Tài liệu Bài giảng ankan hóa học 11

HÓA HỌC 11 I. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC Câu hỏi: Nhắc lại đặc điểm cấu tạo của phân tử ankan, từ đó dự đoán khả năng phản ứng của ankan? I. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC Nhận xét: Do đặc điểm cấu tạo (chỉ gồm các liên kết б) nên ankan ở nhiệt độ thường không tham gia phản ứng với dd axit, bazơ và các chất oxi hóa. Khi chiếu sáng, đun nóng hoặ c có xúc tác ankan tham gia phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hóa. 1. Phản ứng thế Cl Cl H Cl H H Cl Cl C + Cl H H Cl Cl Phản ứng thế clo vào phân tử metan. Cl 1. Phản ứng thế CH4 + Cl2 as CH3Cl + HCl CH2Cl2 + HCl clometan (metyl clorua) CH3Cl + Cl2 as điclometan (metylen clorua) CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 as + HCl triclometan (clorofom) CHCl3 + Cl2 as CCl4 + HCl tetraclometan (cacbontetraclorua) 1. Phản ứng thế CH3CH2CH3 + Cl2 as 250C CH3CH2CH2Cl + HCl 1 – clopropan (43%) CH3 - CH - CH3 + HCl Cl 2 – clopropan (57%) Bài tập: Viết các công thức cấu tạo của C5H12, mỗi chất tác dụng với clo tạo mấy dẫn xuất monoclo. 2. Phản ứng tách CH3 – CH3 500oC, xt CH2= CH2 + H2 CH4 + C3H6 CH3 – CH2 – CH2 – CH3 to, xt C2H4 + C2H6 C4H8 + H2 Bài tập : Viết phản ứng đề hiđro hóa và phản ứng cracking pentan. 1. Đề hiđro hoá pentan ? C5H12  C5H10 + H2 2. Crackinh pentan ? C5H12 crackinh to CH4 C2H6 C2H4 + + + C4H8 C3H6 C3H8 CH3 CH CH CH2 CH CH2 CH2 C CH3 CH3 CH3 CH3 3. Phản ứng ôxi hoá CnH2n+2 + 3n+1 2 C3H8 +5O2 to O2 to nCO2 + (n+1)H2O 3CO2+4H2O * Một số phản ứng oxi hóa không hoàn toàn: 1. CH4 + O2  2. CH4 + O2 Đốt thiếu khí 200 at, 300oC Cu C + H2O HCHO + H2O 3. CH4 + 1/2 O2 500oc , Ni CO + H2 4. C4H10 + 5/2O2 Mn2+ 2CH3COOH+ H2O 180o,50atm IV. ĐIỀU CHẾ. 1. Trong phòng thí nghiệm. CH3 COONa + NaOH CaO, to CH4 + Na2CO3 RCOONa + NaOH  RH + Na2CO3 Al4C3 + 12H2O  3CH4 + 4Al(OH)3 C4H10 C  CH4 + C3H6 + H2  CH4 2. Trong công nghịêp -Chưng cất phân đoạn dầu mỏ thu được các ankan. - Từ khí thiên nhiên và khí mỏ dầu . V. ỨNG DỤNG CỦA ANKAN. V. ỨNG DỤNG CỦA ANKAN. - Các ankan có ứng dụng trong nhiều l ĩ nh v ự c kh á c nhau: l à m nhi ê n li ệu, nguyên liệu cho công nghiệp … Nến >18C Nhiên liệu đốt C4H10 Nhớt động cơ > 5C BÀI TẬP CỦNG CỐ Câu 1: Đánh dấu đúng (Đ) hoặc sai (S) vào các câu sau: Ankan là hiđrocacbon no mạch hở. Đ Ankan có thể bị tách hiđro thành anken tương ứng. Đ Nung nóng ankan thu được hỗn hợp các ankan có phân tử khối nhỏ hơn. Phản ứng của clo với ankan tạo thành ankyl clorua thuộc loại phản ứng thế. Ankan có nhiều trong dầu mỏ. S Đ Đ