Tài liệu Bài giảng sinh học 11 bài 1: sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ

Chương I: CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Bài1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ Tại sao khi khô hạn, tốc độ lớn của cây lại chậm và nếu kéo dài cây thường bị chết? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I/ RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC 1. Hình thái của hệ rễ - Cấu tạo ngoài của rễ gồm: + R ễ ch ính, rễ b ên, l ô ng h ú t, mi ề n sinh trưởng kéo dài, đỉnh sinh trưởng. + Đ ặ c bi ệ t mi ền lông hút phát triển nhanh. Hình 1.1: Cấu tạo bên ngoài của hệ rễ Hình 1.2 Lông hút của rễ Dựa vào hình 1.1 hãy mô tả cấu tạo bên ngoài của hệ rễ? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I/ RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ. - Rễ đâm sâu, lan rộng và sinh tr ư ở ng li ê n t ụ c => s ố l ư ợng lông hút => làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc với đất => cây hấp thụ được nhiều nước và muối khoáng. Hình: Rễ của thực vật trên cạn Bộ rễ thực vật trên cạn phát triển thích nghi với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng như thế nào? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I/ RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ. -Rễ đâm sâu, lan rộng và sinh trưởng liên tục => số lông hút => làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc với đất => cây hấp thụ được nhiều nước và muối khoáng. - Tế bào lông hút có thành tế bào mỏng, không thấm cutin, có áp suất thẩm thấu lớn. Hình 1.2 Lông hút của rễ Tế bào lông hút có cấu tạo thích nghi với chức năng hút nước và khoáng như thế nào? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I/ RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ Môi trường ảnh h ưởng đến sự tồn tại và phát tri ể n c ủ a l ô ng h ú t nh ư thế nào? Khi môi trường quá ưu trương, quá axit hay thiếu ôxi thì lông hút sẽ biến mất => cây héo chết. Hình 1.2 Lông hút của rễ Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ I/ RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC Ở họ lúa (Gramineae) ước tính có khoảng 1 tỷ cái lông hút/1 cây. Em có biết Ở một số cây Thông. Sồi… lại không có cái lông hút nào. Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a. Hấp thụ nước: - Nước được hấp thụ liên tục từ đất  tế bào lông hút luôn theo cơ chế thẩm thấu. - N ư ớ c đ i t ừ m ôi nhược trương tr ư ờ ng ……………. v ào ưu môitrương trường …………………. của các tế bào rễ cây nhờ sự chênh lệch áp suất thẩm thấu. Hình: Sự hấp thu nước ở rễ Nước được hấp thụ từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế nào? Giải thích? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a.Hấp thụ nước: b. Hấp thụ muối khoáng: - Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây một cách chọn lọc theo hai cơ chế: + Thụ động: Cơ chế khuếch tán từ nơi nồng độ cao đến nồng độ thấp. +Chủ động: Di chuyển ngược chiều gradien nồng độ và cần năng lượng. Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY  Điểm khác biệt cơ bản giữa cơ chế hấp thụ nước và hấp thụ ion khoáng là gì ? Cơ chế hấp thụ ion khoáng:  Cơ chế hấp thụ nước: H2O đi từ nơi có nồng độ chất tan thấp nơi có nồng độ chất tan cao. Ion khoáng đi từ nơi có nồng độ chất tan cao  nơi có nồng độ thấp hơn. Ngoài ra, ion khoáng còn được hấp thụ theo cơ chế chủ động. Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút. 2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào mạch gỗ của rễ. ? ? Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút. 2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào mạch gỗ của rễ. - Theo 2 con đường: 2 + Con đường thành tế bào - gian bào: Từ lông hút  khoảng gian bào các tế bào vỏ  Đai caspari Trung trụ  Mạch gỗ.  Nhanh, không được chọn lọc. + Con đường tế bào chất – không bào: Từ lông hút  các tế bào vỏ  Đai caspari Trung trụ  mạch gỗ.  Chậm, được chọn lọc. Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY 2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào mạch gỗ của rễ Vì sao nước từ lông hút vào mạch gỗ của rễ theo một chiều?  Sự chênh lệch áp suất thẩm thấu của tế bào theo hướng tăng dần từ ngoài vào. Bài1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ II . CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ CÂY pH 1. Hấp thụ nước và các ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a. Hấp thụ nước: b. Hấp thụ muối khoáng: Hãy cho biết môi trường có ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ nước và muối khoáng của rễ cây như thế nào? Cho ví dụ? t Nhiệ độ Ôx y Ánh sáng Đặc điểm sinh hóa của đất CỦNG CỐ Chọn phương án đúng Câu 1. Rễ cây hút nước nhờ bộ phận nào? A. Đỉnh sinh trưởng. B. Rễ phụ C. Rễ chính. D. D Miền lông hút Câu 2: Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây một cách ch ọ n l ọ c theo c ơ ch ế ch ủ đ ộ ng ngh ĩ a l à c á c ion kho á ng di chuyển................. và ............................ AA. Ngược chiều gradien nồng độ, phải tiêu tốn năng lượng B. Cùng chiều gradien nồng độ, phải tiêu tốn năng lượng C. Cùng chiều gradien nồng độ, không tiêu tốn năng lượng D. Ngược chiều gradien nồng độ, không tiêu tốn năng lượng CỦNG CỐ Chọn phương án đúng Câu 3: Dòng nước và các ion khoáng đi từ lông hút vào mạch gỗ của rễ theo con đường tế bào chất: Từ lông hút  Các tế bào vỏ ………. Trung trụ  mạch gỗ. C Đai caspari A. Đỉnh sinh trưởng. C. B. Rễ phụ D. Miền lông hút Câu 4: Trong các loài thực vật sau loài nào trong cấu tạo của rễ không có lông hút A.Cây lúa C. Cây ngô BB.Cây thông D. Cây đa Các cơ chế hấp thụ ion khoáng