Tài liệu ân tích swot của công ty du lịch bà rịa – vũng tàu.

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 LỜI NÓI ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thực hiện đổi mới nền kinh tế của đảng và nhà nước trong những năm qua,hoạt động tiền tệ, tín dụng và ngân hàng đã thực hiện chiến lược đổi mới mạnh mẽ các hoạt động của mình,đạt được những thành tích có ý nghĩa về nhiều mặt. Hệ thống ngân hàng Việt nam đã trải qua một thời kỳ đổi mới tuy chưa dài nhưng đã góp phần kiềm chế và đẩy lùi lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá. Song cơ chế thị trường có sự tác động thường xuyên của quy luật giá trị, quy luật cung cầu và quy luật cạnh tranh. Trong hoàn cảnh hệ thống pháp luật chưa được hoàn chỉnh,quản lý nhà nước kém hiệu quả, chúng ta chưa tích luỹ được bao nhiêu, do đó những vấp váp của các đơn vị kinh doanh là rất khó tránh khỏi, hoạt động của các ngân hàng thương mại cũng trong bối cảnh đó, nhất là chất lượng và hiệu quả của công tác tín dụng còn nhiều hạn chế, đòi hỏi tìm kiếm biện pháp tháo gỡ có hiệu quả cả ở tầm vĩ mô và vi mô. Từ xưa đến nay nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chính trong nền kinh tế nước ta, với hơn 70% dân số sản xuất nông nghiệp, chính vì vậy Đảng ta luôn khẳng định vấn đề phát triển nông nghiệp nông thôn là vấn đề chiến lược hết sức quan trọng, có ý nghĩa to lớn trong công cuộc phát triển kinh tế nước ta, là mục tiêu trước mắt và lâu dài vì khi kinh tế nông nghiệp ổn định sẽ làm tiền đề cho công nghiệp và dịch vụ phát triển. Tuy nhiên một vấn đề đặt ra là muốn phát triển sản xuất thì ngoài các điều kiện con người, đất đai, vật tư thì đòi hỏi người nông dân phải có vốn. Vì vậy việc tạo ra một thị trường vốn để đáp ứng cho nhu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp là một vấn đề cấp thiết. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Quỹ tín dụng nhân dân xã thạch khôi được thành lập nhằm mục đích huy động và cung cấp vốn cho các hộ sản xuất trong xã, trong quá trình hoạt động quỹ tín dụng nhân dân xã thạch khôi đã tổ chức thực hiện tốt chính sách tín dụng của Nhà nước đối với kinh tế hộ sản xuất trên địa bàn xã. Tuy nhiên trước sự chuyển mình mạnh mẽ của mọi thành phần kinh tế thì nhu cầu về vốn cho sản xuất ngày càng nhiều, Vì vậy việc mở rộng và nâng cao chất lượng tín dụng hộ sản xuất đang là vấn đề lớn của Quỹ tín dụng nhân dân xã thạch khôi. Từ thực tế đó tôi đã nghiên cứu đề tài "Mở rộng hoạt động tín dụng tại quỹ tín dụng nhân dân xã Thạch khôi – Huyện gia lộc – Tỉnh Hải Dương " 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: - Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn trong tín dụng về việc cho vay vốn hỗ trợ phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn. - Đánh giá thực trạng hoạt động của Quỹ tín dụng nhân dân xã Thạch khôi trong những năm qua về việc huy động vốn và cho hộ sản xuất vay vốn. - Đề xuất một số giải pháp nhằm mở rộng hoạt động tín dụng và năng cao chất lượng tín dụng tại QTDND Xã Thạch Khôi 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 CHƯƠNG I TÍN DỤNG ĐỐI VỚI NÔNG NGHIỆP VÀ NÔNG THÔN I. BẢN CHẤT CỦA TÍN DỤNG 1. Khái niệm tín dụng Tín dụng là sự chuyển nhượng quyền sử dụng một lượng giá trị nhất định dưới hình thức hiện vật hay tiền tệ trong một thời hạn nhất định từ người sở hữu sang người sử dụng và khi đến hạn người sử dụng phải hoàn trả lại cho người sở hữu với một lượng giá trị lớn hơn. Khoản giá trị dôi ra này được gọi là lợi tức tín dụng. Trong thực tế, hoạt động tín dụng rất phong phú và đa dạng nhưng dù ở bất cứ dạng nào tín dụng cũng luôn là một mối quan hệ kinh tế của nền sản xuất hàng hoá, nó tồn tại và phát triển gắn liền liền với sự tồn tại và phát triển của những quan hệ hàng hoá - tiền tệ. Với nền kinh tế thị trường, quá trình sản xuất và lưu thông ngày càng phát triển, tín dụng thương mại không còn đáp ứng được đòi hỏi về vốn ngày càng lớn, đa dạng và phức tạp của các doanh nghiệp đã là tiền đề để tín dụng đến ngân hàng ra đời, phát triển và trở thành nguồn cung cấp tín dụng chủ yếu cho nền kinh tế. Theo điều 20 luật cá tổ chức tín dụng của Việt Nam thì:"Hoạt động tín dụng là việc tổ chức tín dụng sử dụng nguồn vốn tự có, nguồn vốn huy động để cấp tín dụng" và " cấp tín dụng là việc tổ chức tín dụng thoả thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền với nguyên tắc có hoàn trả bằng các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ khác". 2. Chức năng tín dụng + Chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ theo nguyên tắc có hoàn trả. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Thực hiện chức năng này, tín dụng thu hút đại bộ phận tiền tệ nhàn rỗi trong nền kinh tế và phân phối lại vốn đó dưới hình thức cho vay để bổ sung vốn cho các doanh nghiệp, cá nhân có nhu cầu về vốn nhằm đầu tư cho sản xuất ,kinh doanh và tiêu dùng. Hiện nay vốn tín dụng là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ vốn lưu thông và vốn cố định của các doanh nghiệp. Trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế, tín dụng ngân hàng là hình thức phân phối vốn gián tiếp. + Chức năng tiết kiệm tiền mặt: Trong nền kinh tế thị trường hoạt động tín dụng ngày càng mở rộng và phát triển đa dạng. Từ đó, nó đã thúc đẩy việc mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt và thanh toán bù trừ giữa các đơn vị kinh tế. Điều này sẽ làm giảm được khối lượng giấy bạc trong lưu thông, làm giảm được chi phí lưu thông giấy bạc ngân hàng, đồng thời cho phép nhà nước điều tiết một cách linh hoạt khối lượng tiền tệ nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu tiền tệ cho sản xuất và lưu thông hàng hoá tăng. + Chức năng kiểm soát các hoạt động kinh tế thông qua tiền tệ trong việc thực hiện chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ nhằm phục vụ yêu cầu tái sản xuất, tác dụng có khả năng phản ánh một cách tổng hợp và nhạy bén tình hình hoạt động của nền kinh tế. Do đó, tín dụng còn được coi là một trong những công cụ quan trọng của nhà nước để kiểm soát, thúc đẩy qúa trình thực hiện các chiến lược hoạch định, phát triển kinh tế. Mặt khác trong khi thực hiện chức năng tiết kiệm tiền mặt, gắn liền với việc phát triển hoàn toàn không dùng thương mại trong nền kinh tế, tín dụng có thể phản ánh và kiểm soát quá trình phân phối sản phẩm quốc dân trong nền kinh tế. 3. Vai trò của tín dụng Tín dụng ngân hàng là công cụ tài trợ vốn có hiệu quả 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 + Tín dụng ngân hàng đáp ứng vốn để duy trì quá trình tái sản xuất, đồng thời góp phần đầu tư phát triển kinh tế. + Tín dụng ngân hàng thúc đẩy qúa trình luân chuyển hàng hoá và luân chuyển tiền tệ thông qua việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thực hiện được các cơ hội đầu tư sản xuất kinh doanh của mình. + Tín dụng ngân hàng là công cụ thúc đẩy chế độ hạch toán kinh doanh tăng cường quản lý tài chính, tích luỹ đối với doanh nghiệp Tín dụng ngân hàng là công cụ của nhà nước điều tiêt khối lượng tiền tệ lưu thông trong nền kinh tế. Như chúng ta đã biết khi ngân hàng thương mại thực hiện hành vi cấp tín dụng cho nền kinh tế, cùng với khả năng " tạo tiền" các" bút tệ" sẽ được nhân rộng, tức là đã tạo ra một khả năng cung ứng tiền tệ. Và hiệu ứng ngược lại sẽ xảy ra, khi các ngân hàng thương mại thu hẹp tín dụng chính từ khả năng này tín dụng ngân hàng đã được nhà nước sử dụng như là một công cụ để điều tiết khối lượng tiền tệ lưu thông thông qua hệ thống các chính sách tiền tệ của nhà nước như : Dự trữ bắt buộc, hạn chế tín dụng, lãi suất chiết khấu, công cụ thị trường mở. Tín dụng ngân hàng thoả mãn nhu cầu tiết kiệm và mở rộng đầu tư của nền kinh tế. + Tín dụng ngân hàng thương mại là công cụ giúp nhà nước thực hiện tốt chính sách tiền tệ, đồng thời cũng giúp chính Ngân hàng thương mại có một môi trương kinh doanh tốt với sức mua đồng tiền ổn định sẽ tạo tâm lý an tâm trong dân chúng, từ đó huy động được tối đa các nguồn vốn tiềm tàng trong xã hội, thoả mãn cao nhất nhu cầu vốn mở rộng đầu tư của nền kinh tế .Mặt khác với hoạt động tín dụng, Ngân hàng thương mại trở thành trung gian tài chính . 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tín dụng ngân hàng là hoạt động chủ yếu đem lại lợi nhuận cho ngân hàng thương mại. + Trong kinh doanh tiền tệ của ngân hàng thương mại, tín dụng luôn luôn là khoản mục lớn nhất, thường chiếm trên 70% tài sản có sinh lời của một ngân hàng. Nghiệp vụ tín dụng ngày càng được đa dạng hoá càng làm tăng vai trò của tín dụng trong tổng thể kinh doanh của Ngân hàng thương mại và do đó, thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm phần lớn lợi nhuận, quyết định hiệu quả của hoạt động kinh doanh ngân hàng. II. TÍN DỤNG ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ SẢN XUẤT 1. Đặc điểm hộ sản xuất Hộ sản xuất là mô hình tổ chức đặc biệt mà ở đó các thành viên trong gia đình vừa làm chủ tư liệu sản xuất, vừa trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh và chịu trách nhiệm về toàn bộ kết quả sản xuất kinh doanh của chính hộ mình. Hộ sản xuất có đủ tư cách pháp lý, bình đẳng với mọi thành phần kinh tế khác. Địa điểm sản xuất kinh doanh thường phân tán trên địa bàn rộng, quy mô sản xuất thường nhỏ nên không có được sự gắn kết. Đó có thể là mặt trái của chính sách khoán trong nông nghiệp dẫn đến hiện tượng ruộng đất bị phân chia, mỗi hộ có vài mảnh ở cách xa nhau. Điều đó rất khó khăn để hình thành các khu vực chuyên canh sản xuất các nông sản thực phẩm có tính hàng hoá cao, cũng như nó cản trở việ áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật mới. Sản xuất của hộ không ổn định, vốn luân chuyển chậm, khả năng xảy ra rủi ro cao, hiệu quả thấp, hoạt động mang nặng tính thời vụ, phụ thuộc vào chu kỳ sinh trưởng của từng loại cây, con theo điều kiện tự nhiên của từng vùng lãnh thổ. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trình độ sản xuất của hộ thấp, chủ yếu là sản xuất thủ công, tổ chức sản xuất mang tính tự phát, phạm vi nhỏ. Việc phân công lao động thường bị chi phối bởi tình cảm gia đình, bổn phận, phong tục tập quán địa phương. Hoạt dộng sản xuất kinh doanh của hộ sản xuất là kinh doanh đa dạng: Trồng trọt, chăn nuôi, chế biến và làm các dịch vụ khác. Đây vừa là ưu điểm lại vừa là nhược điểm của kinh tế hộ sản xuất. Nhược điểm là khó khăn trong việc sản xuất chuyên canh, tăng quy mô sản xuất… Ưu điểm là linh hoạt, dễ thích ứng với yêu cầu của thị trường, khai thác tiềm năng tài nguyên, sức lao động ở nông thôn, đa dạng hoá các nguồn trả nợ, phân tán bớt rủi ro, giảm bớt tính thời vụ của các khoản vay. Khả năng tài chính của hộ yếu, tài sản thế chấp có giá trị nhỏ hoặc thiếu giấy tờ pháp lý, tính thanh khoản lại không cao, tài sản thường không làm giấy tờ sở hữu mà chuyển dịch theo phong tục, tập quán tại địa phương, có rất ít ngành nghề có đăng ký kinh doanh… Việc đáp ứng các điều kiện vay vốn như thông lệ trong tín dụng hộ sản xuất là rất khó. 2. Vai trò của tín dụng đối với sự phát triển kinh tế hộ sản xuất Xuất phát từ nhu cầu tiền tệ - tín dụng - thanh toán của nền kinh tế, ngân hàng đã tăng cường tập trung huy động các nguồn lực để đáp ứng nhu cầu về vốn cho mọi thành phần kinh tế, mở rộng sản xuất kinh doanh, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng trong nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đối với Nhà nước, tín dụng ngân hàng là một công cụ đắc lực hữu hiệu trong quản lý kế hoạch hoá nền kinh tế quốc dân. Đối với các doanh nghiệp, các thành phần kinh tế khác trong xã hội, tín dụng ngân hàng là nguồn tài trợ cho sự thiếu hụt về vốn sản xuất kinh doanh. Đặc biệt ngày nay hộ nông dân là một đơn vị kinh tế tự chủ, họ thực sự làm chủ kế hoạch sản xuất - tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của mình. Vốn tín 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dụng ngân hàng đáp ứng bổ sung phần vốn thiếu cho các hộ sản xuất để họ có điều kiện thâm canh tăng năng suất cây trồng, phát triển chăn nuôi mở mang ngành nghề cũng như tăng cường mua sắm trang thiết bị máy móc chi phí cho việc mở rộng quy mô sản xuất, tăng năng suất lao động. Tín dụng ngân hàng là động lực thúc đẩy hộ sản xuất phát triển, nâng cao đời sống, tạo tiền đề cho sự tăng trưởng kinh tế. Cụ thể : Một là: Tín dụng ngân hàng đáp ứng nhu cầu vốn của hộ sản xuất để duy trì quá trình sản xuất, góp phần đầu tư phát triển nền kinh tế. Trong nền kinh tế thị trường, tại một thời điểm nhất định, hiện tượng tạm thời thừa, thiếu vốn thường xuyên xảy ra đối với các tổ chức kinh tế nói chung và đối với hộ sản xuất nông nghiệp nói riêng. Hoạt động tín dụng ngân hàng đối với hộ sản xuất đã góp phần điều hoà vốn trong nền kinh tế quốc dân, đáp ứng nhu cầu về vốn cho hộ sản xuất tạo điều kiện cho quá trinh sản xuất được liên tục, tránh được tình trạng lao động không có việc làm hoặc chỉ có việc làm theo thời vụ. Thực hiện quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn, đưa hộ nông dân vào con đường sản xuất hàng hoá, trong đó hộ nông dân là hạt nhân chuyển giao công nghệ, từ đó không ngừng sản xuất ra nhiều nông sản thực phẩm cho xã hội. Đó là nhiệm vụ cấp bách hàng đầu quyết định năng suất, hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Nhưng thực tiễn hộ nông dân lại thiếu vốn nên họ rất cần tới sự trợ giúp của tín dụng ngân hàng để mở rộng sản xuất. Do tính thời vụ của sản xuất nông nghiệp nên trong thời điểm giao vụ người nông dân chưa có sản phẩm hàng hoá thì chưa có thu nhập. Nhưng họ lại cần vốn để mua vật tư, đầu tư đổi mới kỹ thuật, mua sắm máy móc thiết bị hoặc đầu tư phát triển ngành nghề phụ với khối lượng tiền vốn lớn, nên chủ yếu họ cần tới nguồn tín dụng ngân hàng. 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Trong điều kiện nguồn ngân sách cân đối cho nông nghiệp nông thôn còn hạn chế thì tín dụng ngân hàng đã góp một phần quan trọng trong việc hỗ trợ vốn để các hộ có điều kiện phát huy tiềm năng của mình. Hai là: Tín dụng ngân hàng đẩy nhanh quá trình tận dụng, khai thác, phát triển tiềm năng đất đai và lao động. Do điều kiện kinh tế của mỗi hộ là khác nhau, một số hộ do điều kiện đất đai không đủ cho tất cả các lao động trong gia đình, họ chuyển sang kinh doanh nghề phụ, buôn bán nhỏ, làm nghề thủ công.Trong khi đó một số hộ lại có nhu cầu mở rộng đất đai để canh tác trên quy mô lớn hơn. Tín dụng ngân hàng giúp cá hộ có thể trao đổi, chuyển nhượng để đất nông nghiệp được sử dụng có hiệu quả hơn. Cũng nhờ đồng vốn tín dụng các hộ có điều kiện đầu tư vào máy cầy, máy bừa, máy xay xát, mua phân bón, thuốc trừ sâu để cải tạo đất, làm giàu chất dinh dưỡng cho đất, bảo vệ mùa màng, nhờ đó năng suất sử dụng đất được tăng cao. Trên cùng thửa ruộng họ có thể thâm canh, xen canh, gối vụ, mùa trồng lúa, mùa trồng màu, không cho đất nghỉ, năng suất lao động từ đó tăng lên. Đối với các hộ làm thủ công, vốn tín dụng giúp họ có thể tiến hành sản xuất, biến tre giang nứa thành đồ thủ công mỹ nghệ chất lượng cao, đầu tư vào khai thác đá, gỗ để sản xuất hàng mỹ nghệ, hàng tiêu dùng vốn tín dụng không những giúp cho các tài nguyên được sử dụng hợp lý có hiệu quả mà còn tạo điều kiện để hộ sản xuất có thể cải tạo, bảo vệ trồng mới rừng, phủ xanh đất trồng đồi trọc, khôi phục phát triển tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên rừng. Đồng thời, giải quyết việc làm cho bộ phận lớn lao động dư thừa ở nông thôn, đặc biệt là những thời điểm nông nhàn, người nông dân bị thất nghiệp tạm thời. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Như vậy nhờ có đồng tín dụng, hộ sản xuất đã có điều kiện sử dụng hiệu quả hơn tiềm năng đất đai và con người, tăng cao năng suất, giải quyết việc làm cho người lao động, ổn định cuộc sống. Ba là: Tín dụng ngân hàng giúp các hộ biết hạch toán kinh tế, nâng cao trình độ sản xuất, trình độ quản lý, làm quen với kinh tế thị trường, nền sản xuất hàng hoá hiện đại. Khi tiến hành thực hiện các món cho vay, cán bộ tín dụng phải nắm được toàn bộ tình hình sản xuất kinh doanh của những hộ có nhu cầu vay vốn như : Khả năng lao động, kỹ thuật sản xuất, vốn tự có, tình hình giá cả trên thị trường có liên quan đến sản phẩm mà hộ định sản xuất kinh doanh. Với những nguyên tắc cơ bản của tín dụng ngân hàng là vốn vay phải được hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi đúng hạn. Như vậy tín dụng ngân hàng đã thúc đẩy được việc sử dụng vốn có hiệu quả. Với việc lập phương án, dự án để vay vốn, hộ sản xuất đã biết tính toán, dự toán thu nhập, chi phí, hạch toán kinh doanh. Cũng chính vì phải tính xem làm sao thu nhập trả được vốn vay, lãi vay ngân hàng vừa đảm bảo lợi nhuận cho hộ gia đình, hộ sản xuất sẽ phải tìm hiểu mình cần sản xuất cái gì hiệu quả nhất. Họ bắt đầu nhận thức được rằng cần phải sản xuất những thứ mà thị trường cần chứ không phải những thứ mà hộ có như trước đây. Như vậy, với việc sử dụng đồng vốn ngân hàng có hiệu quả, hộ sản xuất đã dần nâng cao trình độ quản lý, trình độ sản xuất của mình, bắt đầu tiếp cận và hoạt động có hiệu quả trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt, đi dần lên sản xuất hàng hoá hiện đại. Bốn là: Tín dụng ngân hàng tạo điều kiện để khôi phục phát triển ngành nghề truyền thống, du nhập nghề mới tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nhờ có vốn tín dụng, các hộ sản xuất các mặt hàng mang tính đặc sắc, độc đáo của từng địa phương như sản xuất chiếu, nón lá, quạt giấy, miến, bánh đa, bánh giầy…, khôi phục nghề đúc đồng, trạm bạc, khai thác đá để làm tượng, sản xuất sản phẩm mây tre đan, gốm xứ, đồ thủ công mỹ nghệ có giá trị xuất khẩu cao… tạo công ăn việc làm và thu nhập, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân. Năm là: Tín dụng ngân hàng góp phần xây dựng một thị trường tài chính nông thôn lành mạnh, đa dạng ở nông thôn nước ta. Trước đây, ở nông thôn thị trường tài chính chưa phát triển, người nông dân khi cần vốn phải vay tư nhân với lãi suất rất cao, phần đông các hộ chưa hiểu và ngại tiếp cận với ngân hàng. Khi có vốn dư thừa thì họ lại tích trữ hàng hoá, mua vàng, cất tiền trong nhà vì e ngại rủi ro, họ không có điều kiện để đầu tư vào các hoạt động sản xuất kinh doanh khác hoặc cho các hộ cần vốn vay để kiếm lời. Đến nay, bằng sự đổi mới trong hoạt động của mình, hệ thống NHNo & PTNT đã mở rộng hoạt động của mình xuống tận huyện xã, thôn bản, tích cực tuyên truyền phổ biến kiến thức về tín dụng tài chính ngân hàng, cung cấp các dịch vụ đa dạng, thuận tiện đáp ứng mọi nhu cầu của người dân. Hộ sản xuất ngày càng tin tưởng gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng lại có điều kiện huy động khai thác mọi nguồn vốn nhàn dỗi để cung cấp cho các hộ khác phát triển sản xuất. Đồng thời các hộ sản xuất cũng sử dụng tiền vay có hiệu quả hơn, góp phần tích cực trong việc xây dựng nông thôn giàu đẹp. Sáu là: Tín dụng ngân hàng không những thúc đẩy nền kinh tế phát triển mà còn giữ vai trò ổn định chính trị xã hội. Tín dụng ngân hàng góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Vấn đề tạo việc làm cho người lao động là một vấn đề bức xúc của 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 toàn xã hội và nó càng có ý nghĩa với đông đảo người lao động ở nông thôn nước ta hiện nay. Nước ta có trên 70% dân số định cư ở nông thôn với khoảng trên 10 triệu lao động chưa có việc làm ổn định, chiếm khoảng 20% lực lượng lao động và người lao động ở nông thôn mới chỉ sử dụng 40 - 50% quỹ thời gian lao động. Như vậy vấn đề đặt ra là tín dụng ngân hàng cần phải bám sát quy trình sản xuất của nông thôn, phối kết hợp với các ngành chức năng đưa hộ nông dân chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế nông thôn theo hướng kinh tế hộ trang trại để tận dụng được hết tiềm năng lao động và đất đai trong nông thôn. Tín dụng ngân hàng đã tạo việc làm cho người lao động, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống, giảm bớt được những tệ nạn xã hội, tham gia tích cực vào chương trình xoá đói giảm nghèo, làm cho số hộ giàu tăng nhanh, bước đầu góp phần hạn chế sự phân hoá giàu nghèo trong xã hội, giữ vững nền tảng an ninh, ổn định chính trị xã hội. Tín dụng ngân hàng qua 10 năm đổi mới của Đảng đã thực sự trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy, là chỗ dựa của nông dân trong quá trình cùng phát triển. Tóm lại , Tín dụng ngân hàng giữ một vai trò quan trọng và không thể thiếu được trong việc cung ứng vốn, đáp ứng đầy đủ mọi nhu cầu về vốn của hộ sản xuất trong sản xuất kinh doanh giúp họ chủ động về vốn, đảm bảo kế hoạch sản xuất, không ngừng tăng năng suất. Cho vay hộ sản xuất là một định hướng đúng đắn , thực hiện tốt mục tiêu “Xóa đói giảm nghèo, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”. Hơn nữa kinh tế hộ phát triển sẽ kéo theo thị trường vốn được mở rộng, tín dụng ngân hàng sẽ được duy trì và phát triển. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 III. KHÁI NIỆM VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI MỞ RỘNG TÍN DỤNG HỘ SẢN XUẤT 1. Khái niệm mở rộng tín dụng hộ sản xuất Hộ sản xuất là đối tượng khách hàng chính, đông đảo nhất và tiềm năng nhất đối với ngân hàng. Tín dụng hộ sản xuất là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng đối với hộ sản xuất. Mở rộng tín dụng hộ sản xuất là việc đáp ứng nhiều hơn nữa nhu cầu vay vốn nhằm phục vụ cho việc sản xuất kinh doanh của người nông dân. 2. Sự cần thiết phải mở rộng tín dụng hộ sản xuất Ở địa bàn nông thôn, do trình độ dân trí người nông dân còn thấp và một số hạn chế trong chính sách tín dụng của Nhà nước nên nhiều hộ nông dân chưa tiếp cận được với nguồn vốn ngân hàng do đó không có điều kiện để phát triển sản xuất, đời sống người nông dân còn khổ cực. Chính vì vậy việc mở rộng tín dụng hộ sản xuất là vấn đề hết sức quan trọng. Cụ thể : + Đối với hộ sản xuất : Việc mở rộng tín dụng giúp hộ sản xuất đáp ứng nhu cầu vốn cơ bản cho sản xuất, chế biến, lưu thông hàng hoá tạo công ăn việc làm cho người lao động, nâng cao trình độ sản xuất nâng cao năng xuất lao động, góp phần cải thiện đời sống của người nông dân. + Đối với ngân hàng : tín dụng hộ sản xuất tạo ra nguồn thu chủ yếu đối với QTDND. Hộ sản xuất có nhu cầu vốn lớn hơn nữa yêu cầu đòi hỏi của họ không cao vì vậy đây là đối tượng khách hàng đầy tiềm năng để mở rộng và phát triển các hoạt động của ngân hàng. Chính vì vậy mở rộng tín dụng hộ sản xuất là vấn đề cấp thiết được quan tâm. + Đối với nền kinh tế : Việc mở rộng tín dụng hộ sản xuất góp phần thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, xây dựng cơ sở hạ tầng ở nông thôn, cải thiện bộ mặt nông thôn, giải quyết công ăn việc làm nâng cao đời sống, giảm bớt các tệ nạn xã hội, góp phần đảm bảo an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 đồng thời làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá phù hợp với chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước. 3. Các chỉ tiêu đánh giá sự mở rộng tín dụng hộ sản xuất Để đánh giá sự mở rộng tín dụng hộ sản xuất, cần căn cứ vào một số chỉ tiêu: + Doanh số cho vay hộ sản xuất: Phản ánh số vốn ngân hàng đã giải ngân và cấp cho hộ sản xuất vay, chỉ tiêu này càng cao và tăng theo thời gian càng tốt. + Doanh số thu nợ sản xuất: Là số tiền ngân hàng thu về (cả gốc và lãi) khi các khoản cho vay hộ sản xuất đến hạn thanh toán. Nó phản ánh khả năng thu hồi vốn của ngân hàng nên càng cao càng tốt. + Dư nợ hộ sản xuất: Là số tiền mà khách hàng đang còn nợ ngân hàng, nó phải đạt một tỷ trọng nhất định trong tổng dư nợ, chỉ tiêu này càng lớn và năm sau lớn hơn năm trước là tốt. + Số hộ vay: Phản ánh quy mô mở rộng tín dụng hộ sản xuất, càng cao càng tốt. +Số tiền vay trên mỗi hộ: Số tiền vay trên mỗi hộ Doanh số cho vay hộ sản xuất Tổng số hộ sản xuất được vay = Chỉ tiêu này càng lớn càng tốt, phản ánh việc đáp ứng nhu cầu vay vốn của mỗi hộ ngày càng cao. Nhận xét : Các chỉ tiêu trên càng cao và tăng theo thời gian, năm sau lớn hơn năm trước phản ánh sự mở rộng tín dụng hộ sản xuất. Tuy nhiên chúng ta không chỉ quan tâm tới việc mở rộng cho vay hộ sản xuất mà cần phải gắn việc mở rộng với nâng cao chất lượng tín dụng nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động của ngân hàng, quyết định đến sự tồn tại và phát triển của mỗi ngân hàng. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Do vậy, ngoài những chỉ tiêu trên chúng ta cần phải quan tâm tới một số chỉ tiêu khác : Tỷ trọng doanh số cho vay = Doanh số cho vay hộ sản xuất Tổng doanh số cho vay x 100% Chỉ tiêu này phản ánh khả năng mở rộng tín dụng ngân hàng đối với kinh tế hộ sản xuất. Tỷ trọng doanh số thu nợ = Doanh số thu nợ hộ sản xuất Doanh số cho vay hộ sản xuất x 100% Hoạt động tín dụng hộ sản xuất chứa đựng nhiều rủi ro, việc thu hồi gốc và lãi đúng hạn là hết sức quan trọng. Tỷ trọng này càng cao càng tốt. Tỷ lệ nợ quá hạn = Nợ quá hạn trong cho vay hộ sản xuất Tổng dư nợ cho vay hộ sản xuất x 100% Tỷ lệ này càng thấp càng tốt, chứng tỏ hoạt động tín dụng ngân hàng đối với hộ sản xuất có hiệu quả cao. Doanh số thu nợ hộ sản xuất Dư nợ bình quân hộ sản xuất Chỉ tiêu này càng lớn chứng tỏ việc sử dụng vốn vay của hộ sản xuất có Vốn quay vốn tín dụng = hiệu quả. Tỷ trọng vốn vay trung dài hạn = Dư nợ cho vay hộ sản xuất trung dài hạn Tổng dư nợ cho vay hộ sản xuất x 100% Dư nợ cho vay trung dài hạn phải đạt một tỷ trọng nhất định trong tổng dư nợ ( 30% tổng dư nợ) chỉ tiêu này càng lớn càng tốt vì như thế hộ sản 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 xuất mới có điều kiện để cải tạo ruộng đất, mua sắm máy móc, thiết bị mở rộng sản xuất từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngắn hạn. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TẠI QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN XÃ THẠCH KHÔI - HUYỆN GIA LỘC - TỈNH HẢI DƯƠNG. I. TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN 1. Quỹ tín dụng nhân dân ở Việt Nam Quỹ tín dụng nhân dân là một trong những tổ chức của ngân hàng .Nó hoạt động giống như các Ngân hàng thương mại. Nhưng quỹ tín dụng lại là nơi gần gũi với nhân dân hơn cả vì nó được thành lập bởi nhân dân và phục vụ nhân dân đóng tại địa bàn đó, nó là một chi nhánh của quỹ tín dụng trung ương được phân về từng địa bàn để nắm bắt tình hình kinh tế và nhu cầu vay vốn của hộ nông dân và đưa vốn về tận tay người nông dân cần vốn một cách dễ dàng. Quỹ tín dụng có vị thế hoạt động đặc biệt trong lĩnh vực tiền tệ. Có thể coi quỹ tín dụng như một doanh nghiệp có quyền tự chủ về tài chính và phương thức hoạt động. Vốn tự có của quỹ tín dụng là do các thành viên trong hội đồng quản trị tự góp vốn (gọi là cổ phần thường xuyên) để hoạt động, lĩnh vực chủ yếu của quỹ tín dụng là địa bàn xã (tất cả các tổ chức kinh tế đóng tại địa bàn, những cá nhân tập thể làm ăn kinh tế, phát triển ngành nghề, những hộ nông dân chăn nuôi trồng trọt ...). Quỹ tín dụng được quyền kinh doanh tổng hợp và lựa chọn phương án đầu tư . 2. Nguồn vốn và hoạt động cho vay của quỹ tín dụng nhân dân a, Nguồn vốn Nguồn vốn hoạt động của quỹ tín dụng bao gồm : -Vốn điều lệ : Là vốn góp của các thành viên, tối thiểu bằng mức vốn pháp định do thống đốc Ngân hàng nhà nước công bố trong từng thời kỳ, vốn điều lệ gồm có : +Vốn xác lập: Là vốn góp để xác định tư cách thành viên .Mức giá vốn xác định do Đại hội thành viên quyết định, nhưng không dưới mức tối thiểu 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 theo hướng dẫn của Ngân hàng nhà nước (thường là 50 .000đ một thẻ thành viên ). Các thành viên đều góp vốn xác lập như nhau và được hưởng lãi theo kết quả kinh doanh . +Vốn thường xuyên: Là vốn góp của các thành viên để kinh doanh tiền tệ, tín dụng theo hình thức phát hành cổ phiếu có mệnh giá theo Nghị quyết Đại hội thành viên. Chỉ những thành viên đã góp vốn xác lập mới được góp vốn thường xuyên, nhưng mức tối đa không được vượt quá 30% tổng số vốn điều lệ của QTDND (theo luật HTX). Vốn thường xuyên có thể được chuyển nhượng, thừa kế và chia lãi theo kết quả kinh doanh. Các trường hợp rút vốn góp phải do điều lệ QTDND quy định . -Vốn huy động: Là sở hữu của người gửi ,Quỹ tín dụng nhân dân chỉ được phép sử dụng vào mục đích cho vay và có trách nhiệm hoàn trả cả vốn gốc và tiền lãi cho người gửi. Vốn huy động là nguồn vốn tín dụng chủ yếu, tuy nhiên mức độ tuỳ thuộc vào vốn tự có, quy định của pháp lệnh Ngân hàng, Hợp tác xã tín dụng và công ty tài chính hiện nay chỉ cho phép một tổ chức tín dụng huy động không quá 20 lần vốn tự có. Để huy động ngày càng nhiều vốn, QTDND phải có nhiều biện pháp tích cực, vận động sáng tạo nhiều hình thức tiền gửi như: Tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn (ngắn hạn dưới 12 tháng, trung, daì hạn trên 12 tháng ),tiền gửi tiết kiệm . Quỹ tín dung nhân dân muốn huy động được nhiều vốn thì phải trú trọng tạo lập được lòng tin và luôn luôn bảo đảm chi trả đầy đủ, kịp thời theo yêu cầu người gửi. Đề phòng trường hợp thiếu khả năng thanh toán, hệ thống quỹ tín dụng nhân dân thực hiện quy chế lập quỹ an toàn và tham gia bảo hiểm trách nhiệm tiền gửi. Việc điều hành lãi suất tiền gửi ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thu hút vốn huy động, nhưng phải hoà đồng với thị trường 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vốn và bảo đảm cho sử dụng vốn không ứ thừa và luôn tạo điều kiện để giảm lãi suất cho vay. -Vốn đi vay: Là nguồn vốn bổ sung nhằm mở rộng cho vay của Quỹ tín dụng nhân dân .Chỉ khi nào vốn tự có và vốn huy động của Quỹ bị hạn chế, trong khi nhu cầu vay còn nhiều chưa đáp ứng được Quỹ mới đi vay vốn. Khi vay vốn phải tính toán kỹ lưỡng đến tiền vay thực sự cần thiết để không bị ứ đọng vốn, hơn nữa phải lựa chọn loại vốn vay và lãi suất vay hợp lý nhất để đảm bảo kinh doanh cho Quỹ tín dụng. Quỹ có thể tìm vay vốn từ nhiều nguồn vốn như: Vay trong hệ thống qua QTD khu vực, QTD Trung ương, vay các tổ chức tín dụng khác, các tổ chức tài chính, vay Ngân hàng nhà nước ... - Các loại vốn và quỹ khác: Quỹ tín dụng nhân dân có các loại quỹ sau. +Quỹ bù đắp rủi ro, quỹ khấu hao cơ bản tài sản cố định được trích lập từ chi phí theo chế độ quy định . +Quỹ dự trữ chung, quỹ phát triển kỹ thuật nghiệp vụ, quỹ khen thưởng và phúc lợi, quỹ thưởng cho thành viên sử dụng dịch vụ của Quỹ tín dụng nhân dân được trích từ lợi nhuận ròng hàng năm (sau khi trích nộp thuế lợi tức). Quy tín dụng nhân dân là một tổ chức tín dụng do đó trong quá trình hoạt động sẽ phát sinh một số nguồn vốn khác như : +Vốn dịch vụ uỷ thác của các tổ chức kinh tế -xã hội, cá nhân trong và ngoài nước . +Vốn tài trợ của nhà nước, của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước . +Vốn hình thành khi Quỹ làm dịch vụ thanh toán cho khách hàng . +Vốn phát sinh khi thanh lý tài sản ,các khoản lãi chưa chia ...vv 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 b, Hoạt động cho vay của quỹ tín dụng nhân dân Cho vay vốn là nghiệp vụ cơ bản của QTDND. Ngoài việc phải chấp hành nghiêm chỉnh các thể lệ cho vay, thu nợ chung, quy chế cho vay của quỹ tín dụng cơ sở còn đề ra nguyên tắc chỉ cho vay thành viên của quỹ mình. Nguyên tắc đó nhằm quán triệt tinh thần hợp tác xã, tương trợ cộng đồng và tạo thêm khả năng cơ bản giúp an toàn vốn . Tuy nhiên các thành viên của Quỹ tín dụng nhân dân khi vay vốn cũng phải đạt đủ các điều kiện bắt buộc, nhất là về uy tín cá nhân và gia đình; về mục đích vay vốn phải cụ thể chủ yếu là để sản xuất, kinh doanh và cải thiện đời sống; về khả năng trả nợ đúng hạn và chịu trách nhiệm vật chất đối với các khoản vay vốn. Trên tinh thần hợp tác công bằng, văn minh Quỹ tín dụng nhân dân loại trừ các biểu hiện sai trái trong xử lý cho vay thiên vị gia đình, họ tộc và ưu ái quyền chức. Tuỳ khả năng nguồn vốn, Quỹ tín dụng có thể cho vay ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Chú ý đặc biệt trong cho vay là việc xử lý kiên quyết theo quy chế đối với các trường hợp nợ quá hạn và chấp hành nghiêm chỉnh các quy chế an toàn như: không cho vay một người (hoặc tổ chức ) quá 10 % vốn tự có và quỹ dự trữ ; dư nợ của 10 khách vay nhiều nhất không quá 30% tổng dư nợ ... Trong hoạt động cho vay khách hàng phải làm đầy đủ thủ tục hồ sơ vay vốn và cán bộ tín dụng có trách nhiệm hướng dẫn, giải thích đầy đủ, rõ ràng cho khách hàng về điều kiện tín dụng và thủ tục hồ sơ vay vốn ...và cán bộ tín dụng phải có trách nhiệm thẩm định dự án, khả năng chi trả của khách hàng ,nguồn kinh tế của gia đình ...xem có đủ điều kiện để có thể cho vay được không.Khi đó giám đốc mới quyết định ký duyệt cho vay . Để đảm bảo khả năng chi trả và làm dịch vụ thanh toán, các quỹ tín dụng nhân dân đều phải duy trì vốn khả dụng sẵn sàng đáp ứng các nhu cầu chi trả bằng cách duy trì mức tồn tại quỹ tiền mặt hợp lý, gửi tiền vào các tài khoản 20