Tài liệu Bai giang 1

9/19/2007 GIÔÙI THIEÄU VEÀ KINH TEÁ VÓ MOÂ Baøi giaûng 1 Truong Quang Hung 1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ KINH TEÁ VÓ MOÂ
Baøi giaûng naøy thaûo luaän veà: – Nhöõng vaán ñeà maø caùc nhaø kinh teá vó moâ nghieân cöùu – Nhöõng coâng cuï maø caùc nhaø kinh teá vó moâ söû duïng – Moät soá khaùi nieäm quan troïng trong phaân tích kinh teá vó moâ Truong Quang Hung Truong Quang Hung 2 1 9/19/2007 KINH TEÁ VÓ MOÂ LAØ GÌ ?
Kinh teá vó moâ nghieân cöùu neàn kinh teá treân bình dieän toång theå. Kinh teá vó moâ taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà nhö : – laïm phaùt, thaát nghieäp, taêng tröôûng sản lượng – thaâm huït ngaân saùch, thaâm huït taøi khoûan vaõng lai, söï dao ñoäng trong laõi suaát, tyû giaù hoái ñoaùi – Chính saùch cho söï oån ñònh vaø thuùc ñaåy taêng tröôûng Truong Quang Hung 3 MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA KINH TEÁ VI MOÂ VAØ KINH TEÁ VÓ MOÂ
Neàn taûng kinh teá vi moâ cuûa kinh teá vó moâ – Cung caáp khuoân khoå lyù thuyeát cho vieäc giaûi thích tieàn löông cöùng nhaéc, giaù cöùng nhaéc, haønh vi ñaàu tö, tieâu duøng, tieát kieäm, caàu tieàn
Kinh teá vi moâ vaø vó moâ trong thöïc teá – Söï phoái hôïp giöõa kinh teá vi moâ vaø kinh teá vó moâ giuùp cho vieäc thöïc thi chính saùch hieäu quaû – Thieáu söï phoái hôïp coù theå daãn ñeán giaûm saûn löôïng Truong Quang Hung Truong Quang Hung 4 2 9/19/2007 SÖÏ DAO ÑOÄNG TRONG SAÛN LÖÔÏNG THÖÏC CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung 5 SÖÏ DAO ÑOÄNG MÖÙC THAÁT NGHIEÄP CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung Truong Quang Hung 6 3 9/19/2007 SÖÏ DAO ÑOÄNG TRONG GIAÙ CAÛ CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung 7 THAÂM HUÏT NGAÂN SAÙCH CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung Truong Quang Hung 8 4 9/19/2007 CAÙN CAÂN NGOAÏI THÖÔNG CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung 9 NAÊNG SUAÁT LAO ÑOÄNG BÌNH QUAÂN CUÛA HOA KYØ Truong Quang Hung Truong Quang Hung 10 5 9/19/2007 THAØNH TÖÏU KINH TEÁ VÓ MOÂ CUÛA VIEÄT NAM
Caùc chæ soá kinh teá vó moâ khaù toát – Laïm phaùt taêng gaàn ñaây nhöng coøn trong voøng kieåm soaùt? – Suaát taêng GDP thöïc cao – Thaâm huït caùn caân taøi khoaûn vaõng lai thaáp – Thaâm huït ngaân saùch thaáp – Döï tröõ ngoaïi teä cao – Tyû giaù oån ñònh 11 Truong Quang Hung LAÏM PHAÙT& SUAÁT TAÊNG GDP CUÛA VIEÄT NAM 10 8 6 4 2 0 -2 1996 1998 2000 2002 2004 2006 inflation growth rate Truong Quang Hung Truong Quang Hung 12 6 9/19/2007 CAÂN CAÂN TAØI KHOAÛN VAÕNG LAI& DÖÏ TRÖÕ NGOAÏI TEÄ 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 Truong Quang Hung gross reserve(week of imports) 13 THAÂM HUÏT NGAÂN SAÙCH 30 25 20 15 10 5 0 -5 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Truong Quang Hung Truong Quang Hung revenue expenditure overall 14 7 9/19/2007 TỶ GIÁ HỐI ðOÁI 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2,000 0 Tỷ Giá VND/USD Truong Quang Hung 15 VAÁN ÑEÀ KINH TEÁ VÓ MOÂ CUÛA VIEÄT NAM?
Taïi sao caùc nhaø kinh teá laïi toû ra lo laéng veà nhöõng vaán ñeà kinh teá vó moâ ôû Vieät nam?
“ Trong vaøi naêm qua neàn kinh teá Vieät nam coù nhöõng khôûi saéc………, nhöng neáu phaân tích kyõ hôn ta thaáy nhöõng ñaùm maây muø döôøng nhö ñang keùo laïi gaàn töø phía chaân trôøi xa.” Vuõ Quang Vieät, chuyeân gia Lieän Hieäp quoác Truong Quang Hung Truong Quang Hung 16 8 9/19/2007 VAÁN ÑEÀ TRANH LUAÄN TRONG KINH TEÁ VÓ MOÂ Moät khi maø nguoàn löïc khoâng ñöôïc söû duïng heát, lieäu chính phuû coù theå vaø neân can thieäp vaøo neàn kinh teá ñeå caûi thieän hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá khoâng? Ñaây laø nhöõng vaán ñeà veà chính saùch – Chính saùch taøi khoaù – Chính saùch tieàn teä – Chính saùch tyû giaù Truong Quang Hung 17 NHÖÕNG TRÖÔØNG PHAÙI KINH TEÁ CAÏNH TRANH
Hai tröôøng phaùi chính – Tröôøng phaùi coå ñieån (Neo-classical)
Thò tröôøng bieát nhöõng gì phaûi laøm. Chính phuû khoâng neân can thieäp – Keynes vaø Keynesians
Chính phuû coù theå vaø neân can thieäp vaøo trong neàn kinh teá nhaèm caûi thieän hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá. Truong Quang Hung Truong Quang Hung 18 9 9/19/2007 NHÖÕNG NHAØ KINH TEÁ VÓ MOÂ TÖ DUY NHÖ THEÁ NAØO?
Nhöõng nhaø kinh teá vó moâ söû duïng moâ hình ñeå giaûi thích vaø tieân lieäu caùc hieän töôïng kinh teá – Tröôùc heát hoï khaùi quaùt nhöõng chi tieát phöùc taïp cuûa neàn kinh teá baèng nhöõng bieán soá caàn thieát coù theå kieåm soaùt ñöôïc. – Döïa vaøo nhöõng bieán soá naøy, hoï noå löïc xaây döïng nhöõng moâ hình kinh teá baèng caùch söû duïng moät soá giaû thieát naøo ñoù. – Moâ hình moâ taû moái quan heä giöõa caùc bieán soá ñoù (heä caùc phöông trình) Truong Quang Hung 19 CAÙC BIEÁN SOÁ TRONG MOÂ HÌNH KINH TEÁ VÓ MOÂ
Bieán noäi sinh vaø bieán ngoaïi sinh: – Bieán noäi sinh hay bieán ñöôïc giaûi thích: laø nhöõng bieán ñöôïc giaûi thích bởõi moâ hình. – Bieán ngoaïi sinh hay bieán giaûi thích: khoâng ñöôïc giaûi thích bởi moâ hình, noù ñöôïc duøng ñeå giaûi thích bieán noäi sinh.
Muïc ñích cuûa moâ hình laø chæ ra bieán ngoïai sinh aûnh höôûng ñeán bieán noäi sinh nhö theá naøo? Truong Quang Hung Truong Quang Hung 20 10 9/19/2007 CAÙC BIEÁN SOÁ TRONG MOÂ HÌNH KINH TEÁ VÓ MOÂ trị tieân nghieäm (ex ante) vaø haäu nghieäm (ex post)
Giá – Giá trị tieân nghieäm – giaù trò noù ñöôïc xaùc ñònh ôû moät thôøi ñieåm trong töông lai. Hieän thôøi giaù trò noù chæ öôùc löôïng khoâng xaùc ñònh – Giá trị haäu nghieäm (ex post) – giaù trò noù ñöôïc xaùc ñònh trong quaù khöù. Hieän thôøi giaù trò noù ñaõ ñöôïc xaùc ñònh Truong Quang Hung 21 CAÙC MOÁI QUAN HEÄ TRONG MOÂ HÌNH KINH TEÁ
Ñoàng nhaát thöùc – Ñöôïc söû duïng ñeå ñònh nghóa caùc bieán – Noù luoân luoân ñuùng – Thí duï: GDP= C + I + G + NX
Quan heä haønh vi giöõa caùc bieán – Phaûn aùnh haønh vi maø moâ hình muoán giaûi thích – Thí duï: I= I0- h.r Truong Quang Hung Truong Quang Hung 22 11 9/19/2007 MOÂ HÌNH ÑÔN GIAÛN CUÛA THÒ TRÖÔØNG LAO ÑOÄNG
Giaû thieát
Caàu lao ñoäng: Nd = (w, Tch,…)
Cung lao ñoäng: Ns=(w, FN, ….)
Caân baèng thò tröôøng: Ns = Nd – Bieán noäi sinh: w, N – Bieán ngoaïi sinh: Tch, FN,...
Moâ phoûng 23 Truong Quang Hung MOÂ HÌNH KINH TEÁ VÓ MOÂ Ns w w0 ND 0 N0 Truong Quang Hung Truong Quang Hung N 24 12 9/19/2007 MOÂ HÌNH KINH TEÁ Bieán ngoïai sinh Tch, , FN ND = f(w, Tch) NS= f(w, FN) NS= ND Bieán noäi sinh w, N Truong Quang Hung 25 MOÂ HÌNH KINH TEÁ
Khoâng coù moâ hình naøo coù theå giaûi thích ñöôïc taát caû caùc söï kieän maø chuùng ta quan taâm – Moâ hình cung-caàu khoâng theå giaûi thích taïi sao thu nhaäp taêng Chuùng ta phaûi hoïc nhieàu moâ hình khaùc nhau cho nhöõng vaán ñeà khaùc nhau (nhö vaán ñeà laïm phaùt, thaát nghieäp, taêng tröôûng…)
Moãi moâ hình, chuùng ta neân quan taâm
– Giaû thieát cuûa moâ hình? – Bieán naøo laø noäi sinh, bieán naøo laø ngoïai sinh? – Moâ hình naøy giuùp ta hieåu nhöõng vaán ñeà gì? Truong Quang Hung Truong Quang Hung 26 13 9/19/2007 KHUNG THÔØI GIAN TRONG PHAÂN TÍCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
Nhöõng gì seõ xaûy ra treân thò tröôøng lao ñoäng khi coù söï caûi thieän coâng ngheä – Tieàn löông thöïc taêng moät caùch chaäm chaïp hoaëc taêng ngay töùc thôøi?
Möùc ñoä linh hoïat cuûa tieàn löông thöïc khi coù söï caûi thieän coâng ngheä phuï thuoäc vaøo thôøi gian Truong Quang Hung 27 KHUNG THÔØI GIAN TRONG PHAÂN TÍCH KINH TEÁ VÓ MOÂ
Trong ngaén haïn, nhieàu möùc giaù laø cöùng nhaéc – ñieàu chænh moät caùch chaäp chaïp khi coù söï thay ñoåi cung hoaëc caàu – Khi giaù cöùng nhaéc, löôïng cung khoâng luoân baèng vôùi löôïng caàu. – Ñieàu naøy coù theå giaûi thích taïi sao thaát nghieäp? Taïi sao thöøa haøng hoùa?
Trong daøi haïn, giaù laø linh hoïat – Thò tröôøng caân baèng lieân tuïc – Neàn kinh teá toøan duïng nguoàn löïc – Ñieàu naøy coù theå giaûi thích taêng tröôûng do söï caûi thieän coâng ngheä, tích luõy voá n. Quang Hung Truong Truong Quang Hung 28 14 9/19/2007 CAÁU TRUÙC NOÄI DUNG MOÂN HOÏC
Giôùi thieäu moân hoïc
Haïch toùan thu nhaäp quoác daân vaø caùn caân thanh toùan
Kinh teá vó moâ trong daøi haïn – Lyù thuyeát coå ñieån thu nhaäp quoác gia – Lyù thuyeát taêng tröôûng kinh teá – Lyù thuyeát tieàn teä vaø laïm phaùt – Neàn kinh teá môû trong daøi haïn Truong Quang Hung 29 CAÁU TRUÙC NOÄI DUNG MOÂN HOÏC
Kinh teá vó moâ trong ngaén haïn – Moâ hình IS-LM. – Moâ hình Mundell-Flemming. – Lyù thuyeát toång cung.
Thaûo luaän veà chính saùch kinh teá vó moâ.
Heä thoáng tieàn teä quoác teà vaø taøi chính quoác teá. Truong Quang Hung Truong Quang Hung 30 15 9/19/2007 TOÙM TAÉT BAØI GIAÛNG
Kinh teá vó moâ nghieân cöùu neàn kinh teá nhö moät toång theå. Noù bao goàm : – Taêng tröôûng saûn löông – Thay ñoåi möùc giaù toång quaùt, tyû leä thaát nghieäp
Kinh teá vó moâ noå löïc ñeå giaûi thích neàn kinh teá vaø ñeà xuaát nhöõng chính saùch ñeå caûi thieän nhöõng thaønh töïu ñaõ ñaït ñöôïc
Kinh teá vó moâ söû duïng nhöõng moâ hình khaùc nhau ñeå giaûi thích nhöõng vaán ñeà khaùc nhau Truong Quang Hung 31 TOÙM TAÉT BAØI GIAÛNG
Moâ hình vôùi giaù linh hoïat moâ taû neàn kinh teá trong daøi haïn vaø moâ hình vôùi giaù cöùng nhaéc moâ taû neàn kinh teá trong ngaén haïn
Moät soá söï kieän trong kinh teá vó moâ baét nguoàn töø nhieàu giao dòch trong kinh teá vi moâ; vì vaäy trong phaân tích kinh teá vó moâ söû duïng khaù nhieàu coâng cuï cuûa kinh teá vi moâ Truong Quang Hung Truong Quang Hung 32 16