Mô tả:
Sự chuyển hoá và
bảo toàn cơ năng
BÀI 17:
Giáo viên : Nguyễn Văn Vũ
Đơn vị : Trường THCS Lộc Điền
KIỂM TRA BÀI CŨ:
16.1. Trong các vật sau đây, vật nào
không có thế năng?
A.
- Kể các dạng của cơ năng. Viên đạn đang bay.
B.
- Lấy ví dụ vật đồng thời vừa Lò xo để tự nhiên ở một độ cao so
C.
có động năng vừa có thế năng . với mặt đất.
Hòn bi đang lăn trên mặt đất. D.
Lò xo bị ép đặt ngay trên mặt đất.
Trả lời:
1/ - Khi nào vật có cơ năng ?
- Khi vật có khả năng sinh 16.3. Mũi tên được bắn đi từ cái
cung là nhờ năng lượng của mũi tên
công, ta nói vật có cơ năng.
hay của cánh cung? Đó là dạng năng
- Thế năng và động năng là lượng nào?
hai dạng của cơ năng.
Trả lời: Của cánh cung.
- Ví dụ: Quả bóng đang bay
Đó là thế năng.
trên cao…
Quan sát
và
suy đoán:
Trong quá
trình
chuyển
động của
quả bóng ,
thế năng và
động năng
thay đổi
như thế
nào?
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I/ Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
Quan sát
quỹ đạo của
quả bóng
trong các
đoạn mô
phỏng sau
Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi
Tiến hành thí nghiệm 17.1 SGK.
Thả rơi quả bóng,
quan sát
A
quỹ đạo của nó rồi
dự đoán:
Trả Độ
lời cao, vận tốc, thế năng và động
cácnăng
câu của quả bóng tăng hay giảm
hỏi trong
từ C1 hai trường hợp sau:
đến C4
1/ Khi quả bóng rơi?
vào phiếu
học tập2/1.Khi quả bóng chạm đất nảy lên ?
B
Quả bóng rơi
Quả bóng nảy lên
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Trong thời gian quả bóng rơi, độ cao của quả
tăng dần.
giảm
bóng….…..dần,
vận tốc của quả bóng ….…
C1
giảm dần, còn động năng của
Thế năng của quả bóng………
tăng dần
nó………
C2
Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng
tăng
giảm dần. Như vậy, thế năng
……..dần,
vận tốc của nó……….
tăng ., động năng của nó ………dần.
giảm
của quả bóng …….
C3
A
Quả bóng có thế năng lớn nhất khi ở vị trí ……và
thế
B
năng nhỏ nhất khi ở vị trí ……
C4
Quả bóng có động năng lớn nhất khi ở vị trí ….
B và động
A
năng nhỏ nhất khi ở vị trí ……
LK8
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Nhận xét:
Khi quả bóng rơi, cơ năng đã chuyển hoá từ dạng nào
sang dạng nào?
Khi quả bóng rơi: Thế năng chuyển hoá thành động năng.
Khi quả bóng nảy lên, cơ năng đã chuyển hoá từ dạng nào
sang dạng nào?
Khi quả bóng nảy lên: Động năng chuyển hoá thành thế năng.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
I/ Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng
Tiến hành thí nghiệm 17.2 SGK.
Thí nghiệm 2: Con lắc dao động
Quan sát
quỹ đạo của
Quan sát
con lắc dao động của con lắc và
trong các
dự đoán:
đoạn
1/ mô
Khi con lắc đi từ A xuống B, thì
phỏng
vận sau
tốc tăng hay giảm, cơ năng
chuyển hoá từ dạng nào sang dạng
Trả
nào lời
và tương tự khi con lắc đi từ B
các
lên câu
C?
hỏi từ C5
2/ Ở những vị trí nào thì con lắc có
đến
thế C8
năng lớn nhất, có động năng lớn
vàonhất,
phiếu
có thế năng nhỏ nhất, động
học
tậpnhỏ
2. nhất?
năng
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Câu Dao động Vận
của
hỏi
tốc
con lắc
Sự chuyển hoá
cơ năng
Đi từ
Thế năng chuyển
Tăng
hoá thành động năng.
C5, A xuống B
C6
C7,
C8
Đi từ
B lên C
Giảm
Động năng chuyển
hoá thành thế năng.
Thế năng lớn nhất .
Ở vị trí
Bằng 0 Động năng nhỏ nhất.
A và C
(bằng 0)
Thế năng nhỏ nhất
Lớn
Ở vị trí B
(bằng 0).
nhất Động năng lớn nhất.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Nhận xét:
Trong chuyển động của con lắc đã có sự
chuyển hoá các dạng cơ năng như thế nào?
Trong chuyển động của con lắc đã có sự
chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng : Thế năng chuyển
hoá thành động năng và ngược lại
Có nhận xét gì về sự chuyển hoá cơ năng của con lắc
khi nó dao động xung quanh vị trí cân bằng B
Khi con lắc ở vị trí thấp nhất (cân bằng) thế năng đã
chuyển
hoá
hoàn
toàn
thành
động
năng.
Khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng chuyển hoá hoàn
toàn thành thế năng.
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Hãy tìm ví dụ trong thực tế về sự chuyển hoá lẫn
nhau giữa thế năng và động năng ?
Bài
Bài 17:
17: SỰ
SỰ CHUYỂN
CHUYỂN HOÁ
HOÁ VÀ
VÀ BẢO
BẢO TOÀN
TOÀN CƠ
CƠ NĂNG
NĂNG
II/ Bảo toàn cơ năng:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế
năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng
không đổi. Người ta nói cơ năng được bảo toàn.
(Lưu ý: Tất cả các thí nghiệm trên đều bỏ qua ma sát)
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
III/ Củng cố:
Quan sát
dao động
của lò xo
và cho biết:
Trong TN
có sự
chuyển hoá
các dạng cơ
năng như
thế nào? Cơ
năng có
thay đổi
không?
-Có sự biến đổi qua lại giữa động năng của
vật và thế năng đàn hồi của lò xo.
+ Ở vị trí A và B vật có động năng bằng 0
nhưng lò xo có thế năng cực đại.
+ Ở vị trí cân bằng O thế năng bằng 0 nhưng
vật có động năng cực đại .
+Tổng của chúng là một hằng số (được bảo
toàn)
vật dao động mãi mãi.
LK
Bài 17: SỰ CHUYỂN HOÁ VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
III/ Vận dụng:
C9 Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ
năng khác trong các trường hợp sau:
Trả lời:
a) Thế năng cánh cung
b) Thế năng nước
động năng mũi tên
động năng.
c) - Khi vật lên cao:
Động năng
Thế năng.
a) Mũi tên được
- Khibắn
vật rơi xuống:
đi từ chiếc cung.
Thế năng
Động năng.
b) Nước từ trên đập
cao chảy xuống.
Khi
vật
lên
cao
Khi vật
rơi
xuống
c) Ném một vật lên cao theo
phương thẳng đứng.
Bài tập: Chọn đáp án đúng
Có hai phát biểu:
I : Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể
chuyển hoá lẫn nhau, nhưng cơ năng được bảo toàn.
II : Nên khi một vật chuyển động, ở vị trí nào vật có động
năng lớn nhất thì thế năng của nó sẽ nhỏ nhất.
a. Phát biểu I và II đều sai.
b. Phát biểu I đúng, II sai.
c. Phát biểu I và II đều đúng.
d. Phát biểu I sai, II đúng.
III/ Chuẩn bị ở nhà :
- Học thuộc bài.
- Làm bài tập từ 17.1 đến 17.5 SBT.
- Trả lời các câu hỏi : Phần A-Ôn tập- Bài 18 vào vở bài tập.
- Chuẩn bị phần vận dụng bài 18 để ôn tập.
- Đọc phần “ Có thể em chưa biết ”
Bài học đã kết thúc,
xin cảm ơn
quý thầy cô giáo
kt
- Xem thêm -