mµ Ýt chó ý ®Õn gi¸o dôc c¸
biÖt, thiªn vÒ tuyªn truyÒn, biÓu d¬ng lùc lîng mµ Ýt chó ý ®Õn vËn ®éng thuyÕt phôc.
Cã thÓ nãi r»ng, trong c«ng cuéc ®æi míi hiÖn nay, trªn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cha
thùc sù cã phong trµo thanh niªn, vai trß chÝnh trÞ cña tæ chøc §oµn cha ®îc thÓ hiÖn
râ nÐt. §iÒu hÕt søc tr¨n trë, nhøc nhèi hiÖn nay lµ cã mét bé phËn thanh niªn ®ang
sèng l¹c lâng gi÷a x· héi, thËm chÝ mÊt c¶ ph¬ng híng hµnh ®éng vµ niÒm tin. §èi
víi mçi thanh niªn, viÖc x¸c ®Þnh lÏ sèng, lý tëng céng s¶n chÝnh lµ x¸c ®Þnh râ ®êng
®êi cña m×nh. Tríc ®©y, nhê cã lý tëng gi¶i phãng d©n téc, lý tëng céng s¶n chñ
nghÜa mµ biÕt bao thanh niªn ®· sèng xøng ®¸ng, vît qua mäi thö th¸ch, hy sinh, gãp
phÇn to lín vµo sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt níc.§¸ng tiÕc lµ hiÖn
nay, mét sè kh«ng Ýt Thanh niªn v× kh«ng ®îc híng dÉn bëi mét lý tëng cao ®Ñp, nªn
®· tù bu«ng th¶ m×nh, sa vµo lèi sèng thùc dông, chØ biÕt cã ®ång tiÒn vµ ®ßi hái hëng thô.
MÆt kh¸c, trªn thùc tÕ chóng ta còng thÊy r»ng, nh÷ng g× ®¹t ®îc trªn lÜnh vùc nµy
cßn c¸ch xa so víi nhu cÇu thùc tiÔn mµ Thanh niªn Thñ ®« cã thÓ vµ cÇn ®¹t tíi.
Nh÷ng hiÖn tîng tiªu cùc trong t duy, trong hµnh ®éng cña mét bé phËn thanh niªn
Thñ ®« lµ mét c¬ së cho viÖc n¶y sinh luång ®¸nh gi¸ tiªu cùc ®èi víi thanh niªn Thñ
®« nãi chung, ®èi víi phong trµo §oµn ë ®©y nãi riªng - tuy ®ã kh«ng ph¶i lµ luång
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®¸nh gi¸ chñ ®¹o vµ toµn diÖn. C«ng t¸c t tëng cña Thµnh ®oµn cã phÇn tr¸ch nhiÖm
tríc t×nh h×nh ®ã
Nh÷ng h¹n chÕ cña c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh
phè trong thêi gian qua xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã c¶ nguyªn
nh©n kh¸ch quan lÉn nguyªn nh©n chñ quan:
Nguyªn nh©n kh¸ch quan :
Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung-mÖnh lÖnh
sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµm
xuÊt hiÖn nhiÒu nh©n tè míi, ®a d¹ng, phøc t¹p, t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng gi¸o dôc
thanh niªn, ®Æc biÖt lµ trong häc sinh, sinh viªn.
Sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u lµm ¶nh hëng ®Õn t tëng thanh
niªn.
Qu¸ tr×nh më cöa nÒn kinh tÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã nhiÒu t¸c ®éng vÒ lèi sèng, c¸c
trµo lu v¨n ho¸-t tëng, c¸c suy nghÜ tõ ngoµI ®Õn thanh niªn. §ång thêi, nhiÒu vÊn ®Ò
n¶y sinh khã cã thÓ dù ®o¸n chÝnh x¸c.
Nguyªn nh©n chñ quan:
- Vai trß qu¶n lý cña c¸c c¬ quan Nhµ níc ®èi víi thanh niªn cßn mê nh¹t, nhiÒu n¬i
cha thËt quan t©m chó ý ®Õn nhu cÇu chÝnh trÞ cña thanh niªn.
- Cha cã sù phèi hîp ®ång bé thêng xuyªn, liªn tôc gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong
viÖc båi dìng, ch¨m sãc gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thÕ hÖ trÎ .
- Trªn thùc tÕ, ph¶i thÊy r»ng nhiÒu cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn thêng chØ chó ý sö
dông thanh niªn mµ kh«ng thÊy ®Çy ®ñ vai trß to lín cña thanh niªn, tÇm quan
träng chiÕn lîc cña c«ng t¸c vËn ®éng, gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh
niªn. Kh«ng hiÕm nh÷ng trêng hîp cÊp uû §¶ng vµ chÝnh quyÒn chØ nhí ®Õn
thanh niªn khi cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh huèng khã kh¨n, ®ßi hái ph¶i cã søc
m¹nh cña tuæi trÎ nhng l¹i Ýt gÇn gòi t×m hiÓu t©m t nguyÖn väng vµ thiÕu quan
t©m ®µo t¹o båi dìng, ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu chÝnh ®¸ng, lµnh m¹nh cña thanh
niªn hoÆc t«n träng vµ tin tëng vµo n¨ng lùc tæ chøc, trÝ s¸ng t¹o cña thanh niªn...
®· g©y nh÷ng ¶nh hëng xÊu ®Õn c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn.
- Mét sè c¸n bé ®oµn viªn tiªn tiÕn cña §oµn còng dÇn dÇn c¶m thÊy mÖt mái, coi
c«ng viÖc cña m×nh lµ mét g¸nh nÆng, ch¼ng cßn høng thó say mª s¸ng t¹o. MÆt
kh¸c, b¶n th©n tæ chøc §oµn, nhiÒu n¬I, nhiÒu lóc cha ph¸t huy ®îc vai trß cña
m×nh trong viÖc gi¸o dôc, tæ chøc vµ ®éng viªn søc m¹nh, tµI n¨ng cña thÕ hÖ trÎ.
Mét sè néi dung, ph¬ng ph¸p vËn ®éng thanh niªn cßn nghÌo nµn, trong khi t×nh
h×nh c¸ch m¹ng ®· cã nhiÒu thay ®æi, b¶n th©n thanh niªn còng cã nh÷ng nhu cÇu
vµ sù ph¸t triÓn míi.
V× vËy, muèn kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng
gi¸o dôc lý tëng cho thanh niªn Thñ ®«, tríc hÕt cÇn ph¶I ®æi míi sù l·nh ®¹o c«ng
t¸c thanh niªn cña c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt coi träng sù thèng nhÊt
gi÷a nghÜa vô vµ lîi Ých, võa ®ßi hái thanh niªn s½n sµng cèng hiÕn, võa quan t©m ®¸p
øng c¸c nhu cÇu tèi thiÓu vµ hîp lý cña thanh niªn mµ kh¶ n¨ng cho phÐp lµm ®îc, tríc hÕt lµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, ®iÒu kiÖn häc tËp sinh ho¹t vµ gi¶I trÝ. Vai trß l·nh ®¹o
cña §¶ng ®èi víi §oµn thêng xuyªn vµ râ rÖt nhÊt thÓ hiÖn ë sù ®Þnh híng chÝnh trÞ
vµ ®Þnh híng cho ho¹t ®éng cña §oµn, b»ng sù g¬ng mÉu trong c«ng t¸c, b»ng phÈm
chÊt vµ lèi sèng trong s¸ng cña mçi §¶ng viªn. §ång thêi kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt
trªn ®Ó tæ chøc §oµn v¬n lªn ®¶m ®¬ng ®îc nhiÖm vô mµ §¶ng vµ nh©n d©n giao
phã, mµ trong ®ã, nhiÖm vô c¬ b¶n cèt lâi lµ gi¸o dôc lý tëng C¸ch m¹ng cho thanh
niªn.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng III: Mét sè gi¶I ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao
chÊt lîng c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi.
I. Mét sè gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c gi¸o
dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh phè Hµ Néi.
C«ng t¸c gi¸o dôc, ®Þnh híng lý tëng C¸ch m¹ng cho tuæi trÎ Thñ ®« lµ mét nhiÖm vô
hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. Trong giai ®o¹n C¸ch m¹ng míi cña thêi kú ®Èy
m¹nh sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ Thñ ®« vµ §Êt níc. ViÖc gi¸o dôc,
®Þnh híng lý tëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn cµng ph¶I ®îc chó träng vµ ®Èy m¹nh
c¶ vÒ quy m« vµ chÊt lîng. T¹I §¹I héi §¶ng lÇn thø VIII, §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh
ph¶I “Coi träng h¬n n÷a viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ vÒ chÝnh trÞ, t tëng, v¨n
ho¸, nghÒ nghiÖp, ®¹o ®øc, lèi sèng”, “Ch¨m lo gi¸o dôc, rÌn luyÖn thÕ hÖ trÎ lµ tr¸ch
nhiÖm cña §¶ng, Nhµ níc, c¸c tæ chøc trong hÖ thèng chÝnh trÞ...”
§Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c gi¸o dôc lý tëng c¸ch m¹ng cho thanh niªn thµnh phè
Hµ Néi, tríc hÕt chóng ta cÇn x¸c ®Þnh râ néi dung gi¸o dôc lý tëng C¸ch m¹ng cho
thanh niªn thµnh phè Hµ Néi hiÖn nay:
Thø nhÊt, gi¸o dôc ®Þnh híng lý tëng C¸ch m¹ng, truyÒn thèng anh hïng cña d©n téc
gióp cho thanh niªn sèng cã lý tëng, cã hoµI b·o c¸c ®Þnh híng tíi x©y dùng thµnh
c«ng Chñ nghÜa x· héi. Nh vËy chóng ta cÇn ph¶I tËp trung :
- Båi dìng lý tëng C¸ch m¹ng, chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh.
- Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc nh÷ng ®êng lèi, nghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ
níc.
- §Èy m¹nh gi¸o dôc, tuyªn truyÒn nh÷ng truyÒn thèng vÎ vang cña C¸ch m¹ng,
cña D©n téc.
Thø hai, chóng ta ph¶i lµm tèt c«ng t¸c phæ biÕn ph¸p luËt trong thanh thiÕu niªn
th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc trong c¸c nhµ trêng, t¨ng cêng c¸c ho¹t
®éng t×m hiÓu, sinh ho¹t chuyªn ®Ò díi nhiÒu h×nh thøc ®Ó ®a ph¸p luËt th©m nhËp
vµo thanh thiÕu niªn cã hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng.
Thø ba, gi¸o dôc lèi sèng, nÕp sèng míi XHCN, x©y dùng lùc lîng thanh niªn sèng
cã lý tëng, cã hoµI b·o lín, xung kÝch trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i
ho¸ Thñ ®« vµ §Êt níc.
Thø t, gi¸o dôc truyÒn thèng C¸ch m¹ng, truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc, ®Èy m¹nh
viÖc häc tËp, tiÕp thu nh÷ng tinh hoa cña nh©n lo¹I, trªn c¬ së gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn
b¶n s¾c v¨n ho¸ cña d©n téc.
ViÖc gi¸o dôc truyÒn thèng C¸ch m¹ng, gi¸o dôc truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc mang
ý nghÜa s©u s¾c ®èi víi thÕ hÖ trÎ chóng ta. Nã cñng cè vµ x©y dùng niÒm tù hµo, lý tëng ®éc lËp d©n téc, ý thøc gi÷ g×n nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp cña cha «ng. §Æc biÖt
trong thêi kú chóng ta ®ang ¸p dông chÝnh s¸ch më cöa giao lu vÒ kü thuËt vµ v¨n
ho¸ voøi céng ®éng Quèc tÕ th× viÖc gi÷ g×n vµ b¶o tån nh÷ng truyÒn thèng b¶n s¾c
v¨n ho¸ d©n téc lµ cµng cÇn thiÕt h¬n.
Tõ nh÷ng néi dung gi¸o dôc lý tëng C¸ch m¹ng cho thanh niªn Thñ ®« trong thêi kú
CNH-H§H nh vËy chóng ta ph¶I ®Ò ra nh÷ng ph¬ng thøc gi¸o dôc phï hîp ®¹t hiÖu
qu¶ cao. Trªn c¬ së ph¸t huy nh÷ng ph¬ng ph¸p, nh÷ng m« h×nh mµ §oµn thanh niªn
thµnh phè ®· thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ lín trong thêi gian qua nh: Ph¸t ®éng c¸c cuéc
vËn ®éng “ Híng vÒ céi nguån”, “§i t×m ®Þa chØ ®á”, phong trµo thanh niªn t×nh
nguyÖn, tuæi trÎ gi÷ níc,... c¸c cuéc thi tim hiÓu truyÒn thèng C¸ch m¹ng, truyÒn
thèng d©n téc, gÆp gì c¸c nh©n chøng lÞch sö, c¸c anh hïng, c¸c g¬ng ngêi tèt, viÖc
tèt v.v...Hay th«ng qua c¸c cuéc héi th¶o, sinh ho¹t truyÒn thèng, mÝt tinh kû niÖm,
c¸c héi thi, héi diÔn vµ c¸c ho¹t ®éng t¹I c¸c trung t©m v¨n ho¸ c¸c cÊp cã tÝnh chÊt
gi¸o dôc, truyÒn t¶i tèt ®Õn thanh niªn Thñ ®«.
Khi ®Þnh híng c«ng t¸c gi¸o dôc Thanh niªn Thñ ®«,cÇn ph¶i chó ý nh÷ng ®iÓm sau:
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Mét lµ, c«ng t¸c gi¸o dôc ®ã ph¶i ®îc híng vµo nhiÖm vô chÝnh trÞ trung t©m cña
Thµnh phè trong thêi gian tíi: ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ -HiÖn ®¹i ho¸ Thñ ®«, ®Ó
Hµ néi lµm tèt h¬n vai trß lµ trung t©m chÝnh trÞ,kinh tÕ v¨n ho¸, v¨n minh, hiªn ®¹I
cña c¶ níc.
Hai lµ, ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ®ã, c«ng t¸c gi¸o dôc Thanh niªn cÇn lµm cho Thanh
niªn thñ ®« thÊy râ sù cÇn thiÕt cÇn ph¶i cã ®ãng gãp tÝch cùc vµo bíc tiÕn cña Thñ
®« trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN .
Ba lµ, gi¸o dôc tinh thÇn ph¸t huy h¬n n÷a truyÒn thèng 1000 n¨m Th¨ng Long
-§«ng §«-Hµ néi trong qu¸ tr×nh x©y dùng Thñ ®« XHCN; më réng quan hÖ giao lu
Quèc tÕ, hiÖn ®¹I ho¸ Thñ ®« nhng ph¶I gi÷ ®îc truyÒn thèng v¨n ho¸, v¨n minh
Trµng An cñaThanh niªn Hµ néi .Bèn lµ n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng,
kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng cã hiÖu qu¶víi chiÕn lîc diÔn biÕn hoµ b×nh mµ chñ nghÜa
®Õ quèc ®ang r¸o riÕt thùc hiÖn ®èi víi níc ta nãi chung, ®èi v¬ÝThñ ®« nãi riªng.
N¨m lµ, thÊy râ sù cÇn thiÕt ph¶i gi÷ v÷ng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi c«ng t¸c gi¸o
dôc Thanh niªn nãi chung, c«ng t¸c gi¸o dôc Thñ ®« nãi riªng.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thø nhÊt, chóng ta cÇn lu ý r»ng, ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸hiÖn ®¹I ho¸ Thñ ®«,chóng ta ph¶i ®i lªn b»ng khoa häc vµ c«ng nghÖ,b»ng gi¸o dôc;
cïng víi gi¸o dôc,”khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¶i trë thµnh nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cho
c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt nãc”.
Trong khi kh«ng mét chót xem nhÑ tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc nh»m n©ng
cao phÈm chÊt cho Thanh niªn Thñ ®«,chóng ta thÊy r»ng,trªn nÒn t¶ng ®¹o ®øc c¬
b¶n nh nhau, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Thanh niªn phô thuéc mét c¸ch quyÕt ®Þnh vµo
kh¶ n¨ng n¾m b¾t c¸c quy luËt kh¸ch quan, kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vµ sö dung cã hiÖu
qu¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ tiÒn ®Ò vËt chÊt kh¸ch quan mµ ®Êt níc vµ thêi ®¹i ®· t¹o ra.
Nãi c¸ch kh¸c, ë ®©y, viÖc n©ng cao tiÒm n¨ng trÝ tuÖ cña Thanh niªn cã vÞ trÝ hÕt søc
quan träng trong c«ng t¸c gi¸o dôc Thanh niªn.
Ngµy nay, viÖc ph¸t huy tiÒm n¨ng trÝ tuÖ cña thanh niªn ®îc ®Æt ra trong bèi c¶nh
míi - khi nh©n lo¹i ®ang bíc vµo giai ®o¹n tin häc ho¸.Giê ®©y,nh÷ng s¶n phÈm cã
hµm lîng khoa häc trung b×nh th× 50%gi¸ trÞ cña nã do lao ®éng trÝ tuÖ t¹o thµnh. §èi
víi nh÷ng s¶n phÈm cã hµm lîng khoa häc cao 80% ®Õn 85% gi¸ trÞ cña nã do lao
®éng trÝ tuÖ t¹o ra. §ã lµ xu thÕ phæ biÕn cña thêi ®¹i. ViÖt nam lµ mét yÕu tè cña
céng ®ång thÕ giíi, kh«ng thÓ t¸ch m×nh ®Ó tån t¹i nh mét hoang ®¶o. Thanh niªn lµ
mét bé phËn trung t©m cña lùc lîng lao ®éng ®Ó x©y dùng ®Êt níc, x©y dùng Thñ ®«.
TrÝ tuÖ ho¸ lao ®éng cña bé phËn nßng cèt nµy cã tÇm chiÕn lîc trong viÖc ph¸t huy
nguån lùc con ngêi.
ViÖc n©ng cao nguån trÝ lùc cña Thanh niªn Thñ ®« ®ang diÔn ra trong mét m«I trêng
kinh tÕ - x· héi thuËn lîi lµ c¬ b¶n, d©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ-x· héi ®îc xem võa
lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc trong qu¸ tr×nh ®æi míi;
ViÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng
XHCN ®· t¹o ra thêi c¬ thuËn lîi cho sù ®ua tranh lµnh m¹nh dùa trªn tÇm cao trÝ tuÖ
cña c¸ nh©n Thanh niªn nãi riªng, cña mäi thµnh viªn trong céng ®ång d©n téc nãi
chung;viÖc më réng quan hÖ víi trªn 160 níc; d©n chñ ho¸ vÒ th«ng tin...tÊt c¶ nh÷ng
c¸i ®ã t¹o ®IÒu kiÖn cho Thanh niªn nhanh chãng cËp nhËt ®îc víi kho tµng trÝ tuÖ
cña d©n téc vµ nh©n lo¹I.
§Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ Thñ ®«, Thanh niªn Thñ ®« ph¶I gi÷ ®îc vai trß xung kÝch s¸ng t¹o trong viÖc tiÕp nhËn, sö dông thµnh qu¶ míi nhÊt cña
khoa häc – c«ng nghÖ, ph¶I biÕt s¸ng t¹o ra nh÷ng c¸I mµ ®Êt níc ®ßi hái.Muèn
vËy, c«ng t¸c gi¸o dôc Thanh niªn Thñ ®« cÇn ph¶I lµm sao kh¬I dËy trong hä tinh
thÇn ham häc hái, ham t×m tßi, ham ph¸t hiÖn, vît qua mäi khã kh¨n ®Ó tiÕn qu©n
m¹nh mÏ vµo khoa häc nh»m cã sù s¸ng t¹o trong mäi c«ng viÖc.
“S¸ng t¹o” ®ång nhÊt víi viÖc vuît qua khái con ®êng mßn, vît khái c¸ch nghÜ, c¸ch
lµm ®· lçi thêi.H¬n n÷a, theo quan ®IÓm khoa häc vÒ sù s¸ng t¹o, th× sù “vît khái”
®ã ph¶i lµ kÕt qu¶ ph¶n ¸nh ®óng ®¾n nh÷ng quy luËt kh¸ch quan vµ do ®ã, gãp phÇn
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn tiÕn bé cña lÞch sö. §Ó cã s¸ng t¹o, ®«I khi còng cÇn m¹o hiÓm,
chÊp nhËn nh÷ng thÊt b¹I cã thÓ råi t×m ra ®îc con ®êng ®óng. M¹o hiÓm, a m¹o
hiÓm còng lµ mét thuéc tÝnh cña Thanh niªn. Nhng, m¹o hiÓm ®óng ®¾n kh«ng ®ång
nhÊt víi sù liÒu lÜnh, thiÕu tÝnh to¸n khoa häc nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
quan.§ã ph¶i lµ sù m¹o hiÓm ®îc dùa trªn sù tÝnh to¸n khoa häc - tiÒn ®Ò kh«ng thÓ
thiÕu ®Ó cã sù thµnh c«ng.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thø hai, chóng ta cÇn thÊy hÕt nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu
cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng ®èi víi Thanh niªn Thñ ®« vµ vai trß cña hä trong viÖc ph¸t
triÓn mÆt tÝch cùc ,h¹n chÕ tiªu cùc cña c¬ chÕ ®ã .
C¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN kÝch thÝch sù ®ua tranh, sù s¸ng t¹o ®Ó mçi
Thanh niªn kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh víi t c¸ch lµ mét chñ thÓ kinh tÕ x· héi trong
céng ®ång. C¬ chÕ ®ã võa ®ßi hái võa t¹o ra c¬ së vËt chÊt - kinh tÕ cÇn thiÕt ®Ó më
réng d©n chñ trong x· héi, gi¶I phãng mäi n¨ng lùc s¸ng t¹o cña con ngêi.. MÆt
kh¸c, kinh tÕ thÞ trêng ngay trong trêng hîp ®Þnh híng XHCN còng khã tr¸nh khái
ph©n ho¸ giµu nghÌo;kÝch thÝnh mét bé phËn Thanh niªn chØ lÊy lîi Ých vËt chÊt tríc
m¾t lµ tÊt c¶, nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp vµ lý tëng cao c¶ kh«ng lµ g× c¶.
Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc lµm giµu chÝnh ®¸ng, sù c¹nh tranh lµnh m¹nh trong
kh«ng Ýt trêng hîp cßn bÞ nh÷ng c¸I ®èi lËp cña nã lÊn ¸t. BÖnh thùc dông ch¹y theo
®ång tiÒn lµm b¨ng ho¹I mét sè truyÒn thèng tèt ®Ñpcña d©n téc cã chiÒu híng gia
t¨ng. Bªn c¹nh mét bé phËn Thanh niªn ®ang h¨ng say häc tËp, ham t×m tßi, ham
ph¸t hiÖn c¸I míi mang gi¸ trÞ tÝch cùc ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi , còng cã mét bé
phËn Thanh niªn hoÆc b»ng lßng víi tr×nh ®é häc vÊn thÊp, miÔn lµ kiÕm ®îc nhiÒu
tiÒn (“V¨n hay ch÷ tèt kh«ng b»ng th»ng dèt l¾m tiÒn”), hoÆc ch¹y theo b»ng c¸ch
h×nh thøc b»ng nhiÒu thñ ®o¹n phi ®¹o ®øc.
§Êu tranh h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tr¸I chiÒu cña c¬ chÕ thÞ trêng, biÕn nh÷ng mÆt
tÝch cùc cña c¬ chÕ ®ã thµnh xung lùc néi t¹I cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹I
ho¸ Thñ ®« cÇn ®îc xem lµ mét néi dung kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c t tëng ®èi
víi Thanh niªn Thñ ®«.
Liªn quan tíi vÊn ®Ò thø ba, kh«ng ai trong chóng ta l¹I kh«ng thÊy hÕt vai trß cña
truyÒn thèng ®èi víi ph¸t triÓn hiÖn t¹i. Nh÷ng truyÒn thèng tèt, cã søc m¹nh to lín
n©ng thÕ hÖ ®I sau v¬n tíi tÇm caocña sù s¸ng t¹o c¸I míi phï hîp víi quy luËt cña
sù ph¸t triÓn.
Tõ §«ng §« tíi Th¨ng Long, Hµ Néi- cuéc hµnh tr×nh 1000 n¨m ®· mang l¹I cho
nh©n d©n Thñ ®« nãi riªng, cho d©n téc ViÖt Nam nãi chung mét truyÒn thèng hµo
hïng. Mét ngµn n¨m ®ã kh«ng chØ ®Ó l¹I cho chóng ta nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng vÒ lßng
dòng c¶m hy sinh cña nhiÒu thÕ hÖ tiÒn bèi trong cuéc ®Êu tranh gi÷ v÷ng chñ quyÒn,
b¶o vÖ Thñ ®« ngµn n¨m v¨n hiÕn; mét ngµn n¨m ®ã ®Î l¹I cho chóng ta truyÒn thèng
th«ng minh, s¸ng t¹o trong x©y dùng, truyÒn thèng v¨n ho¸ ®« thÞ kiÓu Ph¬ng §«ng
víi tÊt c¶ sù tinh tÕ trong c¸c quan hÖ x· héi .
ViÖc gi¸o dôc truyÒn thèng 1000 n¨m l¹I diÔn ra trong ®IÒu kiÖ héi nhËp Quèc tÕ vµ
sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN. Bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng
tÝch cùc lµ c¬ b¶n,ngay c¶ khi xem xÐt riªng vÒ më réng hîp t¸c quèc tÕ,chóng ta
còng nhËn thÊy kh«ng ph¶I tÊt c¶ ®Òu chØ cã chiÒu thuËn. Trong ®IÒu kiÖn CNXH víi
t c¸ch lµ mét hÖ thèng x· héi kh«ng cßn n÷a, quan hÖ víi c¸c níc kh«ng ph¶I lµ
XHCN ®ang gia t¨ng.
Nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc cña CNTB trong thanh niªn, nhÊt lµ thanh niªn Thñ ®«-n¬I
du nhËp nhanh nhÊt nh÷ng thµnh qu¶ kinh tÕ xÐt c¶ tõ mÆt tÝch cùc lÉn mÆt
tiªu cùc-kh¸ nÆng nÒ. T×nh tr¹ng lÇm lÉn gi÷a c¸I míi theo ®óng ý nghÜa khoa
häc cña nã víi c¸i l¹ m¾t, l¹ tai, c¸I cò ®· lçi thêi ®îc t¸i t¹o díi h×nh thøc míi
®· xuÊt hiÖn ë kh«ng Ýt thanh niªn Thñ ®«. “Yªu hiÖn ®¹I”, “Sèng hiÖn ®¹i”,
sèng theo phong c¸ch cña x· héi tiªu thô...®ang gÆm nhÊm dÇn phÈm chÊt cña
mét bé phËn thanh niªn, g©y ra nhiÒu hËu qu¶ tiªu cùc trong cuéc sèng ®« thÞ.
Sù t×m tßi khoa häc ®«I khi lµ c¸I vá che ®Ëy sù mª tÝn dÞ ®oan trong mét bé
phËn trÝ thøc trÎ cña Thñ ®«.
Nh©n tiÕn tíi kû niÖm 1000 n¨m Thñ ®« v¨n hiÕn, kh¬i dËy truyÒn thèng häc hái, cÇu
tiÕn bé; ph¸t huy vÞ trÝ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n ho¸ cña Thñ ®« ®Ó gãp phÇn
n©ng cao phÈm chÊt vµ n¨ng lùc cña tÇng líp trÎ trªn ®Þa bµn nµy, khiÕn hä ph¶i thËt
day døt khi phong trµo Thñ ®« cha ngang tÇm víi vÞ trÝ cña nã lµ mét ®éng lùc kÝch
thÝch thanh niªn Thñ ®« v¬n lªn.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thø t, chóng ta lu ý r»ng, kh«ng Ýt lÇn c¸c thÕ lùc ®Õ quèc c«ng
khai tuyªn bè träng t©m cña chiÕn lîc diÔn biÕn hoµ b×nh cña chóng lµ chÜa vµo tÇng
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
líp thanh niªn-thÕ hÖ cã thÓ “thay ®æi c¨n b¶n ®êng lèi do nh÷ng ngêi ®· tõng vµo
sinh ra tö x¸c lËp nªn”
Trong thanh niªn, thanh niªn Thñ ®« l¹I lµ n¬i cã ®IÒu kiÖn ®Ó chóng t¸c ®éng nhanh
nhÊt bao gåm c¶ th«ng tin, v¨n ho¸ phÈm, lèi sèng...nh»m thay ®æi suy nghÜ vµ tiÕn
tíi thay ®æi hµnh ®éng cña thanh niªn.
ViÖc ®¶m b¶o th«ng tin cã ®Þnh híng díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng; lµm cho thanh niªn
Thñ ®« cã tÝnh ®éc lËp tù chñ cao trong viÖc ®¸nh gi¸; tiÕp nhËn nh÷ng t¸c ®éng
chÝnh trÞ, t tëng, v¨n ho¸ tõ bªn ngoµI; cã ®ñ n¨ng lùc ph©n ®Þnh c¸I tÝch cùc vµ c¸I
tiªu cùc trong néi dung cña nh÷ng luång t tëng ®ã; cã kh¶ n¨ng ph¶n øng ®óng ®¾n,
kÞp thêi tríc nh÷ng t¸c ®éng tõ nhiÒu kªnh kh¸c nhau cña c¸c thÕ lùc ®en tèi trong vµ
ngoµI níc...tr¬ thµnh nh÷ng ®ßi hái cÇn thiÕt cña c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn Thñ
®«.
Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thø n¨m, mét mÆt, chóng ta kh«ng thÓ b¸c bá quan niÖm r»ng :
“Lßng nhiÖt t×nh h¨ng h¸I hy sinh +sù dèt n¸t =ph¸ ho¹I”, mÆt kh¸c còng kh«ng thÓ
kh«ng thÊy mét sù thùc lµ: trÝ tuÖ cao l¹I dùa trªn mét lËp trêng, quan ®IÓm sai lÇm
sÏ mang l¹I hËu qu¶ kh«ng kÐm phÇn nguy h¹i.
Bëi vËy, ®Ó ph¸t huy vai trß xung kÝch s¸ng t¹o cña Thanh niªn Thñ ®«, ph¬ng híng
quan träng hµng ®Çu lµ gi÷ v÷ng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng trong c«ng t¸c thanh niªn,
trong c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn. Bëi v×, chØ khi ®ã, c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn
míi ®îc ®Þnh híng bëi mét quan ®IÓm chÝnh trÞ ®óng ®¾n, thanh niªn míi cã kh¶
n¨ng ®Êu tranh cã hiÖu qu¶ chèng l¹i mäi mu ®å lîi dông thanh niªn v× nh÷ng ®éng
c¬ thiÕu trong s¸ng cã h¹i cho thanh niªn vµ ®Êt níc nãi chung...
§Ó c«ng t¸c gi¸o dôc thanh niªn Thñ ®« hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh, cÇn cã sù
phèi hîp réng r·i cña tÊt c¶ mäi cÊp bé §oµn, sù liªn kÕt thµnh mét khèi thèng nhÊt
cña tÊt c¶ c¸c binh chñng lµm c«ng t¸c t tëng trªn ®Þa bµn thµnh phè vµ c¶ níc; trong
®ã, quy tô søc m¹nh cña c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, quy tô søc m¹nh cña
toµn x· héi - tõ gia ®×nh cho ®Õn nhµ trêng, tõ ®êng phè cho ®Õn c¬ quan, tõ bªn d©n
sù ®Õn bªn qu©n ®éi, c«ng an...®Ó t¹o ra søc m¹nh tæng hîp trong lÜnh vùc c«ng t¸c
nµy lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa cùc kú quan träng.
H¬n n÷a, còng cÇn ®æi míi c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ-t tëng trong thanh niªn Thñ
®«. N©ng cao tÝnh thiÕt thùc-thùc tÕ trong c«ng t¸c gi¸o dôc lµ con ®êng rÊt cã hiÖu
qu¶. Trong vÊn ®Ò nµy, chóng ta kh«ng xem nhÑ gi¸o dôc hoµi b·o, lý tëng cao ®Ñp
cho thanh niªn; mÆt kh¸c, nh C.M¸c ®· tõng nãi: “Lý tëng mµ xa rêi lîi Ých, lý tëng
sÏ tù b«i nhä mÆt m×nh”. Còng theo tinh thÇn ®ã, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cho r»ng,
nh©n d©n chØ thÊy ®îc gi¸ trÞ cña ®éc lËp, tù do, khi d©n ®îc ¨n no, mÆc ®ñ. Do vËy,
quan t©m tho¶ m·n nh÷ng lîi Ých chÝnh ®¸ng cña thÕ hÖ trÎ Thñ ®« cÇn ®îc xem lµ
mét ph¬ng thøc kh«ng thÓ thiÕu ®Ó n©ng cao sinh khÝ cña tæ chøc thanh niªn c¸c cÊp.
B»ng viÖc chó ý ®óng møc tíi mét sè vÊn ®Ò nªu trªn, c«ng t¸c chÝnh trÞ-t tëng cña
§oµn c¸c cÊp sÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc h×nh thµnh nh÷ng ngêi thanh niªn Thñ ®«
g¾n bã víi lý tëng ®éc lËp d©n téc vµ CNXH; cã ®¹o ®øc trong s¸ng; cã ý chÝ kiªn cêng tiÕn qu©n vµo CNH-H§H Thñ ®«; ph¸t huy ®îc truyÒn thèng tèt ®Ñp cña Thñ ®«
cã mét ngµn n¨m lÞch sö; cã ®ñ n¨ng lùc lµm chñ tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn
®¹I, cã t duy s¸ng t¹o thÝch øng víi ®ßi hái cña qu¸ tr×nh CNH-H§H Thñ ®«...®Ó ®a
Thñ ®« lªn tr×nh ®é cao trong sù ph¸t triÓn cña c¶ níc. ChØ khi ®ã, thanh niªn Thñ ®«
míi xøng ®¸ng víi lßng mong ®îi cña toµn §¶ng, toµn d©n.
II. Mét sè kiÕn nghÞ
1) VÒ chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña Thµnh phè
Thµnh uû, Uû ban nh©n d©n thµnh phè cÇn cã chñ tr¬ng, ch¬ng tr×nh gi¸o dôc truyÒn
thèng vµ lý tëng c¸ch m¹ng cho c¸n bé, ®¶ng viªn, tríc hÕt lµ c¸n bé l·nh ®¹o c¸c
cÊp, cã chñ tr¬ng nghiªn cøu ph¬ng thøc cho c¸c ®èi tîng, chó träng lµ lùc lîng
thanh niªn. Trong ®ã x¸c ®Þnh râ: chñ ®Ò, néi dung, h×nh thøc, quy m«, møc ®é, ph¹m
vi ®èi tîng vµ c¸c lùc lîng tham gia gi¸o dôc.
Giao cho MÆt trËn Tæ quèc hoÆc Héi Liªn hiÖp Phô n÷ chñ tr× nghiªn cøu vÊn ®Ò gi¸o
dôc ë gia ®×nh vÒ truyÒn thèng ®¹o ®øc vµ lý tëng c¸ch m¹ng.
20
.DOC 
24 
202 
66 
