Tài liệu 217 nk hh tại cty kd và sx vthh sameco

1 Lêi nãi ®Çu §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· mang l¹i mét sù ®æi míi toµn diÖn trªn mäi lÜnh vùc. ChuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ níc ta tõ kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· ®¸nh dÊu bíc ngÆt quan träng cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc, tõng bíc ®a níc ta hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi b»ng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung vµ c¸c quan hÖ th¬ng m¹i nãi riªng ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· nhËn ®Þnh r»ng viÖc tham gia c¸c quan hÖ mua b¸n quèc tÕ lµ “nh»m giíi thiÖu, thóc ®Èy khai th¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña ®Êt níc trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i lao ®éng x· héi. Khai th¸c mäi tiÒm n¨ng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm xuÊt khÈu, ®ång thêi th«ng qua ho¹t ®éng nhËp khÈu ®Ó tranh thñ khai th¸c ®îc thÕ m¹nh vÒ vèn, c«ng nghÖ cña níc ngoµi cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cña níc ta ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, tiªu dïng ph¸t triÓn kÞp thêi víi tiÕn tr×nh chung cña nh©n lo¹i. NhËp khÈu cã vai trß quan träng trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay. NhËp khÈu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng trong níc. NhËp khÈu bæ sung c¸c hµng ho¸ trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu vÒ nhËp khÈu ®Ó thay thÕ nh÷ng hµng ho¸ mµ nÕu s¶n xuÊt trong níc sÏ kh«ng cã lîi b»ng nhËp khÈu. NhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nhanh chãng qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®¶m b¶o kinh tÕ ph¸t triÓn c©n ®èi; thóc ®Èy xuÊt khÈu, t¹o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt hµng ho¸. Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty kinh doanh vµ s¶n xuÊt vËt t hµng ho¸, b»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®îc kÕt hîp víi viÖc kh¶o s¸t t×nh h×nh nhËp khÈu cña c«ng ty em ®· chon ®Ò tµi “ Mét sè biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng nhËp khÈu cña c«ng ty kinh doanh vµ s¶n xuÊt vËt t hµng ho¸ MATECO” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu. §Ò tµi nµy chØ xoay quanh vÊn ®Ò vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu ë c«ng ty diÔn ra nh thÕ nµo vµ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nhËp khÈu. Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ Ch¬ng II: thùc tr¹ng nhËp khÈu hµng ho¸ ë C«ng ty CENTRIMEX - Chi nh¸nh Hµ Néi Ch¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty CENTRIMEX - Chi nh¸nh Hµ Néi Trong qu¸ tr×nh viÕt ®Ò tµi nµy em ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS PTS §ång Xu©n Ninh cïng thÇy gi¸o Hå §×nh B¶o. Em xin bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi thµy c« gi¸o ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Trong giíi h¹n vÒ thêi gian còng nh kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm nªn ®Ò tµi em nghiªn cøu kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em mong nhËn ®îc sù chØ b¶o híng dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o gióp em hoµn thiÖn kiÕn thøc. 2 3 Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ I. Sù cÇn thiÕt vµ vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia - c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu 1. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c nhËp khÈu BÊt cø n¬i nµo cã th¬ng m¹i ®Æc biÖt lµ th¬ng m¹i quèc tÕ ho¹t ®éng m¹nh th× th× nh÷ng n¬i ®ã cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, tuy vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i lóc nµo ChÝnh Phñ quan t©m ®óng møc cÇn thiÕt víi vai trß cña nã. Níc ta vµ mét sè níc kh¸c tríc ®©y còng cã lóc xem xÐt ®éc lËp kinh tÕ nh mét ®ßi hái ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp hoµn chØnh, tøc lµ mang tÝnh hoµn toµn tù cÊp tù tóc. Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng ngµy nay kh«ng cã mét quèc gia nµo dï to lín nh Liªn X« tríc ®©y, Mü vµ Trung Quèc cã ®ñ søc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp v× no v« cïng tèn kÐm vÒ vËt chÊt vµ thêi gian. Níc ta vµ mét sè níc §«ng ¢u tríc ®©y ®· thùc hiÖn nÒn kinh tÕ ®ãng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kinh tÕ l¹c hËu, ®×nh ®èn. Ngîc l¹i, c¸c níc theo ®uæi chÝnh s¸ch tù do nh Hµn Quèc vµ c¸c níc kh¸c thuéc khèi ASEAN ®· cã mét bíc tiÕn l©u dµi trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ chØ víi mét thêi gian ng¾n, ®êi sèng nh©n d©n kh«ng ngõng ®îc n©ng cao. §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI ®· thùc hiÖn xo¸ bá c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung cøng nh¾c sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa. §©y lµ mét chñ tr¬ng hoµn toµn ®óng ®¾n gióp níc ta tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ thÞ trêng thÕ giíi. Víi môc tiªu thay thÕ lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng m¸y mãc trong khi chóng ta cßn t¬ng ®èi l¹c hËu vÒ kinh tÕ, thÊp kÐm vÒ kü thuËt c«ng nghÖ th× viÖc lµm ®ã kh«ng thÓ ngµy mét ngµy hai ®îc, níc ta kh«ng chØ dùa vµo nguån lùc s½n cã trong níc mµ cÇn ph¶i biÕt tËn dông c¸c hiÖu qu¶ tÊt c¶ c¸c thµnh tù khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ míi cña thÕ giíi. NÒn kinh tÕ níc ta ®ßi hái ph¶i cã sù biÕn ®éng s©u s¾c vÒ c¬ cÊu kinh tÕ x· héi. Muèn vËy viÖc thay ®æi chiÕn lîc kinh tÕ tõ “®ãng cña” sang “më cöa” lµ v« cïng quan träng. NÒn kinh tÕ më sÏ t¹o ra nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi, t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c lîi thÕ, tiÒm n¨ng s½n cã cña níc ta nh»m sö dông chóng trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mét c¸ch cã lîi nhÊt. Th¬ng m¹i quèc tÕ chØ ra vµ x¸c ®Þnh cho mét níc biÕt ®îc ®©u lµ lîi thÕ cña m×nh, chØ ra ®óng ®¾n nªn ®Çu t vµo ®©u, ®Çu t vµo lÜnh vùc nµo cã lîi nhÊt. NhËp khÈu sÏ lµ nh©n tè gióp cho chóng ta th¸o bá nh÷ng víng m¾c mµ c¸c níc nghÌo thêng m¾c ph¶i, ph¬ng ch©m ®ã lµ vay mîn c«ng nghÖ níc ngoµi trong thêi kú ®Çu cña c«ng nghiÖp hãa. Thùc chÊt ë ®©y, nhËp khÈu hµng ho¸ lµ viÖc mua b¸n hµng ho¸ tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c c«ng ty níc ngoµi vµ tiÕn hµnh tiªu thô hµng ho¸ nhËp khÈu t¹i thÞ trêng néi ®Þa hoÆc t¸i xuÊt víi môc ®Ých thu lîi nhuËn vµ nèi liÒn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng víi nhau. Xu thÕ nhËp khÈu bæ sung ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng còng lµ mét tÊt yÕu, th«ng qua ®ã níc ta cã thÓ tõng bíc thay ®æi, hoµn thiÖn c¬ cÊu tiªu dïng cña nh©n 4 d©n theo híng hiÖn ®¹i ho¸. §iÒu ®ã còng ®ång thêi dÉn ®Õn viÖc n©ng cao kü thuËt c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong níc. Do vËy, Nhµ níc ta ®· ®Ò ra chÝnh s¸ch nhËp khÈu chÆt chÏ, cã chon läc, nhÊt lµ nhËp khÈu vËt t thiÕt bÞ, m¸y mãc, kü thuËt c«ng nghÖ ®Ó t¨ng cêng tiÕp thu c«ng nghÖ níc ngoµi, tõ ®ã phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu NhËp khÈu lµ mét trong 2 ho¹t ®éng cÊu thµnh nªn nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu, lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng cña mçi quèc gia. Nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, thÓ hiÖn sù phô thuéc g¾n bã lÉn nhau nhau gi÷a nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Nã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña nÒn kinh tÕ mçi quèc gia vÒ søc lao ®éng, vèn c¬ së s¶n xuÊt, tµi nguyªn vµ khoa häc kü thuËt. §Æc biÖt trong t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay, c¸c níc kh«ng ngõng thèng nhÊt, më réng bu«n b¸n quèc tÕ, sù phô thuéc lÉn nhau trong quan hÖ quèc tÕ ngµy cµng lín m¹nh, viÖc h×nh thµnh nh÷ng trung t©m th¬ng m¹i, khèi mËu dÞch tù do ®· chøng tá viÖc lu chuyÓn hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn vµ n©ng cao. Khi ®ã vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ngµy cµng cã ý nghÜa lín ®Õn viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia còng nh trong khu vùc, cô thÓ biÓu hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau: - NhËp khÈu hµng ho¸ lµ c¬ së ®Ó bæ sung hµng ho¸ trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu. Ngoµi ra nhËp khÈu cßn lµm ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i hµng ho¸ vÒ chñng lo¹i vµ quy c¸ch lmµ tho¶ m·n nhu cÇu trong níc. - NhËp khÈu t¹o ra nh÷ng n¨ng lùc míi trong s¶n xuÊt, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, kh«ng ngõng c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng x· héi, h¹n chÕ c¸c tÖ n¹n x· héi, t¹o thu nhËp cho nh©n d©n nh»m môc ®Ých vµ æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - NhËp khÈu t¹o ra sù ph¸t triÓn ®ång ®Òu vÒ tr×nh ®é x· héi, ph¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn trong s¶n xuÊt kinh doanh trong níc, ph¸t huy nh©n tè míi trong s¶n xuÊt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc kinh tÕ cã c¬ héi tham gia vµ c¹nh tranh trªn th¬ng trêng trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi. - NhËp khÈu t¹o ra sù liªn ®íi gi÷a kinh tÕ trong níc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn cho ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ, ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt. - NhËp khÈu t¹o ra sù chuyÓn giao c«ng nghÖ, cung cÊp nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo lµ viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ ngo¹i tÖ tiÕt kiÖm ®Ó nhËp khÈu vËt t hµng ho¸ phôc vô cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng, do ®ã t¹o ra sù ph¸t triÓn vît bËc cña s¶n xuÊt x· héi tiªt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian t¹o ra s¶n phÈm. Tuy nhiªn viÖc ph¸t huy hÕt vai trß cña nhËp khÈu cßn phô thuéc vµo ®êng lèi, ph¬ng híng, quan ®iÓm cña mçi quèc gia. VËy ë níc ta vai trß cña nhËp khÈu ®îc ph¸t huy thÕ nµo? 5 Chóng ta ®Òu biÕt quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ trong chÕ ®éc tËp trung bao cÊp cña nÒn kinh tÕ níc ta chØ thu hÑp trong ph¹m vi mét vµi níc XHCN trªn c¸c kho¶n viÖn trî vµ mua b¸n theo nghÞ ®Þnh ®· lµm thui chét ho¹t ®éng nhËp khÈu. Sù qu¶n lý qu¸ s©u cña Nhµ níc ®· lµm mÊt ®i tÝnh linh ho¹t, uyÓn chuyÓn cña ho¹t ®éng nhËp khÈu, do ®ã kh«ng ph¸t huy ®îc vai trß cña nã trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Chñ thÓ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu trong c¬ chÕ cò lµ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc ®éc quyÒn thô ®éng, c¬ cÊu tæ chøc cång kÒnh vµ kÐm n¨ng ®éng dÉn ®Õn c«ng t¸c nhËp khÈu tr× trÖ, kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu hµng ho¸ trong níc. Trong hoµn c¶nh ®ã §¹i héi §¶ng VI lµ bíc ®ét ph¸ ®a ®Õn sù chuyÓn m×nh cña níc ta tho¸t khái nÒn kinh tÕ cøng nh¾c. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ míi víi xu híng toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ ho¹t ®éng nhËp khÈu ®· ph¸t huy lín m¹nh ®îc vai trß cña nã. NhËp khÈu t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ níc ta ë nh÷ng ®iÓm sau: NhËp khÈu gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Víi ®Þnh híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi cña §¶ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung, nhËp khÈu nãi riªng ph¶i lu«n lµ mét gi¶i ph¸p cã tÇm cì chiÕn lîc nh»m phôc vô ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. ChÝnh s¸ch nhËp khÈu ph¶i tranh thñ cao nhÊt nguån vèn, kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn còng nh sù ®æi míi ®éi ngò c¸n bé kü thuËt vµ qu¶n lý nh»m thóc ®Èy hµng ho¸ cña níc ta ph¸t triÓn. NhËp khÈu ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, kh«ng ngõng æn ®Þnh kinh tÕ x· héi. Th«ng qua ho¹t ®éng nhËp khÈu ®· ®¸p øng kÞp thêi t liÖu s¶n xuÊt còng nh trang thiÕt bÞ phôc vô ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, nhµ m¸y ®Ó thu hót hµng triÖu lao ®éng hµng n¨m kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp trong níc mµ cßn ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã nhËp khÈu còng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh cã liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi, æn ®Þnh, më réng thÞ trêng, khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong níc, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm h¹ gi¸ thµnh, tõng bíc ®a nÒn kinh tÕ níc ta héi nhËp víi nÒn kinh tÕ trong vµ ngoµi khu vùc. NhËp khÈu bæ sung nh÷ng mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, cung cÊp bæ sung hµng ho¸ kh«ng s¶n xuÊt ®îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu trong níc, nhê ®ã khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña nÒn kinh tÕ trong níc ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu thÞ hiÕu cña nh©n d©n. NhËp khÈu cßn cã vai trß tÝch cùc thóc ®Èy xuÊt khÈu, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng hµng nhËp khÈu, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña níc ta xÝch gÇn tiªu chuÈn quèc tÕ. Khi ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi thÞ trêng, ®ång thêi ph¶i hoµn thiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý ®µo t¹o phï hîp víi x· héi chung cña thÞ trêng nh»m t¹o ra nhiÒu c¬ h«i míi trong quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c níc ngoµi trªn c¬ së mang l¹i lîi Ých cho c¶ hai bªn. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t huy hÕt vai trß cña ho¹t ®éng nhËp khÈu th× viÖc tu©n thñ c¸c h×nh thøc nhËp khÈu còng nh x¸c ®Þnh râ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ hiÓu râ vÒ c¸c c«ng cô qu¶n lý nhËp khÈu cña Nhµ níc cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh kinh doanh nhËp khÈu nh»m ®¹t ®îc hiÖu suÊt cao nhÊt. 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu 3.1- C¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch luËt ph¸p 6 §©y lµ yÕu tè mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu buéc ph¶i n¾m râ vµ tu©n theo mét c¸ch v« ®iÒu kiÖn bëi nã thÓ hiÖn ý chÝ cña mçi quèc gia, sù thèng nhÊt chung cña quèc tÕ, nã b¶o vÖ lîi Ých chung cña c¸c tÇng líp trong x· héi, lîi Ých cña c¸c níc trªn th¬ng trêng quèc tÕ. Ho¹t ®éng nhËp khÈu ®îc tiÕn hµnh gi÷a c¸c chñ thÓ ë c¸c quèc gia kh¸c nhau bëi vËy nã chÞu sù t¸c ®éng cña chÕ ®é, chÝnh s¸ch luËt ph¸p ë quèc gia ®ã. ChÕ ®é, chÝnh s¸ch cña mét níc thay ®æi hoÆc chÕ ®é u ®·i cña mét níc hay mét nhãm níc cã sù biÕn ®éng Ýt nhiÒu còng ¶nh hëng tíi nh÷ng níc cã quan hÖ xuÊt nhËp víi níc ®ã. LuËt ph¸p quèc tÕ buéc c¸c níc v× lîi Ých chung ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong ho¹t ®éng nhËp khÈu do ®ã t¹o nªn sù tin tëng còng nh hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng nµy. 3.2- Tû gi¸ hèi ®o¸i Nh©n tè nµy cã tÇm quan träng quyÕt ®Þnh tíi viÖc lùa chän b¹n hµng, mÆt hµng còng nh ph¬ng ¸n kinh doanh cña kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu trùc tiÕp mµ cßn ¶nh hëng tíi c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh nhËp khÈu nhng kh«ng ph¶i nhËp khÈu trùc tiÕp. Sù biÕn ®éng cña c¸c nh©n tè nµy sÏ g©y ra nh÷ng biÕn ®éng lín trong tû träng nhËp khÈu còng nh xuÊt khÈu. Ch¼ng h¹n, tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng lªn nghÜa lµ ®ång b¶n tÖ cã gi¸ trÞ t¨ng lªn so víi ®ång ngo¹i tÖ. NÕu nh kh«ng cã c¸c nh©n tè kh¸c ¶nh hëng sÏ cã t¸c ®éng khuyÕn khÝch nhËp khÈu v× hµng nhËp khÈu trë nªn rÎ h¬n so víi gi¸ c¶ chung trong níc. Trong trêng hîp nµy t¸c ®éng ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu sÏ ngîc l¹i. Cã thÒ nãi, trong kinh doanh quèc tÕ nãi chung trong ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng th× viÖc dù to¸n ®îc tû gi¸ hèi ®o¸i cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nhËp khÈu. 3.3- ¶nh hëng cña sù biÕn ®éng thÞ trêng trong vµ ngoµi níc Ta cã thÓ h×nh dung ho¹t ®éng nhËp khÈu gièng nh mét chiÕc cÇu nèi gi÷a hai thÞ trêng t¹o ra sù phï hîp, g¾n bã còng nh ph¶n ¸nh sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a chóng, ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña mét thÞ trêng. Cô thÓ nh sù tån ®äng, gi¸ c¶, gi¶m nhu cÇu vÒ mét mÆt hµng ë thÞ trêng trong níc sÏ lµm ngay lËp tøc lîng hµng ®ã th«ng qua chiÕc cÇu nhËp khÈu vµ ngîc l¹i. Còng nh vËy thÞ trêng ngoµi níc quyÕt ®Þnh tíi sù tho¶ m·n nhu cÇu trªn thÞ trêng trong níc, sù biÕn ®éng cña nã vÒ kh¶ n¨ng cung cÊp, vÒ s¶n phÈm míi, vÒ sù ®a d¹ng ho¸ dÞch vô còng ®îc ph¶n ¸nh qua chiÕc cÇu nhËp khÈu ®Ó t¸c ®éng trªn thÞ trêng néi ®Þa. 3.4- Sù ¶nh hëng cña nÒn s¶n xuÊt trong vµ ngoµi níc Sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt, cña nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong níc sÏ t¹o ra sù c¹nh tranh m¹nh mÏ ®èi víi hµng nhËp ngo¹i, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ hµng nhËp khÈu lµm gi¶m h¼n nhu cÇu vÒ hµng nhËp khÈu. MÆt kh¸c, nÒn s¶n xuÊt trong níc kÐm ph¸t triÓn, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cha ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh th× kh«ng thÓ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng ®ßi hái c«ng nghÖ cao mµ trong níc cã nhu cÇu s¶n xuÊt hoÆc nÕu s¶n xuÊt ®îc th× chÊt lîng l¹i kh«ng ®¹t yªu cÇu...lóc ®ã nhu cÇu vÒ hµng nhËp ngo¹i t¨ng lªn. Nãi tãm l¹i, nÕu s¶n xuÊt trong níc dï ph¸t triÓn hay kh«ng còng ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu. Trong khi ®ã, sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt ë níc ngoµi sÏ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi vµ hiÖn ®¹i, sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng nhËp khÈu. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i lóc nµo s¶n xuÊt trong níc ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng nhËp khÈu bÞ thu hÑp mµ nhiÒu khi ®Ó tr¸nh ®éc quyÒn vµ t¹o ra sù c¹nh tranh ho¹t ®éng nhËp khÈu l¹i ®îc khuyÕn khÝch 7 ph¸t triÓn. Cßn ®Ó ®¶m b¶o quyÒn s¶n xuÊt trong níc khi nÒn s¶n xuÊt ë níc ngoµi ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ bÞ h¹n chÕ vµ bÞ kiÓm so¸t nghiªm ngÆt. 3.5- ¶nh hëng cña giao th«ng vËn t¶i vµ liªn l¹c ViÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu kh«ng thÓ t¸ch rêi víi viÖc vËn chuyÓn vµ th«ng tin liªn l¹c mµ c¸c bªn cã thÓ n¾m râ th«ng tin mét c¸ch nhanh nhÊt ®Ó tõ ®ã còng tiÕn hµnh ho¹t ®éng kÞp thêi, cßn viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ níc nµy sang níc kh¸c lµ c«ng viÖc cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Do ®ã, sù hiÖn ®¹i ho¸ còng nh ¸p dông nh÷ng c«ng nghÖ khoa häc tiªn tiÕn vµo hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ giao th«ng lµ yÕu tè quan träng cho ho¹t ®éng nhËp khÈu. Thùc tÕ cho thÊy sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c nh Fax, Telex, Telephone, EMS... ®· ®¬n gi¶n ho¸ c«ng viÖc cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ®i rÊt nhiÒu, gi¶m hµng lo¹t c¸c chi phÝ, n©ng cao tÝnh kÞp thêi nhanh gän vµ viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n... còng nh ®· gãp phÇn lµm nhanh chãng an toµn ph¸t triÓn cña hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ giao th«ng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Tuy nhiªn, ®©y kh«ng ph¶i lµ nh©n tè duy nhÊt mµ cßn nhiÒu nh©n tè kh¸c cÇn ®îc xem xÐt. 3.6- ¶nh hëng cña hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng HiÖn nay, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ph¸t triÓn kh¸ m¹nh, nã t¸c ®éng tíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp dï lín hay nhá, dï ë thµnh phÇn kinh tÕ nµo nh÷ng vai trß to lín cña nã, ®ã lµ viÖc ®¶m b¶o cung cÊp vèn, ®¶m tr¸ch viÖc thanh to¸n mét c¸ch thuËn lîi nhanh chãng, chÝnh x¸c cho c¸c doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ kh«ng thùc hiÖn ®îc nÕu nh kh«ng cã sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng. Dùa trªn c¸c mèi quan hÖ, uy tÝn nghiÖp vô thanh to¸n liªn ng©n hµng rÊt thuËn tiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo ho¹t ®éng nhËp khÈu v× sÏ ®îc ®¶m b¶o vÒ mÆt lîi Ých vµ trong nhiÒu trêng hîp cã uy tÝn víi ng©n hµng ®øng ra b¶o l·nh hay cho vay víi lîng vèn lín, kÞp thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cã ®îc c¬ héi kinh doanh. 3.7- ¶nh hëng cña nh÷ng nh©n tè kh¸c. Ngoµi c¸c nh©n tè trªn, cßn cã mét sè nh©n tè kh¸c còng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. ¶nh hëng cña phong tôc tËp qu¸n, thãi quen tiªu dïng cña mçi quèc gia sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn lîng hµng còng nh h×nh thøc kinh doanh nhËp khÈu. ¶nh hëng cña sù ph¸t triÓn kü thuËt c«ng nghÖ trªn thÕ giíi lµm ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i t¹o ra nh÷ng nhu cÇu do ®ã còng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nhËp khÈu. Sù xuÊt hiÖn cña liªn kÕt kinh tÕ ë ph¹m vi khu vùc vµ trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi: khi tham gia vµo c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ (ASEAN, EU, APEC... ) th× mäi quèc gia ®Òi giµnh cho nhau nh÷ng u ®·i ®Æc biÖt vÒ thuÕ quan, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch... do ®ã sÏ lµm cho gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu rÎ h¬n nªn ho¹t ®éng nhËp khÈu sÏ gia t¨ng. Nh÷ng nh©n tè nµy lµ kh¸ch quan mµ b¶n th©n doanh nghiÖp chØ cã thÓ nhËn thøc vµ cã ph¬ng híng kinh doanh cho phï hîp chø kh«ng thÓ tù m×nh lµm t¸c ®éng biÕn ®æi chóng. 8 Trªn ®©y lµ mét sè nh©n tè ¶nh hëng kh¸ lín ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña bÊt kú mét quèc gia nµo. Muèn ho¹t ®éng nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp hay quèc gia ®Òu ph¶i xem xÐt, ph©n tÝch kü lìng c¸c nh©n tè ®ã ®Ó tr¸nh rñi ro. §©y còng chÝnh lµ c«ng viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong ho¹t ®éng nhËp khÈu. II. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý nhËp khÈu 1. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu chØ ®îc tiÕn hµnh ë c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, nhng trong thùc tÕ do t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn kinh doanh, Nhµ níc t¹o ra nhiÒu h×nh thøc xuÊt nhËp khÈu kh¸c nhau. ë ®©y, ta chØ xÐt mét vµi h×nh thøc nhËp khÈu phæ biÕn ®ang ®îc ¸p dông t¹i c¸c doanh nghiÖp níc ta hiÖn nay. 1.1- Doanh nghiÖp tù doanh. Kh¸i niÖm: ho¹t ®éng nhËp khÈu tù doanh lµ h×nh thøc nhËp khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp trªn c¬ së nghiªn cøu kü thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, tÝnh to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ, ®¶m b¶o kinh doanh nhËp khÈu cã l·i, ®óng ph¬ng híng, chÝnh s¸ch luËt ph¸p cña Nhµ níc còng nh cña quèc tÕ. §Æc ®iÓm: trong nhËp khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp ph¶i ®øng mòi chÞu sµo tÊt c¶. §©y lµ ho¹t ®éng ph¶i ®îc xem xÐt cÈn thËn ngay tõ bíc ban ®Çu lµ nghiªn cøu th«ng tin cho ®Õn viÖc ký kÕt hîp ®ång bëi doanh nghiÖp ph¶i tù bá vèn cña m×nh chÞu mäi phÝ tæn giao dÞch, nghiªn cøu thÞ trêng, giao nhËn, lu kho, chi phÝ ®Ó tiªu thô hµng ho¸, c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép khi doanh nghiÖp tù doanh, doanh nghiÖp ®îc trÝch kim ng¹ch nhËp khÈu vµ khi tiªu thô hµng ho¸ doanh nghiÖp ph¶i chÞu thuÕ doanh thu, thuÕ mÆt hµng. Th«ng thêng, doanh nghiÖp chØ cÇn lËp mét hîp ®ång víi bªn níc ngoµi cßn hîp ®ång mua b¸n trong níc sau khi hµng vÒ sÏ lËp sau. 1.2- NhËp khÈu uû th¸c Kh¸i niÖm: NhËp khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp trong níc cã vèn ngo¹i tÖ riªng vµ cã nhu cÇu nhËp khÈu mét lo¹i hµng ho¸ nhng l¹i kh«ng cã quyÒn tham gia quan hÖ xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®· uû th¸c cho mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh nhËp khÈu theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn nhËn uû th¸c ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi níc ngoµi ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®îc hëng mét phÇn thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. §Æc ®iÓm: Trong ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy doanh nghiÖp nhËn uû th¸c kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng ph¶i xin h¹n ngh¹ch (nÕu cã), kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng hµng nhËp mµ chØ ®øng ra lµm ®¹i diÖn bªn uû th¸c ®Ó t×m vµ giao dÞch víi b¹n hµng níc ngoµi, ký kÕt hîp ®ång vµ lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng còng nh thay bªn uû th¸c khiÕu n¹i, ®ßi båi thêng víi bªn níc ngoµi khi cã tæn thÊt. Khi tiÕn hµnh nhËp khÈu uû th¸c th× c¸c doanh nghiÖp chØ ®îc tÝnh phÝ uû th¸c chø kh«ng ®îc tÝnh doanh thu vµ kh«ng chÞu thuÕ doanh thu. 9 ®ång: Khi nhËp khÈu uû th¸c th× c¸c doanh nghiÖp nhËn uû th¸c ph¶i lËp 2 hîp - Mét hîp ®ång ngo¹i - Mét hîp ®ång néi uû th¸c nhËp khÈu víi bªn uû th¸c 1.3- NhËp khÈu liªn doanh Kh¸i niÖm: lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn kÕt kinh tÕ mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp) nh»m phèi hîp kü n¨ng ®Ó cïng giao dÞch vµ ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo híng cã lîi nhÊt cho c¶ hai bªn l·i cïng chia, lç cïng chÞu §Æc ®iÓm: so víi nhËp khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp bít chÞu rñi ro h¬n bëi v× mçi doanh nghiÖp liªn doanh nhËp khÈu chØ ph¶i gãp mét phÇn vèn nhÊt ®Þnh, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn còng t¨ng theo vèn gãp. ViÖc ph©n chia chi phÝ, thuÕ doanh thu theo tû lÖ vèn gãp; l·i lç tuú theo hai bªn tho¶ thuËn ph©n chia dùa trªn vèn gãp céng víi phÇn tr¸ch nhiÖm mµ mçi bªn ph¶i g¸nh v¸c. Trong nhËp khÈu liªn doanh, doanh nghiÖp ®øng ra nhËp hµng sÏ ®îc tÝnh kim ng¹ch nhËp khÈu nhng khi ®a hµng vÒ tiªu thô th× chØ tÝnh doanh sè trªn sè hµng tÝnh theo tû lÖ vèn gãp vµ chØ chÞu thuÕ doanh thu trªn sè hµng ®ã. Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ph¶i thùc hiÖn 2 hîp ®ång: - Mét hîp ®ång mua hµng víi níc ngoµi - Mét hîp ®ång liªn doanh víi doanh nghiÖp kh¸c Sù ph©n chia trªn lµ dùa vµo chñ thÓ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu, nÕu quan t©m ®Õn h×nh thøc thanh to¸n trong ho¹t ®éng nµy th× cã thÓ thÊy 2 h×nh thøc chÝnh lµ mua b¸n, thanh to¸n b»ng tiÒn vµ thanh to¸n b»ng hµng hay cßn gäi lµ mua b¸n ®èi lu. Mua b¸n b»ng tiÒn lµ h×nh thøc th«ng thêng vµ trong ph¹m vi ë ®©y cÇn quan t©m ®Õn h×nh thøc nhËp khÈu ®èi lu hay ®æi hµng. 1.4- NhËp khÈu ®èi lu Kh¸i niÖm: nhËp khÈu ®æi hµng cïng víi trao ®æi bï trõ lµ 2 lo¹i nghiÖp vô chñ yÕu cña bu«n b¸n ®èi lu, nã lµ mét h×nh thøc nhËp khÈu g¾n víi xuÊt khÈu, thanh to¸n trong hîp ®ång nµy kh«ng ph¶i dïng tiÒn mµ dïng chÝnh b»n hµng ho¸. ë ®©y môc ®Ých cña nhËp khÈu hµng kh«ng chØ ®Ó thu l·i tõ ho¹t ®éng nhËp khÈu mµ cßn nh»m ®Ó xuÊt ®îc hµng thu c¶ l·i tõ ho¹t ®éng xuÊt. §Æc ®iÓm: Ho¹t ®éng nµy rÊt cã lîi bëi cïng mét hîp ®ång mµ cã thÓ tiÕn hµnh cïng mét lóc ho¹t ®éng xuÊt vµ nhËp, do ®ã cã thÓ thu l·i tõ 2 ho¹t ®éng. Hµng xuÊt vµ hµng nhËp t¬ng ®¬ng vÒ gi¸ trÞ, tÝnh quý hiÕm c©n b»ng vÒ gi¸. B¹n hµng b¸n còng chÝnh lµ b¹n hµng mua. Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®îc tÝnh cña kim ng¹ch nhËp khÈu vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu, doanh sè trªn c¶ hµng nhËp vµ hµng xuÊt. 10 Ngoµi ra chia theo môc ®Ých hµng nhËp khÈu cã thÓ ph©n ra nhËp hµng tiªu thô trong níc vµ nhËp hµng ®Ó t¸i xuÊt. ë níc ta hiÖn nay chñ yÕu lµ nhËp vÒ tiªu dïng trong níc, nhËp t¸i xuÊt Ýt, cha ë møc ®é cao thÕ nhng trong t¬ng lai sÏ ph¸t triÓn th«ng dông. 1.5- NhËp khÈu t¸i xuÊt Kh¸i niÖm: lµ ho¹t ®éng nhËp hµng vµo trong níc nhng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu thô trong níc mµ ®Ó xuÊt sang mét níc nµo ®ã nh»m thu lîi nhuËn, nh÷ng hµng nhËp nµy kh«ng ®îc qua chÕ biÕn ë níc t¸i xuÊt. Nh vËy, nhËp khÈu t¸i xuÊt lu«n thu hót 3 níc tham gia: níc xuÊt khÈu , níc t¸i xuÊt vµ níc nhËp khÈu. §Æc ®iÓm: Doanh nghiÖp níc t¸i xuÊt ph¶i lËp 2 hîp ®ång: - Mét hîp ®ång nhËp khÈu - Mét hîp ®ång xuÊt khÈu Doanh nghiÖp níc t¸i xuÊt ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ ghÐp mèi b¹n hµng xuÊt vµ nhËp sao cho cã thÓ thu ®îc sè tiÒn lín h¬n tæng chi phÝ bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng. Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt vµ nhËp, doanh sè tÝnh trªn gi¸ trÞ hµng xuÊt do ®ã ph¶i chÞu thuÕ doanh thu. Hµng ho¸ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chuyÓn vÒ níc t¸i xuÊt mµ cã thÓ chuyÓn th¼ng sang níc thø 3, nhng tr¶ tiÒn th× ph¶i lu«n do ngêi t¸i xuÊt thu tõ ngêi nhËp khÈu vµ tr¶ cho ngêi xuÊt khÈu. NhiÒu khi ngêi t¸i xuÊt cßn thu ®îc lîi tøc vÒ tiÒn hµng do thu ®îc nhanh vµ tr¶ chËm. Trªn ®©y ®· kh¸i qu¸t mét sè h×nh thøc nhËp khÈu th«ng dông ë níc ta hiÖn nay, cho dï lµ h×nh thøc nµo th× c¸c bíc tiÕn hµnh ho¹t ®éng nhËp khÈu ë doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng theo mét tr×nh tù chung. 2. C¸c c«ng cô qu¶n lý nhËp khÈu cña Nhµ níc Mçi quèc gia trªn thÕ giíi sö dông c«ng cô kh¸c nhau ®Ó qu¶n lý ho¹t ®éng nhËp khÈu, cã nh÷ng níc ®¸nh thuÕ cao ®èi víi nhËp khÈu, cã nh÷ng níc l¹i qu¶n lý nhËp khÈu qua ngo¹i tÖ, qua c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan. Hiªn nay, ViÖt Nam ®ang ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý nhËp khÈu nh sau: 2.1- ThuÕ nhËp khÈu Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh thuÕ nhËp khÈu lµ ®Ó gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, híng dÉn tiªu dïng trong níc vµ gãp phÇn t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Cã nhiÒu c¸ch ®¸nh thuÕ kh¸c nhau nh thuÕ quan tÝnh theo ®¬n vÞ vËt chÊt cña hµng ho¸ nhËp hoÆc thuÕ quan tÝnh theo gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ møc thuÕ tÝnh theo tû lÖ % cña møc gi¸ hµng ho¸ tr¶ cho nhµ nhËp khÈu hay thuÕ quan hçn hîp lµ kÕt hîp cña hai d¹ng trªn. 11 BiÓu thuÕ ®îc x©y dùng trªn c¬ së chÝnh s¸ch qu¶n lý nhËp khÈu cña mçi níc. Møc thuÕ tÝnh chung cho tÊt cña c¸c níc theo tõng mÆt hµng nhng còng cã thÓ tÝnh riªng cho tõng nhãm níc. Møc thuÕ cã thÓ cã mét nhng còng cã thÓ cã 2 møc: møc th«ng thêng vµ u ®·i. ThuÕ u ®·i lµ thuÕ dµnh riªng cho níc ®îc hëng quyÒn ®·i ngé tèi huÖ quèc, ®îc hëng møc thuÕ u ®·i theo luËt ®Þnh. ë ViÖt Nam cã 2 lo¹i thuÕ sau: - ThuÕ suÊt th«ng thêng: lµ møc thuÕ ®¸nh vµo c¸c hµng ho¸ nãi chung, kh«ng phô thuéc vµo xuÊt xø cña hµng ho¸ tõ níc nµo. C¸c níc ®Òu dïng chung mét møc thuÕ. - ThuÕ u ®·i: ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu theo hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ®· ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam víi mét sè níc nµo ®ã. Trong ®ã cã ®iÒu khu¶n u ®·i vÒ thuÕ nhËp cho tõng mÆt hµng víi sè lîng cô thÓ. §Ó khuyÕn khÝch nhËp khÈu phôc vô s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, luËt thuÕ nhËp khÈu cßn quy ®Þnh c¸c trêng hîp ®îc miÔn gi¶m vµ hoµn thuÕ. Hµng nhËp khÈu ®îc xÐt miÔn thuÕ gåm: + Hµng nhËp khÈu phôc vô cho an ninh quèc phßng, nghiªn cøu khoa häc, gi¸o dôc, ®µo t¹o. + Hµng nguyªn liÖu, vËt t ®Ó gia c«ng xuÊt khÈu theo hîp ®ång ®· ký. + Hµng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ c¸c bªn níc ngoµi hîp t¸c liªn doanh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c liªn doanh trong c¸c trêng hîp cÇn khuyÕn khÝch ®Çu t theo quy ®Þnh cña luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. + Hµng lµ quµ tÆng, quµ biÕu trong møc quy ®Þnh + Nh÷ng mÆt hµng cña c«ng d©n ViÖt Nam ®i c«ng t¸c vµ häc tËp, lao ®éng vµ hîp t¸c chuyªn gia mang theo hoÆc göi vÒ trong níc theo møc quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ViÖt Nam + Hµng xuÊt khÈu cña c¸ nh©n níc ngoµi, tæ chøc quèc tÕ ®îc hëng c¸c tiªu chuÈn miÔn trõ do ChÝnh phñ ViÖt Nam quy ®Þnh phèi hîp víi ®iÒu íc quèc tÕ mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ký kÕt hoÆc tham gia. + ThuÕ cßn ®îc hoµn l¹i cho ngêi nhËp khÈu trong trêng hîp hµng lµ vËt t, nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh thuÕ nhËp khÈu lµ b¶o hé s¶n xuÊt trong níc vµ t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch quèc gia. Ngoµi ra, nhËp khÈu cßn cã vai trß quan träng trong viÖc b¶o hé c¸c ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ, míi ®îc h×nh thµnh ë ViÖt Nam cha c¸c kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò cèt lâi ë ®©y kh«ng ph¶i lµ thuÕ suÊt mµ lµ nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ c¬ b¶n, môc tiªu chÝnh lµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, thèng nhÊt chung víi n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ cao. ThuÕ cÇn ®îc ®¬n gi¶n ®Ó mäi ngêi hiÓu lµ nghÜa vô cña m×nh. ThuÕ chång lªn thuÕ sÏ lµ mét yÕu tè lµm t¨ng gi¸, lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh cña hµng s¶n xuÊt trong níc. 2.2- H¹n ngh¹ch nhËp khÈu (Quota) 12 H¹n ngh¹ch nhËp khÈu lµ mét c«ng cô phæ biÕn trong hµng rµo phi thuÕ quan. Nã ®îc hiÓu lµ møc quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ sè lîng cao nhÊt cña mét mÆt hµng hay mét nhãm hµng ®îc nhËp khÈu tõ mét thÞ trêng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (thêng lµ mét n¨m) th«ng qua h×nh thøc giÊy phÐp. H¹n ngh¹ch nhËp khÈu lµ mét h×nh thøc h¹n chÕ vÒ sè lîng nhËp khÈu ®ång thêi g©y ¶nh hëng ®Õn gi¸ néi ®Þa cña hµng ho¸. Khi h¹n ngh¹ch nhËp khÈu ®îc quy ®Þnh cho mét lo¹i s¶n phÈm ®Æc biÖt nµo ®ã th× Nhµ níc ®a ra mét ®Þnh ng¹ch nhËp khÈu mÆt hµng nµo ®ã trong mét kho¶n thêi gian nhÊt ®Þnh kh«ng kÓ nguån gèc hµng ho¸ ®ã tõ ®©u ®Õn. NÕu h¹n ngh¹ch quy ®Þnh cho c¶ mÆt hµng vµ thÞ trêng th× hµng ho¸ ®ã cã thÓ chØ ®îc nhËp khÈu tõ thÞ trêng ®· ®Þnh víi sè lîng bao nhiªu trong thêi gian bao l©u. ViÖc ¸p dông h¹n ngh¹ch trong qu¶n lý nhËp khÈu nh»m - B¶o hé s¶n xuÊt trong níc: VÒ mÆt nµy h¹n ngh¹ch nhËp khÈu t¬ng ®èi gièng thuÕ nhËp khÈu. Gi¸ hµng néi ®Þa sÏ t¨ng lªn do h¹n ngh¹ch nhËp vµ nã cho phÐp c¸c nhµ s¶n xuÊt trong níc thùc hiÖn mét quy m« s¶n xuÊt víi hiÖu qu¶ thÊp h¬n lµ s¬ víi ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i tù do. §èi víi ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp trong níc viÖc cÊp h¹n ngh¹ch nhËp khÈu sÏ cho biÕt tríc khèi lîng hµng nhËp khÈu. - B¶o ®¶m cam kÕt cña ChÝnh phñ ta víi níc ngoµi: nh÷ng cam kÕt nµy mang ý nghÜa chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. ë ViÖt Nam, danh môc sè lîng (hoÆc gi¸ trÞ) c¸c mÆt hµng nhËp khÈu qu¶n lý b»ng h¹n ngh¹ch cho tõng thêi kú do ChÝnh phñ phª duyÖt trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña uû ban kÕ ho¹ch Nhµ níc duy nhÊt cã thÈm quyÒn ph©n bæ h¹n ngh¹ch trùc tiÕp cho doanh nghiÖp vµ còng lµ c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph©n bæ h¹n ngh¹ch ®· cÊp. Ngêi ®îc cÊp h¹n ngh¹ch nhËp khÈu lµ c¸c doanh nghiÖp ®îc Nhµ níc cho phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, bao gåm c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Mét doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu cÇn ph¶i biÕt mÆt hµng cña m×nh cã n»m trong danh môc hµng nhËp khÈu cña níc b¹n hay kh«ng, h¹n ngh¹ch quy ®Þnh cho mÆt hµng ®ã ë møc nhËp khÈu lµ bao nhiªu? Sù thay ®æi nh÷ng quy ®Þnh xin cÊp h¹n ngh¹ch cña níc nhËp khÈu ra sao... ®©y còng lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn lîc víi c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu. 2.3- GiÊy phÐp nhËp khÈu GiÊy phÐp nhËp khÈu lµ mét c«ng cô ®Ó qu¶n lý nhËp khÈu kh¸c víi h¹n ngh¹ch giÊy phÐp nhËp khÈu ®îc ¸p dông réng r·i h¬n. Sau ®©y lµ danh s¸ch mét sè hµng ho¸ khi ®i qua cöa khÈu ViÖt Nam ®Òu ph¶i cã giÊy phÐp nhËp khÈu. - Hµng nhËp khÈu theo hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ngoµi - Hµng nhËp khÈu theo c¸c dù ¸n ®Çu t chuyÓn giao c«ng nghÖ cña níc - Hµng héi chî triÓn l·m hµng qu¶ng c¸o 13 - VËt t nguyªn liÖu, thiÕt bÞ nhËp khÈu ®Ó gia c«ng nhËp khÈu - Hµng nhËp khÈu theo con ®êng viÖn trî vµ vay nî Cã hai lo¹i giÊy phÐp thêng gÆp: - GiÊy phÐp tù ®éng: khi ngêi nhËp khÈu xin cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu th× sÏ ®îc cÊp ngay kh«ng ®ßi hái g× c¶. - GiÊy phÐp kh«ng tù ®éng: ®èi víi lµ giÊy phÐp nµy muèn nhËp khÈu ph¶i cã h¹n ngh¹ch nhËp khÈu vµ bÞ rµng buéc bëi c¸c h¹n chÕ kh¸c vÒ nhËp khÈu. Ngêi nhËp khÈu am hiÓu n©ng cao quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ viÖc cÊp giÊy phÐp vµ nh÷ng phÝ tæn co liªn quan ®Õn viÖc xin giÊy phÐp ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ cao. 2.4- Qu¶n lý ngo¹i tÖ §èi víi nh÷ng níc thiÕu ngo¹i tÖ nh níc ta, ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm so¸t ngo¹i tÖ b»ng c¸ch ®iÒu tiÕt nhËp khÈu mét sè lo¹i s¶n phÈm th«ng qua viÖc ph©n phèi ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu c¸c hµng ho¸ ®ã qua ng©n hµng quèc gia. NhiÒu níc cßn quy ®Þnh “h¹n ngh¹ch ngo¹i tÖ” trªn c¬ së h¹n ngh¹ch nhËp khÈu ®îc cÊp. Ngêi nhËp khÈu cã thÓ ký hîp ®ång mua hµng ë níc ngoµi nhng ph¶i ®îc quyÒn sö dông ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho kh¸ch hµng theo quy chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ ë níc m×nh. 14 III. Néi dung chñ yÕu cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. Quy tr×nh nhËp khÈu diÔn ra díi s¬ ®å sau: Ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu Xin giÊy phÐp nhËp khÈu Më L/C khi bªn b¸n b¸o §«n ®èc bªn bµn giao hµng Thuª tµu Mua b¶o hiÓm hµng ho¸ Lµm thñ tôc h¶i quan NhËn hµng KiÓm tra hµng ho¸ Giao cho ®¬n vÞ ®Æt hµng Lµm thñ tôc thanh to¸n KhiÕu n¹i (nÕu cã) Ho¹t ®éng nhËp khÈu cã nh÷ng nhiÖm vô phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi ho¹t ®éng kinh doanh néi ®Þa do cã sù kh¸c biÖt vÒ chñ thÓ vµ kho¶ng c¸ch ®Þa lý. V× vËy, ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, néi dung vµ tr×nh tù c«ng viÖc ph¶i lµm. Mçi bíc, mçi nghiÖp vô ph¶i ®îc nghiªn cøu, thùc hiÖn ®Çy ®ñ, kü lìng vµ ®Æt trong mèi quan hÖ lÉn nhau, 15 tranh thñ n¾m b¾t lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, phôc vô ®Çy ®ñ, kÞp thêi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc. 1. Nghiªn cøu thÞ trêng ThÞ trêng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ th× ë ®ã xuÊt hiÖn kh¸i niÖm vÒ thÞ trêng. Nghiªn cøu thÞ trêng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn, rÊt cÇn thiÕt ®èi víi bÊt kú doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo, kh«ng lo¹i trõ doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Nghiªn cøu thÞ trêng cña doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: 1.1- NhËn biÕt s¶n phÈm nhËp khÈu Môc ®Ých cña viÖc nhËn biÕt s¶n phÈm nhËp khÈu lµ lùa chän ®îc mÆt hµng kinh doanh cã lîi nhÊt. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi ®îc c¸c c©u hái sau: - ThÞ trêng trong níc ®ang cÇn nh÷ng mÆt hµng g×? C¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh ®îc mÆt hµng cïng víi nh·n hiÖu, mÉu m·, phÈm chÊt, gi¸ c¶ vµ sè lîng hµng ho¸ ®ã. - T×nh h×nh tiªu thô mÆt hµng ®ã trong níc ra sao? Mçi lo¹i mÆt hµng ®Òu cã thãi quen tiªu dïng riªng, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë thêi gian tiªu dïng, thÞ hiÕu vµ quy luËt biÕn ®æi cña quan hÖ cung cÇu vÒ mÆt hµng ®ã trªn thÞ trêng. - MÆt hµng ®ã ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng? BÊt cø mét s¶n phÈm nµo còng ®Òu cã chu kú sèng riªng. N¾m ®îc mÆt hµng mµ doanh nghiÖp dù tÝnh kinh doanh ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú sèng sÏ x¸c ®Þnh ®îc c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao doanh sè b¸n hµng vµ thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn. - T×nh h×nh s¶n xuÊt cña mÆt hµng ®ã trong níc nh thÕ nµo? Muèn kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× bÊt kÓ doanh nghiÖp nµo còng ph¶i quan t©m ®Õn quan hÖ cung cÇu vÒ mÆt hµng kinh doanh. VÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cÇn xem xÐt ë ®©y lµ: kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, thêi vô s¶n xuÊt, tèc ®é ph¸t triÓn cña mÆt hµng ®ã trong níc. ViÖc lùa chän mÆt hµng nhËp khÈu kh«ng chØ dùa vµo nh÷ng tÝnh to¸n, íc tÝnh vµ nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cña hµng ho¸ mµ cßn dùa vµo kinh nghiÖm cña ngêi nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó dù ®o¸n c¸c xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, kh¶ n¨ng th¬ng lîng ®Ó ®¹t tíi ®iÒu kiÖn mua b¸n u thÕ h¬n. 1.2- Nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng §èi víi ngêi nhËp khÈu, viÖc t×m hiÓu dung lîng thÞ trêng hµng ho¸ cÇn nhËp lµ rÊt quan träng. Cã thÓ hiÓu dung lîng thÞ trêng cña mét hµng ho¸ lµ mét khèi hµng ho¸ ®îc giao dÞch trªn mét ph¹m vi thÞ trêng nhÊt ®Þnh (thÕ giíi, khu vùc, quèc gia) trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, thêng lµ mét n¨m. Nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng cÇn x¸c ®Þnh nhu cÇu thËt cña kh¸ch hµng, kÓ c¶ lîng dù tr÷, xu híng biÕn ®éng cña nhu cÇu trong tõng thêi ®iÓm, c¸c khu vùc trªn tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Cïng víi viÖc x¸c ®Þnh n¾m b¾t nhu cÇu lµ viÖc n¾m b¾t kh¶ n¨ng cung cÊp cña thÞ trêng, bao gåm viÖc xem xÐt ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hµng thay thÕ, kh¶ n¨ng lùa chän mua b¸n. 16 Dung lîng thÞ trêng lµ kh«ng cè ®Þnh, nã thay ®æi tuú theo diÔn biÕn cña t×nh h×nh t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Cã thÓ chia lµm 3 lo¹i nh©n tè ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng c¨n cø vµo thêi gian ¶nh hëng cña chóng: + C¸c nh©n tè lµm dung lîng thÞ trêng biÕn ®éng cã tÝnh chÊt chu kú. §ã lµ sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa vµ tÝnh chÊt thêi vô trong s¶n xuÊt lu th«ng vµ ph©n phèi hµng ho¸. Sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ TBCN cã tÝnh chÊt quan träng ¶nh hëng ®Õn tÊt c¶ thÞ trêng hµng ho¸ trªn thÕ giíi. Cã thÓ nãi nh vËy v× hÇu hÕt hµng ho¸ trªn thÕ giíi ®Òu ®îc s¶n xuÊt ë c¸c níc TBCN. N¾m v÷ng t×nh h×nh kinh tÕ TBCN ®èi víi thÞ trêng hµng ho¸ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc vËn dông kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ thÞ trêng vµ gi¸ c¶ ®Ó lùa chän thêi gian giao dÞch nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. + C¸c nh©n tè ¶nh hëng l©u dµi ®Õn sù biÕn ®éng cña thÞ trêng: bao gåm nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c¸c biÖn ph¸p chÝnh s¸ch cña Nhµ níc vµ c¸c tËp ®oµn t b¶n lòng ®o¹n, thÞ hiÕu tËp qu¸n cña ngêi tiªu dïng, ¶nh hëng cña kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hµng ho¸ thay thÕ hoÆc bæ sung. + C¸c nh©n tè ¶nh hëng t¹m thêi ®Õn dung lîng thÞ trêng nh hiÖn tîng g©y ®Çu c¬ ®ét biÕn vÒ cung cÇu, c¸c yÕu tè tù nhiªn nh thiªn tai, h¹n h¸n, ®éng ®Êt vµ c¸c yÕu tè chÝnh trÞ x· héi. N¾m ®îc dung lîng thÞ trêng vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nã gióp c¸c nhµ kinh doanh c©n nh¾c ®Ó ®Ò ra quyÕt ®Þnh kÞp thêi, chÝnh x¸c, nhanh chãng chíp thêi c¬ giao dÞch. Cïng víi viÖc nghiªn cøu dung lîng thÞ trêng c¸c nhµ kinh doanh ph¶i n¾m ®îc t×nh h×nh kinh doanh mÆt hµng ®ã trªn thÞ trêng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ c¸c dÊu hiÖu vÒ chÝnh trÞ, th¬ng m¹i, luËt ph¸p, tËp qu¸n bu«n b¸n quèc tÕ ®Ó hoµ nhËp nhanh chãng víi thÞ trêng. 1.3- Nghiªn cøu gi¸ c¶ trªn thÞ trêng quèc tÕ. Trªn thÞ trêng thÕ giíi, gi¸ c¶ ch¼ng nh÷ng ph¶n ¸nh mµ cßn ®iÒu tiÕt mèi quan hÖ cung cÇu hµng ho¸. viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ hµng ho¸ trong xuÊt nhËp khÈu cã mét ý nghÜa rÊt lín ®èi víi hiÖu qu¶ th¬ng m¹i quèc tÕ. Gi¸ c¶ trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ gi¸ c¶ quèc tÕ. Gi¸ quèc tÕ cã tÝnh chÊt ®¹i diÖn ®èi víi mét lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Gi¸ c¶ ®ã ph¶i lµ gi¸ c¶ giao dÞch th¬ng m¹i th«ng thêng, kh«ng kÌm theo mét ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt nµo vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi ®îc. Dù ®o¸n xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn xu híng Êy. Xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÕ giíi rÊt phøc t¹p, cã lóc theo chiÒu híng t¨ng, cã lóc theo chiÒu híng gi¶m, cã biÖt cã nh÷ng lóc gi¸ c¶ hµng ho¸ cã xu híng æn ®Þnh nhng xu híng nµy chØ lµ t¹m thêi. §Ó cã thÓ dù ®o¸n ®îc xu híng biÕn ®éng trªn thÞ trêng thÕ giíi tríc hÕt ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ dù ®o¸n vÒ t×nh h×nh thÞ trêng lo¹i hµng ho¸ ®ã, ®¸nh gi¸ ®óng ¶nh hëng cña nh©n tè t¸c ®éng ®Õn xu híng vËn ®éng cña gi¸ c¶ hµng ho¸. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ trêng thÕ giíi cã rÊt nhiÒu vµ cã thÓ ph©n lo¹i theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Khi dù ®o¸n xu híng biÕn ®éng 17 cña gi¸ c¶ trong thêi gian dµi cÇn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè t¸c ®éng l©u dµi nh: chu kú, gi¸ trÞ... khi dù ®o¸n xu híng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong thêi gian ng¾n cÇn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ¶nh hëng trùc tiÕp cña nh÷ng biÕn ®æi vÒ cung cÇu vµ c¸c nh©n tè mang tÝnh t¹m thêi nh: thêi vô, nh©n tè tù nhiªn. 2. Lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch nhËp khÈu Sau khi tiÕn hµnh c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ trêng quèc tÕ, cÇn lùa chän h×nh thøc giao dÞch thÝch hîp tríc khi tiÕn hµnh kÝ kÕt hîp ®ång. Trong ho¹t ®éng mua b¸n quèc tÕ cã mét sè ph¬ng thøc giao dÞch chñ yÕu sau: 2.1- Giao dÞch th«ng thêng Giao dÞch th«ng thêng lµ giao dÞch cã thÓ thùc hiÖn ë mäi n¬i, mäi lóc, trong ®ã nêi b¸n vµ ngêi mua trùc tiÕp quan hÖ víi nhau b»ng c¸ch gÆp mÆt hoÆc qua th tõ, ®iÖn tÝn ®Ó bµn b¹c vµ tho¶ thuËn víi nhau vÒ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch. Nh÷ng néi dung nµy ®îc tho¶ thuËn mét c¸ch tù nhiªn, kh«ng cã sù rµng buéc víi lÇn giao dÞch tríc, viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n víi viÖc b¸n. Ph¬ng thøc giao dÞch nµy cã u ®iÓm lµ hai bªn cã thÓ th¶o luËn trùc tiÕp dÔ dµng, gi¶m chi phÝ trung gian vµ dÔ th©m nhËp thÞ tr êng. Tuy nhiªn, nã còng cã phÇn h¹n chÕ víi thÞ trêng trong níc. 2.2- Giao dÞch qua trung gian Trong h×nh thøc giao dÞch nµy cã ngêi thø ba lµm trung gian gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua. Ngêi trung gian phæ biÕn trªn thÞ trêng lµ c¸c ®¹i lý vµ m«i giíi. §¹i lý: Lµ c¸c t nh©n hay ph¸p nh©n tiÕn hµnh mét hay nhiÒu hµnh vi theo sù uû th¸c cña ngêi uû th¸c. Quan hÖ gi÷a ngêi uû th¸c víi c¸c ®¹i lý lµ quan hÖ hîp ®ång ®¹i lý. C¨n cø vµo quyÒn h¹n ®îc uû th¸c ngêi ta chia ra lµm ba lo¹i ®¹i lý, ®ã lµ: ®¹i lý toµn quyÒn, tæng ®¹i lý, ®¹i lý ®Æc biÖt. Sö dông ®¹i lý vµ m«i giíi cã nhiÒu thuËn lîi nh: doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thÞ trêng, gi¶m bít chi phÝ nghiªn cøu thÞ trêng. Song h×nh thøc nµy cã nhîc ®iÓm lµ g©y ra sù mÊt liªn l¹c trùc tiÕp víi kh¸ch hµng vµ lîi nhuËn bÞ chia sÎ. 2.3- Giao dÞch t¹i héi chî triÓn l·m Héi chî lµ thÞ trêng ho¹t ®éng ®Þnh kú tæ chøc vµo thêi gian nhÊt ®Þnh, t¹i ®ã ngêi b¸n trng bµy hµng ho¸ cña m×nh vµ tiÕp xóc víi ngêi mua ®Ó ký kÕt hîp ®ång. TriÓn l·m lµ viÖc trng bµy, giíi thiÖu nh÷ng thµnh tùu cña mét ngµnh, mét nÒn kinh tÕ nµo ®ã. Ngµy nay, triÓn l·m kh«ng chØ lµ n¬i trng bµy mµ cßn lµ n¬i th¬ng nh©n hoÆc tæ chøc kinh doanh tiÕp xóc, giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång. Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng thøc giao dich, bu«n b¸n chñ yÕu trªn thÞ trêng quèc tÕ, c¨n cø vµo mÆt hµng nhËp khÈu, ®èi tîng giao dÞch, thêi gian giao dÞch vµ kh¶ n¨ng cña nhµ kinh doanh ®Ó lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch cho phï hîp. 3. §µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång 3.1- §µm ph¸n 18 Trong kinh doanh quèc tÕ, cã ba h×nh thøc c¬ b¶n ®ã lµ: ®µm ph¸n qua th tÝn, qua ®iÖn tÝn vµ gÆp gì trùc tiÕp. Mçi mét h×nh thøc ®Òu cã nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm riªng. V× vËy, ph¶i tuú vµo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸c doanh nghiÖp, tuú vµo b¹n hµng ®Ó lùa chän h×nh thøc ®µm ph¸n cho thÝch hîp. Qu¸ tr×nh ®µm ph¸n bao gåm nh÷ng bíc sau: - Hái gi¸: Lµ viÖc bªn mua ®Ò nghÞ bªn b¸n cho biÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn cña mÆt hµng, chÊt lîng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn giao hµng, ph¬ng thøc thanh to¸n, thêi h¹n vµ ®ång tiÒn thanh to¸n. - B¸o gi¸: Lµ viÖc ngêi b¸n th«ng b¸o trë l¹i ngêi mua vµ ngêi mua ®· nhËn ®îc cã nghÜa lµ cã sù cam kÕt cña ngêi b¸n vÒ viÖc sÏ b¸n hµng. míi. - Hoµn gi¸: Bªn mua kh«ng chÊp nhËn b¸o gi¸ trªn vµ ®· ®a ra ®Ò nghÞ - ChÊp nhËn gi¸: Lµ ®ång ý mäi ®iÒu kiÖn vÒ chµo hµng mµ bªn kia ®a ra, khi ®ã hîp ®ång ®îc thùc hiÖn. - X¸c nhËn gi¸: bªn mua vµ bªn b¸n sau khi ®· thèng nhÊt tho¶ m·n lîi Ých sÏ lËp hai biªn b¶n x¸c nhËn, bªn lËp ký tríc vµ göi cho bªn kia ký xong gi÷ l¹i mét b¶n vµ göi tr¶ l¹i mét b¶n. 3.2- Ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu Sau khi c¸c bªn ®· tiÕn hµnh ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ th× viÖc tiÕp theo lµ ký kÕt hîp ®ång ngo¹i th¬ng. Hîp ®ång kinh tÕ ngo¹i th¬ng lµ sù tho¶ thuËn cña nh÷ng bªn ®¬ng sù cã quèc tÞch kh¸c nhau, trong ®ã bªn b¸n cã ngh·i vô ph¶i chuyÓn vµo quyÒn së h÷u cña bªn mua mét khèi lîng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh, bªn mua cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn vµ nhËn hµng. Ph¬ng ph¸p ký kÕt hîp ®ång: Tuú tõng ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång kinh tÕ ngo¹i th¬ng cã thÓ ký kÕt b»ng c¸c h×nh thøc sau: b¶n ) - Hai bªn ký vµo mét b¶n hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th¬ng ( b»ng mét v¨n - Ngêi b¸n x¸c nhËn (b»ng v¨n b¶n) lµ ngêi mua ®· ®ång ý víi c¸c ®iÒu kho¶n cña th chµo hµng tù do, nÕu ngêi mua viÕt ®óng thñ tôc cÇn thiÕt. - Ngêi b¸n x¸c nhËn (b»ng v¨n b¶n) ®¬n ®Æt hµng cña ngêi mua - Trao ®æi b»ng th x¸c nhËn nh÷ng tho¶ thuËn b»ng ®¬n ®Æt hµng tõ tríc ®©y cña hai bªn. Tríc khi ký kÕt hîp ®ång cÇn cã sù thèng nhÊt víi nhau tÊt c¶ mäi ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt. Khi ®· ký kÕt råi th× viÖc thay ®æi mét ®iÒu kho¶n nµo ®ã lµ khã kh¨n 19 vµ bÊt lîi. V¨n b¶n th«ng thêng do mét bªn so¹n th¶o, tríc khi ký bªn mua ph¶i xem xÐt thËt kü lìng, cÈn thËn ®èi chiÕu víi nh÷ng tho¶ thuËn ®· ®¹t ®îc trong ®µm ph¸n. Hîp ®ång cÇn ®îc tr×nh bµy râ rµng, s¸ng sña, ph¶n ¸nh ®óng néi dung ®· tho¶ thuËn, tr¸nh mËp mê g©y khã hiÓu. Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ph¶i ®îc xuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ ®Þnh mua b¸n, tõ ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh tù nhiªn, x· héi vµ quan hÖ gi÷a hai bªn. Trong hîp ®ång kh«ng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n tr¸i víi luËt lÖ hiÖn hµnh cña níc ®èi t¸c. Ngêi ®øng ra ký kÕt hîp ®ång ph¶i lµ ngêi cã thÈm quyÒn. Ng«n ng÷ trong hîp ®ång nªn lµ ng«n ng÷ hai bªn cïng th«ng th¹o. Nh÷ng ®iÒu kho¶n c¬ b¶n trong hîp ®ång: - C¸c ®iÒu kho¶n vÒ ®èi tîng hîp ®ång + Tªn hµng: CÇn ghi tªn th«ng dông, tªn th¬ng m¹i vµ tªn khoa häc (nÕu cã), cã thÓ ghi thªm n¬i s¶n xuÊt ra mÆt hµng ®ã. + Sè lîng: Ph¶i ghi râ ®¬n vÞ ®o lêng ®îc hai bªn lùa chän, quy ®Þnh cô thÓ sè lîng hµng giao dÞch. + Träng lîng: Cã thÓ tÝnh träng lîng hµng theo nhiÒu c¸ch - C¸c ®iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶: + §ång tiÒn tÝnh gi¸: Cã thÓ dïng ®ång tiÒn cña bªn mau hoÆc bªn b¸n hoÆc cña níc thø ba nhng ph¶i lµ ®ång tiÒn æn ®Þnh, tù do chuyÓn ®æi. + Møc gi¸: Lµ gi¸ c¶ quèc tÕ + Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸: Cã mét sè c¸ch nh: gi¸ cè ®Þnh, gi¸ quy ®Þnh sau, gi¸ linh ho¹t, gi¸ di ®éng. + Gi¶m gi¸: Bªn b¸n cã thÓ gi¶m gi¸ cho bªn mua nÕu bªn mua lµ kh¸ch quen, mua sè lîng lín, thanh to¸n ngay. - §iÒu kho¶n giao hµng: + Thêi h¹n giao hµng: CÇn ghi râ trong hîp ®ång v× nÕu giao kh«ng ®óng thêi h¹n cã thÓ g©y thiÖt h¹i lín cho ngêi mua. + §Þa ®iÓm giao hµng + Ph¬ng thøc giao hµng + Th«ng b¸o giao hµng - §iÒu kho¶n thanh to¸n: + §ång tiÒn thanh to¸n: Ph¶i lµ ®ång tiÒn æn ®Þnh, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi. 20