Tài liệu Bài giảng bài các loại quang phổ vật lý 12 (8)

1. Máy quang phổ lăng kính: a. Công dụng - Máy quang phổ là dụng cụ dùng để phân tích chùm sáng phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau. b. Cấu tạo :  Gồm 3 bộ phận chính: - Ống chuẩn trực: Gồm thấu kính hội tụ L1 và khe S tại tiêu diện L1 .Tạo ra chùm tia song song . - Hệ tán sắc: Gồm một hoặc vài lăng kính O ,làm tán sắc chùm tia song song từ L1 chiếu tới thành nhiều chùm tia đơn sắc song song.  - Buồng ảnh: Gồm thấu kính hội tụ L2 và kính ảnh tại tiêu diện ảnh của L2 .Thu ảnh quang phổ. 2. Cấu tạo C J S1 S F L1 L èng chuÈn trùc S2 L2 Lăng kính F Quang phổ của nguồn J c. Nguyên tắc hoạt động Dựa vào hiện tượng tán sắc ánh sáng 2. Quang phổ liên tục a. ĐN Là một dải có màu từ đỏ đến tím nối liền nhau một cách liên tục. Quang phổ mặt trời là quang phổ liên tục. b. Nguồn phát QPLT do các chất rắn, lỏng hoặc khí có áp suất lớn phát ra khi bị nung nóng c. Tính chất QPLT không phụ thuộc vào thành phần cấu tạo của nguồn sáng mà chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ của nguồn sáng QUANG PHỔ LIÊN TỤC C S J L L1 L2 F Quang phổ liên tục 3. Quang phổ phát xạ a. Định nghĩa: Là một hệ thống những vạch sáng riêng lẻ, ngăn cách nhau bởi những khoảng tối b. Nguồn phát: Quang phổ vạch do chất khí hay hơi ở áp suất thấp phát ra, khi bị kích thích bằng nhiệt, hay bằng điện. c. Tính chất : Mỗi nguyên tố hóa học có một quang phổ vạch đặc trưng của nguyên tố đó. Quang phổ vạch phát xạ của các nguyên tố khác nhau thì khác nhau về số lượng vạch, về vị trí (hay bước sóng) và độ sáng tỉ đối giữa các vạch. Ví dụ: - Trong quang phổ vạch phát xạ của Hidrô có 4 vạch đặc trưng là đỏ, lam, chàm và tím. QUANG PHỔ VẠCH PHÁT XẠ C J S Na H2 L L1 L2 F Quang phổ vạch phát xạ 4. Quang phổ vạch hấp thụ a. Quang phổ hấp thụ của chất khí hoặc hơi - Dùng đèn dây tóc chiếu sáng khe F của máy quang phổ. Trên tiêu diện của thấu kính trong buồng tối ta thu được QPLT của ánh sáng đèn. - Đặt xen giữa đèn và khe F một cốc thủy tinh đựng dung dịch màu, thì trên quang phổ liên tục ta thấy có một số dải đen => Các vạch quang phổ đã bị dung dịch hấp thụ. - Quang phổ liên tục thiếu các ánh sáng do bị dung dịch hấp thụ được gọi là quang phổ hấp thụ của dung dịch đó. QUANG PHỔ VẠCH HẤP THỤ C S J L Đèn hơi Na H2 L1 L2 F Quang phổ vạch hấp thụ H2 của hơi Na 4. Quang phổ hấp thụ b. Định nghĩa và đặc điểm - QPHT là các vạch tối trên nền của quang phổ liên tục. - Chất rắn, lỏng và khí đều cho được QPHT. - QPHT của các chất khí hay hơi chỉ chứa các vạch hấp thụ và đặc trưng cho chất khí đó. - Chú ý: QPHT của chất lỏng và rắn chứa các “đám”, mỗi đám gồm nhiều vạch hấp thụ nối tiếp nhau một cách liên tục. c. Điều kiện tạo ra quang phổ hấp thụ: Nhiệt độ của đám khí hay hơi hấp thụ phải thấp hơn nhiệt độ của nguồn sáng phát ra quang phổ liên tục d. Sự đảo vạch 5. Phân tích quang phổ Phân tích quang phổ là phương pháp vật lý dùng để xác định thành phần hóa học của chất hoặc hợp chất dựa vào việc nghiên cứu quang phỏ ánh sáng do chất ấy phát ra hoặc hấp thụ QUANG PHỔ VẠCH HẤP THỤ Quang phổ vạch phát xạ C S J L Đèn hơi Na H2 L1 L2 F Quang phổ vạch hấp thụ BÀI HỌC KẾT THÚC