Hệ thống webmail client
LỜI CẢM ƠN
T
rước hết tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo khoa Công Nghệ
Thông Tin của trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh đã trang bị cho
tôi những kiến thức cơ bản cần thiết trong những năm học vừa qua để tôi có
thể thực hiện tốt cuốn khóa luận này.
Em xin chân thành cảm ơn thầy Ninh Xuân Hương đã tận tình giúp đỡ và hướng
dẫn em hoàn tất cuốn khóa luận này. Ngoài ra tôi cũng xin cảm ơn tất cả bạn bè đã giúp
đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện khóa luận.
Mặc dù đã rất cố gắng, nhưng trong khoảng thời gian cho phép cũng như những
hạn chế về kiến thức nên cuốn khóa luận này của tôi không thể tránh khỏi những thiếu
sót. Chính vì vậy, tôi rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo cũng như bạn bè
gần xa và những cá nhân hay tổ chức có quan tâm đến lĩnh vực được trình bày trong cuốn
khóa luận này.
TP Hồ Chí Minh, tháng 2 năm 2009
Trần Phan Phong Phú
Trần Phan phong Phú
Trang 1/80
Hệ thống webmail client
Mục lục
Phần 1: Lời nói đầu ............................................................................................................5
Phần 2: Cơ sở lý thuyết ......................................................................................................6
Chương 1: Tổng quan về Web và thư điện tử .................................................................6
1. Giới thiệu .....................................................................................................................6
2. Khái niệm về Internet.................................................................................................6
3. Mô hình hoạt động của web .......................................................................................7
3.1. Khái niệm về Website ............................................................................................7
3.2. Tên miền (Domain name) ......................................................................................7
3.3. Nơi lưu trữ WEBSITE (Hosting) ...........................................................................7
3.4. Giao diện WEBSITE..............................................................................................8
3.5. WEBSITE tĩnh và WEBSITE động .......................................................................8
3.6. Khái niệm thương mại điện tử ...............................................................................8
3.7. Tìm kiếm và Quảng bá WEBSITE trên Internet....................................................8
3.8. Khái niệm về World Wide Web (WWW)..............................................................9
4. Tìm hiểu Webmail ......................................................................................................9
4.1. Giới thiệu................................................................................................................9
4.2. Ưu điểm Webmail ................................................................................................10
4.3. Khuyết điểm Webmail .........................................................................................11
5. Mô hình client/server................................................................................................11
5.1. Giới thiệu..............................................................................................................11
5.2. Client ....................................................................................................................13
5.3. Server ...................................................................................................................13
5.4. Web Server/mail Server và hoạt động của browser WWW ..........................14
6. Dịch vụ thư điện tử ...................................................................................................14
6.1. Giới thiệu..............................................................................................................14
6.2. Khái niệm .............................................................................................................14
6.3. Kiến trúc và dịch vụ .............................................................................................16
7. Phương thức hoạt động ............................................................................................21
7.1. Email đến được hộp thư của người nhận như thế nào?........................................21
7.2. Email có thể bị giữ chậm hoặc bị mất liên lạc ra sao?.........................................23
8. Cấu trúc một thư điện tử .........................................................................................24
9. Các giao thức gửi nhận mail ....................................................................................25
9.1. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)...............................................................25
9.1.1. Giới thiệu chung ............................................................................................25
9.1.2. Mô hình hoạt động phiên giao dịch...............................................................25
9.1.3. Thủ tục Mail ..................................................................................................27
9.1.4. Thủ tục Forwarding .......................................................................................29
9.1.5. Các thủ tục Mailing và Sending ....................................................................29
9.2. POP3 (Post Office Protocol) ................................................................................30
9.2.1. Giới thiệu.......................................................................................................30
9.2.2. Mô hình hoạt động phiên giao dịch...............................................................30
9.2.3. Trạng thái AUTHORIZATION.....................................................................31
Trần Phan phong Phú
Trang 2/80
Hệ thống webmail client
9.2.4. Trạng thái TRANSACTION .........................................................................33
9.2.5. Trạng thái UPDATE......................................................................................37
9.3. IMAP (Internet Message Access Protocol)..........................................................38
9.4. Khái niệm Mailserver...........................................................................................45
Chương 2: Các công nghệ dùng trong ứng dụng...........................................................47
1. Giới thiệu java...........................................................................................................47
1.1. Sự xuất hiện ngôn ngữ Java .................................................................................47
1.2. Các tính chất, ưu khuyết điểm của Java...............................................................51
1.2.1. Các tính chất cơ bản ......................................................................................51
1.2.2. Ưu điểm của java...........................................................................................52
1.2.3. Nhược điểm của Java ....................................................................................53
2. Các công nghệ sử dụng trong ứng dụng .................................................................53
2.1. J2EE .....................................................................................................................53
2.2. JSP/Servlet ...........................................................................................................54
2.3. Struts framework..................................................................................................55
2.3.1. Giới thiệu.......................................................................................................55
2.3.2. Các thành phần cơ bản của Struts .................................................................56
2.3.3. Tiến trình thực hiện .......................................................................................56
2.4. Ajax ......................................................................................................................56
2.4.1. So sánh với các ứng dụng web truyền thống.................................................57
2.4.2. Các trình duyệt hổ trợ Ajax ...........................................................................58
2.5. Javascript..............................................................................................................59
2.6. HTML ..................................................................................................................59
2.7. Hibernate ..............................................................................................................60
2.8. Webserver Tomcat ...............................................................................................61
2.9. Mô hình MVC ......................................................................................................61
2.10. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL......................................................................62
2.10.1. Giới thiệu.....................................................................................................62
2.10.2. Tại sao lại sử dụng MySQL?.......................................................................62
2.10.3. Một số đặc điểm của MySQL......................................................................62
2.11. Công cụ phát triển Java......................................................................................63
Phần 3: Xây dựng hệ thống Webmail.............................................................................65
Chương 1: Phân tích thiết kế hệ thống Mail..................................................................65
1. Khảo sát ......................................................................................................................65
2. Yêu cầu bài toán .........................................................................................................65
3. Chức năng xử lý..........................................................................................................65
4. Phân tích thiết kế.........................................................................................................66
4.1. Phân tích user case ...............................................................................................66
4.1.1. Sơ đồ user case..................................................................................................66
4.1.2. Chi tiết user case ...............................................................................................67
4.2. Thiết kế cơ sở dữ liệu...........................................................................................71
4.3. Sơ đồ quan hệ các bảng........................................................................................72
4.4. Thiết kế website ...................................................................................................72
4.4.1. Sơ đồ website ....................................................................................................72
Trần Phan phong Phú
Trang 3/80
Hệ thống webmail client
4.4.2. Một số layout chính...........................................................................................73
5. Sơ đồ kiến trúc hệ thống webmail ..............................................................................75
5.1. Kiến trúc chung ....................................................................................................75
5.2. Kiến trúc Struts ....................................................................................................75
5.3. Kiến trúc Hibernate ..............................................................................................76
5.4. Kiến trúc mail folder ............................................................................................76
Chương 2: Cài đặt và triển khai ứng dụng ....................................................................77
1. Cài đặt Java.................................................................................................................77
2. Cài đặt MySQL Server 5.0.27 ....................................................................................77
3. Cấu hình Mailserver....................................................................................................77
4. Cấu hình Webserver....................................................................................................77
5. Triển khai ứng dụng....................................................................................................78
Chương 3: Kết luận ..........................................................................................................79
1. Kết quả đạt được .........................................................................................................79
2. Hạn chế của chương trình ...........................................................................................79
3. Hướng phát triển chương trình ...................................................................................79
Trần Phan phong Phú
Trang 4/80
Hệ thống webmail client
Phần 1: Lời nói đầu
N
gày nay với sự phát triển mạnh mẽ của tin học và công nghệ Internet, hầu
như mọi người đều thấy rõ lợi ích mà các dịch vụ do mạng Internet mang
lại.
Dịch vụ thư điện tử gọi tắt là Email là một trong nhưng dịch vụ được sử dụng
nhiều nhất trên Internet hiện nay. Dịch vụ này cho phép các cá nhân hay tổ chức trao đổi
thư với nhau thông qua mạng Internet. Nhiều người sử dụng Internet chỉ để dùng dịch vụ
này. Hầu như mọi trao đổi thông tin liên lạc trong doanh nghiệp đều sử dụng Email.
Thông thường, khi sử dụng dịch vụ thư tín điện tử, người sử dụng thường ít khi
quan tâm xem hệ thống bên trong đã thực hiện như thế nào. Vì vậy, họ ( người sử dụng)
mới chỉ thấy được một nửa của ứng dụng dịch vụ Email và phần ứng dụng đó được gọi là
Mail Client, hay là sử dụng dịch vụ thư tín máy trạm.
Do xu hướng toàn cầu hóa nên việc dùng phần mềm không bản quyền càng ngày
càng hạn chế ở nước ta. Do đó việc dùng phần mềm mã nguồn mở ngày càng phổ biến.
Từ những nhu cầu trên tôi quyết định chọn đề tài “Xây dựng webmail cient bằng công
nghệ java” nhằm cũng cố lại những kiến thức đã học và tìm hiểu thêm nhiều công nghệ
mới.
Trần Phan phong Phú
Trang 5/80
Hệ thống webmail client
Phần 2: Cơ sở lý thuyết
Chương 1: Tổng quan về Web và thư điện tử
1. Giới thiệu
Những khái niệm như cửa hàng, siêu thị, thư viện, nhà máy, ... đã quá quen thuộc
với chúng ta. Nhưng đó chỉ là thế giới vật chất, còn trong thế giới của thông tin với hệ
thống giao thông mạng Internet, những khái niệm đó được tổng hợp chung vào trong từ
"WEBSITE". Chúng ta sẽ có WEBSITE cửa hàng, WEBSITE siêu thị, WEBSITE thư
viện, WEBSITE nhà máy, WEBSITE cá nhân, ...
Khi so sánh internet với mội trường kinh doanh truyền thống, chúng ta có thể tự
đặt câu hỏi, thế trên internet có những khái niệm như vị trí tốt xấu không, có nhà trung
tâm, nhà ngoại ô không. Có! và đó là điều đáng để suy nghĩ, không nhanh chân chúng ta
sẽ không còn chỗ, hoặc là phải mua lại với giá rất đắt. Đó là gì vậy? Chính là địa chỉ của
WEBSITE. Ví dụ như www.dtcvn.net hay www.admin.com.vn. Tên của WEBSITE
không được trùng nhau, trong khi đó tên viết tắt của các công ty thì trùng nhau quá nhiều,
và ai cũng muốn tạo cho mình một địa chỉ thật dễ nhớ. Kết quả là người chậm chân mất
quyền ưu tiên, không mua được địa chỉ đó. Một địa chỉ dễ nhớ giữ vai trò rất quan trọng
trong việc giới thiệu một WEBSITE. Địa chỉ nhớ thông thường phải ngắn gọn hoặc có ý
nghĩa. Nếu doanh nghiệp đã có thương hiệu khá nổi tiếng thì nên dùng ngay thương hiệu
của mình.
2. Khái niệm về Internet
Internet là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể được truy nhập công cộng gồm
các mạng máy tính được liên kết với nhau. Hệ thống này truyền thông tin theo kiểu nối
chuyển gói dữ liệu (packet switching) dựa trên một giao thức liên mạng đã được chuẩn
hóa (giao thức IP). Hệ thống này bao gồm hàng ngàn mạng máy tính nhỏ hơn của các
doanh nghiệp, của các viện nghiên cứu và các trường đại học, của người dùng cá nhân, và
các chính phủ trên toàn cầu. Khi phát triển World Wide Web, Tim Berners-Lee xài bộ
NeXTcube tại CERN và làm nó thành máy chủ Web đầu tiên. Tiền thân của mạng
Internet ngày nay là mạng ARPANET. Cơ quan quản lý dự án nghiên cứu phát triển
ARPA thuộc bộ quốc phòng Mỹ liên kết 4 địa điểm đầu tiên vào tháng 7 năm 1969 bao
gồm: Viện nghiên cứu Stanford, Đại học California, Los Angeles, Đại học Utah và Đại
học California, Santa Barbara. Đó chính là mạng liên khu vực (Wide Area Network WAN) đầu tiên được xây dựng.
Thuật ngữ "Internet" xuất hiện lần đầu vào khoảng năm 1974. Lúc đó mạng vẫn
được gọi là ARPANET. Năm 1983, giao thức TCP/IP chính thức được coi như một chuẩn
đối với ngành quân sự Mỹ và tất cả các máy tính nối với ARPANET phải sử dụng chuẩn
mới này. Năm 1984, ARPANET được chia ra thành hai phần: phần thứ nhất vẫn được gọi
là ARPANET, dành cho việc nghiên cứu và phát triển; phần thứ hai được gọi là MILNET,
là mạng dùng cho các mục đích quân sự. Giao thức TCP/IP ngày càng thể hiện rõ các
điểm mạnh của nó, quan trọng nhất là khả năng liên kết các mạng khác với nhau một cách
dễ dàng. Chính điều này cùng với các chính sách mở cửa đã cho phép các mạng dùng cho
nghiên cứu và thương mại kết nối được với ARPANET, thúc đẩy việc tạo ra một siêu
Trần Phan phong Phú
Trang 6/80
Hệ thống webmail client
mạng (SuperNetwork). Năm 1980, ARPANET được đánh giá là mạng trụ cột của
Internet.
Mốc lịch sử quan trọng của Internet được xác lập vào giữa thập niên 1980 khi tổ
chức khoa học quốc gia Mỹ NSF thành lập mạng liên kết các trung tâm máy tính lớn với
nhau gọi là NSFNET. Nhiều doanh nghiệp đã chuyển từ ARPANET sang NSFNET và do
đó sau gần 20 năm hoạt động, ARPANET không còn hiệu quả đã ngừng hoạt động vào
khoảng năm 1990. Sự hình thành mạng xương sống của NSFNET và những mạng vùng
khác đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của Internet. Tới năm 1995,
NSFNET thu lại thành một mạng nghiên cứu còn Internet thì vẫn tiếp tục phát triển. Với
khả năng kết nối mở như vậy, Internet đã trở thành một mạng lớn nhất trên thế giới, mạng
của các mạng, xuất hiện trong mọi lĩnh vực thương mại, chính trị, quân sự, nghiên cứu,
giáo dục, văn hoá, xã hội... Cũng từ đó, các dịch vụ trên Internet không ngừng phát triển
tạo ra cho nhân loại một thời kỳ mới: kỷ nguyên thương mại điện tử trên Internet.
3. Mô hình hoạt động của web
3.1. Khái niệm về Website
Những khái niệm như cửa hàng, siêu thị, thư viện, nhà máy, ... đã quá quen thuộc
với chúng ta. Nhưng đó chỉ là thế giới vật chất, còn trong thế
giới của thông tin với hệ thống giao thông mạng Internet,
những khái niệm đó được tổng hợp chung vào trong từ
"WEBSITE". Chúng ta sẽ có WEBSITE cửa hàng, WEBSITE
siêu thị, WEBSITE thư viện, WEBSITE nhà máy, WEBSITE
cá nhân, ...
3.2. Tên miền (Domain name)
Khi so sánh internet với mội trường kinh doanh truyền thống, chúng ta có thể tự đặt
câu hỏi, thế trên internet có những khái niệm như vị trí tốt xấu không, có nhà trung tâm,
nhà ngoại ô không. Có! và đó là điều đáng để suy nghĩ, không nhanh chân chúng ta sẽ
không còn chỗ, hoặc là phải mua lại với giá rất đắt. Đó là gì vậy? Chính là địa chỉ của
WEBSITE. Ví dụ như www.dtcvn.net hay www.admin.com.vn. Tên của WEBSITE
không được trùng nhau, trong khi đó tên viết tắt của các công ty thì trùng nhau quá nhiều,
và ai cũng muốn tạo cho mình một địa chỉ thật dễ nhớ. Kết quả là người chậm chân mất
quyền ưu tiên, không mua được địa chỉ đó.
Một địa chỉ dễ nhớ giữ vai trò rất quan trọng trong việc giới thiệu một WEBSITE.
Địa chỉ nhớ thông thường phải ngắn gọn hoặc có ý nghĩa. Nếu doanh nghiệp đã có thương
hiệu khá nổi tiếng thì nên dùng ngay thương hiệu của mình.
3.3. Nơi lưu trữ WEBSITE (Hosting)
Công trình thiết kế web đã hoàn tất, bạn cần đưa nó lên mạng,
bạn cần một nơi để cất giữ thông tin của WEBSITE để khi người
xem gõ đúng địa chỉ WEBSITE lập tức trang web của bạn được
tìm thấy thì được gọi là Hosting. Chúng tôi ví von nơi lưu trữ
WEBSITE trên internet (Host) là nhà, còn địa chỉ WEBSITE
(domain name) chính là địa chỉ nhà. Hai khái niệmHai khái niệm
Trần Phan phong Phú
Trang 7/80
Hệ thống webmail client
này luôn đi đôi với nhau thì người ta mới tìm thấy nội dung WEBSITE của bạn trên
internet, ví như có nhà mà không có địa chỉ thì cũng không ai tìm được, có địa chỉ mà
không có nhà thì không biết tìm ai...
3.4. Giao diện WEBSITE
Chính là cái mà chúng ta thấy nó ở trên trang web, là khung được trang trí cho trang
web. Được thiết kế bởi những designer với các khung, bảng, mầu và chữ, ... Các giao diện
website thường có kích thước bề ngang chuẩn là 800 pixel hoặc 1024 pixel, nhưng cũng
có một số website không theo chuẩn này mà thiết kế tự động giãn theo kích thước màn
hình. Để có 1 giao diện website đẹp, cần rất nhiều yếu tố cấu thành, trong đó ý tưởng của
người chủ website là quan trọng nhất.
3.5. WEBSITE tĩnh và WEBSITE động
- WEBSITE tĩnh: là dạng WEBSITE mà nội dung của nó là cố định, để thay đổi cần có
kiến thức về web, người sử dụng không thể sửa chữa trực tiếp trên inetrnet.
- WEBSITE động: là dạng WEBSITE mà sau khi thiết kế, người sử dụng có thể thêm xóa - sửa nội dung thông qua một phần mềm quản lý mà không cần có nhiều kiến thức về
thiết kế web.
3.6. Khái niệm thương mại điện tử
Nếu một trong những công đoạn của giao dịch thương mại như tìm kiếm đối tác, thỏa
thuận hợp đồng, trao đổi hàng hóa và dịch vụ, thanh toán, được thực hiện bằng công cụ
điện tử thì giao dịch thương mại đó có thể được coi là thương mại điện tử. Bạn gửi fax
cho các khách hàng tiềm năng để chào hàng, bạn thỏa thuận chi tiết hợp đồng qua hệ
thống ngân hàng, tất cả những việc đó đều thuộc phạm trù của thương mại điện tử với ý
nghĩa tổng quát của nó.
Chỉ sau internet ra đời và được phổ biến rộng rãi thì thương mại điện tử mới thực sự
có bước nhảy vọt. Khái niệm thương mại điện tử hiện nay hàm ý thương mại internet
nhiều hơn. Theo thống kê của IDC và OECD, với internet, thương mại điện tử đã đạt mức
tăng trưởng từ 50 tỷ USD vào năm 1998, lên đến 111 tỷ năm 1999 và dự tính sẽ đạt mức
1000 tỷ USD vào những năm 2003-2005. Qua hệ thống internet với hàng trăm triệu máy
tính trên khắp các châu lục, các doanh nhân ngày nay đã thật sự có một công cụ đặc biệt
hữu hiệu để giao dịch.
3.7. Tìm kiếm và Quảng bá WEBSITE trên Internet
Ngày nay, chúng ta có thể tìm đối tác một cách dễ dàng hơn thông qua các công cụ
tìm kiếm trên internet, đặc biệt là đối tác tại các nước phát triển, nơi
có tỷ lệ phổ cập internet rất cao. Bạn chỉ cần vào một trong những
công cụ tìm kiếm như www.google.com hoặc www.yahoo.com, gõ
vào từ khóa liên quan đến vấn đề cần tìm, chỉ vài giây sau bạn đã có
một danh sách dài ngoằng. Sau vài giờ phân loại, sàng lọc thông tin,
bạn đã có thể có trong tay một danh sách các đối tác tiềm năng. So
với cách làm truyền thống qua danh bạ điện thoại, catalog thì việc
tìm kiếm trên internet nhanh chóng và hiệu quả hơn nhiều.
Trần Phan phong Phú
Trang 8/80
Hệ thống webmail client
3.8. Khái niệm về World Wide Web (WWW)
World Wide Web, gọi tắt là Web hoặc WWW, mạng lưới toàn cầu là một không gian
thông tin toàn cầu mà mọi người có thể truy nhập (đọc và viết) qua các máy tính nối với
mạng Internet. Thuật ngữ này thường được hiểu nhầm là từ đồng nghĩa với chính thuật
ngữ Internet. Nhưng Web thực ra chỉ là một trong các dịch vụ chạy trên Internet, chẳng
hạn như dịch vụ thư điện tử. Web được phát minh và
đưa vào sử dụng vào khoảng năm 1990, 1991 bởi viện sĩ
Viện Hàn lâm Anh Tim Berners-Lee và Robert Cailliau
(Bỉ) tại CERN, Geneva, Switzerland.
Các tài liệu trên World Wide Web được lưu trữ
trong một hệ thống siêu văn bản (hypertext), đặt tại các
máy tính trong mạng Internet. Người dùng phải sử dụng
một chương trình được gọi là trình duyệt web (web
browser) để xem siêu văn bản. Chương trình này sẽ nhận
thông tin (documents) tại ô địa chỉ (address) do người sử dụng yêu cầu (thông tin trong ô
địa chỉ được gọi là tên miền (domain name)), rồi sau đó chương trình sẽ tự động gửi
thông tin đến máy chủ (web server) và hiển thị trên màn hình máy tính của người xem.
Người dùng có thể theo các liên kết siêu văn bản (hyperlink) trên mỗi trang web để nối
với các tài liệu khác hoặc gửi thông tin phản hồi theo máy chủ trong một quá trình tương
tác. Hoạt động truy tìm theo các siêu liên kết thường được gọi là duyệt Web.Quá trình này
cho phép người dùng có thể lướt các trang web để lấy thông tin. Tuy nhiên độ chính xác
và chứng thực của thông tin không được đảm bảo.
3.9. URL
URL (Uniform Resource Locator) dùng để chỉ tài nguyên trên Internet. Sức mạnh của
web là khả năng tạo ra những liên kết siêu văn bản đến các thông tin liên quan. Những
thông tin này có thì là những trang web khác, những hình ảnh, âm thanh... Những liên kết
này thường được biểu diễn bầng những chữ màu xanh có gạch dưới được gọi là
anchor.Các URL có thể được truy xuất thông qua một trình duyệt (Browser) như IE hay
Netscape.
Trong đó: http: là giao thức
index.html là tên đường dẫn trên máy chứa tài nguyên.
Nhờ địa chỉ url mà ta có thể từ bất kỳ một máy nào trong mạng Internet truy nhập tới các
trang web ở các website khác nhau.
4. Tìm hiểu Webmail
4.1. Giới thiệu
Thuật ngữ Email trên nền web và Webmail ám chỉ việc hiện thực một chương trình
xem e-mail dưới dạng một ứng dụng web cho phép người dùng truy cập e-mail của họ
thông qua một trình duyệt web, thay vì sử dụng chương trình xem email nên nền máy tính
để bàn như Microsoft Outlook, Mozilla Thunderbird hay Eudora. (Cần chú ý thuật ngữ
"Web" là nói gọn của thuật ngữ "World Wide Web" (mạng toàn cầu), và đôi khi có thể
viết ở dạng chữ thường.) Một webmail khách thường được cung cấp bởi dịch vụ email,
Trần Phan phong Phú
Trang 9/80
Hệ thống webmail client
cho phép khách hàng của nó truy cập thư được lưu trữ trên máy chủ của dịch vụ, nhưng
cũng có những ngoại lệ.
Từ Webmail còn được dùng chung với các danh từ khác như dịch vụ webmail hay
nhà cung cấp webmail để chỉ đến một dịch vụ email được cung cấp thông qua một
website (khác với dịch vụ email, thường phải gắn liền với việc kết nối internet). Mặc dù
không nhất thiết phải sử dụng một chương trình webmail, việc sử dụng một chương trình
webmail thường là phần quan trọng khi đưa ra dịch vụ webmail, đôi khi như là cách duy
nhất để người dùng có thể tiếp cận email của họ, và đôi khi những phương pháp khác
cũng được thêm vào như giao thức POP3 hoặc IMAP4 và chuyển tiếp email. Dịch vụ
Webmail đầu tiên là Hotmail. Những nhà cung cấp Webmail phổ biến nhất hiện nay là
Yahoo! Mail, Windows Live Hotmail and Gmail.[1] Những nhà cung cấp Webmail khác
bao gồm Inbox.com, AIM Mail, Mail.com, Fastmail.FM, Lycos Mail, BlueTie,
Everyone.net, and LuxSci. Người dùng cũng có thể chạy một phần mềm Webmail trên
máy chủ Web của chính mình. Những phần mềm Webmail thương mại bao gồm Outlook
Web Access (OWA), Laszlo Mail, Atmail and SmarterMail. Phần mềm Webmail mã
nguồn mở bao gồm Horde IMP, OpenWebmail (dựa trên NeoMail), RoundCube, Zimbra,
và SquirrelMail. Nhiều trường Đại học và phổ thông sử dụng những phần mềm đó để
giúp sinh viên và giảng viên của trường có thể xem email qua trang Web. Nhiều nhà cung
cấp dịch vụ Internet cũng đưa ra Webmail cho khách hàng của mình. Có một vài ứng
dụng quản lý webmail, mà bạn có thể dùng nó để kiểm tra tất cả những email từ bất kỳ
nhà cung cấp nào. Mail2Web.com và Email4Web.com là những ứng dụng phổ biến.
Phần lớn các dịch vụ Webmail có các tính năng sau:
•
Thư mục
•
Bộ lọc email (thư đến sẽ được sắp xếp vào thư mục thích hợp)
•
Thư mục thùng rác
•
Sổ địa chỉ
Một vài dịch vụ Webmail đưa thêm những tính năng khác cho chương trình webmail:
•
Từ điển khi soạn thư
•
Kiểm tra chính tả
•
Nhiều định danh người gửi
•
Khả năng tìm kiếm thư
•
Đăng nhập an toàn
Những tính năng không phải webmail:
•
Truy cập email thông qua những giao thức khác như POP3 hay IMAP4
•
Chuyển tiếp email
•
Tích hợp tài khoản email (lấy email từ các tài khoản khác)
•
Phát hiện E-mail spam
•
Kiểm tra virus trong thư đính kèm
•
Hỗ trợ Unicode (UTF-8)
4.2. Ưu điểm Webmail
•
E-mail được lưu trữ từ máy chủ ở xa, có nghĩa là nó có thể được truy cập từ bất
cứ nơi nào có kết nối Internet và một trình duyệt Web.
Trần Phan phong Phú
Trang 10/80
Hệ thống webmail client
•
•
•
•
Phần lớn những nhà cung cấp Webmail là dịch vụ miễn phí.
Bảo trì tập trung email của khách hàng; sao lưu, nâng cấp và sửa lỗi bảo mật
được thực hiện bởi người quản trị. Không cần phải cài đặt, nâng cấp hoặc hoặc
vá những chương trình e-mail tại mỗi máy.
Một vài nhà cung cấp Webmail đưa ra những địa chỉ e-mail vô dụng (spam), ví
dụ như Sneakemail, TrashMail và Mailinator. Cũng có những nhà cung cấp
webmail an toàn như Hushmail không lưu trữ bất cứ thông tin cá nhân nào và
luôn cố gắng gửi tất cả những email với giải thuật mã hóa PGP.
Một vài ứng dụng webmail như Fastmail.FM đưa ra những tính năng không bao
giờ có ở những chương trình email trên nền máy để bàn.
4.3. Khuyết điểm Webmail
•
Người dùng phải luôn online để đọc và viết nhiều e-mail. Họ không thể dễ dàng
sửa chữa thư khi họ đang làm việc offline (trừ khi phải chép và dán nội dung
thư).
•
Những dịch vụ Webmail thương mại thường cung cấp không gian lưu trữ e-mail
giới hạn và hoặc là hiện quảng cáo khi sử dụng hoặc gắn quảng cáo email được
gửi. Không giống như phần mềm ở máy, người dùng không mặc định được giữ
các tin nhắn vào máy tính của mình, mặc dù họ cũng có quyền lựa chọn để tải
về và lưu trữ những email quan trọng vào máy tính, có thể làm bằng tay hoặc
bằng phần mềm pop-mail.
•
Phần lớn e-mail là những thông điệp ngắn, ở dạng thuần ký tự, nhỏ hơn 2 kB,
nhưng khi sử dụng Webmail, e-mail gốc được lồng vào những mã HTML của
Web site nên có thể lên đến 40 kB hoặc hơn nữa. Điều này có thể làm chậm
đáng kể tốc độ sử dụng, đặc biệt là với đường truyền chậm.
•
Những tài khoản Webmail thường là mục tiêu của spam.
•
Những tài khoản Webmail bị cho là không an toàn.
•
Những tài khoản Webmail miễn phí thường không dùng được cho những người
dùng khiếm thị, do sử dụng giao diện trực quan.
•
Webmail thường bị giới hạn về tốc độ và tính năng so với những chương trình
xem email khác, một phần do sự hạn chế của HTML (trang web). Ví dụ như, khi
những thư được đánh dấu xóa trong chỉ mục, những thẻ này thường mất đi khi
có người đọc thư. Điều đó có nghĩa là bạn không thể đọc thư mà bạn cho là có
thể phải xóa (để kiểm tra lại có nên xóa hay không) nếu bạn không xóa thẻ đã
đánh dấu đi hoặc phải đánh dấu lại. Do đó sẽ càng bất tiện hơn khi muốn xóa
nhiều thư một lúc.
5. Mô hình client/server
5.1. Giới thiệu
Thuật ngữ server được dùng cho những chương trình thi hành như một dịch vụ trên
toàn mạng. Các chương trình server này chấp nhận tất cả các yêu cầu hợp lệ đến từ mọi
nơi trên mạng, sau đó nó thi hành dịch vụ và trả kết quả về máy yêu cầu. Một chương
trình được coi là client khi nó gửi các yêu cầu tới máy có chương trình server và chờ đợi
câu trả lời từ server. Chương trình server và client nói chuyện với nhau bằng các thông
Trần Phan phong Phú
Trang 11/80
Hệ thống webmail client
điệp (messages) thông qua một cổng truyền thông liên tác IPC (Interprocess
Communication). Để một chương trình server và một chương trình client có thể giao tiếp
được với nhau thì giữa chúng phải có một chuẩn để nói chuyện, chuẩn này được gọi là
giao thức. Nếu một chương trình client nào đó muốn yêu cầu lấy thông tin từ server thì nó
phải tuân theo giao thức mà server đó đưa ra. Bản thân chúng ta khi cần xây dựng một mô
hình client/server cụ thể thì ta cũng có thể tự tạo ra một giao thức riêng nhưng thường
chúng ta chỉ làm được điều này ở tầng ứng dụng của mạng. Với sự phát triển mạng như
hiện này thì có rất nhiều giao thức chuẩn trên mạng ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu phát
triển này. Các giao thức chuẩn (ở tầng mạng và vận chuyển) được sử dụng rộng rãi nhất
hiện nay như: giao thức TCP/IP, giao thức SNA của IBM, OSI, ISDN, X.25 hoặc giao
thức LAN-to-LAN NetBIOS. Một máy tính chứa chương trình server được coi là một
máy chủ hay máy phục vụ (server) và máy chứa chương trình client được coi là máy tớ
(client). Mô hình mạng trên đó có các máy chủ và máy tớ giao tiếp với nhau theo 1 hoặc
nhiều dịch vụ được gọi là mô hình client/server. Thực tế thì mô hình client/server là sự
mở rộng tự nhiên và tiện lợi cho việc truyền thông liên tiến trình trên các máy tính cá
nhân. Mô hình này cho phép xây dựng các chương trình client/server một cách dễ dàng và
sử dụng chúng để liên tác với nhau để đạt hiệu quả hơn.
Mô hình client/server như sau: Client/Server là mô hình tổng quát nhất, trên thực tế
thì một server có thể được nối tới nhiều server khác nhằm làm việc hiệu quả và nhanh
hơn. Khi nhận được 1 yêu cầu từ client, server này có thể gửi tiếp yêu cầu vừa nhận được
cho server khác ví dụ như database server vì bản thân nó không thể xử lý yêu cầu này
được. Máy server có thể thi hành các nhiệm vụ đơn giản hoặc phức tạp. Ví dụ như một
máy chủ trả lời thời gian hiện tại trong ngày, khi một máy client yêu cầu lấy thông tin về
thời gian nó sẽ phải gửi một yêu cầu theo một tiêu chuẩn do server định ra, nếu yêu cầu
được chấp nhận thì máy server sẽ trả về thông tin mà client yêu cầu. Có rất nhiều các dịch
vụ server trên mạng nhưng nó đều hoạt động theo nguyên lý là nhận các yêu cầu từ client
sau đó xử lý và trả kết quả cho client yêu cầu. Thông thường chương trình server và client
được thi hành trên hai máy khác nhau. Cho dù lúc nào server cũng ở trạng thái sẵn sàng
chờ nhận yêu cầu từ client nhưng trên thực tế một tiến trình liên tác qua lại (interaction)
giữa client và server lại bắt đầu ở phía client, khi mà client gửi tín hiệu yêu cầu tới server.
Các chương trình server thường đều thi hành ở mức ứng dụng (tầng ứng dụng của mạng).
Sự thuận lợi của phương pháp này là nó có thể làm việc trên bất cứ một mạng máy tính
nào có hỗ trợ giao thức truyền thông chuẩn cụ thể ở đây là giao thức TCP/IP. Với các giao
thức chuẩn này cũng giúp cho các nhà sản xuất có thể tích hợp nhiều sản phẩm khác nhau
của họ lên mạng mà không gặp phải khó khăn gì. Với các chuẩn này thì các chương trình
server cho một dịch vụ nào đấy có thể thi hành trên một hệ thống chia sẻ thời gian
(timesharing system) với nhiều chương trình và dịch vụ khác hoặc nó có thể chạy trên
chính một máy tính các nhân bình thường. Có thể có nhiều chương server cùng làm một
dịch vụ, chúng có thể nằm trên nhiều máy tính hoặc một máy tính. Với mô hình trên
chúng ta nhận thấy rằng mô hình client/server chỉ mang đặc điểm của phần mềm không
liên quan gì đến phần cứng mặc dù trên thực tế yêu cầu cho một máy server là cao hơn
nhiều so với máy client. Lý do là bởi vì máy server phải quản lý rất nhiều các yêu cầu từ
các clients khác nhau trên mạng. Ưu và nhược điểm chính Có thể nói rằng với mô hình
client/server thì mọi thứ dường như đều nằm trên bàn của người sử dụng, nó có thể truy
Trần Phan phong Phú
Trang 12/80
Hệ thống webmail client
cập dữ liệu từ xa (bao gồm các công việc như gửi và nhận file, tìm kiếm thông tin, ...) với
nhiều dịch vụ đa dạng mà mô hình cũ không thể làm được. Mô hình client/server cung
cấp một nền tảng lý tưởng cho phép tích hợp các kỹ thuật hiện đại như mô hình thiết kế
hướng đối tượng, hệ chuyên gia, hệ thông tin địa lý (GIS) ... Một trong những vấn đề nảy
sinh trong mô hình này đó là tính an toàn và bảo mật thông tin trên mạng. Do phải trao
đổi dữ liệu giữa 2 máy ở 2 khu vực khác nhau cho nên dễ dàng xảy ra hiện tượng thông
tin truyền trên mạng bị lộ.
5.2. Client
Trong mô hình client/server, người ta còn định nghĩa cụ thể cho một máy client là
một máy trạm mà chỉ được sử dụng bởi 1 người dùng với để muốn thể hiện tính độc lập
cho nó. Máy client có thể sử dụng các hệ điều hành bình thường như Win9x, DOS,
OS/2... Bản thân mỗi một client cũng đã được tích hợp nhiều chức năng trên hệ điều hành
mà nó chạy, nhưng khi được nối vào một mạng LAN, WAN theo mô hình client/server thì
nó còn có thể sử dụng thêm các chức năng do hệ điều hành mạng (NOS) cung cấp với
nhiều dịch vụ khác nhau (cụ thể là các dịch vụ do các server trên mạng này cung cấp), ví
dụ như nó có thể yêu cầu lấy dữ liệu từ một server hay gửi dữ liệu lên server đó... Thực tế
trong các ứng dụng của mô hình client/server, các chức năng hoạt động chính là sự kết
hợp giữa client và server với sự chia sẻ tài nguyên, dữ liệu trên cả 2 máy Vai trò của
client Trong mô hình client/server, client được coi như là người sử dụng các dịch vụ trên
mạng do một hoặc nhiều máy chủ cung cấp và server được coi như là người cung cấp dịch
vụ để trả lời các yêu cầu của các clients. Điều quan trọng là phải hiểu được vai trò hoạt
động của nó trong một mô hình cụ thể, một máy client trong mô hình này lại có thể là
server trong một mô hình khác. Ví dụ cụ thể như một máy trạm làm việc như một client
bình thường trong mạng LAN nhưng đồng thời nó có thể đóng vai trò như một máy in
chủ (printer server) cung cấp dịch vụ in ấn từ xa cho nhiều người khác (clients) sử dụng.
Client được hiểu như là bề nổi của các dịch vụ trên mạng, nếu có thông tin vào hoặc ra thì
chúng sẽ được hiển thị trên máy client.
5.3. Server
Server còn được định nghĩa như là một máy tính nhiều người sử dụng (multiuser
computer). Vì một server phải quản lý nhiều yêu cầu từ các client trên mạng cho nên nó
hoạt động sẽ tốt hơn nếu hệ điều hành của nó là đa nhiệm với các tính năng hoạt động độc
lập song song với nhau như hệ điều hành UNIX, WINDOWS... Server cung cấp và điều
khiển các tiến trình truy cập vào tài nguyên của hệ thống. Các ứng dụng chạy trên server
phải được tách rời nhau để một lỗi của ứng dụng này không làm hỏng ứng dụng khác.
Tính đa nhiệm đảm bảo một tiến trình không sử dụng toàn bộ tài nguyên hệ thống. Vai trò
của server. Như chúng ta đã bàn ở trên, server như là một nhà cung cấp dịch vụ cho các
clients yêu cầu tới khi cần, các dịch vụ như cơ sở dữ liệu, in ấn, truyền file, hệ thống...
Các ứng dụng server cung cấp các dịch vụ mang tính chức năng để hỗ trợ cho các hoạt
động trên các máy clients có hiệu quả hơn. Sự hỗ trợ của các dịch vụ này có thể là toàn bộ
hoặc chỉ một phần thông qua IPC. Để đảm bảo tính an toàn trên mạng cho nên server này
còn có vai trò như là một nhà quản lý toàn bộ quyền truy cập dữ liệu của các máy clients,
Trần Phan phong Phú
Trang 13/80
Hệ thống webmail client
nói cách khác đó là vai trò quản trị mạng. Có rất nhiều cách thức hiện nay nhằm quản trị
có hiệu quả, một trong những cách đang được sử dụng đó là dùng tên Login và mật khẩu.
5.4. Web Server/mail Server và hoạt động của browser WWW
Hoạt động truy xuất WWW giữa máy khách và web server theo cơ chế sau:
Server ứng dụng cung cấp dữ liệu mà người sử dụng cần đến hoặc trao đổi. Chỉ những
người sử dụng đã đăng ký account mới được cấp web site chứa dữ liệu riêng của mình
trên server này, mọi người sử dụng đều có thể truy xuất các URL được phép dùng chung
trong server này.
Trước tiên trình duyệt thực hiện kết nối để nhận được program/server. Browser dùng
địa chỉ miền tên như số điện thoại hay địa chỉ để đạt tới server.
Sau đó browser sẽ gửi request header sau tới miền xác định:
•
Một request header xác định file hay dịch vụ đang được request.
•
Các fields request header, xác định browser.
•
Thông tin đặc biệt thêm vào request.
•
Bất kỳ dữ liệu nào đi cùng với request.
Tất cả những thông tin đó được gọi là request header HTTP. Chúng xác định đối với
server thông tin căn bản mà client đang request và loại đáp ứng có thể được client chấp
nhận. Scrver cũng lấy tất cả các header do client gửi tới thông qua biến môi trường
(environments variables) để chương trình server xử lý. Server đáp ứng với response
header. Header đáp ứng đầu tiên là dòng trạng thái cho client biết kết quả của việc tìm
kiếm request url. Nếu trạng thái là thành công (Success) thì nội dung của request url được
gửi trả lại client/browser và hiển thị trên màn hình máy tính của client.
6. Dịch vụ thư điện tử
6.1. Giới thiệu
Bạn phụ thuộc vào email và không thể làm việc mà
không có nó. Tuy nhiên hầu như đa số người dùng
(trừ các chuyên gia CNTT) vẫn cảm nhận về email
như một điều gì khó hiểu và đôi khi có phần kỳ diệu.
Bạn chỉ cần viết một thông điệp trên máy tính, kích
Send và sau đó ít phút, nó xuất hiện trong hộp thư của
người nhận bất kể họ ở đâu. Thật tuyệt!
Email có vẻ như vô hình. Bề ngoài bạn không thể
biết được rằng sự phân phối email quả thực là một hệ
thống phức tạp với rất nhiều thao tác cần phải thực hiện. Đó thưc sự là một câu chuyện
thú vị? Tuy nhiên nếu bạn phải đứng ra chịu trách nhiệm về vấn đề phân phối email hoặc
quản lý công việc nặng nhọc như các quản trị viên email thì bạn cần phải biết được những
vấn đề tối thiểu về công nghệ này.
6.2. Khái niệm
Thư điện tử, hay email (từ chữ electronic mail), đôi khi được dịch không chính xác là
điện thư, là một hệ thống chuyển nhận thư từ qua các mạng máy tính.
Trần Phan phong Phú
Trang 14/80
Hệ thống webmail client
Email là một phương tiện thông tin rất nhanh. Một mẫu thông tin (thư từ) có thể được
gửi đi ở dạng mã hoá hay dạng thông thường và được chuyển qua các mạng máy tính đặc
biệt là mạng Internet. Nó có thể chuyển mẫu thông tin từ một máy nguồn tới một hay rất
nhiều máy nhận trong cùng lúc.
Ngày nay, email chẳng những có thể truyền gửi được chữ, nó còn có thể truyền được
các dạng thông tin khác như hình ảnh, âm thanh, phim, và đặc biệt các phần mềm thư điện
tử kiểu mới còn có thể hiển thị các email dạng sống động tương thích với kiểu tệp HTML.
Đặc điểm của thư điện tử khi so sánh với bưu chính thông thường
•
Thay vì viết thư bằng giấy mực và bút thì người gửi chỉ cần gõ chữ từ bàn phím
của máy tính và biết dùng một phần mềm thư điện tử (email program).
•
Lá thư được gửi trên hệ thống bưu chính là vật liệu không cần máy nhận hay
máy gửi. Trong khi đó, nếu gửi thư điện tử, chỉ có các tín hiệu điện mã hoá nội
dung bức thư điện tử được truyền đi đến máy nhận. Do đó, chỉ có nội dung hay
cách trình bày lá thư điện tử là được bảo toàn. Trong khi đó, dùng đường bưu
điện người ta có thể gửi đi các vật liệu hàm chứa thêm nội dung hay ý nghĩa
khác. Điều này có thể rất quan trọng đối với nhiều người.
•
Vận tốc truyền thư điện tử chỉ vài giây đến vài phút và chi phí rất nhỏ không
đáng kể so với gửi qua đường bưu điện.
•
Dùng thư điện tử thì bất kỳ lúc nào cũng có thể mở phần mềm thư điện tử ra đọc
nên tiện lợi hơn là việc phải bỏ thư ở các thùng thư. Đồng thời, vì mỗi người
dùng thư đều phải nhập mật khẩu vào máy nên thư điện tử sẽ khó bị người ở
chung đọc lén so với thư gửi bưu điện. Nhưng ngược lại, các tay tin tặc xa lạ có
thể xâm nhập vào hệ thống thư điện tử của cá nhân nếu như các mật mã hay các
hệ thống an toàn phần mềm bị bẻ gãy.
•
Khối lượng gửi và nhận thư điện tử có thể nhiều hơn thư bưu điện rất nhiều lần.
Đối với các dịch vụ thư điện tử mới thì dung lượng có thể lên đến hàng Gbyte
như dịch vụ của Gmail chẳng hạn, hay nhiều hơn. Số thư có thể dự trữ trong
dung lượng này tương đương với vài bộ tự điển bách khoa.
•
Các trường hợp thư phá hoại trên hệ thống bưu điện (như là thư có bột antrax,
thư bom, ...) rất hiếm có nhưng có thể gây thương vong. Ngược lại, hệ thống thư
điện tử, không thể gây thương tích mà thường rất phải đương đầu với nhiều vấn
nạn như virus máy tính, các thư nhũng lạm (spam mail), các thư quảng cáo
(advertisement mail) và các thư khiêu dụ tình dục (pornography mail), đặc biệt
là cho trẻ em, thì lại rất nhiều. Đối với các loại thư độc hại (malicious mail) này
người dùng cần phải cài đặt thêm các tiện ích hay chức năng lọc (sẵn có trong
phần mềm hay phải mua thêm) để giảm trừ. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là
không có công cụ phần mềm nào là tuyệt hảo.
•
Các dạng chuyển tiếp (chain mail) trong đó người nhận lại chuyển đi nội dung
lá thư cho một hay nghiều người khác thường cũng phổ biến trong cả hai hệ
thống bưu chính và thư điện tử. Khả năng ảnh hưởng về thông tin của hai loại
này là tương đương mặc dù thư điện tử chuyển tiếp có nhiều xác suất gây nhiễm
virus máy tính.
•
Hộp thư là nơi cất giữ các thư từ với địa chỉ hẳn hoi. Tương tự, trong hệ thống
thư điện tử, thì hộp thư này tương đương với phần dữ liệu chứa nội dung các
Trần Phan phong Phú
Trang 15/80
Hệ thống webmail client
email cộng vói điạ chỉ của người chủ thư điện tử. Điểm khác biệt ở đây là hộp
thư điện tử sẽ có nhiều chức năng hơn là việc xoá bỏ các thư cũ.
Mỗi người có thể có một hay nhiều địa chỉ email (và phải được đăng ký qua một
hệ thống nào đó). Mỗi hộp thư sẽ có một địa chỉ phân biệt không bao giờ trùng
với địa chỉ email khác. Như vậy có thể hoàn toàn không nhầm lẫn khi dùng
danh từ hộp thư điện tử hay hòm thư điện tử (email account) để chỉ một phần
mềm email đã được đăng kí dùng để nhận và gửi email cho một cá nhân.
6.3. Kiến trúc và dịch vụ
Các hệ thống thư điện tử thường bao gồm hai hệ thống con: các tác nhân người sử
dụng (the user agents - gọi tắt là UA), nó cho phép chúng ta đọc và gửi thư, và các tác
nhân truyền thông điệp (the message transfer agents - gọi tắt là MTA), nó làm nhiệm vụ
chuyển các thông điệp từ nguồn đến đích. Các UAs là các chương trình cục bộ hỗ trợ dựa
trên điều khiển bằng lệnh, trình đơn menu hay dùng phương pháp đồ hoạ để tương tác với
hệ thống thư điện tử. Các MTAs là các trình tiện ích hoạt động ở chế độ nền (background)
thực hiện các nhiệm vụ cần thiết như tiếp nhận thư điện tử và chuyễn thư qua các hệ
thống.
Đặc biệt, các hệ thống thư điện tử hỗ trợ năm chức năng cơ bản, được mô tả dưới
đây:
1. Composition: Xử lý việc tạo các thông điệp và trả lời. Cho phép bất cứ trình
soạn thảo nào có thể được sử dụng cho phần thân của thông điệp, các hệ thống
có thể tự nó đảm trách việc đánh địa chỉ và chỉ số các trường tiêu đề (header
fields) được kèm theo cùng với mỗi thông điệp. Ví dụ như, khi trả lời một
thông điệp , hệ thống thư điện tử có thể tách địa chỉ của người gửi từ các thư
được gửi đến và tự động chèn nó vào các trường thích hợp trong phần hồi âm
(reply).
2. Transfer: Làm nhiệm vụ chuyển các thông điệp từ người gửi đến nơi người
nhận. Trong phần này, việc chuyển các thông điệp yêu cầu phải thiết lập một
kết nối đến đích (người nhận) hay một số thao tác của thiết bị như xuất thông
điệp và kết thúc việc kết nối. Hệ thống thư điện tử làm việc này một cách tự
động mà không cần có một sự can thiệp nào của người sử dụng.
3. Reporting: Buộc phải thực hiện để báo cho người gửi những gì xảy ra đối với
thông điệp vừa gửi là ở tình huấn đã gửi đến đích chưa? hoặc việc gửi đã bị huỷ
bỏ? hoặc thư đã bị lạc?.
4. Displaying: Những thông điệp gửi đến được yêu cầu làm sao để mọi người có
thể đọc được thư của họ. Đôi khi người ta yêu cầu quá trình chuyển đổi hay
một trình hiển thị đặc biệt để hỗ trợ, ví dụ như, nếu thông điệp có dạng một tệp
PostScript hay tiếng nói được số hóa kèm theo trong thông điệp gửi đến.
5. Disposition: Là bước cuối cùng liên quan đến những gì người nhận thực hiện
đối với thông điệp sau khi đã nhận nó. Những khả năng có thể là ném nó đi
trước khi đọc, ném nó đi sau khi đọc, lưu nó, v ..v. Nó cũng sẽ có thể thu nhận
để đọc lại với các thông điệp đã được lưu lại, chuyển tiếp chúng hoặc xử lý
chúng bằng những phương pháp khác nhau khi được yêu cầu của người sử
dụng.
Trần Phan phong Phú
Trang 16/80
Hệ thống webmail client
Envelope
Name: Mr. Daniel Dumkopf
Street: 18 Willow Lane
State: NY
Zip code: 10604
Priority: Urgent
Encryption: None
Header
Thêm vào đó các dịch vụ này, hầu hết các hệ thống thư điện tử cung cấp nhiều đặc
tính nâng cao khác nhau. Một số đặc tính tiêu biểu như, khi người ta muốn chuyển thư
hay khi họ nghĩ xa hơn về các chi tiết về thời gian , có lẽ họ muốn thư của họ được
chuyển tiếp, chính vì thế mà hệ thống thực hiện điều này một cách tự động.
Hầu hết các hệ thống cho phép người sử dụng tạo các hộp thư (mailboxes) để lưu
trữ các thư chuyển đến (incoming email). Các lệnh được người ta yêu cầu tạo và hủy bỏ
các hộp thư, kiểm tra các nội dung hộp thư, chèn và xóa các thông điệp khỏi hộp thư, v..v.
Những người giám đốc công ty thường cần gửi một thông điệp đến mỗi người
trong số những người cấp dưới, những khách hàng, hay đến các nhà cung cấp. Thì điều
này đưa ra một ý tưởng về danh sách thư (mailing list), nó là một danh sách các địa chỉ
thư điện tử. Khi một thông điệp được gửi đến mailing list, các bản sao giống hệt được
phát đến mọi người có địa chỉ trên danh sách.
Một ý tưởng quan trọng khác là thư điện tử được đăng ký, để cho phép người gửi
(sender or originator) biết thư của họ đã đến. Việc thông báo tự động của các thư không
được phát đi một cách luân phiên để người ta có thể biết. Trong bất kỳ trường hợp nào,
người gửi nên có một số điều khiển thông qua thông báo những gì xảy ra.
From: United Gizmo
Address: 180 Main St
Location: Boston, MA 02120
Date: April, 5, 2001
Subject: Invoice 1081
ϒ
Mr. Daniel Dumkopf
18 Willow Lane
White Plains, NY 10604
United Gizmo
180 Main St
Boston, MA
02120
April, 5, 2001
Dear Mr. Dumkopf,
Our computer records
show that you still have not
paid the above invoice of $0.00.
Please send us a check for
$0.00 promptly.
Yous truly
i d Gi
(a)
Body
Subject: Invoice 1081
Dear Mr. Dumkopf,
Our computer records
show that you still have not
paid the above invoice of $0.00.
Please send us a check for
$0.00 promptly.
Envelope
Message
Yous truly
United Gizmo
(b)
Phong th- vµ th«ng ®iÖp (a) Th- b-u ®iÖn. (b)
Các đặc tính nâng cao khác là đồng gửi (carbon copies), thư có mức ưu tiên cao
(high-priority email), bảo mật thư (secret email) có nghĩa là thông điệp được mã hóa
trước khi gửi đi, thay đổi người nhận thư (alternative recipients) nếu người đầu tiên
Trần Phan phong Phú
Trang 17/80
Hệ thống webmail client
không có khả năng nhận được, và các khả năng cho các cô thư ký vận dụng thư của các
ông chủ của mình.
Hiện nay thư điện tử được sử dụng rộng rãi trong việc kinh doanh cho việc truyền
thông tin trong công ty. Nó cho phép các công nhân ở xa hợp tác về các dự án phức tạp,
ngay cả những nơi phải mất nhiều thời gian mới đến được. Một số công ty đã đánh giá
rằng thư điện tử đã làm tăng năng suất sản xuất của họ lên 30 phần trăm (Perry and Adam
1992).
Một khái niệm quan trọng trong tất cả các hệ thống thư điện tử hiện đại là sự phân
biệt giữa phong bì (envelope) và các nội dung bên trong của nó. Phong bì bao bọc
(encapsulate) cả thông điệp. Nó chứa tất cả các thông tin cần thiết cho việc truyền tải
thông điệp, như là địa chỉ đích, độ ưu tiên, và mức độ bảo mật , tất cả những cái đó đều
khác biệt với thông điệp bên trong nó. Các MTAs sử dụng phong bì cho việc định tuyến
đường truyền, điều này cũng giống như công việc của bưu điện làm.
Thông điệp ở bên trong phong bì chứa hai phần: phần đầu thư (header) và phần thân
thư (body). Phần header chứa các thông tin điều khiển cho các UAs. Phần thân là phần
hoàn toàn dành cho người nhận thư. Các phong bì và các thông điệp được mô tả trong
hình bên dưới.
Tác nhân người sử dụng (The User Agent)
Các hệ thống thư điện tử có hai phần cơ bản, như chúng ta đã thấy gồm: phần UA và
phần MTA. Trong phần này chúng ta sẽ xét đến phần UA. Một UA thường là một chương
trình (đôi khi được gọi là bộ phận đọc thư) nó nhận một trong những lệnh khác nhau như
là cho mục đích soạn thư, nhận thư, và hồi đáp các thông điệp, cũng như việc thao tác trên
các hộp thư (mailboxes). Một số UA (User Agent) có giao diện trình đơn (menu) hay biểu
tượng (icon) khá hấp dẫn mà nó yêu cầu sử dụng chuột hoặc chấp nhận các lệnh 1 ký tự
từ bàn phím có cùng chức năng với menu và các icon.
Gửi thử (Sending Email)
Để gửi đi một thông điệp, người sử dụng phải cung cấp thông điệp, địa chỉ đích và
một số tham số khác nếu có (ví dụ như là mức ưu tiên hay bảo mật). Người sử dụng có
thể tạo thông điệp với một trình soạn thảo văn bản khác nhau, một chương trình sử lý từ
hay với bộ soạn thảo được xây dựng trên UA. Địa chỉ đích phải có một định dạng mà làm
sao cho UA có thể hiểu được. Nhiều UA tiếp nhận các địa chỉ DNS (Domain Name
System) có dạng mailbox@location.
Đọc thử (Reading Email)
Khi UA được khởi động nó kiểm tra xem trong hộp thư của người sử dụng có thư
gửi đến không trước khi hiển thị các thứ khác lên màn hình. Khi đó có lẽ nó sẽ thông báo
một số các thông điệp trong hộp thư hay hiển thị một dòng vắn tắt của mỗi thông điệp và
chờ nhận lệnh để xử lý. Một ví dụ ở hình bên dưới cho thấy một viễn cảnh sau khi UA
khởi động hiển thị những yêu cầu vắn tắt của các thông điệp. Trong ví dụ này hộp thư
(mailbox) gồm có tám thông điệp.
Mỗi dòng hiển thị chứa một số trường được trích ra từ phong thư hay phần đầu
(header) của từng thông điệp được định vị trong hộp thư. Trong một hệ thống thư điện tử
đơn giản, sự lựa chọn của các trường hiển thị được người ta xây dựng thành một chương
trình. Trong các hệ thống phức tạp hơn, người sử dụng có thể xác định cho các trường nào
Trần Phan phong Phú
Trang 18/80
Hệ thống webmail client
được hiển thị bằng cách cung cấp một hiện trạng người sử dụng (User Profile), hay một
tệp mô tả định dạng hiển thị. Trong ví dụ này, trường đầu tiên là số thông điệp có trong
hộp thư. Trường thứ hai, là các cờ có thể chứa một kí tự K, có nghĩa là thông điệp cũ đã
được đọc kỳ trước rồi và được lưu lại trong hộp thư; kí tự A có nghĩa là thư này đã được
hồi âm rồi; ký tự F (có thể có), có nghĩa là thư này được chuyển tiếp đến người khác. Các
cờ khác nữa cũng có thể được đưa vào ngoài những cờ này.
#
1
Flags
K
Bytes
1030
Sender
Asw
Subject
Changes to MINIX
2
KA
6348
Radia
Comments on material you sent me
3
KF
4519
Amy N. Wong
Request for information
4
5
1236
103610
Bal
Kaashoek
Deadline for grant proposal
Text of DCS paper
6
1223
Emily E.
Pointer to WWW page
7
8
3110
1204
Saniya
Dmr
Referee reports for the page
Re: My student’s visit
Hiển thị các nội dung của hộp thư.
Trường thứ ba cho biết chiều dài của thông điệp và trường thứ tư cho biết ai là
người gửi thông điệp. Vì trường này được trích ra từ các thông điệp rất đơn giản nên
trường này có thể chứa các tên, họ tên đầy đủ, các tên viết tắt, các tên đăng nhập, hay bất
cứ thứ gì mà người gửi có thể đặt vào trong trường này. Cuối cùng là trường chủ đề thư
(Subject) cho biết một câu vắn tắt về những gì trong nội dung thông điệp. Những người
nào quên điền vào trường này thì thường được cho là những câu trả lời cho thư của họ là
không chú ý đến mức ưu tiên cao nhất.
Sau khi các phần đầu đã được hiển thị, người sử dụng có thể thực hiện bất cứ lệnh
nào có thể. Một chọn lựa tiêu biểu được liệt kê ở bảng bên dưới (hình bên dưới) là một ví
dụ khi một người sử dụng bằng hệ thống Mmdf của hệ điều hành UNIX. Có một số lệnh
yêu cầu có tham số. Ký hiệu # có nghĩa là chỉ số của một thông điệp (hay có thể có nhiều
thông điệp) được chấp nhận. Tương tự, mẫu tự a có thể được sử dụng có nghĩa cho tất cả
các thông điệp.
Chúng ta bây giờ hãy quay đến từ giao diện người sử dụng đến định dạng của các
thông điệp thư điện tử. Trước tiên chúng ta xét thư điện tử dựa trên bản mã ASCII sử
dụng chuẩn RFC 822 (Request for Comments). Sau đó xét đến các mở rộng đa phương
tiện cho chuẩn RFC 822.
Chuẩn RFC 822
Các thông điệp bao gồm một phong bì gốc (được mô tả trong chuẩn RFC 821), một
số các trường cho phần đầu (header), một dòng để trống và sau đó là phần thân (body).
Mỗi trường header bao gồm các dòng văn bản ASCII chứa tên trường, dấu hai chấm, và
cho hầu hết các trường đều có một giá trị. RFC 822 là một chuẩn cũ và giữa các trường
Trần Phan phong Phú
Trang 19/80
Hệ thống webmail client
header của phong bì (envelope) không phân biệt rõ ràng như một chuẩn mới khác. Khi sử
dụng, thông thường UA xây dựng một thông điệp và đưa nó qua bộ phận tác nhân truyền
thông điệp (message transfer agents - MTA), ở đây nó dùng một số các trường header để
xây dựng một envelope thực sự, thông điệp được thay đổi bởi cái cũ đi một chút cùng với
envelope.
Command
H
C
T
S
F
A
D
U
M
K
R
N
B
G
E
Parameter
#
#
Address
#
#
#
#
#
#
Mailbox
#
Description
Display header(s) on the screen
Display current header only
Type message(s) on the screen
Send a message
Forward message(s)
Answer message(s)
Delete message(s)
Undelete previously deleted message(s)
Move message(s) to another mailbox
Keep message(s) after exiting
Read a new mailbox
Go to the next message and display it
Backup to the previous message and display it
Go to a specific message but do not display it
Exit the mail system and update the mailbox
Các lệnh điều khiển thư đặc biệt
Các trường header chủ yếu liên quan đến việc chuyển giao thông điệp được liệt kê
dưới bảng sau. Trường To: trường này cho biết địa chỉ DNS của người nhận đầu tiên.
Trường hợp nhiều người nhận cũng có thể cho phép. Trường Cc: cho biết địa chỉ của
những người nhận kế tiếp (còn gọi là địa chỉ đồng gửi). Trong các thuật ngữ của việc phát
thư, không có sự phân biệt giữa những người nhận thứ nhất và người nhận thứ hai. Thuật
ngữ Cc (Carbon copy) là một mẫu đã được xác định, vì máy tính không sử dụng các trang
giấy bản sao. Trường Bcc: (Blind carbon copy) giống như trường Cc: chỉ trừ là dòng này
được xóa khỏi tất cả các bản sao được gửi đến những người nhận đầu tiên và người nhận
thứ hai. Đặc tính này cho phép người ta gửi các bản sao đến những người trong nhóm thứ
ba mà trong đó không có người thứ nhất và người thứ hai biết.
Header
To:
Cc:
Bcc:
From:
Sender:
Received:
Return-Path:
Trần Phan phong Phú
Meaning
Email address(es) of primary recipient(s)
Email address(es) of secondary recipient(s)
Email address(es) for blind carbon copies
Person or people who created the message
Email address of the actual sender
Line added by each transfer agent along the route
Can be used to identify a path back to the sender
Trang 20/80
- Xem thêm -