Tài liệu Xlnt trong công nghệ mạ

Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com 1.COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ BEÀ MAËT (XI MAÏ) Coâng nghệ xử lyù bề mặt (xi mạ) thường bao gồm caù coâng ñoạn sau: - Beàmaët vaät lieäu phaûi ñö ôïc laø m saïch ñeålôùp maïcoù ñoä baùm dính cao vaøkhoâng coù khuyeát taät .Ñeålaø m saïch beà maët trö ôùc heát phaûi duø ng caùc chaát taåy rö ûa nhö caùc dung moâi hö õu cô hoaëc dung dòch kieàm noùng .Dung moâi thö ôø ng ñö ôïc sö û duïng laøhydroâcacbon ñaõñö ôïc clo hoùa nhö tricloetylen, percloetylen .Dung dòch kieàm thö ôø ng laøhoãn hôïp cuûa xuùt vaøsoâña trinatri photphat, popyphotphat, natri silicat vaø chaát hoaït ñoäng beàmaët (taïo nhuõ) - Hoaït hoùa beà maët cuûa vaät lieäu baèng caùch nhuùng chuùng vaø o dung dòch axit loaõng nhö HCl vaøH 2SO4 ,neáu maïvôùi dung dòch chö ùa xianua thì ñö ô ïc nhuùng vaø o dung dòch natrixianua - Giai ñoaïn maïñö ôïc tieán haø nh sau ñoù ,dung dòch maïngoaø i muoái kim loaïi coø n coù chö ùa axit hoaëc kieàm vôùi trö ôø ng hôïp maïxianua - Sau tö ø ng bö ôùc vaät lieäu maïñö ôïc traùng rö ûa vôùi nö ôùc .Nö ôùc thaûi trong quaù trình maïthö ôø ng chö ùa raát nhieàu caùc ion kim loaïi , nhieàu axit cuõng nhö kieàm Sau từng bước, vật liệu mạ đều được tráng rửa với nước. Một số dung dịch mạ có các thành phần chủ yếu sau: Daây chuyền coâng ngheämaï: www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o Vật cần mạ Làm sạch cơ học Dung môi Mài nhẵn, đánh bóng Bụi, gỉ Bụi kim loại ọc Hơi dung môi Tẩy dầu, mỡ Nước thải NaOH, HCl, H2SO4 Mạ crôm Cr6+ Chất làm bóng NiSO4 H3BO3 Mạ Niken Hơi, axit Làm sạch bằng hoá học và điện hoá Zn(CN) 2 ZnCl2 ZnO Ni2+, axit NaCN NaOH H3BO3 Axit, kiềm H2SO4 NaCN Axit Muội Au Muội Ag CuSO4 Cu(CN) 2 Mạ kẽm Mạ đồng Mạ vàng CN-, Zn2+, axit Cu2+, axit CN-, axit o 2.CAÙC NGUOÀN GAÂY OÂI NHIEÃM 2.1 NÖÔÙC THAÛI 2.1.1. NÖÔÙC MÖA CHAÛY TRAØN Loaïi nö ôùc thaûi naø y laønö ôùc mö a rôi, chaûy treân beà maët treân caùc coâng trình phuïvaøtreân maët ñaát thuoäc phaïm vi cuûa caùc coâng ty ,xí nghieäp maï. www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o Trong quaù trình chaûy treân beà maët nö ôùc mö a coù theåloâi keùo theo moät soá caùc chaát baån, buïi, caùt. Nö ôùc mö a chaûy traø n coù thaø nh phaàn tính chaát oâ nhieãm nheïcoù theåxaû thaúng vaø o heä thoáng thoaùt nö ôùc mö a chung cuûa coâng ty trö ôùc khi thoaùt vaø o Heäthoáng thoaùt nö ôùc trong khu vö ïc. 2.1.2. NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT Nö ôùc thaûi sinh hoaït, thaûi ra tö øhoaït ñoäng sinh hoaït cuûa nhaân vieân , coâng nhaân trong moät coâng ty, loaïi nö ôùc thaûi naø y coù chö ùa caùc chaát raén lô lö ûng (SS), caùc chaát hö õu cô (BOD, COD), caùc chaát dinh dö ôõng (N, P) vaøvi khuaån gaây beänh ecoli. 2.1.3 NÖÔÙC THAÛI SAÛN XUAÁT laølö ôïng nö ôùc thaûi phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát .Vi duïnhö nuôùc thaûi saûn xuaát trong 100 m 3 nö ôùc cuûa moät nhaømaùy toân nhö sau 1. Nö ôùc thaûi kieàm: 57 m3/ngaø y Lö u lö ôïng : Nguoàn thaûi : * Phaân xö ôûng maï : 41 m3/ngaø y ñeâm * Phaân xö ôûng sôn : 16 m3/ngaø y ñeâm 2. Nö ôùc thaûi acid: 27 m3/ngaø y ñeâm Lö u lö ôïng : Nguoàn thaûi : - Beåacid : 2 m3/ngaø y ñeâm - Beårö ûa acid : 25 m3/ngaø y ñeâm 3. Nö ôùc thaûi Cromic: 15 m3/ngaø y Lö u lö ôïng : Nguoàn thaûi : * Phaân xö ôûng maï : 2 m3/ngaø y ñeâm * Phaân xö ôûng sôn : 13 m3/ngaø y ñeâm 2.2. CHAÁT THAÛI RAÉN Laølö ôïng chaát thaûi phaùt xinh trong quaù trình saûn xuaát, baát kyømoät nhaø maùy xí nghieäp coâng nghieäp naø o, hoaït ñoäng saûn xuaát ñeàu ít nhieàu sinh ra www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o nhö õng loaïi chaát thaûi raén khaùc nhau. Ô Ûxö ôûng saûn xuaát caùc chaát thaûi raén phaùt sinh trong quaù trình hoaït ñoäng goàm coù: 2.2.1. Raùc thaûi sinh hoaït : Sinh ra do caùc hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa coâng nhaân vieân trong caùc coâng ty bao goàm: thö ïc phaåõm, rau quaû dö thö ø a, boïc nilon, giaáy, lon, chai... Lö ôïng chaát thaûi raén coù thaø nh phaàn chuû yeáu laøcaùc chaát hö õu cô deã phaân huûy. 2.2.2. Chaát thaûi coâng nghieäp: bao goàm caùc loaïi xæ keõm sau khi maï, caùc pheáphaåm toân Xæ keõm Toân pheáphaåm : 2.2.3. Chaát thaûi nguy haïi: Buø n thaûi Cromic trong quaù trình xö û lyù nö ôùc thaûi Caën xaû tö øboàn daàu : Bao bì, thuø ng chö ùa, gieû lau: 2.3. OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ Hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa coâng ty coù phaùt sinh chaát oânhieãm vaø o moâi 3 trö ôø ng khoâng khí. Lö ôïng khí phaùt thaûi ö ôùc tính khoaûng 16.600 m /h. Caùc nguoàn phaùt thaûi vaøchæ tieâu cô baûn cuïtheånhö sau - Khí thaûi loøhôi: Buïi, SO2, NOx, CO2 - Khí thaûi tö øloømaïkeõm vaøbeåtaåy axit: Buïi, HCl, Zn, Pb. Phaân xö ôûng sôn: Dung moâi hö õu cô (Etylacetate, Xylen, THC,… ) - Khu vö ïc loømaï– phaân xö ôûng maïkeõm: HCl Ngoaø i ra, caùc phö ông tieän vaän chuyeån ra vaø o caùc c oâng ty,xí nghieäp laøcaùc loaïi xe oâtoâ, xe taûi vaän chuyeån nguyeân vaät lieäu saûn xuaát saûn phaåm. Nhieân lieäu sö û duïng chuû yeáu laøxaêng, vaødaàu diezel khi ñoát chaùy seõsinh ra khoùi buïi gaây oânhieãm khoâng khí. Nguoàn oânhieãm naø y phaân boáraûi raùc khoâng lieân tuïc, taûi lö ôïng oânhieãm khoâng nhieàu do ñoù khoâng ñaùng keå Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com 2.4. OÂ NHIEÃM NHIEÄT Trong quaù trình hoaït ñoäng nhieät thö ø a chuû yeáu phaùt sinh tö øcaùc maùy moùc thieát bò. Nhieät ñoämoâi trö ôø ng laø m vieäc trong phaïm vi phaân xö ôûng saûn xuaát phaùt sinh chuû yeáu do: - Nhieät thö ø a phaùt sinh tö øcaùc maùy moùc thieát bòsaûn xuaát khaùc; - Bö ùc xaïnhieät maët trôø i xuyeân qua traàn maùi tole vaø o nhö õng ngaø y naéng gaét; - Nhieät toûa ra do thaép saùng; - Nhieät toûa ra do ngö ôø i; - Quaù trình tích tuïnhieät trong nhaøxö ôûng do chö a ñö ôïc thoâng thoaùng toát. Beân caïnh ñoù, do ñieàu kieän khí haäu Nam Boä khaù noùng bö ùc, nhaát laøvaø o caùc thaùng muø a khoâbö ùc xaïmaët trôø i xuyeân qua maùi tole vaø o nhö õng ngaø y naéng gaét seõgoùp phaàn laø m taêng n hieät trong nhaøxö ôûng. Nhieät ñoä trong nhaøxö ôûng cao seõlaø m aûnh hö ôûng xaáu ñeán sö ùc khoûe vaø naêng suaát laø m vieäc cuûa coâng nhaân, do ñoù caàn coù bieän phaùp ñeåhaïn cheá nhieät thö ø a trong nhaøxö ôûng taïo ñieàu kieän laø m vieäc toát cho coâng nhaân. 2.5. OÂ NHIEÃM OÀN Trong hoaït ñoäng saûn xuaát, tieáng oàn phaùt sinh tö øcaùc thieát bò, maùy moùc. Vì vaäy trong quaù trình xaây dö ïng nhaøxö ôûng, caùc coâng ty caàn chuù yù ñeán keát caáu nhaøxö ôõng nhaèm giaûm ñeán mö ùc thaáp nhaát t ieáng oàn trong quaù trình hoaït ñoäng. 3.SÖ LYÙ OÂI NHIEÃM NÖÔÙC THAÛI 3.1. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI ACID VAØ NÖÔÙC THAÛI KIEÀM 3.1.1. Troän doøng nöôùc thaûi acid vaø nöôùc thaûi kieàm Quaù trình naø y ñoø i hoûi phaûi coù ñuû khaû naêng ñieàu hoø a cho hai doøng nö ôùc thaûi acid vaøkieàm ñeåñaït ñö ôïc quaù trình trung hoø a. 3.1.2 .Trung hoøa nöôùc thaûi acid qua lôùp ñaù voâi Doø ng chaûy qua lôùp ñaù voâi coù theålaødoø ng chaûy thuaän hoaëc ngö ôïc. Ñeåñaûm baûo ñuû thôø i gian lö u, thö ôø ng taûi troïng thuûy lö ïc toái ña cho heä thoáng thuaän doø ng thö ôø ng choïn 250 m 3/m2.h. Haø m lö ôïng acid neân nhoû hôn Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com 0.6% H2SO4 vì acid H 2SO4 phaûn ö ùng vôùi ñaù voâi taïo thaø nh lôùp phuû trô CaSO4 vaøgiaûi phoùng khí CO 2 laø m haïn cheáquaù trình trung hoø a. Taûi troïng thuûy lö ïc coù theålôùn hôn 250 m 3/m2.h ñoái vôùi heä thoáng trung hoø a ngö ôïc doø ng do saûn phaåm trung hoø a thö ôø ng laøcaùc caën deã laéng rö ûa troâi ra khoûi lôùp ñaù voâi traùnh bít taét. 3.1.3. Troän nöôùc thaûi acid vôùi chaát kieàm hoùa Chaát kieàm hoùa cho quaù trình trung hoø a thö ôø ng sö û duïng dung dòch voâi sö õa, voâi baûo hoûa, soda hoaëc xuùt. Quaù trình trung hoø a phuïthuoäc vaø o hoùa chaát kieàm hoùa sö û duïng. Lö ôïng hoùa chaát kieàm sö û duïng coù theåxaùc ñònh baèng caùch ñònh phaân ñô n vò theåtích maãu chaát thaûi sau khi ñun soâi 15 phuùt baèng dung dòch kieàm hoùa coù noàng ñoä loaõng (chaúng haïn nhö dung dòch NaOH 0.5N) tôùi ñieåm phenolphalein (tö ông ö ùng vôùi giaù tròpH = 8.3) 3.1.4. Nöôùc thaûi kieàm Coù theåsö û duïng caùc acid maïnh nhö HCl, H 2SO4 ñeåtrung hoø a nö ôùc thaûi kieàm. Ñeåvaän haø nh deã daø ng vaøtoát hôn khi ñaàu vaø o coù pH dao ñoäng lôùn, hoùa chaát coù theåchaâm vaø o nö ôùc thaûi theo baäc. 3.1.5. Coâng ngheä trung hoøa Quaù trình trung hoø a coù theåthö ïc hi eän theo daïng sô ñoàlieân tuïc hoaëc theo tö ø ng meû (moâhình tónh). Daïng tö ø ng meû thö ôø ng ö ùng duïng cho coâng 3 suaát nhoû (  350 m /ngaø y). Daïng lieân tuïc thö ôø ng sö û duïng heä thoáng ñieàu chænh pH tö ïñoäng vaøbeåñieàu hoø a coù thoåi khí ñeåxaùo troän. Toác ñoä khí toái 3 2 thieåu 0,3 – 0,9 m /m .phuùt ôû ñoäsaâu 3m nö ôùc. Neáu sö û duïng thieát bòtroän cô khí, naêng lö ôïng caàn thieát cho xaùo troän laø0,04 – 0,08 kw/m 3. Kieåm soaùt pH tö ïñoäng cho doøng nö ôùc thaûi laømoät trong nhö õng khoù khaên nhaát cho quaù trình vaän haø nh do caùc lyù do sau: - Trong quaù trình trung hoø a acid hoaëc bazô maïnh, moái quan heä giö õa pH vaøhaø m lö ôïng hoaëc lö u lö ôïng chaát phaûn ö ùng laøkhoâng tuyeán tính, nhaát laøkhi pH gaàn giaù tròtrung hoø a. - pH ñaàu vaø o coù theådao ñoäng vôùi toác ñoälôùn (1 ñôn vòpH/phuùt). - Lö u lö ôïng dao ñoäng lôùn. Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com - Lö ôïng chaát phaûn ö ùng chaâm vaø o tö ông ñoái nhoû ñoø i hoûi phaûi xaùo troän hoaø n toaø n vôùi theåtích nö ôùc thaûi lôùn trong khoaûng thôø i gian ngaén. Vì vaäy ñeådeã daø ng vaän haø nh, caàn thieát tieán haø nh chaâm hoùa chaát thaø nh nhieàu baäc. Ô Ûbeåtrung hoø a 1, pH naâng leân tö ø3 – 4. Ô Ûbeåtrung hoø a 2, tieáp tuïc naâng pH leân tö ø5 – 6 (hoaëc baát cö ù giaù tròmong muoán naø o). Neáu cheáñoä thaûi nö ôùc dao ñoäng lôùn veàlö u lö ôïng vaøpH, coù theåsö û duïng theâm baäc ba. 3.2. XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI COÙ CHÖÙA CROMAT Dung dòch nö ôùc thaûi coù chö ùa acid cromic coù tính ñoäc maïnh. Cromat laøchaát ñoäc ñoái vôùi moâi trö ôø ng, trong nö ôùc thaûi xi maïthö ôø ng chö ùa acid cromic vôùi haø m lö ôïng cao hôn mö ùc tieâu chuaån nhieàu laàn. Ñeåloaïi trö øion 6+ Cr phaûi khö û chuùng thaø nh crom hoùa trò 3 Cr 3+ vaøsau ñoù loaïi trö øchuùng baèng keát tuûa hydroxide hoaëc trao ñoåi ion. Ñeåoxy hoùa ion cromat, ngö ôø i ta thö ôø ng duø ng caùc chaát khö û nhö FeSO 4, Na2SO3, Na2 HSO3, SO2. Dung dòch ñö ôïc goïi laømaát tính ñoäc khi noàng ñoä acid cromic khoâng vö ôït quaù 0.1 mg/l. 3.2.1. Phöông phaùp keát tuûa Quaù trình keát tuûa thö ôø ng ñö ôïc ö ùng duïng cho xö û lyù nö ôùc tha ûi chö ùa kim loaïi naëng. Kim loaïi naëng thoâng thö ôø ng keát tuûa ôû daïng hydroxide khi cho chaát kieàm hoùa (voâi, NaOH, Na 2CO3… ) vaø o ñeåñaït ñeán giaù tròpH tö ông ö ùng vôùi ñoä hoø a tan nhoû nhaát. Giaù trò pH naø y thay ñoåi tuø y theo kim loaïi. Ñoä hoø a tan nhoû nhaát cuûa crome ôû pH = 7,5. Ô Ûngoaø i giaù tròñoù, haø m lö ôïng hoø a tan taêng leân. Ñoái vôí chrome VI (Cr 6+) caàn thieát tieán haø nh quaù trình khö û Cr 6+ thaø nh Cr3+ vaøsau ñoù keát tuûa vôùi voâi hoaëc xuùt. Hoùa chaát khö û thoâng thö ôø ng cho xö û lyù nö ôùc thaûi chrome laøferrous sulphate (FeSO 4), sidium meta bisulfite Na 2S2O3, sulfur dioxide SO 2. Ferrous sulphate (FeSO 4), sidium meta bisulfite coù theåôû daïng raén hoaëc dung dòch. SO 2 ôû daïng khí neùn trong caùc bình chòu aùp. Quaù trình khö û hieäu quaû trong moâi trö ông pH thaáp, vì vaäy caùc hoùa chaát khö û sö û duïng thö ôø ng duø ng laøcaùc chaát mang tính acid maïnh 2+ trong quaù trình khö û, Fe seõchuyeån thaø nh Fe 3+. Phaûn ö ùng toång quaùt nhö sau: www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o Cr6+ + Fe2+ + H+  Cr3+ + Fe3+ Cr3+ + 3OH-  Cr(OH)3  Quaù trình khö û laø m dung dòch CrO 3 coù maø u naâu ñoû bieán thaø nh maø u xanh nhaït. Cö ù 1kg CrO 3 duø ng 4kg FeSO 4. Neáu sö û duïng meta bisulfite hoaëc sulfur dioxide, ion SO 32- chuyeån thaø nh SO 42-. Cr6+ + Na2S2O3 (hoặc SO2) + H+  Cr3+ + SO42Cr3+ + 3OH-  Cr(OH)3  Trong phaûn ö ùng oxy hoùa khö û, ion Fe 2+ phaûn ö ùng vôùi Cr 6+, khö û Cr 6+ thaø nh Cr 3+ vaøoxy hoùa Fe 2+ thaø nh Fe 3+. Phaûn ö ùng xaûy ra nhanh ôû pH nhoû hôn 3. Acid coù theåñö ôïc theâm vaø o ñeåñaït pH thích hôïp. Sö û duïng FeSO 4 laø taùc nhaân khö û coù ñieåm baát lôïi khoái lö ôïng buø n sinh ra khaù lôùn do caën Fe(OH)3 taïo thaø nh khi cho chaát kieàm hoùa vaø o. Ñeåthu ñö ôïc phaûn ö ùng hoaø n toaø n caàn thieát phaûi theâm lö ôïng FeSO 4 dö , khoaûng 2.5 laàn so vôùi haø m lö ôïng tính toaùn treân lí thuyeát. Khi s ử duïng Na 2S2O3 hoặc SO2 laø m taùc nhaân khö û, quaù trình khö û xaûy ra do H 2SO3 hình thaø nh trong phaûn ö ùng. H 2SO3 phaân ly theo phö ông trình khoái lö ôïng: H HSO   1,72  10   3 H 2SO3  2  Ô ÛpH  4 chæ 1% sulfite ôû daïng H 2SO3, khi ñoù phaûn ö ùng xaûy ra raát chaäm. Trong quaù trình phaûn ö ùng, caàn theâm lö ôïng acid ñeåtrung hoø a NaOH hình thaø nh. Phaûn ö ùng phuïthuoäc nhieàu vaø o pH vaønhieät ñoä.  Ô ÛpH  2 phaûn ö ùng xaûy ra tö ùc thôø i vôùi lö ôïng hoùa chaát theo lyù thuyeát. Lö ôïng hoùa chaát theo lyù thuyeát ñeå khö û 1 ppm Cr laø2,81 ppm Na2S2O3 (97,5%); 1,52 ppm H 2SO4, 2,38 ppm voâi (90%) hoaëc 1,85 ppm SO2.  Ô ÛpH = 8,0 – 9,9 Cr(OH) 3 seõkeát tuûa. Do coù lö ôïng oxy hoø a tan (DO ) 22trong nö ôùc thaûi, moät lö ôïng SO 3 oxy hoùa thaø nh SO 4 , vì vaäy phaûi tính ñeán lö ôïng dö SO 2 theâm vaø o. H2SO3 + ½ O2  H2SO4 Lieàu lö ôïng dö 35 ppm SO 2 ñuû ñeåphaûn ö ùng haø m lö ôïng oxy coù trong nö ôùc thaûi. Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com Lö ôïng acid caàn thieát cho quaù trình khö û Cr 6+ phuïthuoäc vaø o ñoä acid cuûa nö ôùc thaûi nguyeân thuûy, pH cuûa phaûn ö ùng khö û vaøloaïi hoùa chaát khö û sö û duïng (SO 2 saûn sinh ra acid nhö ng Na 2S2O3 thì khoâng). Vì vaäy ñeåxaùc ñònh lö ôïng acid caàn duø ng caàn thieát tieán haø nh ñònh phaân maãu tôùi pH thích hôïp baèng acid chuaån ñoä. Xö û lyù tö ø ng meû ö ùng duïng coù hieäu quaû kinh teákhi nhaømaùy xi maïcoù lö u lö ôïng nö ùô c thaûi moãi ngaø y  100 m3/ngaø y. Trong xö û lyù tö ø ng meû caàn duø ng hai beåcoù dung tích tö ông ñö ông lö ôïng nö ôùc thaûi trong moät ngaø y. Moät beåduø ng ñeåxö û lyù, moät beålaø m ñaày. Khi lö u lö ôïng  100 m3/ngaø y, xö û lyù theo meû khoâng khaû thi do dung tích beålôùn. Xö û lyù doø ng chaûy lieân tuïc ñoø i hoûi qua beåacid vaøk hö û, sau ñoù qua beåtroän chaát kieàm hoùa vaølaéng. Thôø i gian lö u nö ôùc trong beåkhö û phuï thuoäc vaø o pH, thö ôø ng laáy toái thieåu 4 laàn so vôùi thôø i gian phaûn ö ùng lyù thuyeát. Thôø i gian taïo boâng thö ôø ng laáy khoaûng 20 phuùt vaøtaûi troïng b eå 3 2 laéng khoâng neân laáy  20m /m .ngaø y. Trong trö ôø ng hôïp nö ôùc rö ûa coù haø m lö ôïng chrome thay ñoåi ñaùng keå caàn thieát coù beåñieàu hoø a trö ôùc beåkhö û ñeågiaûm thieåu dao ñoäng cho heä thoáng chaâm hoùa chaát. Trong vaän haø nh heä thoáng doø ng lieân tuïc ñoø i hoûi caùc trang thieát bò ñieàu khieån tö ïñoäng nhö heä thoáng ñieàu khieån pH vaøtheáoxy hoùa khö û cho beåkhö û vaøñieàu khieån pH cho beåtroän chaát kieàm hoùa. 3.2.2. Phöông phaùp trao ñoåi ion Phö ông phaùp naø y thö ôø ng ñö ôïc ö ùng duïng cho xö û lyù nö ôùc thaûi xi maï ñeåthu hoài chrome. Ñeåthu hoài acid chromic H 2CrO4 trong caùc beåxi maï, cho dung dòch thaûi H 2CrO4 qua coät trao ñoåi nhö ïa cation acid maïnh (HRmaïnh) ñeåkhö û caùc ion kim loaïi (Fe, Cr 3+, Al… ). Dung dòch sau khi qua coät trao ñoåi coù theåquay trôû laïi beåxi maïhoaëc beådö ïtrö õ. Do haø m lö ôïng chrome trong beåxi maïkhaù cao, vì vaäy ñeåcoù theåtrao ñoåi hieäu quaû neân pha loaõng nö ôùc thaûi H 2CrO4 vaøsau ñoù boåsung H 2CrO4 cho dung dòch thu hoài. Ñoái vôùi nö ôùc thaûi rö ûa, ñaàu tieân cho qua coät nhö ïa cation acid maïnh ñeåkhö û caùc ion kim loaïi. Doø ng ra tieáp tuïc qua coät nhö ïa anion kieàm maïnh ñeåthu hoài chromate vaøthu nö ôùc khö û khoaùng. Coät trao ñoåi anion hoaø n nguyeân vôùi NaOH. Dung dòch qua quaù trình hoaø n nguyeân la ø hoãn hôïp cuûa Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com Na2CrO4 vaøNaOH. Hoãn hôïp naø y cho chaûy qua coät trao ñoåi cation ñeåthu hoài H2CrO4 veàbeåxi maï. H 2CrO4 thu hoài tö ødung dòch ñaõhoaø n nguyeân coù haø m lö ôïng trung bình tö ø4 – 6%. Lö ôïng dung dòch thu ñö ôïc tö øquaù trình hoaø n nguyeân caàn phaûi trung hoø a baèng caùc chaát kieàm hoùa, caùc kim loaïi trong dung dòch keát tuûa vaølaéng laïi ôû beålaéng trö ôùc khi xaû ra coáng. 4. COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 4.1. NÖÔÙ C MÖA CHAÛY TRAØN Nö ôùc mö a chaûy traø n coù thaø nh phaàn tính chaát oânhieãm nheïcoù theåxaû thaúng vaø o heä thoáng thoaùt nö ôùc mö a chung cuûa caùc coâng ty xö û lyù qua trö ôùc khi thoaùt vaø o heäthoáng thoaùt nö ôùc trong khu vö ïc. 4.2. NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT Nö ôùc thaûi sinh hoaït ñö ôïc xö û lyù cuïc boä baèng beåtö ïhoaïi 3 ngaên. Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa beånaø y laølaéng caën vaøphaân huûy kî khí caën laéng. Hieäu quaû xö û lyù theo chaát lô lö ûng ñaït 65 - 70% vaøtheo BOD 5 laø60 65%. 4.3. NÖÔÙC THAÛI SAÛN XUAÁT 4.3.1. Quy trình coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi 4.3.1.1. Sô ñoà khoái coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát Sau khi tieán haø nh khaûo saùt vaøkieåm tra hieän traïng cuûa taát caû caùc coâng trình vaøthieát bò hieän coù trong heä thoáng, coâng ty ñaõnhaát trí ñaàu tö caûi taïo quy trình xö û lyù nhö sau: www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o Nö ôùc thaûi acid Nö ôùc thaûi kieàm Beåchö ùa nö ôùc thaûi acid Dd FeSO4 Beåchö ùa nö ôùc thaûi kieàm Beåtrung hoø a Beålaé ng 1 Dd NaOH Saâ n phôi buø n Buø n khoâ Beålaé ng boå sung Mö ông tieá p nhaän HÌNH 4.1 - Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi kieàm vaø acid www.cadviet.com Tµi liÖu tham kh¶o Nö ôùc thaûi cromic Beåchö ùa nö ôùc thaûi cromic Dd FeSO4 Dd NaOH Beåphaûn ö ùng Beångaàm Beålaé ng 1 Saân phôi buøn Beålaé ng boå sung Mö ông tieá p nhaän HÌNH 4.2 - Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc th aûi cromic Buø n khoâ Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com 4.3.1.2. Thuyeát minh quy trình sô ñoà coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi 1. Xö û lyù nö ôùc thaûi Cromic Nö ôùc thaûi cromic tö øcaùc phaân xö ôûng ñö ôïc bôm veà beåchö ùa nö ôùc Crom cuûa Heä thoáng xö û lyù nö ôùc thaûi. Sau ñoù nö ôùc thaûi tö øbeåc hö ùa ñö ôïc bôm sang beåphaûn ö ùng taïo boâng vaølaéng. Taïi ñaây nö ôùc thaûi Crom ñö ôïc bôm boåsung dung dòch FeSO 4 ñeåchuyeån hoùa Cr 6+ thaø nh Cr 3+. Tieáp theo, boåsung tieáp dung dòch NaOH vaø o nö ôùc thaûi nhaèm giuùp Cr 3+ deã daø ng keát tuûa trong ñieàu kieän pH = 8 – 9. Nö ôùc thaûi Cromic sau khi phaûn ö ùng keo tuïñö ôïc ñeålaéng trong khoaûng khoaûng thôø i gian 30 – 45 phuùt. Caën sau khi laéng ñö ôïc bôm veàsaân phôi buø n, nö ôùc trong ñö ôïc ñö a veàhaàm chö ùa nö ôùc taäp trung (beångaàm). 2. Xö û lyù nö ôùc thaûi tính kieàm vaønö ôùc thaûi tính Acid. Nö ôùc thaûi tính kieàm tö øcaùc phaân xö ôûng ñö ôïc bôm haàm chö ùa trong Heä thoáng xö û lyù nö ôùc thaûi cuø ng vôùi nö ôùc thaûi Crom sau khi phaûn ö ùng keo tuï laéng. Nö ôùc thaûi tính acid tö øphaân xö ôûng maïñö ôïc bôm veàbeåchö ùa nö ôùc thaûi acid trong Heäthoáng xö û lyù nö ôùc thaûi. Nö ôùc thaûi coù tính kieàm tö øhaàm chö ùa vaøn ö ôùc thaûi coù tính acid tö øbeå chö ùa nö ôùc thaûi acid ñö ôïc bôm veà ngaên khuaáy troän trung hoø a. Taïi ñaây nö ôùc thaûi ñö ôïc chaâm boåsung dung dòch FeSO 4 ñeåkhö û caùc kim loaïi coù trong nö ôùc thaûi, sau ñoù tieáp tuïc cho dung dòch NaOH vaø o ñeåtrung hoø a pH. Nö ôùc thaûi sau khi khuaáy troän ñö ôïc daãn qua beålaéng 1. Taïi ñaây, caùc boâng caën sinh ra trong quaù trình phaûn ö ùng trung hoø a seõlaéng xuoáng, n ö ôùc trong traø n qua maùng thu nö ôùc vaøtieáp tuïc ñö ôïc daãn qua beålaéng boåsung trö ôùc khi thaûi vaø o nguoàn tieáp nhaän. Buø n laéng trong beålaéng 1 ñö ôïc bôm veàsaân phôi buø n. Buø n sinh ra tö øheä thoáng xö û lyù n ö ôùc thaûi sau khi phôi khoâñö ôïc thu gom xö û lyù nhö chaát thaûi raén. Tµi liÖu tham kh¶o www.cadviet.com