Tài liệu Bài giảng rối loạn cân bằng nước và điện giải 1

T y û  Nöôùc chieám khoaûng 60% troïng löôïng cô theå ôû nam giôùi, 50% ôû nöõ giôùi  Khaùc bieät do nöõ giôùi:  Moâ môõ nhieàu hôn  Khoái löôïng cô ít hôn  Treû em coù khoái löôïng môõ, xöông ít hôn neân nöôùc >70% troïng löôïng cô theå  Tyû leä naøy giaûm daàn theo tuoåi P h a ân  Nöôùc ñöôïc phaân boá trong 2 khu vöïc chính:  Dòch noäi baøo (ICF) chieám 2/3 dòch trong cô theå  Dòch ngoaïi baøo (ECF) bao goàm 2 ngaên chính:  Noäi maïch (huyeát töông)  Gian baøo (dòch keû)  Dòch ngoaïi baøo khaùc: dòch baïch huyeát, dòch naõo tuûy, hoaït dòch, dòch caùc xoang töï nhieân, dòch trong ñöôøng tieâu hoùa P h a ân T h a øn h  Nöôùc laø dung moâi hoøa tan  Chaát hoøa tan:  Ñieän giaûi – muoái voâ cô, taát caû acid vaø base, vaø moät soá protein  Caùc chaát khaùc – ví duï glucose, lipid, creatinine, ureâ  Caùc chaát ñieän giaûi coù aùp löïc thaåm thaáu cao hôn caùc chaát khoâng phaûi laø ñieän giaûi  Nöôùc dòch chuyeån theo khuynh ñoä thaåm thaáu N o àn g  Ñöôïc bieåu thò baèng mEq/L, laø soá löôïng ñieän tích coù trong moät lít dung dòch  mEq/L = (noàng ñoä ion [mg/L]/troïng löôïng nguyeân töû cuûa ion)  soá hoùa trò cuûa ion  Ñoái vôùi ion ñôn hoùa trò, 1 mEq = 1 mOsm  Ñoái vôùi ion hoùa trò 2, 1 mEq = 1/2 mOsm D òc h  Dòch trong caùc khu vöïc cuûa cô theå coù thaønh phaàn ñieän giaûi rieâng bieät  Caùc dòch ngoaïi baøo coù thaønh phaàn gioáng nhau (ngoaïi tröø thaønh phaàn protein cuûa huyeát töông)  Na+ laø cation chuû yeáu  Cl laø anion chuû yeáu  Dòch noäi baøo:  K+ laø cation chính  Phosphate laø anion chính D òc h  Noàng ñoä Na+ & K+ trong dòch noäi baøo & ngoaïi baøo gaàn nhö traùi ngöôïc nhau  Phaûn aùnh hoaït ñoäng cuûa men Na+- K+ ATPase treân maøng teá baøo  Caùc chaát ñieän giaûi quyeát ñònh ñaëc ñieåm caùc phaûn öùng lyù hoùa cuûa caùc dòch trong cô theå T h a øn h C a ân  Löôïng nöôùc nhaäp = löôïng nöôùc xuaát  Nöôùc nhaäp:  Nöôùc uoáng vaøo (60%) vaø töø thöùc aên ñaëc (30%)  Chuyeån hoùa nöôùc trong cô theå (10%)  Yeáu toá quyeát ñònh löôïng nöôùc nhaäp: caûm giaùc khaùt C a ân  Nöôùc xuaát:  Nöôùc tieåu (60%) vaø phaân (4%)  Qua hoâ haáp (28%), moà hoâi (8%)  Yeáu toá quyeát ñònh löôïng nöôùc xuaát: hormone ADH C a ân Ñ i e àu  Trung taâm khaùt (vuøng döôùi ñoài) bò kích thích bôûi:  Giaûm theå tích huyeát töông töø 10%–15%  Taêng ñoä thaåm thaáu huyeát töông 1–2%  Thoâng qua caùc tín hieäu töø caùc baroreceptor, angiotensin II, vaø caùc kích thích khaùc Ñ i e àu