Tài liệu Bài giảng phần 3 thiết kế phần mềm

PhÇn 3 ThiÕt kÕ phÇn mÒm 1 ThiÕt kÕ phÇn mÒm „ Kh¸i niÖm, nguyªn lý, chÊt l−îng „ ThiÕt kÕ kiÕn tróc „ ThiÕt kÕ giao diÖn „ ThiÕt kÕ thñ tôc „ ThiÕt kÕ h−íng ®èi t−îng 2 Tµi liÖu „ N.V. Vþ, N. V. Hµ, Gi¸o tr×nh kü nghÖ phÇn mÒm, ch−¬ng 3. „ N.V. Vþ, Ph©n tÝch thiÕt kÕ HTTT hiÖn ®¹i – H−íng cÊu tróc vµ h−íng ®èi t−îng, NXB Thèng kª „ Zhiming Liu, Object-Oriented Software Development with UML, UNU/IIST Report „ Sommerville, Software Engineering „ Pressman, Software Engineering 3 ThiÕt kÕ phÇn mÒm m« h×nh th«ng tin m« h×nh chøc n¨ng ThiÕt kÕ thiÕt kÕ kiÕn tróc cÊu tróc d÷ liÖu c¸c yªu cÇu kh¸c thiÕt kÕ thuËt to¸n LËp tr×nh m« ®un ch−¬ng tr×nh 4 ThÕ nµo lµ thiÕt kÕ Lµ mét qu¸ tr×nh s¸ng t¹o: • NghÜ xem nªn lµm nh− thÕ nµo (c¸ch thøc, ph−¬ng ¸n) • BiÓu diÔn c¸ch thøc, ph−¬ng ¸n • Xem xÐt l¹i, chi tiÕt hãa ®ñ chi tiÕt ®Ó ng−êi lËp tr×nh biÕt ph¶i lµm nh− thÕ nµo 5 ThiÕt kÕ phÇn mÒm „ Lµ t¹o m« h×nh cµi ®Æt cña phÇn mÒm „ Lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó trao ®æi th«ng tin, ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng dÔ hiÓu dÔ söa ®æi h¬n m· ch−¬ng tr×nh „ cung cÊp c¸i nh×n tæng thÓ; ®ång thêi cã nhiÒu møc chi tiÕt „ „ NÕu kh«ng cã thiÕt kÕ; hoÆc thiÕt kÕ tåi: lµm t¨ng c«ng søc viÕt m· ch−¬ng tr×nh „ lµm t¨ng c«ng søc b¶o tr× „ 6 ThiÕt kÕ phÇn mÒm „ PhÇn mÒm lµ tËp c¸c m« ®un t−¬ng t¸c lÉn nhau „ M« ®un hãa lµ ch×a khãa cho phÇn mÒm tèt „ Môc tiªu thiÕt kÕ lµ x¸c ®Þnh: chøc n¨ng cña c¸c m« ®un „ c¸ch thøc cµi ®Æt m« ®un „ t−¬ng t¸c gi÷a c¸c m« ®un „ 7 Nguyªn lý thiÕt kÕ „ ThiÕt kÕ kh«ng nªn bÞ bã buéc vµo c¸i nh×n h¹n hÑp „ nªn ®−îc lùa chän tõ c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau „ ThiÕt kÕ ph¶i lÇn ng−îc l¹i ®−îc m« h×nh ph©n tÝch „ c¸c m« ®un vµ c¸c yªu cÇu kh«ng ph¶i lµ t−¬ng øng mét - mét „ ph¶i kiÓm tra ®−îc sù tháa m·n c¸c yªu cÇu 8 Nguyªn lý thiÕt kÕ (t) „ Kh«ng nªn t¸i t¹o l¹i c¸c thiÕt kÕ (gi¶i ph¸p) ®· cã, mµ cÇn t¸i sö dông tèi ®a c¸c thiÕt kÕ ®· c㠄 M« h×nh thiÕt kÕ (gi¶i ph¸p) nªn tiÕn gÇn ®Õn m« h×nh thÕ giíi thùc (bµi to¸n) „ DÔ hiÓu, dÔ kiÓm tra 9 Nguyªn lý thiÕt kÕ (t) „ BiÓu diÔn thiÕt kÕ ph¶i cã tÝnh nhÊt qu¸n vµ tÝnh tÝch hîp: „ thiÕt kÕ do nhiÒu ng−êi tiÕn hµnh song song „ ph¶i thèng nhÊt c¸ch biÓu diÔn, thèng nhÊt giao diÖn „ ThiÕt kÕ cÇn cã cÊu tróc ®Ó dÔ dµng thay ®æi „ ph¶i ®−îc modun hãa, ph©n cÊp 10 Nguyªn lý thiÕt kÕ (t) „ ThiÕt kÕ kh«ng ph¶i lµ m· hãa „ thiÕt kÕ lu«n cã møc trõu t−îng h¬n m· hãa, ®¶m b¶o dÔ hiÓu, dÔ thay ®æi, cã thÓ cµi ®Æt b»ng c¸c ng«n ng÷ kh¸c nhau „ ThiÕt kÕ cÇn ®−îc ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ngay trong khi nã ®−îc t¹o ra „ tÝnh kÕt dÝnh, tÝnh ghÐp nèi, tÝnh hiÖu qu¶,... „ ThiÕt kÕ cÇn ®−îc thÈm ®Þnh ®Ó tr¸nh c¸c lçi mang tÝnh hÖ thèng „ thiÕu chøc n¨ng, chøc n¨ng kh«ng râ rµng, m©u thuÉn,... 11 N«i dung thiÕt kÕ „ ThiÕt kÕ kiÕn tróc „ ph©n r· hÖ thèng thµnh c¸c m« ®un, hÖ thèng con „ x¸c ®Þnh t−¬ng t¸c (giao diÖn) gi÷a c¸c m« ®un „ ThiÕt kÕ cÊu tróc d÷ liÖu „ x©y dùng m« h×nh biÓu diÔn th«ng tin „ ThiÕt kÕ thñ tôc (thuËt to¸n) „ x¸c ®Þnh c¸c b−íc thùc hiÖn „ ThiÕt kÕ giao diÖn ng−êi dïng „ nªn nh×n nhËn giao diÖn lµ mét bµi to¸n ®éc lËp 12 ‹ ThiÕt kÕ kiÕn tróc Sö dông biÓu ®å cÊu tróc (structure chart), m« t¶: c¸i nh×n tæng thÓ vÒ hÖ thèng mèi quan hÖ gi÷a c¸c m« ®un giao diÖn gi÷a c¸c m« ®un Ch−a cÇn chØ ra: thø tù thùc hiÖn sè lÇn thùc hiÖn chi tiÕt thiÕt kÕ 13 ‹ ThiÕt kÕ cÊu tróc d÷ liÖu Chän c¸ch biÓu diÔn cho sù vËt cã ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn chÊt l−îng phÇn mÒm C¸c møc thiÕt kÕ ThiÕt kÕ cÊu tróc d÷ liÖu l« gic - ®Þnh danh d÷ liÖu - x¸c ®Þnh c¸c mèi quan hÖ ThiÕt kÕ cÊu tróc d÷ liÖu vËt lý - kiÓu d÷ liÖu - kÝch cì 14 ‹ ThiÕt kÕ cÊu tróc d÷ liÖu vËt lý ‰ Cã nhiÒu c¸ch thøc biÓu diÔn - phÇn tö v« h−íng; - m¶ng mét chiÒu, nhiÒu chiÒu; danh s¸ch mãc nèi - kiÓu cÊu tróc - quan hÖ kÕ thõa Nªn lµm chËm viÖc chän biÓu diÔn møc thÊp - ®ãng gãi/che giÊu th«ng tin - thiÕt kÕ h−íng ®èi t−îng 15 ‹ ThiÕt kÕ thñ tôc M« t¶ c¸c b−íc ho¹t ®éng cña m« ®un Ph−¬ng ph¸p m« t¶ - gi¶ m· (pseudo code) - BiÓu ®å luång (flow chart) - BiÓu ®å (diagam) Nassi-Shneiderman - JSP 16 Kh¸i niÖm thiÕt kÕ c¬ së „ Trõu t−îng hãa trõu t−îng hãa d÷ liÖu, thñ tôc, „ „ „ „ „ ®iÒu khiÓn Lµm mÞn chi tiÕt hãa c¸c trõu t−îng TÝnh m«dun ph©n chia d÷ liÖu vµ chøc n¨ng KiÕn tróc cÊu tróc tæng thÓ cña phÇn mÒm Thñ tôc thuËt to¸n ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng Che giÊu th«ng tin ®iÒu khiÓn b»ng giao diÖn 17 Trõu t−îng hãa (abstraction) „ Kh¸i niÖm c¬ së trong t− duy cña con ng−êi „ Lµ qu¸ tr×nh ¸nh x¹ mét sù vËt/hiÖn t−îng cña thÕ giíi thùc thµnh mét kh¸i niÖm logic „ Cã nhiÒu møc trõu t−îng kh¸c nhau cho phÐp con ng−êi tËp trung (t− duy) vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mµ kh«ng cÇn bËn t©m ®Õn chi tiÕt „ biÓu diÔn vÊn ®Ò b»ng mét cÊu tróc tù nhiªn „ 18 Trõu t−îng d÷ liÖu door manufacturer model number type swing direction inserts lights type number weight opening mechanism 19 Trõu t−îng thñ tôc open details of enter algorithm 20