Tài liệu Bài giảng số phận con người

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 12 SỐ PHẬN CON NGƯỜI ( Trích ) M.A.SÔ – LÔ – KHỐP G/V thực hiện: Lê Xuân Lập 2. Xô-cô-lốp từ khi gặp bé Va-ni-a. Học sinh thảo luận nhóm Xô – cô - lốp Động cơ ? Hành động? Tâm trạng? Khó khăn gặp phải trong cuộc sống? Nhận Va-ni-a làm con Tác giả muốn nói lên điều gì? Va – ni - a Cảnh ngộ ? Tâm trạng khi có bố? 2. Xô-cô-lốp từ khi gặp bé Va-ni-a. a, Cảnh ngộ của bé Va-ni-a: - Cha chết trận, mẹ chết bom, không người thân thích, không gia đình, không quê hương Qua cái nhìn đầy thương vì bom đạn phát xít. - Lang thang, ráchxót rưới, bẩnXô-cô-lốp, thỉu, hàng ngày nhặt của bé Vanhạnh kiếm ăn nới hàng quán, ban đêm bạ đâu ni-a có cảnh ngộ như thế ngủ đó. nào? Qua đó tác giả tiếp “quần áo rách bươm xơ Mướp.Mặt mũi thì bê bết nói lên nước dưa hấu, lem luốc,tục bụi bặm, đầuđiều tóc rốigì? bù… ai cho gì thì ăn nấy, bạ đâu ngủ đó. Nhưng cặp mắt như ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đem”(…). Một con chim non nớt như thế mà đã học thở dài ư? Đấy đâu phải việc của nó?” Tố cáo chiến tranh phát xít đã gây ra bao đau thương, mất mát cho nhân dân Nga. b, Xô-cô-lốp nhận bé Va-ni-a làm con. . - Cảm thương cho tình cảnh của va-ni-a. - Sự thấu hiểu và đồng cảm của những con người cùng cảnh ngộ ( đều là nạn nhân của chiếnVì tranh). sao Xô-cô-lốp lại quyết định nhận định Va-ni-a làm con? Em có => Xô-cô-lốp quyết nhận Va-ni-a suy nghĩ gì về quyết định này làm con. của xô-cô-lốp ? Một quyết định có tính chất bột phát, hồn nhiên, xuất phát từ tình yêu thương, lòng nhân hậu, không chút suy tính hay tư lợi nào. - Tâm trạng và hành động của Xô-cô-lốp khi có con: + Tâm hồn anh bỗng nhẹ nhõm và bừng sáng lên. Quyết định nhận bé Va-ni-a làm con, Xô-cô-lốp có tâm trạng như thế nào ? + Mắt anh mờ đi, cả người cứ run lên, hai bàn tay lẩy bẩy -> xúc động. + Anh thấy mình đang được hồi sinh, lòng vui không lời nào tả xiết, trái tim suy kiệt, chai sạn vì đau khổ đã trở nên êm dịu hơn -> hạnh phúc. + Anh chăm sóc tỉ mỉ cho Va-ni-a: tắm rửa, cắt tóc, mua quần áo ( quần dạ giữa mùa hè) Trước niềm vui và hạnh => Tình thương bộc trực, mộc mạc, vụng vềvà củabé phúc của Xô-cô-lốp người cha đau khổ và bất hạnh. em có suy nghĩ Va-ni-a, Xô – cô –gì? lốp đã chăm - Va-ni-a vô tư và hồn nhiên sóc đón nhận chocuộc con sống mới trong sự chăm sóc và tình yêu thương Khinhư đượcthế Xô-cô-lốp nào? Em có suy của Xô-cô-lốp. nghĩ gì nhận làm con, béchăm Va- sóc đó ? về sự ni-a có biểu hiện như Lòng nhân ái thế đã giúp nào hai ? trái tim cô đơn, lạnh giá chụm lại bên nhau, nương tựa vào nhau, sưởi ấm cho tâm hồn nhau. - Bệnh tim và nỗi đau quá khứ luôn giày vò Xô-cô-lốp: đêm nào anh cũng mơ thấy vợ con, khi tỉnh giấc gối ướt đẫm nước mắt. Có được đứa con nuôi, cuộc sống của anh đã thực sự yên ổn, nhẹ nhàng chưa ? ( Trái tim Nỗi đau mà anh đã và đang phải gánh Xô-cô-lốp liệu đã lành hẳn vết thương chịu không gì bù đắp nổi, thời gian không trong quá khứ ? Hai cha con họ còn xoa dịu được vết thương lòng. phải đối mặt với những thử thách như thế nào trong cuộc sống đời thường?) - Xô-cô-lốp bị thu hồi bằng lái vì “ câu chuyện rủi ro” -> cha con anh lại hành trình đến một nơi khác để kiếm sống. Xô – cô –lốp, một con người giàu đức hi sinh, có tấm lòngQua nhân hậu, vị thanghĩ và việc những suy và ý chí, nghị lực phi làm của Xô-cô-lốp đối với thường. bé Va-ni-a ta thấy được những nét tính cách nổi bật Qua nhân vật Xô- gì ở anh? Ca ngợi tính cách Nga, tâm cô-lốp tác giả h ồ n Nga b ấ t khu ấ t, ki ên muốn nói lên điều cường mà giàu lòng nhân ái. gì? 3. Lời trữ tình ngoại đề. Đoạn 1: “Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tối những miền xa lạ…cái gì đang chờ đón họ ở phía trước? Thiết nghĩ rằng con người Nga đó, con người có ý chí Ý nghĩa đoạn bình luận kiên cường, sẽ đứng vững được và sống trữ bên cạnh bố, chú bé kia mộttình khi ngoại lớn lên đề sẽ cuối truyện như sẽ thế nào ? có thể đương đầu với mọi thử thách, vượt qua mọi chướng ngại trên đường nếu như Tổ quốc kêu gọi”. - Nhà văn gửi gắm niềm tin, sự xúc động và cảm phục trước tính cách Nga kiên cường và nhân hậu. - Tác giả báo trước vô vàn khó khăn, trở ngại mà con người phải vượt qua trên con đường vươn tới tương lại, hạnh phúc. Đoạn 2: “Với nỗi buồn thấm thía ,tôi nhìn theo 2 bố con …Có lẽ cuộc chia tay của chúng tôi sẽ thanh thản tốt đẹp hơn ; nhưng Va-niu-ska mới đi được ít bước , đôi chân lũn cũn chuệnh choạng , chợt quay lại nhìn tôi , vẫy bàn tay xíu xíu hồng hồng. Bỗng như có một bàn chân con vật nào đó mềm mại nhưng móng sắc nhọn bóp lấy tim tôi, và tôi vội quay mặt đi. Không, không phải những người đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến tranh chỉ khóc trong chiêm bao đâu. Họ cũng khóc trong thực tại đấy. Cái chính ở đây là phải biết kịp thời quay mặt đi. Cái chính ở đây là đừng làm tổn thương trái tim em bé, đừng để cho em thấy những giọt nước mắt đàn ông hiếm hoi nóng bỏng lăn trên má anh”. Mơ ước một thế giới hòa bình, hạnh phúc cho trẻ trong sự hi sinh, che chở, bao dung của người lớn các thế hệ cha anh với những trái tim nhân ái vô bờ. 4, Đặc sắc nghệ thuật. - Kết cấu: Truyện lồng trong truyện Phát hiện những nét đặc Đảm bảo tính chân thực, có giọng điệu sắc về nghệ thuật được riêng. tác giả sử dụng trong đoạn trích ? - Miêu tả, phân tích sâu sắc, tinh tế nội tâm và diễn biến tâm trạng nhân vật. - Nhiều đoạn trữ tình ngoại đề gây xúc động mạnh cho người đọc. Xô-cô-lốp kể cho tác giả nghe câu chuyện đời mình. Tác giả thuật lại câu chuyện của Xô-cô-lốp III. Ý nghĩa văn bản: Con người bằng ý chí và nghị lực, lòng nhân ái và niềm tin vào tương lai,ý cần và khái có thểquát vượt qua Nêu nghĩa những của mất đoạn mát dotrích chiến ? tranh và bi kịch của số phận. IV. Tổng kết: ( Ghi nhớ - SGK) * Dặn dò * Cần nắm vững: 1 Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Sô-lô-khốp ? 2. Phân tích nhân vật Xô-cô-lốp? Từ đó nêu chủ đề tác phẩm? •Đọc và soạn bài: Ông già và biển cả của Hê-minh-uê. CHÚC SỨC KHỎE VÀ HẠNH PHÚC