Tài liệu Xóa đói, giảm nghèo ở vĩnh phúc_unprotected

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRUNG TÂM ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG GIẢNG VIÊN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ -------------------------------- NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THẢO XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO Ở VĨNH PHÚC Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ chÝnh trÞ M· ngµnh : 60 31 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS.VŨ VĂN PHÚC Hµ néi – 2009 Môc lôc Trang 1 Më ®Çu CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGHÈO ĐÓI, XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO Chương 1: 1.1. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ nghÌo ®ãi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 1.2. 7 7 Kinh nghiÖm xãa ®ãi gi¶m nghÌo cña mét sè tØnh vµ bµi häc rót ra cho VÜnh Phóc. 32 Chương 2: Thùc tr¹ng nghÌo ®ãi vµ xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ë vÜnh phóc 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội tác động đến nghèo đói và công tác XĐGN ở Vĩnh Phúc 2.2. Phân tích tình hình nghèo đói và công tác XĐGN ở Vĩnh Phúc 2.3. Đánh giá chung về công tác xoá đói giảm nghèo ở Vĩnh Phúc Chương 3: Ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë vÜnh phóc 3.1. Mục tiêu và phƣơng hƣớng cơ bản 3.2. Giải pháp cơ bản để tiếp tục thực hiện XĐGN ở Vĩnh Phúc KÕt luËn Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 36 36 46 64 71 71 75 93 95 Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t Bé L§TB& XH : Bé Lao ®éng th-¬ng binh vµ x· héi BC§ : Ban chØ ®¹o CNXH : Chñ nghÜa x· héi CNTB : CNH,H§H §BKK : : Chñ nghÜa t- b¶n C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ §Æc bÞªt khã kh¨n DTTS : D©n téc thiÓu sè KT- XH : Kinh tÕ - x· héi : Thu nhËp quèc néi GDP H§ND : TCTK UBND : : WB X§GN Héi ®ång nh©n d©n Uû ban nh©n d©n : : Tæng côc Thèng kª Ng©n hµng thÕ giíi Xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo DANG MỤC CÁC BẢNG Trang B¶ng 2.1 MËt ®é d©n sè trung b×nh ë VÜnh Phóc 41 B¶ng 2.2 DiÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp bÞ thu håi tõ n¨m 1997-2007 44 B¶ng 2.3 Tr×nh ®é lao ®éng nghÒ n«ng ë VÜnh Phóc 45 B¶ng 2.4 Tû lÖ nghÌo ®ãi ë mét sè khu vùc 46 B¶ng 2.5 Tû lÖ nghÌo ®ãi cña theo huyÖn, thÞ, thµnh phè 47 B¶ng 2.6 Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi/th¸ng 51 B¶ng 2.7 Thèng kª thiÖt h¹i do thiªn tai ë tØnh tõ n¨m 2004-2007 56 B¶ng 2.8 Tû lÖ gnhÌo ®ãi ë tØnh tõ n¨m 1998-2007 65 B¶ng 2.9 NghÌo ®ãi vµ tû lÖ gi¶m nghÌo theo khu vùc, ®èi t-îng chÝnh B¶ng 2.10 s¸ch 66 Tû lÖ gi¶m nghÌo theo huyÖn, thÞ, thµnh phè 67 MỞ ĐẦU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ vµ xu thÕ toµn cÇu ho¸, con ng-êi ®· ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh tùu vÒ kinh tÕ - x· héi vµ c¸c quèc gia còng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn. Song thùc tÕ cho thÊy ngµy nay ngay c¶ ë nh÷ng n-íc ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò nghÌo ®ãi, chªnh lÖch thu nhËp trong d©n c- vÉn lµ vÊn ®Ò nan gi¶i cña x· héi. §èi víi c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn nh- ViÖt Nam th× ®ãi nghÌo trë thµnh vÊn ®Ò bøc xóc, lµ c¶n trë lín cho sù ph¸t triÓn cña x· héi. ChÝnh v× thÕ, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt cña mçi quèc gia còng nh- cña toµn nh©n lo¹i. Ngµy nay c¸c tæ chøc quèc tÕ cïng víi c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p rÊt tÝch cùc nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo hiÖu qu¶. Sau 20 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ n-íc ta ®ang tõng b-íc khëi s¾c vµ ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh tùu to lín, ®êi sèng nh©n d©n ®· ®-îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao râ rÖt. Tuy nhiªn, cïng víi xu thÕ ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi, bªn c¹nh mét bé phËn d©n c- giµu lªn, vÉn cßn mét bé phËn kh«ng nhá r¬i vµo c¶nh ®ãi, nghÌo víi kho¶ng c¸ch ngµy cµng xa. Tû lÖ ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam cßn rÊt cao, theo chuÈn nghÌo míi ®-îc ChÝnh Phñ ban hµnh trong QuyÕt ®Þnh sè 170/2005/Q§-TTg ngµy 8/7/2005, c¶ n-íc cã kho¶ng 3,9 triÖu hé nghÌo, chiÕm 22% sè hé toµn quèc. Vïng cã tû lÖ hé nghÌo cao nhÊt lµ vïng T©y B¾c (42%), T©y nguyªn (38%), thÊp nhÊt lµ vïng §«ng Nam Bé (9%) [4, tr.29], ®Õn n¨m 2008 tû lÖ nghÌo chung cña c¶ n-íc vÉn cßn 13,1%, nh-ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo l¹i cã xu h-íng gia t¨ng, n¨m 2006 lµ 8,4 lÇn [40]. Muèn ®¶m b¶o cho sù æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn cña ®Êt n-íc, th× thêi gian tíi n-íc ta cÇn ph¶i khuyÕn khÝch mäi ng-êi t¨ng thu nhËp, thu hÑp kho¶ng c¸ch giµu nghÌo vµ ph©n tÇng x· héi vÒ thu nhËp cña d©n c-. V× thÕ c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®· vµ ®ang ®-îc §¶ng vµ Nhµ n-íc ta rÊt quan t©m. Tại Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VIII (năm 1996), Đảng ta đã khẳng định: “Thực hiện tốt chƣơng tr×nh xo¸ ®ãi, giảm nghÌo, nhất là đối với vïng căn cứ c¸ch mạng, vïng đồng bào d©n tộc thiểu số” [19, tr 115]. Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ IX (th¸ng 4 năm 2001) tiếp tục khẳng định: “Phấn đấu đến năm 2010, về cơ bản kh«ng cßn hộ nghÌo.Thƣờng xuyªn củng cố thành quả xo¸ ®ãi, giảm nghÌo” [20, tr. 211] Qóa tr×nh thực hiện chƣơng tr×nh quốc gia về xo¸ ®ãi, giảm nghÌo ở nƣớc ta thời gian qua đã đạt đƣợc một số thành tựu nhất định nhƣ: số hộ nghÌo theo chuẩn cũ giảm cả tuyệt đối và tƣơng đối, số hộ nghÌo vƣơn lªn làm giàu ngày một nhiều hơn, Việt Nam đƣợc Ng©n hàng Thế giới đ¸nh gi¸ là nƣớc cã thành tÝch vƣợt trội trong xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo… Tuy nhiªn, kết quả X§GN ở nƣớc ta thời gian qua chƣa vững chắc, số hộ nghÌo theo chuẩn mới cßn cao. Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ lần thứ X nhận định: “Thành tựu X§GN ch-a thËt vững chắc. Số hộ nghÌo và tû lÖ nghÌo ở một số vïng cßn lớn, tỷ lệ hộ nghÌo theo chuẩn mới cßn cao. Đời sống nh©n d©n vïng s©u, vïng xa, vïng th-êng bÞ thiªn tai cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, nhiÒu vïng d©n téc thiÓu sè cã tû lÖ hé nghÌo cao h¬n so víi b×nh qu©n c¶ n-íc” [21, tr.175]. Thực trạng đã ®ßi hỏi nƣớc ta cần nỗ lực hơn nữa trong viÖc t×m giải ph¸p hiệu quả để tiếp tục tổ chức thực hiện chƣơng tr×nh X§GN ở tầm cao hơn. Chóng ta biÕt r»ng, ®ãi nghÌo kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò kinh tÕ ®¬n thuÇn, mµ cßn lµ vÊn ®Ò chÝnh trÞ, x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n trong ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng ë mçi ®Þa ph-¬ng, mçi quèc gia vµ trªn toµn thÕ giíi. Gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò x· héi võa c¬ b¶n l©u dµi, võa lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch, nh»m b¶o ®¶m ph¸t triÓn kinh tÕ vµ tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi. V× vËy, trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ n-íc ta cã rÊt nhiÒu chñ tr-¬ng vÒ X§GN. T¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X, mét lÇn n÷a §¶ng ta kh¼ng ®Þnh: "Nhµ n-íc tËp trung ®Çu t- x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi vµ trî gióp vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, n©ng cao kiÕn thøc ®Ó ng-êi nghÌo, hé nghÌo, vïng nghÌo tù v-¬n lªn tho¸t nghÌo vµ c¶i thiÖn møc sèng mét c¸ch bÒn v÷ng" [21, tr.217]. VÜnh Phóc lµ mét tØnh n»m ë phÝa B¾c thñ ®« Hµ Néi, n¨m 1997 tØnh ®-îc t¸i lËp trong ®iÒu kiÖn cßn rÊt nghÌo vµ nhiÒu khã kh¨n. Nh-ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, VÜnh Phóc ®· tranh thñ thêi c¬, ph¸t huy lîi thÕ vµ ®¹t ®-îc nhiÒu thµnh tùu quan träng trªn mäi lÜnh vùc, nhê ®ã mµ ®êi sèng cña nh©n d©n ®· ®-îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, còng cÇn ph¶i thÊy r»ng, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®-îc, sù ph¸t triÓn cña tØnh vÉn cßn mét sè khã kh¨n, th¸ch thøc, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ vÊn ®Ò nghÌo ®ãi cña tØnh vÉn ch-a gi¶i quyÕt ®-îc, nhÊt lµ ë nh÷ng x· miÒn nói tû lÖ nghÌo ®ãi cßn rÊt cao nh-: x· Bå Lý (Tam §¶o) lµ 64,46%, §¹o Trï (Tam §¶o) lµ 53,3%, Hoµng Hoa (Tam D-¬ng) lµ 50,78%, Yªn D-¬ng (Tam §¶o) lµ 48,2%, Bµn Gi¶ng (LËp Th¹ch) lµ 41,5%, V©n Trôc (LËp Th¹ch) lµ 40,5% [46]. Thùc tr¹ng ®ãi nghÌo ®ã ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc, cÇn ®-îc quan t©m gi¶i quyÕt ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn. V× vËy, viÖc nghiªn cøu lý gi¶i mét c¸ch cã hÖ thèng, ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng vÒ ®ãi nghÌo ®ãi trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn tØnh VÜnh Phóc võa cã ý nghÜa lý luËn c¬ b¶n, võa lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®èi víi thùc tiÔn trong giai ®o¹n hiÖn nay. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do ®ã, t«i lùa chän ®Ò tµi "Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ë VÜnh Phóc" lµm luËn v¨n th¹c sÜ. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi VÊn ®Ò nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë n-íc ta lµ vÊn ®Ò ®-îc §¶ng, Nhµ n-íc vµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh còng nh- nhiÒu c¬ quan, nhµ khoa häc quan t©m nghiªn cøu. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX ®Õn nay ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc, ®Ò tµi nghiªn cøu, bµi viÕt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®-îc c«ng bè, ®¸ng chó ý lµ c¸c c«ng tr×nh sau: - TrÇn §×nh §µn, “Nh÷ng gi¶i ph¸p kinh tÕ - x· héi chñ yÕu nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë Hµ TÜnh, LuËn ¸n tiÕn sü kinh doanh vµ qu¶n lý, Häc viÖn ChÝnh TrÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, 2002. - TS. Lª Xu©n B¸ (cïng tËp thÓ t¸c gi¶), NghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp, 2001. - Vò Minh C-êng, Thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë tØnh Hµ Giang, LuËn v¨n tèt nghiÖp cö nh©n chÝnh trÞ, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, 2003. - B¸o c¸o nghiªn cøu chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng thÕ giíi, ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai cho t¨ng tr-ëng vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo, Nxb V¨n hãa - th«ng tin, 2004. - Hoµng ThÞ HiÒn, Xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ®èi víi ®ång bµo d©n téc Ýt ng-êi tØnh Hßa B×nh thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, LuËn v¨n th¹c sü kinh tÕ, Häc viªn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, 2005. - Th¸i V¨n Ho¹t, Gi¶i ph¸p xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng TrÞ trong giai ®o¹n hiÖn nay, LuËn v¨n th¹c sü kinh doanh vµ qu¶n lý Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, 2007. Ngoµi ra cßn nhiÒu bµi b¸o, t¹p chÝ viÕt vÒ vÊn ®Ò xãa ®ãi gi¶m nghÌo nh- TS. T¹ ThÞ LÖ Yªn,"N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng chÝnh s¸ch x· héi víi môc tiªu xãa ®ãi, gi¶m nghÌo", t¹p chÝ Ng©n hµng sè 11/2005; TS. §µm H÷u §¾c,"Cuéc chiÕn chèng ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p", t¹p chÝ Lao ®éng vµ X· héi sè 272 th¸ng 10/2005. §ång thêi, cßn cã nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc kh¸c nghiªn cøu vÊn ®Ò xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë n-íc ta lµ rÊt phong phó. Thµnh qu¶ cña nh÷ng c«ng tr×nh ®· cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc, thùc tiÔn cho viÖc x©y dùng, triÓn khai c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo trªn toµn quèc vµ tõng ®Þa ph-¬ng. Tuy nhiªn cho ®Õn nay vÊn ®Ò "Xãa ®ãi gi¶m nghÌo ë VÜnh Phóc" vÉn lµ mét kho¶ng trèng ch-a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu. 3. Môc tiªu vµ nhiÖm vô nghiªn cøu cña luËn v¨n 3.1. Môc tiªu nghiªn cøu Trªn c¬ së nhËn thøc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo, môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n lµ: - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng nghÌo ®ãi vµ nguyªn nh©n nghÌo ®ãi ë VÜnh Phóc. - §Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi cña tØnh, nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cho VÜnh Phóc ®Õn hÕt n¨m 2010. 3.2. NhiÖm vô nghiªn cøu - Tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. - Ph©n tÝch thùc tr¹ng nghÌo ®ãi, nguyªn nh©n nghÌo ®ãi, ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ vµ h¹n chÕ trong c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë VÜnh Phóc nh÷ng n¨m qua. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ®Èy nhanh viÖc thùc hiÖn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë VÜnh Phóc 4. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t-îng nghiªn cøu: §Ò tµi nµy tËp trung nghiªn cøu t×nh h×nh nghÌo ®ãi vµ vÊn ®Ò xãa ®ãi, gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn tØnh VÜnh Phóc. - Ph¹m vi nghiªn cøu: §¸nh gi¸, ph©n tÝch thùc tr¹ng nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo tõ n¨m 2001 ®Õn nay. Nªu ra môc tiªu, gi¶i ph¸p gi¶m nghÌo ®Õn hÕt n¨m 2010 sao cho phï hîp víi chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tØnh vµ c¶ n-íc. 5. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu - §Ó xem xÐt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo mét c¸ch kh¸ch quan, s¸t thùc tiÔn, luËn v¨n sö dông ph-¬ng ph¸p luËn duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö vµ c¸c quan ®iÓm ®-êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n-íc ta. - Ngoµi ra, luËn v¨n sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu kh¸c nh- ®iÒu tra, kh¶o s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng kÕt, kÕt hîp gi÷a nguyªn lý cña kinh tÕ häc víi kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ thùc tiÔn, kÕ thõa nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu tõ c¸c c«ng tr×nh khoa häc ®· c«ng bè cã liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt nhiÖm vô cña luËn v¨n. 6. Nh÷ng ®ãng gãp vµ ý nghÜa cña luËn v¨n - Tõ ®Æc thï vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ë VÜnh Phóc, luËn v¨n x¸c ®Þnh môc tiªu, nhiÖm vô vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn hiÖu qu¶ h¬n c«ng t¸c xãa ®ãi, gi¶m nghÌo cho VÜnh Phóc. - LuËn v¨n lµ tµi liÖu tham kh¶o bæ Ých cho c¸c c¬ quan chøc n¨ng cã liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn VÜnh Phóc, còng nh- ®èi víi mét sè ®Þa ph-¬ng kh¸c cã ®Æc ®iÓm t-¬ng ®ång, ®ang thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. 7. KÕt cÊu cña luËn v¨n - Ngoµi phÇn më ®Çu, phÇn kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc, luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NGHÈO ĐÓI, XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO 1.1. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ nghÌo ®ãi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ nghÌo ®ãi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ nghÌo ®ãi vµ tiªu chÝ x¸c ®Þnh nghÌo ®ãi. * Kh¸i niÖm vÒ nghÌo ®ãi. HiÖn nay, ®ãi nghÌo kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò riªng cña tõng quèc gia, mµ lµ vÊn ®Ò cã tÝnh toµn cÇu, bëi lÏ ë tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, kÓ c¶ nh÷ng n-íc giµu nh- Mü, §øc, NhËt... ng-êi nghÌo vÉn cßn vµ cã lÏ khã cã thÓ hÕt ng-êi nghÌo khi trong c¸c x· héi ch-a thÓ chÊm døt nh÷ng rñi ro vÒ kinh tÕ, x· héi, m«i tr-êng vµ sù bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi cña c¶i lµm ra. Rñi ro qu¸ nhiÒu trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng lµm cho mét bé phËn d©n c- r¬i vµo t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi. V× vËy nghÌo ®ãi kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò riªng cña mét quèc gia mµ ®· trë thµnh vÊn ®Ò quèc tÕ. T¹i kho¸ häp ®Æc biÖt cña §¹i Héi ®ång Liªn Hîp Quèc vÒ ph¸t triÓn x· héi, th¸ng 6 n¨m 2000 diÔn ra ë Genever - Thôy Sü, c¸c thµnh viªn ®· thèng nhÊt cam kÕt, phÊn ®Êu gi¶m mét nöa sè ng-êi nghÌo trªn thÕ giíi. Héi nghÞ kªu gäi céng ®ång quèc tÕ ®Èy m¹nh chiÕn dÞch “TÊn c«ng vµo nghÌo ®ãi” vµ khuyÕn khÝch c¸c quèc gia cÇn cã chiÕn l­îc toµn diÖn vÒ X§GN. T¹i Héi nghÞ thiªn niªn kû vµo th¸ng 9 n¨m 2000, Liªn Hîp Quèc mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh: Chèng nghÌo ®ãi lµ mét trong nh÷ng môc tiªu -u tiªn hµng ®Çu cña céng ®ång quèc tÕ trong thÕ kû XXI. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi cÇn ph¶i cã quan niÖm ®óng vÒ nã. Tuy nhiªn, do mçi quèc gia l¹i cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ®iÒu kiÖn ®Þa lý tù nhiªn, tr×nh ®é d©n trÝ, v¨n ho¸, chÝnh trÞ kh¸c nhau, nªn mçi quèc gia l¹i cã c¸ch lµm vµ gi¶i ph¸p kh¸c nhau. ThËm chÝ ngay trong mét quèc gia th× ë mçi thêi kú, mçi giai ®o¹n lÞch sö còng cã sù kh¸c nhau. §iÒu ®ã ®· dÉn ®Õn cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau vÒ nghÌ ®ãi vµ X§GN. Chóng ta th-êng thÊy mét sè kh¸i niÖm vÒ nghÌo nh-: nghÌo ®ãi, nghÌo khæ, giµu nghÌo, ph©n hãa giµu nghÌo hay kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, nh÷ng kh¸i niÖm nµy ®-îc c¸c häc gi¶, c¸c nhµ khoa häc ®Þnh nghÜa d-íi nhiÒu gãc ®é, khÝa c¹nh kh¸c nhau nh- nghÌo vÒ vËt chÊt, nghÌo vÒ tri thøc, nghÌo vÒ v¨n hãa... MÆt kh¸c, bªn c¹nh kh¸i niÖm nghÌo, cßn sö dông kh¸i niÖm ®ãi ®Ó ph©n biÖt møc ®é rÊt nghÌo cña mét bé phËn d©n c-. ChÝnh v× vËy, hiÖn nay chóng ta th-êng thÊy kh¸i niÖm kÐp ®ãi nghÌo hoÆc nghÌo ®ãi. §ãi nghÌo lµ mét hiÖn t-îng tån t¹i ë tÊt c¶ c¸c quèc gia d©n téc. Nã lµ mét kh¸i niÖm réng, lu«n thay ®æi theo kh«ng gian vµ thêi gian. §Õn nay, nhiÒu nhµ nghiªn cøu vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ®· ®-a ra nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau, trong ®ã cã kh¸i niÖm kh¸i qu¸t h¬n c¶ ®-îc nªu ra t¹i Héi nghÞ bµn vÒ X§GN ë khu vùc Ch©u Á Th¸i B×nh D-¬ng do ESCAP tæ chøc t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan) th¸ng 9/1993, c¸c quèc gia trong khu vùc ®· thèng nhÊt cho r»ng: "§ãi nghÌo lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c- kh«ng ®-îc h-ëng vµ tháa m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña con ng-êi ®· ®-îc x· héi thõa nhËn, tïy theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ phong tôc tËp qu¸n cña tõng ®Þa ph-¬ng" [48, tr.9]. §©y lµ kh¸i niÖm kh¸ ®Çy ®ñ vÒ ®ãi nghÌo, ®-îc nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi nhÊt trÝ sö dông, kh¸i niÖm nµy ®· ph©n ®Þnh nghÌo ®ãi theo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ phong tôc tËp qu¸n cña tõng ®Þa ph-¬ng. Nh-ng c¸c tiªu chÝ vµ chuÈn mùc vÒ mÆt l-îng ho¸ ch-a ®-îc x¸c ®Þnh v× cßn ph¶i tÝnh ®Õn sù chªnh lÖch vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi vïng, miÒn kh¸c nhau. Dùa vµo nh÷ng kh¸i niÖm chung do c¸c tæ chøc quèc tÕ ®-a ra vµ c¨n cø vµo thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi ë ViÖt Nam, trong chiÕn l-îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr-ëng vµ X§GN ®Õn n¨m 2005 vµ 2010, ViÖt Nam thõa nhËn ®Þnh nghÜa chung vÒ ®ãi nghÌo do Héi nghÞ chèng ®ãi nghÌo khu vùc Ch©u Á - Th¸i B×nh D-¬ng do ESCAP tæ chøc t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan) th¸ng 9/1993. §ång thêi vÊn ®Ò ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam cßn ®-îc nghiªn cøu ë c¸c cÊp ®é kh¸c nhau nh- c¸ nh©n, hé gia ®×nh vµ céng ®ång, nªn nghÌo ®ãi cßn ®-îc ph©n theo hai cÊp ®é: ®ãi vµ nghÌo. - §ãi: lµ t×nh tr¹ng cña mét bé phËn d©n c- nghÌo cã møc sèng d-íi møc tèi thiÓu vµ thu nhËp kh«ng ®ñ ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ vËt chÊt ®Ó duy tr× cuéc sèng. §ã lµ nh÷ng hé d©n c- hµng n¨m thiÕu ¨n, ®øt b÷a tõ mét ®Õn hai th¸ng, th-êng vay m-în cña céng ®ång vµ thiÕu kh¶ n¨ng chi tr¶ céng ®ång. Kh¸i niÖm ®ãi còng cã hai d¹ng lµ: ®ãi kinh niªn vµ ®ãi cÊp tÝnh (®ãi gay g¾t). + §ãi kinh niªn: lµ bé phËn d©n c- ®ãi nhiÒu n¨m liÒn cho ®Õn thêi ®iÓm ®ang xÐt. + §ãi cÊp tÝnh: lµ bé phËn d©n c- r¬i vµo t×nh tr¹ng ®ãi ®ét xuÊt do nhiÒu nguyªn nh©n nhgÆp thiªn tai, tai n¹n, rñi do kh¸c t¹i thêi ®iÓm ®ang xÐt. + Hé ®ãi: lµ hé c¬m kh«ng ®ñ ¨n, ¸o kh«ng ®ñ mÆc, con c¸i kh«ng ®-îc häc hµnh ®Èy ®ñ, èm ®au kh«ng cã tiÒn ch÷a bÖnh, nhµ ë t¹m bî, r¸ch n¸t... - §Ó ®¸nh gi¸ ®óng møc ®é nghÌo, ng-êi ta chia nghÌo thµnh hai lo¹i: nghÌo tuyÖt ®èi vµ nghÌo t-¬ng ®èi. + NghÌo tuyÖt ®èi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c- kh«ng ®-îc h-ëng vµ tháa m·n nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n, tèi thiÓu ®Ó duy tr× cuéc sèng (nhu cÇu vÒ ¨n, mÆc, nhµ ë, ch¨m sãc y tÕ, gi¸o dôc...). Nh÷ng nhu cÇu nµy còng cã sù thay ®æi, kh¸c biÖt theo tõng quèc gia vµ ®-îc më réng dÇn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. + NghÌo t-¬ng ®èi: lµ t×nh tr¹ng mét bé phËn d©n c- cã møc sèng d-íi møc trung b×nh cña céng ®ång t¹i ®Þa ph-¬ng, ë mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Kh¸i niÖm nghÌo t-¬ng ®èi g¾n liÒn víi sù chªnh lÖch vÒ møc sèng cña mét bé phËn d©n c- víi møc sèng trung b×nh cña ®Þa ph-¬ng trong mét thêi kú nh¸t ®Þnh. V× vËy, viÖc xo¸ dÇn nghÌo tuyÖt ®èi lµ cã thÓ lµm, nh-ng cßn nghÌo t-¬ng ®èi lµ hiÖn t-îng th-êng cã trong x· héi vµ vÊn ®Ò ë ®©y lµ rót ng¾n kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, h¹n chÕ sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trong x· héi. Kh¸i niÖm nghÌo tuyÖt ®èi cßn ®-îc sö dông ®Ó so s¸nh møc ®é nghÌo khæ gi÷a c¸c quèc gia. Trªn c¬ së ®ã ng-êi ta ®-a ra kh¸i niÖm n-íc nghÌo lµ n-íc cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi rÊt thÊp, nguån lùc h¹n hÑp, c¬ së h¹ tÇng vµ m«i tr-êng yÕu kÐm, vÞ trÝ kh«ng thuËn lîi trong giao l-u víi céng ®ång quèc tÕ. Tuy nhiªn trong ®Êu tranh chèng n¹n nghÌo ®ãi ng-êi ta dïng kh¸i niÖm nghÌo t-¬ng ®èi. Nh- vËy nghÌo ®ãi lµ kh¸i niÖm mang tÝnh chÊt t-¬ng ®èi c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi gian. Xem xÐt quan niÖm nghÌo vµ ®ãi cho thÊy, ®ãi lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó nãi ®Õn møc ®é rÊt nghÌo cña mét bé phËn d©n c-. Gi÷a ®ãi vµ nghÌo còng cã mèi quan hÖ víi nhau, chóng ph¶n ¸nh ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau, “nghÌo lµ mét kiÓu ®ãi tiÒm tµng vµ ®ãi lµ mét t×nh tr¹ng hiÓn nhiªn cña nghÌo” [38, tr.18] NghÌo ë ViÖt Nam ®-îc chia lµm ba cÊp ®é: ng-êi nghÌo, hé nghÌo, vïng nghÌo. Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ X§GN giai ®o¹n 1998-2000 cña ViÖt Nam ®· c¨n cø vµo c¸c cÊp ®é trªn ®Ó ®-a ra c¸c kh¸i niÖm hé nghÌo, x· nghÌo, vïng nghÌo... vµ cã tiªu chÝ x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i cô thÓ. - Hé nghÌo lµ hé ®ãi ¨n nh-ng kh«ng ®øt b÷a, mÆc kh«ng ®ñ lµnh, kh«ng ®ñ Êm, kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt. - X· nghÌo lµ x· cã tû lÖ nghÌo cao, kh«ng cã hoÆc rÊt thiÕu nh÷ng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu nh-: ®iÖn, ®-êng, tr-êng, tr¹m, n-íc s¹ch..., tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tû lÖ mï ch÷ cao. - Vïng nghÌo lµ ®Þa bµn n»m ë khu vùc khã kh¨n hiÓm trë, giao th«ng kh«ng thuËn tiÖn, cã tû lÖ x· nghÌo, hé nghÌo cao. Nh- vËy, ®ãi nghÌo lµ t×nh tr¹ng bÞ thiÕu thèn ë nhiÒu ph-¬ng diÖn nh-: thu nhËp h¹n chÕ hoÆc thiÕu c¬ héi t¹o thu nhËp, thiÕu tµi s¶n ®Ó ®¶m b¶o tiªu dïng nh÷ng lóc khã kh¨n vµ dÔ bÞ tæn th-¬ng tr-íc nh÷ng ®ét biÕn, Ýt ®-îc tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh... Qua nghiªn cøu, chóng ta nhËn thÊy ®ãi nghÌo cã nguån gèc c¨n nguyªn tõ kinh tÕ; nh-ng víi t- c¸ch lµ hiÖn t-îng tån t¹i phæ biÕn ë c¸c quèc gia trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn, ®ãi nghÌo thùc chÊt lµ hiÖn t-îng kinh tÕ - x· héi phøc t¹p, chø kh«ng thuÇn tóy chØ lµ vÊn ®Ò kinh tÕ cho dï c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ cña nã tr-íc hÕt vµ chñ yÕu dùa trªn c¸c tiªu chÝ vÒ kinh tÕ. V× vËy, khi nghiªn cøu nh÷ng t¸c ®éng ¶nh h-ëng ®Õn thùc tr¹ng, xu h-íng, c¸ch thøc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ãi nghÌo cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c ®éng cña nh©n tè chÝnh trÞ, v¨n hãa, x· héi, an ninh quèc phßng cã nh- vËy míi ®Ò ra ®-îc c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé cho c«ng t¸c X§GN ë n-íc ta nãi chung vµ ë VÜnh Phóc nãi riªng. 1.1.1.2 Tiªu chÝ x¸c ®Þnh chuÈn nghÌo ®ãi. §Ó ®¸nh gi¸ ®-îc møc ®é ®ãi nghÌo, cÇn ph¶i ®-a ra c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh møc ®é ®ãi nghÌo. Tuy nhiªn, nh÷ng tiªu chÝ x¸c ®Þnh kh«ng cè ®Þnh mµ lu«n cã sù biÕn ®éng vµ kh¸c nhau kh«ng nh÷ng gi÷a c¸c n-íc mµ ngay trong cïng mét n-íc, vµ còng kh¸c nhau qua nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö. Ng©n hµng thÕ giíi (WB) ®-a ra c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc ®é giµu nghÌo cña c¸c quèc gia dùa vµo møc thu nhËp quèc d©n b×nh qu©n tÝnh theo ®Çu ng-êi trong mét n¨m vµ møc kcalo tèi thiÓu cÇn thiÕt cho mét ng-êi sèng trong ngµy víi hai c¸ch tÝnh: - Ph-¬ng ph¸p Atlas lµ tÝnh theo tû gi¸ hèi ®o¸i vµ tÝnh theo USD. Theo ph-¬ng ph¸p nµy, ng-êi ta chia thµnh 6 lo¹i n-íc (lÊy møc thu nhËp b×nh qu©n n¨m 1990): Trªn 25.000USD/ng-êi/n¨m : n-íc cùc giµu Tõ 20.000USD ®Õn d-íi 25.000.USD / ng-êi/n¨m: n-íc giµu Tõ 10.000 ®Õn d-íi 20.000USD /ng-êi/n¨m : n-íc kh¸ giµu Tõ 2.500 ®Õn d-íi 10.000USD /ng-êi/n¨m : n-íc trung b×nh Tõ 500USD ®Õn 2.500 USD /ng-êi/n¨m : n-íc nghÌo D-íi 500USD/ng-êi/ n¨m : n-íc cùc nghÌo - Theo ph-¬ng ph¸p søc mua t-¬ng ®-¬ng PPP (Purchasing power parity) còng tÝnh b»ng USD, khi tÝnh to¸n chuÈn nghÌo quèc tÕ, WB ®· tÝnh theo møc n¨ng l-îng tèi thiÓu cÇn thiÕt cho mét ng-êi ®Ó sèng lµ 2100kcalo/ngµy. Víi møc gi¸ chung cña thÕ giíi, ®Ó ®¶m b¶o møc n¨ng l-îng ®ã th× cÇn kho¶ng 1USD/ng-êi/ngµy. Theo c¸ch tÝnh nµy hiÖn nay trªn thÕ giíi cã kho¶ng 1,3 tû ng-êi nghÌo ®ãi, vµ cã thÓ t¨ng lªn tíi 1,5 tû ng-êi vµo 2025 [27, tr.48-49]. Tæ chøc Liªn HiÖp quèc: Dïng c¸ch tÝnh dùa trªn c¬ së ph©n phèi thu nhËp theo ®Çu ng-êi hoÆc theo nhãm d©n c-. Th-íc ®o nµy tÝnh ph©n phèi thu nhËp cho tõng c¸ nh©n hoÆc hé gia ®×nh nhËn ®-îc trong thêi gian nhÊt ®Þnh, nã kh«ng quan t©m ®Õn nguån mang l¹i thu nhËp hay m«i tr-êng sèng cña d©n c- mµ chia ®Òu cho mäi thµnh phÇn d©n c-. Ph-¬ng ph¸p tÝnh: §em chia d©n sè cña mét n-íc, mét ch©u hoÆc toµn cÇu ra lµm 5 nhãm (ngò ph©n vÞ), mçi nhãm cã 20% d©n sè, bao gåm: rÊt giµu, giµu, trung b×nh, nghÌo vµ rÊt nghÌo. Theo c¸ch tÝnh nµy, vµo nh÷ng n¨m 1990 th× 20% d©n sè giµu nhÊt chiÕm 82,7% thu nhËp toµn thÕ giíi, trong khi 20 % d©n sè nghÌo nhÊt chØ chiÕm 1,4%. Nh- vËy, nhãm giµu nhÊt cã thu nhËp gÊp 59 lÇn nhãm nghÌo nhÊt [25, tr.11]. MÆc dï thu nhËp b×nh qu©n lµ c¨n cø rÊt quan träng, song kh«ng thÓ coi ®ã lµ tiªu chÝ duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é giµu nghÌo cña mét quèc gia. NghÌo ®ãi cßn chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè kh¸c nh- yÕu tè chÝnh trÞ, x· héi. V× vËy, c¬ quan ph¸t triÓn con ng-êi cña Liªn hiÖp quèc cßn ®-a ra chØ sè ph¸t triÓn con ng-êi (Human Development Index - HDI) ®Ó kiÓm so¸t, ®¸nh gi¸ sù tiÕn bé trong ph¸t triÓn con ng-êi. HDI ®o thµnh tùu trung b×nh cña mét quèc gia trªn 3 ph-¬ng diÖn cña sù ph¸t triÓn con ng-êi, ®ã lµ: - Tuæi thä trung b×nh tõ lóc sinh; - Tû lÖ ng-êi lín biÕt ch÷ vµ tû lÖ nhËp häc c¸c cÊp gi¸o dôc; - Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng-êi theo søc mua t-¬ng ®-¬ng (PPP) I  IE  IN HDI ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: HDI  A 3 Trong ®ã: IA: ChØ sè ®o tuæi thä; IE: ChØ sè ®o tri thøc; IN: ChØ sè ®o møc sèng; [43, tr.134]. THEO ĐÁNH GIÁ CỦA NGÂN HÀNG THẾ GIỚI, TUY Đà ĐẠT ĐƢỢC NHIỀU THÀNH TỰU TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI VÀ CÓ BƢỚC PHÁT TRIỂN QUAN TRỌNG, NHƢNG VIỆT NAM VẪN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ban chØ ®¹o thùc hiÖn chiÕn l-îc vÒ t¨ng tr-ëng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, Tæ c«ng t¸c liªn ngµnh (2003), ViÖt Nam t¨ng tr-ëng vµ gi¶m nghÌo, B¸o c¸o th-êng niªn 2002-2003, Hµ Néi. Ban chØ ®¹o quèc gia thùc hiÖn chiÕn l-îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr-ëng vµ X§GN (2003), ViÖt Nam t¨ng tr-ëng vµ gi¶m nghÌo, B¸o c¸o th-êng niªn 2002-2003, Hµ Néi. Ban chØ ®¹o quèc gia thùc hiÖn chiÕn l-îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr-ëng vµ X§GN (2004), ViÖt Nam t¨ng tr-ëng vµ gi¶m nghÌo, B¸o c¸o th-êng niªn 2003-2004, Hµ Néi. Ban chØ ®¹o quèc gia thùc hiÖn chiÕn l-îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr-ëng vµ X§GN (2005), ViÖt Nam t¨ng tr-ëng vµ gi¶m nghÌo, B¸o c¸o th-êng niªn 2004-2005, Hµ Néi. B¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam 2000 (1999), ViÖt Nam tÊn c«ng ®ãi nghÌo, Hµ Néi. B¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam (2004), B¸o c¸o chung cña c¸c nhµ tµi trî t¹i héi nghÞ t- vÊn c¸c nhµ tµi trî ViÖt Nam, Hµ Néi. Bé kÕ ho¹ch - §Çu t- (2006), Dù th¶o b¸o c¸o KT-XH 5 n¨m 2006-2010 Bé Lao ®éng Th-¬ng binh vµ X· héi (2004), Ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn LiÖn hîp quèc (2004), §¸nh gi¸ ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ ch-¬ng tr×nh 135, Hµ Néi. Bé Lao ®éng Th-¬ng binh vµ X· héi (2004), Sè liÖu thèng kª xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo giai ®o¹n 1998-2000 vµ 2001-2003, Nxb Lao ®éng x· héi, Hµ Néi. Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (2004), §Þnh h-íng chiÕn l-îc ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë ViÖt Nam, Hµ Néi ChÝnh phñ n-íc céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2004), QuyÕt ®Þnh sè 134 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch hç trî ®Êt s¶n xuÊt, ®Êt ë, nhµ ë vµ n-íc sinh ho¹t cho hé ®ång bµo d©n téc thiÓu sè nghÌo, ®êi sèng khã kh¨n. ChÝnh phñ n-íc céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2005), Ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2006-2010, Hµ Néi. 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 ChÝnh phñ n-íc céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2005), ViÖt Nam thùc hiÖn môc tiªu thiªn niªn kû, NXB Thèng kª, Hµ Néi. ChÝnh phñ n-íc céng hoµ XHCN ViÖt Nam (2006), KÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH 5 n¨m 2006-2010, Hµ Néi. Côc Thèng kª tØnh VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o ph©n tÝch sè liÖu møc sèng hé gia ®×nh n¨m 2004 Côc Thèng kª tØnh VÜnh Phóc (2007), Niªn gi¸m thèng kª tØnh VÜnh Phóc 2006.Nxb Thèng Kª Hµ Néi. Côc Thèng kª tØnh VÜnh Phóc (2008), Niªn gi¸m thèng kª tØnh VÜnh Phóc 2007.Nxb Thèng Kª Hµ Néi. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng céng s¶n toµn quèc lÇn thø VII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1996), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng céng s¶n toµn quèc lÇn thø VIII, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng céng s¶n toµn quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng céng s¶n toµn quèc lÇn thø X, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Khoa Kinh tÕ ph¸t triÓn Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh (2003), C¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë n«ng th«n T©y b¾c n-íc ta hiÖn nay. §Ò tµi nghiªn cøu cÊp bé n¨m 2002-2003. Hoµng ThÞ HiÒn (2005), X§GN ®èi víi ®ång bµo d©n téc Ýt ng-êi tØnh Hßa B×nh, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p. LuËn v¨n th¹c sü kinh tÕ, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. Ng©n hµng thÕ giíi (2000), B¸o c¸o vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn thÕ giíi 2000/2001 tÊn c«ng ®ãi nghÌo, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia. Hµ Néi. NguyÔn ThÞ H»ng (1997), VÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n-íc ta hiÖn nay, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. PGS.TS Lª Phong Du (1999), Kinh tÕ thÞ tr-êng vµ sù ph©n hãa giµu nghÌo ë vïng d©n téc vµ miÒn nói, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi PGS Lª Du Phong (cïng tËp thÓ t¸c gi¶) (2000), Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph©n ho¸ giµu nghÌo ë c¸c n-íc vµ ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. PGS.TS Ng« Quang Minh (1999), T¸c ®éng cña nhµ n-íc gãp phÇn X§GN trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa- hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. QuyÕt ®Þnh sè 153/2004/Q§TTg vÒ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë ViÖt Nam cña Thñ t-íng ChÝnh phñ ngµy 17/8/2004 Sa Träng §µn (2000), Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh miÒn nói trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, luËn v¨n tiÕn sü kinh tÕ, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. Së Lao ®éng - Th-¬ng binh vµ x· héi tØnh VÜnh Phóc (2005), §Ò ¸n thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm tØnh VÜnh Phóc giai ®o¹n 2001-2005. Së Lao ®éng- Th-¬ng binh vµ x· héi tØnh VÜnh Phóc (2000), B¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh môc tiªu X§GN n¨m 1999 vµ kÕ ho¹ch n¨m 2000. Së Lao ®éng- Th-¬ng binh vµ x· héi tØnh VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o ®¸nh gi¸ 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 kÕt qu¶ thùc hiÖn ®Ò ¸n gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2001-2005 vµ ph-¬ng h-íng môc tiªu ®Õn 2010. Së L§-TB&XH VÜnh Phóc (2006), B¸o c¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng t¸c lao ®éng-th-¬ng binh vµ x· héi n¨m 2006 vµ ph-¬ng h-íng thùc hiÖn n¨m 2007. Th¸i Phóc Thµnh (2005), Nh÷ng th¸ch thøc trong gi¶m nghÌo giai ®o¹n 20062010, T¹p chÝ Lao ®éng vµ x· héi sè 262. Th¸i V¨n Ho¹t, Gi¶i ph¸p xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo trªn ®Þa bµn tØnh qu¶ng trÞ trong giai ®o¹n hiÖn nay, luËn v¨n th¹c sü kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ, Häc ViÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, 2007 TrÇn §×nh §µn (2002), Nh÷ng gi¶i ph¸p kinh tÕ- x· héi chñ yÕu nh»m X§GN ë Hµ TÜnh, LuËn v¨n tiÕn sü kinh tÕ, Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, Hµ Néi. TrÇn ThÞ H»ng, VÊn ®Ò gi¶m nghÌo trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ë ViÖt Nam hiÖn nay, luËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ, Häc ViÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, 2000 TS. Lª Xu©n B¸ (cïng tËp thÓ t¸c gi¶) (2001), NghÌo ®ãi vµ xãa ®ãi, gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. Tæng côc Thèng kª, KÕt qu¶ kh¶o s¸t møc sèng hé gia ®×nh n¨m 2006, Hµ Néi, 2007. TØnh uû VÜnh Phóc (2006), NghÞ quyÕt lÇn thø t- Ban chÊp hµnh §¶ng bé tØnh kho¸ XIV vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, n©ng cao ®êi sèng n«ng d©n giai ®o¹n 2006-2010, ®Þnh h-íng ®Õn n¨m 2020 ñy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2008), B¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 134/1998/Q§-TTg cña Thñ t-íng ChÝnh phñ. ñy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2004), B¸o c¸o ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia X§GN 3 n¨m 2001-2003. Ủy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2004), B¸o c¸o ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia X§GN 2006 ñy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2007), §Ò ¸n thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh gi¶m nghÌo vµ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm ®èi víi 17 x· thuéc vïng khã kh¨n tØnh VÜnh Phóc ®Õn n¨m 2010. ñy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2006), Ch-¬ng tr×nh gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2006-2010) Ủy ban nh©n d©n tØnh VÜnh Phóc (2005), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ®iÒu tra x¸c ®Þnh hé nghÌo theo tiªu chÝ míi giai ®o¹n 2006-2010. V¨n phßng ch-¬ng tr×nh quèc gia xãa ®ãi, gi¶m nghÌo (1993), B¸o c¸o t¹i héi nghÞ chèng ®ãi nghÌo, B¨ng Cèc. w.w.w.vinhphucgov.com.vn