Mô tả:
BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 12
THUỐC
LỖ TẤN
A/ Đọc - hiểu văn bản:
I/ Tìm hiểu về tác giả: (1881-1936)
* Lỗ Tấn là nhà văn hiện thực vĩ đại của
TQ.
- Tên thật là Chu Thụ Nhân – tên chữ là
Dự Tài.
- Quê quán: Thiệu Hưng - tỉnh Triết
Giang.
- Bút danh Lỗ Tấn: ghép từ họ mẹ là bà
Lỗ Thụy, còn chữ “Tấn” nằm trong chữ
Tấn Hành nhắc tới một kỉ niệm tuổi thơ.
Vì sao Lỗ Tấn
ôm ấp nguyện
vọng học
ngành Y?
Kể tên các nghề
nghiệp mà LT đã trải
qua và giải thích rõ
tại sao ông bỏ ngành
Y sang nghề Văn
Năm 13 tuổi bố ông lâm bệnh nặng –
nhà nghèo không có tiền mua thuốc uống phải thuốc vớ vẩn của ông bà
lang vườn - bố ông qua đời.Từ đó ông
ôm ấp nguyện vọng học ngành Y để
đem tài năng của mình ra cứu chữa cho
mọi người.
Đầu tiên ông học nghề hàng hải
với mong ước được đi đây đi đó
để mở mang tầm mắt.
Sau đó Lỗ Tấn chuyển sang học
nghề khai mỏ với mục đích làm
giàu cho tổ quốc.
* Sau đó nhờ học giỏi, LT nhận được học bổng sang Nhật học ĐH Y
Khoa.
* Đang học dang dở ĐHYK ở Tiên Đài (Nhật Bản), một lần đi xem phim
thấy cảnh người Nhật đem chém đầu 1 người TQ, làm gián điệp cho
quân Nga, trong cuộc chiến tranh Nga - Nhật (1901-1905).
Nhưng những người TQ khác vẫn thản nhiên cười nói như không, LT
đau lòng và nhận ra rằng chữa bệnh bằng thể xác không quan trọng bằng
chữa bệnh tinh thần, nên ông bỏ nghề Y chuyển sang làm văn nghệ.
LT chủ trương dùng ngòi bút phanh phui các căn bệnh tinh
thần của quốc dân, lôi hết tật bệnh của XH ra chữa chạy.
Ngòi bút của LT sắc lạnh -tỉnh táo nhưng trĩu nặng suy tư.
Phong cách viết văn của ông như phích nước - trong nóng ngoài
lạnh.
Đám tang Lỗ Tấn
Lỗ Tấn và gia đình
II/ Sự nghiệp sáng tác:
Sự nghiệp sáng tác của LT khá phong phú: Gào Thét,
Bàng hoàng, Chuyện cũ viết theo lối mới, Nhật kí người
điên.... Toàn bộ những sáng tác của ông đều tập trung
phê phán các căn bệnh tinh thần đã khiến quốc dân mê
muội.
LT là một trí thức yêu nước, là người có
quan điểm tiến bộ.
III/ Tìm hiểu về truyện ngắn: Thuốc
- Thuốc là một trong 3 truyện ngắn khá xuất sắc của LT:
Thuốc, Nhật kí người điên, AQ chính truyện.
- Nguyên văn “Dược” (trong từ dược phẩm) viết
năm 1919.
1/ Tóm tắt cốt truyện :
Vợ chồng ông bà Hoa Thuyên - chủ quán trà có con trai bị ho lao (1
trong nhưng căn bệnh nan y thời đó).
Nhờ người giúp, lão Hoa Thuyên tìm tới cai ngục mua bánh bao chấm
máu của người tử tù mang về cho con ăn, vì cho rằng như thế nó sẽ khỏi
bệnh.
Đúng lúc thằng con ăn bánh thì người khách xuất hiện ở quán trà, sau đó
họ bàn tán về người tử tù vừa bị chém sáng nay.
Anh ta là Hạ Du, người chiến sĩ cách mạng kiên cường đã hiên ngang
tuyên truyền CM trước khi bị tử hình. Nhưng ko ai hiểu gì về anh cả - họ
còn cho anh là Điên – là làm giặc.
Bé Thuyên ăn xong bánh bao tẩm máu người tử tù thì chết và mộ bé
Thuyên chôn gần mộ HD. Năm sau, vào tiết thanh minh, mẹ Hạ Du và
bà Hoa Thuyên đến nghĩa trang viếng mộ con. Hai ba mẹ đau khổ đã có
sự đồng cảm với nhau.
Họ rất ngạc nhiên khi thấy trên mộ HD có vòng hoa...bà mẹ HD lẩm bẩm
“ Thế này là thế nào nhỉ ?”
Câu hỏi thảo luận :
Em hãy cho biết ý nghĩa
tựa đề Thuốc?
2/ Ý nghĩa tựa đề “Thuốc”:
Tựa đề Thuốc có
nhiều lớp nghĩa
Nhà văn vạch trần sự mê
muội lạc hậu của quần
chúng khi tin rằng ăn
bánh bao tẩm máu người
sẽ khỏi bệnh lao.
Đó là thứ thuốc độc giết người.
Phải tìm một thứ thuốc để chữa
bệnh tinh thần (lạc hậu về mặt
chính trị) của quần chúng.
B/ Hướng dẫn khai thác văn bản :
1/ Nhân vật Hạ Du :
- Nguyên mẫu ngoài đời là nữ liệt sĩ Thu Cận , người đồng hương với tác
giả, hy sinh tại quê nhà năm 1907.
- Là thanh niên sớm giác ngộ cách mạng, anh hi sinh cho Trung Hoa “
Thiên hạ nhà Mãn Thanh chính là chúng ta.
- Lý tưởng của HD là giành lại nước Trung Hoa cho người Trung Hoa,
nhưng không ai hiểu nổi.
- Vì họ mê muội hay vì HD nguyên nhân từ 2 phía.
- Trong nhận thức của mọi người HD là người điên – là làm giặc. HD
dũng cảm xả thân, nhưng máu anh đổ ra một vô ích.
Ông bà HT mua bánh bao
tẩm máu HD về chữa bệnh
cho con.
Cả Khang đao phủ)
biến máu HD thành
món hàng để trục lợi.
Cụ Ba Hạ phát giác
cháu là HD để lĩnh
thưởng.
Hạ Du người chiến
Sĩ CM
Thanh niên trong
quán trà cho HD là
điên – là làm giặc.
Nhân vật người
kể chuyện.
Mẹ HD xấu hổ khi
gặp bà HT tại nghĩa
trang.
Trân trọng đặt hoa trên mộ
Hạ Du.
Quần chúng
trong tương lai.
Nhân vật HD hiên ngang xả thân vì nghĩa
lớn nhưng lại rất cô đơn vì không ai hiểu
được việc anh làm.
* Với bệnh nhân lao máu HD là một vị thuốc.
* Với bọn đao phủ HD là 1 món hàng béo bở.
* Với đám đông quần chúng HD là đối tượng để đàm tiếu.
Điều sâu sắc mà LT đặt ra ở đây là sự lạc hậu mê
muội về chính trị của quần chúng và cũng phê
phán sự thoát ly quần chúng của HD.
* Thuốc: Hàm chứa nhiều tầng nghĩa, ở đó tác giả tự giấu mình để
bản thân hình tượng lên tiếng. Nhân vật HD như một điểm hội tụ
các sự kiện khác, tạo ra âm điệu ngân vang.
2/ Hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người:
* Ông bà Hoa Thuyên hiền lành mê tín: đối với ông bà máu chỉ có giá trị
chữa bệnh.
* Ăn bánh: thì bé Thuyên chết Cái chết bé T là lời lên án cách chữa
bệnh ngu dốt và mù quáng.
* Từ quan niệm: bánh bao tẩm máu người là một thần dược thì nó là
thứ thuốc độc.
Câu hỏi thảo luận:
Tại sao người
chết ấy không là
tử tù phạm tội
kinh tế , hình sự
mà là người
cách mạng ?
Nếu Hạ Du là tử tù hình sự , thì cái chết
của bé T chỉ là sự phê phán lối chữa
bệnh phản khoa học.
Nhưng HD là tù chính trị nên tầm tư
tưởng của tác phẩm được nâng cao.
Hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu là
sự dốt nát của quần chúng về KH, sự
lạc hậu về chính trị.
3/ Thành công về nghệ thuật :
* LT xây dựng được nhiều hình ảnh mang ý nghĩa
tượng trưng sâu sắc: chiếc bánh bao tẩm máu
....vòng hoa trên mộ HD.
Tác giả và quần chúng tương lai đã đặt hoa trên
mộ HD = cái chết ấy xứng đáng được tưởng niệm
bằng vòng hoa, máu của liệt sĩ sẽ không bị lãng
quên.
* Tác giả xây dựng 2 hình ảnh mùa thu và mùa xuân.
Mùa thu là buổi chiều – là sự kết thúc mà
cũng là mùa người ta xử chém người. Mùa
xuân là mùa đâm chồi nảy lộc = cũng là mùa
của hi vọng.
* Hình ảnh con đường mòn cuối tác phẩm:
Thứ nhất nó tượng trưng cho sự ngăn cách ,
nhưng rồi bà HT băng qua con đường mòn an ủi bà
mẹ HD Họ đã vượt qua con đường mòn để đồng
cảm và hiểu nhau.
* Không gian truyện ngắn: một quán trà lặng lẽ
trong đêm, ồn ào giữa ban ngày, một pháp trường
nhốn nháo hỗn tạp, một nghĩa trang mênh mông
lạnh lẽo.
Đấy là không gian của XHTQ thời trung cổ.
Thuốc là một truyện ngắn thể hiện sự già dặn và
điêu luyện của phong cách nghệ thuật Lỗ Tấn.
C/ Chủ đề:
Phê phán tập quán chữa bệnh phản khoa học của quần
chúng TQ, đồng thời phải làm sao có được một thứ thuốc
để chữa căn bệnh tinh thần cho nhân dân, mong ước quần
chúng sẽ tiến bộ hơn có cái nhìn đúng đắn hơn về CM.
Kết luận:
- Thuốc là một trong những tác phẩm xuất sắc của LT và cũng
là một trong những tác phẩm xuất sắc của nền văn học TQ.
- Tác phẩm Thuốc, từ cách đặt tên tác phẩm đến cách dẫn
truyện , tất cả đều toát lên đặc điểm bút pháp của LT: dung dị,
trầm lắng nhưng rất sâu xa.
- Thuốc không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật của nhà văn, mà
còn thể hiện tấm lòng của một con người luôn quan tâm đến đất
nước và nhân dân Trung Hoa.
- Xem thêm -