Tài liệu Bài giảng bài cấu tạo vũ trụ vật lý 12 (8)

VẬT LÝ 12 CẤU TẠO VŨ TRỤ I. Hệ Mặt Trời 1. Mặt Trời Chothể biết cấutâm tạocủa củahệhệ Mặt Trời ? - Là thiên trung Mặt Trời. RMặt Trời > 109 RTrái Đất mMặt Trời =được 333000 mTráihành Đất tinh Em Gồm biếtMặt Trời, những các thông tin và gì về cácMặt vệ Trời? - Làtinh. một quả cầu khí nóng sáng với 75%H và 23%He. - Là một ngôi sao màu vàng, nhiệt độ bề mặt 6000K. - Năng lượng bức xạ: W= 3,9.1026W - Nguồn gốc năng lượng: phản ứng tổng hợp hạt nhân hiđrô thành Heli. Các số liệu về Mặt Trời. - Đường kính:có d=1.400.000km Mặt Trời vai trò gì trong Hệ Mặt Trời? - Thể tích : V= 1,41.1018km3 TrờiM= đóng vai trò quyết định đến - Khối- Mặt lượng: 1,99.1030kg 3 chuyển hình thành, phátkg/dm triển và - Khốisựlượng riêng: 1,41 của hệ. Nó cũng là 2nguồn cung - Giađộng tốc trọng trường 274m/s năng lượng chính hệ.T= 25ngày. - Chucấp kỳ tự quay quanh xíchcho đạo: Nguồn gốcởnăng lượng: phản ứng tổng - Chu -kỳ tự quay hai cực: T= 34 ngày. hạt quỹ nhânđạo hiđrô thành Heli. - Vận hợp tốc trên : 617,7km/s - Nhiệt độ ở bề mặt: T= 6000K - Nhiệt độ ở tâm: T= 15 triệu độ - Khoảng cách từ mặt trời đến trái đất: d= 1đvtv= 15triệu km - Hằng số Mặt Trời:: 1,95 calo/cm3 2. Các hành tinh - Hệ Mặt Trời có mấy hành tinh?Kể tên Có 8 hành tinh: Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất,Hỏa Tinh,Mộc tinh,Thiên Vương tinh,Hải Vương Tinh 2. Các hành tinh Các hành tinh sắp xếp theo một trật tự xác định, chuyển động quanh Mặt Trời theo cùng một chiều, trùng với chiều quay của bản thân Mặt Trời quanh mình nó. Quỹ đạo của các hành tinh gần như những vòng tròn, ghiêng góc với nhau rất ít. Nên có thể coi hệ Mặt Trời có cấu trúc hình đĩa phẳng. 2. Các hành tinh Xung quanh hành tinh có các vệ tinh là một thiên thể nhỏ. - Có 8 hành tinh. - Các hành tinh chuyển động quanh Mặt Trời theo cùng một chiều. - Xung quanh hành tinh có các vệ tinh. Phân biệt hành tinh và vệ tinh - Hành tinh là một thiên thể lớn quay xung quanh Mặt Trời - Vệ tinh là thiên thể nhỏ quay xung quanh hành tinh 2. Các hành tinh Các hành tinh chia thành 2 nhóm: “nhóm Trái Đất” và Các hành tinh chia làm mấy nhóm?Kể tên? “nhóm Mộc Tinh”. Các hành tinh nhóm Trái Đất gồm: Thủy Tinh,Kim Tinh, Trái Đất và Hỏa Tinh. Đó là các hành tinh “nhỏ”, nhưng là các hành tinh rắn, có khối lượng riêng tương đối lớn. Tuy nhiên, mỗi hành tinh trong nhóm lại chỉ có rất ít (hoặc không có) vệ tinh. Vì chúng ở gần Mặt Trời nên nhiệt độ bề mặt của chúng tương đối cao. Nhóm Mộc Tinh gồm: Mộc Tinh, Thổ Tinh, Thiên Vương Tinh và Hải Vương Tinh. Chúng là các hành tinh “lớn”. Khối lượng riêng của chúng rất nhỏ. Có thể chúng là một khối khí hoặc một nhân rắn hoặc lởng được bao bọc bởi một lớp khí rất dày. Chúng có rất nhiều vệ tinh. 3. Các tiểu hành tinh - Các tiểu hành tinh là những thiên thể có kích thước rất nhỏ chuyển động quanh Mặt Trời trên các quỹ đạo có bán kính từ 2,2 đến 3,6 đvtv, trung gian giữa bán kính quỹ đạo Hoả tinh và Mộc tinh. 4. Sao chổi và thiên thạch a. Sao chổi: là những khối khí đóng băng lẫn với đá, có đường kính vài km, chuyển động xung quanh Mặt Trời theo những quỹ đạo hình elip rất dẹt mà Mặt Trời là một tiêu điểm. * Giải thích cái đuôi sao chổi Sao chổi là những khối băng và bụi bắt nguồn ở vùng ngoài của Thái dương hệ. Khi tới gần mặt trời, chúng bốc hơi và ''mọc'' ra một chiếc đuôi sáng. Đuôi sao chổi có thể dài tới 10 triệu km. Nó có thể để lại đằng sau các vệt khí trải dài hàng trăm triệu kilomet. b. Thiên thạch là những tảng đá chuyển động quanh Mặt Trời. Sao Băng II. Các sao và thiên hà 1. Các sao 1. Các sao a. Là một khối khí nóng sáng như Mặt Trời. b. Nhiệt độ ở trong lòng các sao lên đến hàng chục triệu độ trong đó xảy ra các phản ứng hạt nhân. c. Khối lượng của các sao trong khoảng từ 0,1 đến vài chục lần (đa số là 5 lần) khối lượng Mặt Trời. - Bán kính các sao biến thiên trong khoảng rất rộng. d. Có những cặp sao có khối lượng tương đương nhau, quay xung quanh một khối tâm chung, đó là những sao đôi. Có những sao không phát sáng: punxa và lỗ đen. Punxa là những ngôi sao có các neutron quay rất nhanh xung quanh chúng cũng được coi là một loại sao quay và phát xạ như một hải đăng. Hố đen, hay còn gọi là Lỗ đen vũ trụ, là một lực lượng vật chất có khối lượng và thể tích cực kì lớn, lớn đến nỗi lực hấp dẫn của nó làm cho mọi vật thể (thậm chí cả ánh sáng) không thể nào thoát ra được sau khi đã bị "hút" vào, vì vậy người ta không thể quan sát được bất cứ vật thể nào sau khi nó bị lọt vào lỗ hổng này, nên nó có tên là "Hố đen". Truờng hấp dẫn mà hố đen tạo ra rất lớn, vì vậy, một vật muốn thoát ra khỏi hố đen phải có vận tốc thoát lớn hơn vận tốc ánh sáng trong chân không. Điều này là không thể vì theo lý thuyết tương đối vận tốc ánh sáng trong chân không là vận tốc giới hạn lớn nhất có thể đạt được của vật chất, do đó không có vật nào, kể cả các lượng tử ánh sáng (photon), có thể thoát ra khỏi hố đen. Tuy nhiên, ta vẫn có thể nhận biết được sự tồn tại của hố đen qua việc quan sát chuyển động của các vật thể trong vùng ảnh hưởng của nó. f. Ngoài ra, còn có những “đám mây” sáng gọi là các tinh vân. Trong Ngân Hà và các thiên hà khác có rất nhiều những vệt mờ mờ như sương mù đủ màu sắc. Đó là những đám mây bụi và khí khổng lồ được gọi là tinh vân. Các tinh vân thường tập trung thành những giải hẹp, dày từ 400-900 năm ánh sáng (1 năm ánh sáng = 9.460 tỷ km), nằm dọc theo mặt phẳng của Ngân Hà.