Tài liệu 6.1 dc hormon tuy

ÑAÏI CÖÔNG Töø 1869 mtieâu hoùa vaø nhoùm teá baøo thöù 2 naèm taäp trung ôû vuøng ñaûo Langerhans coù chöùc naêng khaùc. Sau naøy ngöôøi ta laïi thaáy ñaûo Langerhans laïi chöùa 4 nhoùm teá baøo khaùc nhau, moãi trong soá chuùng laïi toång hôïp vaø tieát ra moät hormon polypepid: insulin ôû teá baøo  (B ) (insulin töø tieáng Latin insula coù nghóa "island“ –ñaûo). oät sinh vieân ngöôøi Ñöùc Paul Langerhans ñaõ phaùt hieän ra raèng tuyeán tuïy Amylin - Paul Langerhans Frederick Grant Banting (14-11- 1891) chöùa 2 nhoùm teá baøo khaùc nhau : Teá baøo nang tieát ra nhöõng enzym glucagon ôû teá baøo  ( A ) , somatostatin ôû teá baøo  (D ) pancreatic polypeptid ôû teá baøo P hay F. Teá baøo  chieám 60- 80 % teá baøo ñaûo Langerhans. Charles Herbert Best John James Richard Macleod 1 LÒCH SÖÛ TÌM INSULIN 1869 Paul Langerhans tìm ra ñaûo Langerhans treân tuyeán tuïy 1889 Oskar Minkowski vaø Joseph Von Merting thaáy dòch chieát töø tuïy choù öùc cheá trieäu chöùng töông töï ñaùi ñöôøng. 1900 Gurg Ludwig Zuetzer moät baùc só noäi khoa ñaõ duøng dòch chieát tuïy trò cho moät beänh nhaân ñaùi ñöôøng naëng vaø töông töï naêm Gln Glu Val Ile Gly 5 4 3 2 1 S S CYS CYS Thr 6 7 8 1911 L. Scott cuõng duøng dòch chieát coàn tuïy ñieàu trò ñaùi ñöôøng treân choù keát quaû ñaùng khích leä. Ser Ile 9 11 Chaeles H Best ñaõ giaûi quyeát thaønh coâng baèng caùch thaét tuyeán tuïy ngoãng. Leonard Thomson 14 tuoåi Ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc ñieàu trò baèng dòch chieát cuûa Banting laø Leonard Thomson 14 tuoåi vôùi löôïng ñöôøng trong maùu laø 5g/ l 1955 môi ñöôïc xaùc ñònh caáu truùc ( Sanger ). CYS Gly 7 8 Leu His 6 5 Ser 9 10 Gln 4 His Leu 11 Asn 3 12 13 Phe Val 2 Glu Val 13 Tyr 14 CYS Tyr 21 20 19S Leu H Phe Tyr 25 26 Tyr Leu 16 Glu Asn 18 17 S Leu Val 17 18 19 Phe Gly Arg Glu 24 23 22 21 15 1 Gln 15 Asn Ala 14 Leu Ser 12 HO S 1921 Frederick G. Banting (Canada ) thaáy raèng teá baøo ñaûo tieát ra insulin nhöng hormon naøy bò phaân huûy trong quaù trình chieát CYS 10 S 1916-1920 Nicolas Paulesco thaáy raèng khi tieâm dòch chieát tuïy thì löôïng ñöôøng vaø keton trong nöôùc tieåu giaûm H 16 Thr Pro Lys 27 28 29 CYS Gly 20 Ala OH 30 SINH TOÅNG HÔÏP INSULIN NH2 Phe Asn Gly Val Leu CYS Gly Lys Leu Pro Gln Leu Ser Gly Leu Ala CHUOÃI C Ala Gly Pro Arg Gly Gly Gly 64 65 PROINSULIN INSULIN Glu Val Glu Ala Leu Tyr Leu Val Gln CYS CYS Thr CYS Gly CUÛA INSULIN Glu Val Leu LIEÂN QUAN GIÖÕA CAÁU TRUÙC VAØ HOAÏT TÍNH Leu Ile His Glu Leu Gln Gly Ser Gly Ser Gln His HOOC Ser CHUOÃI A Ile CYS Leu Ser Leu Tyr Glu Asn Glu Thr Arg Glu Arg Gly Phe Tyr Thr Pro Lys Arg 31 Glu insulin ñoàng thôøi cuõng phuï thuoäc caáu truùc cuûa caùc chuoãi ñôn. Ñieàu naøy lieân quan tôùi caùc vò trí seõ lieân keát vôùi receptor. Moät soá vò trí ñaõ ñöôïc xaùc Leu Asp Glu Ala Hoaït tính sinh hoïc cuûa insulin phuï thuoäc vaøo caáu truùc khoâng gian cuûa Gln Gly Val Gln CYS Tyr Asn Val ñònh laø: Chuoãi A : 1-Gly ; 4- Glu; 5-Gln ; 19- Tyr; 21- Asn Chuoãi B : 12- Val ; 16- Tyr ; 24- phe ; 26 - Tyr CHUOÃI B 32 2 CHUOÃI PEPTID CUÛA INSULIN MOÄT SOÁ ÑOÄNG VAÄT Loaøi Chuoãi A 1 8 9 10 1 Ser Ser Ser gly lle Phe lle Phe Val Phe Val Phe ÑIEÀU CHEÁ INSULIN ÑIEÀU CHEÁ INSU;IN Chuoãi B 29 30 Lys Lys Lys Lys Thr Ala Ala Ala Tröôùc kia insulin chuû yeáu ñöôïc chieát töø tuïy gia suùc baèng alcol trong moâi tröôøng acid. Loaïi taïp chaát vaø coâ ñaëc dòch chieát roài keát tuûa insulin baèng NaCl ôû pH acid. Tinh cheá nhieàu laàn. Töø 300 kg tuïy coù theå thu 8 -9g insulin Ngöôøi Lôïn Boø Cöøu gly gly gly gly Thr Thr Ala Ala tinh khieát. A A Hieän nay ngöôøi ta ñaõ toång hôïp toaøn phaàn insulin nhöng giaù thaønh quaù cao. B E. Coli B insulin lôïn chæ khaùc insulin ngöôøi ôû acid amin cuoái chuoãi alanin thay vì threonin, do ñoù insulin lôïn laø nguyeân lieäu toát nhaát ñeå toång hôïp insulin ngöôøi. Tính chaát ÑIEÀU CHEÁ INSULIN Boät traéng hay gaàn nhö traéng. Thöïc teá khoâng tan trong nöôùc, cloroform, ether, tan trong acid voâ cô vaø trong kieàm bò phaân huûy. Kieåm nghieäm -Ñònh tính Saéc kyù loûng cao aùp, UV. E. Coli A B C A B C -Thöû tinh khieát. Keõm toaøn phaàn: khoâng quaù 0,5% taêng soá ribosom. ÔÛ gan aûnh höôûng chuû yeáu laø treân söï sao cheùp coøn treân cô tim insulin laøm giaûm söï giaùng phaân protein. Chuyeån hoùa lipid: Insulin öùc cheá toång hôïp AMP voøng daãn ñeán giaûm söï giaûi phoùng acid beùo töø moâ môõ ( antilipolytic ). Insulin laøm giaûm söï cung caáp glycerol ôû gan. Nhö vaäy insulin laøm taêng acid beùo ôû gan. ñöôøng huyeát cuûa moät con thoû naëng 2 kg luùc ñoùi xuoáng coøn 0,45%o. 1mg insulin baèng 22 UI. C caùc teá baøo. ÔÛ cô xöông insulin chuû yeáu kích thích söï toång hôïp protein vaø -Ñònh löôïng Insulin thöôøng ñöôïc tính baèng ñôn vò quoác teá (UI):Ñoù laø löôïng insulin caàn thieát laøm haï B Chuyeån hoùa protein: Insulin aûnh höôûng treân söï toång hôïp protein ôû ribosom Tro sulfat, giaûm khoái löôïng do saáy khoâ , chí nhieät toá Saéc kyù loûng cao aùp A TAÙC DUÏNG DÖÔÏC LYÙ INSULIN Chuyeån hoùa hydratcarbon : ÔÛ gan insulin öùc cheá AMP voøng daãn tôùi giaûm hoaït tính glycogen phosphorylase vaø taêng hoaït tính glycogen synthetase töø ñoù insulin giaùn tieáp taêng söï toång hôïp glycogen töø glucose. Ngoaøi ra insulin coøn taêng söû duïng glucose ôû caùc teá baøo 3 CHUYEÅN HOÙA GLUCID VAØ BEÄNH TIEÅU ÑÖÔØNG glucose Ins . ins Glycogen CH2OH O OH CH2OH O OH CH2OH O OH O O Glycogen synthase HO CH2 O OH OH HO CH2OH O OH O O HO Glucose O O HO CH2 Glycogenphospho O OH OH OH -rylase Insulin CH2OH O OH O O O P OH HO HO P OH HO OH OH Glycogen Glucose -6-phosphat glu O2 O2 O2 INS ins. Acid oxaloacetic Acid beùo ins. Protein CHU TRÌNH KREBB CO2 + H2O + naêng löôïng Theo WHO Beänh tieåu ñöôøng laø löôïng ñöôøng luùc ñoùi > 7,0mmol/l ( 126mg/dl) khi Keânh Calci xeùt nghieäm hôn 2 laàn hoaëc xeùt nghieäm baát kyù thôøi ñieåm naøo cuõng >11mmol/l Phaân loaïi ATP INS Acid amin ins. Ñònh nghóa Ca++ glu ins. BEÄNH TIEÅU ÑÖÔØNG ÑIEÀU HOØA INSULIN glu Acid piruvic O O OH Insulin cAMP Glucose 6P ADP Söï thieáu huït Insulin tieát ra töø teá baøo  cuûa ñaûo Langerhans cuûa tuyeán tuïy. ( tieåu TÌNH HÌNH BEÄNH TIEÅU ÑÖÔØNG Hieän treân theá giôùi öôùc löôïng coù hôn 190 trieäu ngöôøi maéc beänh tieåu ñöôøng vaø soá naøy tieáp tuïc taêng leân. Öôùc tính ñeán naêm 2010, treân theá giôùi coù 221 trieäu ngöôøi maéc beänh tieåu ñöôøng. Naêm 2025 seõ leân tôùi 330 trieäu ngöôøi (gaàn 6% daân soá toaøn caàu). Tyû leä beänh taêng leân ôû caùc nöôùc phaùt trieån laø 42%, nhöng ôû caùc nöôùc ñang ñöôøng type I phaùt trieån (nhö Vieät Nam) seõ laø 170% - Söï maát nhaäy caûm cuûa caùc receptor cuûa insulin ( tieåu ñöôøng type II) ôû Vieät Nam ñaùi thaùo ñöôøng laø moät trong 4 caên beänh coù toác ñoä phaùt trieån nhanh nhaát sau ung thö, tim maïch, beùo phì. Hieän Vieät Nam coù 5 trieäu ngöôøi bò ñaùi thaùo INS ñöôøng, trong ñoù coù tôùi 65% ngöôøi beänh khoâng bieát mình maéc beänh. Vôùi tæ leä taêng soá ngöôøi bò beänh haèng naêm töø 8% - 10%, VN trôû thaønh quoác gia coù tæ leä taêng ñaùi Tuùi döï tröõ thaùo ñöôøng nhanh nhaát theá giôùi. Ngaøy Theá giôùi phoøng choáng beänh ñaùi thaùo ñöôøng laø ngaøy 14-11. 4 BEÄNH TIEÅU ÑÖÔØNG MOÄT SOÁ YEÁU TOÁ DAÃN ÑEÁN BEÄNH TIEÅU ÑÖÔØNG Ñaùi thaùo ñöôøng type I coù cô cheá töï mieãn dòch maø nguoàn goác laø caùc khaùng theå Nguyeân nhaân tyû leä tieåu ñöôøng taêng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån -"gien tieát kieäm" (thrifty gene). töø ngaøn ñôøi qua nhöõng daân toäc soáng trong ñieàu kieän coù nguoàn thöïc phaåm eo heïp, ñeå toàn taïi ñöôïc cô theå ñaõ choïn loïc "gien tieát kieäm" cho pheùp cô theå taïo ra nhieàu ñöôøng vaø chaát beùo töø nguoàn thöïc phaåm ngheøo naøn ñoù. Giôø ñaây khi ñieàu kieän soáng thay ñoåi quaù nhanh, thöïc phaåm luoân coù saün, nhöng gien tieát kieäm vaãn tieáp tuïc hoaït ñoäng, heä quaû laø ngöôøi ta raát deã maéc chöùng taêng ñöôøng maùu, taêng môõ maùu khi caân naëng chæ taêng leân chuùt choáng teá baøo beta coù ôû 75% toång soá tröôøng hôïp bò tieåu ñöôøng type I so vôùi 0,5 Bieán chöùng cuûa beänh tieåu ñöôøng coù lieân quan ñeán beänh lyù maïch maùu, tôùi 2,0% bình thöôøng Beùo phì laø yeáu toá chính tham gia vaøo söï maát nhaïy caûm vôùi insulin, vôùi gaàn 90% thöôøng laø caùc maïch maùu nhoû nhö maét, thaän, thaàn kinh ( beänh lyù maïch maùu soá ngöôøi bò tieåu ñöôøng type II beùo phì. Thuû phaïm laø moät loãi cuûa gien ENPP1gaây roái loaïn quaù trình haáp thuï naêng löôïng vaø haïn cheá hoaït ñoäng cuûa insulin Nguyeân nhaân di truyeàn: Tieåu ñöôøng type I vaø II khaùc nhau veà baûn chaát di truyeàn. phaân tích khaùng nguyeân HLA ôû beänh nhaân tieåu ñöôøng type I cho thaáy sau chieán tranh theá giôùi thöù 2 coù hieän tuôïng sinh ñeû buøng phaùt “baby boom", lieân keát vôùi HLA-DR3, HLA-DW3, HLA-DR4, HLA-B8 , HLA-B15 döông tính roõ, vaø lieân ñieàu kieän thöïc phaåm luùc naøy coøn khan hieám do vaäy ngöôøi sinh ra luùc naøy coù keát vôùi HLA-B and HLA-DR aâm tính, lieân quan naøy khoâng thaáy ôû nhöõng beänh caân naëng luùc ñeû thaáp, tyû leä suy dinh döôõng cao khieán cho moâ tuïy vaø môõ thieåu nhaân tieåu ñöôøng type II saûn, nhöõng ngöôøi naøy raát deã maéc beänh tieåu ñöôøng, taêng môõ maùu... khi tröôûng Cheá ñoä aên giaøu carbohydrat ngheøo chaát xô ñöôïc tin laø gaây ra tieåu ñöôøng thaønh trong ñieàu kieän cuoäc soáng vaät chaát thuaän lôïi hôn. Cai söõa sôùm vaø tieáp xuùc vôùi söõa boø: Caùc nghieân cöùu ñaõ cho nhöõng baèng chöùng vöõng chaéc cho thaáy vieäc tieáp xuùc vôùi moät protein trong söõa boø (boø Tình traïng thöøa thöïc phaåm vaø thieáu vaän ñoäng Tuoåi thoï taêng theâm laøm gia taêng soá ngöôøi ôû löùa tuoåi nguy hieåm (>55 –60 tuoåi).- albumin peptide) cuûa treû môùi sinh coù theå laøm phaùt ñoäng quaù trình töï mieãn vaø heä nhoû), vaø caùc maïh maùu lôùn ôû tim. tieåu ñöôøng laøm gia taêng xô vöõa ñoäng maïch ôû nhöõng maïch maùu lôùn, aûnh höôûng ñeán maïch vaønh tim, ñoät quò , ñau ôû phaàn xa cuûa chi do thieáu maùu nuoâi Bieán chöùng thaàn kinh 44% Bieán chöùng veà thaän 71% Bieán chöùng maét 8% Taêng söï xuaát hieän vaø möùc ñoä traàm troïng caùc bệnh tim maïch: Taêng 1,8 laàn nguy cô beänh maïch vaønh; 2,4 laàn tai bieán maïch naõo; 4,5 laàn vieâm taéc ñoäng maïch chi döôùi. Theo thoáng keâ, laø nguyeân nhaân töû vong cuûa 3/4 soá beänh nhaân tieåu ñöôøng tuoåi ngoaøi boán möôi . quaû laø ñaùi thaùo ñöôøng type I Khi thieáu ñöôøng teá baøo seõ ñoát chaùy chaát beùo vaø keát quaû seõ laøm taêng Trong cô cheá beänh sinh cuûa ÑTÑ typ 2 coù 3 yeáu toá chính, ñoù laø: ceton vaø acid trong maùu. Taêng saûn xuaát ñöôøng ôû gan 1- Haï ñöôøng maùu Giaûm tieát insulin ôû tuïy 2- Taêng vieäc söû duïng ñöôøng ôû teá baøo Acid beùo Glucose Glucose -6-Phosphat Acyl-CoA (3-KAT) chu trÌnh Krebb Teá baøo Tình traïng khaùng insulin ngoaïi vi xaûy ra chuû yeáu ôû gan, cô pyruvat Tình traïng khaùng insulin ngoaïi vi vaø giaûm tieát insulin cuûa teá baøo  tuïy laø nhöõng baát thöôøng sôùm vaø tieân phaùt, nhöng taêng toång hôïp ñöôøng ôû gan laø söï xuaát hieän muoän Acetyl-CoA ATP ADP E Ceton CO 2+ H2+Oacid vaø thöù phaùt. Veà ñeâm noàng ñoä insulin maùu ôû möùc thaáp nhaát do ñoù saûn xuaát ñöôøng cuûa gan taêng maïnh vaø ñaëc bieät quan troïng. Vì vaäy, giaûm saûn xuaát ñöôøng ôû gan ban ñeâm coù tính chaát quyeát ñònh ñeå caûi thieän vieäc kieåm soaùt glucose maùu ôû beänh nhaân Gaây nhieãm acid ÑTÑ typ 2 nhieãm ceton 5 Söû duïng insulin trong ñieàu trò ñaùi ñöôøng CAÙC DAÏNG DUØNG CUÛA INSULIN Teân haït (m) Kích thöôùc taùc duïng thaønh phaàn (giôø) pH thôøi gian taùc duïng -Tieåu ñöôøng laø beänh maõn tính, khoâng theå chöõa khoûi hoaøn toaøn neân phaûi duøng thuoác - insulin caàn kieåm tra kyõ tình traïng beänh ñeå choïn phaùc ñoà ñieàu trò thích hôïp. - caàn theo doõi cuûa baùc só thöôøng xuyeân kieåm tra löôïng ñöôøng trong maùu. Insulin tieâm raát nhanh insulin + ZnCl2 hoãn dòch insulin 10-40 nhanh 2,5 - 3,5 insulin+ZnCl2 + ñeäm 7,2- 7,5 5-7 - Phaûi duøng thuoác ñeàu ñaën vaø ñuùng lieàu. 12 -Khoâng neân ñoåi loaïi insulin ñang söû duïng. Taùc duïng phuï keõm nhanh hoãn dòch insulin keõm 2 18-24 Tyû leä ñöôøng thaáp: thay ñoåi thò giaùc, da tím taùi, laïnh, aåm, nguû gaø, ñoùi coàn caøo, thôû nhanh, ñau ñaàu, kích thích, lo aâu, run, meät moûi, insulin+ZnCl2 + ñeäm 7,2- 7,5 24-36 Tyû leä ñöôøng cao: Ñi tieåu nhieàu , choùng maët, khoâ mieäng, khoâ da, chaùn aên, buoàn noân ñau buïng. insulin+ZnCl2 +globin 3,4-3,8 24 - 36 trung bình insulin+ZnCl2 + ñeäm 7,2- 7,5 (70%) hoãn dòch insulin chaäm keõm chaäm Insulin coù theå gaây dò öùng. Globin insulin keõm tieâm Protamin insulin 30 Töông taùc thuoác Moät soá thuoác taêng taùc duïng haï ñöôøng huyeát cuûa insulin: alcol, caùc thuoác haï huyeát aùp öùc cheá men chuyeån trung bình protamin+insulin+ Zn 7,1-7,4 Moät soá thuoác giaûm taùc duïng insulin: thuoác lôïi tieåu, corticoid, glucagon, phenyltoin... LIEÂN QUAN GIÖÕA CAÁU TRUÙC VAØ TAÙC DUÏNG ÑAÏI CÖÔNG ÑIEÀU CHEÁ Ñeå ñieàu trò ñaùi ñöôøng ngöôøi ta söû duïng Insulin. Tuy nhieân khi söû duïng Insulin coù theå gaëp nhieàu khoù khaên: O H2N -Insulin ñoäc -Chæ coù daïng tieâm R - Giaù thaønh cao SO2 NH CO NH R' R' coù tính thaân daàu vaø coù taùc duïng toái ña khi maïch coù töø 3 ñeán 6 C. Naêm 1942 Janbon (Phaùp ) khi nghieân cöùu cuûa 2- sulfanilamido - 5 isopropyl-1,3,4 thiodiazol thì thaáy chaát naøy laøm haï ñöôøng huyeát: R ñoùng vai troø trong vieäc quyeát ñònh thôøi gian taùc duïng cuûa thuoác SO2 N SO2 NH NH2 O NH2 R SO 2 NH C R SO 2 NH C NH2 O NH2 +RCl R SO2 NH C NH R' Neáu thay theá R' baèng nhaân thôm thì ñoäc tính taêng. CH3 S NH SO2 O Do ñoù chæ söû duïng Insulin khi thaät caàn thieát. Hieän nay ngöôøi ta tìm nhöõng chaát thay theá Insulin trong soá ñoù coù caùc sulfamid. Tuy nhieân caùc chaát tìm ra khoâng theå thay theá hoaøn toaøn Insulin vaø chæ duøng khi tuyeán tuïy coøn tieát ra Insulin. H2N R C CH CH3 N CO NH C4H9 6 Taùc duïng phuï TAÙC DUÏNG DÖÔÏC LYÙ SULFONYLURE -Kích thích tuyeán tuïy taêng tieát Insulin, ñoàng thôøi noù cuõng taùc duïng treân heä adrenergic kieåm soaùt söï tieát Insulin, öùc cheá söï giaûi phoùng catecholamin. -öùc cheá söï tieát glucagon -taêng hoaït tính caùc receptor cuûa insulin. Do ñoù chæ coù taùc duïng treân ñaùi ñöôøng type II. Cô cheá chöa hoaøn toaøn roõ raøng nhöng ngöôøi ta thaáy caùc sulfamid laøm giaûm lieân keát giöõa Insulin vôùi teá baøo tuyeán tuïy. -Sulfonylure cuõng laøm taêng insulin nhôø öùc cheá söï chuyeån hoùa hormon ôû gan. Trong nhöõng thaùng ñaàu, löôïng insulin trong huyeát töông taêng nhanh vaø ñaùp öùng cuûa in sulin treân chuyeån hoùa glucose cuõng taêng. Khi ñieàu trò laâu daøi, löôïng insulin löu thoâng giaûm, nhöng löôïng glucose vaãn ñöôïc duy trì. Chöa coù söï giaûi thích chính xaùc veà ñieàu naøy -Taát caû caùc sulfonylure coù taùc duïng töông töï nhau chæ khaùc nhau veà toác ñoä haáp thu. Taùc duïng phuï cuûa sulfonylure Khoaûng 4% beänh nhaân duøng sulfonylure theá heä 1 vaø ít hôn moät chuùt ñoái vôùi theá heä 2. Sulfonylure coù theå gaây haï ñöôøng huyeát coù theå daãn ñeán hoân meâ.. sulfonylure gaây buoàn noân, noân, vaøng da, thieáu maùu baát saûn. tan huyeát, caùc phaûn öùng taêng nhaäy caûm, phaûn öùng da. Khoaûng 10% - 15% beänh nhaân duøng clorpropamid, xuaát hieän nhöõng phaûn öùng vôùi alcol töông töï disulfiram. Sulfonylure, clorpropamid coù theå gaây haï Natri huyeát. Taùc duïng phuï naøy xuaát hieän treân khoaûng 5% beänh nhaân vaø ít hôn ñoái vôùi glyburid vaø glipizid. Chæ ñònh Sulfonylure ñöôïc duøng cho beänh nhaân ñaùi ñöôøng. Nhöõng beänh nhaân ñaùi ñöôøng type II (duøng < 40 UI insulin/ ngaøy ) ñaùp öùng toát vôùi sulfonylure, thöôøng laø nhöõng ngöôøi treân 40 tuoåi. H3C CONH(CH3)3 SO2NHCONH Teân khaùc: Glibenese , Glucotrol, Mindiab, Minidiab, Ozidia C21H27N5O4S Teân khoa hoïc: 1-cyclohexyl-3-[[ pcarboxamido) ethyl]phenyl] sulfonyl] ure p.t.l. 445,55 [2-(5-methylpyrazin Choáng chæ ñònh Ñaí ñöôøng type I phuï nöõ coù thai, beänh gan, thaän Tính chaát boät keát tinh traéng ít tan trong aceton, khoâng tan trong ethanol phaân huûy bôûi dung dòch KOH loaõng. Nhieät ñoä noùng chaûy. 208-209oC, Kieåm nghieäm Ñònh tính. Saéc kyù lôùp moûng, UV, IR Hoøa tan 50mg cheá phaåm vaø 5ml dioxan theâm 1ml dung dòch 5g/l fluorodinitrobenzen ñun soâi trong 2-3 phuùt maøu vaøng xuaát hieän. Thöû tinh khieát. Taïp chaát höõu cô, kim loaïi naëng, giaûm khoái löôïng do saáy khoâ, tro sulfat Ñònh löôïng. Hoøa tan 0,4g cheá phaåm trong 50ml dimethylformamid theâm 0,2ml dung dòch quinaldin ñoû. Chuaån ñoä baèng dung dòch lithium methoxid ñeán khi chuyeån töø ñoû sang khoâng maøu Taùc duïng döôïc löïc Taùc duïng. maïnh hôn tolbutamid 100 laàn . Glipizid ñöôïc pheùp söû duïng 1984. Taùc duïng phuï. haï ñöôøng huyeát, noåi maån da. Buoàn noân, oùi möûa, vaøng da. Maát baïch caàu, thieáu maùu baát saûn Chæ ñònh Trò ñaùi ñöôøng khoâng phuï thuoäc Insulin Daïng duøng Vieân 5mg Lieàu duøng Khôûi ñaàu 2,5mg uoáng ñaàu 2 böõa chính. Taêng daàn tôùi 20mg/ ngaøy 7 NH NH NH H3C NH2 N Phenformin C NH C NH2 HCl H3C NH NH NH meformin Giaûm taân taïo glucose ôû gan ñöôïc coi laø hieäu quaû ñieàu trò chính cuûa BIGUANID Glyceraldehyd -3- phosphat Fructose-1,6-biphosphat insulin leân receptor do ñoù metformin khoâng coù hieäu quaû treân tieåu ñöôøng type I 2- phosphoglycerat Phosphoenolpyruvat aên, giaûm caân Fructose-6-phosphat 3- phosphoglycerat Glucose-6-phosphat Glucose tieàn söû nhieãm acid lactic, beänh tim hay beänh phoåi hay thieáu oxy phoåi maõn tính cuõng khoâng ñöôïc duøng thuoác naøy AÛnh höôûng leân gen nhaïy caûm insulin, taêng cöôøng saûn xuaát caùc mRNA cuûa Ins G Pioglitazon. O O NH Ñaây laø nhöõng daãn chaát thiazolidinedion. Caùc thuoác naøy choáng taêng ñöôøng huyeát do caûi thieän söï ñeà khaùng insulin. Gioáng biguanid, khoâng gaây haï ñöôøng huyeát ôû beänh nhaân tieåu ñöôøng hay ngöôøi thöôøng. CH2OH H3C HO HO OH N HO caùc enzym phuï thuoäc insulin. Keát quaû cuoái cuøng laø vieäc söû duïng glucose cuûa caùc teá baøo toát hôn. CH3 S THUOÁC ÖÙC CHEÁ - GLUCOSIDASE sao cheùp caùc gen quy ñònh chuyeån hoùa glucose vaø chaát beùo. Caùc PPARs Peroxysome Proliferator Responsive Elements (PPRE). PPREs O Ciglitazon O Beänh nhaân hö thaän khoâng neân duøng metformin. Beänh nhaân coù beänh gan, coù Cô cheá taùc duïng Thiazolidinedion gaén leân PPAR, moät loaïi receptor protein nhaân quy ñònh vieäc taùc ñoäng leân NH N Choáng chæ ñònh 2,3- biphosphoglycerat CH3 O S CH3 O Noân, buoàn noân, tieâu chaûy, vò kim loaïi, haï ñöôøng huyeát, thieáu vitamin B12, chaùn Metformin Oxaloacetat taêng vaän chuyeån glucose qua maøng teá baøo. Hieäu quaû naøy do caûi thieän söï gaén Taùc duïng phuï trong tieåu ñöôøng type 2. Pyruvat metformin caûi thieän vieäc söû duïng glucose ôû cô xöông vaø teá baøo môõ baèng caùch O OH CH2OH O HOCH 2 O HO OH O O OH HO OH Acarbose öùc cheá caùc -glucosidase ôû ruoät non. Maïnh nhaát treân glucoamylase, tieáp theo vôùi sucrase, maltase, vaø isomaltase. Thuoác cuõng coù taùc duïng treân amylase tuïy. Do caùc -glucosidase chòu traùch nhieäm phaù vôõ caùc phaân töû R hydratcarbon, neân khi bò öùc cheá seõ laøm chaäm haáp thu hydratcarbon PPAR T Chæ ñònh. Choáng tieåu ñöôøng PPRE E Taùc duïng phuï. Acarbose trong lieàu ñieàu trò coù theå gaây chöùng keùm haáp thu, ñaày hôi chöôùng buïng. Vôùi lieàu 50 - 100 mg cuøng thöùc aên beänh nhaân chòu ñöïng toát toát.. Acarbose coù hieäu quaû nhaát khi duøng cheá ñoä aên nhieàu chaát sô vôùi söï haïn cheá glucose vaø sucrose Choáng chæ ñònh. beänh treân ñöôøng tieâu hoùa, gan , thaän 8