Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Y tế - Sức khỏe Y học Bài giảng bệnh chốc và các bênh về da có bọng nước...

Tài liệu Bài giảng bệnh chốc và các bênh về da có bọng nước

.DOC
7
236
80

Mô tả:

Bài giảng bệnh chốc và các bênh về da có bọng nước
BÖnh chèc vµ c¸c bÖnh da cã bäng níc §èi tîng: sinh viªn Y5 lu©n khoa Sè tiÕt häc: 3 tiÕt C¸n bé gi¶ng d¹y: Ths. Bs. Ph¹m ThÞ Lan Môc tiªu bµi gi¶ng: 1. M« t¶ ®îc c¸c triÖu chøng l©m sµng cña bÖnh chèc, c¸ch ®iÒu trÞ. 2. Nªu ®îc sù kh¸c biÖt gi÷a tæn th¬ng trong bÖnh chèc víi c¸c bÖnh da cã bäng níc kh¸c. 3. Tr×nh bµy ®îc nh÷ng kh¸c biÖt vÒ triÖu chøng vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu trÞ gi÷a bÖnh Pemphigus vulgaris vµ bÖnh viªm da d¹ng Herpes cña Duhring Brocq. A. bÖnh chèc I. §¹i c¬ng: - Chèc lµ mét bÖnh ngoµi da kh¸ phæ biÕn, hay l©y vµ tù l©y truyÒn. - C¨n nguyªn: do tô cÇu, liªn cÇu hoÆc phèi hîp c¶ 2. - §Æc trng bëi bäng níc n«ng, r¶i r¸c, nhanh chãng ho¸ mñ, rËp vì. - §iÒu kiÖn thuËn lîi:  Tuæi nhá,  Thêi tiÕt nãng Èm, mïa hÌ.  §iÒu kiÖn ¨n ë chËt tréi, vÖ sinh kÐm.  BÖnh phèi hîp: ChÊy rËn, ghÎ, Herpes, c«n trïng c¾n, viªm da c¬ ®Þa - Nguån l©y: - §èi víi trÎ em: lµ c¸c vËt nu«i trong nhµ, mãng tay bÈn, trÎ cïng trêng, trung t©m b¸n tró… 1 - Ngêi lín: hiÖu c¾t tãc, thÈm mÜ viÖn, xëng ®ãng gãi thÞt, bÓ b¬i - Gi¶i phÉu bÖnh: Bäng níc n»m n«ng ngay díi líp sõng, chøa cÇu khuÈn, m¶nh vôn cña BC§N, TB thîng b×. II. L©m sµng: - Khëi ph¸t lµ d¸t ®á xung huyÕt, Ên kÝnh hoÆc c¨ng da mÊt mµu, kÝch thíc 0,5-1cm ®êng kÝnh, nhanh chãng ph¸t triÓn bäng níc trªn d¸t ®á. - Bäng níc kÝch thíc 0,5-1cm ®êng kÝnh, nh¨n nheo, xung quanh cã quÇng ®á viªm. Bäng níc nhanh chãng ho¸ mñ thµnh bäng mñ, råi dËp vì, ®ãng v¶y tiÕt mµu vµng. V× vËy bÖnh nh©n thêng ®Õn kh¸m ë giai ®o¹n bäng níc ®· vì vµ cã v¶y tiÕt n©u nh¹t gièng mµu mËt ong. ë trªn ®Çu v¶y tiÕt lµm tãc bÕt l¹i, nÕu cËy v¶y ë díi lµ vÕt trît mµu ®á. - Kho¶ng 7-10 ngµy sau v¶y tiÕt bong ®i ®Ó l¹i d¸t hång, Èm ít, nh½n Ýt l©u sau lµnh h¼n kh«ng ®Ó l¹i sÑo hoÆc ®Ó l¹i d¸t th©m t¨ng s¾c tè. - VÞ trÝ: thêng ë vïng da hë nh tay, mÆt, cæ, chi díi. §Æc biÖt chèc ë ®Çu thêng lµ biÕn chøng cña chÊy rËn - Hay cã phèi hîp tæn th¬ng kh¸c: viªm bê mi, chèc mÐp… - Thêng kh«ng sèt, ®«i khi cã h¹ch viªm do ph¶n øng, hoÆc viªm cÇu thËn nhÊt lµ ë trÎ em nhng tiªn lîng lµnh tÝnh. - TriÖu chøng c¬ n¨ng: bÖnh nh©n thêng ngøa g·i lµm cho tæn th¬ng lan réng. - TiÕn triÓn cña tæn th¬ng thêng 1-2 tuÇn th× lµnh, nhng bÖnh cã thÓ dai d¼ng do tù l©y truyÒn, vÖ sinh kÐm. III. ThÓ l©m sµng: 1. Chèc kh«ng cã bäng níc: Thùc tÕ bäng níc cã qu¸ Ýt dÞch nªn kh« rÊt nhanh t¹o nªn tæn th¬ng lµnh ë gi÷a, cã viÒn v¶y xung quanh rÊt gièng nÊm 2 da. Nhng tæn th¬ng ë ®©y ít vµ phñ v¶y tiÕt mµu vµng nh¹t chø kh«ng ph¶i viÒn v¶y kh« nh nÊm da. 2. Chèc h¹t kª (chèc Bockhard): tæn th¬ng lµ c¸c môn mñ nhá n«ng, kÝch thíc 2-3mm, lan to¶ hay khu tró 1 vïng. Trong trêng hîp khã, cÇn ph©n biÖt víi bÖnh v¶y nÕn thÓ mñ b»ng c¸ch nhuém Gram hay nu«i cÊy dÞch trong môn mñ. 3. Chèc ë trÎ s¬ sinh: L©y truyÒn nhanh vµ lµ mèi ®e do¹ víi nhµ hé sinh. Thêng b¾t ®Çu tõ ngµy thø 4-10 xuÊt hiÖn bäng níc ë tay, mÆt, kh«ng cã triÖu chøng toµn th©n, sau ®ã mÖt, sèt hoÆc h¹ nhiÖt, Øa ch¶y ph©n xanh, nhiÔm khuÈn huyÕt, viªm phæi, viªm mµng n·o, cã thÓ tö vong rÊt nhanh. IV.chÈn ®o¸n. 1. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh: - L©m sµng: chÈn ®o¸n dùa vµo l©m sµng lµ chÝnh 1. Tæn th¬ng c¬ b¶n lµ bäng níc n«ng hãa mñ nhanh. 2. VÈy tiÕt mµu vµng n©u (mµu mËt ong) . 3. Bäng níc tiÕn triÓn lµnh tÝnh, khái sau 7-10 - XN: nhuém Gram, nu«i cÊy, KS§ ®èi víi trêng hîp khã. 2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt: 2.1. Duhring brocq: cã tiÒn triÖu, bäng níc c¨ng, tiÕn triÓn tõng ®ît, thÓ tr¹ng b×nh thêng. Test Kaliiodua 50% (+). 2.2. Pemphigus: bÖnh da tù miÔn, bäng níc to nh¨n nheo, dÔ vì, dÊu hiÖu Nikolsky (+), cã tæn th¬ng niªm m¹c, ¶nh hëng toµn tr¹ng, tiªn lîng xÊu. 2.3. Thuû ®Ëu: lµ bÖnh do Virus, thêng xuÊt hiÖn ë løa tuæi ®i häc, cã yÕu tè dÞch tÔ. Lóc ®Çu cã biÓu hiÖn viªm long ®êng h« hÊp trªn. Sau ®ã cã c¸c môn níc kÝch 3 thíc t¬ng ®èi ®ång ®Òu, cã mñ, lâm gi÷a, tæn th¬ng mäc r¶i r¸c toµn th©n, cã thÓ sèt hoÆc kh«ng. Khái sau 7-10 ngµy. 2.4. Zona (Herpes Zoster): lµ môn níc, bäng níc xÕp thµnh chïm, ch¹y däc theo ®êng ®i cña d©y thÇn kinh ngo¹i biªn, thêng chØ bÞ ë 1/2 c¬ thÓ vµ kh«ng vît qu¸ ®êng tr¾ng gi÷a. C¬ n¨ng ®au r¸t, ®Æc biÖt ë ngêi giµ nÕu kh«ng ®iÒu trÞ kÞp thêi cã thÓ g©y di chøng ®au sau Zona. 2.5. Giang mai bÈm sinh: bäng níc ë lßng bµn tay, lßng bµn ch©n mäc trªn nÒn sÈn cøng. Cã thÓ cã dÊu hiÖu toµn th©n kÌm theo nh vµng da, gan l¸ch to, tuÇn hoµn bµng hÖ. XN huyÕt thanh chÈn ®o¸n giang mai d¬ng tÝnh ë c¶ mÑ vµ con. 2.6. DÞ øng thuèc thÓ bäng níc: khëi ph¸t ®ét ngét sau khi dïng thuèc. Ngøa, næi ban ®á vµ bäng níc ë toµn th©n. T×nh tr¹ng toµn th©n nÆng, cã tæn th¬ng niªm m¹c. V. BiÕn chøng: 1. T¹i chç - Chµm hãa: ngoµi tæn th¬ng cña chèc, cßn cã c¸c ®¸m ®á da vµ môn níc, ngøa t¨ng lªn. thêng dai d¼ng kÐo dµi. - Chèc loÐt: hay gÆp ë trÎ suy dinh dìng, hoÆc sau sëi do gi¶m søc ®Ò kh¸ng. Tæn th¬ng lµ nh÷ng môn mñ, bäng mñ trªn nÒn da ®á dÔ vì, ®ãng v¶y tiÕt dµy, mµu n©u ®en. VÞ trÝ thêng ë vïng tuÇn hoµn kÐm. TiÕn triÓn dai d¼ng, l©u lµnh. Khi lµnh ®Ó l¹i sÑo. - TriÖu chøng toµn th©n: cã thÓ cã héi chøng nhiÔm trïng, nhiÔm ®éc. Nguyªn nh©n do tô cÇu, liªn cÇu, cã thÓ c¶ trùc khuÈn mñ xanh, vi khuÈn yÕm khÝ, lµm cho ®iÒu trÞ khã vµ tiªn lîng xÊu. - Viªm quÇng, viªm m« bµo: lóc nµy VK x©m nhËp s©u h¬n vµo tæ chøc díi da g©y triÖu chøng trÇm träng h¬n 4 2. Toµn th©n - Viªm cÇu thËn cÊp: do liªn cÇu, tû lÖ 2-5%, thêng gÆp nhÊt ë trÎ díi 6 tuæi nhng tiªn lîng tèt. - Viªm tai gi÷a, phÕ qu¶n phÕ viªm do tô cÇu. - NhiÔm trïng huyÕt: thêng do tô cÇu, hay gÆp ë trÎ em dÔ ®a ®Õn tö vong. VI. §iÒu trÞ: 1. T¹i chç - Víi v¶y dµy: §¾p níc muèi sinh lÝ, níc thuèc tÝm 1/10000, dung dÞch Jarish hoÆc mì kh¸ng sinh - Bäng níc, vÕt trît: chÊm dung dÞch mµu nh milian, castellani. 2. Toµn th©n - Dïng kh¸ng sinh toµn th©n: nhãm Beta lactam, Cefalosporine, Macrolide, quinolone…Thêi gian dïng KS: 7-10 ngµy - NÕu chèc cã kh¸ng thuèc ph¶i ®iÒu trÞ theo KS§ - NÕu cã biÕn chøng: chó träng ®iÒu trÞ c¸c biÕn chøng. - Chèc loÐt: nªn lµm kh¸ng sinh ®å vµ ®iÒu trÞ theo KS§. VII. Phßng bÖnh: - Chó ý phßng bÖnh cho trÎ nhá, nhÊt lµ sau khi m¾c bÖnh do vi rót nh sëi. - T¾m röa vÖ sinh ngoµi da, c¾t tãc, c¾t mãng tay. - Tr¸nh ë l©u nh÷ng n¬i Èm thÊp, thiÕu ¸nh s¸ng. - §iÒu trÞ sím vµ tÝch cùc, tr¸nh trµ s¸t, g·i nhiÒu g©y biÕn chøng. B. chÈn ®o¸n ph©n biÖt bÖnh viªm da d¹ng herpes cña duhring brocq vµ bÖnh pemphigus vulgaris 5 BÖnh viªm da d¹ng herpes cña TiÒn triÖu Duhring brocq Ngøa r¸t tríc khi næi bäng níc hoÆc BÖnh Pemphigus Vulgaris XuÊt hiÖn ®ét ngét. mÊt ngñ, t¸o bãn vµi ngµy tríc khi Tæn th¬ng xuÊt hiÖn bÖnh. §a d¹ng: bäng níc, môn níc, d¸t ®á, Bäng níc ®¬n d¹ng, nh¨n nheo, da sÈn phï. Bäng níc c¨ng bãng, h×nh mäc trªn nÒn da lµnh,dÔ vì ®Ó l¹i b¸n cÇu, chøa dÞch trong, khã vì, khã vÕt trît ®á ít. Mïi rÊt h«i. nhiÔm trïng, xÕp thµnh chïm. Ph©n DÊu hiÖu bè ë mÆt duçi cña c¬ thÓ. (-) (+) Nicolski Niªm m¹c Kh«ng cã tæn th¬ng Cã tæn th¬ng niªm m¹c miÖng, m¾t hoÆc sinh dôc, ®«i khi xuÊt Tuæi m¾c 20-40 tuæi hiÖn tríc tæn th¬ng da vµi th¸ng. 50-60 tuæi. bÖnh TiÕn triÓn Tõng ®ît, toµn tr¹ng Ýt bÞ ¶nh hëng. TiÕn triÓn liªn tôc, gÇy sót, tö vong T¨ng nh¹y c¶m víi Gluten: ®au bông, nhanh trong vßng 6-12 th¸ng nÕu Øa ch¶y, tæn th¬ng da nÆng khi cã chÕ kh«ng ®îc ®iÒu trÞ. ®é ¨n nhiÒu Gluten. (-) (+) tÕ bµo gai lÖch h×nh, ®øt cÇu ChÈn ®o¸n tÕ bµo nèi tr«i næi trong bäng níc. Tzanck Test KI (+) 70-80% (-) 50% Gi¶i phÉu Bäng níc n»m díi thîng b× Bäng níc n»m ë thîng b×, trªn líp bÖnh tÕ bµo sinh s¶n, trong líp tÕ bµo Malpighi. 6 MiÔn dÞch L¾ng ®äng IgA d¹ng h¹t ë nhó trung L¾ng ®äng IgG vµ C3 thµnh d¶i ë huúnh b× n«ng. mµng tÕ bµo Malpighi. quang §iÒu trÞ Sunfapiridine, Biseptol, DDS, kh¸ng T¹i chç: n»m giêng bét talc v« histamin tæng hîp. khuÈn, thay hµng ngµy, dung dÞch ChÕ ®é ¨n mµu. Toµn th©n: corticoid 1,52mg/kg/ngµy. hoÆc phèi hîp Cyclophosphamide, azathioprine, methotrexate, cyclosporine A. N©ng cao thÓ tr¹ng, kh¸ng sinh chèng béi nhiÔm. 7
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng