Tài liệu Bài giảng bài ca nhà tranh bị gió thu phá ngữ văn 7

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ NGỮ VĂN LỚP 7 TaiLieu.VN GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ THANH LOAN - Là nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc đời Đường. - Bút pháp: hiện thực và nhân đạo. - Được mệnh danh là Thi Sử và Thi Thánh. ĐỖ PHỦ (712-770) CHÂN DUNG PHÁC HOẠ - Đỗ Phủ là người có khát vọng được đem tài năng, sức lực của mình để giúp đời nhưng không thành. - Vì xã hội lúc bấy giờ không biết trọng dụng người tài: + Xã hội đời Đường lúc đó là giai đoạn thịnh vượng nhất, nhưng vua Đường Huyền Tông không chú ý đến việc chính sự, suốt ngày ở trong thâm cung say sưa yến tiệc vui chơi, với lời ca, tiếng hát của các cung phi. + Chính trị hỏng nát, các mâu thuẫn trong xã hội ngày càng gay gắt đã xảy ra loạn An Sử. Từ đó, chiến tranh loạn lạc liên miên, ông cũng như như nhân dân phải phiêu bạt trôi nổi vì chiến tranh, nạn đói, và sự bạc đãi của triều đình. - Vì thế các tác phẩm của ông đã phản ánh trung thực bức tranh của xã hội Trung Quốc lúc bấy gìơ. Đồng thời thể hiện trái tim nhân đạo cao cả. - Để lại 1450 bài thơ giàu tính hiện thực về xã hội đời Đường Trung Quốc và chan chứa tình yêu nhân dân. Nhà bia kỉ niệm Đỗ Phủ Nhà kỉ niệm Đỗ Phủ ở quê hương. BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ (Mao ốc vi thu phong sở phá ca) Tháng tám, thu cao, gió thét già, Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ, Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, Quay về, chống gậy lòng ấm ức! Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mịt mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt sao cho trót? Ước được nhà rông muôn ngàn gian, Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan, Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn! Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt, Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được! - Đỗ Phủ- - Hoàn cảnh sáng tác - Thể thơ: Cổ thể Là loại thơ tự do, chỉ cần có vần, không phải tuân theo những nghiêm ngặt về số câu, số chữ, niêm luật, đối...có nhiều yếu tố miêu tả cụ thể, tường thuật chi tiết. BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ (Mao ốc vi thu phong sở phá ca) Tháng tám, thu cao, gió thét già, Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ, Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, Quay về, chống gậy lòng ấm ức! Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mịt mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt sao cho trót? - Đỗ Phủ- Khổ vì gió thu làm tốc mái nhà. Tự sư, miêu tả, biểu cảm. Khổ vì trẻ con cướp tranh. Tự sự, miêu tả. Khổ vì gia đình ướt,rét trong đêm mưa. Những nỗi khổ của nhà thơ. Tự sự, miêu tả, biểu cảm. Ước được nhà rông muôn ngàn gian, Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan, Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn! Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt, Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được! Ước muốn của nhà thơ. Biểu cảm. Tháng tám, thu cao, gió thét già, Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ, Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. - Ngôi nhà: ba lớp tranh bị cuộn mất. Tranh bay- sang sông rải- khắp bờ treo tót- rừng xa quay lộn- vào mương -> Miêu tả chân thực, sử dụng động từ, liệt kê sự việc. => Cảnh tan tác, hoang tàn. => Trận thu phong dữ dội. - Tâm trạng: Lo lắng, tiếc nuối, bất lực -> Nỗi khổ về vật chất. * Khổ vì trẻ con cướp tranh. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xôxô cướp giật, cướp giật Cắp tranh đi tuốt vào luỹ tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, lòng Quay về, chống gậy lòng ấmấm ức!ức cắp nhà tranh.thơ có thể là: Nỗicướp ấm giật, ức của - Trẻ con: Xô nhau -> Cuộc sống khốn khổ làm thay đổi tính cách trẻ thơ. A. Là nỗi cơ cực của tuổi già không còn đua chen được với đời. B. Là cay đắng - Nhà thơ:nỗibất lực, ấm cho ức. thân phận nghèo khổ của mình và của những người nghèo khổ như mình. -> Nỗi đau nhân tình thế thái. C. Là nỗi xót xa cho những cảnh đời nghèo khó, bất lực trong thiên->Nỗi hạ. khổ về tinh thần. ? Em hiểu theo cách nào? Vì sao? Giây lát, gió lặng, mây tối mực, Trời thu mịt mịt đêm đen đặc. Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt, Con nằm xấu nết đạp lót nát Đầu giường nhà dột chẳng chừa đâu Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt. Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê Đêm dài ướt át sao cho trót? THI SỬ - ĐỖ PHỦ - Gia cảnh: Nghèo khó, cùng cực. -> Miêu tả cụ thể, chân thực: Nỗi khổ dồn dập, chồng chất. - Tâm trạng:Không ngủ được vì lo lắng nhiều bề. Ước được nhà rộng muôn ngàn gian, Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan, Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn! Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt, Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được! - Có ngôi nhà rộng muôn ngàn gian cho tất cả người nghèo. -> Ước mơ đẹp, cao cả. -> Thể hiện tinh thần nhân đạo và chan chứa lòng vị tha. - Sẵn sàng hi sinh vì hạnh phúc của mọi người. THI THÁNH - ĐỖ PHỦ 1. Nội dung - Nỗi khổ của người nghèo trong thiên hạ. -> Giá trị hiện thực. => THI SỬ - Bộc lộ khát vọng cao cả của nhà thơ. -> Giá trị nhân đạo. => THI THÁNH 2. Nghệ thuật - Kết hợp nhiều phương thức biểu đạt. - Ngòi bút miêu tả đậm chất hiện thực. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. - Học thuộc lòng bài thơ, học hiểu ghi nhớ và phân tích. - Viết đoạn văn khoảng 10 câu, cảm nhận của em về ước vọng của Đỗ Phủ trong khổ thơ cuối bài. 2. Ôn tập chuẩn bị kiểm tra 1 tiết: - Làm đáp án và ôn theo câu hỏi ôn tập. - Tập viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm. TRÂN TRỌNG CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM!