Më ®Çu
ý nghÜa tÇm quan träng cña c«ng t¸c xÕp dì
I. ý nghÜa, tÇm quan träng
- Môc ®Ých cña tiÕn bé kü thuËt vµ tæ chøc qu¶n lý trong vËn t¶i nãi chung
vµ trong vËn t¶i ®êng s¾t nãi riªng lµ:
+ Rót ng¾n thêi gian chuyªn chë
+ §¶m b¶o an toµn, thuËn tiÖn cho ®èi tîng chuyªn chë.
+ Gi¶m chi phÝ ®Õn møc thÊp nh©t.
- C«ng t¸c chuyªn chë hµng ho¸ trong ngµnh VT§S lµ mét qu¸ trinh bao
gåm c¸c kh©u XD, b¶o qu¶n ë kho b·i vµ vËn chuyÓn.
+ ViÖc t¨ng tèc ®é kü thuËt (VKT) cña PTVT sÏ kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶
kinh tÕ cao nÕu kh«ng gi¶m ®îc thêi gian PTVT dõng ë c¸c ga, b·i hµng.
+ YÕu tè c¬ b¶n nhÊt ®Ó gi¶m ®îc thêi gian xÕp dì lµ t¨ng cêng c¬ giíi
ho¸ kh©u xÕp dì ë c¸c ®Þa ®iÓm xÕp dì.
- Tæ chøc c«ng t¸c xÕp dì hîp lý gióp cho sö dông tèt ph¬ng tiÖn kü
thuËt, m¸y mãc thiÕt bÞ, gi¶m nhÑ lao ®éng cña c«ng nh©n.
- Tæ chøc c«ng t¸c xÕp dì ¶nh hëng ®Õn mét lo¹t c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü
thuËt cña ngµnh vËn t¶i ®êng s¾t:
+ HiÖu suÊt sö dông toa xe vÒ mÆt thêi gian:
(ngày)
Kxd: Sè lÇn xÕp dì b×nh qu©n trong mét vßng.
+ HiÖu suÊt sö dông toa xe vÒ mÆt träng t¶i:
: Tæng khèi lîng hµng xÕp trong mét ®¬n vÞ thêi gian (t/n¨m)
Ux: Sè xe xÕp trong thêi gian ®ã (xe/n¨m)
II. Néi dung m«n häc
TCXD
TCL§
Khai th¸c TBXD
TBXD
TB di ®éng
C«ng nghÖ XD
TB cè ®Þnh
- TCXD hµng
C©u hái: Ph©n tÝch ¶nh hëng cña c«ng t¸c xÕp dì ®Õn bao kiÖn.
c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña ngµnh ? Vai trß cña c¬ - Container.
- Hµng nÆng.
giíi hãa xÕp dì ?
- Hµng gç.
láng.
Ch¬ng I: Kho, ke, b·i trong ngµnh vËn t¶i ® êng s¾t vµ-- Hµng
nh÷ng
Hµng
rêi.
nguyªn t¾c thiÕt kÕ chung
I.1. Ph©n lo¹i
I.1.1. §Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i ho¸ trêng
- §Þnh nghÜa: Ho¸ trêng lµ mét bé phËn cña ga hµng ho¸ cã kho b·i ®êng xÕp dì(§S, « t«), m¸y mãc xÕp dì vµ mét sè c«ng tr×nh kiÕn tróc
kh¸c ®Ó xÕp dì vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ t¹m thêi trong qu¸ tr×nh vËn
chuyÓn.
- Ph©n lo¹i
* Theo h×nh thøc së h÷u:
+ Ho¸ trêng dïng chung: C¸c kho b·i xÕp dì thuéc quyÒn qu¶n lý cña
nhµ ga, cã nhiÖm vô XD vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ cho tÊt c¶ c¸c chñ hµng
göi vµ nhËn.
+ Ho¸ trêng dïng riªng: Nh÷ng kho b·i n»m trong ga hoÆc kÒ bªn ga
thuéc quyÒn qu¶n lý cña chñ hµng, cã nhiÖm vô t¸c nghiÖp hµng ho¸
cña chñ hµng riªng biÖt.
* Theo cÊu t¹o: 3 lo¹i
+ Ho¸ trêng lo¹i ®êng côt: ¦u ®iÓm tr¸nh giao c¾t gi÷a ®êng s¾t vµ ®êng
« t«, nhîc ®iÓm kh«ng tiÕn hµnh dån toa xe ë hai chiÒu còng nh lÊy
chóng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng th«ng qua cña b·i xÕp dì.
HT
Ga HH
+ Ho¸ trêng lo¹i ®êng th«ng: ¦u ®iÓm kh¶ n¨ng dån toa xe ®Õn b·i hµng
vµ lÊy chóng tõ c¶ hai phÝa nhµ ga --> Gi¶m thêi gian dõng toa xe. Nhîc
®iÓm cã giao c¾t gi÷a ®êng s¾t víi ®êng « t«(khi dån toa xe vµo mét phÝa
vµ lÊy toa xe tõ phÝa kia qu¸ tr×nh dån rÊt phøc t¹p, v× ®Çu m¸y dån cÇn
ph¶i quay l¹i trªn c¸c ®êng xÕp dì). ë ho¸ trêng côt viÖc bè trÝ nh÷ng ®êng chøa t¹m thêi rót cho viÖc rót ng¾n chiÒu dµi ®êng dån TX.
+ Ho¸ trêng hçn hîp: C¸c ®êng côt c¹nh c¸c kho ®îc nèi víi c¸c ®êng
chøa th«ng song song. ¦u ®iÓm t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc dån toa
xe, nhîc ®iÓm sè lîng « t« trong ho¸ trêng Ýt t¨ng hµnh tr×nh « t«.
- ChÕ ®é lµm viÖc trong ho¸ trêng:
Thêi gian lµm viÖc cña ho¸ trêng trong mét ngµy ®ªm lµ mét th«ng sè
cña b·i hµng. Nã phôc thuéc vµo:
+ Khèi lîng c«ng t¸c
+ Tæ chøc c«ng viÖc(c«ng nghÖ xÕp dì).
§îc x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc gi¶i b¶i to¸n tèi u c¸c tham sè cña b·i hµng.
t,N,n (thêi gian ho¹t ®éng, sè m¸y xÕp dì, sè lÇn ®a lÊy xe)
- Tæ chøc ®a lÊy hµng ë ho¸ trêng
+ Thêng ®îc tiÕn hµnh b»ng « t«.
+ §Ó hîp lý vµ ®¬n gi¶n ho¸ viÖc ®a lÊy hµng trªn c¸c ga, ngêi ta thêng
tæ chøc c¸c ®¹i lý vËn t¶i. C¸c ®¹i lý thay mÆt chñ hµng giao nhËn hµng
ho¸, hoµn thµnh c¸c thñ tôc giÊy tê, thùc thi vµ thanh to¸n hîp ®ång.
+ Xu híng lµ tËp trung c«ng t¸c xÕp dì vÒ mét sè ga ®êng s¾t. T¹o ®iÒu
kiÖn c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c xÕp dì, gi¶m ZXD.
I.1.2. C¸c thµnh phÇn cña ho¸ trêng
ë b·i hµng c¬ giíi ho¸(Ho¸ trêng c¬ giíi ho¸) cã xÕp dì c¸c kho (kÝn,
tho¸ng) ke vµ c¸c b·i ®Ó tiÕn hµnh xÕp dì, cÊt gi÷ vµ b¶o qu¶n hµng ho¸
trong khi chê trao tr¶ cho chñ hµng hoÆc vËn chuyÓn, nh÷ng ®êng n©ng
cao khung giíi h¹n.
Ho¸ trêng cßn ®îc trang bÞ ph¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ ®Ó c¬ giíi ho¸ xÕp
dì, c¸c nh¸nh ®êng s¾t t¬ng øng, b·i ®ç vµ ®êng tiÕp cËn cho c¸c ph¬ng
tiÖn vËn chuyÓn kh¸c, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin, èng dÉn níc, cèng r·nh,
m¹ng ®iÖn chiÕu s¸ng, c¸c ph¬ng tiÖn phßng ho¸, cæng kiÓm so¸t, g¸c
ch¾n.
Trong ho¸ trêng cßn cã nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc kh¸c dÓ phôc vô
cho c«ng t¸c xÕp dì: V¨n phßng, y tÕ, xëng söa ch÷a.
toµn bé nh÷ng c«ng tr×nh, m¸y mãc trªn chÝnh lµ c¬ së ®Ó t¸c nghiÖp
hµng ho¸ cña mét ga.
* Kho: cã 2 lo¹i kho lµ kÝn vµ hë, ®Òu cã thÒm kho cao b»ng sµn ph¬ng
tiÖn.
+ Kho kÝn: cÊt gi÷ lo¹i hµng kþ ma n¾ng.
+ Kho hë : b¶o qu¶n hµng ho¸ kh«ng bÞ ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn th¬i tiÕt
khÝ hËu, hoÆc nh÷ng lo¹i hµng ®· ®îc bäc kÝn chôi ®îc thêi tiÕt khÝ hËu.
* Ke: Cã hai lo¹i cã m¸i che vµ kh«ng m¸i che.
+ MÆt ke cao b»ng sµn ph¬ng tiÖn, ë mét ®Çu cã ®é dèc thoai tho¶i ®Ó
PTXD, PTVC dÔ ho¹t ®éng.
+ Ke cã chiÒu réng(chiÒu réng kho ®îc bè trÝ däc theo ®êng xÕp dì)
+ TD chñ yÕu phôc vô cho viÖc chuyÓn t¶i gi÷a c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn vËn
chuyÓn, ®«i khi dïng ®Ó b¶o qu¶n t¹m thêi hµng ho¸.
* B·i: Lµ n¬i xÕp dì hµng ho¸ kh«ng bÞ h háng do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ
hËu(hµng rêi c¸t than sái). MÆt b·i thêng b»ng ph¼ng vµ thÊp h¬n mÆt
ray, trªn ®ã PTVC, PTXD cã thÓ ®i l¹i ®îc.
NÒn kho, ke, b·i cÇn ph¶i ch¾c(r¶i nhùa, l¸t ®¸, bª t«ng, ®Êt lÌn ch¾c).
I.2. D¹ng vµ c¸ch bè trÝ kho, ke b·i trong ho¸ tr êng
Mét sè d¹ng c¬ b¶n
- Kho b×nh thêng:
+ §XD lµ ®êng côt.
+ Sµn kho cao b»ng sµn toa xe.
+ PhÝa bªn kia cã thÒm cao b»ng ®é cao sµn PTVC « t«.
+ ThÝch hîp víi nh÷ng n¬i chë b»ng mét lo¹i hµng, khèi lîng lín.
- Lo¹i ke, kho ph©n ®o¹n:
+ §Çu xÕp dì kh«ng ph¶i lµ ®êng côt, ®îc chia ra c¸c ®o¹n cã ke t¬ng
øng.
+ Ke (hoÆc thªm kho) ë mÆt bªn kia còng chia c¸c ®o¹n ng¾n, phôc vô
cho mçi lo¹i chñ hµng hoÆc PTVC.
+ ThÝch hîp khi chøa c¸c lo¹i hµng kh¸c nhau, mçi lo¹i cã khèi lîng
kh«ng lín.
- Lo¹i ke, kho h×nh x¬ng c¸:
+ Kho h×nh tam gi¸c bè trÝ xen chÐo víi kho t¬ng øng víi ®êng xÕp dì.
+ PhÝa bªn kia kh«ng cã ke mµ cã ®êng xÕp dì ®Ó xÕp dì c¸c toa xe ®êng s¾t.
- Lo¹i kho h×nh ch÷ U, E:
+ §XD phÝa trong h×nh ch÷ U dïng ®Ó phôc vô TX
+ PhÝa ngoµi ch÷ U lµ c¸c ke phôc vô c«ng t¸c XD víi c¸c ph¬ng tiÖn
vËn chuyÓn kh¸c.
- Lo¹i ke, kho h×nh bËc thang:
+ Ke phôc vô cho ®êng s¾t vµ c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸c.
+ Nã cã thÓ cã nh÷ng §XD thÝch øng víi c¸c kho bè trÝ theo bËc thang.
I.3. Nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu ®èi víi viÖc xÕp dì kho vµ ®èi víi
nh÷ng n¬i bè trÝ chung
- KÝch thíc vµ søc chøa cña kho ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ khèi lîng hµng ho¸
vËn chuyÓn.
- Z t¸c nghiÖp hµng ho¸ còng nh c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn vËn
chuyÓn b¶o qu¶n hµng ho¸ cã ë møc thÊp nhÊt.
- Chi phÝ x©y dùng kho thÊp nhÊt.
- Bè trÝ, s¾p xÕp kho phØa sö dông thuËn tiÖn cho c¶ ®êng s¾t vµ ®êng
bé.
- N©ng cao Wl®, tæ chøc tèt lao ®éng còng nh sö dông thµnh qu¶ khoa
häc kü thuËt míi vµo c«ng t¸c xÕp dì vµ t¸c nghiÖp trong kho.
- Kü thuËt an toµn vµ phßng hé lao ®éng tèt nhÊt.
- T¨ng cêng kh¶ n¨ng chuyÓn t¶i hµng ho¸ vµ kh«ng cÇn qua kho b·i.
- Bè trÝ kho, ke, b·i ph¶i h¹n chÕ tèi thiÓu giao c¾t gi÷a c¸c PTVT kh¸c
nhau.
- CÇn chó ý ®Õn ®Þa hinh s½n cã ®Ó gi¶m chi phÝ ®Çu t.
I.4. X¸c ®Þnh chiÒu dµi ®êng xÕp dì
a). X¸c ®Þnh chiÒu dµi ®êng xÕp dì ®êng s¾t
Qngay
Qnam
.k (Tan)
365
Trong ®ã:
Qngµy: Khèi lîng hµng ho¸ vËn chuyÓn trong mét ngµy
Qn¨m : Khèi lîng hµng ho¸ t¸c nghiÖp trong 1 n¨m(tÊn)
k: HÖ sè hµng ho¸ ®i ®Õn kh«ng c©n b»ng(k=1;1-1,4)
N ngay
Qngay
q xe
(xe)
Trong ®ã:
Nngµy: Sè toa xe c©n thiÕt trong mét ngµy
qxe: T¶i träng trung b×nh cña mét toa xe(tÊn/xe)
- X¸c ®Þnh chiÒu dµi ®êng xÕp dì ®êng s¾t:
L XD
N ngay .l xe
n.a
( m)
Trong ®ã:
lxe: ChiÒu dµi cña mét toa xe, thêng x¸c ®Þnh theo lo¹i toa xe tiªu chuÈn
mµ ®êng s¾t mçi níc quy ®Þnh. Trêng hîp nh÷ng toa xe kh¸c nhau trong
®oµn tµu th× cÇn tÝnh hÖ sè quy ®æi.
n: Sè lÇn ®a lÊy toa xe ®Õn khu vùc kho trong mét ngµy ®ªm.
a: Sè lÇn ®a toa xe trùc tiÕp ®a ®Õn ®êng xÕp dì cña kho.(v× trong trêng
hîp toa xe vµo c¸c dµn chøa hµng hoÆc b»ng chuyÒn gÇu, ngêi ta ph¶i
®a toa xe thµnh c¸c côm a)
b). ChiÒu dµi ®êng xÕp dì « t«
L XD
Qngay .lo .t.H t
qo .T
( m)
Trong ®ã:
Qngµy: Khèi lîng hµng vËn chuyÓn trong 1 ngµy ®ªm b»ng «
t«.
lo: Khèi lîng cÇn thiÕt cho 1 « t« ®øng vµ quay ®Çu.
t: Thêi gian toµn bé XD mét « t«(giê)
qo: Toµn bé cña mét « t«(tÊn)
T: Thêi gian lµm viÖc cña kho nhËn hoÆc tr¶ hµng cho « t« trong mét
ngµy.
I.5. X¸c ®Þnh søc chøa vµ diÖn tÝch cña kho, b ·i hµng
a). Søc chøa:
Lµ lîng hµng ho¸ mà kho cã kh¶ n¨ng chøa trong mét ngµy ®ªm.
kho
kho
E Qngay
.Tbq .K bq (tÊn) Qngay
Qngay (1 K TT )
Trong ®ã:
KTT: lµ hÖ sè (tû lÖ) hµng ho¸ ®îc chuyÓn t¶i trùc tiÕp
(kh«ng qua kho).
Tbq: HÖ sè hµng ho¸ b¶o qu¶n trong kho(ngµy ®ªm)
Kbq: HÖ sè b¶o qu¶n do viÖc kh«ng c©n b»ng cña hµng vËn chuyÓn b»ng
ph¬ng tiÖn « t« hoÆc ®êng s¾t, còng nh thêi gian b¶o qu¶n hµng.(K=1,51,6)
b). TÝnh to¸n diÖn tÝch kho
Bao g«m diÖn tÝch chÝnh(trùc tiÕp ®Æt hµng) vµ diÖn tÝch phô(phÇn diÖn
tÝch gi÷a c¸c ®èng hµng ®Ó PTXD tiÕn hµnh thao t¸c… kh«ng dïng ®Ó
xÕp hµng)
- X¸c ®Þnh diÖn tÝch chÝnh:
Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p: Lý thuyÕt, ®o b»ng khèi lîng, t¶i träng.
Sc
E
.
i . i
.
V
S
STTXD
S chinh
: HÖ sè lîi dông diÖn tÝch chÝnh.
: Cêng ®é chÊt ®èng(T/m2)(phô thuéc vµo lo¹i hµng ho¸, kho, nÒn kho,
ph¬ng ph¸p bao gãi hµng ho¸).
i : MËt ®é chÊt ®èng hµng ho¸ i.
i : T¶i träng hµng ho¸ lo¹i I trong tæng sè.
: Träng lîng riªng cña hµng ho¸(T/m3)
V=h.S h.
V: ThÓ tÝch cña ®èng hµng(m3)
H: lµ chiÒu cao cña ®èng hµng(m) phô thuéc vµo PTCGHXD, PP xÕp,
c¸ch bè trÝ, nÒn kho…
- X¸c ®Þnh diÖn tÝch phô:
+ Phô thuéc vµo MXD, c¸ch tæ chøc s¾p xÕp trong kho…
+ 10-15% Sc
S=Sc+Sp
I.6. C¸c trang thiÕt bÞ phôc vô ho¸ trêng
I.6.1. HÖ thèng chiÕu s¸ng:
+ Tù nhiªn.
+ Nh©n t¹o.
I.6.2. HÖ thèng tho¸t níc:
Khi thiÕt kÕ cÇn chó ý:
+ Nªn kho, nªn b·i, mÆt ®êng trong ho¸ trêng cÇn cã ®é nghiªng tõ gi÷a
sang hai bªn ®Ó tho¸t níc tèt.
+ HÖ thèng cèng r·nh tho¸t níc.
I.6.3. HÖ thèng th«ng giã:
+ C¬ giíi.
+ Tù nhiªn.
Víi nh÷ng hµng ho¸ cã mïi ®Æc biÖt, chó tíi hÖ thèng th«ng giã: Hµng
ho¸ b¶o qu¶n tèt , b¶o vÖ søc khoÎ c«ng nh©n viªn.
I.6.4. HÖ thèng phßng ho¶:
Thïng c¸t, bÓ níc, b×nh chøa ch·y, vßi phun…
I.7. Bµi tËp
Ho¸ trêng ®êng s¾t cã khèi lîng c«ng t¸c n¨m lµ: 600.000 tÊn, hÖ
sè bÊt b×nh hµnh lµ 1,2. Trong sè ®ã70% lµ hµng bao kiÖn(30% trong
tæng sè hµng bao kiÖn ®îc « t« cña chñ hµng nhËn trùc tiÕp tõ toa xe).
Mçi ngµy nhµ ga ®a lÊy xe vµo ho¸ trêng hai lÇn, mçi l©n 2 côm xe vµ cã
6 toa xe ®îc xÕp dì 2 lÇn (®Õn dì hµng t¹i ga vµ sau ®ã cã hµng xÕp lªn
ngay mµ kh«ng ph¶i ®iÒu rçng ®Õn ga kh¸c)
Yªu cÇu: H·y x¸c ®Þnh diÖn tÝch kho hµng bao kiÖn vµ chiÒu dµi ®êng
xÕp dì ®êng s¾t t¹i kho.
BiÕt r»ng: Täng t¶i tÜnh b×nh qu©n cña toa xe lµ: Pt =30 (tÊn)
ChiÒu dµi b×nh qu©n mét toa xe chiÕm dông la 13,2m, thêi gian b¶o qu¶n
hµng ho¸ lµ 2,3 ngµy, hÖ sè kh«ng c©n b»ng hµng ho¸1,18 ; cêng ®é
chÊt ®èng 1,45 (tÊn/m3); hÖ sè lîi dông diÖn tÝch chÝnh lµ: 0,8; Sp=20%Sc.
Ch¬ng I: C«ng t¸c xÕp dì vµ kho tµng
Tæng quan:
I. C«ng t¸c xÕp dì
I.1. VÞ trÝ vai trß cña c«ng t¸c xÕp dì
I.2. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng t¸c xÕp dì
I.3. Thêi gian xÕp dì
II. Tr¹m xÕp dì cña xe
II.1. Tr¹m xÕp dì
II.2. Kh¶ n¨ng th«ng qua cña tr¹m xÕp dì
II.3. TÝnh to¸n sè lîng chç xÕp dì trªn mét ®o¹n
I.1. C«ng t¸c xÕp dì hµng ho¸
1. VÞ trÝ vµ vai trß cña c«ng t¸c xÕp dì
T¸c nghiÖp xÕp dì hµng lµ kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh vËn t¶i:
+ C«ng viÖc ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ lµ xÕp hµng lªn ph¬ng tiÖn
vµ kÕt thóc qu¸ tr×nh vËn chuyÓn lµ c«ng viÖc dì hµng.
+ Trong thùc tÕ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ nhiÒu khi ph¶i qua hai hay nhiÒu
h×nh thøc vËn t¶i kh¸c nhau. Qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®ã nhÊt thiÕt ph¶i cã sù tham gia
cña c«ng t¸c xÕp dì.
1.2. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng t¸c xÕp dì
Qu¸ tr×nh c«ng t¸c xÕp dì trong vËn t¶i « t« bao gåm:
+ Thêi gian lµm thñ tôc giÊy tê.
+ Thêi gian ®a xe vµo ®Þa ®iÓm xÕp(dì).
+ Thêi gian xe chê xÕp vµ dì hµng ho¸(nÕu cã)
+ Thêi gian xÕp vµ dì.
1.3. Thêi gian xÕp dì
1. Thêi gian xÕp dì bao gåm
- Thêi gian xe chê ®îi ®Ó xÕp dì.
- Thêi gian ®iÒu chØnh xe ë ®Þa ®iÓm xÕp dì.
Phô thuéc vµo:
+ KÝch thíc kho b·i.
+ KiÓu xe.
+ S¬ ®å bè trÝ khu vùc lµm viÖc vµ ®êng chuyªn dïng trong b·i.
- Thêi gian trùc tiÕp xÕp dì hµng.
Phô thuéc vµo:
+ Lo¹i hµng.
+ Ph¬ng ph¸p xÕp dì(thñ c«ng, c¬ giíi)
+ Träng t¶i cña ®oµn xe.
2. Ph©n tÝch ¶nh hëng cña thêi gian xÕp dì ®Õn n¨ng suÊt cña xe.
- Thêi gian vËn chuyÓn cña « t« bao gåm:
tc=tx+tch+td+tkh=th®+txd(giê)
tc: Thêi gian cña 1 chuyÕn.
tx(d): Thêi gian xÕp (dì) hµng.
tch(tkh): Thêi gian ph¬ng tiÖn ch¹y cã hµng(kh«ng hµng).
th®=tch+tkh(toµn bé th¬i gian ho¹t ®éng cña « t« cã hµng vµ kh«ng cã hµng)
tch: tx+td toµn bé thêi gian chÕt cña « t« t¹i thêi ®iÓm xÕp dì hµng.
T
Qnd nc .q. h .q. (TÊn)
tc
Qn®: S¶n lîng b×nh qu©n ngµy ®ªm cña « t«(tÊn)
nc: Sè chuyÕn xe ch¹y trong ngµy.
: HÖ sè sö dông träng t¶i.
Th: Thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña « t«.
tc: Thêi gian ch¹y mét chuyÕn cña « t«.
Nh vËy nÕu Th ; q ; kh«ng thay ®æi th× gi¶m tc sÏ t¨ng ®îc Qn®. Khi qu·ng ®êng
kh«ng thay ®æi viÖc gi¶m tc cã thÓ thùc hiÖn b»ng 2 c¸ch.
Gi¶m th® b»ng c¸ch t¨ng tèc ®é vËn chuyÓn.
Gi¶m txd b»ng c¸ch hîp lý vµ c¬ giíi ho¸ qu¸ tr×nh xÕp dì.
3. Ph©n tÝch ¶nh hëng cña thêi gian xÕp dì ®Õn Z vËn chuyÓn hµng ho¸
- Gi¸ thµnh vËn chuyÓn hµng ho¸ lµ toµn bé c¸c chi phÝ cho viÖc vËn chuyÓn nã, bao
gåm c¶ chi phÝ ®Ó lµm c«ng t¸c xÕp dì.
- Nhiªu nghiªn cøu ®· chØ ra r»ng, khi khèi lîng vËn chuyÓn t¬ng ®èi lín, c¬ giíi ho¸
c«ng t¸c xÕp dì cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn ZV/c phô
thuéc trùc tiÕp vµo thêi gian xe ®ç ®Ó lµm c«ng t¸c xÕp dì. ë kho¶ng c¸ch cµng nhá
th× møc ®é ¶nh hëng cña thêi gian xÕp dì ®Õn ZV/c cµng lín.
2. Tr¹m xÕp dì cña xe
2.1. Tr¹m xÕp dì
- Tr¹m xÕp dì lµ n¬i lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ kÕt thóc qu¸ tr×nh VT. T¹i ®©y hoµn
thµnh c«ng viÖc chuÈn bÞ tríc lóc giao nhËn hµng, xÕp dì vµ b¶o qu¶n hµng ho¸.
Th«ng thêng tr¹m xÕp dì cã c¸c c«ng tr×nh vµ thiÕt bÞ sau:
+ Chç ®Ó xe ®øng xÕp dì.
+ C¸c lo¹i c©n ®o.
+ B·i vµ ®êng chuyÓn dông cho xe vµo xÕp dì.
+ Kho ®Ó b¶o qu¶n hµng ho¸.
+ Nhµ ë vµ lµm viÖc cho CNV, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc kh¸c.
Tr¹m xÕp dì nÕu lµ chung cho c¸c ngµnh VT cÇn ph¶i bè trÝ vµ tæ chøc sao cho tho¶
m·n ®Çy ®ñ nhÊt cña c¸c ngµnh VT ®ã.
- TuyÕn xÕp dì:
Trong mçi tr¹m XD cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu tuyÕn xÕp dì. TuyÕn xÕp dì do nhiªu
chç XD hîp thµnh.
+ ChiÒu dµi tuyÕn xÕp dì(Lt): §îc quyÕt ®Þnh bëi sè chç xÕp dì, kÝch thíc bªn ngoµi
cña xe r¬ moãc vµ c¸ch bè trÝ c¸c chç XD trªn tuyÕn.
C¸ch bè trÝ chç xÕp dì trªn tuyÕn
A: XÕp dì bªn c¹nh.
a,b : kho¶ng c¸ch gi÷a hai xe.
B : XÕp dì ®»ng sau.
Z1; Z2 : kho¶ng c¸ch an toµn.
C : XÕp dì chÕch.
y(Lt) : chiÒu réng (dµi) tuyÕn.
+ X¸c ®Þnh chiÒu réng tuyÕn(y) Cã thÓ dïng hai ph¬ng ph¸p
* Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n.
* Ph¬ng ph¸p ®« thÞ.
VD: Dïng ®å thÞ x¸c ®Þnh kÝch thíc tuyÕn xÕp dì khi bè trÝ xe xÕp dì bªn c¹nh:
R1: b¸n kÝnh quay ngoµi.
R2: b¸n kÝnh quay trong.
Z1 ;Z2: kho¶ng c¸ch an toµn.
Z1= 0,3 – 0,5 (m) ; Z2= 1- 1,5 (m) a phô thuéc vµo R1 vµ Z1
Sau lÇn quay thø nhÊt xe tõ t©m O1 quay sang ph¶i, xe nµy tiÕn lªn gi¸ tríc ë
vÞ trÝ sè 3. Khi ®ã cÇu sau cña xe n»m trªn ®êng th¼ng ch¹y qua E. LÊy O2 lµm t©m
quay xe chuyÓn ®Õn vÞ trÝ sè 4. ChiÒu réng tuyÕn (y) do sù quay xe tõ t©m O 2 sang
tr¸i vµ kho¶ng c¸ch an toµn Z2 x¸c ®Þnh.
ë nh÷ng n¬i kh«ng ®ñ diÖn tÝch, th× cã thÓ dïng bµn quay nh h×nh vÏ:
2.2. Kh¶ n¨ng th«ng qua c¶u tr¹m XD
Kh¶ n¨ng th«ng qua cña tr¹m xÕp dì lµ sè lîng xe(®oµn xe) hay sè lîng tÊn hµng lín
nhÊt cã thÓ ®ång thêi ®îc xÕp hay dì trong mét giê lµm viÖc.
Phô thuéc:
+ Sè lîng chç Xd.
+ Kh¶ n¨ng XD c¶u tõng chç.
+ KiÓu xe ®îc sö dông.
- Kh¶ n¨ng th«ng qua cña mét chç XD(m):
1
m xe
( xe / gio)
Txd .q..H t
1
(tan/ gio)
Txd .H t
Txd: Thêi gian xÕp hay dì mét tÊn hµng(giê)
q: Träng t¶i cña xe(TÊn).
: HÖ sè sö dông träng t¶i cña xe.
Ht: HÖ sè xe ®Õn xÕp dì kh«ng ®ång ®Òu(phô thuéc vµo tæ chøc c«ng t¸c cña xe vµ
cña tr¹m Xd) thêng = 1-2
- Kh¶ n¨ng th«ng qua cña tr¹m xÕp dì cã n chç:
+ Cã kh¶ n¨ng th«ng qua nh nhau: M=m.n
+ Cã kh¶ n¨ng th«ng qua kh«ng nh nhau: M=m1+m2+...+mn ; m1,m2…mn kh¶ n¨ng
th«ng qua cña tõng chç xÕp dì trªn tr¹m.
mT
2.3. TÝnh to¸n sè lîng chç XD trªn tr¹m
2.3.1. Dùa vµo kh¶ n¨ng th«ng qua ®Ó tÝnh
Trong thêi gian T giê lµm viÖc, cÇn ph¶i xÕp dì Q tÊn hµng th× cÇn chç xÕp dì lµ:
Q
Q
n T T .Txd .H t
T .mt
T
Trong T giê ®ã cÇn xÕp dì cho A xe th×:
A
A
n
.q..Txd .H t
T .mx T
2.3.2. C¨n cø vµo sè xe ph¶i xÕp dì ®Ó x¸c ®Þnh
- N¨ng suÊt cña mçi xe:
V . .q.
WQ T
(tÊn/giê)
lch t xd .Vt .
: HÖ sè sö dông qu·ng ®êng.
l
ch = (qu·ng ®êng xe ch¹y cã hµng/qu·ng ®êng xe ch¹y chung)
lchg
VT: Tèc ®é kü thuËt.
lch: Qu·ng ®êng xe ch¹y cã hµng.
txd:Thêi gian xÕp (dì) cña 1 xe.
- N¨ng suÊt cña tÊt c¶ c¸c xe trong tr¹m = WQ.A.
- V× sè lîng hµng ho¸ xÕp dì trªn tr¹m ph¶i phï hîp víi sè lîng hµng ho¸ vËn
chuyÓn nªn: M=WQ.A tøc lµ:
V . .q.. A.Txd .H t
V . .q.
n
T
n T
Txd .H t lch t xd .Vt .
lch t xd .Vt .
2.3.3. C¨n cø vµo thêi vµ nhÞp lµm viÖc cña tr¹m ®Ó tÝnh sè chç xÕp dì
NhÞp lµm viÖc cña tr¹m(nghÞch ®¶o cña chØ tiªu kh¶ n¨ng th«ng qua cña tr¹m xÕp dì)
1
Rx (( d ) (giê/xe)
M
Thêi vËn chuyÓn:
t
J v =Thêi gian xe ch¹y 1 vßng/sè xe ch¹y trªn vßng ®ã
Av
Muèn cho c«ng viÖc xÕp dì ®îc ®iÒu hoµ th×:
q..Tx ( d ) .H t . Av
t
1
n
n
J=Rx(d) v
thay M
Av M
q..Tx ( d ) .H t
tv
3. §iÒu kiÖn xÕp dì vµ kho hµng
3.1. §iÒu kiÖn xÕp dì hµng
ViÖc tæ chøc c«ng t¸c xÕp dì cña c¸c tr¹m xÕp dì ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Cã thiÕt bÞ thÝch ®¸ng cho c¸c ®Þa ®iÓm xÕp dì(kho, c©n, ®êng chuyªn dïng..).
Trong vËn t¶i « t« ngêi ta thêng dïng c¸c lo¹i c©n bµn vµ c©n c¶ « t«(c©n bµn thêng
dïng cho c¸c lo¹i hµng bao kiÖn, c©n c¶ « t« dïng cho c¸c lo¹i hµng rêi)
- Ph¶i b¶o qu¶n ®îc hµng XD.
- Bè trÝ hîp lý c¸c m¸y mãc XD vµ sö dông c¸c ph¬ng tiÖn XD ®¬n gi¶n(kÝch têi
pal¨ng…) ®Ó lµm gi¶m cêng ®é lao ®éng cña c«ng nh©n.
- Chän vµ bè trÝ nh©n lùc ®øng ®¾n, ¸p dông ®Þnh møc kü thuËt tiªn tiÕn, t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng g¾n liÒn víi t¨ng quyÒn lîi vËn chuyÓn.
- B¶o ®¶m an toµn lao ®éng.
3.2. Kho hµng
1. Ph©n lo¹i kho hµng
- Tuú theo c«ng dông vµ phô thuéc vµo lo¹i hµng:
+ Kho v¹n n¨ng: §Ó b¶o qu¶n vµ chøa nh÷ng lo¹i hµng kh¸c nhau.
+ Kho chuyªn dïng: §Ó b¶o qu¶n vµ chøa nh÷ng lo¹i hµng quy ®Þnh.
- Tuú theo c¸ch x©y dùng kho:
+ Kho lé thiªn(nh÷ng b·i hµng ®îc quy ®Þnh ®Ó chøa c¸c lo¹i hµng mµ kh«ng bÞ h
háng díi t¸c dông cña níc ma vµ ®é Èm).
+ Kho b¸n lé thiªn(cã m¸i kh«ng cã têng).
+ Kho kÝn.
+ Kho cã phÔu rãt vµ kho cho hµng rêi vôn.
+ HÇm næi(ch×m) ®Ó chøa hµng láng.
+ Kho lµm l¹nh vµ kho chuyÓn dông kh¸c.
- Tuú theo tÝnh chÊt phô thuéc:
+ Kho chñ qu¶n(phôc vô cho nh÷ng ngêi göi hay nhËn hµng ®· quy ®Þnh)
+ Kho phôc vô chung(nhËn va giao hµng cho tÊt c¶ mäi ngêi göi vµ nhËn hµng)
2. D¹ng vµ c¸ch bè trÝ kho ke trong tr¹m xÕp dì(hay trong ho¸ trêng ®êng s¾t)
Trang 4+5 phÇn kho b·i trong ngµnh vËn t¶i ®êng s¾t.
4. X¸c ®Þnh chiªu dµi ®êng xÕp dì vµ kho b·i xÕp dì
4.1. X¸c ®Þnh chiÒu dµi ®êng xÕp dì
4.1.1. ChiÒu dµi ®êng xÕp dì ®êng s¾t
4.1.2. ChiÒu dµi ®êng xÕp dì « t«
Q
Lxd n.lo t .Txd H t .lo
T
n: lµ sè chç xÕp dì trªn tuyÕn.
lo: Kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt cho mét « t« ®øng vµ quay ®Çu(kÓ c¶ kho¶ng c¸ch an toµn)
4.2. X¸c ®Þnh søc chøa vµ diÖn tÝch kho, b·i hµng ho¸
5. C¸c trang thiÕt bÞ phô trî
Ch¬ng II
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ph¬ng tiÖn xÕp dì c¬ giíi
2.1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c xÕp dì vµ MXD
2.2. Yªu cÇu lùa chän m¸y xÕp dì
2.3. C¸c bé phËn vµ th«ng sè chñ yÕu cña MXD
2.4. X¸c ®Þnh n¨ng suÊt vµ sè lîng m¸y xÕp dì cÇn thiÕt
2.5. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc ®é c¬ giíi ho¸
2.6. ChÕ ®é lµm viÖc cña MXD
2.1. Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c xÕp dì vµ m¸y
xÕp dì
2.1.1. Kh¸i niÖm
- c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c xÕp dì vµ chuyÓn t¶i tõ PTVT nµy sang PTVT
kh¸c, lµ thay thÕ lao ®éng nÆng nhäc cña con ngêi b»ng viÖc sö dông
c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ.
- Qu¸ tr×nh thay thÕ nµy cã thÓ tr¶i qua 3 møc ®é:
+ C¬ giíi ho¸ tõng phÇn.
+ C¬ giíi ho¸ toµn bé.
+ Tù ®éng ho¸.
2.1.2. Ph©n lo¹i ph¬ng tiÖn xÕp dì c¬ giíi
Ph¬ng tiÖn xÕp dì c¬ giíi lµ yÕu tè phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn
vµ c¬ cÊu luång hµng. Ph¬ng tiÖn xÕp dì c¬ giíi, xÐt vÒ mÆt chung nhÊt,
®îc chia thµnh lo¹i chÝnh vµ lo¹i phô trî.
Ph¬ng tiÖn chÝnh ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c xÕp dì lµ c¸c m¸y mãc trùc tiÕp
tham gia vµo qu¸ tr×nh n©ng, h¹ vµ di chuyÓn hµng trªn c¸c ph¬ng tiÖn
chuyªn chë - tøc lµ nh÷ng thiÕt bÞ thùc hiÖn nh÷ng t¸c nghiÖp chÝnh cña
c«ng t¸c xÕp dì. Cßn c¸c ph¬ng tiÖn phô trî sÏ thùc hiÖn nh÷ng t¸c
nghiÖp phô, phôc vô cho c«ng t¸c xÕp dì nh»m t¨ng n¨ng suÊt xÕp dì
nh ®ãng më gãi hµng ho¸, c©n hµng, ph©n lo¹i hµng, th¸o l¾p mãc hµng,
lµm vÖ sinh ph¬ng tiÖn chuyªn chë...
§Ó thùc hiÖn c«ng t¸c xÕp dì hµng ho¸, trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu chñng
lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ kh¸c nhau. Trong mçi ngµnh, mçi lÜnh vùc l¹i cã
c¸c m¸y mãc ®Æc thï riªng, trong ®ã mçi lo¹i m¸y theo thêi gian l¹i cã
c¸c model phiªn b¶n chØ kh¸c nhau ë mét vµi bé phËn, hoÆc mét sè m¸y
cã kÕt cÊu gièng hÖt nhau mµ l¹i chØ kh¸c nhau vÒ kÝch thíc. Do vËy, c¸c
thiÕt bÞ xÕp dì c¬ giíi tiªn tiÕn hiÖn nay rÊt ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh, kÕt cÊu
vµ c«ng dông. §Ó lùa chän cã hiÖu qu¶ vµ chÝnh x¸c m¸y xÕp dì trong
tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ, cµn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i m¸y xÕp dì theo mét sè
tiªu chÝ vµ nguyªn t¾c cã tÝnh kh¸i qu¸t. Tuy nhiªn cÇn lu ý r»ng, do viÖc
ph©n lo¹i m¸y dùa trªn c¸c tiªu chuÈn mang tÝnh ®Æc trng nhÊt cña m¸y,
v× vËy sÏ cã nhiÒu m¸y cïng mét lóc n»m ë nhiÒu nhãm kh¸c nhau.
ViÖc ph©n lo¹i m¸y xÕp dì vÒ c¬ b¶n ®îc dùa trªn 3 dÊu hiÖu quan träng
nhÊt lµ: theo chñng lo¹i hµng mµ m¸y thao t¸c, theo tÝnh c¬ ®éng (ph¹m
vi ho¹t ®éng) vµ theo nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y. Ngoµi ra, ®Ó gióp
lùa chän chÝnh x¸c tÝnh n¨ng cña m¸y xÕp dì, c¸c dÊu hiÖu nh chiÒu di
chuyÓn hµng cña m¸y, lo¹i thao t¸c chuyªn dông cña m¸y, lo¹i vµ c«ng
suÊt ®éng c¬ truyÒn ®éng, n©ng träng... còng ®îc coi nh lµ nh÷ng ®iÒu
kiÖn bæ xung quan träng.
a/ Theo nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ, m¸y xÕp dì chia thµnh:
- M¸y ho¹t ®éng theo chu kú: qu¸ tr×nh n©ng h¹ vµ vËn chuyÓn hµng
x¶y ra theo chu kú nhÊt ®Þnh, lÆp ®i lÆp l¹i, dßng hµng ho¸ thao t¸c còng
theo chu kú. Thµnh phÇn thêi gian cña mét chu kú m¸y cã thÓ kh¸c nhau
tuú thuéc vµo chñng lo¹i m¸y vµ chñng lo¹i hµng, tuy nhiªn ®Æc trng cña
m¸y ho¹t ®éng theo chu kú lµ sau mét thêi gian thao t¸c víi hµng ( n©ng,
h¹, vËn chuyÓn hµng), m¸y cÇn cã thêi gian "nghØ"- tøc lµ thêi gian hoÆc
m¸y kh«ng lµm viÖc, hoÆc m¸y ch¹y nhng kh«ng ph¶i ®Ó thao t¸c hµng
mµ ®Ó chuÈn bÞ cho chu kú thao t¸c hµng tiÕp theo (m¸y ch¹y kh«ng t¶i).
VÝ dô: cÇn trôc, xe n©ng, m¸y xóc...
- M¸y ho¹t ®éng liªn tôc: qu¸ tr×nh n©ng h¹ vµ vËn chuyÓn hµng ®îc
thùc hiÖn liªn tôc, dßng hµng ho¸ thao t¸c cã thÓ liªn tôc hoÆc gi¸n
®o¹n. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, m¸y ch¹y liªn tôc ®Ó vËn chuyÓn hµng
theo mét híng nhÊt ®Þnh kh«ng cã thêi gian "nghØ".
VÝ dô: c¸c lo¹i b¨ng truyÒn, elevator, m¸y liªn hîp...
- M¸y ho¹t ®éng hçn hîp;
b/ Theo ph¹m vi ho¹t ®éng
- M¸y cè ®Þnh: M¸y ®îc cè ®Þnh ë mét vÞ trÝ, ph¹m vi ho¹t ®éng cña m¸y
bÞ giíi h¹n trong tÇm víi cña m¸y, m¸y kh«ng di chuyÓn ®îc. Vd: cÇn
trôc cét buåm...
- M¸y b¸n cè ®Þnh: M¸y cã bé phËn di chuyÓn, tuy nhiªn chØ ho¹t ®éng
®îc trong mét ph¹m vi nhá, ®îc giíi h¹n tríc. Vd: cÇn trôc cÇu, cÇn trôc
cæng, cÇn trôc treo têng...
- M¸y c¬ ®éng: ph¹m vi ho¹t ®éng cña m¸y kh«ng bÞ giíi h¹n, m¸y cã
thÓ tù di chuyÓn víi vËn tèc kh¸ lín ®i mét kho¶ng c¸ch xa nhê cã ®éng
c¬ riªng. Vd: cÇn trôc b¸nh lèp, cÇn trôc b¸nh s¾t, xe n©ng...
- M¸y cè ®Þnh trªn c¸c ph¬ng tiÖn chuyªn chë: M¸y ®îc thiÕt kÕ ngay
trªn ph¬ng tiÖn chuyªn chë nh «t«, tµu ho¶... dïng ®Ó xÕp dì hµng lªn
®ã mµ kh«ng cÇn c¸c thiÕt bÞ xÕp dì kh¸c ë bªn ngoµi. Vd: cÇn trôc xe
con...
Møc ®é c¬ ®éng cña m¸y ®ãng vai trß quan träng trong viÖc lùc chän
m¸y. M¸y cè ®Þnh vµ b¸n cè ®Þnh phï hîp víi n¬i cã diÖn tÝch lín, khèi lîng hµng lín, cè ®Þnh vµ ph©n bè tËp trung, chóng cã thÓ ®îc khai th¸c
tèi ®a c«ng suÊt ngay c¶ khi cè ®Þnh mét chç hoÆc di chuyÓn trong ph¹m
vi nhá. M¸y c¬ ®éng thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn b·i hµng nhá, khèi lîng hµng
kh«ng lín, kh«ng thêng xuyªn vµ ph©n bè kh«ng tËp trung.
c/ Theo lo¹i hµng mµ m¸y thao t¸c
- M¸y chuyªn thao t¸c víi hµng bao kiÖn;
- M¸y chuyªn thao t¸c víi hµng nÆng, qu¸ khæ, qu¸ giíi h¹n;
- M¸y chuyªn thao t¸c víi hµng rêi;
- M¸y ®a n¨ng: cã thÓ thao t¸c c¶ víi hµng rêi vµ hµng bao kiÖn nhê thay
®æi bé phËn lÊy gi÷ hµng;
- M¸y chuyªn xÕp dì hµng láng: m¸y b¬m...
d/ Theo chiÒu di chuyÓn cña hµng, m¸y ho¹t ®éng liªn tôc vµ theo
chu kú chia ra:
- M¸y vËn chuyÓn hµng: m¸y di chuyÓn hµng theo ph¬ng n»m ngang
hoÆc nghiªng ngang ( vd: b¨ng truyÒn, thiÕt bÞ khÝ nÐn...);
- M¸y n©ng h¹ hµng: m¸y di chuÓn hµng theo ph¬ng th¼ng ®øng hoÆc
nghiªng ®øng ( vd: elevator, kÝch...);
- M¸y n©ng h¹ vµ vËn chuyÓn: võa n©ng h¹ võa vËn chuyÓn hµng theo
ph¬ng ngang vµ ph¬ng th¼ng ®øng. (vd: xe n©ng, cÇn trôc, m¸y xóc...);
e/ Theo lo¹i thao t¸c mµ m¸y thùc hiÖn trªn ho¸ trêng:
- M¸y chuyªn dì hµng tõ ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn:
- M¸y chuyªn xÕp hµng lªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn:
- M¸y chuyªn dïng ®Ó thao t¸c trong ho¸ trêng: chÊt ®èng hµng, xÕp
hµng, ®ãng gãi vµ dì gãi hµng...)
g/ Theo ®éng c¬ truyÒn ®éng:
- M¸y ®îc truyÒn ®éng b»ng ®éng c¬ ®iÖn
- M¸y ®îc truyÒn ®éng b»ng ®éng c¬ ®èt trong
- M¸y ®îc truyÒn ®éng b»ng ®éng c¬ hçn hîp.
2.2. Yªu cÇu lùa chän m¸y xÕp dì
- MXD ph¶i phï hîp víi lo¹i hµng thao t¸c:
+ Phï hîp víi thiÕt bÞ lÊy gi÷ hµng.
+ Phï hîp vÒ n©ng träng cña m¸y xÕp dì.
+ §é cao n©ng hµng vµ kÝch thíc hµng ho¸.
- MXD ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh thao t¸c:
+ Cêng ®é chÞu lùc cña bÒ mÆt kho b·i.
+ Phï hîp víi kÝch thíc cho phÐp t¸c nghiÖp.
+ Phï hîp vÒ kh¶ n¨ng di chuyÓn tù do khi mang hµng.
- MXD ph¶i phï hîp víi ph¬ng tiÖn vËn t¶i:
+ Phï hîp víi ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña ph¬ng tiÖn vËn t¶i.
+ Phï hîp víi n¨ng lùc chuyªn chë.
- Khi lùa chän MXD ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh tèt nhiÖm vô chuyªn chë:
+ T¸c nghiÖp hÕt hµng trong thêi gian quy ®Þnh víi ®é an toµn cao.
+ Ph¶i phï hîp víi yªu cÇu t¸c nghiÖp.
- MXD phï hîp víi kh¶ n¨ng cung cÊp nhiªn liÖu t¹i chç.
- Ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh m«i trêng, gi¶m tØ lÖ hoa hôt hµng ho¸.
- §¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ.
2.3. C¸c bé phËn vµ th«ng sè chñ yÕu cña m¸y xÕp dì
2.3.1. C¸c bé phËn chñ yÕu cña m¸y xÕp dì
1. Bé phËn lÊy gi÷ hµng: LÊy, gi÷, nh¶ vµ g¹t hµng trong qu¸ tr×nh xÕp dì(Mãc, lìi
n©ng, gÇu, ngo¹m, lìi, g¹t…)
2. Bé phËn tay víi: Cã t¸c dông n©ng h¹ hµng vµ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña
thiÕt bÞ: khung n©ng c¸p kÐo cña cÇn trôc.
3. Bé phËn quay, di chuyÓn: Cã t¸c dông quay tay víi,thay ®æi vÞ trÝ cña bé phËn lÊy
gi÷ hµng.
4. Bé phËn ®iÒu khiÓn: §iÒu khiÓn toµn bé ho¹t ®éng cña thiÕt bÞ xÕp dì.
5. Bé phËn c¬ ®éng: di chuyÓn toµn bé thiÕt bÞ xÕp dì.
6. Bé phËn truyÒn ®éng : Cung cÊp n¨ng lîng cho toµn bé thiÕt bÞ ho¹t ®éng.
2.3.2. Nh÷ng th«ng sè chñ yÕu cña m¸y xÕp dì
C¸c chØ tiªu biÓu thÞ ®Æc tÝnh kü thuËt, ®Æc tÝnh khai th¸c cña MXD ®îc coi lµ
nh÷ng th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y xÕp dì, nh÷ng th«ng sè ®ã bao gåm:
1. N©ng träng: lµ khèi lîng lín nhÊt cho phÐp thiÕt bÞ cso thÓ n©ng ®îc. Khèi lîng
nµy bao gåm c¶ hµng vµ bé phËn lÊy gi÷ hµng. Tuú thuéc vµo vÞ trÝ cña tay víi vµ bé
phËn hç trî kh¸c mµ n©ng träng cã nh÷ng gi¸ trÞ kh¸c nhau.
2. TÇm víi: Kho¶ng c¸ch cho phÐp thao t¸c hµng ho¸ tÝnh tõ trung t©m cña thiÕt bÞ
®Õn vÞ trÝ mãc. Th«ng thêng ngêi ta quy ®Þnh tÇm víi tèi ®a vµ tÇm víi tèi thiÓu, t¬ng
øng víi n©ng träng tèi thiÓu vµ tèi ®a.
3. §é cao n©ng hµng: Kho¶ng c¸ch lín nhÊt cho phÐp thiÕt bÞ cã thÓ n©ng hµng
hoÆc h¹ hµng theo ph¬ng ph¸p th¼ng ®øng.
4. Tèc ®é: Tèc ®é lín nhÊt mµ thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn:
- Tèc ®é n©ng h¹:
+ Cã hµng.
+ Kh«ng hµng.
- Tèc ®é v/c, quay:
+ Bé phËn quay di chuyÓn.
+ Bé phËn lÊy hµng.
+ Toµn bé thiÕt bÞ.
5. KÝch thíc cña thiÕt bÞ:
§é lín chiÕm dông kh«ng gian(chiÒu dµi, réng, cao)
6. C«ng suÊt cña ®éng c¬: Kh¶ n¨ng cung cÊp nguån ®éng lùc cña thiÕt bÞ. Qua ®ã
cho biÕt nguån lîng cÇn cung cÊp cho thiÕt bÞ ho¹t ®éng.( W=J/S, KW)
7. Khèi lîng cña thiÕt bÞ: Khèi lîng toµn bé cña thiÕt bÞ thÓ hiÖn yªu cÇu ®èi víi
bÒ mÆt ho¸ trêng, kho b·i.
8. Gi¸ mua
Dùa trªn nh÷ng th«ng sè trªn, kÕt hîp víi h×nh d¹ng vµ nh÷ng bé phËn chñ
yÕu cña MXD ®Ó lùa chän, mua s¾m cho phï hîp víi môc ®Ých sö dông, thÝch hîp víi
®iÒu kiÖn thao t¸c vµ ®Þa ®iÓm ho¹t ®éng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
Song cô thÓ tõng lo¹i m¸y mäc cã c¸c th«ng sè riªng:
+ M¸y xÕp dì ho¹t ®éng liªn tôc: Tèc ®é di chuyÓn hµng, kÝch thíc cña m¸y, chiÒu
réng cña b¨ng, thÓ tÝch vµ sè gÇu,…
+ M¸y xÕp dì ho¹t ®éng chu kú: n©ng träng, tèc ®é n©ng h¹(cã hµng, kh«ng hµng).
Tèc ®é di chuyÓn vµ quay(cã, kh«ng hµng), tÇm víi, chiÒu dµi cÇn n©ng(kho¶ng c¸ch
tõ träng t©m trôc ®Õ tùa cña cÇn víi tíi trôc puli cuèn).
§èi víi xe n©ng hµng: Th«ng sè quan träng lµ k/c cho phÐp lín nhÊt tõ träng t©m cña
kiÖn hµng ®Õn ®iÓm tùa cña cµng n©ng khi sö dông hÕt n©ng träng xe n©ng vµ b¸n
kÝnh quay vßng nhá nhÊt cña xe n©ng.
C¸c th«ng sè chñ yÕu cña mét sè lo¹i cÇn trôc:
TT
1
2
3
4
TÝnh n¨ng kü thuËt
N©ng träng(TÊn)
TÇm víi(m)
§é cao n©ng hµng
Tèc ®é
N©ng(m/phót)
Mãc chÝnh
Mãc phô
Di chuyÓn
M¸y trôc(Km/h)
K161
16
8,5
8,8
K162
16
9.5
10,5
ADK12,5
12,5
10,7
14,5
K10
10
9,5
10
10
8
10
12
16
15
¤ t«
¤ t«
¤ t«
5
6
7
8
Quay vßng(vßng/phót)
Quay vßng(cã hµng)
KÝch thíc(th©n xe)
Dµi
Réng
Cao
C«ng suÊt(CV)
Träng lîng
§¬n gi¸(cò)Tr®
3,8
1
3
1
8
1,56
2
4600
3600
3920
80
11150
2750
2750
238
8380
2500
3400
190
9540
2600
2800
236
220
130
141
2.4. X¸c ®Þnh n¨ng suÊt vµ sè lîng m¸y mãc thiÕt bÞ xÕp dì cÇn thiÕt
§Ó chän vµ x¸c ®Þnh sè lîng m¸y mãc xÕp dì theo yªu cÇu, cÇn tiÕn hµnh ph©n
tÝch c¸c thao t¸c cña chóng. X¸c ®Þnh n¨ng suÊt lý thuyÕt, n¨ng suÊt kü thuËt, n¨ng
suÊt quy ®Þnh vµ n¨ng suÊt thùc tÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ.
2.4.1. N¨ng suÊt cña m¸y xÕp dì
Kh¸i niÖm:
n¨ng suÊt cña m¸y xÕp dì lµ khèi lîng hµng ho¸ lín nhÊt mµ MXD cã
thÓ thao t¸c trong mét ®¬n vÞ thêi gian(TÊn/giê,ban, n¨m).
Ph©n lo¹i:
* N¨ng suÊt lý thuyÕt (n¨ng suÊt thiÕt kÕ QTK)
Lµ khèi lîng hµng ho¸ lín nhÊt mµ m¸y cã thÓ thao t¸c ®îc sau mét thêi
gian ho¹t ®éng liªn tôc (thêng lµ mét giê). Cïng víi viÖc sö dông ®Çy ®ñ
nhÊt t¶i träng, tèc ®é, trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc tiªu chuÈn còng nh viÖc
hoµn thiÖn c«ng t¸c phôc vô vµ b¶o dìng m¸y.
QTK ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua tÝnh to¸n vµ kiÓm nghiÖm ë trong
phßng thÝ nhiÖm cña n¬i s¶n xuÊt. ViÖc bè trÝ thao t¸c trong phßng thÝ
nhiÖm nµy ®îc m« t¶ trong quyÓn lý lÞch m¸y.
* N¨ng suÊt kü thuËt (QKT):
Lµ khèi lîng hµng ho¸ lín nhÊt mµ m¸y mãc cã thÓ thao t¸c ®îc sau mét
thêi gian ho¹t ®éng liªn tôc (thêng lµ mét giê) ë n¬i lµm viÖc, víi mét lo¹i
hµng nhÊt ®Þnh. Trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèi u khi sö dông ®Çy ®ñ t¶i
träng, tèc ®é vµ thêi gian lµm viÖc cña m¸y.
N¨ng suÊt kü thuËt ®îc x¸c ®Þnh cho tõng b·i hµng cô thÓ, víi mét lo¹i
hµng cô thÓ.
QKT1,<1,=1)
Qdm
HÖ sè lîi dông n¨ng suÊt kü thuËt
K ns2
Qdm
Qkt .T
( <=1)
Mèi liªn hÖ gi÷a Kns2 víi Kt , Kn
K ns2
Qkt .T .K t .K n
K t .K n
Qkt .T
c). HÖ sè sö dông n©ng träng cña m¸y mãc thiÕt bÞ(K n).
d). HÖ sè sö dông thêi gian cña m¸y mãc thiÕt bÞ xÕp dì: K t
Nã cho thÊy kh¶ n¨ng sö dông thiÕt bÞ xÕp dì theo thêi gian. ChØ tiªu tiªu nµy
thÓ hiÖn lµm 3 lo¹i:
- HÖ sè sö dông thêi gian trong n¨m (Ktn¨m)
Ktn¨m = Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y trong 1 n¨m/sè ngµy theo lÞch trong
n¨m(365).
ChØ tiªu nµy cho thÊy viÖc sö dông thêi gian trong n¨m vµ nh÷ng nguyªn nh©n v× sao
xuÊt hiÖn hiÖn tîng Êy .
- HÖ sè sö dông thêi gian trong mét ngµy (hoÆc trong 1 ban)
Ktngµy = Sè giê lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y tÝnh b×nh qu©n trong mét ngµy/thêi gian
trong ngµy(24).
Ktban = Sè giê lµm viÖc thùc tÕ cña m¸y tÝnh b×nh qu©n trong mét ban/thêi gian 1 ban
(giê).
C«ng thøc nµy cho thÊy viÖc sö dông thêi gian trong ngµy ntn? nh÷ng yÕu tè nµo ¶nh
hëng ®Õn thêi gian 1 ngµy ho¹t ®éng cña MXD?
- HÖ sè sö dông thêi gian trong 1 chu kú
KtCK = thêi gian b×nh qu©n cña mét CK thùc tÕ/thêi gian b×nh qu©n cña mét CK quy
®Þnh.
cho thÊy thêi gian lµm viÖc cã t¶i vµ kh«ng t¶i, nh÷ng thao t¸c tiªn tiÕn, kÕt hîp
c¸c thao t¸c ®Ó gi¶m thêi gian mét chu kú.
e). Cêng ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu
t : Tæng thêi gian lµm viÖc cña tõng bé phËn m¸y n©ng, quay trong mét chu kú (s).
Tck: Tæng thêi gian mét chu kú cña m¸y kÓ tõ thêi ®iÓm mãc hµng ®Õn thêi ®iÓm mãc
hµng lÆp l¹i(s).
2.6. ChÕ ®é lµm viÖc cña m¸y xÕp dì
§Ó ®¶m b¶o MXD lµm viÖc liªn tôc vµ ch¾c ch¾n cÇn ph¶i tÝnh to¸n
x¸c ®Þnh dù tr÷ ®é bÒn cña c¸c bé phËn vµ th«ng sè cña ®éng c¬ ®iÖn…
Nh÷ng trÞ sè nµy ®îc x¸c ®Þnh do chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y.
ChÕ ®é lµm viÖc ®îc ®Æc trng bëi c¸c th«ng sè sau:
+ Cêng ®é lµm viÖc cña c¬ cÊu Kc.
+ HÖ sè sö dông n©ng träng Kn.
+ HÖ sè sö dông thêi gian. Ktngµy ; Ktn¨m.
Ngêi ta c¨n cø vµo c¸c th«ng sè trªn ®Ó ph©n ra 4 chÕ ®é lµm viÖc
cña m¸y nh sau:
TT
chÕ ®é
lµm viÖc
sè lÇn më
m¸y trong
mét giê
1
2
3
4
nhÑ
TB
nÆng
rÊt
nÆng
60
120
240
300720
sö dông trung b×nh cña m¸y
Kn
0,5
0,5
0,75
1
Ktn¨m
0,25
0,5
0,75
1
Ktngµy
0,33
0,67
0,67
1
Tû lÖ %
thêi gian
m¸y ch¹y
nhiÖt ®é
xung
quanh
15
25
40
40
250c
250c
250c
450c
§Æc ®iÓm cña chÕ ®é lµm viÖc:
- ChÕ ®é lµm viÖc b»ng tay: Nguån ®éng lùc ban ®Çu lµ søc ngêi. §Æc
®iÓm cña chÕ ®é nµy lµ thêi gian ngõng lµm viÖc l©u, tèc ®é lµm viÖc
thÊp.
- ChÕ ®é lµm viÖc nhÑ: Thêi gian ngõng lµm viÖc l©u, t¶i träng lµm viÖc
thÊp h¬n t¶i träng lµm viÖc cho phÐp lín nhÊt rÊt nhiÒu, tèc ®é lµm viÖc
nhá.
- ChÕ ®é lµm viÖc trung b×nh: Lµm viÖc víi tèc ®é vµ t¶i träng trung b×nh.
- ChÕ ®é lµm viÖc nÆng: Lu«n lµm viÖc víi t¶i träng lµm viÖc cho phÐp
lín, tèc ®é lín, mçi ngµy lµm viÖc hai ca.
- ChÕ ®é lµm viÖc rÊt nÆng: Lu«n lµm viÖc víi t¶i träng cho phÐp lín
nhÊt, tèc ®é lµm viÖc cao, lµm viÖc mét ngµy hai ca.
- ChÕ ®é lµm viÖc rÊt nÆng vµ liªn tôc: Lu«n lµm viÖc ë t¶i träng cho
phÐp lín nhÊt, tèc ®é lµm viÖc cao nhÊt, m¸y lµm viÖc liªn tôc ba ca.
Ch¬ng 3: M¸y xÕp dì ho¹t ®éng chu kú
Tæng quan:
3.1. KÝch, têi, pal¨ng, xe con
3.2. Xe vËn chuyÓn
3.3. Xe n©ng hµng
3.4. Xe xóc ®æ
3.5. CÇn trôc
3.6. C¸c thiÕt bÞ lÊy gi÷ hµng cña MXD ho¹t ®éng theo chu kú
3.1. Nh÷ng ph¬ng tiÖn xÕp dì ®¬n gi¶n(c«ng cô xÕp dì)
C¸c ph¬ng tiÖn xÕp dì ®¬n gi¶n sö dông trªn c¸c ho¸ trêng thêng cã: xµ beng
b¸nh xe, xµ beng dån xe, con l¨n b¸nh xe, xe con b¸nh xe, xe kÐo b»ng con l¨n,
kÝch, têi, xe cµy, xe n©ng b»ng thuû lùc dïng tay, thiÕt bÞ chuyÓn hµng quay tay,
m¸ng trît, thiÕt bÞ xÕp dì…
3.1.1. KÝch
- Kh¸i niÖm:
KÝch lµ thiÕt bÞ n©ng hµng theo ph¬ng th¼ng ®øng cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n,
hµnh tr×nh n©ng ng¾n. Khi lµm viÖc, kÝch ®îc ®Æt díi ®¸y khèi hµng vµ
n©ng hµng b»ng c¸ch ®Èy lªn trªn. KÝch lµ thiÕt bÞ cã kÝch thíc gän nhÑ,
dÔ mang v¸c nªn hÇu hÕt ®îc dÉn ®éng b»ng tay víi vËt liÖu chÕ t¹o lµ
gang hoÆc kim lo¹i nhÑ, do ®ã gi¸ thµnh thÊp.
- C¸c lo¹i kÝch th«ng dông:
+ KÝch thanh r¨ng: M« men lùc trªn trôc tay quay ®îc truyÒn th«ng qua
c¸c b¸nh r¨ng. KÝch thanh r¨ng cã n©ng träng tõ 2 ®Õn 25 t víi ®é cao
n©ng 0,3 - 0,7 m.
+ KÝch vÝt: Lµm viÖc theo nguyªn t¾c truyÒn ®éng vÝt ®ai èc. KÝch vÝt cã
n©ng träng ®Õn 30 t víi ®é cao n©ng hµng 0,2 - 0,4 m.
+ KÝch thuû lùc: ChuyÓn ®éng n©ng h¹ hµng ®îc thøc hiÖn th«ng qua
b¬m thuû lùc ( lµ xilanh cã b¬m chÊt dÇu). KÝch thuû lùc cã n©ng träng
®Õn 750 t víi ®é cao n©ng 0,15 - 0,7 m, hiÖu suÊt sö dông lín.
- Ph¹m vi ¸p dông:
+ §èi tîng t¸c nghiÖp : Hµng bao kiÖn cã h×nh d¹ng æn ®Þnh.
+ Ph¹m vi ho¹t ®éng : T¸c nghiÖp ë tr¹ng th¸i tÜnh.
+ Ph¹m vi t¸c nghiÖp hµng ho¸ chñ yÕu n©ng hµng trong mét hµnh tr×nh
nhá, ®¹i bé phËn <1m.
3.1.2. Têi
Têi lµ thiÕt bÞ ho¹t ®éng theo chu kú dïng ®Ó n©ng hµng lªn cao hoÆc
kÐo dÞch chuyÓn trong mÆt ph¼ng ngang hay nghiªng. Têi cã thÓ ®îc sö
dông nh mét m¸y riªng biÖt hoÆc kÕt hîp víi c¸c c¬ cÊu kh¸c nh ë cÇn
trôc, m¸y xóc...
Theo nguån dÉn ®éng cã thÓ ph©n thµnh:
- Têi tay: têi ®îc dÉn ®éng b»ng tay, dïng ®Ó n©ng c¸c kiÖn hµng nhÑ.
Khi lµm viÖc têi ®îc g¼ntªn têng hoÆc kÑp chÆt trªn nÒn.
- Têi m¸y: têi ®îc dÉn ®éng b»ng ®éng c¬ ®iÖn. Thêng têi m¸y ®îc phèi
hîp víi pal¨ng ®Ó kÐo hoÆc n©ng ®îc c¸c vËt rÊt nÆng.
Theo tang cuèng(2 lo¹i):
- Têi mét tang.
- Têi nhiÒu tang : c¸c tang ¨n khíp víi nhau.
Theo c«ng dông
- Têi n©ng : Thay ®æi vÞ trÝ hµng theo ph¬ng th¼ng ®øng.
- Têi kÐo: Thay ®æi theo ph¬ng ngang, theo ph¬ng th¼ng ®øng.
- Têi c¬ cÊu (MXD).
Ph¹m vi ¸p dông: t¸c nghiÖp víi hµng bao kiÖn, hµng rêi, hµng tËp
trung.
Pal¨ng
Têi
* CÊu t¹o cña mét têi tay quay
1. Bé phËn truyÒn ®éng(1+2; ®éng c¬, hép sè+Tay quay, b¸nh r¨ng)
2. Bé phËn kÐo(3+4; T¨ng trèng vµ c¸p treo hµng)
3. Phanh h·m(5).
4. Th©n bÖ.
* Nguyªn lý ho¹t ®éng:
Quay tay quay 1, chuyÓn ®éng quay truyÒn qua cÆp b¸nh r¨ng 2 ®Õn t¨ng
trèng 3 lµm cuén hoÆc nh¶ c¸p 4 ®Ó n©ng hoÆc h¹ hµng. H·m 5 cã t¸c dông chèng
l¹i sù r¬i tù do cña hµng khi th«i t¸c dông lùc P.
Têi quay tay cì nhá: Søc n©ng 0,25-0,5 tÊn. lîng c¸p cuèn trªn tang trèng 50100m cì lín: 0,5-10 (tÊn), 100-300m.
3.1.2. Pa l¨ng
Pal¨ng lµ thiÕt bÞ n©ng hµng ®îc treo ë trªn cao, gåm mét c¬ cÊu
n©ng vµ cã thÓ thªm mét c¬ cÊu di chuyÓn. Pal¨ng thêng cã kÝch thíc
gän nhÑ, kÕt cÊu ®¬n gi¶n.
Pal¨ng ®îc treo vµo c¸c dÇm, cét chèng, gi¸ chuyªn dïng hoÆc treo vµo
xe con di chuyÓn. Pal¨ng ®îc dÉn ®éng b»ng tay, b»ng ®iÖn hoÆc b»ng
khÝ nÐn. Bé phËn gi÷ hµng cã thÓ lµ xÝch hoÆc c¸p.
Pal¨ng dÉn ®éng b»ng tay cã n©ng träng nhá (tõ 0,5 - 20 t), chiÒu cao
n©ng kh«ng lín.
Pal¨ng dÉn ®éng b»ng ®iÖn thêng cã träng lîng nhá, kÕt cÊu gän, dé tin
cËy cao, dÔ sö dông, hiÖu suÊt cao. Nã ®îc dïng nh mét m¸y ®éc lËp
hoÆc kÕt hîp víi mét c¬ cÊu di chuyÓn trªn ray ®Ó lµm mét c¬ cÊu n©ng
trong cÇu trôc, cæng trôc...Pal¨ng ®iÖn n©ng träng tõ 0,32 - 32 t víi ®é
cao n©ng hµng ®Õn 30 m vµ vËn tèc n©ng lµ 3 - 15 m/phót
Pal¨ng chÕ t¹o theo Gãt 1107-62 cã t¶i träng n©ng 1-10(tÊn) chiÒu cao n©ng
3m.
Pal¨ng xÝch, c¸p ®iÖn hiÖu “Black bear” §µi Loan cã t¶i träng 240kg – 50
(TÊn) (T¶i träng lín h¬n cã thÓ ®Æt n»m).
* CÊu t¹o cña pal¨ng cã c¬ cÊu n©ng vµ trôc vÝt.
* Nguyªn lý:
- Mãc c©u 6 ®îc treo vµo dÇm kÕt cÊu hay gi¸ ®ì nµo ®ã ë phÝa trªn hµng.
- Hµng mãc ë mãc c©u 1.
- Quay b¸nh xe dÉn ®éng 7 b»ng xÝch v« tËn 9, trôc vÝt 8 g¾n liÒn víi nã sÏ lµm quay
b¸nh vÝt 5 vµ ®Üa chñ ®éng 4. §Üa nµy lµm chuyÓn ®éng xÝch hµng 2 ®Ó thùc hiÖn viÖc
n©ng h¹ mãc c©u 1. §Ó gi÷ hµng khi n©ng vµ an toµn khi h¹, dïng h·m kiÓu ®Üa hoÆc
c«n.
3.1.3. Xe con
- Lµ thiÕt bÞ c¬ giíi phôc vô cho viÖc n©ng chuyÓn hµng. Thêng lµ mét bé
phËn cña MXD(cÇn trôc). C¸c xe con nµy thêng cã kÕt cÊu b»ng khung
thÐp hµn trªn ®ã cã bé phËn c¬ giíi lÊy hµng vµ c¬ giíi di ®éng.
- C¸c bé phËn:
+ Di chuyÓn: Di chuyÓn trªn ®êng ray theo ph¬ng n»m ngang.
+ LÊy hµng: LÊy, gi÷, n©ng h¹ theo ph¬ng th¼ng ®øng(Pal¨ng
®iÖn).
+ TruyÒn ®éng: §éng c¬, b¸nh r¨ng, hép sè.
+ Bé phËn ®iÒu khiÓn.
3.2. Nhãm c¸c thiÕt bÞ lo¹i võa
3.2.1. Xe vËn chuyÓn hµng
Lµ ph¬ng tiÖn c¬ giíi dïng ®Ó vËn chuyÓn hµng trong néi bé ho¸ trêng
(®Çu kÐo hoÆc r¬ moãc )
* Ph©n lo¹i:
- Theo tÝnh chÊt cña sµn chøa hµng:
+ Xe vËn chuyÓn cã sµn cè ®Þnh.
+ Sµn n©ng h¹ ®îc.
- Theo ®éng c¬:
+ §éng c¬ ®èt trong.
+ ¾c quy.
* CÊu t¹o:
- Sµn chøa hµng: sµn xe, thïng xe.
- di chuyÓn.
- TruyÒn ®éng.
- An toµn.
- §iÒu khiÓn.
Ho¹t ®éng chñ yÕu trong ho¸ trêng hç trî cho c«ng t¸c xÕp dì.
* ë Liªn X« ®· chÕ t¹o lo¹i m¸y dì hµng cho « t« kÐo moãc mµ kh«ng
ph¶i th¸o rêi tõng moãc ra.
- Xem thêm -
.DOC 
90 
11 
59 
