Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lêi më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m qua, tõ sau khi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n
lý kinh tÕ, tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang nÒn
kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc, kinh tÕ ®Êt
n-íc ®· cã nh÷ng b-íc ph¸t triÓn v-ît bËc. Cïng víi chiÕn
l-îc kinh tÕ héi nhËp vµ ph¸t triÓn do Nhµ n-íc ®Æt ra,
th-¬ng m¹i quèc tÕ trë thµnh mét bé phËn quan träng cã vai
trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña quèc gia. V× vËy viÖc
®Èy m¹ng giao l-u th-¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ xuÊt
khÈu hµng ho¸ dÞch vô nãi riªng lµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh
tÕ hµng ®Çu cña n-íc ta.
§èi víi mét n-¬c ®ang ph¸t triÓn, cã sù khan hiÕm vÒ
vèn ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc th×
viÖc ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ tËn dông ®-îc lîi thÕ vèn
cã cña quèc gia lµ mét ®iÒu v« cïng quan träng.
Trong nh÷ng n¨m qua ngµnh thuû s¶n n-íc ta ®· kh¼ng
®Þnh ®-îc lîi thÕ vµ vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
d©n. Víi viÖc ®ßi hái vèn ®Çu t- kh«ng lín, tËn dông ®-îc
®iÒu kiÖn tù nhiªn x· héi ®Êt n-íc, ngµnh thuû s¶n ®· cã sù
ph¸t triÓn to lín, hµng n¨m ®em vÒ cho ®Êt n-íc mét nguån
ngo¹i tÖ lín phôc vô t¸i ®Çu t- thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc.
XuÊt khÈu - thµnh c«ng lín nhÊt cña ngµnh thñy s¶n.
XuÊt khÈu thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc khai th¸c, nu«i
trång, chÕ biÕn vµ c¸c dÞch vô hËu cÇn kh¸c cña ngµnh. NhvËy xuÊt khÈu ®ãng mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi ngµnh
thuû s¶n. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n nh÷ng c¬ héi
vµ th¸ch thøc. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu vµ ph©n tÝch c¸c
tµi liÖu vµ sè liÖu thèng kª cña ngµnh thuû s¶n vµ xuÊt khÈu
thuû s¶n ®Ó thÊy ®-îc thùc tr¹ng cña ngµnh tõ ®ã cã nh÷ng
gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn vµ n©ng cao vai trß cña xuÊt khÈu
thuû s¶n ViÖt Nam.
§Ò tµi: "XuÊt khÈu thuû s¶n ë viÖt nam "
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung
I. Tæng quan vÒ ngµnh thuû s¶n ë ViÖt Nam
1. §iÒu kiÖn tù nhiªn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n
ViÖt Nam n»m trog khu vùc nhiÖt ®íi giã mïa Èm, cã
®-êng bê biÓn dµi h¬n 3260 km tõ Mãng C¸i (Qu¶ng Ninh)
®Õn Hµ Tiªn (Kiªng Giang), diÖn tÝch vïng néi thuû vµ l·nh
h¶i réng h¬n 226.00 km2, cã diÖn tÝch vïng ®Æc quyÒn kinh
tÕ réng trªn 1.000.000 km2, trong vïng biÓn ViÖt Nam cã
trªn 400 hßn ®¶o lín nhá, lµ n¬i cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô
hËu cÇn c¬ b¶n, trung chuyÓn s¶n phÈm khai th¸c, ®¸nh b¾t,
®ång thêi lµm n¬i neo ®Ëu cho tµu thuyÒn trong nh÷ng
chuyÕn ra kh¬i. BiÓn ViÖt Nam cßn cã nhiÒu vÞnh, ®Çm phµ,
cöa s«ng (trong ®ã h¬n 10.000 ha ®ang quy ho¹ch nu«i trång
thuû s¶n) vµ trªn 400.000 ha rõng ngËp mÆn. §ã lµ tiÒm
n¨ng ®Ó ViÖt Nam ph¸t triÓn ho¹t ®éng khai th¸c vµ nu«i
trång thuû h¶i s¶n. Cïng ®ã trong ®Êt liÒn cßn cã kho¶ng 7
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
triÖu ha diÖn tÝch mÆt n-íc, cã thÓ nu«i trång thuû s¶n trong
®ã cã 120.000 ha hå ao nhá, m-¬n v-ên, 244.000 ha hå chøa
mÆt n-íc lín, 446.000 ha ruéng óng tròng, nhiÔm mÆn, cÊy
lóa 1 hoÆc 2 vô bÊp bÖnh, vµ 635.000 ha vïng triÒu.
KhÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa Èm vµ mét sè vïng cã khÝ
hËu «n ®íi. Tµi nguyªn khÝ hËu ®· gióp cho ngµnh thuû s¶n
ph¸t triÓn mét c¸ch thuËn lîi.
Chñng lo¹i sinh vËt ®a d¹ng vµ phong phó víi kho¶ng
510 loµi c¸ trong ®ã cã nhiÒu loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao.
Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng cã
nh÷ng khã kh¨n do ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ thuû vùc phøc t¹p,
hµng n¨m cã nhiÒu m-a b·o, lò, vµo mïa kh« l¹i hay vÞ h¹n
h¸n vµ g©y khã kh¨n vµ c¶ nh÷ng thæn thÊt to lín cho ngµnh
thuû s¶n.
2. §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thuû
s¶n
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
NghÒ khai th¸c thuû s¶n ®· ®-îc h×nh thµnh tõ l©u.
Nguån lao ®éng cã kinh nghiÖm ®¸nh b¾t vµ nu«i trång, gi¸
nh©n c«ng thÊp h¬n so víi khu vùc vµ thÕ giíi. HiÖn nay Nhµ
n-íc ®ang coi thuû s¶n lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän do ®ã cã
nhiÒu chÝnh s¸ch ®Çu t- khuyÕn khÝch ®Ó ®Èy m¹nh sù ph¸t
triÓn cña ngµnh.
Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n vµ
v-íng m¾c ®Æt ra cho ngµnh thuû s¶n n-íc ta ®ã lµ ho¹t
®éng s¶n xuÊt vÉn cßn mang tÝnh tù cÊp, tù tóc, c«ng nghÖ
s¶n xuÊt th« s¬, l¹c hËu, s¶n phÈm t¹o ra chÊt l-îng ch-a
cao. Nguån lao ®éng tuy ®«ng nh-ng tr×nh ®é v¨n ho¸ kü
thuËt kh«ng cao, lùc l-îng ®-îc ®µo t¹o chiÕm tû lÖ nhá, hÇu
hÕt chØ dùa vµo kinh nghiÖm do ®ã khã theo kÞp sù thay ®æi
cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ nhu cÇu thÞ tr-êng. Cuéc s«ng cña
lao ®éng trong nghÒ vÉn cßn nhiÒu vÊt v¶, bÊp bªnh do ®ã
kh«ng t¹o ®-îc sù g¾n bã víi nghÒ.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nh-ng vÒ c¬ b¶n cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng ViÖt Nam cã
tiÒm n¨ng dåi dµo ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n thµnh mét
ngµnh kinh tÕ quan träng.
3. VÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc
doanh
Hoµ chung víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n-íc,
ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ
cho ®Êt n-íc vµ cã nh÷ng b-íc tiÕn nh¶y vät , sím trë thµnh
ngµnh kinh tÕ mòi nhän vµ then chèt trong nÒn kinh tÕ quèc
d©n. N¨m 2001, tæng s¶n l-îng thuû s¶n ®¹t 2.226.900 tÊn;
trong ®ã s¶n l-îng khai th¸c thuû s¶n ®¹t 1.347.800 tÊn, s¶n
l-îng nu«i trång thuû s¶n vµ khai th¸c néi ®Þa ®¹t 879.100
tÊn, gi¸ trÞ kim ng¹ch thuû s¶n xuÊt khÈu ®¹t 1.775,5 triÖu
USD, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho h¬n 3,4 triÖu lao ®éng trong c¶
n-íc. §©y lµ thµnh tùu quan träng cña mét thêi gian dµi ph¸t
triÓn kh«ng ngõng, t¨ng tr-ëng c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng
cña ngµnh thuû s¶n.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thuû s¶n lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong nÒn kinh
tÕ quèc d©n. Trong suèt nh÷ng n¨m qua, ngµnh thuû s¶n ®·
cã nh÷ng b-íc chuyÓn biÕn râ rÖt, sau nh÷ng n¨m cïng toµn
d©n téc võa x©y dùng miÒn b¾c XHCN võa ®Êu tranh chèng
Mü cøu n-íc, giµnh ®éc lËp d©n téc, thèng nhÊt ®Êt n-íc, råi
sau ®ã b-íc vµo mét giai ®o¹n thêi kú suy tho¸i, ngµnh ®·
cã nh÷ng b-íc tiÕn râ rÖt, tõ chç chØ lµ mét bé phËn kh«ng
lín cña kinh tÕ n«ng nghiÖp, tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu ®Õn
nay ngµnh ®· cã quy m« ngµy cµng lín, tèc ®é ph¸t triÓn
ngµy cµng cao, chiÕm 4-5% GDP (nÕu chØ tÝnh thuû s¶n gåm
cã nu«i trång vµ khai th¸c) vµ trªn 10% kim ng¹ch xuÊt
khÈu, s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn 80 quèc
gia ®-a ViÖt Nam thµnh quèc gia ®øng thø 7 vÒ xuÊt khÈu
thuû s¶n vµ Nhµ n-íc hiÖn t¹i ®· x¸c ®Þnh thuû s¶n sÏ lµ
ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n-íc trong giai ®o¹n tíi.
II.thùc tr¹ng xuÊt khÈu thuû s¶n ë ViÖt
Nam
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1. Nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc xuÊt khÈu thuû s¶n
ë ViÖt Nam
a. Tèc ®é t¨ng tr-ëng cao vµ ®ãng gãp lín vµo GDP
c¶ n-íc
XuÊt khÈu thuû s¶n cã thÓ coi lµ thµnh qu¶ lín nhÊt cña
ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam, xuÊt khÈu thuû s¶n ®· gãp phÇn
x¸c ®Þnh vÞ trÝ quan träng cña ngµnh thuû s¶n ®èi víi nÒn
kinh tÕ ®Êt n-íc vµ trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, tõng b-íc ®-a
thuû s¶n trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ViÖt Nam.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu cã nh÷ng b-íc tiÕn râ rÖt trong
nh÷ng n¨m qua, n¨m 1986 gi¸ trÞ xu©t khÈu lµ 0,102 tû USD,
n¨m 1992 lµ 0,37 tû USD vµ t¨ng lªn 1,479 tû USD vµo n¨m
2000 vµ 2,397 tû USD n¨m 2004. Trong suèt nhiÒu n¨m liÒn
xuÊt khÈu thuû s¶n ®øng vÞ trÝ thø ba vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña
c¶ n-íc, riªng n¨m 2004 tôt xuèng thø t- sau ngµnh giÇy da,
tû träng xuÊt khÈu thuû s¶n so víi tæng kim ng¹ch c¶ n-íc ë
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
møc cao trªn d-íi 10%. Nh- vËy hµng n¨m xuÊt khÈu thuû
s¶n cã ®ãng gãp lín vµo kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n-íc.
Bµng 1: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña thuû s¶n so víi kim n¹ch
xuÊt khÈu c¶ n-íc.
§¬n vÞ: TriÖu USD
N¨m
1996 1997 1998
1999
2000
2001
2002
2003
2
2
GTXKTS
670
776 858,6 1478,6 177,5 2014
2014
2199
TØ
lÖ
21,8
15,8 10,6
13,3
9,2
t¨ng
so
13,1
20,2
13,3
9
víi n¨m
tr-íc
(%)
KN XK
7255,9 9185 9360 11541 15029 16706 16706 10173 26
c¶ n-íc
TS so víi
9,23
8,44 9,16
8,41
c¶ n-íc
(%)
9
11,83 12,05 12,05 10,90
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
b. C¬ cÊu s¶n phÈm cã sù thay ®æi tÝch cùc
ViÖc ®æi míi c«ng nghÖ ®· gióp cho c¸c doanh nghiÖp
cã ®iÒu kiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, c¬ cÊu s¶n
phÈm xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc.
Con t«m vèn ®-îc coi lµ s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ ®¹o
cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. C¸c lo¹i t«n nh-: T«m hïm,
t«m só ®en, t«m só tr¾ng vµ c¸c lo¹i t«m kh¸c chiÕm gÇn
mét nöa kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ®Êt n-íc. Trong
n¨m 2003 ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu ®-îc 12.489.749 tÊn t«m
c¸c lo¹i, t¨ng 9,8% so víi n¨m 2002. XuÊt khÈu t«m chiÕm
47.7% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng thuû s¶n, chiÕm 10% kim
ng¹ch xuÊt khÈu t«m trªn toµn thÕ giíi. N¨m 2004 gi¸ trÞ
xuÊt khÈu t«m chiÕm 52% t¨ng 17,3% vÒ gi¸ trÞ vµ 11,8% vÒ
khèi l-îng.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
XuÊt khÈu c¸ chiÕm vÞ trÝ thø hai trong c¸c s¶n phÈm
xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam. Tû lÖ t¨ng tr-ëng xuÊt khÈu c¸
®¹t thµnh tÝch cao nhÊt trong c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu n¨m
2004 gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸ chiÕm 22,8% trong c¬ cÊu mÆt
hµng thuû s¶n xuÊt khÈu t¨ng 16,2% vÒ gi¸ trÞ, t¨ng 35,5%
vÒ khèi l-îng so víi n¨m 2003. Sù nh¶y vät nµy lµ do viÖc
gia t¨ng xuÊt khÈu s¶n phÈm c¸ tra vµ c¸ basa, c¸ ngõ vµo thÞ
tr-êng Mü. Riªng c¸ tra vµ c¸ basa chiÕm 12,5% trong tæng
kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh, s¶n l-îng xuÊt khÈu t¨ng
55% vµ t¨ng 53,75% vÒ gi¸ trÞ so víi n¨m 2003.
C¸c mÆt hµng kh¸c nh- mùc vµ b¹ch tuéc gi¸ trÞ xuÊt
khÈu chiÕm 6,7% trong kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµnh,
t¨ng 40,2% vÒ gi¸ trÞ vµ 32,1% vÒ khèi l-îng so víi cïng kú.
S¶n phÈm thuû s¶n kh« chiÕm 4,2% trong kim ng¹ch xuÊt
khÈu, t¨ng 32,2% vÒ gi¸ trÞ, t¨ng 52% vÒ s¶n l-îng so víi
cïng kú n¨m tr-íc. C¸c mÆt hµng kh¸c gi¶m c¶ vÒ sè l-îng
vµ gi¸ trÞ.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 2: Tû träng c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña thuû s¶n
ViÖt Nam
§¬n vÞ: %
1997 2000 2001
2002
2003
2004
T«m ®«ng l¹nh
54
45
44
47,8
47,7
52
C¸ ®«ng l¹nh
14
16
17
22,9
21,0
22,8
Hµng kh«
8
13
11
6,8
3,3
4,2
C¸c ®éng vËt th©n
15
7
7
7,1
5,1
6,7
9
19
21
15,4
22,8
13,4
mÒm
C¸c
s¶n
phÈm
kh¸c
(TÝnh to¸n dùa vµo sè liÖu cña Trung tam tin häc - Bé
Thuû s¶n)
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c. ThÞ tr-êng xuÊt khÈu ®-îc më réng
Nhê qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, ®a d¹ng ho¸
c¬ cÊu s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l-îng, thÞ tr-êng xuÊt
khÈu cña thuû s¶n ViÖt Nam ®· ®-îc më réng h¬n.
Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t h¬n th×
vÊn ®Ò thÞ tr-êng ®-îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m h¬n lóc
nµo hÕt, b»ng nh÷ng biÖn ph¸p xóc tiÕn th-¬ng m¹i, hcñ
®éng t×m kiÕm b¹n hµng vµ thÞ tr-êng míi thay v× thô ®éng
ngåi chê kh¸ch hµng ®· gióp c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ
tr-êng míi, ®ång thêi duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c thÞ tr-êng
truyÒn thèng. §Õn nay s¶n phÈm thuû s¶n cña ViÖt Nam ®·
cã mÆt t¹i 80 n-íc vµ vïng l·nh thæ.
B¶ng 3: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam theo c¸c thÞ
tr-êng
§¬n vÞ: USD
ThÞ
Ch©u ¸
Ch©u ¢u
Mü
NhËt B¶n
tr-êng
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kh¸c
2000 412396176 71782420
301303916 469472915 223654122
2001 475502919 90745293 489034965 465900792 256301785
2002 497803341 73719852
654977324 537459466 258860933
2003 290925817 116739138 777656159 582837870 431417822
2004 413861348 231527515 60296450
772194720 380228081
Nguån: Tæng hîp b¸o c¸o gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¸c n¨m cña
Trung t©m tin häc - Bé Thuû s¶n
2. Nh÷ng mÆt tån t¹i cÇn kh¾c phôc cña xuÊt khÈu
thuû s¶n
Nh×n vµo thùc tÕ xuÊt khÈu thuû s¶n chóng ta cã thÓ
thÊy ®-îc nh÷ng thµnh c«ng, nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc
gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n-íc. Tuy nhiªn
bªn c¹nh ®ã xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam vÉn cßn tån t¹i
nhiÒu h¹n chÕ, khã kh¨n nhÊt ®Þnh, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn:
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thø nhÊt, ®ã lµ thiÕu nguån nguyªn liÖu ®¶m b¶o chÊt
l-îng cho ho¹t ®éng chÕ biÕn. ChÕ biÕn thuû s¶n cho xuÊt
khÈu phô thuéc rÊt lín vµo nguån nguyªn liÖu, chÊt l-îng
nguån nguyªn liÖu cã cao th× míi ®¶m b¶o chÊt l-îng s¶n
phÈm chÕ biÕn ®¹t yªu cÇu xuÊt khÈu.
Chñng lo¹i thuû s¶n xuÊt khÈu cßn nghÌo nµn, ch-a
phong phó, chñ yÕu lµ t«m, mùc ®«ng l¹nh, c¸ tra vµ c¸c ba
sa d-íi d¹ng th«, míi chØ qua s¬ chÕ v× vËy mµ gi¸ trÞ xuÊt
khÈu thÊp, tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm kh«ng cao, viÖc
xuÊt khÈu c¸ s¶n phÈm cao cÊp cã phÇn ch-a ®-îc chó träng.
Tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kü thuËt s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ
b¶o qu¶n tuy cã ®-îc c¶i tiÕn nh-ng vÉn ë tr×nh ®é thÊp so
víi c¸c n-íc cïng xuÊt khÈu kh¸c nh-: Th¸i Lan, In®«nªxia,
Trung Quèc… Cïng víi ®ã tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý doanh
nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ c¶ vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm
c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ ®· lµm gi¶m lîi thÕ so
s¸nh cña xuÊt khÈu thñy s¶n ViÖt Nam.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn thÞ tr-êng cho xuÊt khÈu thuû s¶n
còng cßn nhiÒu yÕu kÐm. C«ng t¸c dù b¸o nhu cÇu, nghiªn
cøu kü ®Æc ®iÓm, nhu cÇu, truyÒn thèng v¨n ho¸,yªu cÇu tiªu
chuÈn kü thuËt cña thÞ tr-êng cßn bÞ bá ngá lµm h¹n chÕ tèc
®é më réng thÞ tr-êng. Bªn c¹nh ®ã kinh nghiÖm trong viÖc
gi¶i quyÕt c¸c vô kiÖn vµ tranh chÊp th-¬ng m¹i còng cßn
nhiÒu h¹n chÕ. VÊn ®Ò thÞ tr-êng vÉn lµ vÊn ®Ò khã kh¨n cho
xuÊt khÈu thuû s¶n n-íc ta, lµm sao ®Ó kh«ng bÞ mÊt thÞ
phÇn vµ ph¸t triÓn më réng ®ã lµ bµi to¸n lín ®Æt ra víi c¸c
doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn ngµnh thuû s¶n nãi chung.
Do khã kh¨n xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng Mü mµ 2 n¨m liªn
tiÕp 2003 - 2004 xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam kh«ng ®¹t
môc tiªu ®Ò ra, n¨m 2004 kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n chØ
®¹t 93% kÕ ho¹ch mÆc dï ®· t¨ng 9,2% so víi n¨m 20003.
ViÖc x©y dùng, ph¸t triÓn vµ qu¶ng b¸ th-¬ng hiÖu lµ
mét ®iÓm yÕu lín cña thuû s¶n ViÖt Nam. §©y lµ mét vÊn ®Ò
mang tÝnh chiÕn l-îc vµ cÇn ®-îc ®Çu t- l©u dµi nh-ng c¸c
doanh nghiÖp l¹i ch-a cã kÕ ho¹ch vµ ch-¬ng tr×nh xóc tiÕn
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
th-¬ng m¹i trªn thÞ tr-êng n-íc ngoµi. Vµ viÖc mÊt th-¬ng
hiÖu lµ ®iÒu rÊt dÔ x¶y ra (®iÓn h×nh lµ n-íc m¾m Phó
Quèc). C¸c doanh nghiÖp cßn Ýt tham gia vµo c¸c héi chî
triÓn l·m ®Ó chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng do ®ã nhiÒu khi
®Ó mÊt hîp ®ång xuÊt khÈu vµo tay c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
§iÒu nµy cÇn ®-îc nhanh chãng kh¾c phôc ®Ó kh¼ng ®Þnh
th-¬ng hiÖu thuû s¶n ViÖt Nam vµ ph¸t triÓn më réng thÞ
tr-êng.
III. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ngµnh xuÊt khÈu
thuû s¶n ph¸t triÓn
1. N©ng cao chÊt l-îng vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n
phÈm
Cïng víi viÖc më réng thÞ tr-êng viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n
phÈm còng lµ h-íng quan träng t¹o thÕ gäng k×m cho ngµnh
thuû s¶n xuÊt khÈu vµo thÞ tr-êng thÕ giíi. §Çu tiªn ph¶i ®a
d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng, ®a d¹ng ho¸ vÒ ph-¬ng thøc chÕ
biÕn, ®iÒu nµy ®ßi hái hiÓu biÕt rÊt kÜ vÒ c«ng nghÖ chÕ biÕn,
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Æc ®iÓm phong tôc tËp qu¸n, vÒ nhu cÇu cña tõng thÞ tr-êng.
TiÕp theo ®ã sÏ lµ ®a d¹ng ho¸ vÒ nguyªn liÖu chÕ biÕn, t¹o
tiÒn ®Ò cho viÖc m¬ réng vµ thay ®æi mét c¬ cÊu hµng xuÊt
khÈu phï hîp h¬n víi nhu cÇu thÞ tr-êng.
T¹o ra mét nguån nguyªn liÖu cã chÊt l-îng cao. Cã
thÓ nãi chÊt l-îng nguyªn liÖu thuû s¶n cÇn ®-îc ®¶m b¶o
ngay tõ kh©u ®¸nh b¾t nu«i trång. Muèn vËy, tr-íc hÕt ph¶i
x©y dùng hÖ thèng dÞch vô kü thuËt, tuyÓn chän, båi d-ìng
nguån nh©n lùc gióp ng-êi nu«i trång cã gièng chÊt l-îng
tèt, s¹ch bÖnh, ®¹t hiÖu qu¶ cao. KÕ tiÕp, kh©u nu«i trång
thuû s¶n ph¶i theo ®óng quy tr×nh, tr¸nh dÞch bÖnh, tr¸nh sö
dông c¸c lo¹i thuèc kh¸ng sinh kh«ng cho phÐp, ®¶m b¶o dl-îng kh¸ng sinh cho phÐp khi thu ho¹ch
T¨ng c-êng sù liªn kÕt chÆt chÏ, h×nh thµnh mèi quan
hÖ gi÷a c¸c thnµh phÇn tõ ng-êi khai th¸c nu«i trång ®Õn c¸c
nhµ chÕ biÕn, th-¬ng m¹i, ®Ó gi¶m c¸c chi phÝ, b»ng c¸ch
®Çu t- cho nghiªn cøu khoa häc, trî gióp c¸c hé nu«i trång
vèn vµ kü thuËt, vµ khi ®ã c¸c nhµ chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu sÏ
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cã ®-îc nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh chÊt l-îng cao th«ng qua
c¸c hîp ®ång bao tiªu s¶n phÈm.
Ngoµi viÖc phÊn ®Êu gi¶m gi¸ thµnh, ®Ó cã -u thÕ trong
xuÊt khÈu, viÖc ®¶m b¶o chÊt l-îng vµ vÖ sinh an toµn thùc
phÈm theo ®óng tiªu chuÈn HACCC cã tÇm quyÕt ®Þnh tíi
sù sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp cÇn tù
hoµn thiÖn n¨ng lùc qu¶n lý, tù gi¸c kiÓm tra vµ thùc hiÖn vÖ
sinh an toµn thùc phÈm, chØ cã nh- thÕ míi ®¶m b¶o cho sù
ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thuû s¶n nãi
riªng vµ toµn ngµnh nãi chung.
2. N©ng cao chÊt l-îng nguån nh©n lùc vµ tr×nh ®é
s¶n xuÊt
TÝch luü vèn, ®Çu t- ®æi míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc,
n©ng cao chÊt l-îng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ tiªu ®Ò cho
xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
B¾t ®Çu víi xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp h¬n c¸c n-íc trong khu
vùc vµ trªn thÕ giíi do ®ã tr×nh ®é nguån lao ®éng vµ tr×nh
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®é qu¶n lý cßn yÕu kÐm. CÇn tÝch cùc ®µo t¹o kü thuËt canh
t¸c, nu«i trång th«ng qua c¸c líp tËp huÊn trùc tiÕp cho bµ
con n«ng d©n, cö c¸c kü s- xuèng tËn n¬i h-íng dÉn kü
thuËt. N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cho c¸c nhµ qu¶n lý vµ c¸n
bé thÞ tr-êng, t¹o c¬ héi tiÕp cËn häc tËpc¸c n-íc cã nÒn
kinh tÕ ph¸t triÓn, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nghiªn
cøu thÞ tr-êng, cung cÊp th«ng tin thÞ tr-êng chÝnh x¸c nhÊt,
®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam.
Mçi doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé ngµnh ph¶i cã
®-îc chiÕn l-îc cô thÓ ®Ó t¨ng c-êng xóc tiÕn th-¬ng m¹i,
giíi thiÖu s¶n phÈm ®Õn c¸c kh¸ch hµng trªn toµn thÕ giíi.
§ång thêi ph¶i x©y dùng vµ qu¶ng b¸ th-¬ng hiÖu tr¸nh c¸c
tr-êng hîp bÞ ®¸nh c¾p th-¬ng hiÖu nh- tr-êng hîp ®· x¶y
ra víi nø¬c m¾m Phó Quèc. Th-¬ng hiÖu sÏ lµ vò khÝ quan
träng trong cuéc chiÕn c¹nh tranh v« cïng gay g¾t hiÖn nay.
20