Aq chính truyện của lỗ tấn
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
AQ chÝnh truyÖn
T¸c gi¶: Lç TÊn
1. Tùa
T«i cã ý viÕt cho chó AQ mét pho chÝnh truyÖn ®∙ mÊy n¨m trêi nay råi,
nh−ng mét ®»ng tÝnh viÕt mét ®»ng l¹i ngÇn ng¹i. §iÒu ®ã ®ñ chøng tá t«i ch¼ng cã
t− c¸ch mét nhµ "lËp ng«n" tý nµo. Ch¶ lµ x−a nay nh÷ng ngßi bót bÊt hñ ph¶i dµnh
viÕt vÒ nh÷ng nh©n vËt bÊt hñ. ThÕ råi, nh©n vËt nhê v¨n ch−¬ng mµ tr−êng thä, v¨n
ch−¬ng còng nhê nh©n vËt mµ ®−îc l−u truyÒn. Rót côc, v¨n ch−¬ng nhê nh©n vËt
hay nh©n vËt nhê v¨n ch−¬ng mµ ®−îc l−u truyÒn, còng khã nãi cho minh b¹ch. Êy
thÕ mµ chung quy t«i l¹i vÉn cø nghÜ ®Õn viÕt truyÖn cho AQ. Th× ra t©m trÝ t«i nh−
cã ma quû ¸m ¶nh.
Nh−ng võa cÇm bót ®Þnh viÕt thiªn v¨n ch−¬ng "tèc hñ" nµy, t«i ®∙ c¶m thÊy
nhiÒu ®iÒu khã kh¨n.
Mét lµ c¸i nhan ®Ò cuèn truyÖn. §øc Th¸nh nãi r»ng: "Danh bÊt chÝnh t¾c
ng«n bÊt thuËn" ( Tªn kh«ng ®óng th× lêi nãi kh«ng xu«i). Êy lµ mét ®iÒu m×nh ph¶i
®Æc biÖt chó ý. TruyÖn cã nhiÒu lo¹i: liÖt truyÖn, tù truyÖn, néi truyÖn, ngo¹i truyÖn,
biÖt truyÖn, gia truyÖn, tiÓu truyÖn...; phiÒn mét nçi kh«ng cã mét tªn nµo hîp c¶.
Gäi lµ "liÖt truyÖn" −? Th× ®©y nµo cã ph¶i lµ mét nh©n vËt cã tªn tuæi b»ng vai
b»ng løa víi nh÷ng nh©n vËt tai to mÆt lín trong "chÝnh sö"! Gäi lµ "tù truyÖn" −?
Th× t«i nµo cã ph¶i lµ AQ! Nãi lµ "ngo¹i truyÖn" th× "néi truyÖn" ë ®©u? Cßn nãi lµ
"néi truyÖn" th× AQ quyÕt kh«ng ph¶i lµ thÇn tiªn. Hay lµ dïng ch÷ "biÖt truyÖn"
vËy? Khèn nçi «ng §¹i Tæng thèng, ngµi ch−a hÒ h¹ dô cho Quèc sö qu¸n chÐp
"b¶n truyÖn" cña AQ bao giê. VÉn biÕt r»ng mÆc dï trong bé chÝnh sö n−íc Anh
kh«ng hÒ chÐp liÖt truyÖn c¸c ng−êi ®¸nh bac, mµ nhµ ®¹i v¨n hµo Dickens còng ®∙
viÕt ra bé LiÖt truyÖn nh÷ng ng−êi ®¸nh b¹c nh−ng mét nhµ v¨n hµo th× cã thÓ nh−
thÕ chø bän m×nh th× quyÕt kh«ng xong. Sau n÷a, cßn hai ch÷ "gia truyÖn". Nh−ng
t«i kh«ng râ t«i víi AQ cã ph¶i lµ bµ con kh«ng, mµ con ch¸u y còng ch−a nhê t«i
viÕt hé bao giê! Hay gäi lµ "tiÓu truyÖn"? Th× AQ còng ch−a hÒ cã mét bé "®¹i
truyÖn" nµo c¶. Nãi tãm l¹i, truyÖn nµy còng cã thÓ cho lµ mét bé "b¶n truyÖn",
nh−ng xÐt ra, v¨n ch−¬ng cña t«i n«m na m¸ch quÐ l¾m, toµn dïng nh÷ng lêi cña
"anh kÐo xe, chÞ b¸n t−¬ng", lÏ nµo l¹i d¸m l¹m dông nh− thÕ! Cùc ch¼ng ®∙, ®µnh
ph¶i m−în hai ch÷ "chÝnh truyÖn" trong c©u ®−a ®Èy mµ mÊy nhµ viÕt tiÓu thuyÕt "
kh«ng chÝnh quy "vÉn dïng: " Nhµn tho¹i h−u ®Ò ng«n quy chÝnh truyÖn" (H∙y g¸c
nh÷ng chuyÖn r−êm rµ ®Ó kÓ l¹i chuyÖn chÝnh) mµ ®Æt cho bé s¸ch c¸i tªn "chÝnh
-1-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
truyÖn" trong tªn bé s¸ch cã tiÕng cña cæ nh©n lµ bé Th− ph¸p chÝnh truyÒn th×
còng mÆc!
Hai lµ, lÖ th−êng viÕt truyªn, ng−êi ta vÉn hay mµo ®Çu b»ng mÊy ch÷: "¤ng
Mç, tù lµ Mç, ng−êi xø nä, xø kia..." thÕ nh−ng t«i l¹i kh«ng biÕt AQ hä g× hÕt. Cã
mét lÇn, t−ëng nh− AQ lµ hä TriÖu; nh−ng ®Õn ngµy h«m sau con cô Cè nhµ hä
TriÖu võa thi ®ç tó tµi; tiÕng phÌng lµ bÌng! bÌng! b¸o tin cho lµng n−íc biÕt; AQ
uèng lu«n hai b¸t r−îu t¨m råi khoa ch©n móa tay nãi r»ng: tin Êy còng lµm y rÊt
vÎ vang, bëi v× y vèn lµ bµ con víi cô TriÖu; nÕu tÝnh theo ®óng thÕ thø th× y cßn
®øng ngang hµng víi «ng néi cËu tó kia ®Êy! Lóc ®ã, nh÷ng ng−êi ®øng xung
quanh nghe còng cã vÎ kÝnh nÓ y. Nµo ngê, h«m sau b¸c kh¸n ®∙ gäi AQ ®Õn nhµ
cô Cè hä TriÖu. Võa thÊy AQ, cô mÆt bõng bõng m¾ng ngay:
- AQ! Mµy lµ mét th»ng khèn n¹n! Mµy nãi tao lµ hä hµng víi mµy µ!
AQ ®øng c©m miÖng.
Cô cµng nh×n, cµng giËn, sÊn tíi mÊy b−íc n÷a, nãi:
- Mµy d¸m nãi l¸o nh− thÕ µ? Lµm sao tao l¹i hä hµng víi thø mµy ®−îc?
Mµy mµ ng−êi hä TriÖu µ?
AQ im thin thÝt, muèn liÖu thÕ chuån; nh−ng cô Cè ®∙ nh¶y tíi, t¸t cho mét
t¸t vµo mÆt.
- Mµy lµ ng−êi hä TriÖu thÕ nµo ®−îc kia chø? Mµy mµ hä TriÖu vµo c¸i ng÷
nµo?
AQ kh«ng hÒ biÖn b¸c g× vÒ chç y chÝnh lµ hä TriÖu hay kh«ng c¶, chØ ®−a
tay sê vµo m¸ bÕn tr¸i, råi cïng b¸c kh¸n ®i ra. Ra khái cöa, b¸c kh¸n cßn m¾ng
cho mét mÎ n÷a, ®µnh ph¶i kØnh cho b¸c hai quan tiÒn r−îu. Nh÷ng ng−êi biÕt
chuyÖn ®Òu cho AQ ®Õn lµ ví vÈn, khi kh«ng chuèc lÊy trËn ®ßn oan, chø nµo ®∙
ch¾c g× m×nh lµ ng−êi hä TriÖu; mµ dÉu cã qu¶ lµ ng−êi hä TriÖu ®i n÷a th× tr−íc
mÆt cô Cè, còng kh«ng nªn nãi d¹i nh− vËy. ThÕ lµ tõ ®Êy vÒ sau, kh«ng ai nh¾c
®Õn chuyÖn AQ hä g× n÷a. V× vËy mµ t«i kh«ng biÕt ®−îc thùc t×nh AQ hä g× c¶.
Ba lµ, t«i còng kh«ng biÕt ch÷ tªn AQ viÕt nh− thÕ nµo. Lóc y cßn sèng,
ng−êi ta gäi y lµ A Qu©y, ®Õn khi chÕt råi th× ch¶ hÒ ai nh¾c ®Õn tªn Êy n÷a, cßn nãi
g× ®Õn viÖc chÐp vµo sö s¸ch! Mµ nÕu nh− cã viÖc chÐp vµo sö s¸ch, th× ®©y lµ lÇn
®Çu tiªn ®©y, cho nªn sù khã kh¨n nµy t«i vÊp tr−íc ai hÕt. T«i tõng cã lóc nghÜ kü
r»ng: A Qu©y lµ A QuÕ hay A Quý ®©y? NÕu nh− AQ cã c¸i biÖt hiÖu lµ NguyÖt
®×nh hoÆc gi¶ y ®∙ ¨n sinh nhËt vµo kho¶ng th¸ng t¸m th× nhÊt ®Þnh lµ A QuÕ ®øt ®i
råi. Nh−ng y l¹i ch−a hÒ cã biÖt hiÖu- mµ cã n÷a còng kh«ng ai biÕt- l¹i còng ch−a
hÒ göi thiÕp cho ai vµo ngµy sinh nhËt ®Ó ng−êi ta göi ®Õn cho nh÷ng bµi th¬ chóc
tông, thµnh ra viÕt A QuÕt lµ vâ ®o¸n. L¹i nÕu nh− y cã mét «ng anh hoÆc mét «ng
em tªn A Phó ch¼ng h¹n th× nhÊt ®Þnh y lµ A Quý; nh−ng y chØ tr¬ träi cã mét
m×nh. VËy viÕt A Quý còng ch¼ng cã b»ng chøng g×. Cßn nh÷ng ch÷ l¹ kh¸c còng
cã ©m qu©y th× t×m kh«ng ra. Tr−íc ®©y, t«i còng cã hái qua cËu Tó con cô TriÖu;
nµo ngê mét ng−êi uyªn b¸c nh− cËu Êy mµ còng mï tÞt. CËu l¹i kÕt luËn r»ng ®ã lµ
t¹i «ng TrÇn §éc Tó ®Êy! ¤ng ta ra tê T©n thanh niªn råi ®Ò x−íng viÖc ®em ch÷
-2-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
Trung Quèc mµ viÕt theo lèi ch÷ T©y, thµnh ra quèc tuý trÇm lu©n, kh«ng biÕt tra
kh¶o vµo ®©u n÷a. Cuèi cïng, t«i ®µnh ph¶i nhê mét ng−êi lµng lôc hé hå s¬ ¸n AQ
xem sao. Rßng r∙ t¸m th¸ng trêi, ng−êi ta míi tr¶ lêi cho t«i r»ng: trong b¶n ¸n
kh«ng hÒ thÊy tªn nµo ®äc na n¸ lµ A Qu©y c¶. Kh«ng biÕt cã ch¾c hay kh«ng,
hoÆc gi¶ ng−êi ta kh«ng tra kh¶o g× c¶ còng nªn, nh−ng t«i kh«ng cßn cã c¸ch nµo
kh¸c n÷a. Sî lèi "chó ©m phï hiÖu" ch−a ®−îc th«ng dông, t«i ®µnh dïng lèi ch÷
T©y, theo c¸ch phiªn ©m cña ng−êi Anh mµ viÕt thµnh A Qu©y, vµ viÕt t¾t lµ AQ
vËy. Nh− thÕ t«i ®∙ nh¾m m¾t lµm theo bän T©n thanh niªn, trong lßng còng hÕt søc
¸y n¸y, nh−ng cËu Tó cßn bÝ n÷a lµ t«i ®©y, biÕt lµm thÕ nµo?
Bèn lµ, quª qu¸n AQ. NÕu nh− y lµ ng−êi hä TriÖu th× b©y giê theo thãi quen
hay x−ng quËn väng, cã thÓ chiÕu theo chç chó gi¶i trong cuèn QuËn danh b¸ch gia
tÝnh mµ nãi r»ng: y lµ ng−êi " Thiªn thuû, miÒn Lòng t©y" Nh−ng ®¸ng tiÕc, AQ hä
g× ch−a râ l¾m, th× quª qu¸n y ë ®©u còng ch−a cã thÓ ®Þnh ®−îc. TiÕng r»ng AQ
vÉn tró ngô ë lµng Mïi, nh−ng y l¹i cø lu«n lu«n ngñ trä ®©u ®©u Êy, thµnh thö
kh«ng thÓ nãi y lµ ng−êi lµng Mïi ®−îc. NÕu nãi lµ ng−êi lµng Mïi th× tr¸i víi
phÐp viÕt sö.
Mét ®iÒu an ñi cho t«i lµ cßn cã ch÷ A th× ®óng hÕt søc, quyÕt kh«ng m¾c
vµo khuyÕt ®iÓm v¬ quµng v¬ xiªn, cã thÓ ®−a ra tuyªn bè cïng c¸c nhµ th«ng th¸i
®−îc. Cßn nh− nh÷ng viÖc kh¸c th× kÎ thiÓn häc nµy kh«ng d¸m xuyªn t¹c, chØ
mong c¸c ®å ®Ö cña «ng Hå ThÝch Chi lµ nh÷ng ng−êi "sÝnh lÞch sö, sÝnh kh¶o cø"
sau nµy cã t×m ra manh mèi g× kh¸c ch¨ng? Nh−ng lóc ®ã, e cuèn AQ chÝnh truyÖn
nµy cña t«i ®∙ mÊt tÝch tõ bao giê råi...
Trªn ®©y còng cho ®i lµ mét bµi tùa.
2. L−îc thuËt nh÷ng chuyÖn ®¾c th¾ng cña AQ
AQ kh«ng nh÷ng tªn, hä, quª qu¸n ®Òu mËp mê, cho ®Õn "hµnh tr¹ng" tr−íc
kia ra sao còng kh«ng râ rµng nèt. Sè lµ ng−êi lµng Mïi ®èi víi AQ th× ph¶i cÇn y
lµm c«ng cho, hoÆc chØ ®em y ra lµm trß c−êi mµ th«i, chø kh«ng bao giê cã ai chó
ý ®Õn "hµnh tr¹ng" cña y c¶. Mµ chÝnh y tù m×nh còng ch−a hÒ bao giê nãi tíi
chuyÖn ®ã hÕt. ChØ cã nh÷ng lóc c∙i lén víi ai th× häc ho»n y míi trõng ng−îc m¾t
lªn mµ tuyªn bè:
- Nhµ tao x−a kia cã bÌ cã thÕ b»ng mÊy mµy kia! Thø mµy thÊm vµo ®©u!
AQ kh«ng hÒ cã nhµ cöa. Y ë ngay trong ®Òn Thæ Cèc lµng Mïi. Y còng
kh«ng cã nghÒ nghiÖp nhÊt ®Þnh, chØ ®i lµm thuª lµm m−ín cho ng−êi ta, ai thuª
gÆt lóa th× gÆt lóc, thuª gi∙ g¹o th× gi∙ g¹o, thuª chèng thuyÒn th× chèng thuyÒn.
Ngé nh÷ng lóc c«ng viÖc kÐo dµi th× y ë l¹i trong nhµ chñ t¹o thêi h«m ®ã, xong
c«ng viÖc l¹i ®i. Cho nªn, ng−êi ta cã bËn bÞu l¾m th× cßn nhí ®Õn AQ, nh−ng nhí
lµ nhí c«ng ¨n viÖc lµm, chø nµo ph¶i nhí g× ®Õn "hµnh tr¹ng"! §Õn lóc rçi r∙i th×
lu«n c¶ AQ ng−êi ta còng ch¶ nhí n÷a, cßn nãi g× ®Õn "hµnh tr¹ng"!
Êy thÕ mµ cã mét lÇn, mét «ng l∙o nµo ®∙ t©ng bèc y mét c©u nh− sau: "AQ
®−îc viÖc thËt!". Lóc ®ã AQ ®ang ®¸nh trÇn ®øng tr−íc l∙o, ng−êi gÇy gß vµ bé uÓ
-3-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
o¶i; ng−êi ngoµi nghe ch¶ ai hiÓu l∙o kia nãi thËt t×nh hay chÕ giÔu, nh−ng AQ th×
rÊt lÊy lµm ®¾c ý.
AQ l¹i cã tÝnh tù cao. C¶ bÊy nhiªu mÆt d©n trong lµng Mïi, y tuyÖt nhiªn
kh«ng ®Õm xØa ®Õn ai c¶. Cho ®Õn hau cËu ®å trong lµng còng vËy, y vÉn xem
th−êng hÕt søc. Phï cËu ®å gi¶, ngµy sau cã thÓ thµnh thÇy tó gi¶ d∙. Cô Cè nhµ hä
TriÖu vµ cô Cè nhµ hä TiÒn lµ hai ng−êi mµ trong lµng ai ai còng kÝnh träng, bëi v×
hai cô gia t− ®∙ giµu cã, l¹i hai cËu con lµ hai cËu ®å; thÕ mµ chØ mét m×nh AQ lµ
kh«ng ra vÎ sïng b¸i l¾m. Y nghÜ bông: "Con tí ngµy sau l¹i kh«ng lµm nªn, to
b»ng n¨m b»ng m−êi lò Êy µ". H¬n n÷a, AQ l¹i cã thÓ lªn mÆt víi c¶ lµng Mïi ë
chç y ®∙ lªn huyÖn mÊy bËn, mÆc dï y cã träng g× lu phè ph−êng! Th× ch¼ng h¹n
nh− c¸i ghÕ dµi ba th−íc, réng ba tÊc, ë lµng Mïi gäi lµ c¸i "ghÕ dµi", AQ còng gäi
lµ "ghÕ dµi", thÕ mµ trªn huyÖn hä l¹i gäi lµ "trµng kû"! Y nghÜ bông: "Gäi nh− thÕ
lµ sai! Lµ ®¸ng c−êi!". ë lµng Mïi, r¸n c¸ to ng−êi ta bao giê còng cho thªm mét
vµi l¸ hµnh dµi b»ng ba ®èt tay, thÕ mµ trªn huyÖn, hä l¹i cho nh¸nh hµnh th¸i nhá
vµo! AQ nghÜ bông: "ThÕ lµ sai, lµ ®¸ng c−êi!". Nh−ng ng−êi lµng Mïi lµ nh÷ng
ng−êi nhµ quª, ch−a hÒ ®i ®©u c¶ l¹i ch¼ng ®¸ng c−êi h¬n ai hÕt hay sao? Mét ®êi
chóng nã ch−a hÒ biÕt trªn huyÖn ng−êi ta r¸n ca nh− thÕ nµo kia mµ!
AQ lµ ng−êi "tr−íc kia cã bÒ cã thÕ", kiÕn thøc réng, l¹i "®−îc viÖc", kÓ ra
còng ®∙ cã thÓ gäi lµ ng−êi "hoµn toµn" l¾m råi. ChØ ®¸ng tiÕc lµ trong ng−êi y cßn
cã mét tý khuyÕt ®iÓm. Bùc béi nh¸t lµ ngay trªn ®Çu cã mét ®¸m sÑo to t−íng
ch¼ng biÕt tõ bao giê. MÆc dï ®¸m sÑo ®ã còng lµ vËy së h÷u cña y, nh−ng xem
trong ý tø y th× h×nh nh− y còng ch¼ng cho lµ quý b¸u g×, bëi v× y kiªng tuyÖt kh«ng
dïng ®Õn tiÕng "sÑo" vµ tÊt c¶ nh÷ng tiÕng ©m gÇn gièng ©m "sÑo". VÒ sau cø më
réng dÇn ra, tiÕng "s¸ng", tiÕng "r¹ng" còng kiªng, råi tiÕng "®Ìn", tiÕng "®uèc"
còng kiªng tuèt. Ch¼ng cø ng−êi nµo, bÊt kú v« t×nh hay h÷u ý mµ ch¹m ph¶i huý
lµ AQ næi giËn, c¸i ®¸m sÑo ®á öng lªn; y nh×n ®Ó ®¸nh gi¸ ®èi thñ råi kÎ Ýt måm Ýt
miÖng lµ y chöi, kÎ søc yÕu lµ y ®¸nh. Nh−ng ch¼ng biÕt thÕ qu¸i nµo, AQ th−êng
vÉn thua nhiÒu h¬n lµ ®−îc. Do ®ã dÇn dÇn y thay ®æi chÝnh s¸ch, vÒ sau chØ l−êm
kÎ thï b»ng mét cÆp m¾t giËn d÷ n÷a mµ th«i.
Nµo ngê, sau lóc AQ thi hµnh c¸i chÝnh s¸ch "l−êm nguýt" ®ã th× bän v«
c«ng råi nghÒ ë lµng Mïi l¹i cµng thÝch chäc ghÑo y h¬n. HÔ thÊy mÆt AQ ®©u lµ y
nh− chóng nã gi¶ vê lµm bé ng¹c nhiªn nãi:
- ¥ k×a! S¸ng quang lªn råi k×a!
AQ l¹i næi giËn, l¹i l−êm b»ng mét cÆp m¾t rÊt d÷ tîn.
Nh−ng chóng nã vÉn kh«ng sî, cø nãi:
- µ, tÐ ra cã ngän ®Ìn b¶o hiÓm kia k×a!
Kh«ng cã c¸ch g× ®èi phã AQ ®µnh nghÜ ra mét c©u ®Ó tr¶ thï:
- Thø chóng mµy kh«ng xøng...
Lóc ®ã, y l¹i cã c¶m t−ëng r»ng c¸i sÑo trªn ®Çu y kh«ng ph¶i lµ mét c¸i sÑo
tÇm th−êng mµ lµ mét c¸i sÑo vinh diÖu, danh gi¸ n÷a kia. Nh−ng nh− trªn kia ®∙
-4-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
nãi, AQ lµ ng−êi kiÕn thøc réng, y biÕt ngay r»ng nÕu y nãi n÷a nhÊt ®Þnh sÏ ph¹m
huý, nªn y kh«ng nãi hÕt c©u.
ThÕ mµ l¾m ®øa vÉn ch−a chÞu th«i, cø ghÑo y, thµnh ra cuèi cïng l¹i ®¸nh
nhau. Thùc tÕ th× AQ thua, ng−êi ta n¾m lÊy c¸i ®u«i sam vµng hoe cña y dói ®Çu
vµo t−êng th×nh th×nh bèn n¨m c¸i liÒn råi míi h¶ d¹ bá ®i vÎ ®¾c th¾ng. Cßn AQ
th× ®øng ngÈn ng−êi ra mét lóc, nghÜ bông:
- Nã ®¸nh m×nh th× kh¸c g× nã ®¸nh bè nã. ThËt, thêi buæi nµy hÕt chç nãi!
Råi còng hín hë ra vÒ, vÎ ®¾c th¾ng.
C¸i ®iÒu AQ võa nghÜ trong bông, vÒ sau y nãi to¹c ra. V× vËy, nh÷ng kÎ vÉn
hay chäc ghÑo y ®Òu biÕt râ c¸i thñ ®o¹n ®¾c th¾ng t−ëng t−îng ®ã cña y. Cho nªn,
tõ ®ã hÔ ®øa nµo tãm lÊy c¸i ®u«i sam vµng hoe cña y, nã còng b¶o:
- AQ nµy! §©y kh«ng ph¶i lµ con ®¸nh bè ®©u nhÐ! §©y lµ ng−êi ®¸nh con
vËt, nghe ch−a? H∙y nãi ®i nµo: ng−êi ®¸nh con vËt!
AQ hai tay cè gi÷ lÊy c¸i ®u«i sam, nghÕch ®Çu lªn nãi:
- §¸nh con s©u! §−îc ch−a! Tí lµ s©u! Ch−a th¶ ra µ?
Tuy AQ ®∙ nhËn lµ s©u råi mµ nã vÉn ch−a chÞu th¶. Nã vÉn tãm lÊy ®Çu y
dói lu«n n¨m s¸u c¸i th×nh th×nh n÷a vµo chç nµo gÇn ®ã råi míi h¶ d¹ bá ®i, vÎ
®¾c th¾ng, yªn trÝ r»ng sau trËn nµy y cã thÓ xÊu hæ mµ chÕt ®i ®−îc! Nh−ng ch−a
®Çy m−¬i gi©y ®ång hå sau, AQ ®∙ l¹i hín hë ra vÒ cã vÎ ®¾c th¾ng. Y nhËn thÊy y
lµ ng−êi giái nhÞn nhôc bËc nhÊt, vµ ngoµi viÖc "nhÞn nhôc" ra kh«ng kÓ th× vÉn lµ
ng−êi "bËc nhÊt" ®ã sao? "Thø mµy kÓ vµo ®©u"!
Sau lóc ®∙ dïng bÊy nhiªu ph−¬ng ph¸p thÇn diÖu ra ®èi phã víi kÎ thï, AQ
liÒn khoan kho¸i ®i tíi qu¸n r−îu, nèc lu«n mÊy chÐn, ®ïa cît víi anh nµy, c∙i lén
víi anh kia, l¹i "®¾c th¾ng" råi míi hín hë trë vÒ ®Õn Thæ Cèc, ng¶ ra lµm mét giÊc
say s−a.
Gi¸ pháng trong tói s½n tiÒn th× AQ ®i ®¸nh b¹c. Gi÷a mét ®¸m ng−êi xóm
nhau ngåi xæm, AQ mÆt ®Çm ®×a nh÷ng må h«i lµ må h«i, chen ngay vµo, tiÕng nãi
gißn h¬n ai hÕt.
- Nµy, cöa Thanh long, bèn quan ®Êy!
- Më lí!
B¸c nhµ c¸i võa më võa x−íng, mÆt còng ®Çm ®×a nh÷ng må h«i lµ må h«i.
- "Thiªn m«n lí... Bao nhiªu cöa gi¸c cho vÒ lí! Cöa Nh©n vµ Xuyªn ®−êng
®Ó l¹i lí! TiÒn AQ ®©u? ®−a ®©y!
- Cöa Xuyªn ®−êng mét quan nµy! Quan n¨m nµy!
Gi÷a bÊy nhiªu tiÕng x−íng ng©n nga ®ã, tiÒn cña AQ cø thÕ dÇn dÇn luån
vµo tói mét bän ng−êi kh¸c, mÆt còng ®Çm ®×a nh÷ng må h«i lµ må h«i. Cuèi cïng,
AQ ®µnh th¸o ra ngoµi vßng, ®øng sau l−ng bän con b¹c mµ nh×n vµo vµ håi hép
thay cho kÎ kh¸c, cho ®Õn lóc tan sßng míi ngËm ngïi trë vÒ ®Òn Thæ Cèc, ®Ó h«m
sau sÏ l¹i v¸c cÆp m¾t s−ng hóp ®i lµm thuª.
-5-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
KÓ ra, "mÊt ngùa biÕt ®©u kh«ng ph¶i lµ mét ®iÒu may cho «ng giµ cöa ¶i".
§∙ cã lÇn, AQ bÊt h¹nh ®−îc lu«n mét canh b¹c, nh−ng lÇn Êy c¬ hå l¹i nh− lµ thÊt
b¹i.
§ªm h«m Êy, lµng Mïi r−íc thÇn. Theo lÖ th−êng lµng cã tæ chøc mét ®¸m
h¸t. Bªn r¹p h¸t, còng theo lÖ th−êng, cã mÊy sßng b¹c. §èi víi AQ, tiÕng trèng,
tiÕng phÌng la bªn r¹p nh− ph¶ng phÊt ë ®©u ngoµi m−êi dÆm ®−êng xa déi l¹i. ChØ
cã tiÕng x−íng cña nhµ c¸i lµ y nghe rµnh m¹ch. Y ®−îc lu«n mÊy héi. TiÒn ®ång
thµnh b¹c hµo, b¹c hµo thµnh b¹c ®ång, b¹c ®ång chång chÊt dÇn dÇn thµnh mét
®èng: AQ s−íng qu¸ chõng.
- Nµy! Thiªn m«n hai ®ång nµy!
AQ kh«ng biÕt râ ai ®¸nh nhau víi ai vµ v× cí g×. TiÕng m¾ng chöi, tiÕng
®Êm ®¸ lo¹n x¹, cho¸ng c¶ ®Çu ãc mét håi kh¸ l©u. Lóc y ngåi dËy ®−îc th× lò con
b¹c ®∙ biÕt ®©u mÊt, c¶ bän ng−êi xung quanh håi n∙y còng kh«ng thÊy mét ai n÷a!
AQ c¶m thÊy cã mÊy chç ®au ran lªn nh− võa bÞ mÊy qu¶ ®Êm vµ mÊy có ®¸ vµo
ng−êi. Tr−íc mÆt y, mét bän ®øng nh×n vÎ ng¹c nhiªn. AQ bµng hoµng vÒ ®Õn Thæ
Cèc, ®Õn lóc ®Þnh ®−îc thÇn hån míi sùc nhí ra r»ng ®èng tiÒn cña m×nh còng bay
®©u mÊt råi. Trong ngµy héi, bän ph−êng b¹c, ®Òu lµ ng−êi tø chiÕng, biÕt dß ®©u
cho ra manh mèi?
Râ rµng mét ®èng b¹c ®ång tr¾ng xo¸ lªn ®ã! L¹i lµ cña m×nh, thÕ mµ b©y
giê biÕn ®©u mÊt! Cø cho lµ "con nã c−íp cña bè ®i" vµ tù m¾ng m×nh lµ "®å con
s©u" còng vÉn kh«ng khu©y ®−îc. LÇn Êy, AQ míi h¬i c¶m thÊy nçi ®au khæ cña sù
thÊt b¹i.
Nh−ng ch¼ng mÊy chèc lµ AQ l¹i ®∙ chuyÓn b¹i thµnh th¾ng. Y sÏ giang
c¸nh tay ph¶i lªn, r¸n hÕt søc ®¸nh vµo mÆt y lu«n hai b¹t tai, ®au ran lªn. §¸nh
xong, lµ y h¶ d¹ ngay tùa hå ng−êi ®¸nh lµ m×nh mµ ng−êi bÞ ®¸nh l¹i lµ mét
"m×nh" nµo kh¸c... Råi mét l¸t, y cã c¶m t−ëng r»ng y võa míi ®¸nh mét ®−a nµo
Êy, mÆc dï cßn ®au nhøc c¶ mÆt mòi. Y h¶ lßng h¶ d¹ vÎ ®¾c th¾ng, ng¶ l−ng
xuèng gi−êng.
ThÕ lµ ngñ th¼ng.
3. L−îc thuËt thªm vÒ nh÷ng chuyÖn ®¾c th¾ng cña AQ
TiÕng r»ng AQ bao giê còng "®¾c th¾ng", nh−ng m∙i ®Õn ngµy ®−îc cô Cè
nhµ hä TriÖu t¸t cho mÊy t¸t tai th× y míi næi tiÕng h¼n.
§−a hai quan tiÒn r−îu kØnh b¸c kh¸n xong xuæi råi, AQ uÊt øc ng¶ l−ng
xuèng gi−êng, nghÜ bông: "Thêi buæi nµy, hÕt chç nãi! Con ®¸nh bè!". ThÕ råi y l¹i
sùc nghÜ ra r»ng: Cô Cè nhµ hä TriÖu, oai vÖ biÕt bao nhiªu dÇn dÇn tá vÎ ®¾c ý.
Råi y ®øng dËy, h¸t bµi "G¸i go¸ th¨m må" vµ ®i tíi qu¸n r−îu. Trong lóc ®ã, y cã
c¶m t−ëng lµ cô Cè nhµ hä TriÖu vÉn lµ mét nh©n vËt oai vÖ h¬n ai hÕt.
Nãi nghe ra cã vÎ l¹ lïng, tõ h«m AQ bÞ ®¸nh, qu¶ nhiªn ng−êi lµng ®èi víi
y xem chõng kiªng nÓ h¬n tr−íc nhiÒu. ThÊy vËy, AQ nghÜ bông: "H¼n cã lÏ bëi v×
m×nh lµ bùc bè cô Cè nhµ hä TriÖu!". ThËt ra, nµo cã ph¶i thÕ. Theo lÖ th−êng, ë
-6-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
lµng Mïi, nÕu tªn KÌo ®¸nh tªn Cét, anh Ba ®¸nh anh N¨m th× x−a nay ch¼ng ai ®Ó
ý ®Õn c¶. Ph¶i dÝnh d¸ng ®Õn mét nh©n vËt "xï" nh− lµ cô Cè nhµ hä TriÖu ch¼ng
h¹n th× míi cã tiÕng ®ån. Lóc ®∙ cã tiÕng ®ån th× kh«ng nh÷ng ng−êi ®¸nh ®∙ cã
danh cã gi¸ mµ lu«n c¶ ng−êi bÞ ®¸nh còng nhê ®ã mµ lÉy lõng. Cßn nh− nãi ®Õn sù
ph¶i tr¸i th× nhÊt ®Þnh lµ lçi vÒ AQ råi, kh«ng cÇn ph¶i bµn n÷a. T¹i sao vËy? Th×
ch¶ lÏ cô Cè nhµ hä TriÖu l¹i cã thÓ cã lçi ®−îc hay sao? Nh−ng AQ cã lçi, th× sao
ng−êi ta l¹i cã vÎ kiªng nÓ y h¬n tr−íc? Nµo ai biÕt ®©u ®Êy! KÎ xuyªn t¹c th× cho
r»ng hoÆc gi¶ lµ v× AQ nãi y lµ bµ con víi cô Cè hä TriÖu, tuy bÞ ®¸nh ®Êy, song
ng−êi ta vÉn e r»ng AQ nãi còng cã phÇn nµo ®óng, thµ kiªng nÓ y chót ®Ønh cã lÏ
còng ªm h¬n. NÕu kh«ng ph¶i nh− thÕ th× ch¾c còng nh− con bß th¸i lao tÕ th¸nh
tuy còng chØ lµ mét con vËt, ch¼ng kh¸c nµo con dª, con lîn th−êng, nh−ng ®∙ ®−îc
§øc Th¸nh ngµu nhóng ®òa vµo råi th× bao nhiªu tiªn nho, ®è b¸c nµo d¸m ®éng
vµo n÷a!
Tõ ®ã, AQ ®¾c ý ®−îc mÊy n¨m rßng.
Råi, ®Õn mïa xu©n n¨m nä, AQ say mÒm b−íc ®i trªn con ®−êng lµng, bçng
thÊy l∙o V−¬ng R©u xåm ®ang m×nh trÇn trïi trôi, ngåi b¾t rËn bªn mét gãc t−êng
d−íi bãng mÆt trêi. BÊt gi¸c, AQ còng nghe ngøa ran c¶ m×nh lªn. C¸i l∙o V−¬ng
R©u xåm nµy, r©u võa xåm l¹i võa l¾m sÑo, trong lµng vÉn quen gäi lµ l∙o V−¬ng
SÑo Xåm, nh−ng AQ bá bít ch÷ "sÑo" ®i. Vµ AQ khinh l∙o ra mÆt. Cø trong ý tø
AQ th× sÑo ch¼ng lÊy g× lµm l¹ c¶, chØ bé r©u quai nãn kia míi lµ kú quÆc, míi lµ
ch−íng m¾t. ThÕ råi AQ ngåi xuèng c¹nh V−¬ng R©u xåm. NÕu lµ kÎ kh¸c th×
ch−a h¼n AQ ®∙ ngåi c¹nh mét c¸ch c¸ch v« ý v« tø nh− vËt. Nh−ng l∙o r©u xåm
nµy th× sî cãc g× mµ ch¼ng ngåi! Nãi thùc, AQ chÞu ngåi nh− thÕ nµy lµ vÎ vang
cho l∙o ta l¾m råi.
AQ còng cëi m¶nh ¸o céc ®ôp r¸ch ra, vµ còng m»n mß, t×m tßi mét lóc.
Ch¼ng biÕt v× ¸o míi giÆt hay lµ v× AQ l¬ ®Ônh mµ mét håi kh¸ l©u, y chØ b¾t ®−îc
cã ba bèn con th«i! LiÕc qua bªn c¹nh thÊy l∙o r©u xåm ®∙ lµm lu«n mét th«i ba,
bèn, n¨m, s¸u con vµ bá vµo miÖng, cóp nghe ®¸nh "bôp" lªn tõng tiÕng mét!
AQ lóc ®Çu cßn thÊt väng, sau ph¶i c¸u lªn. Lµm sao c¸i l∙o V−¬ng R©u xåm ®¸ng
ghÐt thÕ kia mµ l¹i b¾t ®−îc nhiÒu rËn nh− vËy, cßn m×nh th× Ýt ái thÕ nµy, cßn g× lµ
thÓ thèng n÷a! Y muèn t×m cho ra mét hai chó râ to, thÕ mµ vÉn kh«ng ®−îc! T×m
®i t×m l¹i, m∙i míi ®−îc mét chó choai choai. AQ nÐt mÆt hÇm hÇm, nhÐt vµo gi÷a
cÆp m«i dµy, r¸n hÕt søc cóp mét c¸i, thÕ mµ chØ tÑt mét tiÕng, vÉn kh«ng kªu to
b»ng V−¬ng R©u xåm.
VÕt sÑo trªn ®Çu AQ ®á bõng lªn. Y vÊt mÑ ¸o xuèng ®Êt, nhá mét b∙i n−íc
bät, nãi:
- §å s©u rãm!
- §å chã ghÎ, mµy m¾ng ai ®Êy?
V−¬ng R©u xåm võa tr¶ lêi võa ng−íc m¾t lªn, ra vÎ khinh bØ.
GÇn ®©y AQ tiÕng ®−îc ng−êi ta h¬i kiªng nÓ vµ còng hay lªn mÆt, nh−ng
gÆp tôi l−u manh trong lµng th−êng cµ khÞa víi y th× y vÉn e sî. ChØ cã lÇn nµy lµ
-7-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
tinh thÇn th−îng vâ cña y l¹i h¨ng lªn ghª l¾m! C¸i th»ng r©u quai nãn xåm xoµm
c¶ mÆt kia mµ còng d¸m nãi lÕu nãi l¸o µ?
- Th»ng nµo nghe lµ chöi th»ng Êy!
AQ ®øng ph¾t dËy, hai tay chèng n¹nh.
- Th»ng nµy l¹i ngøa x−¬ng èng råi h¼n?
V−¬ng R©u xåm võa nãi võa kho¸c ¸o lªn m×nh, còng ®øng dËy.
AQ t−ëng nã ®Þnh chuån, thèc ngay vµo, cho mét qu¶ ®Êm. Qu¶ ®Êm ch−a
bÐn tÇm th× V−¬ng R©u xåm ®∙ tãm lÊy, giËt mét c¸i. AQ lo¹ng cho¹ng ng∙ sÊp
xuèng. Tøc th× V−¬ng R©u xåm nói lÊy c¸i ®u«i sam, l«i tíi bªn t−êng, ®Þnh chiÕu
lÖ dói ®Çu vµo t−êng... AQ nghÕch ®Çu lªn nãi:
- Ng−êi qu©n tö chØ ®Êu khÈu, ai ®i ®Êu søc?
H×nh nh− l∙o V−¬ng R©u xåm nµy kh«ng qu©n tö cho l¾m, nªn nã kh«ng
®Õm xØa tíi c©u nãi Êy, cø dói ®Çu AQ vµo t−êng lu«n n¨m c¸i, ®o¹n r¸n søc x«
mét c¸i thËt m¹nh lµm cho AQ ng∙ tÐ ra ®»ng kia cã ®Õn s¸u th−íc, bÊy giê míi h¶
d¹ bá ®i.
Trong ký øc cña AQ thËt ch−a bao giê cã mét chuyÖn nhôc nh∙ nh− thÕ. Sè
lµ ®èi víi V−¬ng R©u xåm quai nãn kia, tr−íc nay AQ c−êi nã th× cã, chø bao giê
nã l¹i d¸m c−êi AQ? Nãi g× ®Õn chuyÖn ®Êm ®¸! ThÕ mµ lÇn nµy... nã l¹i d¸m
th−îng c¼ng ch©n h¹ c¼ng tay, ai ngê nh− thÕ ®−îc! Ch¼ng lÏ l¹i ®óng nh− ng−êi ta
nãi: v× ®øc Hoµng ®Õ bá khoa thi råi, kh«ng cÇn lÊy tó tµi cö nh©n n÷a, do ®ã mµ
thanh thÕ hä TriÖu nhµ m×nh tõ nay kÐm oai ®i. Cã thÓ chóng nã míi d¸m xem
khinh m×nh ra mÆt.
AQ ®øng ng¬ ng¸c ch¶ hiÓu thÕ nµo c¶.
§»ng xa cã ng−êi ®i tíi. Th× chÝnh lµ kÎ thï cña AQ. H¾n lµ ®øa mµ AQ x−a
nay vÉn ghÐt ®øt m¾t ®i ®−îc. Êy lµ th»ng con c¶ cô Cè nhµ hä TiÒn. Tr−íc ®©y, h¾n
cã lªn häc tr−êng T©y trªn tØnh, råi kh«ng biÐt thÕ nµo l¹i tuèt sang NhËt. Nöa n¨m
sau, h¾n vÒ nhµ, cÆp giß cø ngay ®¬ ra, c¸i ®u«i sam còng biÕn ®©u mÊt. MÑ h¾n
khãc bï lu bï loa mÊy m−¬i bËn, råi vî h¾n còng nh¶y xuèng giÕng ®Þnh tù tö ba
lÇn liÒn. VÒ sau mô mÑ h¾n ®i ®©u còng nãi: "C¸i ®u«i sam kia lµ bÞ mét bän c«n
®å phôc r−îu cho say råi c¾t mÊt ®i ®Êy! LÏ ra ch¸u nã cã thÓ lµm quan to råi kia...
Nh−ng b©y giê th× ®µnh ph¶i chê cho tãc dµi trë l¹i ®∙ råi míi nãi chuyÖn Êy!"
Nh−ng AQ kh«ng chÞu tin nh− vËy, cø gäi cËu c¶ nhµ hä TiÒn lµ "th»ng T©y gi¶", lµ
"H¸n gian", hÔ thÊy mÆt lµ chöi thÇm trong bông.
§iÒu mµ AQ ghÐt cay ghÐt ®¾ng lµ c¸i ®u«i sam gi¶ cña h¾n. §Õn c¸i ®u«i
sam mµ còng gi¶ nèt th× cßn g× lµ nh©n c¸ch? ThÕ mµ con vî h¾n kh«ng biÕt ®−êng
nh¶y xuèng giÕng mét lÇn thø t− n÷a cho chÕt qu¸ch ®i, th× thø ®µn bµ Êy quyÕt
kh«ng ph¶i lµ h¹ng ng−êi chÝnh ®Ýnh!...
L∙o "T©y gi¶" ®i l¹i gÇn.
- Th»ng träc! §å con lõa!
X−a nay AQ vÉn chØ chöi thÇm trong bông. Nh−ng lÇn nµy v× "chÝnh khÝ" mµ
næi giËn, vµ v× muèn tr¶ thï nªn trong lóc v« t×nh, y ®∙ thèt thµnh lêi. Ai ngê
-8-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
"th»ng träc" ®∙ h»m h»m b−íc tíi, tay cÇm c¸i ba-toong s¬n vµng mµ y vÉn gäi lµ
c¸i gËy ®¹i tang. Trong gi©y l¸t, y biÕt ngay lµ cã lÏ h¾n sÏ ®¸nh, cho nªn y triÓn
hÕt g©n, gß c¶ hai vai lªn mµ chê... Th× qu¶ nhiªn, ®èp, tùa hå c¸i gËy kia ®∙ gi¸ng
vµo ®Çu y råi!
- Tí nãi th»ng kia c¬ mµ!
AQ chØ ®øa bÐ bªn c¹nh, ph©n bua.
§èp! ®èp! ®èp!
§Êy l¹i lµ viÖc nhôc nh∙ thø hai trong ký øc AQ. Còng may lµ sau mÊy tiÕng
®èp! ®èp! ®ã th× AQ ®∙ l¹i tùa hå cho thÕ lµ xong h¼n ®i mét chuyÖn, vµ y ®∙ c¶m
thÊy trong ng−êi nhÑ nhâm. V¶ l¹i "quªn" lµ c¸i böu bèi gia truyÒn còng ph¸t huy
t¸c dông. AQ chËm r∙i b−íc gÇn tíi qu¸n r−îu ®∙ h¬i cã vÎ ®¾c ý.
Nh−ng tr−íc mÆt y, c« tiÓu chïa TÜnh tu ®∙ ë ®©u ®»ng kia ®i l¹i. Ngµy
th−êng cø mçi lµn gÆp c« tiÓu nµy lµ thÕ nµo AQ còng chöi mét c©u, huèng hå h«m
nay, sau khi y võa bÞ nhôc. AQ sùc nhí ®iÒu g×, thÕ lµ l¹i næi giËn. Y nghÜ bông: th×
ra chØ v× h«m nay «ng b−íc ch©n ra cöa lµ gÆp ngay lÊy mµy. Th¶o nµo xói quÈy
nh− thÕ!
AQ b−íc tíi, nhæ mét b∙i n−íc bät ®¸nh to¹ch mét c¸i:
- Kh¹c! Ph×!
C« tiÓu cø cói ®Çu ®i, kh«ng ®Ó ý. AQ sÊn tíi gÇn c« ta, bçng gi¬ tay xoa
ngay vµo c¸i ®Çu võa míi c¹o, c−êi g¾n lªn vµ nãi:
- Con träc! VÒ nhanh lªn, s− cô chê kia k×a!
- Ngøa ch©n ngøa tay µ?
C« tiÓu mÆt ®á bõng, võa nãi võa r¶o b−íc. Bao nhiªu ng−êi trong qu¸n r−îu
®Òu c−êi å lªn. ThÊy chiÕn c«ng cña m×nh cã ng−êi th−ëng thøc, AQ cµng cao høng
tîn:
- S− cô sê ®−îc, tí l¹i kh«ng sê ®−îc µ?
Råi AQ vÐo mét c¸i vµo m¸ c« tiÓu. Bao nhiªu ng−êi trong qu¸n l¹i c−êi å
lªn mét th«i n÷a. AQ cµng ®¾c ý. Muèn cho bÊy nhiªu "kh¸n gi¶" ®−îc hµi lßng, y
r¸n søc vÐo lu«n mét c¸i n÷a thËt m¹nh råi míi bu«ng tay.
Sau khi lËp ®−îc "chiÕn c«ng" nµy, Aq ®∙ quªn c¶ V−¬ng R©u xåm, quªn c¶
l∙o "T©y gi¶" råi; vµ h×nh nh− bao nhiªu ®iÒu "xói quÈy" ngµy h«m Êy ®Òu ®∙ röa
®−îc s¹ch sµnh sanh. Mµ l¹ lïng thay, y l¹i nghe h×nh nh− ng−êi y nhÑ h¼n ®i, nhÑ
h¬n lóc bÞ mÊy ba-toong ®¸nh ®èp! ®èp vµo ®Çu n÷a. AQ hín hë tùa hå nh− bay
bæng lªn.
Xa xa ®»ng kia cßn v¨ng v¼ng nghe tiÕng c« tiÓu chöi lång trong tiÕng khãc:
- "Cha th»ng AQ! §å tuyÖt tù!".
- Ha! Ha! Ha!
AQ c−êi hÕt søc ®¾c ý.
- Ha! Ha! Ha! Ha!
Bao nhiªu ng−êi trong qu¸n r−îu còng c−êi, còng ®¾c ý gÇn b»ng AQ.
-9-
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
4. Bi kÞch t×nh yªu
Cã kÎ nãi r»ng: nhiÒu ng−êi −íc ao gÆp ®−îc ®èi thñ cña m×nh khoÎ nh− cäp,
d÷ nh− c¾t, cã thÕ th¾ng trËn míi tho¶ thÝch. Nh−îc b»ng yÕu nh− cõu, nh− gµ con
th× dï cã th¾ng còng thÊy v« vÞ. L¹i cßn cã nh÷ng ng−êi, lóc th¾ng råi, m¾t nh×n
thÊy ®øa chÕt còng ®∙ chÕt, ®øa hµng còng ®∙ cói ®Çu van xin "c¾n r¬m, c¾n cá",
thÕ lµ trªn ®êi kh«ng ai lµ ®Þch thñ víi häc n÷a, kh«ng ai chèng chäi víi hä n÷a,
kh«ng ai lµ b¹n bÌ, lµ løa t¸c víi hä n÷a, chØ mét m×nh vß vâ, ch¼ng ai h¬n, tù kh¾c
hä c¶m thÊy l¹nh lïng, c« ®¬n hiu qu¹nh, vµ còng c¶m thÊy nçi ®au ®ín cña sù
th¾ng trËn. Nh−ng AQ cña chóng ta thËt ch−a hÒ c¶m thÊy cã c¸i tr¹ng th¸i hiu
qu¹nh nãi trªn. AQ lµ mét ng−êi bao giê còng ®¾c ý. Ph¶i ch¨ng ®ã chÝnh lµ c¸i
biÓu hiÖn ®ñ chøng tá r»ng: v¨n minh tinh thÇn cña Trung hoa nhµ ta qu¶ lµ bËc
nhÊt trªn hoµn cÇu? Th× c¸c ng−êi xem: AQ lßng ®ang ph¬i phíi kia k×a!
Tuy nhiªn, cuéc th¾ng trËn nµy cã lµm cho AQ c¶m thÊy trong t©m hån y
khang kh¸c thÕ nµo Êy! Y ph¬i phíi mét lóc l©u råi hín hë ®i vÒ ®Òn Thæ Cèc. LÏ
ra, theo lÖ th−êng, AQ ®∙ ng¶ l−ng ra kÐo khß khß mét giÊc råi; ai ngê h«m Êy, y
l¹i kh«ng tµi nµo nh¾m m¾t ®−îc. Y c¶m thÊy ®Çu ngãn tay c¸i vµ ngãn tay trá cã
c¸i g× lµ l¹: nghe nã cø nhên nhên kh¸c mäi h«m! Ph¶i ch¨ng trªn gß m¸ c« tiÓu cã
tÝ dÇu, tÝ mì g× ®∙ dÝnh vµo ®©y? Hay lµ chØ v× sê vµo gß m¸ c« tiÓu mµ b©y giê tr¬n
lú nh− thÕ nµy!...
"Cha th»ng AQ, ®å tuyÖt tù!".
AQ cßn nh− v¨ng v¼ng bªn tai bÊy nhiªu tiÕng chöi. Y nghÜ bông: "Ph¶i råi,
®∙ lµ ®µn «ng th× ph¶i cã mét ng−êi vî. TuyÖt tù th× råi ai cóng c¬m cho. Ph¶i cã
mét ng−êi vî. BÊt hiÕu h÷u tam, v« hËu vi ®¹i. Mµ lµm c¸i kiÕp quû ®ãi nh− Nh−îc
Ngao ngµy x−a th× trong ®êi ng−êi cßn g× th¶m thiÕt b»ng! KÓ ra, ý nghÜ nµy cña
AQ thËt ®óng víi kinh truyÖn th¸nh hiÒn thña tr−íc hÕt søc. ChØ tiÕc mét ®iÒu lµ tõ
nay trë ®i, AQ kh«ng tµi nµo kiÒm chÕ næi c¸i "nçi lßng canh c¸nh" cña y n÷a!
AQ m¬ mµng:
"§µn bµ!... §µn bµ!...".
"S− cô sê ®−îc!... Chao!... §µn bµ!...§µn bµ!... §µn bµ!..."
AQ vÉn m¬ mµng.
Ch¶ ai biÕt tèi h«m Êy, AQ m∙i ®Õn mÊy giê míi ng¸y; nh−ng ®¹i kh¸i lµ sau
lóc nhËn thÊy hai ®Çu ngãn tay nhên nhên nh− vËy th× y c¶m thÊy t©m hån nhÑ
nhµng, ph¬i phíi h¼n lªn.
"§µn bµ!" AQ vÉn cø m¬ mµng.
ChØ chõng Êy, chóng ta còng ®∙ biÕt ®µn bµ nguy hiÓm lµ d−êng nµo råi!
§µn «ng n−íc Trung hoa nhµ m×nh phÇn ®«ng vèn cã thÓ thµnh «ng th¸nh «ng hiÒn
c¶, chØ tai h¹i v× ®µn bµ mµ thµnh ra háng hÕt!... Nhµ Th−¬ng v× §¸t Kû mµ mÊt
n−íc nhÐ!... Råi ®Õn nhµ Chu còng v× Bao Tù mµ tan n¸t c¬ ®å nhÐ! §Õn nh− nhµ
TÇn... tuy sö s¸ch kh«ng hÒ chÐp ph©n minh, nh−ng chóng ta còng cø cho lµ bëi v×
®µn bµ ®i!... VÞ tÊt ®∙ sai. L¹i cßn §æng Tr¸c n÷a, th× râ rµng lµ bÞ §iªu ThuyÒn
h∙m h¹i ®øt ®i råi!...
- 10 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
AQ vèn lµ ng−êi ®øng ®¾n. Chóng ta kh«ng biÕt râ y cã tõng ®−îc mét vÞ t«n
s− nµo d¹y lÔ nghÜa cho hay kh«ng, nh−ng ®èi víi c¸i ®¹o "nam n÷ h÷u biÕt" th× y
x−a nay vÉn gi÷ nghiªm l¾m. Mét mÆt kh¸c, ®èi víi dÞ ®oan, tµ thuyÕt, nh− ®èi víi
c« tiÓu vµ chó T©y gi¶ ch¼ng h¹n, th× thËt y cã c¸i "ch¸nh khÝ" kh«ng hÒ dung thø
bao giê! Häc thuyÕt cña y nh− sau: phµm lµ tiÓu th× nhÊt ®Þnh cã t− t×nh víi s− cô;
phµm lµ ®µn bµ con g¸i mµ ®i ra ®−êng th× nhÊt ®Þnh ®i ve trai; ng−êi ®µn «ng ®ang
trß chuyÖn cïng ng−êi ®µn bµ ®»ng kia th× tÊt lµ cã t»ng tÞu g× råi chø ch¼ng kh«ng!
§Ó trõng trÞ lò chóng nã, AQ vÉn lu«n lu«n l−êm chóng nã b»ng mét cÆp m¾t d÷
tîn, hoÆc cè ý nãi to lªn mÊy c©u "thäc gan" cho chóng nã "chÕt c¶ ruét ®i ®−îc";
cßn nÕu ë chç hÎo l¸nh th× y lÐn ra ®»ng sau nÐm cho mét hßn sái vµo l−ng!
ThÕ mµ ai ngê s¾p ®Õnn tuæi "nhi lËp" råi, AQ l¹i bÞ mét c« tiÓu ¸m h¹i lµm
cho t©m hån cø ph¬i phíi lªn. XÐt theo lÔ gi¸o th× t©m hån ph¬i phíi lªn nh− thÕ
thËt lµ ®iÒu kh«ng nªn cã, cho nªn ®µn bµ qu¶ lµ ®¸ng ghÐt! Gi¸ nh− cÆp m¸ c« tiÓu
kh«ng cã chÊt g× nhên nhênn th× AQ ®©u ®Õn nçi nh− ng−êi bÞ bïa mª? Hay lµ gi¸
cÆp m¸ c« ta cã mét lÇn v¶i che h¼n ®i th× cã lÏ AQ còng kh«ng ph¶i mª mÈn råi!
N¨m sau n¨m vÒ tr−íc, trong mét r¹p h¸t chËt nÝch ng−êi, cã mét lÇn AQ ®∙ vÐo
vµo ®ïi mét mô nµo, nh−ng v× cßn cã manh quÇn nªn sau ®ã kh«ng ®Õn nçi mª
mÈn. §»ng nµy con tiÓu kia l¹i kh«ng biÕt che ®Ëy ®i nh− thÕ cho; ®iÒu ®ã ®ñ thÊy
dÞ ®oan thËt lµ kh¶ è!
AQ vÉn cø m¬ mµng: "§µn bµ!..."
§èi víi bän con g¸i mµ y cho lµ "nhÊt ®Þnh chØ ®i ve trai", AQ ®∙ nhiÒu lÇn
®Ó ý ®Õn chóng nã xem sao. Nh−ng chóng nã tuyÖt nhiªn ch−a hÒ c−êi víi y bao
giê c¶. Vµ trong lóc trß chuyÖn víi ®µn bµ, y ®∙ cè ý chê ®îi..., thÕ mµ hóng nã
còng tuyÖt nhiªn kh«ng nãi ®Õn chuyÖn t»ng tÞu nä kia!... A! §ã còng lµ mét ®iÒu
lµm cho ®µn bµ ®¸ng ghÐt thËt, chóng nã chØ toµn lµ "®¹o ®øc gi¶" c¶.
H«m ®ã, AQ ë nhµ cô Cè hä TriÖu, gi∙ g¹o mét ngµy trêi. ¡n c¬m tèi xong,
y ngåi hót thuèc d−íi nhµ bÕp. NÕu lµm c«ng ë nhµ nµo kh¸c th× ¨n c¬m tèi xong lµ
y ®i vÒ. Nh−ng ë nhµ cô Cè, c¬m tèi l¹i ¨n sím h¬n c¸c nhµ kh¸c. Ngµy th−êng ë
nhµ nµy ¨n c¬m xong lµ ®i ngay, lÖ kh«ng ®−îc ®á ®Ìn. ChØ cã hai tr−êng hîp ®Æc
biÖt: mét lµ ngµy cËu Tó cßn ch−a thµnh ®¹t th× tèi l¹i, cËu cã thÓ ®á ®Ìn lªn s«i
kinh nÊu sö, hai lµ lóc nµo AQ ®Õn lµm c«ng th× còng ®−îc phÐp ®á ®Ìn lªn mµ gi∙
g¹o ®ªm. V× c¸i ngo¹i lÖ nµy nªn h«m Êy, tr−íc lóc ®i gi∙ g¹o, AQ cßn ngåi hót
thuèc.
Vó Ngß, ng−êi ë g¸i duy nhÊt trong nhµ cô Cè hä TriÖu, röa b¸t ®Üa xong
còng trÐo m¶y ngåi trªn chiÕc ghÕ dµi mµ nãi mÊy c©u chuyÖn x× x»ng víi AQ.
- Cô bµ Êy mµ, hai h«m nay kh«ng ¨n mét hét c¬m nµo ®©u nhÐ! Ch¶ lµ cô
«ng muèn mua nµng hÇu...
AQ nghÜ bông: "§µn bµ!.. Con vó Ngß, con mÑ g¸i go¸ nµy...".
- Mµ mî Tó còng ®Õn th¸ng t¸m nµy th× ë c÷ ®Êy nhÐ!...
AQ vÉn m¬ mµng:
"§µn bµ!...".
- 11 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
Bu«ng èng ®iÕu xuèng, AQ ®øng dËy. Vó Ngß cßn nãi l¶i nh¶i:
- M¬ Tó nhµ ta...
Bçng AQ x«ng tíi quú sôp xuèng tr−íc mÆt mô:
- Chóng ta cïng nhau... chóng ta... nµo!
Im lÆng ph¨ng ph¾c trong chèc l¸t.
"èi giêi ¬i lµ giêi!" Mô vó ngÈn ®i mét lóc, råi hai tay vÞn vµo c¸i ghÕ kh«ng,
tõ tõ ®øng dËy, tùa hå c¶m thÊy cã ®iÒu g× kh«ng hay. Y thÊp thom trong bông, véi
vµng nhÆc c¸i tÈu thuèc, gi¾t vµo th¾ng l−ng, ®Þnh ®i gi∙ g¹o. "§èp" mét tiÕng, råi
nghe nh− tuång ®ßn cø ®¸nh mét th«i vµo ®Çu. Y véi quay l¹i, ®∙ thÊy cËu Tó ®øng
tr−íc mÆt, tay cÇm mét c¸i ®ßn tre to t−íng.
- §å lµm giÆc! Th»ng nµy, mµy...
C¸i ®ßn tre cø nh»m ®Çu AQ mµ bæ xuèng. AQ ®−a hai bµn tay lªn «m lÊy
®Çu, thµnh ra ®ßn tre cø ®¸nh vµo mÊy ®èt tay, ®au nhãi. AQ ch¹y th¼ng ra khái
nhµ bÕp, ®ßn tre vÉn bæ vµo l−ng. "O¾ng pa tµn"- cËu Tó dïng tiÕng quan tho¹i chöi
theo.
AQ ch¹y vµo nhµ gi∙ g¹o, ®øng mét m×nh, cßn thÊy ngãn tay tª ®i, vµ cßn
nhí ba ch÷: "O¾ng pa tµn!"... C©u chöi b»ng tiÕng quan tho¹i nµy ë lµng Mïi x−a
nay ch−a hÒ ai dïng, chØ cã nh÷ng ng−êi tai m¾t hay lui tíi cöa quan míi dïng ®Õn,
còng v× thÕ mµ nghe cã vÎ ®¸ng sî h¬n tÊt c¶ nh÷ng tiÕng chöi kh¸c, vµ do ®ã ®∙ ®Ó
l¹i trong ®Çu ãc AQ mét Ên t−îng rÊt s©u s¾c. Nh−ng lóc ®ã, AQ còng ®∙ quªn
b½ng c¶ c¸i ý nghÜ vÒ "®µn bµ". V¶ l¹i, sau trËn ®ßn trËn chöi ®ã, AQ cho c©u
chuyÖn nh− thÕ còng gäi lµ yªn ®i, vµ c¶m thÊy ch¼ng cã g× ®¸ng lo nghÜ n÷a. Y l¹i
cø ®i gi∙ g¹o nh− th−êng. Gi∙ ®−îc mét chèc, y thÊy bøc, nghØ tay, sÏ cëi ¸o ra.
§ang cëi ¸o th× nghe ngoµi kia cã tiÕng x«n xao. Sinh b×nh AQ vÉn thÝch xem
nh÷ng ®¸m ån µo, tøc th× y lÇn theo tiÕng ån ch¹y ra xem, cø nh− thÕ lÇn mß vµo
tËn nhµ cô Cè. Giêi nh¸ nhem, nh−ng y còng nhËn thÊy trong ®¸m ng−êi tÊp nËp
®ã, cã c¶ bµ cô Cè ®∙ hai ngµy trêi kh«ng cã hét c¬m nµo trong bông, c¶ thÝm B¶y
Tr©u nhµ bªn c¹nh, c¶ hai b¸c TriÖu B¹ch Nh∙n, TriÖu T− ThÇn, hai ng−êi bµ con
chÝnh t«ng víi nhµ cô Cè.
Mî Tó tay d¾t vó Ngß ra khái buång nhµ d−íi, miÖng nãi:
- Nµo, vó cø ra ngoµi nµy, chuyÖn g× mµ lÈn vµo trong buång ®Þnh...
ThÝm B¶y Tr©u ®øng c¹nh còng nãi gom:
- Th× ai ch¶ biÕt u lµ ng−êi ®Ýnh chÝnh? Kh«ng thÓ nh− thÕ mµ l¹i ®Þnh lµm
liÒu!
Vó Ngß chØ nøc në khãc, miÖng lÈm bÈm, ch¼ng ai nghe râ c¸i g× c¶.
AQ nghÜ: "Hõ vui qu¸! Con mÑ go¸ nµy ®Þnh gië c¸i trß g× thÕ nµy?" Råi
ch¹y ®Õn bªn b¸c TriÖu T− ThÇn, cã ý dß xem c©u chuyÖn ®Çu ®u«i thÕ nµo. Bçng
cô Cè TriÖu vïn vôt ch¹y tíi, tay cÇm c¸i ®ßn tre to t−íng. ThÊy ®ßn tre ®ã, AQ sùc
nghÜ ra r»ng: c©u chuyÖn nµy víi trËn ®ßn håi n∙y nhÊt ®Þnh cã dÝnh d¸ng víi nhau.
Quay m×nh l¹i, y tÝnh ch¹y trë vÒ gian nhµ gi∙ g¹o. BÊt ®å chiÕc ®ßn tre ®∙ ch¾n
- 12 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
ngang ®−êng. ThÕ lµ y l¹i quay trë l¹i, ®©m ®Çu ch¹y th¼ng, cè nhiªn lµ lñi ra phÝa
cöa sau. Kh«ng mÊy chèc, y ®∙ vÒ ®Õn ®Òn Thæ Cèc.
Ngåi mét håi, AQ nghe tuång nh− da thÞt cã vÎ rên rîn vµ c¶m thÊy rÐt. Sè lµ
tuy ®∙ sang xu©n nh−ng thêi tiÕt ban ®ªm vÉn cßn lµnh l¹nh, ë trÇn vÉn cßn khã
chÞu. Sùc nghÜ l¹i c¸i manh ¸o céc cßn n»m ë nhµ häc TriÖu, AQ muèn ®i lÊy vÒ,
nh−ng l¹i sî c¸i ®ßn tre cña cËu Tó. Gi÷a lóc Êy, b¸c kh¸n ®∙ tõ ngoµi cöa b−íc
vµo.
- AQ! Con mÑ mµy! C¶ ®Õn ng−êi ë nhµ cô TriÖu mµ mµy còng trªu ghÑo
®−îc , thËt lµ mµy lµm giÆc! Mµy b¸o h¹i tao suèt ®ªm kh«ng nh¾m m¾t ®−îc tý
nµo! Con mÑ mµy!
Råi m¾ng cho mét trµng nh− thÕ, nh− thÕ, v©n v©n...
AQ cè nhiªn kh«ng hÒ c∙i l¹i nöa lêi. Cuèi cïng, v× lµ ban ®ªm, nªn mãn
tiÒn ®−a b¸c kh¸n uèng r−îu còng ph¶i gÊp ®«i lªn, nh÷ng bèn quan. AQ kh«ng cã
mét ®ång tiÒn nµo trong tói ®µnh ph¶i ®em c¸i mò l«ng cõu g¸n cho b¸c kh¸n. Y l¹i
cßn ph¶i ký mét tê cam ®oan, thõa nhËn n¨m kho¶n sau:
1. Ngµy mai, ph¶i ®em mét cÆp nÕn ®á, thø nÆng mét c©n, vµ mét bao nhang
®Õn nhµ cô Cè t¹ téi.
2. AQ ph¶i chÞu hÕt tiÒn phÝ tæn biÖn lÔ trõ "tµ th¾t cæ" cho nhµ hä TriÖu.
3. Tõ nay trë ®i, AQ kh«ng ®−îc bÐn m¶ng ®Õn nhµ hä TriÖu n÷a.
4. NÕu sau nµy vó Ngß cã viÖc g× bÊt tr¾c th× cø nhÌ AQ mµ hái.
5. Kh«ng ®−îc trë l¹i nhµ cô Cè ®ßi tiÒn c«ng gi∙ g¹o vµ xin l¹i c¸i ¸o cßn
bá l¹i h«m tr−íc.
Cè nhiªn, AQ ph¶i nhËn tÊt. Khèn mét nçi, y kh«ng cßn mét ®ång xu nhá.
Còng cßn may lµ ®ang mïa xu©n nªn c¸i mÒn b«ng còng kh«ng cÇn cho l¾m n÷a. Y
bÌn ®em cÇm lÊy hai chôc quan tiÒn ®Ó thi hµnh bÊy nhiªu kho¶n trong tê ®iÒu −íc.
Sau lóc m×nh trÇn trïi trôi phñ phôc tr−íc cô Cè, AQ ra vÒ, vÉn cßn thõa l¹i mét Ýt
tiÒn, nh−ng y còng kh«ng nghÜ ®Õn viÖc chuéc c¸i mò l«ng cõu. Y ®em uèng r−îu
hÕt. Cßn bªn nhµ cô Cè còng kh«ng thÊy nãi g× ®Õn viÖc cóng b¸i g× c¶. BÊy nhiªu
h−¬ng ®Ìn ®Òu cÊt ®i ®Ó khi nµo cô Cè bµ lªn chïa lÔ PhËt sÏ dïng. Cßn tÊm ¸o
r¸ch th× nöa to cÊt ®i ®Ó ®Õn th¸ng t¸m nµy mî Tó ë c÷ dïng lµm t∙ lau n−íc tiÓu
cho em bÐ, vµ nöa nhá, n¸t qu¸ th× dïng ®ãng vµo gãt dÐp cña vó Ngß.
5. VÊn ®Ò sinh kÕ
LÔ b¸i tõ t¹ ë nhµ hä TriÖu xong xu«i, AQ vÒ ®Õn ®Òn Thæ Cèc th× mÆt trêi
®∙ lÆn. Y dÇn dÇn c¶m thÊy h×nh nh− trªn ®êi cã c¸i g× lµ l¹. NghÜ ®i nghÜ l¹i, y
nhËn ra r»ng: nguyªn nh©n cã lÏ chØ v× y ë trÇn. Sùc nhí cßn mét m¶nh ¸o céc kÐp,
y liÒn lÊy kho¸c vµo råi ng¶ l−ng xuèng, cho ®Õn lóc më m¾t ra th× ¸nh mÆt trêi ®∙
chãi läi trªn m¸i t−êng phÝa t©y bªn kia. Y ngåi dËy lÈm bÈm:
- MÑ kiÕp!
ThÕ råi, còng nh− mäi h«m sau khi ngñ dËy, AQ b−íc ra, ®i rong trªn con
®−êng lµng.B©y giê, y kh«ng nghe thÞt buèt nh− lóc ë trÇn n÷a, nh−ng dÇn dÇn y l¹i
- 13 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
cø c¶m thÊy trªn ®êi cã c¸i g× lµ l¹ thËt. Tuång nh− tÊt c¶ bän ®µn bµ con g¸i lµng
Mïi tõ h«m nay trë ®i bçng d−ng ®ua nhau mµ hæ ng−¬i. Cø thÊy mÆt AQ ®©u lµ
chóng nã x« nhau trèn biÖt vµo tËn trong cöa. ThËm chÝ thÝm B¶y Tr©u ®∙ ngãt n¨m
chôc tuæi ®Çu råi còng häc theo ng−êi kh¸c véi vµng lÈn tr¸nh ®i, l¹i cßn hèi h¶ gäi
®øa con g¸i cña thÝm non m−êi mét tuæi ®Çu vµo nèt! AQ lÊy lµm l¹ lïng hÕt søc. Y
nghÜ bông: "C¶ lò chóng nã bçng l¹i ®ua nhau häc ®iÖu bé c¸c c« tiÓu th− råi. MÊy
con ®Ü nµy, râ khÐo!..."
Nh−ng ®Õn nh÷ng ngµy sau, AQ cµng thÊy nhiÒu sù l¹ lïng kh¸c n÷a. Mét lµ,
l∙o chñ qu¸n r−îu nhÊt ®Þnh kh«ng b¸n chÞu cho y n÷a. Hai lµ, l∙o tõ ë ®Òn Thæ
Cèc còng nãi l¶m nh¶m nh− muèn ngá ý thóc giôc y dän ®i chç kh¸c. Ba lµ, kh«ng
nhí râ bao nhiªu ngµy trêi råi, nh−ng ®∙ kh¸ l©u, kh«ng hÒ cã ng−êi nµo gäi y ®i
lµm vÆt n÷a! Cöa hµng r−îu kh«ng b¸n chÞu th× nhÞn ®i còng xong, l∙o tõ muèn
®uæi th× lÇn l÷a cßn cã thÓ ®−îc, chØ cã ®iÒu kh«ng ai gäi ®i lµm th× chÕt ®ãi. §Õn
thÕ nµy th× thËt lµ "mÑ kiÕp"!
AQ kh«ng tµi nµo chÞu næi t×nh c¶nh Êy n÷a. Y ®µnh ph¶i liÒu t×m ®Õn mÊy
nhµ chñ x−a nay vÉn thuª y lµm vÆt ®Ó dß xem t×nh h×nh, chØ trõ nhµ cô Cè hä TriÖu
ra lµ kh«ng d¸m tíi. Nh−ng t×nh h×nh ®∙ ®æi kh¸c. §Õn ®©u lµ y nh− trong nhµ ®∙
thÊy mét l∙o ®µn «ng mÆt mòi hÕt søc kh¶ è b−íc ra xua tay ®uæi nh− ®uæi ¨n mµy:
- Kh«ng cã! Kh«ng cã! §i ®i!
AQ cµng ng¹c nhiªn. Y nghÜ bông: Nh÷ng nhµ nµy x−a nay vÉn cÇn m×nh
lµm thuª, thÕ mµ b©y giê bçng d−ng kh«ng mét ai cã viÖc g× n÷a c¶. NhÊt ®Þnh lµ
cã ®iÒu g× r¾c rèi ®©y chø ch¼ng kh«ng. §Ó ý dß la y míi vì ra r»ng: bän hä cã
c«ng viÖc g× lµ tuyÒn ®i gäi th»ng cu Don. C¸i th»ng cu D lµ mét th»ng nh∙i con,
gÇy gß, èm yÕu. Theo con m¾t AQ th× nã cßn thua c¶ l∙o V−¬ng R©u xåm n÷a
kia!... ThÕ mµ ai ngê chÝnh c¸i th»ng nh∙i con nµy l¹i ®∙ hít ngang b¸t c¬m cña y!
Bëi vËy lÇn nµy y tøc ®iªn lªn h¬n lÇn nµo hÕt. Trong lóc h»m h»m r¶o b−íc, y
bçng gi¬ c¸nh tay lªn, miÖng h¸t:
Ng∙ thñ chÊp (i i i) c−¬ng (i) tiªn t−¬ng (Ø Ø Ø) nØ ®¶! 1
MÊy h«m sau, t×nh cê AQ bçng gÆp th»ng cu D tr−íc bøc t−êng xÕ qua nhµ
cô Cè hä TiÒn. Tôc ng÷ cã c©u:"KÎ thï gÆp mÆt nhau th× m¾t tr«ng thÊy râ m−êi
m−¬i". AQ b−íc tíi, cu D còng dõng ch©n ®øng l¹i.
AQ m¾ng vµ l−êm cu D b»ng mét cÆp m¾t rÊt d÷ tîn, råi nhæ mét b∙i n−íc
bät:
- §å sóc sinh!
- Tí lµ gièng s©u bä, tho¶ d¹ ch−a?
1
Tay cÇm con roi s¾t (tí) s¾p ®¸nh mµy
- 14 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
C©u tr¶ lêi nhón nh−êng cña cu D tr¸i l¹i lµm cho AQ cµng ®iªn tiÕt. Nh−ng
trong tay AQ lóc bÊy giê kh«ng s½n cã mét c©y "roi s¾t" nªn y ®µnh ph¶i vå tíi,
giang c¸nh tay ra nÝu lÊy c¸i ®u«i sam cña cu D. Cu D, mét tay gi÷ chÆt ®u«i sam
cña m×nh, cßn tay kia còng n¾m lÊy ®u«i sam cña AQ. AQ còng ®−a c¸nh tay cßn
r¶nh kia ra gi÷ chÆt lÊy ®u«i sam cña y. So víi AQ ®é tr−íc th× søc vãc cu D thÊm
vµo ®©u, nh−ng gÇn ®©y, ph¶i nhÞn ®ãi, y còng gÇn gß, èm yÕu kh«ng kh¸c g× cu D,
bëi vËy, lùc l−îng hai bªn ®Þch thñ thËt lµ t−¬ng ®−¬ng. Bèn c¸nh tay gi»ng co lÊy
hai c¸i ®Çu, hai l−ng còng ®Òu gß cong h¼n l¹i, in bãng lªn bøc t−êng v«i tr¾ng xo¸
nhµ hä TiÒn thµnh mét ®−êng vßng cung y nh− mét c¸i cÇu vång mµu chµm, l©u cã
®Õn nöa giê ®ång hå lµ Ýt.
Nh÷ng ng−êi ®øng xem h×nh nh− muèn hoµ gi¶i, nãi:
- H¶o lí, H¶o lí!
Mét bän kh¸c còng gµo to lªn:
- H¶o, h¶o!
Kh«ng râ hä cã ý hoµ gi¶i hay lµ khen hay lµ xói giôc. Nh−ng c¶ hai chó ®Òu
kh«ng ai nghe thÊy g× c¶. HÔ AQ tiÕn lªn ba b−íc th× cu D lïi l¹i ba b−íc, Råi c¶
hai ®øng l¹i. Mµ cu D b−íc tíi ba b−íc th× AQ l¹i lïi ba b−íc, råi c¶ hai l¹i ®øng
l¹i. Cã ®é ngãt nöa giê hoÆc gi¶ hai m−¬i phót còng nªn - ë lµng Mïi kh«ng cã
®ång hå reo nªn khã nãi cho ®Ých x¸c - ®Çu hai chó ®Òu bèc h¬i lªn, må h«i tr¸n
®Òu ch¶y ®Çm ®×a... Bçng thÊy AQ bá tay ra. Ngay lóc Êy, cu D còng bá tay ra nèt.
C¶ hai chó cïng mét lóc ®øng th¼ng dËy, cïng mét lóc lïi ra xa, råi c¶ hai lÈn vµo
®¸m ng−êi ®øng xem.
AQ ng¶nh ®Çu l¹i, chöi víi:
- Nhí lÊy nhÐ! Con mÑ mµy!
Cu D còng ng¶nh ®Çu l¹i chöi víi:
- Con mÑ mµy, nhí lÊy nhÐ!
TrËn "long hæ ®Êu" nµy kÕt côc ®¹i kh¸i cã thÓ nãi lµ "bÊt ph©n th¾ng phô".
Kh«ng biÕt kh¸n gi¶ cã ®−îc hµi lßng l¾m kh«ng, bëi v× kh«ng hÒ nghe ai bµn t¸n
g×. Nh−ng vÉn kh«ng mét ai gäi AQ ®i lµm thuª c¶.
Mét h«m, trêi Êm, giã thæi hiu hiu cã khÝ vÞ tiÕt hÌ. ThÕ mµ AQ vÉn rên rîn
rÐt. Tuy vËy, rÐt còng cßn cã thÓ chÞu ®−îc. Khæ nhÊt lµ c¸i bông ®ãi. MÒn b«ng,
mò l«ng cõu, ¸o, kh«ng cßn c¸i nµo n÷a. C¶ c¸i ¸o chÏn b«ng còng b¸n råi. B©y giê
cßn mét c¸i quÇn, ch¶ nhÏ còng cëi nèt hay sao? Cßn nh− c¸i manh ¸o kÐp r¸ch kia
th× ®em biÕu ng−êi ta ®ãng gãt dÐp ho¹ cã kÎ lÊy, chø ®em b¸n th× mét ®ång xu
còng ch¶ ®¾t! §∙ nhiÒu phen, AQ nh÷ng −íc ao b¾t ®−îc chuçi tiÒn con nhµ ai
®¸nh r¬i gi÷a ®−êng, nh−ng ch−a hÒ thÊy chuçi nµo c¶. Còng l¹i nhiÒu phen, y cè ý
nh×n kü c¶ bèn gãc nhµ y ë, may cã thÊy g× ch¨ng, nh−ng bèn gãc nhµ vÉn trèng
kh«ng, cã g× ®©u! AQ bÌn quyÕt chÝ ®i kiÕm ¨n vËy.
Trªn con ®−êng lµng, AQ lang thang ®i kiÕm ¨n. Y nh×n thÊy nh÷ng qu¸n
r−îu, nh÷ng chiÕc b¸nh bao quen thuéc. Nh−ng y ®Òu l¶ng ®i qua, kh«ng nh÷ng
kh«ng dõng c©hn l¹i mµ còng kh«ng cã ý thÌm thuång g× c¶. §iÒu AQ −íc ao b©y
- 15 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
giê kh«ng ph¶i lµ nh÷ng thøc ®ã. Y −íc ao nh÷ng g×, chÝnh y còng kh«ng râ.
Lµng Mïi vèn lµ mét lµng bÐ nhá, ®i ch¶ mÊy chèc lµ cïng lµng. Tr−íc lµng cã
nhiÒu ruéng s©u, tr«ng toµn mét mµy xanh m−ít cña m¹ non. Gi÷a ®ång, mét vµi
chÊm ®en ®en, trßn trßn ®éng ®Ëy: Êy lµ mÊy chó n«ng phu ®ang cÆm côi lµm viÖc.
Nh−ng AQ ®©u nghÜ ®Õn viÖc th−ëng thøc c¸i c¶nh vui vÎ ®ã cña ®ång quª. Y cø
cói ®Çu r¶o b−íc. Y c¶m thÊy c¶nh ®ã kh«ng dÝnh d¸ng g× víi viÖc y ®i kiÕm ¨n c¶.
Mét l¸t sau, y ®Õn chïa TÜnh tu råi.
Xung quanh chïa còng cã mét c¸nh ®ång s©u. MÊy bøc t−êng quÐt v«i tr¾ng
næi h¼n lªn gi÷a c¸nh ®ång xanh th¾m. §¸m ®Êt mÐ sau nhµ chïa, gÇn bøc t−êng
®Êt thÊp lµ mét v−ên rau. AQ do dù mét lóc, nh×n quanh nh×n quÊt mét lóc, kh«ng
thÊy mét ai qua l¹i. Y trÌo t−êng, nÝu lÊy cµnh hµ thñ «. §Êt ®Çu t−êng l¸c ®¸c r∙
xuèng. Ch©n y còng run lËp cËp. Cuèi cïng, y ví ®−îc mét cµnh d©u, phãc ngay
vµo trong v−ên. Trong chïa, gãc nµy rÊt lµ sÇm uÊt. ChØ hiÒm ®iÒu ë ®©y kh«ng cã
r−îu, kh«ng cã b¸nh bao, kh«ng cã mét thøc g× "nhai ®−îc" tÊt c¶. GÇn bøc t−êng
phÝa t©y, cã mét lïm tre, d−íi lïm tre cã nhiÒu bóp m¨ng, khèn nçi bÊy nhiªu
m¨ng l¹i toµn lµ m¨ng ch−a nÊu. Cßn mÊy luèng rau th× thø ®∙ kÕt h¹t, thø ®−¬ng
®©m b«ng thø th× giµ cçi. Cay ®¾ng nh− mét cËu ®å háng thi, AQ chÇm chËm ®i lÇn
ra mÐ tr−íc. NÐt mÆt y bçng hín hë h¼n lªn. Y võa tr«ng thÊy mÊy vång cñ c¶i. Y
ngåi xæm ngay xuèng, nhæ mÊy gèc. Mét c¸i ®Çu trßn trßn bçng lï lï tõ trong cöa
n¸ch, l¹i thôt vµo ngay: râ rµng lµ c« tiÓu. X−a nay, lò tiÓu nµy, AQ xem b»ng r¸c.
Nh−ng ë ®êi còng nªn "nghÜ lïi mét b−íc" cho nªn AQ lËt ®Ët nhæ bèn gèc c¶i,
ng¾t l¸ vÊt ®i råi bäc cñ vµo th©n ¸o. Gi÷a lóc ®ã th× s− bµ võa ë trong chïa ®i ra.
- Nam m« a di ®µ phË...Ë...Ët! AQ mµy, sao l¹i nh¶y vµo v−ên mµ ¨n c¾p cña
nhµ chïa lµm vËy! ¸i chµ! Téi chÕt! ¸i chµ chµ!... Nam m« a di ®µ phËt!
AQ ch©n b−íc, m¾t nh×n, nãi:
- Ai nh¶y vµo v−ên nhæ trém c¶i nhµ bµ? Bao giê nµo
S− bµ chØ vµo th©n ¸o:
- Bao giê n÷a? §Êy kia!...
- §©y lµ cña nhµ bµ ®Êy µ? Bµ gäi lªn xem nã cã th−a kh«ng?...
AQ ch−a nãi xong ®∙ bá ch¹y... Mét con chã ®en to t−íng ë ®©u ch¹y thèc ra
®uåi. Con Mùc nµy vÉn n»m ë ®»ng cöa tr−íc, ch¼ng biÕt v× lÏ g× b©y giê l¹i tãt m∙i
ra tËn sau nµy. Con cho võa ®uæi võa c¾n vµ s¾p ®íp mét miÕng vµo ngang ®ïi AQ.
May sao, tõ th©n ¸o mét cñ c¶i tÐ ra. Mùc ta giËt m×nh mét c¸i, ®øng dõng h¼n l¹i.
Trong lóc Êy, AQ ®∙ trÌo lªn c©y d©u, nh¶y phèc qua t−êng, råi c¶ ng−êi lÉn cñ c¶i
cïng l¨n nhµo ra m¸i ngoµi. Trong v−ên, d−íi gèc c©y d©u, chØ cßn con Mùc ®øng
c¾n ¨ng ¼ng vµ s− bµ ®øng niÖm phËt.
AQ nh÷ng ¸y n¸y lo r»ng c« tiÓu sÏ l¹i th¶ con Mùc ra ®uæi theo. Y lËt ®Ët,
nhÆt mÊy cñ c¶i l¹i råi ®i. Däc ®−êng, y cßn nhÆt thªm mÊy hßn ®¸. Nh−ng kh«ng
thÊy nã ra, y vÊt ®¸, võa ®i, võa gÆm cñ c¶i, võa nghÜ bông "Vïng nµy ngã bé lµm
¨n ch¼ng xong! Ta ®i lªn huyÖn vËy!".
GÆm hÕt ba cñ c¶i, AQ nhÊt quyÕt sÏ lªn huyÖn.
- 16 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
6. Lªn voi xuèng chã
M∙i ®Õn trung thu n¨m Êy, lµng Mïi míi l¹i thÊy bãng AQ... C¶ lµng ng¹c
nhiªn b¶o nhau: AQ ®∙ vÒ! BÊy giê ng−êi ta míi cã kÎ tù hái: l©u nay nã ®i ®©u
nhØ? X−a kia, mçi lÇn lªn huyÖn vÒ, AQ vÉn hín hë chuyÖn trß víi mäi ng−êi.
Nh−ng lÇn nµy, kh«ng thÕ. V× vËy kh«ng ai chó ý ®Õn. DÔ th−êng AQ còng cã thá
thÎ mét vµi c©u víi l∙o tõ ®Òn Thæ Cèc, nh−ng lÖ th−êng ë lµng Mïi, chØ cã nh÷ng
lóc nµo cô Cè hä TriÖu, cô Cè hä TiÒn, hoÆc thÇy Tó TriÖu lªn huyÖn kia th× ng−êi
ta míi coi lµ viÖc quan träng. L∙o T©y gi¶ cßn ch¼ng ai quan t©m n÷a lµ AQ! V×
vËy nªn l∙o tõ còng kh«ng ®ån ®¹i g× vÒ viÖc AQ ®i c¶, thµnh thö trong lµng kh«ng
ai biÕt mèi manh g×.
LÇn nµy AQ ë huyÖn vÒ kh¸c h¼n mÊy lÇn tr−íc. Tr«ng y cã vÎ lµ l¹. Trêi ®∙
nh¸ nhem tèi. Y vµo qu¸n r−îu, cÆp m¾t ng¸i ngñ. Y tíi tr−íc quÇy, n¾n trong l−ng
ra mét tay ®Çy tiÒn ®ång vµ b¹c hµo, xØa ra vµ nãi:
- TiÒn mÆt ®©y nµy, r−îu ®©u ®−a ra ®©y?
Y bËn chiÕc ¸o kÐp míi, l−ng ®eo mét c¸i ruét t−îng nÆng trÜu lµm cho c¸i
th¾t l−ng sµ h¼n xuèng ®»ng tr−íc thµnh mét ®−êng vßng cung. ë lµng Mïi, vÉn cã
c¸i thãi hÔ thÊy ai h¬i cã m¸u mÆt th× thµ kÝnh träng hä mét chót cßn h¬n lµ tá vÎ
khinh bØ. B©y giê, dï biÕt r»ng vÉn lµ AQ ®Êy, nh−ng kh«ng ph¶i nh− th»ng AQ víi
tÊm ¸o r¸ch d¹o tr−íc n÷a. Cæ nh©n cã c©u: "SÜ biÖt tam nhËt, tiÖn ®−¬ng qu¸t môc
t−¬ng ®∙i". V× vËy mµ tõ anh hÇu s¸ng, «ng chñ qu¸n, kh¸ch uèng r−îu cho ®Õn kÎ
qua ®−êng, ®èi víi AQ ai nÊy tù nhiªn ®Òu tá ra võa ngê vùc võa kÝnh träng. B¸c
chñ qu¸n gËt ®Çu lu«n mÊy c¸i råi l¹i trß chuyÖn vån v∙:
- K×a AQ! §∙ vÒ ®Êy µ?
- Võa vÒ xong.
- Ph¸t tµi chø?... ThÕ l©u nay...
- ë trªn huyÖn mµ!
Tin ®ã s¸ng h«m sau ®∙ lan ra kh¾p lµng. C¶ lµng ai còng −íc ao biÕt râ lai
lÞch c¸i tói tiÒn vµ c¸i ¸o kÐp míi cña AQ. Bëi vËy, ngoµi qu¸n r−îu, trong tiÖm trµ
cho ®Õn d−íi hiªn ®×nh, ng−êi ta dÇn dÇn dß la ra c¶. KÕt qu¶ lµ AQ l¹i ®−îc ng−êi
ta kinh sî thªm.
Theo lêi AQ th× l©u nay y lµm c«ng ë nhµ cô Cö. ChØ mét chót ®ã còng ®∙
lµm cho ng−êi nghe lÊy lµm kiªng nÓ råi. Cô Cö vèn lµ hä B¹ch, nh−ng v× c¶ vïng
chØ cã mét cô lµ ®Ëu cö nh©n, nªn kh«ng cÇn ph¶i dïng ch÷ "B¹ch" mµo ®Çu, chØ
gäi lµ cô Cö lµ ai còng hiÓu råi. Lèi x−ng hé nµy ch¼ng ph¶i riªng g× cho lµng Mïi.
Chung quanh vïng nµy cã tr¨m dÆm ®−êng ®Êt, ai còng gäi nh− vËy. §Õn nçi cã
nhiÒu ng−êi yªn trÝ r»ng cô lµ hä Cö tªn Nh©n! Lµm c«ng ë nhµ cô Cö lµ mét ®iÒu
®¸ng träng råi, thÕ mµ AQ cßn nãi: y kh«ng thÝch lµm ®ã n÷a v× c¸i cô Cö nµy thËt
ra còng "mÑ kiÕp chóng nã" l¾m! MÊy ng−êi ®−îc nghe c©u chuyÖn nµy võa tiÕc rÎ
võa kho¸i chÝ. Kho¸i chÝ ë chç AQ kh«ng thÌm lµm viÖc víi cô Cö, mµ tiÕc rÎ lµ
sao l¹i kh«ng lµm.
- 17 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
VÉn theo lêi AQ th× lÇn nµy y trë vÒ lµng tùa hå còng lµ v× y ghÐt bän ng−êi
trªn huyÖn. Th× vÝ dô chóng nã cø gäi c¸i ghÕ dµi kia lµ trµng kû, l¹i nh− lóc r¸n c¸,
chóng nã cø gia vÞ b»ng nh¸nh hµnh. NhÊt lµ c¸i thãi xÊu y võa kh¸m ph¸ ra, tøc lµ
c¸i kiÓu bän ®µn bµ con g¸i lóc chóng nã ®i ®øng −ìn Ño tr«ng ®Õn khã coi. Tuy
vËy, AQ còng nhËn r»ng: trªn huyÖn còng cã nh÷ng ®iÒu ®¸ng phôc. Tøc nh− ë
lµng Mïi ®¸nh bµi th× chØ biÕt ch¬i thø bµi ba m−¬i hai con, vµ chØ cã mét m×nh l∙o
T©y gi¶ lµ biÕt ch¬i "m¹t ch−îc". Mµ trªn huyÖn th× ®øa o¾t con míi n¶y mòi ra
còng ch¬i m¹t ch−îc th¹o råi! Cø ®Ó chó T©y gi¶ ë lµng ®¸nh thö víi mét th»ng
ranh con nµo trªn Êy th× lËp tøc thÊy r»ng ch¶ kh¸c g× "quû sø vµo ®iÖn Diªm
v−¬ng"! C©u chuyÖn nµy nh÷ng kÎ ®−îc nghe ai còng ®Òu lÊy lµm xÊu hæ.
- Nµy, c¸c b¸c ®∙ thÊy chÆt ®Çu ng−êi hay ch−a nhØ? ói chµo! Vui l¾m! GiÕt
tôi c¸ch m¹ng Êy mµ! ói chao chao! Vui, vui qu¸ c¬!
AQ võa nãi võa l¾c l− c¸i ®Çu, n−íc miÕng cø b¾n vµo mÆt b¸c TriÖu T−
ThÇn ®øng tr−íc y. C©u chuyÖn chÆt ®Çu nµy, ai nghe còng ph¶i sên m×nh rën g¸y.
Nh−ng AQ l¹i nh×n quanh quÊt mét håi, bçng giang c¸nh tay ph¶i ra, nh»m vµo c¸i
cæ cß h−¬ng cña l∙o V−¬ng R©u ®ang ®øng nghe ch¨m chó, bæ ngay vµo g¸y
- S...sËt!
L∙o V−¬ng R©u hÕt hån vÝa, nhanh nh− chíp nho¸ng, thôt ngay c¶ ®Çu lÉn
cæ xuèng, trong lóc Êy th× ng−êi nghe ®øng xung quanh võa sî h∙i, võa thÝch thó.
Sau ®ã, cã mÊy ngµy trêi, l∙o V−¬ng R©u vÉn cßn cho¸ng v¸ng c¶ ®Çu ãc, nhÊt
®Þnh kh«ng d¸m l¹i gÇn AQ n÷a; nh÷ng ng−êi kh¸c còng vËy.
Tr−íc con m¾t d©n lµng Mui lóc bÊy giê, ®Þa vÞ AQ dï ch−a cã thÓ nãi r»ng
oai h¬n cô Cè hä TriÖu, nh−ng nãi xÊp xØ th× còng ch¼ng sai bao nhiªu.
Ch¼ng bao l©u, danh tiÕng AQ ®∙ lõng lÉy ®Õn trong chèn khuª phßng lµng
Mïi. Thùc ra, trong lµng Mïi chØ cã hai nhµ cã thÓ gäi lµ cã Khuª phßng; Êy lµ nhµ
hä TriÖu vµ nhµ hä TiÒn. Ngoµi ra, chÝn phÇn m−êi, ch¶ nhµ nµo lµ cã khuª phßng
c¶; nh−ng buång ®µn bµ con g¸i nµo mµ ch¼ng gäi lµ khuª phßng? Cho nªn danh
tiÕng AQ ®ån ®¹i kh¾p khuª phßng còng cho lµ mét sù l¹ ®i! C¸c bµ hÔ gÆp nhau lµ
trÇm trå nh÷ng chuyÖn nh− lµ: thÝm B¶y Tr©u võa mua l¹i cña AQ ®−îc mét chiÕc
quÇn lôa mµu xanh lam, cò mét tý, nh−ng chØ cã chÝn hµo b¹c th«i! L¹i nh− bµ mÑ
b¸c TriÖu B¹ch Nh∙n - mét tin kh¸c nãi chÝnh lµ bµ mÑ b¸c TriÖu T− ThÇn c¬, chê
kiÓm tra l¹i ®∙ - còng mua ®−îc mét c¸i ¸o trÎ con b»ng v¶i sa t©y ®iÒu cßn kh¸
míi, mµ chØ cã ba quan tiÒn, cø chÝn m−¬i hai ®ång ¨n mét quan! ThÕ råi c¸c bµ
ng−êi nµo còng cø mong gÆp AQ, ng−êi thiÕu quÇn lôa th× mong hái quÇn lôa,
ng−êi thiÕu ¸o v¶i sa t©y th× l¨m le mua ¸o v¶i sa t©y. ThÊy AQ kh«ng nh÷ng hä
kh«ng trèn tr¸nh n÷a mµ thËm chÝ l¹i cã nhiÒu lóc AQ ®∙ ®i qua råi, hä cßn ch¹y
theo, gäi ®øng l¹i, hái: "Chó Q nµy, cßn c¸i quÇn lôa nµo n÷a kh«ng? HÕt c¶ råi
µ?... ThÕ, ¸o v¶i t©y ®iÒu còng ®−îc. Cßn ®Êy chø?..."
C©u chuyÖn dÇn dµ tõ chèn khuª phßng vµo ®Õn chèn khuª c¸c. Sè lµ trong
lóc ®¾c ý. thÝm B¶y Tr©u ®∙ xem chiÕc quÇn lôa lªn tr×nh cô Cè bµ hä TriÖu xem
qua. Cô Cè bµ l¹i nãi l¹i víi cô Cè «ng vµ cø khen lÊy khen ®Ó. Ngay tèi h«m Êy,
- 18 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
ngåi tr−íc m©m c¬m, cô Cè «ng th¶o luËn cïng cËu tó, råi cho r»ng: c¸i th»ng AQ
nµy nhÊt ®Þnh lµ cã nh÷ng sù t×nh kh¶ nghi, chóng ta cöa ngâ còng nªn cÈn thËn
mét tÝ. Nh−ng ch¶ biÕt nã cßn cã g× mua ®−îc n÷a hay kh«ng? Cã lÏ còng cßn cã
thø tèt ®Êy. PhÇn th× hiÖn nay cô Cè bµ cßn cÇn mét c¸i ao gi-le thø tèi nh−ng ph¶i
cho rÎ. ThÕ råi, cuéc héi nghÞ gia téc häc TriÖu quyÕt ®Þnh sÏ nhê thÝm B¶y Tr©u
lËp tøc ®i t×m AQ cho ®−îc. Do ®ã, míi cã ngo¹i lÖ thø ba nµy n÷a: tèi h«m Êy
®−îc phÐp chong ®Ìn.
§Üa dÇu v¬i m∙i, v¬i m∙i... AQ vÉn ch−a ®Õn. C¶ nhµ hä triÖu ®Òu ®∙ sèt ruét,
ng¸p lªn ng¸p xuèng. KÎ th× tr¸ch AQ h÷ng hê, ng−êi th× o¸n thÝm B¶y chËm ch¹p.
Cô Cè bµ nh÷ng ng¹i r»ng c©u chuyÖn d¹o mïa xu©n ®é nä cã lÏ lµm cho AQ sî
ph¹m vµo mét ®iÒu kho¶n trong tê cam ®oan mµ kh«ng d¸m ®Õn ch¨ng... Nh−ng cô
Cè «ng b¶o: kh«ng ng¹i, v× chÝnh "ta" truyÒn gäi nã kia mµ! Th× ra, cô Cè «ng lµ
ng−êi cao kiÕn cã kh¸c! Qu¶ nhiªn, mét l¸t sau, AQ cïng thÝm B¶y Tr©u ®∙ ë ngoµi
cöa b−íc vµo. ThÝm B¶y thë hång héc, ch©n b−íc miÖng nãi:
- Chó Êy cø chèi ®©y ®Èy mét kh«ng cã, hai kh«ng cã. Con th× con nãi:
Kh«ng biÕt! Chó cø ®Õn mµ bÈm víi hai cô. Chó Êy cßn nãi:... Con th× con
nãi...
D−íi thÒm, AQ toÐt miÖng ra mét c¸i, gièng nh− c−êi, nh−ng vÉn kh«ng ph¶i
lµ c−êi, råi nãi to:
- Cô ¹!
Cô Cè võa nãi võa b−íc tíi gÇn AQ, ®−a m¾t nh×n y tõ ®Çu ®Õn ch©n:
- AQ nµy, nghe nãi ®é rµy mµy ®i ra ph¸t tµi l¾m ph¶i kh«ng? ThÕ th× tèt, tèt
l¾m. Nµy! µ mµ nghe nãi mµy cßn mét Ýt ®å cò... Cßn bao nhiªu cø ®−a ®©y xem
xem...! Nµy! Kh«ng cã ý g× ®©u... Ch¶ lµ ta cÇn dïng...
- Con võa b¶o thÝm B¶y ®Êy! HÕt c¶ råi.
- HÕt råi kia µ? - Giäng cô nghe nh− thÊt thanh - Sao ®∙ hÕt chãng lµm vËy?
- Ch¶ lµ gÆp chç quen biÕt... V¶ l¹i cã bao c¬ ®©u ¹! Anh em hä giËt hÕt.
- Ch¾c còng cßn mét Ýt chø?
- Giê chØ cßn mét bøc nghi m«n th«i ¹!
Cô Cè bµ lËt ®Ët nãi:
- ThÕ th× ®−a ®Õn cho xem vËy!
Cô Cè «ng vÒ l∙nh ®¹m:
- VËy th× s¸ng mai! Cø ®−a ®Õn ®©y nhÐ. Nµy, AQ nµy, tõ rµy, bÊt cø ®å lÒ
g×, hÔ cã lµ cø ®−a ®Õn ®©y, ta xem tr−íc nhÐ...
CËu Tó nãi:
- §©y kh«ng bao giê tr¶ rÎ ®©u mµ! Nghe ch−a?
Mî Tó véi liÕc nh×n nÐt mÆt AQ xem nã cã chó ý g× ®Õn lêi cËu Tó hay
kh«ng.
Cô Cè bµ nãi:
- Ta cÇn mua mét c¸i ¸o gi-lª.
- 19 -
AQ chÝnh truyÖn
Lç TÊn
AQ miÖng v©ng v©ng d¹ d¹, nh−ng l¹i uÓ o¶i lïi ra vÒ. Còng ch¼ng ai biÕt y
cã nhí cho hay kh«ng, thµnh ra cô Cè «ng còng võa thÊt väng võa bùc m×nh võa lo
ng¹i ®Õn nçi quªn kh«ng ng¸p dµi n÷a. CËu Tó còng bÊt b×nh víi th¸i ®é cña AQ,
nãi:
- C¸i th»ng O¾ng pa tµn nµy, ph¶i coi chõng! Hay lµ gäi l∙o kh¸n ®Õn b¶o
®uæi ®i, kh«ng cho ë trong lµng n÷a lµ h¬n hÕt!
Nh−ng cô Cè «ng cho r»ng kh«ng nªn lµm thÕ, sî nã l¹i thï o¸n l«i th«i. V¶
l¹i, x−a nay nh÷ng ®øa lµm nghÒ Êy ch¶ bao giê chóng nã lµm thãi "gµ quÌ ¨n quÈn
cèi xay", vËy nªn lµng ta ch¼ng ng¹i g× sù ®ã. Cßn nhµ m×nh th× ban ®ªm ngñ cho
tØnh tØnh mét tÝ lµ ®−îc råi.
Nghe bÊy nhiªu lêi nghiªm ®−êng d¹y, cËu Tó rÊt t¸n thµnh, vÞ vËy cËu còng
lËp tøc thñ tiªu ®Ò nghÞ ®em AQ "trôc xuÊt c¶nh ngo¹i". Mét mÆt kh¸c cËu ©n cÇn
dÆn dß thÝm B¶y Tr©u nhÊt thiÕt kh«ng ®Ó cho c©u chuyÖn h«m nay tiÕt lé ra ngoµi.
Nh−ng ngµy h«m sau, lóc thÝm B¶y ®em chiÕc quÇn ®i nhuém ®en th× thÝm l¹i ®em
c¶ nh÷ng chç kh¶ nghe vÒ AQ rªu rao víi mäi ng−êi. May mµ thÝm kh«ng nh¾c
nhë g× ®Õn chuyÖn cËu Tó cã ý "trôc xuÊt" AQ. Nh−ng thÕ còng ®∙ lµ mét ®iÒu bÊt
lîi cho AQ råi! Tr−íc hÕt, b¸c kh¸n t×m ngay vµo nhµ y lÊy qu¸ch bøc nghi m«n. Y
cè biÖn b¹ch r»ng c¸i bøc nghi m«n ®ã cô Cè b¶o ph¶i ®em lªn tr×nh cô xem ®∙,
nh−ng b¸c kh¸n vÉn nhÊt ®Þnh chiÕm lÊy. B¸c l¹i nh©n dÞp nµy vßi thªm mét Ýt "tiÒn
r−îu" hµng th¸ng n÷a. Mét cù thiÖt thßi kh¸c cho AQ lµ tõ h«m Êy vÒ sau, lßng
kÝnh nÓ vµ sî sÖt cña d©n lµng Mïi ®èi víi y còng gi¶m bít nhiÒu. Tuy ch−a d¸m
khinh ra mÆt ®©u, nh−ng xem cã ý ®∙ kh«ng muèn l¹i gÇn y n÷a. Kh«ng muèn gÇn
y kh«ng ph¶i v× sî ®¸nh "sËt" mét c¸i vµo g¸y nh− tr−íc, mµ lµ ng−êi ta chØ 'kÝnh
nhi viÔn chi" n÷a th«i.
Mét bän v« c«ng råi nghÒ l¹i cè ®i dß xÐt vÒ AQ cho ra manh mèi. Th× AQ
còng ch¶ giÊu giÕm g× ai c¶! Y cø ng¹o nghÔ nãi to¹c tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu y ®∙ lµm.
Do ®ã, ng−êi ta míi biÕt y ch¼ng qua chØ lµ mét vai phô kh«ng cã gan trÌo t−êng
mµ còng kh«ng cã gan chui ng¹ch. Y chØ ®øng ë mÐ ngoµi chuyÒn ®å ra mµ th«i.
Vµ, cã mét ®ªm, y võa bª ®−îc mét c¸i gãi, cßn l∙o trïm ®ang chui vµo mét lÇn
n÷a, th× trong nhµ h« ho¸n lªn; thÕ lµ y chuån th¼ng, ngay ®ªm Êy, lËp tøc bá huyÖn
vÒ tuèt lµng Mïi. Råi tõ ®Êy trë ®i, y còng gi¶i nghÖ lu«n nèt. §o¹n tiÓu sö nµy
cµng lµm tai h¹i cho danh gi¸ AQ. Sè lµ x−a nay d©n lµng Mïi cßn gi÷ c¸i th¸i ®é
"kÝnh nhi viÔn chi" víi AQ chØ lµ v× lo y thï h»n. Ai ngê ch¼ng qua y chØ lµ mét
th»ng ¨n trém mµ l¹i kh«ng cã gan ®i ¨n trém n÷a, th× qu¶ thËt kh«ng cã g× ®¸ng
sî.
7. C¸ch m¹ng
Tèi h«m m−êi bèn r¹ng ngµy r»m th¸ng ChÝn niªn hiÖu Tuyªn thèng n¨m
thø ba, tøc lµ h«m AQ b¸n c¸i ruét t−îng cho chó TriÖu B¹ch Nh∙n, vµo håi canh
ba, lóc bèn giê, mét chiÕc thuyÒn v¸n, mui ®en, kh¸ tao ghÐ vµo bÕn tr−íc nhµ cô
TriÖu, gi÷a lóc ®ªm khuya trêi tèi mß mß, d©n lµng ®ang ngñ say, kh«ng ai hay biÕt
- 20 -
- Xem thêm -