Tài liệu Bài 30 bố của xi mông (trích)

TiÕt 151-152: Bµi 30: Bè cña Xi-M«ng (TrÝch) ( Guy ®¬ M«-Pa-X¨ng ) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc. - Gióp häc sinh hiÓu ®îc M«-pa-x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo, qua ®ã gi¸o dôc cho häc sinh lßng th¬ng yªu bÌ b¹n vµ më réng ra lßng yªu th¬ng con ngêi. -Häc tËp c¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 víi viÖc miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt qua cö chØ, lêi nãi vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng. 2. KÜ n¨ng. - Rèn kĩ năng đọc – hiểu văn bản nước ngoài. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua diÔn biÕn t©m tr¹ng. 3. Th¸i ®é. - Båi ®¾p thªm t×nh yªu th¬ng b¹n bÌ vµ cao h¬n lµ t×nh yªu th¬ng, c¶m th«ng víi nh÷ng con ngêi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt. 4. Định hướng phát triển năng lực B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Nghiªn cøu toµn bé t¸c phÈm, chuÈn bÞ néi dung lªn líp. - Häc sinh: §äc bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái s¸ch gi¸o khoa vµ gîi ý cña gi¸o viªn. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng. * Ho¹t ®éng khởi động 1. KiÓm tra bµi cò. ( 8’) ? Tãm t¾t ®o¹n trÝch R«-bin-x¬n ngoµi ®¶o hoang ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt R«-bin-x¬n ? * Ho¹t ®éng 2: Giíi thiÖu bµi. ( 1’) Guy ®¬ M«-pa-x¨ng lµ nhµ v¨n Ph¸p thÕ kØ XIX. Cha thuéc dßng dâi quý téc ®· sa sót. Khi chiÕn tranh Ph¸p- Phæ bïng næ «ng nhËp ngò. Sau chiÕn tranh do hoµn c¶nh gia ®×nh khã kh¨n «ng lªn Pa -ri lµm ¨n «ng lµm viÖc ë Bé H¶i qu©n vµ Gi¸o dôc vµ b¾t ®Çu s¸ng t¸c më ®Çu lµ t¸c phÈm Viªn mì bß ( 1880) næi tiÕng, TiÕp ®ã tõ 1881 ®Õn 1890 «ng viÕt trªn ba tr¨m truyÖn ng¾n, s¸u tiÓu thuyÕt vµ mét sè t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i kh¸c. §Æc biÖt «ng rÊt thµnh c«ng ë thÓ lo¹i truyÖn ng¾n. Trong c¸c s¸ng t¸c cña «ng vÉn tiÕp tôc truyÒn thèng hiÖn thùc trong v¨n häc Ph¸p thÕ kØ XIX, ¤ng ®· n©ng nghÖ thuËt truyÖn ng¾n lªn tr×nh ®é cao, néi dung c« ®äng, s©u s¾c, h×nh thøc gi¶n dÞ trong s¸ng. VËy nghÖ thuËt x©y dùng truyÖn cña M«-pa -x¨ng thÓ hiÖn trong Bè cña Xi-M«ng nh thÕ nµo chóng ta cïng t×m hiÓu t¸c phÈm. * Ho¹t ®éng hình thành kiến thức mới( 80’) Ho¹t ®éng cña Ho¹t ®éng gi¸o viªn cña h/s GV yªu cÇu häc sinh ®äc chó thÝch - §äc dÊu * s¸ch gi¸o khoa . ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em - Tr×nh bµy vÒ t¸c gi¶ M«-pa-x¨ng ? ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em - §éc lËp vÒ t¸c phÈm? GV nªu yªu cÇu ®äc - kÓ. -Giäng ®äc to, râ rµng chó ý ®Õn giäng cña c¸c nh©n vËt. GV ®äc, yªu cÇu häc sinh ®äc. - §äc ?KÓ tãm t¾t cèt truyÖn? - KÓ Néi dung cÇn ®¹t I. §äc -TiÕp xóc v¨n b¶n. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm. -M«-pa-x¨ng lµ nhµ v¨n Ph¸p thÕ kØ XIX. ¤ng lµ mét nhµ v¨n hiÖn thùc næi tiÕng v¬Ý trªn 300 truyÖn ng¾n vµ 6 tiÓu thuyÕt. ¤ng lµ t¸c gi¶ næi tiÕng cña c¸c t¸c phÈm Viªn mì bß, Mét cuéc ®êi, ¤ng b¹n ®Ñp... - V¨n b¶n Bè cña Xi-M«ng trÝch truyÖn ng¾n cïng tên 2. §äc - kÓ. -TruyÖn kÓ vÒ chÞ Bl¨ng-sèt mét ngêi con g¸i ®Ñp, cã ®øc h¹nh, nhng bÞ mét ngêi ®µn «ng lõa dèi. ChÞ sinh ra Xi-m«ng vµ Xi-m«ng trë thµnh ®øa trÎ kh«ng cã bè. §Õn kho¶ng b¶y, t¸m tuæi, Xi-m«ng ®Õn trêng bÞ b¹n bÌ chÕ giÔu, trªu träc lµ kh«ng cã bè. Em ®au khæ, tủi nhôc, lang thang ra bê s«ng ®Þnh tù vÉn. RÊt may cã b¸c c«ng nh©n Phi-lip ®i qua, trông thÊy Xi-m«ng buån b·, b¸c ®· hái th¨m vµ biÕt ®îc t×nh c¶nh cña em. b¸c ®· ®a em vÒ nhµ vµ nhËn lµm bè cña em....Tõ GV yªu cÇu häc sinh ®äc vµ n¾m -§äc v÷ng néi dung cña c¸c tõ khã trong SGK/143. ? §o¹n trÝch ®îc kÓ theo ng«i thø -Ph¸t hiÖn mÊy? Tr×nh tù kÓ chuyÖn ? ? Em h·y tr×nh bµy diÔn biÕn c¸c sù - Tr×nh bµy viÖc, giíi h¹n vµ néi dung cña c¸c sù viÖc ®ã? ? Trong truyÖn cã mÊy nh©n vËt cã -Ph¸t hiÖn ®ã Xi-m«ng ®Õn trêng víi niÒm kiªu h·nh. 3. Tõ khã. SGK/143 4.. CÊu tróc v¨n b¶n. - §o¹n trÝch ®îc kÓ theo ng«i thø 3, theo tr×nh tù kh«ng gian. - DiÔn biÕn c¸c sù viÖc. + Sù viÖc 1: Tõ ®Çu ®Õn mµ chØ khãc hoµi Mét buæi s¸ng ®Ñp trêi, Xi-m«ng ra bê s«ng ®Þnh nh¶y xuèng s«ng tù vÉn. Nhng c¶nh thiªn nhiªn t¬i ®Ñp ®· gi÷ em l¹i. Em buån b· v« cïng, chØ khãc hoµi -> Nçi tuyÖt väng cña Xi-m«ng. + Sù viÖc 2: TiÕp ®Õn ngêi ta sÏ cho ch¸u mét «ng bè Mét b¸c c«ng nh©n ®i qua, thÊy em buån phiÒn, hái han th× biÕt ®îc em rÊt ®au khæ v× kh«ng cã bè, bÞ lò b¹n chÕ giÔu, ®¸nh ®Ëp. B¸c c«ng nh©n ®ã ®a em vÒ nhµ -> Xi- m«ng g¾p b¸c Phi - lÝp. +Sù viÖc 3: TiÕp ®Õn Bá ®i rÊt nhanh VÒ ®Õn nhµ, mÑ em ra ®ãn . Em ®Ò nghÞ b¸c c«ng nh©n nhËn lµm bè m×nh. MÑ em hæ thÑn, khæ ®au. Sau ®ã ®îc b¸c Phi-lÝp nhËn lêi em r©t vui-> B¸c Phi-lÝp ®a em vÒ nhµ. + Sù viÖc 4: phÇn cßn l¹i …ngµy h«m sau ®Õn trêng Xi-m«ng h·nh diÖn tuyªn bè:,,,, Lò b¹n la hÐt chÕ giÔu. Em s½n sµng ®¬ng ®Çu víi bän chóng. -> Ngµy h«m sau ë trêng cña Xi-m«ng. tªn? §ã lµ nh÷ng nh©n vËt nµo? GV cßn mét sè nh©n vËt kh«ng ®îc nhµ v¨n ®Æt tªn cô thÓ nh: thÇy gi¸o, c¸c b¸c thî rÌn, nh÷ng em häc sinh dï kh«ng cã tªn cô thÓ nhng tÊt c¶ c¸c nhËn vËt ®ã ®· lµm cho c©u chuyÖn thªm hÊp dÉn vµ sinh ®éng. GV ®Þnh híng c¸ch tiÕp xóc v¨n b¶n theo nh©n vËt. GV giíi thiÖu: Trong ®o¹n truyÖn nµy kh«ng giíi thiÖu vÒ h×nh d¸ng cña Xi-m«ng nhng trong mét ®o¹n truyÖn kh¸c cña t¸c phÈm giíi thiÖu Xi-m«ng lµ mét bÐ trai kho¶ng 7,8 tuæi, h¬i xanh xao, rÊt s¹ch sÏ, vÎ nhót nh¸t gÇn nh vông d¹i. ? Qua lêi giíi thiÖu ng¾n gän ®ã phÇn nµo ngêi ®äc ®· hiÓu ®îc cuéc sèng cña Xi - m«ng nh thÕ nµo ? ? Trong ®o¹n trÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña Xi -m«ng ®îc diÔn ra nh thÕ nµo? GV yªu cÇu hoc sinh theo dâi phÇn 1 cña v¨n b¶n. -Nghe -Nghe -TruyÖn cã ba nh©n vËt cã tªn: Xim«ng, B¸c Phi-lÝp, ChÞ Bl¨ng-sèt. II.§äc - HiÓu v¨n b¶n. 1. Nh©n vËt Xi-m«ng. - NhËn xÐt - Xi-m«ng lµ mét bÐ trai kho¶ng 7,8 tuæi, h¬i xanh xao, rÊt s¹ch sÏ, vÎ nhót nh¸t gÇn nh vông d¹i. - Xi -m«ng cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt. - Ph¸t hiÖn - Ph¸t hiÖn ? Xi-m«ng ra bê s«ng víi môc ®Ých g×? V× sao? -NhËn xÐt -Ph¸t hiÖn ? T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi ë bê -LÝ gi¶i -T©m tr¹ng cña Xi-m«ng lóc ë bê s«ng. - T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi vÒ nhµ. *T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi ë bê s«ng. -Xi-m«ng ra bê s«ng víi môc ®Ých lµ tù vÉn, v× em kh«ng cã bè ®Õn trêng häc bÞ c¸c b¹n chÕ giÔu, trªu träc. - Xi -m«ng c¶m thÊy buån, ch¸n, ®au ®ín. sèng ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo? ? Nçi ®au ®ín cña Xi-m«ng ®îc thÓ hiÖn qua chi tiÕt nµo ? -Em khãc. c¶m gi¸c uÓ o¶i sau khi khãc, m¾t ®Ém lÖ, giäng nghÑn ngµo... ? ý ®Þnh tù vÉn cña Xi-m«ng cã thùc hiÖn ®îc hay kh«ng? V× sao ? - NhËn xÐt - C¶m nhËn ? Khi ®îc b¸c phi lÝp nhËn lµm bè t©m tr¹ng cña Xi-m«ng ®îc diÔn t¶ nh thÕ nµo? - Ph©n tÝch ? Qua nh÷ng cö chØ vµ suy nghÜ hµnh ®éng cña Xi-m«ng em c¶m nhËn ®îc nh©n vËt nµy nÐt ®Ñp g× trong t©m hån? ? Khi miªu t¶ t©m tr¹ng ®au ®ín cña Xi-m«ng nhµ v¨n ®· sö dông thµnh c«ng c¸c nÐt nghÖ thuËt g× ? - NhËn xÐt ? X©y dùng nh©n vËt Xi-m«ng t¸c gi¶ ngÇm ph¶n ¸nh vµo ®ã tâm sù g× cña b¶n th©n ? GV kh¸i qu¸t chuyÓn ý. GV yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn 3 - Nghe cña v¨n b¶n. ? T¸c gi¶ ®· kh¾c häa h×nh tîng mÑ - §äc cña Xi-m«ng b»ng nh÷ng chi tiÕt - ý ®Þnh ®ã kh«ng thùc hiÖn ®îc v× c¶nh ®Ñp hai bªn bê s«ng ®· l«i cuèn em lµm cho em c¶m nhÊy nhÑ nhâm khoan kho¸i... b¾t nh¸i...em nghÜ ®Õn nhµ, nghÜ ®Õn mÑ. - Sù xuÊt hiÖn ®óng lóc vµ lêi ®éng viªn cña b¸c Phi-lÝp ®Æc biÖt lµ khi ®îc b¸c nhËn lµm bè em. - Em hÕt c¶ buån, em v¬n hai c¸nh tay nãi... -> Xi-m«ng lµ em bÐ cã lßng tù träng cao, nhng rÊt ng©y th¬ hån nhiªn, trong s¸ng, ®¸ng yªu. Em cã kh¸t väng chÝnh ®¸ng cña mét ®øa trÎ trong tr¾ng ng©y th¬. -T¸c gØa thµnh c«ng ë nghÖ thuËt miªu t¶ trùc tiÕp suy nghÜ vµ hµnh ®éng cña nh©n vËt, miªu t¶ gi¸n tiÕp qua lêi nãi, giäng nãi nghÑn ngµo... -> NiÒm th¬ng c¶m cña nhµ v¨n víi mét ®øa trÎ téi nghiÖp, t¸c gi¶ ngÇm lªn ¸n nh÷ng kÎ béi b¹c, lõa dèi... 2. Nh©n vËt Bl¨ng-sèt. - ChÞ lµ c« g¸i ®Ñp nhÊt vïng, mét c« g¸i cao lín, xanh xao, ®øng nghiªm nghÞ tríc cöa nhµ m×nh, nh muån cÊm ®µn «ng.. nµo ? -Ph¸t hiÖn ? Khi nghe Xi-m«ng nãi muèn tù vÉn v× kh«ng cã bè bÞ b¹n bÌ chÕ -Ph¸t hiÖn giÔu th× t©m tr¹ng cña chÞ nh thÕ nµo? ? Khi Xi-m«ng ch¹y ®Õn b¸c PhilÝp hái b¸c cã muèn lµm bè ch¸u -Ph¸t hiÖn kh«ng th¸i ®é cña chÞ nh thÕ nµo? ? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn chóng ta ®· h×nh dung ®îc nÐt ®Ñp g× trong -NhËn xÐt b¶n chÊt cña mÑ Xi-m«ng? ? Ng«i nhµ cña chÞ cho ngêi ®äc c¶m nhËn ®îc thªm nÐt tÝnh c¸ch nµo ë chÞ? GV: ë phÇn cuèi cña truyÖn t¸c gi¶ cßn ®Ó cho mét ngêi thî rÌn cïng lµm víi b¸c Phi-lÝp nãi víi b¸c r»ng: Bl¨ng-sèt vÉn lµ mät c« g¸i tèt bông, trung hËu, vµ mÆc dï gÆp chuyÖn kh«ng hay, vÉn can ®¶m vµ nÒ nÕp, c« Êy sÏ lµ mét ngêi vî xøng ®¸ng víi mét ngêi ®µn «ng tö tÕ. ? Th«ng qua viÖc miªu t¶ vµ x©y dùng nh©n vËt mÑ cña Xi-m«ng nhµ v¨n ®· bµy t×nh c¶m cña m×nh víi nh©n vËt nµy nh thÕ nµo? GV kh¸i qu¸t chuyÓn ý. GV yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn 2,3 - ChÞ tª t¸i ®Õn tËn x¬ng tñy, chi «m con h«n lÊy, h«n ®Ó, níc m¾t l· ch·. - ChÞ hæ thÑn lÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i ®au ®ín, dùa vµo têng , hai tay «m ngùc. -> ChÞ Bl¨ng-sèt lµ c« g¸i xinh ®Ñp, rÊt ®øng ®¾n, rÊt cã ®øc h¹nh ch¼ng qua lµ v× nhÑ d¹ c¶ tin lªn bÞ lõa dèi. - ChÞ lµ ngêi mÑ rÊt mùc yªu th¬ng con, cã lßng tù träng cao. - ChÞ ¨n ë s¹ch sÏ, gän gµng ng¨n n¾p. -Bæ sung - Nghe - NhËn xÐt - Nghe - §äc ? B¸c Phi-lÝp ®îc giíi thiÖu qua - Ph¸t hiÖn nh÷ng chi tiÕt nµo? ( H×nh d¸ng, c«ng viÖc, th¸i ®é ®èi víi Xi-m«ng, -> Nhµ v¨n thÓ hiÖn lßng th¬ng c¶m vµ th¸i ®é tr©n träng ®èi víi ngêi thiÕu phô lao ®éng nghÌo trong x· héi Ph¸p lóc bÊy giê. 3. Nh©n vËt Phi-lÝp. - Lµ mét ngêi c«ng nh©n cao lín, r©u tãc ®en, qu¨n, cã c¸i nh×n nh©n hËu... - Khi nghe Xi-m«ng nãi b¸c nghiªm mÆt l¹i... - B¸c hiÓu kh«ng thÓ bìn cît ®îc víi chÞ Bl¨ng-sèt..) ? Khi ®øng tríc nhµ chÞ Bl¨ng-sèt - Suy luËn vµ vµ tríc t thÕ cña chÞ b¸c c¶m nhËn ®îc ë chÞ nµy ®iÒu g×? ? BiÕt ®îc hoµn c¶nh cña mÑ con - Ph©n tÝch Xi-m«ng b¸c ®· cã cö chØ g×? ý nghÜa cña cö chØ ®ã ? ? Qua nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ trªn - Kh¸i qu¸t chóng ta h×nh dung ®îc B¸c Phi -lÝp cã nh÷ng ®øc t×nh g× ®¸ng quÝ ? ? ë cuèi t¸c phÈm b¸c ®· trë thµnh - Suy luËn ngêi bè chÝnh thøc cña Xi-m«ng ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g× víi cuéc ®êi chÞ Bl¨ng-sèt ? GV khái quát, chuyển ý ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n - Ph©n tÝch vËt ®îc x©y dùng nh thÕ nµo ? ? NhËn xÐt c¸ch x©y dùng diÔn biÕn - NhËn xÐt t©m lÝ nh©n vËt? ? Theo em ai lµ nh÷ng ngêi ®¸ng -Th¶o luËn tr¸ch nhÊt trong truyÖn? V× sao? v¬Ý ngêi phô n÷ nµy. -B¸c ®· nhËn lµm bè cña Xim«ng. MÆc dï lóc ®Çu b¸c chØ coi lµ chuyÖn ®ïa nh»m an ñi Xim«ng. Chi tiÕt ®ã ®· cøu vít ®îc t©m hån Xi-m«ng, ®Æt cho Xim«ng niÒm tin vµo cuéc sèng. - Phi-lÝp lµ mét ngêi thî cã vãc d¸ng cao lín vµ t©m hån ®Ñp, cã lßng nh©n hËu réng lín. - B¸c ®· ®em l¹i h¹nh phóc cho mét ngêi thiÕu phô ®· mét lÇn lÇm lì cã ®îc niÒm tin vµo cuéc ®êi. III. Tổng kết - T©m tr¹ng cña Xi-m«ng ®îc diÔn ra tõ buån ®Õn vui. - T©m tr¹ng cña Bl¨ng-sèt tõ ngîng ngïng ®Õn ®au khæ, råi qu»n qu¹i, hæ thÑn. - T©m tr¹ng cña b¸c thî rÌn PhilÝp th× võa phøc t¹p, võa bÊt ngê. - M«-pa-x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt. - C¸c b¹n cña Xi-m«ng ë trêng lµ nh÷ng kÎ ®¸ng tr¸ch nhÊt. V×: B¹n cña m×nh ®· gÆp bÊt h¹nh ( kh«ng cã bè) ®¸ng lÏ ra ph¶i th¬ng yªu b¹n, gióp ®ì b¹n, ®»ng nµy l¹i c xö tµn nhÉn: chÕ giÔu, ®¸nh ®Ëp b¹n ®Õn nçi b¹n ®au khæ, tñi nhôc muèn nh¶y xuèng s«ng tù ? Tõ c©u chuyÖn nµy em rót ra bµi vÉn. häc g× cho b¶n th©n? - C©u chuyÖn nh¾c nhë chóng ta - Liªn hÖ tuæi nhá cÇn cã lßng th¬ng yªu bÌ b¹n vµ më réng ra lµ lßng th¬ng yªu con ngêi, c¶m th«ng tríc GV kh¸i qu¸t toµn bµi nh÷ng ®au khæ bÊt h¹nh cña ngêi GV yªu cÇu häc sinh ®äc ghi nhí. kh¸c. - Nghe * Ghi nhí: SGK/144 * Ho¹t ®éng thực hành - §äc ghi IV. LuyÖn tËp. GV híng dÉn häc sinh luyÖn tËp. TËp ph©n tÝch nh©n vËt Xi-m«ng. nhí * Ho¹t ®éng ứng dụng * Ho¹t ®éng bổ sung - VÒ nhµ tãm t¾t truyÖn, kÓ l¹i truyÖn - ChuÈn bÞ tiÕp bµi: ¤n tËp truyÖn