Lêi nãi ®Çu
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ
giíi th«ng qua con ®êng xuÊt khÈu ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cña sù
ph¸t triÓn víi ph¬ng ch©m“®a d¹ng ho¸ thÞ trêng, ®a ph¬ng ho¸ mèi quan hÖ kinh tÕ
”.Mét trong nh÷ng thÞ trêng cã ¶nh hëng lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi nãi
chung vµ nÒn kinh tÕ khu vùc nãi riªng ®ã lµ Mü. §Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng
nµy ch¼ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kinh tÕ ViÖt Nam ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi
nhËp, mµ cßn gia t¨ng sù vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam
HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam– Hoa Kú ký ngµy 13/7/2000 vµ chÝnh thøc cã
hiÖu lùc tõ ngµy 11/12/2001 ®· më ra triÓn väng th¬ng m¹i míi gi÷a hai níc,ph¸ bá
ph©n biÖt ®èi xö vÒ thuÕ quan t¹o c¬ héi cho hµng ho¸ ViÖt Nam ®îc xuÊt khÈu nhiÒu
h¬n n÷a vµo thÞ trêng Hoa Kú.Tuy nhiªn ,®Ó thùc hiÖn ®îc viÖc nµy th× hµng ho¸ cña
ViÖt Nam ph¶i vît qua rÊt nhiÒu khã kh¨n , th¸ch thøc nhÊt lµ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh ,
n¨ng xuÊt , chÊt lîng s¶n phÈm , thÞ trêng tiªu thô vµ kh¶ n¨ng vËn dông marketing
vµo kinh doanh.
Muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy , trong ®iÒu kiÖn mµ nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam cßn ®ang ë møc thÊp , tÝnh c¹nh tranh kÐm hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i nghiªn cøu
kü thÞ trêng nµy ; §¸nh gi¸ ®îc chÝnh x¸c kh¶ n¨ng thùc tÕ cña hµng ho¸ ViÖt nam
th©m nhËp thÞ trêng ®ã ®Ó ®a ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang
thÞ trêng Mü .
§Ó gãp phÇn t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy . Do ®ã t«i chän ®Ò tµi “HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i
ViÖt – Mü vµ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ViÖt nam sang thÞ tr êng
Mü ” .
§Ò tµi chØ nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng
h÷u h×nh sang thÞ trêng Mü. nghiªn cøu c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng
xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü. Tµi liÖu thèng kª lÊy hÕt ®Õn n¨m 2000 vµ lÊy thªm mét
sè d÷ liÖu cña n¨m 2001 . §Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy ngoµi sù cè g¾ng cña b¶n th©n ,
em coµn nhËn ®îc sù gióp ®ì cña thÇy híng dÉn Ts. Ng« Xu©n B×nh vµ c¸c thÇy c«
gi¸o cña khoa Th¬ng M¹i .
1
2
Ch¬ng I
Tæng quan vÒ hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü
I . bèi c¶nh ®µm ph¸n :
1. ChÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña Mü víi ASEAN vµ ViÖt nam trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y :
B¸o c¸o chiÕn lîc an ninh quèc gia Mü cho thÕ kû 21 ®· x¸c ®Þnh ,lîi Ých chiÕn
lîc cña Mü ë §«ng Nam ¸ lµ ph¸t triÓn hîp t¸c khu vùc vµ song ph¬ng cïng c¸c quan
hÖ kinh tÕ nh»m ng¨n chÆn vµ gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét, n©ng cao møc ®é tham gia cña
Mü trong nÒn kinh tÕ khu vùc tõ nh÷ng môc tiªu cô thÓ sau :
* dïng søc Ðp kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ®Ó buéc c¸c b¹n hµng ph¶i më cöa thÞ trêng
cña m×nh cho hµng ho¸ Mü , qua ®ã gi¶m th©m hôt c¸n c©n th¬ng m¹i víi níc ngoµi
* T¨ng cêng mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c thÞ trêng míi næi vµ c¸c khu vùc kinh
tÕ cã träng ®iÓm nh NAFTA, APEC trong ®ã cã ASEAN , dïng WTO nh lµ mét tæ
chøc ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc th¬ng m¹i Mü ;
* Víi thÞ trêng trong níc , chÝnh phñ Mü chñ ch¬ng t¨ng cêng sù can thiÖp cña
nhµ níc vµo ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ , t¨ng ®Çu t cho c¬ së h¹ tÇng vµ cho khu vùc t nh©n .
Tõ nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n ®ã , Mü ®· ®Ò ra 5 gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau :
1 . Thóc ®Èy ®µm ph¸n ®a ph¬ng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc më cöa thÞ trêng hµng ho¸ Mü mµ träng ®iÓm ë ®©y lµ c¸c HiÖp ®Þnh cña Mü trong NAFTA ,
APEC vµ diÔn ®µn c¸c níc ch©u Mü trõ Cuba .
2 . Sö dông ®µm ph¸n song ph¬ng g©y søc Ðp ®Ó më cöa c¸c “thÞ trêng kh«ng tù
nguyÖn ” nh NhËt B¶n , Trung Quèc , Hµn Quèc ...
3 . Sö dông c¸c thiÕt chÕ b¶o hé mËu dÞch ®¬n ph¬ng ( ®iÒu kho¶n bæ xung Super 301 ,
®iÒu kho¶n bæ xung Special 301 trong luËt th¬ng m¹i Mü cho phÐp Mü ®¬n ph¬ng duy
tr× hµng rµo thuÕ quan hoÆc tr¶ ®òa nh÷ng ho¹t ®éng bu«n b¸n bÊt b×nh ®¼ng , luËt
chèng ph¸ gi¸ ( AD) , ®iÒu kho¶n 337 vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ) khi cÇn thiÕt ®Ó chèng
l¹i nh÷ng ho¹t ®éng bu«n b¸n kh«ng trung thùc nh b¸n ph¸ gi¸ , trî cÊp xuÊt khÈu ®èi
víi hµng ho¸ xuÊt khÈu qua Mü .
3
4 . CÇn viÖn trî víi viÖc më réng ho¹t ®éng kinh tÕ vµ thµnh lËp c¸c quü tµi trî cho
xuÊt khÈu chø kh«ng chØ lµ c¸c kho¶n viÖn trî ®¬n thuÇn dµnh cho c¸c níc kÐm ph¸t
triÓn .
Bªn c¹nh ®ã,th«ng qua c¸c c¬ quan hç trî xuÊt khÈu vµ ®Çu t nh:
Tæ chøc ph¸t triÓn Quèc tÕ (USAID) vµ ng©n hµng EXIMBANK, Quü ®Çu t t
nh©n h¶i ngo¹i (OPIC) ®Ó lËp c¸c quü víi l·i suÊt thÊp tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt
nhËp khÈu vµ ®Çu t cña Mü t¹i c¸c “ thÞ trêng nãng ” nh thÞ trêng hµng ho¸ , th«ng tin
liªn l¹c , giao th«ng , n¨ng lîng thiÕt bÞ x©y dùng ë c¸c níc Ch©u ¸ nh In®«nªxia,
Philippin, Th¸i Lan vµ Pakistan, n¬i NhËt B¶n vµ c¸c níc T©y ¢u ®· vµ ®ang sö dông
kÕt hîp c¸c kho¶n tÝn dông u ®·i ®Ó trî gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu cña hä .
5 . ñng hé viÖc më réng quyÒn ®iÒu hµnh kinh tÕ ®èi ngo¹i cho c¸c bang. Cßn chÝnh
quyÒn liªn bang chØ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chiÕn lîc g¾n víi viÖc b¶o vÖ
lîi Ých quèc gia,duy tr× vµ ph¸t triÓn tiÒm n¨ng khoa häc kü thuËt cña c¸c tæ hîp c«ng
nghiÖp Mü;b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c c«ng ty,c¸c ngµnh vµ nhãm x· héi khái sù c¹nh tranh
kh«ng chÝnh ®¸ng cña níc ngoµi .
ASEAN cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn thµnh mét thÞ trêng lín.n¨ng ®éng trong khu
vùc.Theo dù b¸o,khu vùc nµy ®Õn n¨m 2010 sÏ bao gåm 686 triÖu d©n,tæng s¶n phÈm
lªn ®Õn 1,1 ngµn tû USD vµ thu nhËp tõ c¸c dù ¸n h¹ tÇng c¬ së bao gåm c¶ c¸c níc
ASEAN lªn ®Õn 1000 tû USD.ChÝnh v× vËy viÖc duy tr× vµ t¨ng cêng c¸c quan hÖ kinh
tÕ ngµy cµng cã hiÖu qu¶ víi ASEAN lµ mét ®Þnh híng u tiªn trong chÝnh s¸ch cña Mü
ë trªn,trong giai ®o¹n hiÖn nay.Mü ®· më réng danh s¸ch“c¸c thÞ trêng míi næi”sang
c¶ c¸c níc thµnh viªn khèi ASEAN.Danh s¸ch nµy ®· thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ l¹i cña Mü
®èi víi c¸c thÞ trêng bªn ngoµi vµ xem ®©y lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ Mü.Do ®ã,viÖc Mü chñ ch¬ng céng t¸c chÆt chÏ víi c¸c níc
ASEAN kh«ng ph¶i lµ ngÉu nhiªn khi tÝnh ®Õn tiÒm n¨ng cña khu vùc nµy ngµy cµng
t¨ng.N¨m 1997,ASEAN chiÕm 48 tû USD trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Mü,ngang
b»ng víi Trung Quèc vµ §µi Loan vµ Hång K«ng gép l¹i.
Trong b¸o c¸o chiÕm lîc an ninh quèc gia Mü cho thÕ kû21 Mü xem viÖc duy
tr× ASEAN m¹nh,®oµn kÕt,cã kh¶ n¨ng b¶o ®¶m æn ®Þnh vµ thÞnh vîng trong khu vùc
lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch cu¶ Mü ë ®«ng nam ¸ . §Þnh híng nµy ®îc thÓ hiÖn
râ qua nh÷ng nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña Mü tríc cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë ch©u
¸ vèn b¾t ®Çu chÝnh tõ khu vùc ®«ng nam ¸ . Mü hiÓu r»ng gi¶i quyÕt cuéc khñng
ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ lµ viÖc cña d©n chóng,ChÝnh phñ vµ khu vùc t nh©n ë c¸c níc
4
bÞ t¸c ®éng nh Th¸i Lan , In®«nªxia , Malayxia nhng Mü còng cã tr¸ch nhiÖm vµ ®·
chÊp nhËp tr¸ch nhiÖm ®ã. Bªn c¹ch viÖc ®Ó ngá cöa thÞ trêng Mü , b¸c bá mäi ph¶n
øng mang tÝnh b¶o hé mËu dÞch , chÊp nhËn th©m hôt th¬ng m¹i gia t¨ng. Mü ®· hç trî
c¶i c¸ch vµ æn ®Þnh c¶ gãi th«ng qua IMF cho Th¸i LAN, In®«nªxia vµ nh÷ng níc bÞ
t¸c ®éng m¹nh mÏ nhÊt.
ChÝnh quyÒn Mü,víi sù céng t¸c cña céng ®ång kinh doanh Mü ®· trî gióp vÒ
tµi chÝnh cho c¸c sinh viªn Th¸i Lan vµ In®«nªxia ë Mü. Mü cßn viÖn trî c¶ gãi cho
In®onªxia.Vµ Mü ®· kªu gäi Ng©n hµng thÕ giíi (WB) t¨ng gÊp ®«i sù ñng hé ®èi víi
viÖc t×m kiÕm viÖc lµm,c¸c nhu cÇu c¬ b¶n,gióp trÎ em vµ gióp ngêi giµ ë c¸c níc ®ang
bÞ khñng ho¶ng.Tuy nhiªn , nh chÝnh giíi Mü x¸c nhËn , khi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p
®Ó gióp gi¶i quyÕt khñng ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ nãi chung vµ khu vùc ASEAN nãi
riªng,Mü ®ang tù b¶o vÖ lîi Ých cña chÝnh Mü. Bëi v× ASIAN ®· , ®ang lµ ®èi t¸c quan
träng cña Mü .
II ViÖt nam tríc yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi .
Tõ tríc n¨m 1986 lµ mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp,vËn
hµnh theo c¬ chÕ mÖnh lÖnh , hµnh chÝnh . §iÒu nµy còng chÝnh lµ nguyªn nh©n khiÕn
cho nÒn kinh tÕ tr× trÖ , kÐm hiÖu qu¶ , kÐm linh ho¹t , kÐm n¨ng ®éng.Tuy nhiªn
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ChÝnh phñ ®· thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý cïng víi xu thÕ toµn
cÇu ho¸ ®ang diÔn ra víi tèc ®é nhanh chãng , sù ra ®êi cña c¸c liªn minh kinh tÕ,c¸c
khu vùc mËu dÞch tù do( NAFTA , AFTA) . ViÖt nam còng ®ang dÇn ®æi míi ®Ó phï
hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i b»ng chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ thu hót sù ®Çu t níc
ngoµi vµ víi chiÕn lîc híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu , hµng ho¸ cña ViÖt nam ®· cã mÆt
trªn nhiÒu thÞ trêng níc ngoµi . VÝ dô nh : EU , NhËt B¶n , Hµn Quèc , ASEAN ,
NICS…
Mü lµ mét thÞ trêng lín nhÊt thÕ giíi víi kim ng¹ch nhËp khÈu hµng n¨m lªn
tíi trªn 1300 tû USD vµ høa hÑn lµ thÞ trêng cung cÊp c¸c s¶n phÈm m¸y mãc , c«ng
nghÖ phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt nam . Do ®ã viÖc ký kÕt vµ th«ng
qua hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i gi÷a hai níc lµ ®iÒu cÇn kiÖn thiÕt cho c¶ ViÖt nam vµ Mü
thóc ®Èy më réng quan hÖ kinh tÕ , th¬ng m¹i song ph¬ng .
III néi dung hiÖp ®Þnh :
5
ViÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt nam – Hoa Kú lµ mét qu¸ tr×nh dµi mµ ë
®ã c¶ hai bªn ®· cïng nhÉn n¹i xÝch l¹i gÇn nhau ®Ó t×m ra tiÕng nãi chung . Qu¸ tr×nh
nµy b¾t ®Çu tõ th¸ng 10 n¨m 1995 khi Phã thñ tíng kiªm bé trëng bé ngo¹i giao ViÖt
nam vµ §¹i diÖn th¬ng m¹i Mü tho¶ thuËn , tËp trung thóc ®Èy quan hÖ kinh tÕ –th¬ng m¹i vµ chuÈn bÞ ®µm ph¸n qua c¸c vßng :
- Vßng 1 : tõ 2/9/1996 t¹i Hµ néi .
- Vßng 2 : tõ 9/12/1996 t¹i Hµ néi .
- Vßng 3 : tõ 12/4/1997 ®Õn 17/4/1997 trao cho ViÖt nam“v¨n b¶n dù th¶o
HiÖp ®Þnh” ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò nh ;
1. Quy ®Þnh vÒ gi¸ vµ ®iÒu tiÕt gi¸ .
2. HÖ thèng thuÕ .
3. C¸c trî cÊp ®èi víi nÒn kinh tÕ nhÊt lµ ®èi víi n«ng nghiÖp.
4. ChÕ ®é ®Çu t .
5. C¸n c©n thanh to¸n .
6. ThuÕ quan nhËp khÈu , bao gåm c¶ thuÕ quan u ®·i,phÝ h¶i quan, miÔn
thuÕ .
7. C¸c biÖn ph¸p tù vÖ vµ c¸c ®Òn bï kh¸c. (Chèng b¸n ph¸ gi¸ , thuÕ ®èi
kh¸ng).
8. GiÊy phÐp nhËp khÈu .
9. C¸c C«ng ty,Doanh nghiÖp nhµ níc .
10.Tiªu chuÈn vµ chøng nhËn hµng ho¸ nhËp khÈu , c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh
dÞch tÔ kh¸c .
11. Ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i .
12.HÖ thèng, thèng kª vµ ph¸t hµnh c¸c Ên phÈm ngo¹i th¬ng .
13.HÖ thèng b¶o vÖ quyÒn t¸c gi¶ .
14.C¸c bíc tù do ho¸ th¬ng m¹i trong t¬ng lai ®îc thÓ hiÖn trong c¸c quy
®Þnh vµ c¸c bé luËt quèc gia …
- Vßng 4 : tõ 6/10/1997 ®Õn 11/10/1997 t¹i Washington
- Vßng 5 : tõ 16/9/1998 ®Õn 22/5/1998 t¹i Hµ néi
- Vßng 6 : tõ 15/9/1999 ®Õn 19/3/1999 t¹i Hµ néi c¸c vßng ®µm ph¸n 5,6,7
hai bªn tËp chung trao ®æi vÒ th¬ng m¹i dÞch vô vµ ®Çu t
6
- Vßng 8 : tõ 14/6/1999 ®Õn 18/6/1999 t¹i Washington
- Vßng 9 : tõ 23/7/1999 ®Õn 25/7/1999 t¹i Hµ néi , gÆp mÆt cÊp Bé trëng ,
HiÖp ®Þnh ®· ®îc tho¶ thuËn vÒ nguyªn t¾c .
- Vßng 10: tõ 28/8/1999 ®Õn 2/9/1999 t¹i Washington , xö lý c¸c vÊn ®Ò vÒ kÜ
thuËt
- Vßng 11: tõ 3/7/2000 t¹i Washington , hoµn tÊt hiÖp ®Þnh
Qua c¸c vßng ®µm ph¸n,hai bªn ®Òu thÓ hiÖn sù thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®µm
ph¸n ký kÕt HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i.Kh«ng chØ lµ lîi Ých tríc m¾t mµ cßn v× lîi Ých l©u
dµi cña c¶ hai bªn.Vµo th¸ng 9/2001 HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt –Mü ®· ®îc H¹ viÖn
Mü th«ng qua vµ Thîng viÖn th«ng qua.HiÖp ®Þnh dµi gÇn 120 trang,gåm 7 ch¬ng, 72
®iÒu vµ 9 phô lôc,®Ò cËp ®Õn 4 néi dung chñ yÕu:Th¬ng m¹i hµng hãa,Th¬ng m¹i dÞch
vô , Së h÷u trÝ tuÖ , Quan hÖ ®Çu t . §ång thêi quan hÖ Th¬ng m¹i ë ®©y ®îc hiÓu theo
nghÜa réng lµ tiªu chuÈn cña WTO vµ cã tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña mçi níc ®Ó quy
®Þnh kh¸c nhau vÒ khung thêi gian thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n cña HiÖp ®Þnh . Do ViÖt
nam lµ níc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp vµ ®ang chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch
ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn kÌm theo b¶n HiÖp ®Þnh lµ 9 b¶n phô lôc
cã quy ®Þnh lé tr×nh thùc hiÖn thÝch hîp cho ViÖt nam .
HiÖp ®Þnh dîc x©y dùng trªn hai kh¸i niÖm quan träng.Kh¸i niÖm Tèi huÖ quèc (®ång
nghÜa víi quan hÖ th¬ng m¹i b×nh thêng) mang ý nghÜa hai bªn ®èi xö hµng ho¸, dÞch
vô, ®Çu t cña níc kia kh«ng kÐm phÇn thuËn lîi h¬n so víi c¸ch ®èi xö víi hµng ho¸,
dÞch vô , ®Çu t cña níc thø ba(®¬ng nhiªn kh«ng kÓ ®Õn c¸c níc n»m trong Liªn minh
thuÕ quan hoÆc Khu vùc mËu dÞch tù do mµ hai bªn tham gia,vÝ dô Mü sÏ kh«ng ®îc
hëng nh÷ng u ®·i cña ta dµnh cho c¸c níc tham gia khu vùc mËu dÞch ASEAN (AFTA)
vµ ta còng kh«ng ®îc hëng nh÷ng u ®·i mµ Mü dµnh cho c¸c níc trong Khu vùc mËu
dÞch tù do B¾c Mü(NAFTA) . Cßn kh¸i niÖm §èi xö quèc gia–th× n©ng møc nµy lªn
nh ®èi xö víi C«ng ty trong níc . Hai kh¸i niÖm nµy quan träng v× chóng ®îc ®Ò cËp
®Õn hÇu hÕt ë c¸c ch¬ng cña b¶n hiÖp ®Þnh . Ngoµi ra , c¸c phô lôc ®îc dïng ®Ó liÖt kª
c¸c trêng hîp lo¹i trõ , cha hoÆc vÜnh viÔn kh«ng ¸p dông c¸c kh¸i niÖm trªn .
Ch¬ng I : Th¬ng m¹i hµng ho¸ gåm 9 ®iÒu .
Ch¬ng II : QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ gåm 18 ®iÒu .
Ch¬ng III : Th¬ng m¹i dÞch vô gåm 11 ®iÒu .
7
Ch¬ng IV : Ph¸t triÓn quan hÖ ®Çu t gåm 15 ®iÒu .
Ch¬ng V : Nh÷ng ®iªï kiÖn cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng b×nh
Thêng .
Ch¬ng VI : Nh÷ng ®iÒu kho¶n minh b¹ch vµ quyÒn ®îc kh¸ng
C¸o .
Ch¬ngVII. Nh÷ng ®iÒu kho¶n chung .
Néi dung chñ yÕu cña hiÖp ®Þnh :
1 . Th¬ng m¹i hµng ho¸ :
* Nh÷ng quyÒn vÒ th¬ng m¹i : C¶ hai bªn cam kÕt thùc hiÖn theo tiªu chuÈn cña
WTO vÒ quyÒn th¬ng m¹i.Tuy nhiªn,®©y lµ lÇn ®Çu tiªn ViÖt nam ®ång ý thùc hiÖn
quyÒn vÒ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ mét c¸ch cëi më,tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh chÆt
chÏ cña WTO.Do vËy,quyÒn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam vµ c¸c C«ng ty do Mü
®Çu t vµ c¸c c¸ nh©n,C«ng ty Mü ho¹t ®éng t¹i ViÖt nam theo hiÖp ®Þnh nµy sÏ ®îc tiÕn
hµnh trong tõng giai ®o¹n tõ 3-6 n¨m (®îc ¸p dông víi mét sè mÆt hµng nh¹y c¶m ).
* Quy chÕ tèi huÖ quèc :ViÖt nam vµ Mü cam kÕt thùc hiÖn ®èi xö thuÕ quan tèi
huÖ quèc ®èi víi tÊt c¶ c¸c mÆt hµng nhËp khÈu vµo mçi níc.(víi c¸c níc kh«ng ®îc
nhËn MFN lµ 50% thuÕ suÊt).
* C¾t gi¶m thuÕ quan :ViÖt nam ®ång ý c¾t gi¶m thuÕ quan ( møc c¾t gi¶m thuÕ
quan phæ biÕn tõ 1/3 ®Õn 1/2 ®èi víi mét lo¹t c¸c s¶n phÈm ®îc c¸c nhµ xuÊt khÈu Mü
quan t©m nh c¸c s¶n phÈm vÖ sinh,phim,m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é,tñ l¹nh,xe g¾n
m¸y,®iÖn tho¹i di ®éng,video,game,thÞt cõu,b¬,khoai t©y,cµ chua,hµnh tái,c¸c lo¹i rau
kh¸c,nho,t¸o,c¸c lo¹i hoa qu¶ t¬i kh¸c,bét mú,®Ëu t¬ng, dÇu thùc vËt,thÞt c¸ ®· ®îc chÕ
biÕn,c¸c lo¹i níc hoa qu¶.ViÖc c¾t gi¶m c¸c mÆt hµng nµy sÏ ®îc thùc hiÖn trong 3
n¨m.phÝa Mü c¾t gi¶m ngay theo HiÖp ®Þnh song ph¬ng .
* Nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan:PhÝa Mü,theo quy ®Þnh cña WTO sÏ kh«ng cã
nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan (trõ h¹n ng¹ch ®èi víi hµng dÖt may);trong khi ®ã,ViÖt
8
Nam ®ång ý lo¹i bá tÊt c¶ c¸c h¹n chÕ vÒ sè lîng ®èi víi c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ
c«ng nghiÖp (c¸c linh kiÖn l¾p r¸p, thÞt bß,c¸c s¶n phÈm cam quýt...)
* CÊp giÊy phÐp nhËp khÈu:ViÖt nam sÏ lo¹i bá tÊt c¶ c¸c thñ tôc cÊp giÊy phÐp
mét c¸ch tuú ý,vµ sÏ tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña WTO. VÒ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ h¶i
quan vµ c¸c chi phÝ h¶i quan ®¸nh vµo c¸c dÞch vô ®îc thanh to¸n trong vßng hai
n¨m.VÒ phÝa Mü vµ theo luËt Th¬ng m¹i Mü,c¸c c«ng ty ViÖt nam vµ c¸c níc kh¸c sÏ
®îc cÊp giÊy phÐp khi cã yªu cÇu.
* Nh÷ng thíc ®o vÒ tiªu chuÈn kÜ thuËt vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm :Hai bªn
cam kÕt tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn cña WTO;c¸c quy ®Þnh vÒ kÜ thuËt vµ nh÷ng thíc ®o
vÖ sinh an toµn thùc phÈm ph¶i ®îc ¸p dông trªn c¬ së ®èi xö quèc gia,vµ chØ ®îc ¸p
dông trong chõng mùc cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng môc ®Ých chÝnh ®¸ng(b¶o vÖ con
ngêi,b¶o vÖ cuéc sèng cña ®éng vËt,sinh vËt)
* MËu dÞch quèc doanh:CÇn ph¶i ®îc thùc thi theo c¸c quy ®Þnh cña WTO .
2 . Th¬ng m¹i dÞch vô :
Th¬ng m¹i dÞch vô ®îc ®Ò cËp trong ch¬ng III cña b¶n hiÖp ®Þnh , gåm c¸c vÊn ®Ò c¬
b¶n sau ®©y :
* C¸c cam kÕt chung bao gåm: c¸c quy ®Þnh cña khu«n khæ hiÖp ®Þnh chung vÒ
th¬ng m¹i vµ dÞch vô (GATS) bao gåm Tèi huÖ quèc, §·i ngé quèc gia vµ Ph¸p luËt
quèc gia.
* VÒ c¸c lÜnh vùc vµ ngµnh cô thÓ :
+ C¸c dÞch vô ph¸p lý;C¸c nhµ dÞch vô Mü cã thÓ cung cÊp dÞch vô díi h×nh
thøc chi nh¸nh, c«ng ty 100% vèn cña Mü;c¸c chi nh¸nh nµy cã thÓ ®îc cÊp giÊy phÐp
ho¹t ®éng lµ 5 n¨m vµ cã thÓ ®îc gia h¹n mçi lÇn kh«ng qu¸ 5 n¨m.
+ C¸c dÞch vô kÕ to¸n,kiÓm to¸n:cho phÐp c«ng ty 100% vèn Mü ®îc ho¹t
®éng trong lÜnh vùc nµy. giÊy phÐp ®îc cÊp trªn c¬ së tõng trêng hîp, cã hiÖu lùc trong
3 n¨m,kh«ng cã giíi h¹n sau ®ã. Cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô cho c¸c c«ng ty cã vèn
®Çu t níc ngoµi trong 2 n¨m ®Çu, kh«ng cã giíi h¹n sau ®ã.
+ C¸c dÞch vô qu¶ng c¸o:ChØ c¸c liªn doanh víi c¸c ®èi t¸c ViÖt nam míi ®îc
phÐp kinh doanh hîp ph¸p c¸c dÞch vô qu¶ng c¸o. phÇn gãp vèn cña Mü kh«ng ®îc
phÐp vît qua 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh.5 n¨m sau khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc,
h¹n chÕ nµy lµ 51% vµ 7 n¨m sau sÏ kh«ng h¹n chÕ vÒ tû lÖ gãp vèn tõ phÝa Mü trong
c¸c liªn doanh.
9
+ C¸c dÞch vô viÔn th«ng :
* C¸c dÞch vô viÔn th«ng cã gi¸ trÞ gia t¨ng:liªn doanh víi ViÖt nam ®îc phÐp
kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng sau 2 n¨m(3 n¨m ®èi víi dÞch vô Internet), vèn ph¸p
®Þnh cña Mü kh«ng ®îc qu¸ 50 % vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh.
* C¸c dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n(bao gåm mobile, cellular vµ vÖ tinh): liªn
doanh víi ViÖt nam ®îc phÐp kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng sau 4n¨m, vèn ®èng gãp
phÝa Mü kh«ng qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh.
* DÞch vô ®iÖn tho¹i cè ®Þnh: Liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt nam ®îc phÐp kinh
doanh dÞch vô viÔn th«ng sau 6 n¨m, vèn ®ãng gãp cña phÝa Mü kh«ng ®îc qu¸ 49%
vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh. PhÝa ViÖt nam cã thÓ xem xÐt yªu cÇu t¨ng vèn ®ãng
gãp tõ phÝa Mü khi hiÖp ®Þnh ®îc xem xÐt l¹i sau 3 n¨m.
+ C¸c dÞch vô ph©n phèi:(b¸n bu«n vµ b¸n lÎ).®îc phÐp lËp liªn doanh sau 3
n¨m HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, vèn ®ãng gãp tõ phÝa Mü kh«ng qu¸ 49%.Sau 6 n¨m HiÖp
®Þnh cã hiÖu lùc h¹n chÕ nµy sÏ ®îc b·i bá.
+ C¸c dÞch vô tµi chÝnh:
* C¸c dÞch vô b¶o hiÓm nh©n thä vµ c¸c b¶o hiÓm kh«ng b¾t buéc : §îc phÐp
thµnh lËp liªn doanh sau 3 n¨m hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, vèn ®ãng gãp phÝa Mü kh«ng
qu¸ 50%. Sau 5 n¨m ®îc phÐp 100% vèn Mü.
* C¸c dÞch vô b¶o hiÓm b¾t buéc ( b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cña chñ xe c¬
giíi, b¶o hiÓm trong x©y dùng ...) : §îc phÐp lËp liªn doanh sau 3 n¨m hiÖp ®Þnh cã
hiÖu lùc, kh«ng giíi h¹n vèn gãp phÝa Mü, sau 6 n¨m ®îc phÐp 100% vèn Mü.
+ C¸c dÞch vô ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh liªn quan kh¸c.
* C¸c nhµ cung cÊp, C«ng ty thuª mua tµi chÝnh vµ ngoµi ng©n hµng: §îc phÐp
thµnh lËp C«ng ty liªn doanh trong vßng 3 n¨m ( kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc ,cho
phÐp 100% vèn Mü ).
* Ng©n hµng: Sau 9 n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c ng©n hµng Mü ®îc
phÐp thµnh lËp ng©n hµng 100% vèn Mü t¹i ViÖt nam. Trong thêi gian 9 n¨m ®ã, c¸c
ng©n hµng Mü cã thÓ thµnh lËp ng©n hµng liªn doanh víi ViÖt nam, trong ®ã phÇn vèn
gãp cña Mü kh«ng qu¸ 49% vµ kh«ng kÐm 30%.
* C¸c dÞch vô chøng kho¸n: C¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n Mü chØ lËp v¨n
phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt nam.
+ C¸c dÞch vô nh :
- C¸c dÞch vô kiÕn tróc.
10
- C¸c dÞch vô kü thuËt .
- C¸c dÞch vô vi tÝnh vµ c¸c dÞch vô liªn quan.
- C¸c dÞch vô t vÊn qu¶n lý .
- C¸c dÞch vô nghe nh×n.
- C¸c dÞch vô x©y dùng vµ kü thuËt ®ång bé cã liªn quan.
- C¸c dÞch vô gi¸o giôc.
- C¸c dÞch vô y tÕ.
- C¸c dÞch vô du lÞch vµ l÷ hµnh
3 Quan hÖ ®Çu t.
* C¸c cam kÕt chung bao gåm : C¸c ho¹t ®éng ®Çu t cña mçi níc ®Òu ®îc ®èi t¸c
cam kÕt b¶o hé . ViÖt nam ®¶m b¶o viÖc b¶o hé c¸c c«ng ty Mü kh«ng bÞ sung c«ng
c¸c kho¶n ®Çu t cña hä t¹i ViÖt nam.
* C¸c chuyÓn kho¶n tµi chÝnh: Cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t Mü ®îc ®em vÒ níc c¸c
kho¶n lîi nhuËn vµ c¸c chuyÓn kho¶n tµi chÝnh kh¸c trªn c¬ s¬ ®·i ngé quèc gia.
* C¸c biÖn ph¸p ®Çu t liªn quan ®Õn th¬ng m¹i(TRIMS): PhÝa Mü cam kÕt thùc
hiÖn ngay tõ ®Çu, ViÖt nam sÏ huû bá c¸c TRIMS kh«ng phï hîp víi c¸c biÖnph¸p ®Çu
t liªn quan ®Õn th¬ng m¹i cña WTO trong 5 n¨m nh nh÷ng quy ®Þnh vÒ sè lîng hoÆc
gi¸ trÞ s¶n xuÊt) trong níc.
* §èi xö quèc gia: ViÖt nam cam kÕt thùc hiÖn chÕ ®é ®èi xö quèc gia víi mét sè
ngo¹i lÖ. ViÖc thÈm tra gi¸m s¸t ®Çu t sÏ ®îc lo¹i bá dÇn ®èi víi hÇu hÕt c¸c khu vùc
trong giai ®o¹n 2,6,9 n¨m( tuúthuéc vµo lo¹i khu vùc ®Çu t, vÝ dô ®Çu t trong khu C«ng
nghiÖp hay trong khu vùc s¶n xuÊt ) tuy nhiªn ViÖt nam vÉn dµnh quyÒn kiÓm tra gi¸m
s¸t trong nh÷ng khu vùc ngo¹i lÖ nhÊt ®Þnh...
* Lo¹i bá viÖc giíi h¹n ®ãng gãp vèn trong c¸c liªn doanh: Quy ®Þnh hiÖn nay
®èi víi phÇn vèn gãp phÝa Mü trong c¸c C«ng ty liªn doanh Ýt nhÊt ph¶i 30% vèn ph¸p
®Þnh; lo¹i bá nh÷ng quy ®Þnh b¸n cæ phÇn cña Mü cho c¸c ®èi t¸c ViÖt nam. PhÝa Mü
cha ®îc thµnh lËp C«ng ty cæ phÇn vµ cha ®îc ph¸t hµnh cæ phiÕu ra c«ng chóng, cha
®ù¬c mua qu¸ 30% vèn cña mét c«ng ty cæ phÇn. Nh÷ng rµng buéc nµy sÏ ®îc duy tr×
trong vßng 3 n¨m sau khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc.
* Bé m¸y nh©n sù cña liªn doanh: Trong vßng 3 n¨m huû bá quy ®Þnh vÒ sè thµnh
viªn nhÊt ®Þnh ngêi ViÖt nam trong Ban Gi¸m §èc; giíi h¹n m¹nh mÏ c¸c vÊn ®Ò trong
®ã sù nhÊt trÝ cña Ban Gi¸m §èc ph¶i ®îc (vi dô, trong vÊn ®Ò ®ã c¸c thµnh viªn ViÖt
nam cã quyÒn phñ quyÕt ); cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t Mü ®îc quyÒn tuyÓn chän c¸c nh©n
11
viªn qu¶n lý kh«ng phô thuéc vµo quèc tÞch. PhÝa ViÖt nam còng cam kÕt ngay sau khi
hiÖp ®Þnh cã hiÖu hùc sÏ lo¹i bá dÇn tÊt c¶ c¸c ®èi xö bÊt c«ng vÒ gi¸ ®èi víi c¸c C«ng
ty vµ c¸ nh©n Mü nh phÝ l¾p ®Æt ®iÖn tho¹i vµ c¸c dÞch vô viÔn th«ng kh¸c, c¸cphÝ vËn
t¶i, thuª mín nhµ xëng, trang thiÕt bÞ , gi¸ níc vµ dÞch vô du lÞch. Trong vßng 2n¨m sÏ
bá chÕ ®é 2 gi¸ ®èi víi ®¨ng kÝ «t«, dÞch vô c¶ng vµ ®¨ng kÝ ®iÖn tho¹i. Trong vßng 4
n¨m sÏ lo¹i bá chÕ ®é 2 gi¸i ®èi víi mäi hµng ho¸, dÞch vô kÓ c¶ gi¸ ®iÖn hay gi¸ m¸y
bay.
4 . QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®îc ®Ò cËp trong Ch¬ng 2 cña HiÖp ®Þnh. ViÖt nam nhÊt trÝ
tu©n thñ hoµn toµn c¸c quyÒn së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn th¬ng m¹i(TRIPS) trong tÊt
c¶ c¸c lÜnh vùc trong mét khu«n khæ thêi gian ng¾n bao gåm: ViÖc b¶o hé b¶n quyÒn
t¸c gi¶ vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ trªn c¬ së TRIPS ®îc thùc thi trong vßng 12 th¸ng; b¶o
hé c¸c bÝ mËt th¬ng m¹i vµ b¶n quyÒn trªn c¬ së TRIPS ®îc thùc thi trong vßng 18
th¸ng. ViÖt nam ®ång ý thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p b¶o hé m¹nh mÏ h¬n trong mét sè
lÜnh vùc kh¸c nh tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch¬ng tr×nh ®· ®îc m· ho¸, b¶o hé b¶n quyÒn
®èi víi ®éng vËt vµ thùc vËt, b¶o hé nh÷ng d÷ liÖu kiÓm tra bÝ mËt ®îc tr×nh cho c¸c
ChÝnh phñ . §èi víi trêng hîp b¶o hé tÝn hiÖu vÖ tinh mang ch¬ng tr×nh m· ho¸ sÏ ®îc
thùc hiÖn trong giai ®o¹n lµ 30 th¸ng
Theo hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng, phÝa Mü cam kÕt thùc thi quyÒn së h÷u
trÝ tuÖ ®îc kÝ kÕt tõ ngµy HiÖp ®Þnh nµy cã hiÖu lùc trõ c¸c nghÜa vô quy ®Þnh t¹i ®iÒu 8
vµ ®iÒu 3.1 liªn quan ®Õn viÖc b¶o hé thiÕt kÕ bè trÝ( topography)m¹ch tÝch hîp ®îc thi
hµnh sau 24 th¸ng kÓ tõ ngµy HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc.
HiÖp ®Þnh còng quy ®Þnh trêng hîp cã xung ®ét gi÷ac¸c quy ®Þmh cña HiÖp
®Þnh nµy vµ HiÖp ®Þnh gia ChÝnh phñ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam vµ ChÝnh
phñ Hîp chñng quèc Hoa kú vÒ thiÕt lËp quan hÖ vµ quyÒn t¸c gi¶ ký t¹i Hµ néi ngµy
27/6/97 th× c¸c quy ®Þnh nµy ®îc ¸p dông trrong ph¹m vi xung ®ét.
Víi néi dung nh vËy , hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt– Mü cã thÓ mang l¹i
nh÷ng lîi Ých g× :
Theo nhiÒu nhµ nghiªn cøu th× viÖc thùc thi HiÖp §Þnh Th¬ng M¹i sÏ mang l¹i
nh÷ng lîi Ých to lín sau ®©y :
1 . H§TM ®îc kÝ kÕt ®· cho phÐp dµnh quy chÕ Tèi huÖ quèc cho nhau mµ quan
träng h¬n lµ hµng ho¸ VN sÏ dÔ dµng th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü nhiÒu h¬n, lµmt¨ng
12
kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi møc thuÕ suÊt chØ cßn 3% trong khi hiÖn nay ph¶i chÞu tõ 40%
®Õn 80%.
2 . H§TM ViÖt - Mü sÏ më ra mét c¬ héi lµm ¨n cho c¸c nhµ ®Çu t Mü t¹i VN, hä
sÏ nhËn ®îc sù trî gióp nhiÒu h¬n n÷a cña ChÝnh Phñ Mü th«ng qua c¸c tæ chøc tµi
chÝnh, tÝn dông.
3 . H§TM ViÖt – Mü sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Mü cã thÓ nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng
VN cã lîi thÕ nh : dÇu th«, dÖt may, giÇy dÐp mµ tríc ®©y Mü mua ë VN kh«ng nhiÒu .
4 . §Ó thùc thi ®îc H§TM, hÖ thèng ph¸p luËt cña VN cÇn ph¶i thay ®æi cho phï
hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. §iÒu ®ã sÏ lµm cho m«i trêng ®Çu t cña VN hÊp dÉn h¬n,
ch¼ng nh÷ng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t Mü mµ cßn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc kh¸c.
5 . H§TM ViÖt – Mü t¹o ra c¬ héi lín ®Ó VN ra nhËp WTO v× nguyªn t¾c cña tæ
chøc nµy ®· ®îc hai bªn lÊy lµm nÒn t¶ng cho qu¸ tr×nh ®µm ph¸n.
6 . H§TM ®îc kÝ kÕt gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña VN trong khu vùc vµ trªn thÕ
giíi v× giê ®©y VN ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó th©m nhËp vµo mét thÞ trêng lín nhÊt mµ hÖ
thèng luËt lÖ, cung c¸ch lµm ¨n hÕt søc chÆt chÏ, tinh vi.
7 . H§TM ViÖt –Mü më ra mét c¬ héi ®Ó c¸c doanh nghiÖp VN ph¶i nç lùc phÊn
®Êu kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh häc tËp mét c¸ch lµm ¨n bµi
b¶n, phï hîp víi luËt lÖ kinh doanh quèc tÕ.
8 . H§TM cã hiÖu lùc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp Mü ®Çu t vµo VN nhiÒu
h¬n tõ ®ã VN cã thÓ tiÕp thu c«ng nghÖ tiªn tiÕn, kÜ thuËt hiÖn ®¹i, gãp phÇn thóc ®Èy
qu¸ tr×nh CNH-H§H®Êt níc.
9 . H§TM sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hoµn chØnh hÖ thèng lÜnh vùc ho¹t ®éng dÞch vô nh
viÔn th«ng, b¶o hiÓm, tµi chÝnh, ng©n hµng ...V× mét trong nh÷ng néi dung quan träng
cña hiÖp ®Þnh lµ sau mét n¨m khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c nhµ ®Çu t Mü sÏ khai th¸c
tèi ®a ho¹t ®éng dÞch vô ë VN, mét lÜnh vùc ®îc xem lµ yÕu trong c¬ cÊu kinh tÕ.
Trong khi ®ã ë Mü, dÞch vô chiÕm ®Õn 60-70 % GDP vµ ph¸t triÓn rÊt m¹nh nhê ®ã mµ
ngêi d©n VN sÏ ®îc hëng c¸c dÞch vô tèt h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t Mü cung cÊp.
10 . §Ó cã mét lîng hµng lín xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü, nhÊt lµ nh÷ng mÆt hµng
sö dông nhiÒu lao ®éng còng nh c¸c nhµ ®Çu t Mü sÏ vµo VN nhiÒu h¬n tÊt c¶ sÏ t¹o ra
nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm h¬n mét khi HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i cã hiÖu lùc, gãp phÇn gi¶i
quyÕt vÊn ®Ò d©n sè vµ viÖc lµm ë VN.
11 . H§TM më ra mét c¬ héi lùc lîng ViÖt KiÒu ®ang lµm ¨n sinh sèng ë Mü, ph¸t
huy nh÷ng lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng cña hä ®Ó x©y dùng quª h¬ng.
13
12 . H§TM cã hiÖu lùc, mèi quan hÖ ViÖt –Mü theo ®ã sÏ cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn
toµn diÖn vÒ mäi mÆt: Ngêi Mü sÏ ®Õn VN nhiÒu h¬n nhê ®ã mµ ngµnh du lÞch sÏ ph¸t
triÓn. Tr¸i l¹i, ngêi VN còng sÏ ®Õn Mü nhiÒu h¬n ®Ó quan s¸t, häc tËp, tiÕp thu nh÷ng
tiÕn bé khoa häc mµ Mü ®¹t ®îc ....TÊt c¶ sÏ lµm cho mèi quan hÖ ViÖt –Mü ph¸t
triÓn lªn mét tÇm cao míi.
IV c¬ chÕ qu¶n lý cña Mü ®èi víi hµng nhËp khÈu :
Ho¹t ®éng nhËp khÈu vµo Mü chÞu sù qu¶n lý b»ng mét hÖ thèng luËt chÆt chÏ ,
chi tiÕt thång qua 5 c¬ quan c¬ b¶n ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn ngo¹i th¬ng Mü .
ViÖc n¾m ch¾c c¬ chÕ qu¶n lý hµng nh©p khÈu cña Mü cho phÐp ®Ò xuÊt nh÷ng
gi¶i phÊp th©m nhËp thÞ trêng Mü cã hiÖu qu¶ .
1 . Mét sè luËt c¬ b¶n ®iÒu tiÕt hµng nhËp khÈu vµo Mü :
luËt thuÕ suÊt n¨m 1930 ra ®êi nh»m ®iÒu tiÕt hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü ,
b¶o vÖ chèng l¹i viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ gi¶ vµ quy ®Þnh møc thuÕ rÊt cao ®èi víi
hµng nhËp khÈu .
luËt bu«n b¸n n¨m 1974 ®Þnh híng cho c¸c ho¹t ®éng bu«n b¸n , ®¹o lu¹t
nµy g©y ra nhiÒu bÊt lîi cho hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü v× hµng ho¸ cña Mü ®· ®îc ChÝnh phñ Mü b¶o hé sau lng .
hiÖp ®Þnh bu«n b¸n n¨m 1979 bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n vÒ sù b¶o trî cña
ChÝnh phñ ®èi víi c¸c chíng ng¹i kü thuËt trong bu«n b¸n , c¸c söa ®æi thuÕ bï trõ
vµ thuÕ chèng hµng thõa Õ . HiÖp ®Þnh nµy ®îc th«ng qua t¹i vßng ®µm ph¸n Tokyo
cña GATT.
LuËt tæng hîp vÒ bu«n b¸n vµ c¹nh tranh n¨m 1988 Tæng thèng Mü tham gia
t¹i vßng ®µm ph¸n Uruguay ®ång thêi thiÕt lËp c¸c thñ tôc ®Æc biÖt ( Super 301 )
cho phÐp Mü ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trõng ph¹t ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh kh«ng chÞu
më cöa cho hµng ho¸ Mü vµo vµ vi ph¹m quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña Mü .
2 . Mét sè tæ chøc liªn quan tíi luËt th¬ng m¹i cña Mü :
LuËt th¬ng m¹i cña Mü ®îc thi hµnh bëi nhiÒu tæ chøc , c¬ quan nhng chñ yÕu
lµ 5 c¬ quan sau ;
Uû ban th¬ng m¹i quèc tÕ (ITC) vµ phßng th¬ng m¹i quèc tÕ (ITA) ®©y lµ c¬
quan cã liªn quan ®Ðn viÖc quy ®Þnh cã ®¸nh thuÕ hµng thõa Õ hay kh«ng .
14
§¹i diÖn th¬ng m¹i Mü (USTR) lµ n¬i tiÕp xóc cña ngêi muèn ®iÒu tra vÒ
c¸c vi ph¹m HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i .
C¬ quan qu¶n lý thùc phÈm vµ thuèc men (FDA) .
C¬ quan b¶o vÖ m«i trêng (EPA) lµ c¬ quan thiÕt lËp vµ gi¸m s¸t c¸c tiªu
chuÈn chÊt lîng kh«ng khÝ , níc , ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ chÊt th¶i …
Côc h¶i quan Mü (USCD) lµ c¬ quan thuéc bé ng©n khè cã nhiÖm vô tÝnh
thuÕ vµ thu lÖ phÝ ®¸nh vµo thuÕ nhËp kh©ñ .
3 . ThuÕ nhËp khÈu hµng ho¸ vµo Mü :
BiÓu thuÕ nhËp khÈu ; [4;25] lµ néi dung quan träng nhÊt trong luËt thuÕ cña
Mü . BiÓu thuÕ nµy cã h¬n 1600 trang , liÖt kª chi tiÕt c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ thuÕ
suÊt nhËp khÈu vµo Mü , trong ®ã cã cét thuÕ suÊt dµnh cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ
nh÷ng níc kh«ng cã quy chÕ th¬ng m¹i
H¹n ng¹ch thuÕ quan ; Mü ¸p dông h¹n ng¹ch ®Ó kiÓm so¸t vÒ khèi lîng
hµng nhËp khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh . PhÇn lín h¹n ng¹ch nhËp khÈu do
Côc H¶i quan qu¶n lý vµ chia lµm hai lo¹i .
H¹n ng¹ch thuÕ quan vµ h¹n ng¹ch tuyÖt ®èi : Mét sè mÆt hµng khi nhËp khÈu vµo
Mü ph¶i cã h¹n ng¹ch nh ; s÷a , kem vµ c¸c lo¹i cam ,quýt , « liu , xi r« , ®êng
mËt ,… h¹n ng¹ch tuyÖt ®èi ¸p dông cho c¸c lo¹i thøc ¨n gia sóc , s¶n phÈm thay
thÕ b¬ , s¶n phÈm cã chøa 45% b¬ trë lªn , pho m¸t ®îc lµm tõ s÷a chua diÖt khuÈn
… cån etylen vµ hçn hîp cña nã dïng lµm nguyªn liÖu .
¸p m· thuÕ nhËp khÈu ; luËt ph¸p Mü cho phÐp chñ hµng ®îc phÐp xÕp h¹n
ng¹ch thuÕ cho c¸c mÆt hµng nhËp khÈu vµ nép thuÕ theo kª khai , do ®ã ngêi nhËp
hµng cÇn ph¶i hiÓu nguyªn t¾c xÕp lo¹i .
§Þnh gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu ; nguyªn t¾c chung lµ ®¸nh thuÕ theo gi¸
giao dÞch ë ®©y kh«ng ph¶i lµ gi¸ theo ho¸ ®¬n mµ ph¶i céng thªm nhiÒu thø kh¸c ,
nh tiÒn ®ãng gãi , tiÒn hoa hång cho trung gian … Ngoµi ra gi¸ giao dÞch ®Ó ®¸nh
thuÕ kh«ng tÝnh phÝ vËn chuyÓn vµ phÝ b¶o hiÓm l« hµng …
4 . Quy ®Þnh vÒ xuÊt xø hµng nhËp khÈu ®a vµo Mü :
ViÖc xuÊt xø rÊt quan träng v× hµng nhËp khÈu ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn hoÆc
nh÷ng níc ®· ký hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi Mü sÏ ®îc hëng thuÕ suÊt thÊp h¬n .
15
XuÊt xø cña mÆt hµng ®îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c biÕn ®æi phÇn lín vÒ gi¸
trÞ , vµ ®îc ®Þnh nghÜa nh sau : “ S¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh thuéc níc gèc lµ níc cuèi
cïng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm víi du lÞch s¶n phÈm ®· biÕn d¹ng ®Ó mang tªn míi vµ cã
®Æc tÝnh sö dông míi ” .
Khi xuÊt khÈu vµo Mü , muèn ®îc hëng thuÕ suÊt u ®·i theo níc xuÊt xø , luËt
Mü quy ®Þnh trªn s¶n phÈm ph¶i ghi nh·n cña níc xuÊt xø vµ chØ b¾t buéc víi s¶n
phÈm hoµn chØnh , khi nhËp vµo Mü cã thÓ b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng , ®ång thêi
hµng ho¸ gèc tõ Mü khi chuyÓn sang níc kh¸c ®Ó gia c«ng , s¾p xÕp l¹i vµ ®ãng gãi
khi nhËp khÈu trë l¹i Mü sÏ kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ nhËp khÈu cho phÇn nguyªn liÖu cã
nguån gèc tõ Mü .
5 . Quy ®Þnh vª nh·n hiÖu nhËp khÈu vµo Mü :
Mäi hµng ho¸ khi nhËp khÈu vµo Mü ph¶i cã nh·n m¸c râ rµng , cã xuÊt xø
ngo¹i quèc , kh«ng tÈy xo¸ … vµ ph¶i ® îc ®¨ng ký t¹i Côc h¶i quan Mü , ®ù¬c lu gi÷
theo quy ®Þnh , hµng ho¸ cã nh·n hiÖu gi¶ sÏ bÞ tÞch thu sung c«ng .
Xö lý vi ph¹m : hµng nhËp khÈu vµo Mü ph¶i tu©n thñ theo quy ®Þnh nÕu
kh«ng sÏ bÞ ph¹t møc 10% gi¸ trÞ l« hµng (Advalorem) vµ ph¶i thùc hiÖn thªm mét
sè yªu cÇu n÷a . Hµng nhËp khÈu kh«ng ghi tªn nh·n m¸c sÏ bÞ tÞch thu t¹i tr¹m h¶i
quan Mü cho ®Õn klhi ngêi nhËp khÈu thu xÕp t¸i xuÊt trë l¹i , nÕu cè t×nh vi ph¹m
sÏ bÞ ph¹t tiÒn 5000 USD hoÆc bá tï díi 1 n¨m .
6 . C¸c quy ®Þnh ®èi víi mét sè mÆt hµng khi nhËp khÈu vµo Mü :
Côc h¶i quan Mü kiÓm so¸t hµng DÖt may nhËp khÈu vµo Mü yªu cÇu ph¶i ghi
râ tem , m¸c theo quy ®Þnh , c¸c thµnh phÇn sîi ®îc sö dông cã tû träng trªn 5% s¶n
phÈm ph¶i ghi râ tªn , c¸c lo¹i nhá h¬n 5% ph¶i ghi lµ “ c¸c lo¹i sîi kh¸c ” . ph¶i ghi
tªn h·ng s¶n xuÊt , sè ®¨ng ký do Côc h¶i quan Mü cÊp .
Hµng n«ng s¶n khi nhËp khÈu vµo Mü ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña bé
n«ng nghiÖp Mü , qua c¬ quan gi¸m ®Þnh vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm tríc khi lµm
thñ tôc h¶i quan . C¸c s¶n phÈm sau khi qua c¬ quan gi¸m ®Þnh cßn ph¶i qua gi¸m
®Þnh cña c¬ quan qu¶n lý thùc phÈm vµ dîc phÈm (FDA) .
Rau, qu¶, h¹t, cñ c¸c lo¹i khi nhËp khÈu vµo Mü ph¶i ®îc ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu
vÒ chñng lo¹i , kÝch cì , ®é chÝn . C¸c mÆt hµng nµy ph¶i qua c¬ quan gi¸m ®Þnh an
toµn thùc phÈm thuéc USDA ®Ó cã x¸c nhËn lµ phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn nhËp khÈu .
16
H¶i s¶n khi nhËp khÈu vµo Mü ph¶i theo c¸c quy ®Þnh cña National Fisheries
Servies thuéc Côc qu¶n lý m«i trêng kh«ng gian vµ biÓn thuéc bé th¬ng m¹i Mü .
KÕt luËn ch¬ng I
Mü lµ níc cã nÒn kinh tÕ lín nhÊt toµn cÇu , chi phèi rÊt m¹nh nÒn kinh tÕ thÕ
giíi , ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang níc Mü ch¼ng nh÷ng gióp t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu
cña Viªt nam , mµ cßn gióp chóng ta héi nhËp nhanh trong qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh
tÕ toµn cÇu ho¸ .
Mü lµ mét thÞ trêng réng lín vµ cã nhu cÇu ®a d¹ng còng nh tÝnh c¹nh tranh
quyÕt liÖt , cho nªn muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang Mü c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam
kh«ng chØ dùa vµo quy chÕ tèi huÖ quèc trong HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt –Mü ®· ký
kÕt mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cßn ph¶i nghiªn cøu kinh nghiÖm th©m nhËp thµnh
c«ng vµo thÞ trêng Mü cña c¸c níc . Trong ®ã cã nh÷ng kinh nghiÖm nh : N©ng cao
tÝnh c¹nh tranh cña hµng nhËp khÈu vµo Mü , sö dông ngo¹i kiÒu ®Ó th©m nhËp , ®Çu t
vµo c¸c níc gÇn Mü , thu hót vèn ®Çu t … §ång thêi ph¶i n¾m v÷ng vµ th êng xuyªn
cËp nhËt vÒ quy chÕ nhËp khÈu hµng hãa cña Mü , ®Æc biÖt lµ hÖ thèng thuÕ nhËp khÈu
; quy ®Þnh vÒ xuÊt xø hµng nhËp khÈu ; quyÒn së h÷u trÝ tuÖ cña hµng ho¸ ; c¸c tiªu
chuÈn kü thuËt quy ®Þnh ®èi víi hµng nhËp khÈu vµo Mü .
Ch¬ng Ii : c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi viÖc XK
hµng ho¸ vn sang mü
I.
tÝnh h×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ vn sang mü
1. Giai ®o¹n tríc khi Mü bá cÊm vËn chèng viÖt nam
Nh×n tõ gãc ®é lÞch sö , quan hÖ th¬ng m¹i ViÖt – Mü ®· b¾t ®Çu c¸ch ®©y
h¬n 150 n¨m , víi nh÷ng th¬ng vô lÎ tÎ . ThËm chÝ ngay trong thêi k× Hoa k× ®¬n ph¬ng ¸p ®Æt lÖnh cÊm vËn ®èi víi viÖt nam ( Tõ 5/ 64 – 2/94 ) th«ng qua con ®êng
gi¸n tiÕp , ViÖt nam cã thÓ xuÊt khÈu sang Mü tuy r»ng kh«ng ®¸ng kÓ . Thêi kú 1986
– 1989 xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang Hoa k× gÇn nh b»ng kh«ng . Nhng ®Õn n¨m
17
1990 , ViÖt nam xuÊt sang Hoa k× mét lîng hµng trÞ gi¸ kho¶ng 5000USD , n¨m
1991 t¨ng lªn 9000USD , n¨m 1992 t¨ng lªn 11000USD vµ n¨m 1993 lµ 58000USD
2. Giai ®o¹n sau khi Mü bá lÖnh cÊm vËn chèng ViÖt Nam
Ngµy 3/2/1994 . Tæng thèng Clinton chÝnh thøc tuyªn bè b·i bá lÖnh cÊm vËn ®èi
víi viÖt nam . TiÕp ®ã Bé th¬ng m¹i Mü chuyÓn ViÖt nam tõ nhãm Z ( gåm B¾c TriÒu
Tiªn , ViÖt Nam , Cuba ) lªn nhãm Y – lµ nhãm Ýt h¹n chÕ vÒ th¬ng m¹i h¬n ( gåm
M«ng Cæ , Lµo , Campuchia , ViÖt Nam , cïng mét sè níc §«ng ¢u vµ Liªn X« cò ) .
Bé v©n t¶i vµ Th¬ng m¹i Mü còng bá lÖnh cÊm vËn tµu biÓn vµ m¸y bay Mü vËn
chuyÓn hµng ho¸ sang ViÖt Nam ®îc nhËp c¶nh Mü . Trong n¨m nµy th× ViÖt Nam
xuÊt khÈu sang Hoa Kú lîng hµng ho¸ trÞ gi¸ 50,5 triÖuUSD ( Trong ®ã hµng n«ng
nghiÖp chiÕm 38,3 triÖu USD tøc 76% gi¸ trÞ suÊt khÈu sang hoa kú ) vµ hµng phi
n«ng nghiÖp chiÕm 12,15 triÖu USD (24%)
Ngµy 11/7/1995 Hoa kú tuyªn bè b×nh thêng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao víi ViÖt Nam .
N¨m 1995 , ViÖt nam xuÊt khÈu sang hoa kú 200 triÖu USD ( gÊp 4 lÇn n¨m 1994 )
trong ®ã hµng n«ng nghiÖp lµ 152USD ( chiÒm 76% gi¸ trÞ xuÊt khÈu sang Hoa kú )
hµng phi n«ng nghiÖp chiÕm 48 triÖu USD(24%)
N¨m 1996 lµ n¨m hai níc b¾t ®Çu qu¸ tr×nh ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i
song ph¬ng . XuÊt khÈu ®¹t 306 triÖu USD trong n¨m nµy .
N¨m 1997 , §¹i sø Mü vµ §¹i sø ViÖt Nam nhËm chøc t¹i Thñ §« mçi níc , ®ång
thêi hai níc tho¶ thuËn thiÕt lËp quan hÖ song ph¬ng vÒ b¶n quyÒn ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn
cho s¶n phÈm trÝ tuÖ cã mÆt t¹i thÞ trêng ViÖt Nam . XuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong
n¨m nµy sang Mü ®¹t 372 triÖu USD . Hµng n«ng nghiÖp chiÕm 46% ( 106,5 triÖu
USD ) hµng phi n«ng nghiÖp ®¹t 54% ( 126,203triÖu USD ).
N¨m 1998 vµ 1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ViÖt Nam sang Hoa Kú tiÕp tôc t¨ng
®¹t 519,5 triÖu USD vµ 601,9 triÖu USD .
N¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hoa Kú ®¹t 827,4 triÖu USD,
t¨ng 37,4% so víi n¨m 1999.
Riªng quý I n¨m 2001xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam sang Hoa Kú ®¹t 74,4 triÖu USD
( so víi 46,4 triÖu USD cïng kú n¨m 2000 )
THùC TR¹NG XUÊT KHÈU MéT Sè MÆT HµNG CHñ LùC CñA VIÖT
NAM SANG HOA Kú
18
THUû S¶N
Mü lµ níc nhËp khÈu thuû s¶n lín thø hai trªn thÕ giíi sau NhËt B¶n
C¸c lo¹i thuû s¶n nhËp khÈu nhiÒu lµ : T«m , t«m hïm, sß , cua ,trong ®ã t«m cã gi¸
trÞ lín nhÊt ( trªn 2 tû USD/n¨m ).N¨m 1992 Mü nhËp 4,8 tû USD thuû s¶n c¸c lo¹i .
N¨m 1998 con sè nµy ®· t¨ng lªn 6,7 tû USD t¨ng 40% so víi n¨m 1992 . N¨m 1999
nhËp khÈu thuû s¶n vµo Mü t¨ng lªn møc kû lôc 9,3 tû USD .
ViÖt Nam b¾t ®Çu xuÊt khÈu thuû s¶n vµo Mü n¨m1994 , nhng víi kim ng¹ch rÊt nhá
bÐ lµ 6 triÖu USD . Tuy nhiªn , ®©y lµ mÆt hµng cã tèc ®é xuÊt khÈu t¨ng nhanh nhÊt
trong c¸cmÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam sang Mübëi v× viÖt nam cha ®îc
hëng chÕ ®é MFN cña Mü nhng møc chªnh lÖch gi÷a møc thuÕ phi MFN vµ møc
MFN lµ kh«ng lín l¾m . ( b¶ng 1 )
B¶ng 1 : Møc thuÕ nhËp khÈu cña Mü ®èi víi hµng thuû s¶n nhËp khÈu vµo Mü
Tªn hµng
ThuÕ suÊt MFN
C¸ sèng
T«m c¸c lo¹i
Nghªu , sß
C¸ t¬i, íp l¹nh , íp ®«ng
C¸ sau khi c¾t bá phi-lª, íp ®«ng
ThÞt cua
èc
C¸ kh« , íp muèi , x«ng khãi
Nguån : Bé Th¬ng m¹i
0%
0%
0%
0%
0%
7,5%
5%
4-7%
ThuÕ suÊt phi
MFN
0%
0%
0%
0-5,5cents/kg
2,2-4,4cents/kg
15%
20%
25-30%
NÕu gi¸ trÞ xuÊt khÈu mÆt hµng thuû s¶n sang Mü n¨m 1995 míi lµ 16,8 triÖu
USD th× n¨m 1996 ®· t¨ng lªn 28,5 triÖu USD vµo n¨m 1997 lµ 46,3 triÖu USD . Gi¸
trÞ xuÊt khÈu n¨m 1998 lµ 80,6 triÖu USD t¨ng 89% so víi n¨m 1997 . Trong giai
®o¹n 1995-1999 kim ng¹ch xuÊt khÈu thñy s¶n sang Mü t¨ng 6,5lÇn , tõ 16,8 triÖu
USD lªn 108,1 triÖu USD .N¨m 2000 mÆt hµng nµy vÉn d÷ vÞ trÝ hµng ®Çu trong danh
s¸ch hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü víi kim ng¹ch 242,9 triÖu USD chiÕm
29,3% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü . ( b¶ng 2 )
19
Trong c¸c mÆt hµng thuû s¶n ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo Mü th× t«m vµ cua vÉn lµ
c¸c mÆt hµng chñ lùc ®Æc biÖt lµ t«m . n¨m 1997 ViÖt Nam xuÊt khÈu ®îc 3074 tÊn
t«m trÞ gi¸ 31,32 triÖu USD chiÕm 73,69% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n sang
Mü .N¨m 1998 trÞ gi¸ nµy lªn tíi 66,89 triÖu USD t¬ng ®¬ng 6125,7 tÊn , n©ng tû
träng t«m lªn 83% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü trong n¨m . N¨m
1999 tû träng trªn vÉn ®îc gi÷ v÷ng víi 9100 tÊn t«m , trÞ gi¸ 96,5 triÖu USD .
Nh vËy tuy ®Õn víi thÞ truêng Mü h¬i muén nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng
thuû s¶n kh«ng ngõng t¨ng trong mÊy n¨m qua . Theo FAO : N¨m 1998 ViÖt Nam
®øng thø 10 trong 130 níc xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng Mü vµ tíi th¸ng 4 n¨m
2000 ViÖt Nam ®øng ë vÞ trÝ thø 8 .
Cµ PH£
MÆc dï ch©u Mü lµ n¬i trång cµ phª nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi trong ®ã Braxin vµ
Colobia chiÕm vÞ trÝ hµng ®Çu , tiÕp theo c¸c lµ níc Nam Mü kh¸c nhng Mü còng lµ
níc nhËp khÈu cµ phª nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi ( chiÕm 25-30% sè lîng cµ phª nhËp
khÈn trªn thÕ giíi ) cho lªn ngoµi nguån tõ Ch©u Mü , Mü cßn nhËp khÈu tõ mét sè
ch©u lôc kh¸c vµ nhiÒu nhÊt tõ Ch©u ¸ . Hµng n¨m kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü vÒ
cµ phª lªn tíi 3 tû USD .
Cµ phª lu«n lµ mÆt hµng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu kh¸ cao cña ViÖt Nam sang thÞ tr êng Mü . Së dÜ lµ cµ phª n»m trong nhãm hµng mang m· sè : 09-0111 ( cµ phª , chÌ ,
gia vÞ ) lµ nhãm ®îc Mü khuyÕn khÝch nhËp khÈu nªn møc thuÕ nhËp khÈu vµo lµ 0%
kÓ c¶ ®èi víi hµng cña ViÖt Nam ( cha ®îc hëng MFN ) . N¨m 1994 ViÖt Nam b¾t
®Çu xuÊt khÈu cµ phª sang Mü vµ ®¹t ngay 30 triÖu USD . Trong 2 n¨m sau khi Mü bá
lÖnh cÊm vËn 1994vµ 1995 cµ phª lu«n chiÕm tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt
khÈu cña ViÖt Nam sang Mü ; N¨m 1994 chiÕm 59,4% n¨m 1995 chiÕm 72,6% N¨m
1996 , tû träng nµy kh«ng cßn cao nh 2 n¨m tríc ,chØ cßn 34,4% mµ nguyªn nh©n
mét mÆt lµ do gi¸ cµ phª trªn thÕ giíi trong n¨m 96 gi¶m m¹nh so víi n¨m 95 , mÆt
kh¸c lµ do trong n¨m 1996 , tû träng nhãm nhiªn liÖu kho¸ng vµ dÇu th« cña ViÖt
Nam xuÊt khÈu xang Mü t¨ng m¹nh .
Tuy nhiªn , kim ng¹ch xuÊt khÈu cµ phª cña ViÖt Nam sang Mü cßn phô thuéc
nhiÒu vµo gi¸ cµ phª . N¨m 1999 gi¸ cµ phª gi¶m nhiÒu so víi n¨m 1998 , cïng víi
chÌ vµ mét sè gia vÞ , nhãm hµng nµy n¨m 1998 ®¹t 147,9triÖu USD , nhng n¨m 1999
chØ cßn 117,7 triÖu USD . §Õn liªn vô 1999-2000 kim ng¹ch nhËp khÈu cµ phª ViÖt
20
- Xem thêm -