Tài liệu Bài giảng bài sự phân tích ánh sáng trắng vật lý 9 (8)

VẬT LÝ 9 Bài 53 SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG TRƯỜNG THCS NGÔ VĂN SỞ GV: TRẦN LÊ HẠNH TRAN LE HANH - NGOVANSO 1 TRAN LE HANH - NGOVANSO 2 KIỂM TRA BÀI CŨ 1./ Hãy kể tên một số nguồn sáng trắng, nguồn sáng màu mà em biết 2./ Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách nào? 3./ Khi ta nhìn một vật màu trắng lần lượt qua các kính lọc màu đỏ, xanh, vàng, lục thì ta thấy vật có màu gì? Hiện tượng gì xảy ra nếu ta nhìn một vật màu đen cũng lần lượt qua các tấm kính lọc màu đỏ, xanh, vàng, lục đó. Tại sao? TRAN LE HANH - NGOVANSO 3 I./ PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1./ Thí nghiệm 1: (SGK) Lăng kính là một khối trong suốt có dạng lăng trụ tam giác đều TRAN LE HANH - NGOVANSO 4 I./ PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1./ Thí nghiệm 1: (SGK) 2./ Thí nghiệm 2: (SGK) TRAN LE HANH - NGOVANSO 5 I./ PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1./ Thí nghiệm 1: (SGK) 2./ Thí nghiệm 2: (SGK) 3./ Kết luận: - Khi chiếu một chùm sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính, ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau liền kề nhau – tạo thành dải màu cầu vồng: đỏ – cam – vàng – lục – lam – chàm – tím. - Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau. TRAN LE HANH - NGOVANSO 6 II./ PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 1./ Thí nghiệm 3: (SGK) 2./ Kết luận: Ánh sáng chiếu Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm đến đĩa CD là ánh sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa sáng màu gì? CD Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những màu nào? TRAN LE HANH - NGOVANSO 7 III./ KẾT LUẬN CHUNG - Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD TRAN LE HANH - NGOVANSO 8 CẦN CHÚ Ý! - Sống lâu trong mối trường ánh sáng nhân tạo (ánh sáng màu) khiến thị lực bị suy giảm, sức đề kháng của cơ thể bị giảm sút. - Tại các thành phố lớn, do sử dụng quá nhiều đèn màu trang trí đã khiến cho môi trường bị ô nhiễm ánh sáng. Sự ô nhiễm này dẫn đến giảm tầm nhìn, ảnh hưởng đến khả năng quan sát thiên văn. Ngoài ra chúng còn gây lãng phí điện năng. -- Cần quy định tiêu chuẩn về sử dụng đèn màu trang trí, đèn quảng cáo. -- Nghiêm cấm việc sử dụng đèn pha ôtô, xe máy là đèn phát ra ánh sáng màu. -- Hạn chế việc sử dụng điện để thắp sáng đèn tiết trang trí quảng cáo nhằm tiết kiệm năng lượng điện TRAN LE HANH - NGOVANSO 9 IV./ VẬN DỤNG -C7: Có thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được không? - Chiếu chùm sáng trắng qua tấm lọc màu nào ta sẽ thu được ánh sáng màu đó, có nghĩa là các tấm lọc màu nào cho ánh sáng màu đó đi qua và ngăn không cho ánh sanùg màu khác đi qua – qua các tấm lọc màu ta có thể biết trong chùm sáng trắng có những chùm sáng màu nào, nên đây cũng là một cách phân tích ánh sáng TRAN LE HANH - NGOVANSO 10 IV./ VẬN DỤNG -C8: Đặt một gương phẳng nằm chếch một góc khoảng 30 vào một khay đựng nước. Đặt trước trán một mảnh giấy nhỏ trên có một vạch đen nằm ngang. Bố trí sao cho vạch đen nằm song song với đường giao nhau của mặt gương và mặt nước. Hãy nhìn ảnh của vạch đen qua phần gương ở trong nước. Mô tả và giải thích hiện tượng quan sát được. G TRAN LE HANH - NGOVANSO 11 TRAN LE HANH - NGOVANSO 12 *** LUYỆN TẬP: -BT1: Váng dầu, mỡ, bong bóng xà phòng, … khi nhìn vào có thể thấy những màu gì? Ánh sáng chiếu vào các váng đó hay bong bóng xà phòng là ánh sáng trắng hay ánh sáng màu? Đây có phaỉ là cách phân tích ánh sáng không? Tại sao? TRAN LE HANH - NGOVANSO 13 TRAN LE HANH - NGOVANSO 14 BT2./ Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về tác dụng của lăng kính khi chiếu chùm sáng trắng vào nó? A Lăng kính đã nhuộm các màu sắc khác nhau cho ánh sáng trắng. B Lăng kính có tác dụng hấp thu các ánh sáng màu. C Lăng kính có tác dụng tách các chùm sáng màu có sẵn trong chùm ánh sáng trắng. D Cả A, B, C đều đúng. Tiếc Bạn chọn sai rồi ! Hoanquá hô …! . Bạn chọn đúng Làm lại Đáp án TRAN LE HANH - NGOVANSO 15 BT3./ Tại sao nói thí nghiệm quan sát ánh sáng phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích sánh sáng trắng? A Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị thay bằng bằng chùm ánh sáng màu xanh và màu tím. B Vì khi phản xạ, chùm sáng trắng đi qua đã bị phân tích thành nhiều dải ánh sáng màu khác nhau. C Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị mất đi. D Vì sau khi phản xạ, chùm sáng trắng đã bị thay bằng bằng chùm ánh sáng màu đỏ và màu vàng. Tiếc Bạn chọn sai rồi ! Hoanquá hô …! . Bạn chọn đúng Làm lại Đáp án TRAN LE HANH - NGOVANSO 16 HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO TIẾT HỌC SAU - - Học thuộc bài, làm lại các bài tập trong SGK. Làm hoàn thành các bài tập 53.1 đến 53… SBT. - - Chuẩn bị bài: Sự trộn các ánh sáng màu. Oân tập từ đầu HK2 đến nay chuẩn bị kiểm tra học kỳ 2. TRAN LE HANH - NGOVANSO 17 TRAN LE HANH - NGOVANSO 18