Tài liệu 5.dambaoclfm kiemthu3

§¹i häc Quèc gia Hμ néi - §¹i häc c«ng nghÖ Bé m«n C«ng nghÖ phÇn mÒm BÀI GiẢNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG PHẦN MỀM VÀ KiỂM THỬ NguyÔn V¨n Vy Email: [email protected], mobile: 0912.505.291 Hà nội - 2005 Phần III NguyÔn V¨n Vþ THẨM ĐỊNH VÀ XÁC MINH 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 2 Nội dung – Tài liệu NguyÔn V¨n Vþ Các loại kiểm thử Thẩm định và xác minh Roger S. Pressman. Software Engineering, a Practitioner’s Approach. 3th Edition, McGraw-Hill, 1992, Bản dich của Ngô Trung vIệt, Phần 4, tập 4 (Chương 17, 18, 23 –bản 2001) Ian Sommerville. Software Engineering, Sixth Edition, Addion Wesley, 2001, Phần 5 và 6. chương 20 E.M.Bennatan, Software Project Management : a practitioner’s approach, McGRAW-HILL Book Company, 2001 Nguyễn Văn Vỵ, Nguyễn Việt Hà. Giáo trình kỹ nghệ phần mềm, Đại học Công nghệ, ĐHQGHN, 2006. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 3 g. Kiểm thử hệ thống NguyÔn V¨n Vþ g1. Khái niệm kiểm thử hệ thống Hệ thống dựa trên máy tính do nhiều bên xây dựng, người phát triển phần mềm chỉ là một Việc kiểm thử hệ thống dễ có nguy cơ các bên tham gia “đổ lỗi cho nhau”. Những sai có thể nảy sinh từ: • Các dữ liệu qua giao diện của các thành phần được kiểm thử • Đường xử lý liên kết các thành phần • Sự tích hợp lỗi từ các thành phần khác nhau • Những hạn chế khác đến năng lực do ảnh hưởng từ các thành phân: chịu lỗi, an toàn, thực thi 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 4 g1. Khái niệm về kiểm thử hệ thống NguyÔn V¨n Vþ Yêu cầu đặt ra: • • • • 2005 mô phỏng các dữ liệu xấu & các sai tiềm tàng tại giao diện phần mềm. Kiểm thử kết quả của mỗi đường liên kết Báo cáo các kết quả kiểm thử phân định từng phần, từng loại làm chứng cứ phòng ngừa đổ lỗi cho nhau. Việc hoạch định và thiết kế các ca kiểm thử hệ thống theo những cách nhìn khác nhau sao cho bảo đảm phần mềm được kiểm thử đầy đủ, chính xác các loại yêu cầu Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 5 g2. Mô hình kiểm thử hệ thống NguyÔn V¨n Vþ Phóng đại sai? Dữ liệu qua giao diện có thể sai, gây sai, phóng đại sai Gây sai? sai? 2005 sai? Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 6 g3. Các loại kiểm thử hệ thống NguyÔn V¨n Vþ 1. Kiểm thử chức năng (mức hệ thống) 2. Kiểm thử phục hồi (chịu lỗi) 3. Kiểm thử an ninh (sức chịu tấn công) 4. Kiểm thử thi hành (thông suốt, kịp thời) 5. Kiểm thử chịu tải (qui mô, giá trị nhạy cảm) 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 7 g4. Kiểm thử chức năng mức hệ thống NguyÔn V¨n Vþ Chức năng mức hệ thống bao gồm các chức năng giao diện, các chức năng mức người dùng hay đầu ra cuối cùng khỏi hệ thống Các chức năng này thường mang tính tích hợp. Nên sau khi phát hiện sai phải quay lại kiểm thử từng phần cấu thành trước nó Các giao diện (người dùng, hệ thống) được xem như điểm phân định giữa các phần để kiểm thử 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 8 g4. Kiểm thử phục hồi NguyÔn V¨n Vþ Nhiều hệ thống cần phải phục hồi sau lỗi, để tiếp tục xử lý trong một thời gian đã đặc tả trước, có thể: hệ thống cần thứ lỗi: nghĩa là xử lý lỗi bắt buộc không được làm ngừng hoạt động của toàn hệ thống. lỗi phải được khắc phục dần theo chu kỳ đã đặc tả. kiểm thử phục hồi là bắt phần mềm phải thất bại để xem khả năng phục hồi của nó đến đâu. Độ tin cây là một độ đo đánh giá khả năng phục hồi 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 9 g4. Kiểm thử phục hồi NguyÔn V¨n Vþ Có 2 cách phục hồi: Phục hồi tự động: bằng khởi động lại (cơ chế checkpoint). Sau khi phục hồi dữ liệu, hệ thống tự tiếp tục hay khởi động lại thì được đánh giá là đúng đắn. Phục hồi có sự can thiệp của con người. Lúc này cần đánh giá thời gian trung bình để sửa chữa trong giới hạn cho phép hay không? 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 10 g5. Kiểm thử an ninh NguyÔn V¨n Vþ Là kiểm tra mọi cơ chế bảo vệ được xây dựng trong hệ thống xem có đạt hiệu quả đề ra trước các đột nhập hay không? Xét tất cả các loại đột nhập có thể “trước mặt”, “ngang xườn” và “sau lưng”. Khi thử nghiệm an ninh, người kiểm thử sẽ đóng vai trò của kẻ đột nhập. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 11 g5. Kiểm thử an ninh NguyÔn V¨n Vþ Về nguyên tắc: Mọi đột nhập là có thể nếu đủ thời gian và nguồn lực. Bài toán thiết kế hệ thống an ninh đặt ra là: làm cho việc đột nhập tốn phí nhiều hơn giá trị thu được do đột nhập Công sức bỏ ra xây dựng công cụ bảo vệ phải ít hơn giá trị mất đi nếu bị đột nhập Chi phí công cụ bảo vệ < lợi ich do bảo vệ khỏi đột nhập Chi phí để đột nhập > lợi ích thu được từ đột nhập 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 12 g6. Kiểm thử chịu tải NguyÔn V¨n Vþ Các kỹ thuật hộp trắng và hộp đen được dùng để đánh giá chức năng và sự thi hành của chương trình ở mức bình thường. Kiểm thử chịu tải là vận hành hệ thống khi sử dụng nguồn lực với số lượng, tần suất và cường độ dị thường. Một loại khác của thử nghiệm áp lực là kiểm thử độ nhạy: cố gắng làm bộc lộ các tổ hợp dữ liệu (lớp dữ liệu vào có hiệu lực) hay sự kiện mà có thể gây ra việc xử lý không ổn định hoặc không chính xác. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 13 g7. Kiểm thử thi hành NguyÔn V¨n Vþ Với hệ nhúng & hệ thời gian thực, phần mềm cung cấp chức năng nhưng không phù hợp với các yêu cầu thi hành đều là không chấp nhận được. kiểm thử thi hành được thiết kế để kiểm thử việc vận hành (run-time) của phần mềm khi hệ thống được tích hợp. kiểm thử thi hành xuất hiện trong tất cả các bước của quá trình kiểm thử, tuy nhiên chỉ khi tất cả các phần tử của hệ thống đã được tích hợp thì kiểm thử mới thực sự là chắc chắn. Việc thi hành đúng bao gồm cả số lượng, chất lượng (hoạt động và hiệu năng) 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 14 g7. Kiểm thử thi hành NguyÔn V¨n Vþ Thường gắn liền với kiểm thử áp lực vì cả hai thường đòi hỏi các dụng cụ phần cứng và phần mềm chuyên dụng. Vì cần đo sự tổng hợp nguồn lực (trong, ngoài) và Nhờ dụng cụ ngoại lai để giám sát các khoảng vận hành, các sự kiện ngắt (log) khi nó xuất hiện, có thể lấy mẫu các trạng thái máy. Có thể làm bộc lộ các tình thế dẫn đến sự suy giảm hiệu năng hoặc thất bại hệ thống tiềm ẩn. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 15 h. Kiểm thử chấp nhận- thẩm định NguyÔn V¨n Vþ h1. Khái niệm kiểm thử chấp nhận Kết thúc kiểm thử tích hợp, phần mềm đã được lắp ráp trong một gói, các sai giao diện đã chỉnh sửa, Các kiểm thử cuối cùng bắt đầu - kiểm thử chấp nhận hay thẩm định (acceptation/validation testing) Thẩm định là thắng lợi nếu các chức năng phần mềm ở một chừng mức nào đó là thoả mãn sự mong đợi hợp lý của người đặt hàng Mục tiêu thẩm định: xem phần mềm có đáp ứng được yêu cầu khách hàng không? 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 16 h1. Khái niệm kiểm thử chấp nhận NguyÔn V¨n Vþ Cái “mong đợi hợp lý” của khách hàng thể hiện: • Trong Đặc tả yêu cầu phần mềm bao gồm cả mô tả được gọi là tiêu chuẩn kiểm thử phần mềm • Thông qua đánh giá trực tiếp khi sử dụng Thẩm định phần mềm được thực hiện thông qua một loạt các kiểm thử hộp đen để thuyết minh sự phù hợp của nó với các yêu cầu. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 17 h1. Khái niệm kiểm thử chấp nhận NguyÔn V¨n Vþ Một kế hoạch phác ra những lớp kiểm thử cần tiến hành và một thủ tục kiểm thử xác định các ca kiểm thử sẽ thực hiện để thuyết minh sự phù hợp với các yêu cầu. Cả kế hoạch & thủ tục được thiết kế để bảo đảm rằng: Tất cả các yêu cầu được thoả mãn, Các yêu cầu thi hành đã chính xác, Tài liệu đúng đắn và Các yêu cầu khác là thoả đáng. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 18 h2. Tiêu chuẩn kiểm thử thẩm định NguyÔn V¨n Vþ Sau mỗi ca kiểm thử, phần mềm ở vào một trong hai trường hợp sau: Các đặc tính chức năng hoặc sự thực hiện phù hợp với đặc tả và được chấp nhận. Các lệch lạc so với đặc tả và mong đợi được phát hiện và một danh sách các khiếm khuyết được tạo ra. Các sai sót không chỉnh sửa trong giai đoạn này. Thường phải thảo luận lại với khách hàng để thiết lập một phương pháp giải quyết các sai lệch này. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 19 h3. Kiểm thử Alpha và Beta NguyÔn V¨n Vþ Người phát triển không thể đoán trước được khách hàng thực sự dùng một chương trình như thế nào: Các chỉ dẫn sử dụng có thể bị hiểu lầm. Các tổ hợp dữ liệu lạ có thể bị sử dụng định kỳ. Đầu ra là rõ ràng đối với người kiểm thử nhưng có thể lại khó hiểu đối với người dùng. 2005 Bộ môn CNFM – Đại học Công nghệ 20