Tài liệu Vẽ kỹ thuật cơ khí tập 1 công ty honda việt nam

C«ng ty Honda ViÖt Nam Bé phËn kü thuËt VÏ kü thuËt c¬ khÝ TËp 1 - N¨m 2007 – (Tµi liÖu dïng ®Ó tham kh¶o trong vÏ kü thuËt - L−u hµnh néi bé) 1 Lêi nãi ®Çu B¶n vÏ kü thuËt lµ mét ph−îng tiÖn th«ng tin kü thuËt, nã lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó diÔn t¶ ý ®å cña ng−êi vÏ. Ngµy nay b¶n vÏ kü thuËt ®−îc dïng réng r·i trong tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. C¸c b¶n vÏ kü thuËt ®−îc thÓ hiÖn b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p biÓu diÔn khoa häc, chÝnh x¸c theo nh÷ng quy t¾c thèng nhÊt. §Ó ®¸p øng nhu cÇu häc tËp còng nh− nghiªn cøu vÒ vÏ kü thuËt th× cuèn ‘’ VÏ kü thuËt c¬ khÝ ‘’ ®−îc biªn so¹n nh»m môc ®Ých giíi thiÖu mét c¸ch s¬ qua vÒ vÏ kü thuËt vµ chÕ t¹o c¬ khÝ. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n chóng t«i ®· tham kh¶o mét sè tµi liÖu vÏ kü thuËt dïng trong chuyªn nghµnh cña ViÖt Nam vµ NhËt B¶n. Cuèn tµi liÖu ®−îc biªn so¹n lÇn ®Çu do ®ã kh«ng tr¸nh khái sai sãt trong qu¸ tr×nh viÕt. Chóng t«i rÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp tõ phÝa b¹n ®äc ®Ó cã c¬ së hoµn thiÖn cuèn tµi liÖu ngµy cµng chÝnh x¸c h¬n! Mäi ý kiÕn ®ãng gãp xin liªn hÖ: NguyÔn Hïng S¬n. NguyÔn H÷u LuyÕn – EG – HVN. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù ®ãng gãp ý kiÕn cña b¹n ®äc! 2 Môc lôc Ch−¬ng I C¸c kh¸I niÖm c¬ b¶n vÒ vÏ kü thuËt. 4 I.1 Tiªu chuÈn vÒ b¶n vÏ kü thuËt. 4 I.2 khæ giÊy cña b¶n vÏ kü thuËt. 4 I.3 khung b¶n vÏ vµ khung tªn. 5 I.4 tû lÖ cña b¶n vÏ kü thuËt. 6 I.5 C¸c nÐt vÏ ®−îc quy ®Þnh trong b¶n vÏ kü thuËt. 6 i.6 quy −íc viÕt ch÷ trªn b¶n vÏ. 9 i.7 quy −íc viÕt ch÷ sè trªn b¶n vÏ. 9 Ch−¬ng Ii kh¸I niÖm vÒ ph−¬ng ph¸p chiÕu. 10 Ii.1 h×nh chiÕu. 10 Ii.2 mét sè vÝ dô khi biÓu diÔn h×nh chiÕu. 16 Ch−¬ng III h×nh chiÕu trôc ®o. 20 Ch−¬ng Iv mét sè vÝ dô IV.1 mét sè vÝ dô vÒ h×nh chiÕu. 21 3 Ch−¬ng I c¸c kh¸I niÖm c¬ b¶n vÒ vÏ kü thuËt I.1 Tiªu chuÈn vÒ b¶n vÏ kü thuËt B¶n vÏ kü thuËt ®−îc thùc hiÖn b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p biÓu diÔn chÝnh x¸c, nã ®−îc thÓ hiÖn mét c¸ch ®óng ®¾n h×nh d¹ng, kÝch th−íc cña chi tiÕt vµ ®−îc vÏ theo nh÷ng quy t¾c ®· ®−îc quy ®Þnh thèng nhÊt trong nh÷ng tiªu chuÈn vÒ b¶n vÏ. Nh÷ng tiªu chuÈn nµy bao gåm tiªu chuÈn vÒ c¸ch tr×nh bµy b¶n vÏ, vÒ c¸c h×nh biÓu diÔn, vÒ c¸c ký hiÖu vµ c¸c quy −íc … cÇn thiÕt cho viÖc lËp b¶n vÏ kü thuËt. Nh÷ng tiªu chuÈn nµy thuéc mét hÖ thèng tµi liÖu thiÕt kÕ. Sau ®©y lµ c¸c tiªu chuÈn vÒ c¸ch tr×nh bµy b¶n vÏ kü thuËt: I.2 khæ giÊy cña b¶n vÏ kü thuËt Theo tiªu chuÈn th× khæ giÊy trªn b¶n vÏ kü thuËt ®−îc chia ra tõ khæ giÊy chÝnh lµ A0 cã kÝch th−íc 1189x841 víi diÖn tÝch lµ 1m2. C¸c khæ giÊy kh¸c ®−îc chia ra tõ khæ giÊy nµy. H×nh I-1. H×nh I - 1. KÝ hiÖu khæ b¶n vÏ 44 24 22 12 11 KÝch th−íc(mm) 1189*841 594*841 594*420 297*420 297*210 Ký hiÖu khæ giÊy A0 A1 A2 A3 A4 4 I.3 khung b¶n vÏ vµ khung tªn I.3.1 Khung b¶n vÏ. Khung b¶n vÏ ®−îc vÏ b»ng nÐt liÒn ®Ëm, kÎ c¸ch c¸c mÐp khæ giÊy 10mm ®èi víi b¶n vÏ A2, A3, A4 vµ lµ 20mm ®èi víi b¶n vÏ A0, A1. Khi cÇn ®ãng thµnh tËp b¶n vÏ th× c¹nh tr¸i cña khung b¶n vÏ ®−îc kÎ c¸ch mÐp tr¸i cña khæ giÊy mét kho¶ng b»ng 25mm. Cô thÓ ®−îc thÓ hiÖn ë h×nh vÏ sau: H×nh I-2. H×nh I - 2. KÝch cì khæ giÊy KÝch th−íc a KÝch th−íc b A0, A1 20 25 A2, A3, A4 10 25 I.3.2 Khung tªn. Khung tªn cã thÓ ®Æt theo c¹nh dµi hay c¹nh ng¾n cña b¶n vÏ vµ ®−îc ®Æt ë gãc bªn ph¶i phÝa d−íi cña b¶n vÏ. C¹nh dµi cña khung tªn x¸c ®Þnh h−íng ®−êng b»ng cña b¶n vÏ. Khung tªn cña mçi b¶n vÏ ph¶i ®Æt sao cho c¸c ch÷ ghi trong khung tªn cã ®Çu h−íng lªn trªn hay h−íng sang tr¸i ®èi víi b¶n vÏ ®ã. H×nh I - 3. 5 Khung tªn cã thÓ ®−îc dïng nh− h×nh vÏ trªn. Néi dung c¸c « trèng cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn nh− sau: ¤ sè 1 ghi tªn cña chi tiÕt trªn b¶n vÏ. ¤ sè 2 ghi vËt liÖu cña chi tiÕt sÏ dù ®Þnh chÕ t¹o. ¤ sè 3 ghi tû lÖ. ¤ sè 4 ghi ký hiÖu b¶n vÏ. ¤ sè 5 ghi tªn cña ng−êi vÏ. ¤ sè 6 ghi ngµy th¸ng vÏ. ¤ sè 7 ghi tªn cña ng−êi kiÓm tra. ¤ sè 8 ghi ngµy th¸ng kiÓm tra. ¤ sè 9 ghi bé phËn lµm viÖc. I.4 tû lÖ cña b¶n vÏ kü thuËt. Tû lÖ cña h×nh vÏ (b¶n vÏ) lµ tû sè ®o ®−îc trªn h×nh biÓu diÔn víi kÝch th−íc t−¬ng øng ®o ®−îc trªn vËt thÓ. Trong c¸c b¶n vÏ kü thuËt, tïy theo møc ®é phøc t¹p vµ ®é lín cña vËt thÓ ®−îc biÓu diÔn vµ tïy theo tÝnh chÊt cña mçi lo¹i b¶n vÏ mµ ®−îc chän theo c¸c tû lÖ sau: I.4.1 Tû lÖ thu nhá. 1:2 1:50 1:2.5 1:75 1:4 1:100 1:5 1:200 1:10 1:400 1:15 1:500 1:20 1:800 1:40 1:1000 4:1 5:1 10:1 20:1 40:1 50:1 I.4.2 Tû lÖ phãng to. 2:1 100:1 2.5:1 I.4.3 Tû lÖ nguyªn h×nh. Tû lÖ nguyªn h×nh lµ 1:1. I.5 C¸c nÐt vÏ ®−îc quy ®Þnh trong b¶n vÏ kü thuËt. Trªn b¶n vÏ kü thuËt c¸c h×nh biÓu diÔn cña vËt thÓ ®−îc t¹o thµnh bëi c¸c nÐt vÏ cã tÝnh chÊt kh¸c nhau. Tiªu chuÈn quy ®Þnh c¸c lo¹i nÐt vÏ, chiÒu réng cña nÐt vÏ vµ quy t¾c vÏ chóng trªn b¶n vÏ kü thuËt. I.5.1 Chiều rộng vµ c¸c ký hiÖu cña nÐt vÏ. ChiÒu réng cña c¸c nÐt vÏ trªn mét b¶n vÏ, tû sè chiÒu réng cña nÐt ®Ëm vµ nÐt m¶nh kh«ng ®−îc nhá h¬n 2:1. C¸c chiÒu réng cña nÐt vÏ cÇn chän sao cho phï hîp víi kÝch th−íc, lo¹i b¶n vÏ vµ c¨n cø vµo d·y kÝch th−íc sau: 0.18 ; 0.25 ; 0.35 ; 0.5 ; 0.7 ; 1 ; 1.4 ; 2 mm. 6 ChiÒu réng cña cïng mét nÐt trong cïng mét b¶n vÏ ph¶i ®−îc ®¶m b¶o kh«ng thay ®æi trªn c¸c h×nh kh¸c nhau cña chi tiÕt ®−îc vÏ theo cïng mét tû lÖ. NÐt vÏ Tªn gäi Sö dông trong b¶n vÏ -VÏ c¹nh thÊy, ®−êng bao thÊy. §−êng ren thÊy, ®−êng ®Ønh r¨ng thÊy trªn b¶n vÏ. NÐt liÒn ®Ëm. NÐt liÒn m¶nh. -VÏ giao tuyÕn t−ëng t−îng. -§−êng kÝch th−íc. -§−êng dÉn, ®−êng dãng kÝch th−íc. -Th©n mòi tªn chØ h−íng nh×n. -§−êng g¹ch khi c¾t chi tiÕt (vËt liÖu). -§−êng ch©n ren thÊy. NÐt ®øt ®Ëm. -VÏ ®−êng bao khuÊt, c¹nh khuÊt. NÐt l−în sãng. -VÏ ®−êng giíi h¹n h×nh c¾t hoÆc h×nh chiÕu khi kh«ng dïng ®−êng trôc lµm ®−êng giíi h¹n. NÐt chÊm m¶nh. g¹ch -VÏ ®−êng t©m, ®−êng trôc ®èi xøng -MÆt chia cña b¸nh r¨ng. -§−êng quü ®¹o. NÐt chÊm ®Ëm. g¹ch -VÏ chØ dÉn c¸c ®−êng hoÆc mÆt cÇn cã xö lý riªng nh− t«i thÊm bÒ mÆt ®Ó t¨ng cøng… NÐt g¹ch hai chÊm m¶nh. -VÏ ®−êng bao cña chi tiÕt l©n cËn. -§−êng träng t©m. -VÞ trÝ ®Çu, cuèi & trung gian cña chi tiÕt di ®éng. -§−êng bao cña chi tiÕt tr−íc khi h×nh thµnh. -Bé phËn cña chi tiÕt n»m ë phÝa tr−íc mÆt ph¼ng c¾t. B¶ng I - 4. Ký hiÖu c¸c nÐt vÏ. 7 Sau ®©y lµ mét vÝ dô vÒ c¸c nÐt vÏ trªn mét b¶n vÏ vËt thÓ. H×nh I - 5 Trªn h×nh I-5 lµ mét vÝ dô thÓ hiÖn c¸c ®−êng nÐt ®· ®−îc quy −íc trªn b¶n vÏ: • §−êng bao cña vËt thÓ thÊy, c¹nh thÊy th× ®−îc thÓ hiÖn b»ng nÐt liÒn ®Ëm lo¹i A. • §−êng dãng kÝch th−íc thÓ hiÖn b»ng nÐt liÒn m¶nh lo¹i B. • NÐt l−în sãng, thÓ hiÖn ®−êng giíi h¹n c¾t chi tiÕt. Khi kÝch th−íc cña chi tiÕt dµi qu¸ mµ ta kh«ng thÓ biÓu diÔn nã trªn cïng mét tû lÖ b¶n vÏ th× ta cã thÓ dïng nÐt l−în sãng nh− h×nh trªn ®Ó gi¶ ®Þnh c¾t bít chiÒu dµi chi tiÕt. NÐt lo¹i C. • §−êng bao khuÊt, c¹nh khuÊt ®−îc thÓ hiÖn b»ng nÐt ®øt ®Ëm lo¹i D. • §−êng t©m hay ®−êng trôc cña chi tiÕt th× ®−îc thÓ hiÖn b»ng nÐt chÊm g¹ch m¶nh lo¹i E. • MÆt ph¼ng c¾t thÓ hiÖn b»ng nÐt g¹ch chÊm m¶nh cã nÐt ®Ëm ë hai ®Çu. Lo¹i F. • Khi cÇn chØ dÉn c¸c ®−êng hoÆc mÆt cÇn cã xö lý riªng th× ta thÓ hiÖn b»ng nÐt g¹ch chÊm ®Ëm lo¹i G. 8 i.6 quy −íc viÕt ch÷ trªn b¶n vÏ. Ch÷ viÕt trªn b¶n vÏ kü thuËt ®−îc quy −íc theo b¶ng mÉu h×nh I–6. Cã c¸c khæ quy ®Þnh gäi theo chiÒu cao h ( milimÐt ) cña ch÷ in hoa nh− sau: 2.5 3.5 5 7 10 14…. C¸c h−íng dÉn viÕt ch÷ ®−îc tr×nh bÇy trong l−íi kÎ « bæ trî: H×nh I - 6. i.7 quy −íc viÕt ch÷ sè trªn b¶n vÏ. Ch÷ sè viÕt trªn b¶n vÏ ®−îc quy ®Þnh theo mÉu sau: H×nh I-7. H×nh I - 7. C¶ ch÷ vµ ch÷ sè ghi trªn b¶n vÏ ®Òu nghiªng mét gãc 75 o so víi ph−¬ng n»m ngang hay 15 o so víi ph−¬ng th¼ng ®øng. Chóng ®−îc thÓ hiÖn chi tiÕt trªn h×nh vÏ sau: H×nh I-8. H×nh I - 8. 9 Ch−¬ng Ii kh¸I niÖm vÒ ph−¬ng ph¸p chiÕu Ph−¬ng ph¸p h×nh chiÕu vu«ng gãc mµ chóng ta ®· biÕt lµ ph−¬ng ph¸p biÓu diÔn vËt thÓ dïng trong kü thuËt hiÖn nay. H×nh biÓu diÔn cña vËt thÓ gåm cã h×nh chiÕu, h×nh c¾t, mÆt c¾t, h×nh trÝch… Ii.1 h×nh chiÕu H×nh chiÕu lµ h×nh biÓu diÔn c¸c phÇn thÊy cña vËt thÓ ®èi víi ng−êi quan s¸t. Cho phÐp thÓ hiÖn c¸c phÇn khuÊt cña vËt thÓ b»ng nÐt ®øt ®Ó gi¶m sè l−îng h×nh biÓu diÔn. H×nh chiÕu cña vËt thÓ gåm cã: H×nh chiÕu c¬ b¶n, h×nh chiÕu phô vµ h×nh chiÕu riªng phÇn. H×nh II - 1. 10 II.1.1 Gãc chiÕu. H×nh II - 2. C¸c n−íc thuéc khu vùc ch©u Mü sö dông ph−¬ng ph¸p chiÕu vµ c¸ch bè trÝ c¸c h×nh chiÕu theo gãc t− thø ba, hay cßn gäi lµ ph−¬ng ph¸p ch©u Mü. Ph−¬ng ph¸p nµy còng chÝnh lµ ph−¬ng ph¸p mµ ng−êi NhËt th−êng sö dông. Theo ph−¬ng ph¸p nµy th× mÆt ph¼ng h×nh chiÕu ®−îc ®Æt gi÷a ng−êi quan s¸t vµ vËt thÓ biÓu diÔn. Do ®ã trong b¶n vÏ kü thuËt hä th−êng dïng ký hiÖu nh− h×nh II-3 ®Ó thÓ hiÖn dÊu ®Æc tr−ng cho ph−¬ng ph¸p chiÕu nµy. H×nh II - 3. Ghi chó: N−íc ta dïng ph−¬ng ph¸p gãc t− thø nhÊt hay cßn gäi lµ ph−¬ng ph¸p ch©u ©u. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc nhiÒu n−íc ch©u ©u vµ thÕ giíi sö dông. Theo ph−¬ng ph¸p nµy th× kh«ng cÇn dïng dÊu ®Æc tr−ng ®Ó ký hiÖu trong b¶n vÏ kü thuËt. 11 II.1.2 H×nh chiÕu c¬ b¶n. H×nh II - 4. Quy ®Þnh s¸u mÆt cña h×nh hép ch÷ nhËt ®−îc dïng lµm s¸u mÆt ph¼ng h×nh chiÕu c¬ b¶n. MÆt ph¼ng h×nh chiÕu ®−îc ®Æt gi÷a ng−êi quan s¸t vµ vËt thÓ biÓu diÔn. Sau khi chiÕu vËt thÓ lªn c¸c mÆt cña h×nh hép, c¸c mÆt ph¼ng ®ã sÏ ®−îc tr¶i ra cho trïng víi mÆt ph¼ng b¶n vÏ nh− h×nh II-4. MÆt sè 6 cã thÓ ®Æt c¹nh mÆt 4. H×nh chiÕu trªn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu c¬ b¶n gäi lµ h×nh chiÕu c¬ b¶n. S¸u h×nh chiÕu c¬ b¶n nhËn ®−îc trªn s¸u mÆt ph¼ng h×nh chiÕu c¬ b¶n cã tªn gäi nh− sau vµ ®−îc bè trÝ nh− h×nh vÏ trªn. 1) H×nh chiÕu tõ tr−íc. 2) H×nh chiÕu tõ trªn. 3) H×nh chiÕu tõ tr¸i. 4) H×nh chiÕu tõ ph¶i. 5) H×nh chiÕu tõ d−íi. 6) H×nh chiÕu tõ sau. H×nh chiÕu tõ tr−íc hay cßn gäi lµ h×nh chiÕu chÝnh. VËt thÓ ph¶i ®Æt sao cho h×nh chiÕu nµy diÔn t¶ ®−îc nhiÒu nhÊt c¸c ®Æc tr−ng vÒ h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña nã. H×nh II - 5. 12 * NÕu chiÕu theo gãc phÇn t− thø ba th× b¹n ®äc cã thÓ h×nh dung ®−îc c¸ch bè trÝ c¸c h×nh chiÕu vµ vÞ trÝ c¸c h×nh chiÕu nh− sau: H×nh II-6. H×nh II - 6. 13 * NÕu chiÕu theo gãc phÇn t− thø nhÊt th× b¹n ®äc cã thÓ h×nh dung ®−îc c¸ch bè trÝ c¸c h×nh chiÕu vµ vÞ trÝ c¸c h×nh chiÕu nh− sau: H×nh II-7. H×nh II - 7. 14 II.1.3 H×nh chiÕu thø 3 Yªu cÇu vÏ h×nh chiÕu thø 3 tõ hai h×nh chiÕu ®· cho cña vËt thÓ nh»m t¨ng c−êng n¨ng lùc ®äc b¶n vÏ cña ng−êi häc. ViÖc nµy ®−îc thùc hiÖn theo tõng b−íc sau: a/ Tõ hai h×nh chiÕu ®· cho h×nh dung ra vËt thÓ, tèt nhÊt lµ v¹ch ra ®−îc h×nh chiÕu trôc ®o cña vËt thÓ. b/ C¨n cø vµo h×nh ¶nh cña vËt thÓ, vÏ nh¸p ra h×nh chiÕu thø 3. Chó ý vÏ ®óng c¸c giao tuyÕn trªn ®ã. c/ Dùng h×nh chiÕu thø 3 ë ®óng vÞ trÝ cña nã ®èi víi hai h×nh chiÕu ®· cho. Chó ý c¸c kÝch th−íc chiÒu cao vµ chiÒu réng cña cña h×nh chiÕu c¹nh ®−îc ®o tõ h×nh chiÕu ®øng vµ tõ h×nh chiÕu b»ng. 15 Ii.2 Mét sè vÝ dô khi biÓu diÔn h×nh chiÕu A/ Cã khèi vËt thÓ nh− h×nh II-8. NÕu nh− ta ®Æt vËt thÓ theo hai h−íng nh×n thÊy g©n trî lùc vµ kh«ng nh×n thÊy g©n trî lùc th× khi biÓu diÔn h×nh chiÕu ta ®−îc kÕt qu¶ nh− hai h×nh II-9 vµ II-10. H×nh II - 8. H×nh II - 9. H×nh II - 10. B/ Gi¶ thiÕt ta cã mét vËt thÓ nh− h×nh II-11. H×nh II - 11. H×nh II - 12. VËt thÓ ë ®©y lµ 3 khèi trô trßn xoay xÕp chång lªn nhau vµ cã chung ®−êng t©m. KÝch th−íc ghi lµ ø ®Ó thÓ hiÖn ®ã lµ khèi trô trßn xoay. H×nh II-12. C/ Gi¶ thiÕt ta cã khèi vËt thÓ nh− h×nh II-13. VËt thÓ lµ c¸c khèi lËp ph−¬ng xÕp chång lªn nhau. KÝch th−íc ghi lµ 60 ®Ó biÓu diÔn cho khèi vu«ng. H×nh II-14. 16 H×nh II - 13. H×nh II - 14. D/ Gi¶ thiÕt cã khèi vËt thÓ nh− h×nh II-15. §èi víi chi tiÕt d¹ng nµy, khi biÓu diÔn h×nh chiÕu ta cã thÓ biÓu diÔn nh− H×nh II-16. H×nh II - 15. H×nh II - 16. E/ §èi víi chi tiÕt cã d¹ng khoÐt lâm h×nh cÇu nh− h×nh II-17,19 ta cã thÓ biÓu diÔn nh− h×nh I-18, 20. H×nh II - 17. H×nh II - 18. H×nh II - 19. H×nh II - 20. F/ §èi víi chi tiÕt ®−îc v¸t gãc nh− h×nh II-21 ta cã thÓ biÓu diÔn nh− h×nh II-22. H×nh II - 21. H×nh II - 22. 17 G/ §èi víi chi tiÕt d¹ng tÊm nh− h×nh II-23 th× khi biÓu diÔn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu ta cã thÓ biÓu diÔn nh− h×nh II-24. ChiÒu dÇy cña chi tiÕt ®−îc ký hiÖu b»ng ch÷ t (thickness). Con sè sau ch÷ t thÓ hiÖn bÒ dÇy cña chi tiÕt. H×nh II - 23. H×nh II - 24. I/ §èi víi chi tiÕt cã d¹ng nh− h×nh II-25 th× khi biÓu diÔn mÆt ph¼ng h×nh chiÕu b»ng ta thÊy ®−êng thÊy vµ ®−êng khuÊt trïng nhau. Khi vÏ th× ta biÓu diÔn ®−êng thÊy. H×nh II-26. H×nh II - 25. H×nh II - 26. B¹n ®äc cã thÓ ph©n tÝch mét sè vÝ dô sau: H×nh II - 27. H×nh II - 28. H×nh II - 29. H×nh II - 30. 18 H×nh II - 31. H×nh II - 32. H×nh II - 33. H×nh II - 34. 19 Ch−¬ng III h×nh chiÕu trôc ®o C¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc thÓ hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c h×nh d¹ng vµ kÝch th−íc cña vËt thÓ ®−îc biÓu diÔn, do ®ã trong kü thuËt ph−¬ng ph¸p c¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc ®−îc lÊy lµm ph−¬ng ph¸p biÓu diÔn chÝnh. Mçi h×nh chiÕu vu«ng gãc th−êng chØ thÓ hiÖn ®−îc hai chiÒu cña vËt thÓ, nªn h×nh vÏ thiÕu tÝnh lËp thÓ, lµm cho ng−êi ®äc khã h×nh dung h×nh d¹ng cña vËt thÓ. §Ó kh¾c phôc nh−îc ®iÓm ®ã cña ph−¬ng ph¸p c¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc, ng−êi ta dïng ph−¬ng ph¸p h×nh chiÕu trôc ®o ®Ó bæ xung. H×nh chiÕu trôc ®o thÓ hiÖn ®−îc 3 chiÒu cña vËt thÓ, nªn h×nh vÏ cã tÝnh lËp thÓ lµm cho ng−êi ®äc dÔ h×nh dung ®−îc chi tiÕt. Th−êng th−êng trªn c¸c b¶n vÏ phøc t¹p ngoµi c¸c h×nh chiÕu vu«ng gãc th× ng−êi ta cßn vÏ thªm h×nh chiÕu trôc ®o cña vËt thÓ ®ã. H×nh chiÕu trôc ®o cßn ®−îc sö dông ®Ó vÏ ph¸c trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ chÕ t¹o chi tiÕt. * C¨n cø theo ph−¬ng ph¸p chiÕu th× cã thÓ chia ra lµm hai lo¹i: - H×nh chiÕu trôc ®o vu«ng gãc: Ph−¬ng chiÕu vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng h×nh chiÕu. - H×nh chiÕu trôc ®o xiªn gãc: Ph−¬ng chiÕu kh«ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng h×nh chiÕu. * C¨n cø theo hÖ sè biÕn d¹ng chia ra: - H×nh chiÕu trôc ®o ®Òu: Ba hÖ sè biÕn d¹ng theo 3 trôc ®o b»ng nhau. - H×nh chiÕu trôc ®o c©n: Hai trong 3 hÖ sè biÕn d¹ng theo 3 trôc ®o b»ng nhau. - H×nh chiÕu trôc ®o lÖch: Ba hÖ sè biÕn d¹ng theo 3 trôc ®o tõng ®«i mét kh«ng b»ng nhau. H×nh III - 1 Vu«ng gãc ®Òu. H×nh III - 2 Xiªn gãc. 20