TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
Luận văn tốt nghiệp
Đề tài:
XÂY DỰNG MÔ HÌNH DU LỊCH SINH
THÁI – VĂN HÓA THEO HƯỚNG LIÊN
KẾT VÙNG Ở HẬU GIANG
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Giáo viên hướng dẫn:
Sinh viên thực hiện:
Cô Nguyễn Phạm Tuyết Anh
Nguyễn Thị Mỹ Em
Mssv: 4043516
Lớp: QTKD DL - DV
Cần Thơ, 4/2008
LỜI CẢM TẠ
–¶—
Ngày em hoàn thành nội dung bài luận văn của mình cũng là lúc em
nhìn lại quá trình thực hiện. Quãng thời gian ấy chưa đủ để em trưởng thành
nhưng cũng làm cho em chín chắn phần nào trong cách nghiên cứu vấn đề,
phân tích và trình bày. Không phải ngẫu nhiên mà có những tiến bộ ấy. Vâng,
thầy cô, bạn bè, gia đình đã cho em kiến thức, niềm tin và cơ hội để được làm
tất cả.
Em chân thành cảm ơn cô Nguyễn Phạm Tuyết Anh giáo viên hướng
dẫn đề tài. Với sự nhiệt tình và tin tưởng của cô dành cho em, em đã cố gắng
rất nhiều với niềm tin ấy.
Cảm ơn các thầy cô trong khoa KT-QTKD trường Đại Học Cần Thơ đã
giúp đỡ, động viên, truyền đạt cho em nhiều kiến thức mà đến lúc làm bài luận
này em đã có cơ hội sử dụng. Quả thật, khi chưa áp dụng những bài học ấy
thực tế, em khó có thể biết được tầm quan trọng của nó.
Trung tâmvào
Học
liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Em cũng cám ơn các bạn bè đã giúp đỡ em về mọi mặt khác, nếu không
có những người bạn ấy, em không biết phải làm gì để đối mặt với những khó
khăn thường ngày.
Cảm ơn Sở Du lịch Hậu Giang đã cung cấp cho em nhiều số liệu có giá
trị, đó là nguồn tài liệu quý giá giúp cho nghiên cứu của em chính xác hơn.
Cám ơn khu du lịch sinh thái Tây Đô đã nhiệt tình giúp đỡ đoàn khảo
sát phỏng vấn của chúng em
Em kính chúc tất cả mọi người dồi dào sức khỏe, học tập, giảng dạy và
làm việc đạt nhiều thành công.
Sinh viên thực hiện
Nguyễ n Thị Mỹ Em
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
–¶—
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Trung tâm..............................................................................................................................
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
–¶—
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
Trung tâm..............................................................................................................................
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
LỜI CAM ĐOAN
–¶—
Em xin cam đoan luận văn này nhờ sự trợ giúp của thầy cô Khoa Kinh
Tế - QTKD và sở du lịch Hậu Giang giúp đỡ để em có đủ điều kiện về mặt thời
gian và số liệu hoàn thành luận văn. Đề tài này là do chính bản thân em làm.
Mọi sai sót xin thầy cô thông cảm và chỉ bảo thêm. Em chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Mỹ Em
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
Mục ...................................................................................................... Trang
CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 1
1.5. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ...................................................... 1
1.6. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................... 2
1.6.1. Mục tiêu chung ...................................................................... 2
1.6.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................... 2
1.6.3. Các giả thuyết cần kiểm định ............................................... 2
1.7. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .............................................................. 3
1.7.1. Địa bàn nghiên cứu ............................................................... 3
1.7.2. Thời gian thực hiện ............................................................... 3
1.7.3. Đối tượng nghiên cứu............................................................ 3
1.7.4. Loại hình du lịch được nghiên cứu ....................................... 4
1.8. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU .................................... 4
CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 5
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN .................................................................. 5
2.2.3. Tổng quan về du lịch sinh thái ............................................. 5
2.2.4. Tài nguyên du lịch sinh thái và những yêu cầu
cơ bản để phát triển du lịch sinh thái ...................................................... 8
2.2.5. Nhu cầu du lịch của con người ............................................. 12
2.2.6. Các hình thức du lịch phổ biến............................................. 19
2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 22
2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu ............................................... 22
2.3.2. Phương pháp phân tích số liệu ............................................. 22
CHƯƠNG 3
ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG
PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở HẬU GIANG ...................................... 25
4.1. ĐÁNH GIÁ ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN ............. 25
DU LỊCH HẬU GIANG
4.1.1. Vị trí và đặc điểm của du lịch Hậu Giang ................................... 25
4.1.2. Đánh giá điều kiện và tiềm năng phát triển du lịch Hậu Giang 26
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 87
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
4.1.3. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng ............................................ 37
4.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH HẬU GIANG ................. 40
4.2.1. Khách du lịch ............................................................................... 42
4.2.2. Thu nhập và GDP du lịch ............................................................ 43
4.2.3. Đầu tư phát triển du lịch.............................................................. 46
4.2.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật ................................................................ 48
4.2.5. Lao động và việc làm.................................................................... 51
4.2.6. Phát triển cơ sở hạ tầng du lịch ................................................... 51
CHƯƠNG 4
PHÂN TÍCH NHU CẦU VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN NHU CẦU DU LỊCH CỦA DU KHÁCH ................................... 52
5.1. PHÂN TÍCH KHUYNH HƯỚNG
ĐI DU LỊCH CỦA DU KHÁCH ................................................................ 52
5.1.1. Những loại hình du lịch được yêu thích ...................................... 52
5.1.2. Những tiêu chí được lựa chọn để đi du lịch ................................ 55
5.1.3. Mức độ mong muốn tham gia của du khách
đối với một số hoạt động du lịch ở ĐBSCL ............................ 63
5.1.4. Mục đích đi du lịch của du khách................................................ 67
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
5.1.5. Thời điểm đi du lịch ..................................................................... 68
5.2. PHÂN TÍCH HÌNH THỨC TIẾP CẬN ĐIỂM DU LỊCH
Ở HẬU GIANG CỦA DU KHÁCH ............................................... 69
5.3. NHẬN ĐỊNH CHUNG VỀ NHU CẦU DU LỊCH CỦA DU KHÁCH
TRONG TƯƠNG LAI .................................................................... 70
CHƯƠNG 5
MỘT SỐ MÔ HÌNH DU LỊCH SINH THÁI – VĂN HÓA
LIÊN KẾT VÙNG ĐƯỢC XÂY DỰNG
VÀ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN................................................................. 71
6.1. MÔ HÌNH DLST MIỆT VƯỜN ......................................................... 71
6.1.1. Mục đích của mô hình .................................................................. 72
6.1.2. Đối tượng tham gia ....................................................................... 72
6.1.3. Mùa vụ .......................................................................................... 73
6.1.4. Các hoạt động chính trong mô hình ............................................ 73
6.1.5. Phương tiện vận chuyển ............................................................... 73
6.1.6. Cơ sở lưu trú ................................................................................ 74
6.1.7. Ẩm thực ........................................................................................ 74
6.1.8. Các dịch vụ bổ sung khác ............................................................ 74
6.1.9. Địa bàn áp dụng ........................................................................... 75
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 88
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
5.1.10.Giải pháp đem lại sự bền vững cho mô hình .............................. 75
Trung
6.2. MÔ HÌNH DLST LÀNG NGHỀ ........................................................ 75
6.2.1. Mục đích của mô hình .................................................................. 76
6.2.2. Đối tượng tham gia ....................................................................... 76
6.2.3. Mùa vụ .......................................................................................... 76
6.2.4. Các hoạt động chính trong mô hình ............................................ 76
6.2.5. Phương tiện vận chuyển ............................................................... 77
6.2.6. Cơ sở lưu trú ................................................................................ 77
6.2.7. Ẩm thực ........................................................................................ 77
6.2.8. Các dịch vụ bổ sung khác ............................................................ 77
6.2.9. Địa bàn áp dụng ........................................................................... 77
6.2.10.Một số giải pháp đem lại sự bền vững cho mô hình ................... 78
6.3. MÔ HÌNH DLST LỊCH SỬ - VĂN HÓA .......................................... 79
6.3.1. Mục đích của mô hình .................................................................. 79
6.3.2. Đối tượng tham gia ....................................................................... 79
6.3.3. Mùa vụ .......................................................................................... 79
6.3.4. Các hoạt động chính trong mô hình ............................................ 80
6.3.5. Phương tiện vận chuyển ............................................................... 80
6.3.6. Cơ sở lưu trú ................................................................................ 80
6.3.7. Ẩm thực .................................................................................. 80
tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
6.3.8. Các dịch vụ bổ sung khác ............................................................ 80
6.3.9. Địa bàn áp dụng ........................................................................... 80
6.3.10.Một số giải pháp đem lại sự bền vững cho mô hình ................... 81
6.4. Hình thức liên kết du lịch ở Hậu Giang với các tỉnh ......................... 81
6.4.1. Nghiên cứu, thiết kế tour ............................................................. 81
6.4.2. Quảng bá hình ảnh du lịch .......................................................... 82
6.5. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHUNG CHO VIỆC PHÁT TRIỂN
DU LỊCH HẬU GIANG THEO HƯỚNG LIÊN KẾT VÙNG ..... 82
6.5.1. Đầu tư phát triển sản phẩm và dịch vụ của địa phương ........... 82
6.5.2. Tăng cường sự hiểu biết của du khách đối với các điểm
du lịch ở Hậu Giang
.......................................................... 84
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
84
6.3. KẾT LUẬN............................................................................... 85
6.4. KIẾN NGHỊ .............................................................................. 85
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 89
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
DANH MUC BIỂU BẢNG
–¶—
BẢNG 1:CHỈ TIÊU VỀ CƠ SỞ HẠ TẦNG, GIÁO DỤC, Y TẾ, VĂN HÓA .. 31
BẢNG 2: CÁC CHỈ TIÊU VỀ KINH TẾ CỦA TỈNH HẬU GIANG ................ 31
BẢNG 3: CÁC CHỈ TIÊU VỀ XÃ HỘI CỦA TỈNH HẬU GIANG .................. 32
BẢNG 4: SỐ LƯỢNG DU KHÁCH ĐẾN HẬU GIANG TỪ 2001 ĐẾN 2007 41
BẢNG 5: CHỈ TIÊU DOANH THU DU LỊCH TỪ NĂM 2001 ĐẾN 2006 ....... 44
BẢNG 6: CHỈ TIÊU GDP QUA CÁC NĂM TỪ 2001 ĐẾN 2006...................... 45
BẢNG 7: TÌNH HÌNH ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH QUA 3 NĂM
2004 – 2006............................................................................................................ 46
BẢNG 8: CƠ SỞ LƯU TRÚ TẠI HẬU GIANG TỪ NĂM 2000 ĐẾN 2005 ..... 48
Trung tâm
Học
liệu ĐH
Thơ @
TàiDUliệu
học
tập và nghiên cứu52
BẢNG
9: ĐÁNH
GIÁ Cần
CÁC LOẠI
HÌNH
LỊCH
..........................................
BẢNG 10: ĐÁNH GIÁ NHU CẦU DU LỊCH CỦA DU KHÁCH TRONG
TƯƠNG LAI ......................................................................................................... 53
BẢNG 11: ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG DU LỊCH HẬU GIANG .................... 53
BẢNG 12: MỨC ĐỘ QUAN TRỌNG CỦA CÁC YẾU TỐ KHI ĐI
DU LỊCH ............................................................................................. 55
BẢNG 13: ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ HẤP DẪN CỦA CÁC
PHƯƠNG TIỆN VẬN CHUYỂN ....................................................... 60
BẢNG 14: MỨC ĐỘ QUAN TRỌNG CỦA DU KHÁCH VỀ TIÊU CHÍ
CHĂM SÓC SỨC KHỎE, NGHỈ DƯỠNG ...................................... 62
BẢNG 15: MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG ĐÃ THAM GIA CỦA
DU KHÁCH KHI ĐI DL ĐBSCL ................................................................ 63
BẢNG 16: MỨC ĐỘ THÚ VỊ CỦA CÁC HOẠT ĐỘNG
VUI CHƠI Ở ĐBSCL ......................................................................... 64
BẢNG 17: MỤC ĐÍCH ĐI DU LỊCH CỦA DU KHÁCH .................................. 67
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 90
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
BẢNG 18: MỤC ĐÍCH ĐI DU LỊCH ĐẾN HẬU GIANG ................................. 68
BẢNG 19: THỜI ĐIỂM ĐI DU LỊCH CỦA DU KHÁCH ................................. 68
BẢNG 20: TÍNH PHỔ BIẾN CỦA CÁC PHƯƠNG TIỆN
THÔNG TIN DU LỊCH ..................................................................... 69
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 91
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
DANH MỤC ĐỒ THỊ
–¶—
Đồ thị 1: Số lượng du khách đến Hậu Giang qua 3 năm 2004 – 2007 ...............41
Đồ thị 2 : Doanh thu từ du lịch Hậu Giang từ năm 2001 đến 2006 ...................44
Đồ thị 3: Doanh thu từ du lịch Hậu Giang từ năm 2004 đến 2006 ....................45
Đồ thị 4 : Nguồn vốn đầu tư cho du lịch qua 3 năm 2004 – 2006 ......................47
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 92
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Du lịch đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) cần xây dựng tính đặc trưng, tính
liên kết của vùng. Trong đó, xây dựng những nét đặc trưng về văn hóa ẩm thực, kiến
trúc, lễ hội…để tạo ra “điểm nhấn” đặc biệt cho khách du lịch. Ngoài ra, cần phối
hợp, liên kết các vùng, tỉnh thành như việc hình thành tứ giác du lịch Cần Thơ-An
Giang- Kiên Giang - Cà Mau là rất cần thiết cho sự phát triển du lịch của ĐBSCL.
Cần tập trung đầu tư có trọng điểm, đa dạng hóa ngành du lịch, tránh tình trạng đầu
tư đại trà; Tạo ra được bản sắc văn hóa ứng xử: ứng xử trong môi trường ĐBSCL,
ứng xử với khách du lịch; Xúc tiến, quảng bá du lịch ĐBSCL; Sự phối hợp với các
Bộ ngành, phối hợp giữa ba lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch thông qua các
chính sách, kế hoạch, nghị quyết. Đó là lời của Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và
Du lịch Huỳnh Vĩnh Ái phát biểu trong hội thảo khoa học “Phát triển du lịch cộng
đồng và bảo vệ môi trường du lịch khu vực đồng bằng sông Cửu Long” tại Trà
Vinh. Trong lời phát biểu có hai vấn đề được đặt ra cho việc phát triển du lịch ở đây
là:
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
-
Xây dựng tính đặc trưng của từng địa phương
-
Xây dựng tính liên kết vùng
Muốn xây dựng được chúng ta cần phải phân tích nhiều yếu tố như: văn hóa,
môi trường tự nhiên,…hay nói khác hơn nó còn phải dựa vào tài nguyên du lịch của
địa phương, nơi muốn phát triển du lịch.
Hậu Giang nằm ở trung tâm ĐBSCL, thiên nhiên ưu đãi với những cánh đồng
lúa bạt ngàn, những vườn cây trĩu quả, có truyền thống văn hóa đặc trưng vùng sông
nước, miệt vườn. Song song với một bức tranh công nghiệp đã và đang hình thành
thì hoạt động du lịch trên địa bàn đang hứa hẹn sẽ thu hút được nhiều kết quả khả
quan cho tương lai. Nhưng đến thời điểm này thì thực trạng du lịch ở Hậu Giang
đang trong tiến trình tìm hướng đi cho riêng mình và vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Với mong muốn góp phần vào sự phát triển du lịch Hậu Giang trong tương lai
tôi xin được đưa ra đề tài “xây dựng mô hình du lịch sinh thái – văn hóa theo hướng
liên kết vùng ở Hậu Giang” nhằm đem lại một xu hướng phát triển du lịch theo
hướng bền vững. Với đề tài này góp phần đem lại cách nhìn đúng đắn cho những
nhà hoạch định chính sách, chiến lược phát triển du lịch cho Hậu Giang.
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 1
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích được thực trạng và tiềm năng phát triển du lịch theo mô hình sinh
thái và văn hóa ở Hậu Giang, để từ đó tạo cơ sở cho việc xây dựng mô hình này và
phát triển loại hình du lịch này một cách bền vững theo hướng liên kết với những
vùng lân cận.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
-
Phân tích nguồn tài nguyên du lịch của tỉnh Hậu Giang.
-
Phân tích điểm mạnh và yếu của địa phương trong phát triển du lịch.
-
Xây dựng mô hình du lịch trên cơ sở phân tích điểm mạnh của địa phương về
tài nguyên du lịch và nhu cầu thực tế của du khách.
-
Đưa ra một số mô hình du lịch liên kết vùng để phát triển du theo hướng bền
vững.
-
Đề xuất một số biện pháp góp phần cho mô hình được xây dựng phát triển
bền
Học vững.
liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Trung tâm
1.2.3. Các giả thuyết cần kiểm định
Trong xu thế cạnh trong phát triển du lịch như ngày nay, thêm vào đó là nhu
cầu của con người về mọi thứ đều rất phức tạp và luôn biến đổi. Chính vì thế để xác
định lại xem nhu cầu về du lịch đặc biệt là du lịch sinh thái – văn hóa đối với họ có
còn sức hấp dẫn nữa không và chúng được xây dựng như thế nào để có thể thu hút
được du khách. Cho nên những giả thuyết cần kiểm định ở đây là:
-
Trong tương lai loại hình du lịch sinh thái – văn hóa vẫn được du khách yêu
thích.
-
Hậu Giang có những điều kiện phù hợp cho loại hình này.
1.2.4. Câu hỏi nghiên cứu
-
Loại hình du lịch sinh thái – văn hóa còn sức hấp dẫn đối với du khách hay
không?
-
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến nhu cầu của họ trong việc lựa chọn đi du
lịch của họ
-
Tài nguyên du lịch Hậu Giang có đủ đáp ứng cho nhu cầu trên hay không?
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 2
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
Trong loại hình du lịch sinh thái – văn hóa thì du khách có mong đợi gì ở loại
hình này?
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Địa bàn nghiên cứu
Mục tiêu xây dựng mô hình DLST theo hướng liên kết vùng để phát triển du
lịch theo hướng bền vững và đi đôi với mục tiêu xóa đói giảm nghèo nên địa bàn
nghiên cứu là những tỉnh sau:
-
Trung
Cần Thơ
Kiên Giang
An Giang
Tiền Giang
Vĩnh Long
Hậu Giang
Những tỉnh được chọn nghiên cứu với Hậu Giang vì đây là một số tỉnh ở
ĐBSCL có hoạt động du lịch khá phát triển. Mặt khác họ có những điều kiện tài
nguyên du lịch tương đối giống với Hậu Giang, vì vậy nghiên cứu những tỉnh này để
tìm ra điểm đặc trưng và đặc sắc của Hậu Giang để liên kết với họ, tránh sự trùng
tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
lắp về mặt sản phẩm.
1.3.2. Thời gian thực hiện
- Thời gian thu thập số liệu thứ cấp trong 3 năm 2005 – 2007
- Thời gian thu thập số liệu sơ cấp từ 30/03/2008 đến 15/04/2008
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu
-
Khách du lịch nội địa ở các tỉnh: Cần Thơ, Kiên Giang, An Giang, Tiền
Giang và Vĩnh Long
-
Khác du lịch tại các điểm du lịch ở Hậu Giang
-
Tài nguyên du lịch của những tỉnh nêu trên
1.3.4. Loại hình du lịch được nghiên cứu
Dựa vào điều kiện sẵn có của Hậu Giang nên loại hình du lịch được nghiên
cứu ở đây là du lịch sinh thái gồm:
-
DLST miệt vườn
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 3
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
-
DLST làng nghề
-
DLST lịch sử - văn hóa
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
- Bài viết : “Tiềm năng và triển vọng phát triển du lịch sinh thái-văn hóa khu
vực ĐBSCL” cho cái nhìn về du lịch ĐBSCL hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để
phát triển đa dạng các loại hình sản phẩm du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái và du
lịch văn hóa (của TS.Lê Trọng Bình - Viện trưởng. Viện Nghiên Cứu Phát Triển Du
Lịch. Tổng cục Du Lịch- Bài phát biểu trong Hội nghị Fesival Mekong tổ chức tại
An Giang, ngày 24/02/2006
- Luận văn tốt nghiệp của tác giả Dương Quế Nhu – Cần Thơ, tháng 06/2004Đánh giá mức thỏa mãn nhu cầu khách quốc tế của du lịch Cần Thơ và một số biện
pháp thu hút khách du lịch đến Cần Thơ. Tác giả đã vận dụng chủ yếu phương pháp
phân tích Travelling Cost và phương pháp So Sánh Lợi Ích Chi Phí để đánh giá mức
thỏa mãn nhu cầu của khách du lịch quốc tế.
- Giáo trình “Báo cáo tổng hợp – quy hoạch tổng thể phát triển ngành du lịch
tỉnh đến năm 2020”. Tài liệu nói về du lịch phát triển trong những năm qua, nêu ra
những định hướng và giải pháp phát triển du lịch trong giao đoạn tới.
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 4
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Tổng quan về du lịch sinh thái
2.1.1.1. Khái niêm, đặc trưng của du lịch sinh thái
• Khái niệm
DLST là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa bản địa, gắn với giáo
dục môi trường, có đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phảttiển bền vững, với sự tham
gia tích cực của cộng đồng địa phương.
• Đặc trưng
DLSTliệu
là mộtĐH
dạngCần
của hoạt
động
lịch,liệu
vì vậy
nó cũng
tất cả cứu
những
Trung tâm Học
Thơ
@duTài
học
tập bao
và gồm
nghiên
đặc trưng cơ bản của hoạt động du lịch nói chung, bao gồm:
o Tính đa ngành: : thể hiện ở đối tượng được khai thác để phục vụ
du lịch (sự hấp dẫn về cảnh quan tự nhiên, các giá trị lịch sử, văn hóa, cơ sở hạ tầng
và dịch vụ kèm theo…). Thu nhập xã hội từ du lịch cũng mang lại nguồn thu cho
nhiều ngành kinh tế khác nhau thông qua các sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách
du lịch (điện, nước, nông sản, hàng hóa…)
o Tính đa thành phần: biểu hiện ở tính đa dạng trong thành phần
khách du lịch, những người phục vụ du lịch, công đồng địa phương, các tổ chức
chính phủ và phi chính phủ, các tổ chức cá nhân tham gia vào hoạt động du lịch.
o Tính liên vùng: biểu hiện thông qua các tuyến du lịch, với một
quần thể các điểm du lịch trong một khu vực, một quốc gia hay giữa các quốc gia
với nhau
o Tính thời vụ: biểu hiện ở thời gian diễn ra hoạt động du lịch tập
trung với cường độ cao trong năm. Tính thời vụ biểu hiện rõ nhất ở các loại hình du
lịch nghỉ biển, thể thao theo mùa…(theo tính chất của khí hậu) hoặc loại hình du
lịch nghỉ cuối tuần, vui chơi giải trí…(theo tính chất công việc của người hưởng thụ
sản phẩm du lịch).
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 5
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
o Tính chi phí: biểu hiện ở chỗ mục đích đi du lịch là hưởng thụ các
sản phẩm du lịch chứ không phải với mục tiêu kiếm tiền
o Tính xã hội hóa: biểu hiện ở việc thu hút toàn bộ mọi thành phần
trong xã hội tham gia (có thể trực tiếp hoặc gián tiếp) vào hoạt đọng du lịch. Bên
cạnh các đặc trưng của ngành du lịch nói chung, DLST cũng hàm chứa những đặc
trưng riêng, bao gồm
§ Tính giáo dục cao về môi trường: DLST hướng con người tiếp
cận gần hơn nữa với các vùng tự nhiên và các khu bảo tồn, nơi các giá trị cao về đa
dạng sinh học và rất nhạy cảm về mặt môi trường. Hoạt đọng du lịch gây nên những
áp lực đối với môi trường, và DLST được coi là chiếc chìa khóa nằm cân bằng giữa
muc jtiêu phát triển du lịch với việc bảo vệ môi trường.
§ Góp phần bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên và duy trì
tính đa dạng sinh học: hoạt động DLST có tác dụng giáo dục con người bảo vệ tài
nguyên thiên nhiên và môi trường, qua đó hình thành ý thức bảo vệ nguồn tài
nguyên thiên nhiên cũng như thúc đẩy các hoạt đọng bảo tồn, đảm bảo yêu cầu phát
triển bền vững.
§ Thu hút sự tham gia của cộng đồng địa phương: cộng đồng
địa phương
chínhĐH
là những
cácliệu
nguồn
tài nguyên
nhiên cứu
tại địa
Trung tâm
Học liệu
Cầnngười
Thơsở@hữuTài
học
tập vàthiên
nghiên
phương mình. Phát triển DLST hướng con người đến các vùng tự nhiên hoang sơ,
có giá trị cao về đa dạng sinh học, đều này đặt ra một yêu cầu cấp bách là cần phải
có sự tham gia của cộng đồng địa phương tại khu vực đó, bởi vì hơn ai hết chính
những người dân địa phươnghiểu rõ nhất về các nguồn tài nguyên của mình. Sự
tham gia của công đồng địa phương có tác dụng to lớn trong việc giáo dục du khách
bảo vệ các nguồn tài nguyên và môi trường, đồng thời cũng góp phần nâng cao hơn
nữa nhận thức cho cộng đồng, tăng các nguồn thu nhập cho cộng đồng.
• Nguyên tắc cơ bản của hoạt động du lịch sinh thái
o Các hoạt động giáo dục và diễn giải: nhằm nâng cao sự hiểu biết
về môi trường, qua đó tạo ý thức tham gia vào các nổ lực bảo tồn. Đây là một trong
những nguyên tắc cơ bản của hoạt động DLST, tạo ra sự khác biệt rõ ràng giữa
DLST và các loại hình du lịch dựa vào tự nhiên khác. Du khách khi rời khỏi nơi
mình đến tham quan phải có được sự hiểu biết cao hơn về các giá trị của môi trường
tự nhiên. về những đặc điểm sinh thái khu vực và văn hóa bản địa. Với những hiểu
biết đó, thái độ cư xử của du khách sẽ thay đổi được thể hiện bằng những nổ lực tích
cực hơn trong hoạt động bảo tồn và phát triển những giá trị về tự nhiên, sinh thái và
văn hóa khu vực.
o Bảo vệ môi trường và duy trì về sinh thái: cũng như hoạt động của
các loại hình du lịch khác, hoạt động DLST tiềm ẩn những tiêu cực đối với môi
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 6
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
trường tự nhiên. Nếu như đối với những loại hình du lịch khác, vấn đề bảo vệ môi
trường, duy trì hệ sinh thái chưa phải là những ưu tiên hàng đầu thì ngược lại DLST
coi đây là một trong những nguyên tắc cơ bản, quan trọng cần tuân thủ bởi vì việc
bảo vệ môi trường và duy trì các hệ sinh thái chính là mục tiêu hoạt động của DLST.
Sự tồn tại của DLST gắn với môi trường tự nhiên và các hệ sinh thái điển hình. Sự
xuống cấp của môi trường, sự suy thoáicủa các hệ sinh thái đồng nghĩa với sự đi
xuống của hoạt động DLST. Với nguyên tắc này, mọi hoạt động DLST sẽ được
quản lý chặt chẽ để giảm thiểu tác động tới môi trường, đồng thời một phần thu
nhập từ hoạt động DLST sẽ được đầu tư để thực hiện các giải pháp bảo vệ môi
trường và duy trì sự phát triển của các hệ sinh thái.
o Bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng: Đây được xem
là một trong những nguyên tắc quan trọng đối với hoạt động DLST, bởi các giá trị
văn hóa bản địa là một bộ phận hữu cơ không thể tách rời các giá trị môi trường của
hệ sinh thái ở một khu vực cụ thể. Sự xuống cấp hoặc thay đổi tập tục, sinh hoạt văn
hóa truyền thống của cộng đồng địa phương dưới tác động nào đosex làm mất đi sự
cân bằng của hệ sinh thái vốn có của khu vực và vì vậy sẽ làm thay đổi hệ sinh thái
đó. Hậu quả của quá trình này sẽ tác động trực tiếp đến DLST. Chính vì vậy, việc
bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng địa phương có ý nghĩa quan trọng và
là nguyên tắc hoạt động của DLST.
Trung tâm Học liệuo ĐH
liệu học
cứu
Tạo Cần
cơ hộiThơ
việc @
làm Tài
và mang
lại lợitập
ích và
chonghiên
cộng đồng
đia
phương: Đây vừa là nguyên tắc vừa là mục tiêu hướng tới của DLST. Nếu như các
loại hình du lịch thiên nhiên khác ít quan tâm đến vấn đề này và phần lớn lợi nhuận
từ các hoạt động du lịch đều thuộc về các công ty đều hành thì ngược lại DLST sẽ
dành một phần đáng kể lợi nhuận từ hoạt động của mình để đóng góp nhằm cải thiên
môi trường sống của cộng đồng địa phương
o Ngoài ra DLST luôn hướng tới việc huy động tối đa sự tham gia
của người dân địa phương như đảm nhiệm vai trò hướng dẫn viên, đáp ứng chỗ nghỉ
cho khách, cung ứng các nhu cầu về thực phẩm, hàng lưu niệm cho khách…thông
qua đó sẽ tạo thêm việc làm cho cộng đồng địa phương. Kết quả là cuộc sống của
người dân sẽ ít bị phụ thuộc hơn vào việc khai thác tự nhiên, đồng thời họ sẽ nhận
thấy lợi ích của việc bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên để phát triển DLST.
Sức ép của cộng đồng đối với môi trường vốn đã tồn tại từ bao dời nay sẽ giảm đi và
chính cộng đồng địa phương sẽ là những người chủ thật sự, những người bảo vệ
trung thành các giá trị tự nhiên và văn hóa bản địa của nơi diễn ra hoạt động DLST
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 7
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
2.1.2. Tài nguyên du lịch sinh thái và những yêu cầu cơ bản để phát
triển du lịch sinh thái
2.1.2.1.
Tài nguyên DLST
• Khái niệm về tài nguyên DLST
Tài nguyên du lịch là một dạng đặc sắc của tài nguyên nói chung. Khái niệm
tài nguyên du lịch luông gắn liền với khái niệm du lịch.
Tài nguyên du lịch là cảnh quan thiên nhiên, di tích lịch sử, di tích cách mạng,
giá trị nhân văn, công trình lao động sáng tạo của con người có thể được sử dụng
nhằn thỏa mãn nhu cầu du lịch, là yếu tố cơ bản để hình thành các điểm du lịch, khu
du lịch nhằm tạo ra sự hấp dẫn du lịch ( Pháp lệnh du lịch Việt Nam, 1999)
Luật du lịch Việt Nam 2005 đã xác định rõ: “ tài nguyên du lịch bao gồm tài
nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn đang được khai thác và chưa
được khai thác” trong đó ngoài các tài nguyên du lịch còn có các lọai tài nguyên
khác mang tính dân tộc, đó là tài nguyên du lịch nhân văn bao gồm truyền thống văn
hóa, văn nghệ dân gian, di tích lịch sử, cách mạng, khảo cổ, kiến trúc, các công trình
lao động sáng tạo của con người, các di sản văn hóa phi vật thể khác có thể được sử
dụng phục vụ mục đích du lịch (Điều 13)
Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
• Đặc diểm của tài nguyên DLST
o Tài nguyên DLST phong phú và đa dạng, trong đó có nhiều tài
nguyên đặc sắc có sức hấp dẫn lớn
o Tài nguyên DLST thường rất nhạy cảm với các tác động
o Tài nguyên DLST có thời gian khai thác khác nhau
o Tài nguyên DLST thường nằm xa các khu dân cư và được khai
thác tại chỗ để tạo ra các sản phẩm du lịch.
o Tài nguyên DLST có khả năng tái tạo và sử dụng lâu dài
• Các loại tài nguyên DLST cơ bản
Ở Việt Nam, do đặc điểm vị trí địa lý, địa hình và hình thái lãnh thổ trải dài
trên 15 vĩ tuyến với hơn 3200 km đường bờ biển, tài nguyên DLST rất phong phú và
đa dạng mà tiêu biểu là một số loại sau
o
-
Các hệ sinh thái điển hình và đa dạng sinh học
Hệ sinh thái rừng nhiệt đới
Hệ sinh thái núi cao
Hệ sinh thái đất ngập nước
Hệ sinh thái san hô, cỏ biển
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 8
GVHD: Nguyễn Phạm Tuyết Anh
-
SVTH: Nguyễn Thị Mỹ Em
Hệ sinh thái vùng cát ven biển
Hệ sinh thái biển, đảo
Hệ sinh thái nông nghiệp
o
Các tài nguyên DLST đặc thù
§ Miệt vườn: đây là một dạng đặc biệt của hệ sinh thái nông
nghiệp. Miệt vườn là các khu chuyên canh trồng cây ăn quả, trồng hoa, cây
cảnh…rất hấp dẫn đối với khách du lịch. Tính cách sinh hoạt của cộng đồng người
dân nơi đây pha trộn giữa tính cách của người nông dân và người tiểu thương. Đặc
điểm này đã hình thành nên những giá trị văn hóa bản địa riêng được gọi là “văn
minh miệt vườn” và cùng với cảnh quan vườn tạo thành một dạng tài nguyên DLST
đặc sắc.
§ Sân chim: là một hệ sinh thái đặc biệt ở những vùng đất rộng
từ vài hecta đến hàng trăm hecta, hệ thực vật tương đối phát triển, khí hậu thích hợp
với điều kiện sống hoặc di cư theo mùa của một số loài chim đặc hữu, quý hiếm có
nguy cơ tiệt chủng. Vì vậy các sân chim cũng thường được xem là một dạng tài
nguyên DLST đặc thù có sức hấp dẫn lớn đối với khách du lịch.
Trung
§ Cảnh quan tự nhiên: là sự kết hợp tổng thể các thành phần tự
nhiên,Học
trongliệu
đó địa
hình,
lớp phủ
thực
và liệu
sông nước
quan trọng
tâm
ĐH
Cần
Thơ
@vậtTài
học đóng
tập vai
và trò
nghiên
cứuđể
tạo nên yếu tố thẩm mỹ để hấp dẫn khách du lịch.
o Văn hóa bản địa
Ở Việt Nam, cùng với sự phát triển của một đất nước có 54 dân tộc từ lâu đã
hình thành những địa vực cư trú truyền đời từ thế hệ này sang thế hệ khác gắn với
các vùng sinh thái khác, trải qua các quá trình: thích nghi – tồn tại – phát triển với
những kiến thức, văn hóa bản địa đặc trưng có giá trị truyền thống. Các giá trị văn
hóa bản địa này được thể hiện rõ đặc trưng sinh thái nhân văn trên góc độ kiến thức
bản địa về thiên nhiên, sinh thái nơi cộng đồng đó cư trú. Việc khai thác các giá trị
văn hóa bản địa để đưa vào nội dung các chương trình DLST ở từng vùng sinh học
khác nhau được xem là một phần hữu cơ không tách rời của DLST, hoàn toàn không
lẫn với du lịch văn hóa.
Các giá trị văn hóa bản địa thường được khai thác với tư cách là tài nguyên
DLST bao gồm:
-
Kiến thức canh tác, khai thác, bảo tồn các loài sinh vật phục vụ cuộc
sống cộng đồng.
-
Đặc điểm sinh hoạt văn hóa với các lễ hội truyền thống.
Luận văn tốt nghiệp
F Trang 9
- Xem thêm -