Tài liệu Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm môn công nghệ kim loại tại trường đại học sư phạm kỹ thuật thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ NGUYỄN PHAN MAI KHOA XÂY DỰNG BỘ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM MÔN CÔNG NGHỆ KIM LOẠI TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH S K C 0 0 3 9 5 9 NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY MÔN KỸ THUẬT - 601410 S KC 0 0 3 8 0 2 Tp. Hồ Chí Minh, 2012 B GIÁO D C VÀ ÀO T O TR NG IH CS THÀNH PH H PH M K THU T CHÍ MINH LU N V N TH C S NGUY N PHAN MAI KHOA XÂY D NG B CÂU H I TR C NGHI M MÔN CÔNG NGH KIM LO I T I TR S PH M K THU T THÀNH PH NGÀNH: LÝ LU N VÀ PH NG H IH C CHÍ MINH NG PHÁP D Y MÔN K THU T - 601410 Tp. H Chí Minh, tháng 10 n m 2012 B GIÁO D C VÀ ÀO TR NG IH CS THÀNH PH H O PH M K THU T CHÍ MINH LU N V N TH C S NGUY N PHAN MAI KHOA XÂY D NG B CÂU H I TR C NGHI M MÔN CÔNG NGH KIM LO I T I TR S PH M K THU T THÀNH PH NGÀNH: LÝ LU N VÀ PH H H NG IH C CHÍ MINH NG PHÁP D Y MÔN K THU T - 601410 ng d n khoa h c: TS. NGUY N TR N NGH A Tp. H Chí Minh, tháng 10 n m 2012 LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ & tên: NGUYỄN PHAN MAI KHOA Giới tính: Nữ Ngày, tháng, năm sinh: 06/06/1986 Nơi sinh: Bình Dương Quê quán: Bình Dương Dân tộc: Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu: Giáo viên trường THPT Bến Cát Tỉnh Bình Dương. Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 406, Tp. Thủ Dầu Một Tỉnh Bình Dương Điện thoại di động: 0979142481 Điện thoại nhà riêng: 06503826400 E-mail: [email protected] II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Đại học: Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo từ 10/ 2005 đến 10/ 2010 Nơi học : Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Ngành học: Kỹ Thuật Công Nghiệp Tên đồ án tốt nghiệp: Biên soạn tài liệu tư vấn Hướng nghiệp dành cho học sinh phổ thông trung hoc ở tỉnh Bình Dương Ngày & nơi bảo vệ: Trường ĐHSP Kỹ Thuật TPHCM Giáo viên hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Phương Hoa Giáo viên phản biện: ThS. Lê Thị Hoàng 2. Sau đại học: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo từ 10/2010 đến 10/ 2012 Nơi học : Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Ngành học: Lý luận và phương pháp dạy kĩ thuật Tên luận văn: Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm môn Công nghệ kim loại tại trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Trần Nghĩa 3. Trình độ ngoại ngữ : Tiếng Anh B1 III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐH: Thời gian 2010 - 2012 Địa điểm Trường THPT Bến Cát XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN CỬ ĐI HỌC Nghề nghiệp Giáo viên Ngày 20 tháng 9 năm 2011 (Ký tên, đóng dấu) Người khai ký tên Nguyễn Phan Mai Khoa i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TP.HCM, ngày 27 tháng 9 năm 2012 Người cam đoan ii LỜI CÁM ƠN Qua quá trình thực hiện luận văn cao học người nghiên cứu xin gửi lời cảm ơn chân thành đến: Tiến sĩ Nguyễn Trần Nghĩa Hiệu Trưởng Trường Cao Đẳng Nghề Thành Phố Hồ Chí Minh là cán bộ hướng dẫn khoa học đã nhiệt tình giúp đỡ và hướng dẫn trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tiến sĩ Nguyễn Văn Tuấn Trưởng khoa Sư phạm Kỹ thuật, Trường ĐH SPKT TP. HCM, đã có những góp ý xây dựng và định hướng cho quá trình nghiên cứu, thực hiện luận văn. Tiến sĩ Phan Gia Anh Vũ Giảng viên Trường ĐH SPKT TP. HCM, đã có những tư vấn quan trọng cho người nghiên cứu hoàn thành lận văn Cô Nguyễn Thị Tác Ánh, thầy Hồ Sĩ Hùng là giảng viên chính giảng dạy môn học Công nghệ kim loại và toàn thể quý thầy cô thuộc bô môn Công nghệ kim loại tại trường Đại học Sư Phạm kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp đỡ người nghiên cứu trong toàn bộ quá trình thực hiện luận văn. Quý thầy cô Giảng viên trong Hội đồng bảo vệ luận văn cao học khóa 2010 2012 đã nhận xét và góp ý trong quá trình thực hiện luận văn của người nghiên cứu. Quý tác giả của các tài liệu mà người nghiên cứu đã sử dụng để tham khảo trong quá trình nghiên cứu đề tài. Các Anh, Chị học viên lớp Cao học LL&PP dạy học kỹ thuật 18B đã cùng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong quá trình học tập. Một lần nữa, xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến quý Thầy Cô, chúc quý Thầy Cô nhiều sức khỏe. TP. HCM, ngày 26 tháng 10 năm 2012 Nguyễn Phan Mai Khoa iii TÓM TẮT Giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc gia. Với chủ trương và chính sách đó nhà nước đã không ngừng đầu tư ,đổi mới để chất lượng ngày càng nâng cao có thể sánh ngang tầm với các nước trong cùng khu vực. Đã có nhiều bài viết phân tích về nhu cầu cấp thiết phải đổi mới giáo dục Việt Nam, trong đó người viết thường chú trọng đến nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên mà chưa có nhiều sự quan tâm đến việc đánh giá một cách chính xác, khách quan chất lượng người học. Trong những năm gần đây, với xu thế tiếp cận nền giáo dục thế giới và khẳng định chất lượng giáo dục của nước nhà thì việc đánh giá năng lực người học ngày càng được chú trọng và hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan đã được đưa vào áp dụng phổ biến ở các cấp từ phổ thông lên đến đại học. Với cách tiếp cận như trên, người nghiên cứu thực hiện luận văn tốt nghiệp với tên đề tài: “Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm cho môn Công nghệ kim loại tại trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh”. Trong điều kiện hạn chế về thời gian, mục tiêu nghiên cứu của đề tài được giới hạn trong phạm vi: Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm cho môn học Công nghệ kim loại tại trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung chính của đề tài gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu. Chương này có 3 nội dung: - Lược sử về lý thuyết trắc nghiệm - Đại cương về kiểm tra đánh giá - Cơ sở xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm cho môn học - Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm cho môn học. Chương 2: Cơ sở thực tiễn về phương pháp KT đánh giá môn học CNKL. Gồm 2 nội dung: - Giới thiệu môn học CNKL - Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá môn học CNKL Chương 3: Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm môn học CNKL. Gồm 2 nội dung: - Phân tích nội dung môn học. - Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm cho môn học. Kết quả nghiên cứu của đề tài: -Biên soạn được 398 câu hỏi trắc nghiệm được sắp xếp thành 4 hình thức câu trắc nghiệm. Thông qua phương pháp nghiên cứu lấy ý kiến chuyên gia, phân tích và thử nghiệm, các câu hỏi trong bộ câu hỏi trắc nghiệm -Đánh giá những đóng góp của đề tài về mặt lý luận và thực tiễn. -Xác định những nội dung liên quan đến đề tài sẽ tiếp tục được thực hiện và phát triển sau này. iv ABSTRACT Education is the nation's top national policy. Guidelines and policy state that has not stopped investment and innovation to increasingly improve the quality on par with other countries in the same region. There have been many articles written analysis of the urgent need to reform education in Vietnam, in which writers often focus on program content, teaching methods, facilities, teachers that do not have much attention to the assessment correctly, the quality of the learning objective. In recent years, the trend of the world's access to education and confirms the quality of the education the form of capacity assessment by objective tests learners are increasingly interested and widely used variable at all levels from high school to college. With the above approach, the study conducted thesis with project: "Building the test questions for subjects of Metal Technology at the Technical Education University, Ho Chi Minh City." Because of time limitations so the objectives of thesis are limited in scope: "Building the test questions for subjects of Metal Technology at the Technical Education University , Ho Chi Minh City." The main content of the thesis includes three chapters: Chapter 1: The theoretical basis for the research problem. Three contents: - Summary history of theoretical test. - A basic of test and evaluation in brief. - A rationale for buiding objective test questions for subject. - The process of building test questions bank for subject. Chapter 2: The reality basis of the test and evaluate method for subject Metal of Technology. This chapter has two contents: - Introducing the theoretical subject Metal of Technology - The reality of the test and evaluate method subject Metal of Technology Chapter 3: Buiding the test questions for subject Metal of Technology.Two contents. - Content analysis of subject. - Building the test questions for the subject. Results of project: -Compiled 398 questions are arranged into four types of test questions. After consulting experts and testing, objective test questions meet the standards in both content and form. -Assessing the contribution of topic in theoretical and practical aspects. -Define the content related topic will be more to be done and developed later. v MỤC LỤC Quyết định giao đề tài Lý lịch khoa học.................................................................................................. i Lời cam đoan...................................................................................................... ii Lời cám ơn ....................................................................................................... iii Tóm tắt.............................................................................................................. iv Mục lục ............................................................................................................. vi Danh mục bảng ................................................................................................. ix Danh mục hình .................................................................................................. xi Danh mục viết tắt .............................................................................................xii PHẦN A: MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1 1.Lý do chọn đề tài......................................................................................1 2.Mục tiêu nghiên cứu................................................................................ 3 3.Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................. 3 4.Đối tượng và khách thể nghiên cứu ......................................................... 4 5.Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................. 4 6.Phương pháp nghiên cứu......................................................................... 4 7.Phân tích công trình liên hệ ..................................................................... 5 8.Giới hạn đề tài......................................................................................... 5 9.Kế hoạch nghiên cứu............................................................................... 6 PHẦN B: NỘI DUNG....................................................................................... 7 Chương 1: Cơ sở lý luận................................................................................... 7 1.1Tổng quan về lý thuyết trắc nghiệm ...................................................... 7 1.2 Đại cương về kiểm tra đánh giá .......................................................... 10 1.2.1Các khái niệm. ......................................................................... 10 1.2.2Mục đích của kiểm tra, đánh giá .............................................. 13 1.2.3 Các tiêu chuẩn của một bài kiểm tra........................................ 15 1.2.4 Các nguyên tắc đánh giá ......................................................... 16 1.2.5 Quy trình của việc kiểm tra đánh giá..................................... 17 1.3 Cơ sở xây dựng NHCHTN môn Công nghê kim loại.......................... 18 1.3.1 Đại cương về trắc nghiệm ....................................................... 18 1.3.2 Đặc điểm cơ bản của trắc nghiệm............................................ 18 1.3.3 So sánh sự giống và khác nhau giữa kiểm tra thông thường và kiểm tra trắc nghiệm ....................................................................19 vi 1.4 Các loại trắc nghiệm........................................................................... 20 1.4.1 Câu trắc nghiệm đúng – sai ..................................................... 21 1.4.2 Câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn .............................................. 23 1.4.3 Câu trắc nghiệm ghép hợp ...................................................... 26 1.4.4 Câu trắc nghiệm điền khuyết................................................... 28 1.5 Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm............................ 30 1.5.1 Xác định mục tiêu học tập....................................................... 31 1.5.2 Phân tích nội dung môn học .................................................... 34 1.5.3 lập dàn bài trắc nghiệm ........................................................... 35 1.5.4 Biên soạn câu hỏi trắc nghiệm ................................................ 38 1.5.5 Phân tích các câu hỏi trắc nghiệm ........................................... 40 1.5.6 Thử nghiệm các câu hỏi trắc nghiệm....................................... 55 1.5.7 Lập ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm .........................................56 Kết luận chương 1 .......................................................................................... 56 Chương 2: Cơ sở thực tiễn xây dựng NHCHTN môn CNKL ...................... 58 2.1 Giới thiệu về trường đại học Sư Phạm Kỹ Thuật ................................ 58 2.2 Đặc điểm tâm lý phát triển trí tuệ, hoạt động học tập của sinh viên .... 62 2.3 Giới thiệu môn Công nghệ kim loại.................................................... 64 2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến việc dạy – học môn Công nghệ kim loại tại trường đại học ..................................................................................... 65 2.5 Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá kết thúc môn CNKL tại trường ĐH SPKT.TPHCM ....................................................................... 66 2.6 Ý kiến của giảng viên về vấn đề xây dựng NHCHTN môn CNKL ..... 76 Kết luận chương 2 .......................................................................................... 77 Chương 3: Xây dựng NHCHTN môn CNKL trình độ đại học .................... 79 3.1 Xác định mục tiêu, phân tích nội dung môn học ................................. 79 3.2 Xác định đặc trưng môn học............................................................... 80 3.3 Lập dàn bài trắc nghiệm ..................................................................... 80 3.4 Biên soạn câu hỏi trắc nghiệm khách quan ......................................... 81 3.5 Lấy ý kiến tham khảo cho câu hỏi trắc nghiệm khách quan ................ 83 3.6 Thử nghiệm câu hỏi sau khi có ý kiến của chuyên gia ........................ 86 3.7 Phân tích kết quả thu được ................................................................. 91 3.7.1 Phân tích độ khó của câu trắc nghiệm ..................................... 91 3.7.2 Phân tích độ phân cách của câu trắc nghiệm............................ 96 3.7.3 Phân tích độ phân cách của câu trắc nghiệm............................ 99 3.7.4 Điều chỉnh các câu trắc nghiệm cho phù hợp ........................ 104 3.7.5 Phân tích kết quả học tập của học sinh .................................. 108 3.7.6 Đánh giá bài trắc nghiệm ...................................................... 111 vii 3.8 Lập bộ câu hỏi trắc nghiệm môn CNKL ........................................... Kết luận chương 3 ........................................................................................ PHẦN C: KẾT LUẬN .................................................................................. 1.Kết luận .............................................................................................. 2.Những đóng góp của đề tài.................................................................. 3.Hướng phát triển của đề tài ................................................................. 4.Kiến nghị ............................................................................................ TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................ viii 112 113 114 114 117 118 118 120 DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1: Bảng so sánh giữa kiểm tra thông thường và kiểm tra trắc nghiệm. ........ 20 Bảng 1.2: Bảng cấu trúc chung cho trắc nghiệm đúng – sai .................................... 21 Bảng 1.3: Thang nhận thức BLOOM ...................................................................... 33 Bảng 1.4: Bảng liệt kê các động từ được sử dụng trong xác định mục tiêu.............. 34 Bảng 1.5: Lập dàn bài trắc nghiệm ......................................................................... 36 Bảng 1.6: Kết quả trả lời câu hỏi trắc nghiệm của học sinh ..................................... 41 Bảng 1.7: Phương pháp tính độ phân cách câu hỏi trắc nghiệm .............................. 42 Bảng 1.8: Tỷ lệ phần trăm làm đúng 4 câu hỏi trắc nghiệm .................................... 43 Bảng 1.9: Chuẩn đánh giá câu hỏi trắc nghiệm ....................................................... 45 Bảng 1.10: Kết luận từ độ tin cậy ........................................................................... 50 Bảng 1.11: Điểm khác nhau giữa trắc nghiệm cổ điển và hiện đại .......................... 53 Bảng 2.1: Bảng thể hiện quy mô và số lượng đối tượng được khảo sát ................... 66 Bảng 2.2: Đánh giá nhận thức tầm quan trọng của việc kiểm tra, đánh giá chính xác kết quả học tập của đối tượng khảo sát. .................................................. 67 Bảng 2.3: Bảng kết quả khảo sát tỷ lệ sử dụng các phương pháp kiểm tra, đánh giá của giảng viên giảng dạy môn CNKL tại các trường ĐH, CĐ. ............... 68 Bảng 2.4: Bảng thống kê số lượng và tỷ lệ mức độ áp dụng các hình thức kiểm tra, đánh giá đối với môn CNKL tại trường ĐHSPKT.TPHCM. ................... 70 Bảng 2.5: Bảng nhận xét hiệu quả của các phương pháp kiểm tra – đánh giá.......... 72 Bảng 2.6: Bảng thống kê số lượng và tỷ lệ giảng viên thực hiện quy trình các bước xây dựng câu hỏi trắc nghiệm khách quan. ............................................ 74 Bảng 2.7: Bảng thống kê số lượng và tỷ lệ giảng viên giảng dạy môn CNKL về vấn đề sử dụng thường xuyên câu hỏi trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra – đánh giá ................................................................................................. 77 Bảng 3.1: Bảng thống kê số lượng, tỷ lệ mục tiêu tương ứng với mức độ nhận thức. 80 Bảng 3.2: Bảng thống kê số lượng câu hỏi trắc nghiệm đã được biên soạn. ............ 82 ix Bảng 3.3: Bảng tổng hợp ý kiến giảng viên về mục tiêu và nôi dung câu hỏi trắc nghiệm. .................................................................................................. 85 Bảng 3.4: Bảng thống kê số lượng câu hỏi và điểm số cho đề kiểm tra quá trình lần 1 môn CNKL đối với phần công nghệ đúc................................................ 86 Bảng 3.5: Bảng thống kê số lượng câu hỏi và điểm số cho đề kiểm tra quá trình lần 2 môn CNKL đối với phần gia công áp lực................................................ 87 Bảng 3.6: Bảng thống kê số lượng câu hỏi và điểm số cho đề kiểm tra quá trình lần 3 môn CNKL đối với phần công nghệ hàn................................................ 87 Bảng 3.7: Bảng thống kê số lượng câu hỏi và điểm số cho đề kết thúc môn CNKL. 89 Bảng 3.8: Bảng thống kê số lượng câu hỏi và điểm số cho đề tổng hợp môn CNKL Bảng 3.9: Bảng thống kê số lượng sinh viên tham gia thử nghiệm ở 4 mã đề trong bộ câu hỏi trắc nghiệm môn CNKL. ........................................................... 91 Bảng 3.10: Bảng thống kê độ khó câu hỏi trắc nghiệm đề A. .................................. 93 Bảng 3.11: Bảng tổng hợp độ khó bộ câu hỏi trắc nghiệm môn CNKL................... 95 Bảng 3.12: Bảng tổng hợp độ phân cách câu hỏi trắc nghiệm đề A. ........................ 98 Bảng 3.13: Bảng thống kê số lượng câu hỏi theo chỉ số độ phân cách..................... 99 Bảng 3.14: Bảng số liệu tính toán độ lệch và bình phương độ lệch so với điểm thô thi của sinh viên làm trắc nghiệm đề A. ..................................................... 102 Bảng 3.15: Bảng tính toán tỷ lệ trả lời câu hỏi của sinh viên................................. 103. Bảng 3.16: Bảng kết luận độ tin cậy. .................................................................... 104 Bảng 3.17: Bảng thống kê số câu hỏi có độ phân cách kém. ................................. 105 Bảng 3.18: Bảng thống kê số lượng câu hỏi sau khi phân tích và lưu trữ thành bộ câu hỏi. ...................................................................................................... 107 Bảng 3.19: Bảng thống kê và tổng hợp điểm số đạt được của hai nhóm thử nghiệm và đối chứng. ............................................................................................ 108 Bảng 3.20: Bảng thống kê số câu hỏi theo từng loại trong bộ câu hỏi trắc nghiệm. 112 x DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Mối liên hệ giữa kiểm tra và đánh giá ..................................................... 11 Hình 1.2: So sánh giữa mục đích dạy học và kết quả đạt được ................................ 12 Hình 1.3: Chức năng của kiểm tra- đánh giá ........................................................... 12 Hình 1.4: Quá trình dạy học theo thuyết điều khiển ................................................ 15 Hình 1.5: Phân loại trắc nghiệm theo cách thực hiện việc đánh giá ......................... 18 Hình 1.6: Quy trình lựa chọn mồi nhử hay .............................................................. 26 Hình 1.7: Quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm ................................. 30 Hình 1.8: Mô hình SMART .................................................................................... 30 Hình 1.9: Các bước soạn trắc nghiệm theo phương pháp Popham ........................... 40 Hình 2.1: Biểu đồ đánh giá tầm quan trọng của việc kiểm tra – đánh giá chính xác kết quả học tập của các đối tượng được khảo sát ......................................... 67 Hình 2.2: Biểu đồ thể hiện kết quả khảo sát tỷ lệ sử dụng các phương pháp kiểm tra – đánh giá của giảng viên giảng dạy môn CNKL tại các trường ĐH, CĐ .. 69 Hình 2.3: Biểu đồ thống kê số lượng và tỷ lệ mức độ áp dụng hình thức kiểm tra – đánh giá đối với môn CNKL tại trường ĐHSPKT TP.HCM .................. 71 Hình 2.4: Biểu đồ nhận xét hiệu quả của các phương pháp kiểm tra – đánh giá ...... 73 Hình 2.5: Biểu đồ thống kê số lượng và tỷ lệ giảng viên thực hiện quy trình các bước xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm khách quan ............................ 75 Hình 2.6: Biểu đồ thể hiện tỷ lệ ý kiến giảng viên giảng dạy môn CNKL về vấn đề xây dựng NHCHTN được đưa vào sử dụng thường xuyên. .................... 77 Hình 3.1: Biểu đồ phân bố độ khó của câu hỏi trắc nghiệm .................................... 95 Hình 3.2: Biểu đồ phân bố tần số các câu hỏi trắc nghiệm theo độ phân cách ......... 99 Hình 3.3: Biểu đồ so sánh điểm của nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm ......... 108 Hình 3.4: Biểu đồ thống kê tỷ lệ câu hỏi theo từng nhóm trong bộ câu hỏi trắc nghiệm ............................................................................................................... 112 xi DANH MỤC VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ 1 CNKL Công nghệ kim loại 2 NHCHTN Ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm 3 KT – ĐG Kiểm tra – đánh giá 4 SPKT TP.HCM Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh 5 KQ Kết quả 6 KTTT Kiểm tra thông thường 7 TN Trắc nghiệm 8 ĐTN Đề trắc nghiệm 9 SV Sinh viên 10 GDH Giáo dục học 11 GV Giảng viên 12 ĐT Đào tạo 13 CHTN Câu hỏi trắc nghiệm 14 KTTN Kiểm tra trắc nghiệm xii GVHD: Ts. Nguyễn Trần Nghĩa PHẦN A: MỞ ĐẦU 1.Lý do chọn đề tài Trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, nguồn lực con người Việt Nam càng trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội. Điều này đòi hỏi giáo dục phải có chiến lược phát triển đúng hướng, hợp quy luật, xu thế và xứng tầm thời đại. Nghị quyết về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam 2006 - 2020 đã đưa ra những giải pháp mang tính đột phá để nâng cao chất lượng giáo dục sánh ngang tầm với khu vực ASIAN và tiếp tục phấn đấu hướng đến tầm quốc tế. Trong số những giải pháp đưa ra, giải pháp “Đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập, kiểm định và đánh giá các cơ sở giáo dục” [18] hiện nay đã và đang được nhà nước hết sức quan tâm, chú trọng. Cùng cới sự đổi mới và phát triển của đất nước, hơn ba mươi năm qua giáo dục đại học của nước ta đã có nhiều thành tựu nổi bật: cung cấp lực lượng lao động có trí thức, xây dựng các trường đại học không chỉ ở các trung tâm thành phố lớn mà mỗi tỉnh thành đều có một trường đại học, số lượng sinh viên và giảng viên tăng nhanh,việc đào tạo liên thông từ Trung cấp đến Đại học tạo điều kiện học tập cho mọi cá nhân trong xã hội mong muốn học tập suốt đời … Bên cạnh những thành tựu nổi bậc như trên, hạn chế lớn nhất của giáo dục đại học nước nhà hiện nay là chất lượng đào tạo chưa đáp ứng được đòi hỏi của sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nếu không có giải pháp khắc phục quyết liệt, mang lại hiệu quả cao thì đất nước sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh quan trọng về chất lượng và số lượng nguồn nhân lực. Là một trường chuyên đào tạo giáo viên kỹ thuật, giáo viên dạy nghề ở các cấp bậc trình độ khác nhau trên cả nước, là trường đầu ngành trong hệ thống Sư Phạm Kỹ Thuật Việt Nam, tiếp cận, áp dụng những phương pháp và phương tiện giảng dạy mới, là Trung tâm nghiên cứu, thực nghiệm trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, Trường ĐHSPKT TP.HCM có sứ mạng quan trọng trong việc đào tạo và HVTH: Nguyễn Phan Mai Khoa LLPP 18B Page 1 GVHD: Ts. Nguyễn Trần Nghĩa phát triển đội ngũ những người thầy trực tiếp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hướng tới nền kinh tế tri thức. Với chính sách: “Không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học nhằm mang đến cho người học những điều kiện tốt nhất để phát huy tiềm năng sáng tạo, nâng cao kiến thức, rèn luyện kỹ năng đáp ứng nhu cầu xã hội “ nhà trường đã không ngừng có những bước cải cách, thay đổi hướng đến chất lượng đào tạo để bắt kịp xu hướng phát triển của xã hội và của thế giới. Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo nhưng trong đó việc kiểm tra đánh giá trình độ của sinh viên mang một ý nghĩa quan trọng vì quá trình kiểm tra đánh giá là để đo khả năng tiếp thu kiến thức trong mỗi môn học của sinh viên. Với chủ trương hướng đến sự công bằng, nói không với tiêu cực trong thi cử trường đã đưa vào hình thức thi trắc nghiệm khách quan đối với một số môn học lý thuyết vì cho đến hiện nay hình thức thi này vẫn luôn được công nhận là một phương pháp khoa học nhất để kiểm tra, đánh giá trình độ kiến thức của người học. Trong số những môn học lý thuyết mà nhà trường đào tạo, môn CNKL là một môn học mang tính chất quan trọng và là nền tảng cho nhóm ngành kỹ thuật. Với tính chất quan trọng của môn học, bộ môn Công nghệ kim loại đã đưa ra nhiều hình thức để đánh giá trình độ của sinh viên sau khi hoàn thành xong môn học này và qua nhiều sự thử nghiệm lựa chọn bộ môn đã áp dụng hình thức trắc nghiệm vì có nhiều ưu điểm từ việc đánh giá khách quan trình độ người học, dễ dàng trong khâu tổ chức và đưa ra kết quả một cách nhanh chóng. Từ năm 1995 hình thức trắc nghiệm đã bắt đầu được bộ môn thực hiện và việc biên soạn câu hỏi trắc nghiệm được các giảng viên giảng dạy môn học này đảm nhận đã đem lại nhiều hiệu quả tích cực trong hoạt động dạy và học của SV và GV tuy nhiên qua nhiều năm, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật trắc nghiệm không còn đơn thuần là hình thức biên soạn câu hỏi, xáo trộn theo chủ ý của giảng viên bằng phương pháp thủ công mà thông qua hình thức biên soạn dưới dạng phần mềm soạn thảo trên Microsoft Word tích hợp với phần mềm lưu trữ và tự động lựa chọn, xáo trộn một cách ngẫu nhiên đem lại hiệu quả tối ưu hơn trong việc đánh giá kỹ năng học tập. Theo số liệu đã tổng hợp được thông qua các đề thi theo từng năm do HVTH: Nguyễn Phan Mai Khoa LLPP 18B Page 2 GVHD: Ts. Nguyễn Trần Nghĩa bộ môn Công nghệ kim loại cung cấp và nhận xét của các giảng viên trực tiếp giảng dạy môn học này (4 giảng viên) thì hiện nay số lượng câu hỏi trắc nghiệm đang được lưu trữ chỉ khoảng 200 câu và hoàn toàn là trắc nghiệm nhiều lựa chọn, qua nhiều năm thi các câu hỏi hầu như đã quen thuộc với SV (tỷ lệ lặp lại các câu hỏi trong một đề thi là 30 - 50%) và do không qua thử nghiệm và xử lý nên không thể kiểm tra được sự phù hợp giữa bài trắc nghiệm và trình độ người học. Dựa trên cơ sở vững chắc của kiến thức đo lường và đánh giá trong giáo dục và để chuẩn hóa câu hỏi trắc nghiệm cho môn học, người nghiên cứu đã hình thành ý tưởng xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiêm cho môn học CNKL từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường và đến hôm nay người nghiên cứu đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “ Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm cho môn Công nghệ kim loại tại trường Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh” làm đối tượng nghiên cứu cho luận văn này. Song trong khuôn khổ một luận văn thạc sĩ, người nghiên cứu không có tham vọng trình bày tất cả các vấn đề về điều kiện dạy học, mà chỉ khảo sát trong một cấp độ cụ thể đó là xác định tiêu chí, mục tiêu, nội dung, của một bài trắc nghiệm để từ đó xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. Mục đích của việc làm này là mong muốn góp phần cải thiện việc dạy học và đánh giá môn CNKL trong nhà trường ngày một tốt hơn, giúp sinh viên chú trọng hơn trong môn học này và có được kiến thức tổng quát nhất sau khi hoàn thành môn học. 2.Mục tiêu nghiên cứu Xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm môn CNKL tại trường ĐHSPKT TP.HCM góp phần nâng cao hiệu quả kiểm tra, đánh giá nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giảng viên và hoạt động học tập của sinh viên. 3.Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục tiêu đề ra, người nghiên cứu tập trung vào các nhiệm vụ sau: - Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận để xây dựng NHCH kiểm tra, đánh giá cho môn học CNKL HVTH: Nguyễn Phan Mai Khoa LLPP 18B Page 3 GVHD: Ts. Nguyễn Trần Nghĩa - Nhiệm vụ 2: Khảo sát thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá môn học CNKL đối với các ngành thuộc khoa Cơ khí máy tại trường ĐHSPKT TP.HCM và nhu cầu cần thiết phải có ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn Công nghệ kim loại. - Nhiệm vụ 3: Xây dựng bộ CHTN cho môn học CNKL. - Nhiệm vụ 4: Thử nghiệm, phân tích và điều chỉnh các câu hỏi trắc nghiệm, xác định tính khả thi của các câu hỏi, đề thi khi áp dụng vào thực tiễn đánh giá kết quả học tập của học sinh. - Nhiệm vụ 5: Biên tập và lưu trữ thành bộ CHTN 4.Đối tượng và khách thể nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu Bộ câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra, đánh giá cho môn học CNKL  Khách thể nghiên cứu: Mục tiêu dạy học môn CNKL Chương trình môn CNKL Sinh viên học môn CNKL tại trường ĐHSPKT TP.HCM. 5.Giả thuyết nghiên cứu Nếu xây dựng bộ CHTN cho môn CNKL một cách khoa học đúng với trình tự thực hiện thì sẽ góp phần đánh giá một cách đúng đắn chất lượng đào tạo, đảm bảo yêu cầu mục tiêu đề ra của môn học, bảo đảm chuẩn đầu ra của SV đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Bên cạnh đó còn tạo điều kiện thuận lợi trong việc tổ chức thực hiện kiểm tra, đánh giá kiến thức cũng như kỹ năng trong suốt quá trình học tập của SV. 6.Phương pháp nghiên cứu  Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu: Đọc, nghiên cứu các văn bản, các tài liệu về trắc nghiệm, xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm. Từ đó, tổng hợp làm cơ sở lý luận cho đề tài.  Phương pháp khảo sát, điều tra: Thu thập thông tin và đánh giá về “thực trạng của hoạt động kiểm tra đánh giá môn CNKL đối với SV tại trường HVTH: Nguyễn Phan Mai Khoa LLPP 18B Page 4 GVHD: Ts. Nguyễn Trần Nghĩa ĐHSPKT TP.HCM và nhu cầu cần thiết phải có bộ câu hỏi trắc nghiệm môn CNKL”.  Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến (thông tin phản hồi) của các giảng viên có kinh nghiệm giảng dạy môn CNKL và các chuyên gia trong lĩnh vực trắc nghiệm.  Phương pháp thử nghiệm: Biên soạn một số đề thi có nội dung được lấy từ các câu hỏi trong bộ câu hỏi đưa vào thi thử nghiệm ở một số lớp, từ đó tiến hành đánh giá, phân tích tính khả thi của ngân hàng CHTN.  Phương pháp thống kê toán học: Xử lý số liệu thu thập được từ kết quả thử nghiệm để có những điều chỉnh hợp lý. -Sử dụng phần mềm chuyên dụng Excel nhập dữ liệu và xử lý số liệu. -Sử dụng phần mềm trộn câu hỏi trắc nghiệm McMIX, Trngh5.4pr (GV Phạm Văn Trung – THPT Bình Phú – Bình Dương) 7.Phân tích công trình liên hệ Trong quá trình thực hiện luận văn, người nghiên cứu đã tìm hiểu một số công trình khoa học có liên quan đến đề tài của mình như: -Hoàng Thị Hằng. (2010). Xây dựng bộ câu hỏi kiểm tra, đánh giá cho môn học Âu phục nam tại trường ĐHSPKT Tp. HCM. Luận văn Thạc sĩ Khoa học. Trường Đại học SPKT TP.HCM. - Huỳnh Thị Minh Hằng. (2006). Phân tích đánh giá và hoàn thiện bộ đề trắc nghiệm khách quan môn Hoá hữu cơ tại ĐH Y Dược Tp. HCM. Luận văn Thạc sĩ GDH trường ĐH SPKT TP. HCM. -Phan Thị Hà. (2011).Xây dựng ngân hàng câu hỏi trắc nghiệm môn công nghệ 12 tại trường Trung học phổ thông Nguyễn Đình Chiểu Tỉnh Bình Dương. Luận văn thạc sĩ Lý luận và phương pháp dạy kỹ thuật trường Đại học SPKT TP.HCM 8.Giới hạn đề tài Vì thời gian hạn hẹp và một số điều kiện khách quan nên người nghiên cứu chỉ tập trung thực hiện đề tài trong giới hạn sau: HVTH: Nguyễn Phan Mai Khoa LLPP 18B Page 5