Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Trung học cơ sở Bài giảng bài ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ vật lý 9 (11)...

Tài liệu Bài giảng bài ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ vật lý 9 (11)

.PDF
16
263
130

Mô tả:

Kiểm tra bài cũ 1.Vẽ đường truyền của hai tia sáng đã học xuất phát từ điểm sáng S qua thấu kính phân kì? 2.Hãy ghép mỗi nội dung ở cột bên trái với một nội dung ở cột bên phải để thành một câu đúng: • Đối với thấu kính hội tụ: 1.VËt ®Æt ngoµi kho¶ng tiªu cù A) cho ¶nh ¶o lín h¬n vËt vµ cïng chiÒu víi vËt. 2.VËt ®Æt rÊt xa thÊu kÝnh 3.VËt ®Æt trong kho¶ng tiªu cù B) cho ¶nh thËt cã vÞ trÝ c¸ch thÊu kÝnh mét kho¶ng b»ng tiªu cù. C) cho ¶nh thËt ngîc chiÒu víi vËt. D) cho ¶nh ¶o nhá h¬n vËt vµ cïng chiÒu víi vËt. Đáp án: 1 – C; 2 – B; 3 – A; Vẽ đường truyền của hai tia sáng đã học xuất phát từ điểm sáng S qua thấu kính phân kì? . S  F F’ Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm F. Tia tới đi qua quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới. Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009 TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ  I.Đặc điểm của ảnh của một vật Muốn quan sát ảnh của một vật tạo bởi thấu kính tạo bởi thấu kính phân kì. phân kì, cần những dụng cụ gì? Nêu cách bố trí và tiến hành thí nghiệm. 1>Thí nghiệm (hình 45.1) Giữ mắt Đặt ngọn yên quan màn nến chắn, sát ở vịảnh trídịch bất củachuyển kì ngọn trênnến trục vật qua và chính quan thấu của sát kính thấu trên phân kính màn kì,và chắn nhận vuông cóxét ảnh góc ảnh hay với trục của không? nó. chính. Mắt B   A . F O .’ F Đặt màn chắn sát thấu kính,từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính. Quan sát trên màn chắn có ảnh của vật hay không? Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ: 1.Thí nghiệm: SGK/122 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. Qua thấu kính phân kì, ta luôn nhìn thấy ảnh của một vật đặt trước thấu kính nhưng không hứng được trên màn. Vậy đó là ảnh thật hay ảnh ảo? ảnh đó có đặc điểm gì so với vật? Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểmnêu của ảnh củadựng một vật Hãy cách ảnh của vật AB qua thấu kính phân kì, tạo bởi thấu kính phân kỳ: ABSGK/122 vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính? 1.Thíbiết nghiệm: 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính B phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. dựng ảnh: II.Cách  A B’ . A’ F O .’ F -Dựng ảnh B’ của điểm B qua thấu kính phân kì, ảnh này là điểm đồng qui kéo dài của chùm tia ló. -Từ ảnh B’ hạ đường vuông góc với trục chính cắt trục chính tại A’, A’ là ảnh của điểm A; A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính phân kỳ. Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ: 1.Thí Dựngnghiệm: ảnh A’SGK/122 B’ của vật AB qua kính kì, biết vậtcủa ABvật đặtAB vuông Dựa vào hình vẽ hãy lập luận đểthấu chứng tỏ phân rằng ảnh A’ B’ luôn 2.Kết luận: góc trụckhoảng chính của kính cókính. tiêu cự f=12cm. Điểm A nằm trên nằmvới trong tiêu thấu cự của thấu -Vật đặtvà ở mọi trí trục sáng chính cáchvị quang tâm O một khoảng OA=24cm. trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ B hơn vật. dựng ảnh: II.Cách K B’  A F A’ I F’ Gợi ý: - Khi dịch chuyển vật AB vào gần hay ra xa thấu kính thì tia tới Khi tịnh tiến vật AB luôn vuông góc với trục chính thì thì tại mọi vị trí, tia BI là không BI luôn có vị trí tương đối như thế nào so với trục chính? Từ đó suy ra đổi, cho tia ló IK cũng không đổi. Do đó tia BO luôn cắt tia IK kéo dài tại B’ nằm trong tia IKChính có bịvìthay đổiA’hay không? - ảnhkhoảng B’ của điểm B thấu là giao đoạnlóFI. vậy ảnh B’ luôn nằm trong tiêu cự của kính.điểm của những tia nào? Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật hợp thấu tạo bởiTrường thấu kính phânkính kỳ: là hội tụ 1.Thí nghiệm: SGK/122 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. II.Cách dựng ảnh: Trường hợp thấu kính là phân kì Nhận ảnh A’ B’ tạoảo bởitạo thấu III.Độxét: lớn của ảnh bởi các kính kì luôn nằm trong thấuphân kính: khoảng tiêu cự của thấu kính. Đặt vật AB vuông góc với trục chính của một thấu kính có tiêu cự f= 12 cm, cách thấu kínhNhận một khoảng d= độ 8cm,lớn A nằm trên xét về trục chính. Hãy dựng ảnh A’ B’ của AB của ảnh so với vật trong hai trường hợp: trong hai trường a. Thấu kính là hội tụ hợp vừa vẽ? b. Thấu kính là phân kì. Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ: 1.Thí nghiệm: SGK/122 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. II.Cách dựng ảnh: III.Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các thấu kính: IV. VậnẢO -ẢNH dụng: CỦA VẬTCAB TẠO BỞI 6 THẤU KÍNH HỘI TỤ LỚN HƠN VẬT. - ẢNH ẢO CỦA VẬT AB TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ NHỎ HƠN ẢNH ẢO Ởtrên, THẤU KÍNH Từ bài toán hãy Đưa thấu kính lại cho gần HỘI TỤ VÀ PHÂN KÌ: biếtmột ảnhvật, ảo của một vật nếu nhìn qua + GIỐNG NHAU: nêu cách tạoHãy bởi thấu kính hội tụ thấu kính thấy ảnh của CÙNG CHIỀU VỚI VẬT. nhận biết nhanh và thấucùng kínhchiều phânlớn kì có vật hơn + KHÁC NHAU: đặc gì là giống chóng thấu vậtđiểm thìmột đó thấuvà kính -ĐỐI khác VỚI nhau? THẤU KÍNH hộilà tụ.hội Ngượchay lại, nếu kính HỘI TỤ THÌtụ ẢNH LỚN nhìnphân qua thấu kính thấy HƠN VẬTkì. VÀ Ở XA ảnh của vật cùng chiều THẤU KÍNH HƠN VẬT. nhỏ hơn vật thì đó là - ĐỐI VỚI THẤU KÍNH thấu kính phân kì. PHÂN KỲ THÌ ẢNH NHỎ HƠN VẬT VÀ Ở GẦN THẤU KÍNH HƠN VẬT. Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009 TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ: 1.Thí nghiệm: SGK/122 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. II.Cách dựng ảnh: III.Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các thấu kính: IV. Vận dụng: C6 C8 Nếu Đông bỏ kính ra, cậnbạn thịto taBạn nhìnĐông thấy bị mắt nặng. Nếunhìn bạn mắt Đông bỏ hơn khi bạn kínhđang ra, tađeo nhìn thấyvì lúc kính, mắt bạncủa to hơn hay nhỏ kính bạn là thấu hơn nhìnkì.mắt kínhkhi phân Khibạn ta lúc đang đeoqua kính? nhìn mắt bạn thấu kính phân kì, ta nhìn thấy ảnh ảo của mắt nhỏ hơn mắt khi không đeo kính. Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009 TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ  *Trường hợp TKPK: Hướng dẫn C7 I.Đặc điểm của ảnh Theo củahình một vẽ vật tạo Xét hai tam đồng dạng FA’B’ và FOI; sau đó bởi thấu kính hgiác = phân AB =kỳ: 6mm = 0,6cm. Vậnđểdụng kiến thức hình học, xét tiếp hai dtam giác =đồng dạng OA’B’ và OAB 1.Thí nghiệm: = SGK/122 OA 8 cm. lập và tính tỉ số tương ứng tính khoảng cách d ’= OA’ từ 2.Kết luận: f = OF = 12cm. 3 3 /  OA  OA  8 trước  4,8(thấu cm) -Vật sáng đặt5ở mọi vị5trí d’ = OA’ = ? cm kính /phân kì cho ảo, cùng 3luôn 3 ?ảnh A’B’  A B /  h’=AB  =0 ,cm 6  0,36(cm) chiều, nhỏ hơn 5 vật. 5 II.Cách dựng ảnh: III.Độ lớn hợp của ảnh ảo tạo bởi các thấu *Trường TKHT: ảnh đến thấu kính và chiều cao h’ = A’ B’ của ảnh trong hai trường hợp ở C5 khi vật có chiêù cao h = 6 mm. kính: dụng thức hình XétVận các cặp tamkiến giác tương tự nhưhọc trên,nào lập để các tỉ lệ IV. Vận dụng: ’ C6 ’ thức tìmtheo d’=điều OAkiện vàbài h toán = A’ B’ trên hình vẽ? C8  OA /  3.OAC7 3.8  24(cm) Gợi A / B /ý: xét 3. ABhai  3cặp .0,6 tam 1,8(giác cm) đồng dạng để tính tỉ số A’ B’/AB Thứ 4 ngày 12 tháng 3 năm 2008  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của’ ảnh của một vật a.Vì S và S nằm cùng phía so với tạo bởi thấu kính phân kỳ: trục chính nên S’ là ảnh ảo. Đối với thấu kính phân kì: 1.Thí nghiệm: SGK/122 S ở mọi vị trí trước thấu -Vật sáng đặt b. S’nằm gần trục chính hơn S nên thấu 2.Kết luận: I kính đã đặt cho ởlàmọi thấuvịkính phân thấu kì. kính phân kì luôn cho ảnhS’ảo, cùng -Vật sáng trí trước . . O chiều, nhỏ hơn vật và luôn nằm trong kính luôn ảnh chính ảo, cùng c. phân Nối Skìvới S’ cho cắt trục của thấu F chiều, nhỏ hơn vật. kính tại O, điểm O chính là quang tâmkhoảng tiêu cự của thấu kính. của thấu kính. II.Cách dựng ảnh: -Vật đặt rất xa thấu kính, ảnh ảo của III.Độ của thẳng ảnh ảovuông tạo bởi vật có vị trí cách thấu kính một Dựnglớn đường góccác với trục thấu kính: chính tại O, đó là vị trí đặt thấu kính. IV. Vận dụng: Dựng tia SGK/Tr tới SI song * Ghi nhớ: 123song với trục chính cho tia ló IK xuất phát từ ảnh *Có thể em chưa biết: SGK/Tr 123 S’. V.Bài cố:dài cắt trục chính tại tiêu Nối tập I vớicủng S’ kéo 1.Bài (vở điểm 44-45..2 F, lấy OF’ = bài OF tập) ta được tiêu điểm thứ hai của thấu kính. khoảng bằng tiêu cự. K F’ Thứ 5 ngày 26 tháng 2 năm 2009  TIẾT 49-BÀI 45: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KỲ I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kỳ: 1.Thí nghiệm: SGK/122 2.Kết luận: -Vật sáng đặt ở mọi vị trí trước thấu kính phân kì luôn cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật. II.Cách dựng ảnh: III.Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các thấu kính: IV. Vận dụng: * Ghi nhớ: SGK/Tr 123 *Có thể em chưa biết: SGK/Tr 123 V.Bài tập củng cố: 1.Bài 44-45.1 (vở bài tập) 2.Xác định loại thấu kính khi biết vị trí tương đối giữa vật và ảnh của vật đó qua thấu kính Trong các thấu kính tạo ảnh sau đây đâu là thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì? Giải thích? A> Thấu kính hội tụ B> Thấu kính hội tụ C> Thấu kính phân kì D> Thấu kính hội tụ  Bài tập về nhà - Học thuộc phần ghi nhớ. - Hoàn thành C7 SGK. - Làm các bài tập trong vở bài tập. - Chuẩn bị báo cáo thực hành bài 46 SGK.
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan