TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC
=====o0o=====
NGUYỄN THỊ CẨM VÂN
XÂY DỰNG CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ
TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4
THEO HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Giáo dục Tiểu học
Người hướng dẫn khoa học:
ThS. Nguyễn Thị Duyên
HÀ NỘI, 2016
LỜI CẢM
Để h
N
uậ t t ghiệ hoàn thà h và đƣợc phép bảo vệ, chúng tôi
đã nhậ đƣợc sự qua tâm, giú đỡ của nhiều cá hâ và đơn vị.
Nhâ dị
ày, tôi xi bày tỏ ò g biết ơ châ thà h, sâu sắc đế :
- Giả g viê hƣớng dẫ Thạc sĩ Nguyễn Thị Duyên - ngƣời đã tậ
tì h giú đỡ tôi tro g su t quá trì h học tậ và ghiê cứu giú
hờ đ tôi c
đƣợc hữ g đị h hƣớng đú g đắ trong su t thời gi
h
thực hiệ
uậ t t
ghiệ
- Thầy, cô phản biện - những ngƣời đã g
để tôi hoà thiệ
giá
-
h
uậ t t ghiệ củ
ý châ thành, thẳ g thắn
ì h
hiệu các trƣờng tiểu học trê đị bà Thị xã Phúc Yê -
Tỉ h Vĩ h Phúc cù g các th y cô giáo tro g hà trƣờ g và các e
giú đỡ và tạo điều kiện thuậ
học si h đã
ợi cho tôi trong su t quá trì h khảo sát, thực
nghiệm.
- Cu i cù g tôi
yêu củ tôi đã c
hữ g h
u
gửi ời cả
ơ đế gi đì h và hữ g gƣời thâ
hữ g độ g viê , hích ệ và chi sẻ để tôi c thể vƣợt qu
hă để c đƣợc ết quả hƣ gày hô
ù đã r t c gắ g, xo g chắc chắ
trá h hỏi hữ g thiếu s t, í h
h
y
uậ t t ghiệ
ày hô g
o g hậ đƣợc hữ g ý iế châ thà h
củ các th y cô và các bạ .
,t
n
n m 2016
Người thực hiện
Nguyễn Thị Cẩm Vân
LỜI CAM ĐOAN
Tôi c
đo
đây à đề tài ghiê cứu củ tôi tro g thời gi
Nhữ g ết quả và các s
iệu tro g h
uậ
à tru g thực và chƣ t
qu
g đƣợc
i cô g b tro g b t ì cô g trì h ào hác.
Tôi xi c
đo
ho uậ
ày đƣợc hoà thà h bằ g sự c gắ g và ỗ
ực củ bả thâ cù g với sự hƣớ g dẫ tậ tì h củ Thạc sĩ Nguyễ Thị
uyê cù g với bạ bè, th y cô Trƣờ g Đại học Sƣ hạ
,t
n
Hà Nội 2
n m
Người thực hiện
Nguyễn Thị Cẩm Vân
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Học si h
: HS
Giáo viê
: GV
Giáo dục hổ thô g
: GDPT
Tiểu học
: TH
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1 Lí do chọ đề tài........................................................................................ 1
2 Mục đích ghiê cứu ................................................................................. 2
3 Nhiệ
vụ ghiê cứu ................................................................................ 3
4 Đ i tƣợ g ghiê cứu ............................................................................... 3
5 Khách thể ghiê cứu................................................................................ 3
6 Phạ
vi ghiê cứu ................................................................................... 3
7 Phƣơ g há
ghiê cứu........................................................................... 3
8 Giả thiết ho học ..................................................................................... 3
NỘI UNG ...................................................................................................... 4
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY ỰNG
CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ TRONG ẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4
THEO HƢỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC ....................................................... 4
1 1 Một s
hái iệ .................................................................................... 4
1 1 1 Khái iệ đá h giá .................................................................................4
1 1 2 Khái iệ cô g cụ đá h giá ...................................................................5
1.1 3 Khái iệ
ă g ực.................................................................................6
1 1 4 Đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực .................................................7
1 2 Đá h giá tro g dạy học ở tiểu học ....................................................... 11
1 2 1 Mục đích đá h giá tro g dạy học ở tiểu học....................................... 11
1 2 2 V i trò củ đá h giá tro g dạy học ở tiểu học .................................... 12
1.2.3. Cô g cụ đá h giá tro g dạy học tiểu học............................................ 13
1 3 Mô
ho học ớ 4 ở tiểu học ............................................................ 14
1 3 1 Mục tiêu ô Kho học ớ 4............................................................. 14
1 3 2 Nội du g dạy học ô Kho học ớ 4 ở tiểu học ............................. 15
1 3 3 V i trò củ đá h giá tro g dạy học ô Kho học ớ 4 ở tiểu học .. 16
1 4 Đá h giá tro g dạy học
ô Kho học ớ 4 theo tiế cậ
1 4 1 Xu hƣớ g đá h giá tro g dạy học theo tiế cậ
ă g ực .. 17
ă g ực .................. 17
1 4 2 Nội du g đá h giá tro g dạy học ô Kho học ớ 4 theo tiế cậ
ă g ực .......................................................................................................... 18
1 4 3 V i trò củ đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực tro g dạy học ô
Kho học ớ 4 ............................................................................................... 27
1 4 4 Một s cô g cụ đá h giá tro g dạy học ô Kho học ớ 4 ở tiểu
học theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực.................................................................. 28
1 5 Thực trạ g xây dự g và sử dụ g cô g cụ đá h giá tro g dạy học
Kho học ớ 4 ở tiểu học theo hƣớ g tiế cậ
ô
ă g ực ............................ 33
1 5 1 Mục đích hảo sát thực trạ g .............................................................. 33
1 5 2 Đ i tƣợ g hảo sát thực trạ g ............................................................. 33
1 5 3 Nội du g hảo sát thực trạ g .............................................................. 33
1 5 4 Phƣơ g há
hảo sát thực trạ g ........................................................ 33
1 5 5 Kết quả hảo sát thực trạ g ................................................................. 34
CHƢƠNG 2 QUY TRÌNH XÂY ỰNG CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ TRONG
ẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4 THEO HƢỚNG TIẾP CẬN
NĂNG LỰC ................................................................................................... 40
2 1 Nguyê tắc xây dự g cô g cụ đá h giá tro g dạy học
ớ 4 theo hƣớ g tiế cậ
ô Kho học
ă g ực ............................................................. 40
2 1 1 Nguyê tắc bảo đả tí h ục đích..................................................... 40
2 1 2 Nguyê tắc đả bảo độ giá trị, độ ti cậy .......................................... 40
2.1.3. Nguyê tắc đả bảo tí h hách qu ................................................. 41
2 1 4 Nguyê tắc đả bảo tí h v
sức ....................................................... 41
2 2 Quy trì h xây dự g cô g cụ đá h giá tro g dạy học
ớ 4 ở tiểu học theo hƣớ g tiế cậ
ô Kho học
ă g ực ............................................ 41
2 3 Mi h họ xây dự g
ột s cô g cụ đá h giá tro g dạy học
học ớ 4 theo hƣớ g tiế cậ
ô Kho
ă g ực ...................................................... 44
2 3 1 Xây dự g hiếu hƣớ g dẫ đá h giá theo tiêu chí tro g dạy học ô
Kho học ớ 4 theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực .............................................. 44
2 3 2 Xây bài test đá h giá tro g dạy học ô Kho học ớ 4 theo hƣớ g
tiế cậ
ă g ực ............................................................................................ 49
2 4 Một s
ƣu ý hi xây dự g và sử dụ g cô g cụ đá h giá tro g dạy học
ô Kho học ớ 4 .................................................................................... 56
KẾT LUẬN .................................................................................................... 57
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 58
PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
ƣớc s g thế ỉ XXI, cô g cuộc cô g ghiệ h
t
- hiệ đại h
gày cà g đạt đƣợc hữ g thà h tựu h t đị h, với ề
ghệ hát triể
hƣ vậy đòi hỏi guồ
hâ
ở ƣớc
ho học cô g
ực hải c t y ghề c o để đá
ứ g đƣợc hữ g hu c u củ xã hội Các gà h ghề hiệ
y cũ g đ g
đƣợc chú trọ g đổi
Để à
đƣợc
tạo r
guồ
ới để hù hợ với yêu c u củ thực tiễ
điều đ , hô g thể hô g hắc tới đổi
ới tro g giáo dục hằ
o độ g c trì h độ ă g ực, c t y ghề cho đ t ƣớc. Chí h vì vậy, â g
c o ch t ƣợ g giáo dục và đào tạo tro g gi i đoạ hiệ
hằ
g
h
đào tạo r
coi à hát triể
hi
guồ
hâ
y à r t qu
trọ g
ực cho đ t ƣớc. Một đ t ƣớc đƣợc
à đ t ƣớc đ c
ột ề giáo dục tiế bộ, đào đạo r
đƣợc hữ g thế hệ c đủ iế thức, ĩ ă g để hục vụ đ t ƣớc
Giáo dục tiểu học giữ v i trò ề tả g cho sự hát triể toà diệ củ co
gƣời Ch t ƣợ g giáo dục tiểu học g
dục củ
đ g à
ỗi qu c gi
i qu
h
Chí h vì thế việc đổi
tâ
qu
ới giáo dục tiểu học hiệ
hà g đ u củ xã hội và củ
giáo dục tiểu học hải đƣợc thực hiệ
cách thức tổ chức dạy học, iể
trọ g vào ch t ƣợ g giáo
ỗi gƣời Việc đổi
y
ới
ột cách đồ g bộ về hƣơ g há ,
tr đá h giá để giú học si h hát triể
ột
cách t t h t
Tro g hữ g ă
qu , gà h giáo dục đã thực hiệ
â g c o ch t ƣợ g dạy và học hƣ đổi
hiều th y đổi hằ
ới hƣơ g há dạy học, iể
tr
đá h giá và đã đạt đƣợc hữ g thà h cô g bƣớc đ u Nhữ g th y đổi tro g
iể
tr , đá h giá tro g hữ g ă
trì h dạy học, g
h
g
th y đổi hƣơ g há học tậ củ học si h Tuy
hiê , tro g thực tế, hi tiế hà h iể
giáo viê vẫ
đây đã tác độ g hô g hỏ đế quá
tr , đá h giá thƣờ g xuyê học si h,
ú g tú g tro g việc xây dự g và sử dụ g cô g cụ đá h giá học
1
si h Các giáo viê thƣờ g sử dụ g các cô g cụ đã c sẵ hoặc thiết ế
s các cô g cụ đá h giá hƣ g hô g theo quy trì h ê
hô g đả
ột
bảo về
ch t ƣợ g củ cô g cụ đá h giá Vì vậy, việc ghiê cứu xây dự g cô g cụ
đá h giá theo đú g quy trì h, đả
bảo ch t ƣợ g à c
thiết hằ
â gc o
hiệu quả đá h giá, giú cho quá trì h đá h giá c tác dụ g thực sự tới quá
trì h dạy và học
Ngà h giáo dục ƣớc t đã và đ g đƣ r
ột s cải cách hằ
ch t ƣợ g dạy và học, đặc biệt tro g chƣơ g trì h học hiệ
giáo dục theo hƣớ g tiế cậ
học - t chỗ qu
tâ
xe
ội du g s g hƣớ g tiế cậ
â gc o
y đ g chuyể t
ă g ực củ
học si h học đƣợc hữ g gì đế chỗ qu
gƣời
tâ
đế
việc học si h học đƣợc cái gì qu việc học Để thực hiệ đƣợc điều đ , h t đị h
hải thực hiệ thà h cô g việc chuyể t
thụ
hƣơ g há dạy học theo i “ truyề
ột chiều” s g dạy cách học, cách vậ dụ g iế thức, rè
hì h thà h ă g ực và hẩ
giáo dục t
ặ g về iể
iế thức để giải quyết v
uyệ
ĩ ă g,
ch t, đồ g thời hải chuyể cách đá h giá ết quả
tr trí hớ s g iể
tr đá h giá ă g ực vậ dụ g
đề, coi trọ g iể
tr đá h giá ết quả học tậ với
việc iể tr đá h giá tro g quá trì h học tậ để c tác độ g ị thời hằ
â g
c o ch t ƣợ g củ hoạt độ g dạy học và học.
Với hữ g í do trê , chú g tôi ự chọ đề tài “Xây dự g cô g cụ đá h
giá tro g dạy học
ô Kho học ớ 4 theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực” điều
ày sẽ giú cho GV c thể vậ dụ g các cô g cụ vào đá h giá HS tro g dạy
học
ô Kho học ớ 4 hằ
â g c o ch t ƣợ g dạy - học
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài ghiê cứu, đề xu t quy trì h xây dự g và á dụ g quy trì h để
thiết ế
ột s cô g cụ đá h giá học si h tro g dạy học
theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực g
h
ô Kho học ớ 4
â g c o ch t ƣợ g đá h giá củ giáo
viê tro g dạy học
2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiê cứu cơ sở í uậ và thực tiễ củ quá trì h xây dự g cô g cụ
đá h giá ết quả học tậ củ học si h tro g dạy học
hƣớ g tiế cậ
ă g ực
- Xây dự g quy trì h để thiết ế
tro g dạy học
ô Kho học ớ 4 theo
ột s cô g cụ đá h giá cho học si h
ô Kho học ớ 4 theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực
4. Đối tượng nghiên cứu
- Quy trì h xây dự g cô g cụ đá h giá cho học si h tiểu học theo hƣớ g
tiế cậ
ă g ực
5. Khách thể nghiên cứu
Quá trì h đá h giá tro g dạy học
ô Kho học ớ 4.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Phạ
vi ội du g ghiê cứu.
+ Đá h giá học si h dự vào bài test.
+ Đá h giá học si h dự vào hiếu đá h giá theo tiêu chí.
- Phạ
vi điều tr .
- Phạ
vi thực ghiệ .
7. Phương pháp nghiên cứu
- Phƣơ g há
ghiê cứu í uậ .
- Phƣơ g há
ghiê cứu thực tiễ .
- Phƣơ g há th g ê toá học.
8. Giả thiết khoa học
Nếu đề xu t quy trì h xây dự g cô g cụ đá h giá và xây dự g đƣợc ột s
cô g cụ đá h giá tro g dạy học
tiế cậ
ô Kho học ớ 4 cho học si h theo hƣớ g
ă g ực hù hợ với đặc điể
ô học, ă g ực củ học si h.
3
NỘI DUNG
CHƯ NG 1
C
SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC XÂY DỰNG CÔNG CỤ
ĐÁNH GIÁ TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 4 THEO
HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm đánh giá
Theo T điể Tiế g Việt: Đá h giá à hậ đị h
ột giá trị ào đ [5,
tr.287].
Thuật gữ đá h giá (Ev u tio ) à đƣ r
iệ đo ƣờ g đƣợc qu các ì iể
hậ đị h tổ g hợ về các dữ
tr / ƣợ g giá ( ssesse e t) tro g quá
trì h và ết thúc bằ g cách đ i chiếu, so sá h với các tiêu chuẩ đã đƣợc xác
đị h rõ rà g trƣớc đ tro g các
ục tiêu
Theo Jean - Marie De Ketele (1989), đá h giá c
ghĩ
tậ hợ thô g ti đủ thích hợ , c giá trị và đá g ti cậy, xe
hợ giữ tậ hợ thô g ti
b
ày với
à “thu thậ
xét
ức độ hù
ột tậ hợ tiêu chí hù hợ với
đ u h y đã đƣợc điều chỉ h tro g quá trì h tậ hợ thô g ti
ột
hằ
ục tiêu
đƣ r
ột quyết đị h”
Theo C E eeby (1997): đá h giá à sự thu thậ , í giải
th
ột cách c hệ
g hữ g bằ g chứ g dẫ đế sự há xét về giá trị theo qu
điể
hà h độ g”
Theo P.E. Griffi (1996): “Đá h giá à đƣ r
ột sự iệ ,
b o hà
ột chƣơ g trì h,
dụ g
ột sả
việc thu thậ thô g ti sử dụ g tro g việc đá h giá
hẩ ,
ột cách thức đƣ r , hằ
Theo Tr
gƣời hằ
há quyết về giá trị củ
ột tiế trì h,
đạt
ục tiêu h y tiể
ục đích h t đị h”. [13, tr.21]
Tuyết O h [12, tr.17] đá h giá à
há xét về
ă gứ g
ột h y hiều đặc điể
4
ột hoạt độ g củ co
củ sự vật h y hiệ tƣợ g,
co
c
gƣời theo hữ g qu
điể
và chuẩ
ực h t đị h
à gƣời đá h giá
tuâ theo
Theo Nguyễ Cô g Kh h [6, tr.20] đá h giá tro g ớ học à
gữ chu g b o gồ
t t cả các cách thức giáo viê thu thậ và sử dụ g thô g
ti tro g ớ học củ
ì h, bao gồ
các oại thô g ti đị h tí h, thô g ti
đị h ƣợ g thu thậ đƣợc tro g quá trì h giả g dạy trê
hữ g há xét, hậ đị h, quyết đị h Các thô g ti
học trò hơ , ê
ì h… hâ
ột thuật
ớ học hằ
đƣ r
ày giú giáo viê hiểu
ế hoạch giả g dạy và theo dõi điều chỉ h việc giả g dạy củ
oại và thiết ậ
ô trƣờ g tƣơ g tác vă h
xã hội để giú học
si h học tậ tiế bộ hơ
Theo Vũ Thị Phƣơ g Anh, Hoà g Thị Tuyết [13, tr.12] đá h giá à
thuật gữ chỉ quá trì h hì h thà h hữ g hậ đị h, rút r
hoặc há đoá về trì h độ, hẩ
ch t củ
ột
hữ g ết uậ
gƣời học hoặc đƣ r
hữ g
quyết đị h về việc dạy học dự trê cơ sở hữ g thô g ti đã thu thậ đƣợc
ột cách c hệ th
g tro g quá trì h iể
ự vào hữ g hái iệ
đƣợc hiểu hƣ s u: Đ
à
tr
trê , chú g tôi cho rằ g hái iệ
ột quá trì h đƣ r
đá h giá
hậ xét, ết uậ về
ột đ i
tƣợ g ào đ dự trê việc sử dụ g các hƣơ g há , ĩ thuật, cô g cụ để thu
thậ thô g ti về đ i tƣợ g T đ giú giáo viê điều chỉ h cách dạy-học s o
cho hù hợ
1.1.2. Khái niệm công cụ đánh giá
Theo Nguyễ Cô g Kh h: cô g cụ đá h giá tro g giáo dục
h y đá h giá tro g dạy học
tiệ h y
các
i riê g đƣợc hiểu à
i chu g
ột hƣơ g há , hƣơ g
ột ĩ thuật đƣợc sử dụ g tro g quá trì h đá h giá hằ
đạt đƣợc
ục đích đá h giá Tí h ă g cơ bả củ các cô g cụ đá h giá à “thu
thậ thô g ti ” để cu g c
cho GV và HS tro g quá trì h đá h giá và tự
đá h giá
5
T
hái iệ
cô g cụ
à Nguyễ Cô g Kh h đƣ r c thể th y tác
giả đã đồ g h t các hái iệ : cô g cụ, hƣơ g há , hƣơ g tiệ , ĩ thuật
với h u Theo chú g tôi, các hái iệ
ày à hác h u và đƣợc hiểu cụ thể
hƣ s u:
Phƣơ g há đá h giá à cách thức
à gƣời đá h giá (thƣờ g à giáo
viê ) sử dụ g để thu thậ thô g ti về đ i tƣợ g c
si h) hằ
đƣ r
đá h giá (thƣờ g à học
hậ xét, ết uậ về đ i tƣợ g đ
Kĩ thuật đá h giá à các th o tác
thô g ti về đ i tƣợ g c
à gƣời đá h giá thực hiệ để thu thậ
đá h giá
Cô g cụ đá h giá à các yếu t vật ch t
thu thậ thô g ti về đ i tƣợ g c
đá h giá
Nhƣ vậy t c thể th y các hái iệ
thô g ti . Tuy hiê ,
ỗi hái iệ
à gƣời đá h giá sử dụ g để
trê đều đề cậ đế việc thu thậ
ại đề cậ đế
ột hí cạ h hác h u
củ thô g ti đ trong cả quá trì h đá h giá.
Nhƣ vậy cô g cụ đá h giá chí h à hƣơ g tiệ để giáo viê sử dụ g để
thu thậ thô g ti về học si h Các cô g cụ
bài iể
GV
u
tr , th g đo, bả g điể , câu hỏi đà
iể
tr HS
à giáo viê thƣờ g sử dụ g à:
thoại… Và tùy vào ội du g
à GV đƣ r cô g cụ s o cho hù hợ .
1.1.3. Khái niệm năng lực
Theo T điể Tiế g Việt: Nă g ực à hả ă g, điều iệ chủ qu
hiê sẵ c để thực hiệ
cho co
ột hoạt độ g ào đ Phẩ
ch t tâ
hoặc tự
í và si h í tạo
gƣời hả ă g hoà thà h ột hoạt độ g ào đ với ch t ƣợ g c o.
Theo qu
điể
chƣơ g trì h giáo dục hổ thô g củ Quebec (C
thì: “ ă g ực à sự ết hợ
d )
ột cách i h hoạt và c tổ chức iế thức, ĩ
ă g với thái độ, tì h cả , giá trị độ g cơ cá hâ … hằ
đá ứ g hiệu quả
ột yêu c u hức hợ củ hoạt độ g tro g b i cả h h t đị h ” Với cách hiểu
ày thì ếu học si h c
iế thức, ĩ ă g, thái độ hô g đƣợc xe
6
hƣ à c
ă g ực
à cả b yếu t
ày đều hải đƣợc gƣời đọc vậ dụ g tro g hữ g
tì h hu g h t đị h thì
Theo OEC
ới hát triể thà h ă g ực
(tổ chức hợ tác và hát triể
i h tế) thì: ă g ực à hả
ă g cá hâ đá ứ g các yêu c u hức hợ và thực hiệ thà h cô g hiệ
tro g
ột b i cả h cụ thể Khái iệ
ă g ực củ học si h củ g
ày đ g đƣợc sử dụ g tro g đá h giá
70 ƣớc trê thế giới, tro g đ c Việt N
Theo Nguyễ Cô g Kh h: Nă g ực à hả ă g à
thức, ĩ ă g, thái độ và vậ hà h chú g
cô g hiệ
ột cách hợ
vụ hoặc giải quyết c hiệu quả các v
chủ hệ th
đề đặt r củ thực tế cuộc
ột c u trúc độ g (tr u tƣợ g), c tí h
hà
hô g chỉ à iế thức, ĩ ă g…
trách hiệ
g iế
í vào thực hiệ thà h
s g Nă g ực à
chứ tro g
vụ
ở, đ thà h t ,
à cả iề
ti , giá trị,
xã hội… thể hiệ ở tí h sẵ sà g hà h độ g tro g điều iệ thực
tế, hoà cả h th y đổi.
T
hữ g hái iệ
đã êu trê , c thể hiểu
ột cách gắ gọ : Nă g
ực à hả ă g vậ dụ g hữ g iế thức, kinh nghiệ , ĩ ă g, thái độ và
hứ g thú để hà h độ g
ột cách hù hợ và c hiệu quả tro g các tì h hu
g
đ dạ g củ việc học tậ và tro g cuộc s g
1.1.4. Đánh giá theo hướng tiếp cận năng lực
1.1.4.1. K
n ệm đ n
t eo ướn t ếp cận n n lực
Nguyễ Cô g Kh h cho rằ g: đá h giá học si h theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực à đá h giá theo chuẩ đ u r … hƣ g sả
iế thức, ĩ ă g
độ c
hẩ
đ
hô g chỉ à
à chủ yếu à hả ă g vậ dụ g iế thức, ĩ ă g và thái
c để thực hiệ
hiệ
vụ học tậ đạt tới
ột chuẩ
ào đ
Nhƣ vậy,
đá h giá ă g ực học si h theo cách hiểu ày đòi hỏi hải đá ứ g h i điều
iệ chí h à hải c sả
chuẩ
hẩ
đ u r và sả
hẩ
đ
hải đạt đƣợc
ột
ào đ theo yêu c u đã đề r Nhì chu g, chú g t c thể hiểu:
Một à, đá h giá theo ă g ực hô g chỉ à đá h giá việc thƣc hiệ
hiệ
vụ học tậ củ học si h
à hải hƣớ g đế việc đá h giá hả ă g vậ
7
dụ g iế thức, ĩ ă g và thái độ củ học si h để thực hiệ
theo
ột chuẩ
vụ học tậ
h t đị h
H i à, đá h giá theo ă g ực hải dự trê việc
đ u r cụ thể
hiệ
iêu tả rõ
ột sả
hẩ
à ở cả h i hí giáo viê và học si h đều biết và c thể đá h giá
đƣợc sự tiế bộ củ học si h dự vào ức độ à các e thể hiệ sả
T các hái iệ
hẩ
trê , chú g tôi cho rằ g: Đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực à quá trì h đƣ r
hậ xét, ết uậ về hả ă g vậ dụ g hữ g
iế thức, ĩ ă g và thái độ vào giải quyết các hiệ
vụ, tì h hu
g tro g
thực tiễ
Nhƣ vậy, đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực hô g chỉ đá h giá ết
quả theo iế thức, ĩ ă g, thái độ hƣ trƣớc
à cò bổ su g thê
cả việc
hả ă g vậ dụ g cả iế thức, ĩ ă g và thái độ vào giải quyết các v
đề
tro g thực tiễ cuộc s g
1.1.4.2. Đặc trưn của đ n
t eo ướn t ếp cận n n lực
Đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
ă g ực h
ạ h đế việc vậ dụ g
iế thức, ĩ ă g
à học si h học đƣợc vào thực tiễ cuộc s g, chứ hô g
hải chỉ đá h giá t
g đơ vị iế thức, ĩ ă g riê g rẽ Chí h vì vậy, trong
dạy học, đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
trọ g, gắ
ă g ực à
ột yếu t vô cù g qu
iề với hoạt độ g dạy và hoạt độ g học, c tác dụ g điều chỉ h và
â g c o ch t ƣợ g dạy và học củ GV và HS.
Theo qu
điể
dạy học tích cực thì việc đá h giá diễ r đ chiều: ết
hợ đá h giá củ th y và tự đá h giá củ trò, c thể th
giá ẫ
sự đá h
h u củ trò với trò Việc đá h giá ê đƣợc diễ r thƣờ g xuyê , iê
tục tro g su t quá trì h học chứ hô g hải
tr học ì h y iể
tr giữ
ì Ở
hữ g ỗ ực, quá trì h h
g tí h ch t đị h ì hƣ iể
ức độ c o hơ , giáo viê c
cho học si h tự đá h giá hô g chỉ bằ g điể
viê
chiếu thê
đ u và ết quả
8
s
tạo điều iệ
à hả hồi ại cho giáo
à
ì h đạt đƣợc
Điều qu
trọ g hơ cả à đá h giá học si h theo hƣớ g tiế cậ
ực chí h à đá h giá hả ă g vậ dụ g, thực hiệ các hiệ
ă g
vụ cụ thể, thực
tế… và hát hiệ tƣ duy bậc c o ( hâ tích, tổ g hợ , đá h giá) củ học si h
chứ hô g d
g ại ở
ức độ đá h giá hâ h
riê g rẽ các hƣơ g tiệ
iế
thức, ĩ ă g, thái độ
Theo qu
y việc iể
điể
tr
hát triể
ă g ực, việc đá h giá ết quả học tậ
hả ă g tái tạo ế thức à
Đá h giá ết quả học tậ theo ă g ực c
tạo tri thức tro g hữ g tì h hu
chú trọ g hả ă g vậ dụ g sá g
hô g c
à đá h giá ă g ực à
đá h giá iế thức ĩ ă g Để chứ g
âu thuẫ với việc đá h giá
ột bƣớc hát triể c o hơ so với
i h học si h c
độ ào đ , hải tạo cơ hội cho học si h giải quyết v
tro g cuộc s g Khi đ học si h vẫ
đƣợc học ở hà trƣờ g, v
thu đƣợc t
hữ g trải ghiệ
việc hoà thà h hiệ
vụ đ
củ việc đá h giá
g tro g thực tiễ cuộc s g Chí h vì thế,
ếu xét ở hí cạ h bả ch t thì
iế thức, ĩ ă g
tru g tâ
ă g ực ở
ột
ức
đề tro g tì h hu
g
hải vậ dụ g iế thức ĩ ă g đã
hải vậ dụ g hữ g i h ghiệ
ở bê
củ bả thâ
goài hà trƣờ g Nhƣ vậy, thô g qu
gƣời t c thể đồ g thời đá h giá đƣợc cả ĩ
ă g hậ thức, ĩ ă g thực hiệ và cả giá trị, tì h cả
hác, đá h giá ă g ực hô g hoà toà
củ
gƣời học Mặt
hải dự vào chƣơ g trì h giáo dục
ô học hƣ đá h giá iế thức, ĩ ă g, bởi ă g ực à tổ g hò
iế thức, ĩ ă g, thái độ, tì h cả , giá trị, chuẩ
thà h t
hô g
ết ti h
ực đạo đức,… đƣợc hì h
hiều ĩ h vực học tậ và t sự hát triể tự hiê về
ặt xã hội củ
học si h
Sự hác h u giữ đá h giá theo tiế cậ
cậ
ục tiêu đƣợc thể hiệ ở bả g dƣới đây:
9
ă g ực và đá h giá theo tiế
Đá h giá theo hƣớ g tiế cậ
Tiêu chí
Đá h giá theo tiế cậ
ă g ực
ục
tiêu
Mục
- Đá h giá hả ă g HS vậ dụ g - Xác đị h việc đạt đƣợc
đích
các iế thức, ĩ ă g đã học vào
đá h giá
giải quyết các v
ục
đề tro g thực tế tiêu chƣơ g trì h giáo dục
cuộc s g
- Đá h giá xế
- Vì sự tiế bộ củ
với chí h
iế thức, ĩ ă g theo
gƣời học so
hạ g giữ
hữ g gƣời học với h u
ì h
i cả h - Gắ với b i cả h học tậ và thực - Gắ với ội du g học tậ
đá h giá
tiễ cuộc s g củ học si h
( hữ g
iế
thức,
ĩ
ă g,
thái độ) đƣợc học tro g hà
trƣờ g
Nội
- Nhữ g iế thức, ĩ ă g, thái độ - Nhữ g iế thức, ĩ ă g,
dung
ở hiều
đá h giá
giáo dục và hữ g trải ghiệ
ô học, hiều hoạt độ g thái độ ở
ột
ô học cụ
của thể
bả thâ học si h tro g cuộc s g
xã hội (tậ tru g vào ă g ực thực
hiệ )
-Quy chuẩ theo việc gƣời
- Quy chuẩ theo các
triể
ă g ực củ
Cô g cụ - Nhiệ
đá h giá
hu
ức độ hát đ
gƣời học
vụ, bài tậ
c
đạt đƣợc h y
ột ội du g đã học
tro g tì h - Câu hỏi, bài tậ , hiệ
g b i cả h thực
tro g tì h hu
g hà
hoặc tro g tì h hu
ọi thời điể
hô g
Thời
- Đá h giá ở
điể
quá trì h dạy - học, chú trọ g tới
đá h giá
đá h giá tro g hi học
vụ
â
g thực
tro g -Thƣờ g diễ r ở thời điể
h t đị h tro g quá trì h dạy
học, đặc biệt à trƣớc và s u
hi dạy
10
Kết quả -Nă g ực củ
đá h giá
gƣời học hụ thuộc -Nă g ực
vào độ h củ
hiệ
vụ hoặc bài thuộc vào s
tậ đã hoà thà h
-Thực hiệ
đƣợc
hiệ
hiệ
gƣời học
hụ
ƣợ g câu hỏi,
vụ h y bài tậ
đã
vụ cà g hoà thà h
h và hức tạ hơ sẽ đƣợc coi à -Cà g đạt đƣợc hiều đơ vị
c
ă g ực c o hơ
iế thức, ĩ ă g thì cà g
đƣợc coi à c
ă g ực c o
hơ
1.2. Đánh giá trong dạy học ở tiểu học
1.2.1. Mục đích đánh giá trong dạy học ở tiểu học
Mục đích đá h giá tro g dạy học ở TH đƣợc thể hiệ rõ tro g thô g tƣ
30 quy đị h đá h giá học si h tiểu học đƣợc
ộ Giáo dục và Đào tạo b
hà h Đá h giá học si h tiểu học đƣợc thực hiệ với
Giú giáo viê điều chỉ h, đổi
độ g dạy học, hoạt độ g trải ghiệ
ới hƣơ g há , hì h thức tổ chức hoạt
g y tro g quá trì h và ết thúc
đoạ dạy học, giáo dục; ị thời hát hiệ
si h để độ g viê , hích ệ và hát hiệ
thực hiệ
hă chƣ thể tự vƣợt qu
hậ đị h đú g hữ g ƣu điể
ỗi học si h để c giải há
â g c o ch t ƣợ g, hiệu quả hoạt độ g học tậ , rè
h
ỗi gi i
hữ g c gắ g, tiế bộ củ học
hữ g h
củ học si h để hƣớ g dẫ , giú đỡ; đƣ r
ổi bật và hữ g hạ chế củ
ục đích s u:
ị thời hằ
uyệ củ học si h; g
ục tiêu giáo dục TH.
Giú học si h c
hả ă g tự đá h giá, th
gi đá h giá; tự học, tự
điều chỉ h cách học; gi o tiế , hợ tác; c hứ g thú học tậ và rè
uyệ để
tiế bộ
Giú ch
học si h) th
ẹ học si h hoặc gƣời giá
hộ (s u đây gọi chu g à ch
gi đá h giá quá trì h và ết quả học tậ , rè
11
ẹ
uyệ , quá trì h
hì h thà h và hát triể
ă g ực, hẩ
ch t củ co e
ì h; tích cực hợ
tác với hà trƣờ g tro g các hoạt độ g giáo dục học si h
Giú cá bộ quả
dục, đổi
í giáo dục các c
ị thời chỉ đạo các hoạt độ g giáo
ới hƣơ g há dạy học, hƣơ g há đá h giá hằ
đạt hiệu quả
giáo dục
Nhƣ vậy,
ục đích củ đá h giá tro g dạy học ở TH hằ
ục đích
cu i cù g à â g c o ch t ƣợ g dạy và học củ giáo viê và học si h, hỗ trợ
hoạt độ g dạy và học thực hiệ
ột cách hiệu quả hơ
1.2.2. Vai trò của đánh giá trong dạy học ở tiểu học
Đá h giá hằ
â g c o ch t ƣợ g giáo dục (b o gồ
độ g giáo dục, chƣơ g trì h giáo dục sả
dục đƣợc hiểu à sự hù hợ với
ức độ đạt đƣợc các
hẩ
t t cả các hoạt
giáo dục…) Ch t ƣợ g giáo
ục tiêu giáo dục, ghĩ
à xác đị h đƣợc
ục tiêu giáo dục đã đị h r
Tro g quá trì h dạy học, đá h giá đƣợc coi à hâu cu i cù g, tuy hiê
ết quả đá h giá c tác độ g đế t t cả các hâu hác tro g quá trì h dạy học
Đồ g thời ết quả đá h giá cũ g tác độ g đế các ực ƣợ g hác h u th
gi vào quá trì h dạy học, tro g đ c : giáo viê , học si h, và các hà quả
í
giáo dục.
Đ i với giáo viê : đá h giá cu g c
hữ g quyết đị h hù hợ
iê qu
hữ g thô g ti để giáo viê đƣ r
tới hoạt độ g giả g dạy củ
giá đƣợc hiệu quả hoạt độ g giả g dạy củ chí h
điều chỉ h, tự hoà thiệ hoạt độ g học củ
- Về
v
học đế
- Về
ì h; à cơ sở để giáo viê
ì h
Đ i với học si h: đá h giá giú học si h c
gƣợc” t đ giú các e
hữ g thô g ti “ iê hệ
điều chỉ h hoạt độ g học
ặt giáo dƣỡ g c thể giú học si h biết đƣợc
ức độ ào, cò
ặt hát triể
ì h; đá h
hữ g thiếu s t ào c
ì h đã tiế thu điều
bổ su g
ă g ực hậ thức giú học si h c điều iệ tiế
hà h các hoạt độ g trí tuệ hƣ ghi hớ, tái hiệ , chí h xác h , hái quát h ,
12
hệ th
gh
iế thức, tạo điều iệ cho học si h hát triể tƣ duy sá g tạo,
i h hoạt vậ dụ g iế thức để giải quyết các tì h hu
- Về
ặt giáo dục giú học si h c ti h th
tậ , c ý trí vƣơ
ê đạt ết quả c o hơ , củ g c
g thực tế
trách hiệ
ò g ti vào hả ă g củ
ì h, â g c o ý thức tự giác, hắc hục tí h chủ qu
Đ i với hữ g hà quả
í: đá h giá cu g c
giáo dục về thực trạ g dạy và học củ
đạo ị thời, u
iế h y, đả
tự
ã
thô g ti cho cá bộ quả í
ột đơ vị giáo dục để c
ắ đƣợc hữ g ệch ạc, huyế
bảo thực hiệ t t
c o tro g học
hữ g chỉ
hích, hỗ trợ hữ g sá g
ục tiêu giáo dục
1.2.3. Công cụ đánh giá trong dạy học tiểu học
Cô g cụ đá h giá à hƣơ g tiệ để hỗ trợ GV và hoạt độ g học củ HS
tro g quá trì h đá h giá ă g ực. Tro g quá trì h giả g dạy, để đá h giá
đƣợc ă g ực HS, GV c thể sử dụ g r t hiều cô g cụ hƣ: hiếu qu
hiếu đá h giá, bài iể
B
ự vào hữ g câu trả ời đ củ học si h
hoặc xác đị h các
đá ), bài iể
ột chủ
à giáo viê cho
ực độ ết quả củ bài thi
Một s dạ g bài iể
(v
thoại
k ểm tra: à bài thi tro g đ , học si h đƣợc tự do trả ời về
đề cho trƣớc
điể
tr , th g đo, bả g iể , câu hỏi đà
sát,
tr
à GV thƣờ g sử dụ g:
ài iể
tr
iệ g
tr viết, bài thực hà h
P ếu quan s t
Qu
sát tro g giáo dục đƣợc hiểu à việc thu thậ thô g ti về đ i tƣợ g
bằ g cách tri giác trực tiế đ i tƣợ g và các hâ t iê qu
Để giú cho việc qu
sát c hệ th
tới đ i tƣợ g đ
g, c thể sử dụ g các ĩ thuật ghi
ché s u để thu thậ thô g ti về học si h tro g su t quá trì h giáo dục:
Phiếu ghi ché chuyệ vặt:Tro g su t quá trì h qu
viê c thể ghi ại hữ g chuyệ vặt b t chợt gặ
hải,
sát học si h, giáo
hả á h hữ g ét
độc đáo về tí h cách thái độ, hà h vi củ học si h; hữ g tì h hu
sự c tro g hoạt độ g dạy học và giáo dục
13
g, hữ g
- Xem thêm -