Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
Lêi c¶m ¬n!
Trong qu¸ tr×nh lµm ®Ò tµi khãa luËn tèt nghiÖp, sinh viªn ®· nhËn ®-îc
sù gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn cña c¸c thµy c« trong vµ ngoµi khoa V¨n Hãa
Du LÞch - Tr-êng ®¹i häc D©n LËp H¶i Phßng.
Em xin ®-îc göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh ®Õn c¸c thµy c«! §Æc biÖt, ®-îc
göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn Thµy Lª Thanh Tïng, ng-êi ®· gióp sinh viªn hoµn
thµnh ®Ò tµi nµy.
Em xin bµy tá lêi c¶m ¬n s©u s¾c!
H¶i Phßng, ngµy 17 th¸ng 6 n¨m 2009
Sinh Viªn:
TrÇn ThÞ Thu DiÔn.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-1-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
Môc lôc
1. LÝ do chän ®Ò tµi ................................................................................................ 1
2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña ®Ò tµi ....................................................................... 2
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu...................................................................... 3
4. Nh÷ng quan ®iÓm vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ................................................. 4
5. Bè côc cña khãa luËn ......................................................................................... 4
Ch-¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ v¨n hãa lµng nghÒ truyÒn thèng vµ du lÞch lµng
nghÒ truyÒn thèng
1.1.
C¬ së lÝ luËn cña ®Ò tµi ................................................................................ 5
1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm lµng nghÒ truyÒn thèng ......................................... 5
1.1.1.1. Mét sè kh¸i niÖm ...................................................................................... 5
1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña lµng nghÒ truyÒn thèng ...................................................... 7
1.1.1.3. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng ........................ 7
1.1.2. Vai trß cña lµng nghÒ truyÒn thèng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ................. 8
1.2.
V¨n hãa lµng nghÒ vµ lµng nghÒ truyÒn thèng.......................................... 9
1.2.1. Lµng nghÒ vµ v¨n hãa lµng nghÒ ............................................................... 9
1.2.2. Lµng nghÒ truyÒn thèng .......................................................................... 11
1.3.
Du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng ............................................................... 12
1.4.
Vai trß cña du lÞch trong ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng............. 13
1.5.
Vai trß cña lµng nghÒ truyÒn thèng trong ph¸t triÓn du lÞch ................... 14
1.6.
§¸nh gi¸ tæng hîp c¸c tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ........................................... 15
1.6.1. C¸c chØ tiªu chung ®¸nh gi¸ c¸c ®iÓm du lÞch......................................... 15
1.6.1.1. §é hÊp dÉn.............................................................................................. 15
1.6.1.2. Thêi gian ho¹t ®éng du lÞch.................................................................... 15
1.6.1.3. Møc ®é ph¸ huû c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹i.......................................... 16
1.6.1.4. VÞ trÝ cña ®iÓm du lÞch ............................................................................ 16
1.6.1.5. C¬ së h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch ......................................... 17
1.6.1.6. HiÖu qu¶ kinh tÕ du lÞch ......................................................................... 17
1.6.2. Thang ®iÓm ®¸nh gi¸ ................................................................................. 18
1.7. TiÓu kÕt ......................................................................................................... 20
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-2-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
Ch-¬ng 2: TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh H¶i
D-¬ng.
2.1. Tæng qu¸t vÒ tØnh H¶i D-¬ng ....................................................................... 21
2.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý ................................................................................................ 21
2.1.2. LÞch sö h×nh thµnh ..................................................................................... 22
2.1.3. D©n sè vµ nguån nh©n lùc ......................................................................... 23
2.2. TiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh ................. 28
2.2.1. Lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh h¶i D-¬ng ................................................... 28
2.2.1.1. Giíi thiÖu c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh H¶i D-¬ng ......................... 28
2.2.2. TiÒm n¨ng thùc tr¹ng ph¸t triÓn ................................................................ 31
2.2.2.1. Lµng gèm Chu §Ëu ................................................................................ 31
2.2.2.2. Lµng ch¹m kh¾c gç §«ng Giao .............................................................. 36
2.2.2.3. Lµng thªu ren Xu©n NÎo ........................................................................ 41
2.2.2.4. Lµng nghÒ b¸nh gai Ninh Giang ............................................................ 46
2.2.2.5. Lµng nghÒ b¸nh ®Ëu xanh H¶i D-¬ng .................................................... 52
2.3. KÕt qña viÖc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm du lÞch lµng nghÒ ................... 56
2.3.1. §é hÊp dÉn................................................................................................. 56
2.3.2. Thêi gian ho¹t ®éng du lÞch....................................................................... 59
2.3.3. VÞ trÝ ®Þa lý cña ®iÓm du lÞch ..................................................................... 60
2.3.4. C¬ së h¹ tÇng vËt chÊt kü thuËt.................................................................. 61
2.3.5. ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ ........................................................................... 62
2.3.6. Søc chøa kh¸ch du lÞch .............................................................................. 62
2.3.7. Møc ®é ph¸ huû cña c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹i ®iÓm du lÞch ................. 63
2.4. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh H¶i D-¬ng .................... 64
2.5. TiÓu kÕt ......................................................................................................... 73
Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i
D-¬ng.
3.1. Môc tiªu vµ ®Þnh h-íng ph¸t triÓn. .............................................................. 74
3.1.1. §Þnh h-íng ph¸t triÓn ................................................................................ 74
3.1.2. Môc tiªu ph¸t triÓn .................................................................................... 74
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-3-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
3.2. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i D-¬ng ........... 75
3.2.1. §Èy m¹nh c«ng t¸c b¶o tån lµng nghÒ truyÒn thèng ................................. 75
3.2.2. TËp trung ®Çu t- x©y dùng vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ vµ .............................. 77
3.2.2.1. §Çu t- vèn thóc ®Èy ho¹t ®éng du lÞch ph¸t triÓn. ................................. 77
3.2.2.2. §Çu t- vèn ®Ó x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp............................................. 78
3.2.3. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ®a d¹ng hãa s¶n phÈm du lÞch.. ................................ 78
3.2.4. T¨ng c-êng ho¹t ®éng qu¶ng b¸, qu¶ng c¸o cho du lÞch .......................... 80
3.2.5. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i c¸c lµng nghÒ. ............................ 81
3.2.6. Gi¶i ph¸p vÒ t«n t¹o tµi nguyªn theo quan ®iÓm ph¸t triÓn.. ..................... 82
3.3. TiÓu kÕt. ........................................................................................................ 83
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ ........................................................................................ 84
Tµi liÖu tham kh¶o............................................................................................. 87
Lêi më ®Çu
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-4-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
1. Lý do chän ®Ò tµi
H¶i D-¬ng víi vÞ trÝ tiÕp gi¸p thñ ®«, ngay tõ xa x-a m¶nh ®Êt nµy ®· cã
nh÷ng yÕu tè ¶nh h-ëng tÝch cùc cña v¨n hãa Th¨ng Long, héi tô trong m×nh mét
®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn phong phó. H¶i D-¬ng x-a kia lµ mét vïng ®Êt
thuÇn n«ng - truyÒn thèng cña v¨n hãa x-a lµ mét n-íc n«ng nghiÖp, mang tÝnh
thêi vô cao, ng-êi n«ng d©n chØ vÊt v¶ vµo nh÷ng dÞp mïa cßn thêi gian r¶nh rçi
ng-êi ta cã thÓ lµm nh÷ng viÖc kh¸c. Ng-êi n«ng d©n ViÖt Nam víi b¶n tÝnh cÇn
cï s¸ng t¹o ®· lµm ra nh÷ng s¶n phÈm thñ c«ng ®Ó phôc vô cho cuéc sèng hµng
ngµy cña hä, kh«ng nh÷ng vËy c¸c s¶n phÈm nµy cßn rÊt sinh ®éng vµ tinh x¶o,
mang tÝnh thÈm mÜ cao mµ nã cßn ®-îc ®em b¸n trªn thÞ tr-êng.
Sù ph¸t triÓn cña x· héi kh«ng ngõng t¨ng, nhu cÇu cña con ng-êi n¶y sinh
ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm thñ c«ng dÇn cã c¬ héi ®-îc khai th¸c vµ ph¸t triÓn.
ChÝnh v× vËy thu nhËp tõ s¶n phÈm thñ c«ng lµ kh«ng nhá, thËm chÝ kh«ng thÊp
h¬n nghÒ trång lóa v× vËy mµ h×nh thµnh lªn c¸c lµng nghÒ tõ mét bé phËn n«ng
d©n cã tay nghÒ. Do vËy cã thÓ coi lµng nghÒ truyÒn thèng lµ ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña
n«ng th«n ViÖt Nam.
Vïng §ång B»ng Ch©u Thæ S«ng Hång lµ c¸i n«i tËp trung héi tô nhiÒu
lµng nghÒ truyÒn thèng: Hµ T©y, Hµ Néi, B¾c Ninh, Th¸i B×nh vµ H¶i D-¬ng còng
lµ tØnh cã nhiÒu lµng nghÒ truyÒn thèng. Theo nguån tµi liÖu lÞch sö, trªn m¶nh ®Êt
nµy ®· tõng tån t¹i vµ ph¸t triÓn h¬n 100 lµng nghÒ truyÒn thèng kh¸c nhau, sau ®ã
v× nhiÒu lÝ do nh-: chiÕn tranh, thiªn tai, sù c¹nh tranh, thay ®æi vÒ thÞ tr-êng nªn
nhiÒu lµng nghÒ bÞ mai mét, thÊt truyÒn. HiÖn nay chØ cßn 36 lµng nghÒ, trong ®ã cã
kho¶ng 10 lµng nghÒ truyÒn thèng cßn ho¹t ®éng s«i næi, víi nhiÒu s¶n phÈm thñ
c«ng ®éc ®¸o thiÕt thùc lu«n ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cao cho ng-êi lao ®éng. Vµ ®iÒu
®Æc biÖt quan träng cã ý nghÜa lµ nh÷ng s¶n phÈm thñ c«ng ®-îc lµm tõ chÝnh bµn
tay cña ng-êi n«ng d©n ViÖt Nam nªn cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi kh¸ch du lÞch.
H¶i D-¬ng lµ tØnh n»m gÇn trung t©m §ång B»ng B¾c Bé: Hµ Néi, H¶i
Phßng, Qu¶ng Ninh. Ngoµi nh÷ng thÕ m¹nh vÒ c¶nh quan thiªn nhiªn, nh÷ng nÐt
v¨n hãa ®éc ®¸o, ®Æc s¾c phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch th× lµng nghÒ truyÒn thèng
còng lµ mét thÕ m¹nh cña tØnh.
Trong nh÷ng n¨m qua du lÞch lµng nghÒ ®ù¬c chó träng ph¸t triÓn vµ kh«ng
n»m ngoµi xu h-íng vµ h-ëng øng ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn du lÞch cña
c¶ n-íc, du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i D-¬ng b¾t ®Çu manh nha. C¸c ch-¬ng
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-5-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
tr×nh du lÞch tíi th¨m c¸c lµng nghÒ lu«n lµ nh÷ng ch-¬ng tr×nh hÊp dÉn ®èi víi du
kh¸ch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch quèc tÕ. Tham gia c¸c ch-¬ng tr×nh du lÞch lµng nghÒ, du
kh¸ch cã thÓ tËn m¾t nh×n thÊy s¶n phÈm ®-îc lµm ra thÕ nh- thÕ nµo, chøng kiÕn
bµn tay khÐo lÐo cña ng-êi thî h¬n n÷a ®-îc t×m hiÓu v¨n hãa truyÒn thèng cña
®Êt n-íc con ng-êi ViÖt Nam qua gãc nh×n v¨n hãa lµng nghÒ. ChÝnh v× lÏ ®ã, tØnh
H¶i D-¬ng vµ c¸c c«ng ty du lÞch ®· cã nh÷ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®-a h×nh ¶nh du
lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng tíi kh¸ch du lÞch nh- tæ chøc c¸c ch-¬ng tr×nh giao
l-u t×m hiÓu “vÒ víi lµng gèm Chu §Ëu”, “c«ng nhËn lµng ch¹m kh¾c gç §«ng
Giao” lµ lµng nghÒ truyÒn thèng tiªu biÓu cña tØnh, vÒ víi khu du lÞch sinh th¸i
®éng KÝnh Chñ - lµng nghÒ ch¹m kh¾c ®¸ KÝnh Chñ; “th-ëng thøc trµ cïng b¸nh
®Ëu xanh, b¸nh gai H¶i D-¬ng” vµ x©y dùng nhiÒu dù ¸n ph¸t triÓn du lÞch lµng
nghÒ truyÒn thèng.
Trªn c¬ së t×m hiÓu vµ thÊy ®-îc nh÷ng tiÒm n¨ng mµ c¸c lµng nghÒ mang
l¹i nªn tØnh H¶i D-¬ng ®· cã kÕ ho¹ch kh«i phôc c¸c lµng nghÒ chÝnh v× vËy mµ
ng-êi viÕt ®· lùa chän ®Ò tµi khãa luËn: “V¨n hãa lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh
H¶i D-¬ng - tiÒm n¨ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch” nh»m giíi thiÖu mét sè
lµng nghÒ tiªu biÓu, ph¶n ¸nh thùc tr¹ng ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch
®ång thêi ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng cña
tØnh trong thêi gian tíi.
2. Môc ®Ých vµ nhiÖn vô cña ®Ò tµi
- Môc ®Ých cña ®Ò tµi mµ ng-êi viÕt nghiªn cøu lµ th«ng qua viÖc t×m hiÓu
vÒ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, nh÷ng gi¸ trÞ vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch t¹i c¸c
lµng nghÒ ®Ó t¹o ra nh÷ng ®Þa chØ du lÞch lµng nghÒ ®¸ng tin cËy cho du kh¸ch
trong vµ ngoµi n-íc.
§Ò tµi tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vai trß cña lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng; thùc
tr¹ng ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng hiÖn nay; h¬n n÷a ng-êi viÕt còng mong
muèn t×m ra gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña du lÞch lµng nghÒ truyÒn
thèng cña ®Þa ph-¬ng trong t-¬ng lai.
- NhiÖm vô cña ®Ò tµi: tæng quan nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng vµ
du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng; chän lùa c¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tµi nguyªn du
lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i D-¬ng; trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ tiÒm
n¨ng vµ ®-a ra mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i
D-¬ng trong giai ®o¹n tiÕp sau ®ã.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-6-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
- §èi t-îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ gi¸ trÞ cña c¸c lµng nghÒ, v¨n hãa lµng
nghÒ, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch, thùc tr¹ng ho¹t ®éng du lÞch vµ nh÷ng ®Þnh
h-íng, gi¶i ph¸p ph¸t triÓn, ®-a ho¹t ®éng du lÞch vµo c¸c lµng nghÒ.
- Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng trong 5 lµng nghÒ
truyÒn thèng tiªu biÓu ®· vµ ®ang ®-a vµo khai th¸c trong du lÞch lµ:
1. Lµng nghÒ truyÒn thèng gèm Chu §Ëu.
2. Lµng nghÒ truyÒn thèng gç §«ng Giao.
3. Lµng nghÒ truyÒn thèng thªu ren Xu©n NÎo.
4. Lµng nghÒ truyÒn thèng lµm b¸nh gai Ninh Giang.
5. Lµng nghÒ truyÒn thèng lµm b¸nh ®Ëu xanh H¶i D-¬ng
4. Nh÷ng quan ®iÓm vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, ®Ò tµi khãa luËn sö dông c¸c quan ®iÓm vµ
ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu sau:
+ Quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng.
+ Quan ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng.
+ Ph-¬ng ph¸p kh¶o s¸t, ®iÒu tra thùc ®Þa.
+ Ph-¬ng ph¸p tæng hîp, so s¸nh, thèng kª.
+ Ph-¬ng ph¸p b¶n ®å, biÓu ®å.
5. Bè côc cña khãa luËn
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, tµi liÖu tham kh¶o, phô lôc, kho¸ luËn chia
lµm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng 1: C¬ së lÝ luËn vÒ v¨n hãa lµng nghÒ truyÒn thèng vµ du lÞch lµng
nghÒ truyÒn thèng.
Ch-¬ng 2: TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng tØnh H¶i
D-¬ng.
Ch-¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng
H¶i D-¬ng.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-7-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
Ch-¬ng 1: Cë Së Lý LUËN VÒ V¨N HO¸ LµNG NGHÒ
TRUYÒN THèNG Vµ DU LÞCH LµNG NGHÒ
TRUYÒN THèNG
1.1. C¬ së lÝ luËn cña ®Ò tµi
HiÖn nay, ngay tõ trung -¬ng ch-a cã quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ viÖc ®¸nh gi¸,
x¸c ®Þnh c¸c lµng nghÒ ë tõng vïng, ®Þa ph-¬ng vµ nh÷ng ®ît nghiªn cøu kh¸c
nhau th-êng ®-a ra nh÷ng tiªu chÝ kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh vÒ tiªu chuÈn cña c¸c
lµng nghÒ. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, lµng nghÒ truyÒn thèng H¶i D-¬ng ®Ò cËp
®Õn n¨m trªn tæng sè m-êi lµng nghÒ truyÒn thèng tiªu biÓu cña TØnh.
1.1.1. kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm lµng nghÒ truyÒn thèng
1.1.1.1. Mét sè kh¸i niÖm
+ Tæ chøc: lµ viÖc lµm cho mét vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi nµo ®ã trë thµnh mét
chØnh thÓ cã mét cÊu t¹o, mét cÊu tróc vµ cã nh÷ng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh, lµ viÖc
lµm cho vÊn ®Ò quan t©m trë nªn cã nÒ nÕp ®Ó tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng nµo ®ã cã
hiÖu qu¶ nhÊt.
+ S¶n xuÊt kinh doanh: lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån lùc ®Çu t- vµo lao
®éng, vèn, trang thiÕt bÞ... ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm hµng hãa ®¸p øng nhu cÇu cña
con ng-êi nh»m môc tiªu sinh lêi vµ nh÷ng môc tiªu kh¸c.
+ Lµng nghÒ: khi mét lµng nghÒ nµo ®ã ë n«ng th«n cã mét hay nhiÒu lµng
nghÒ thñ c«ng ®-îc t¸ch khái n«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp th× ®ã lµ
lµng nghÒ. Lµng nghÒ truyÒn thèng còng lµ ®¬n vÞ d©n c- cïng s¶n xuÊt nh÷ng mÆt
hµng cã tõ l©u ®êi, nh÷ng s¶n phÈm nµy cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng ®Æc tr-ng cho
vïng vµ con ng-êi ë ®ã.
A
C
B
A: lµng nghÒ n«ng th«n.
B: lµng nghÒ tiÓu thñ c«ng cæ truyÒn.
C: lµng nghÒ truyÒn thèng.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-8-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
+ NghÖ nh©n: lµ nh÷ng ng-êi cã tay nghÒ cao tréi, ®-îc lao ®éng lµnh nghÒ
tÝn nhiÖm, suy t«n vµ ®-îc nhµ n-íc c«ng nhËn.
+ Lao ®éng lµnh nghÒ: Lµ nh÷ng lao ®éng ®· th«ng th¹o c«ng viÖc, cã
kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt, cã thÓ ®ang lµm thî c¶, h-íng dÉn kÜ thuËt cho mäi
ng-êi. Lao ®éng lµnh nghÒ ®èi lËp víi lao ®éng kh«ng lµnh nghÒ.
+ Lµng nghÒ:
Lµ lµng (th«n, Êp) ë n«ng th«n cã ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ph¸t triÓn
tíi møc trë thµnh nguån sèng chÝnh hoÆc nguån thu nhËp quan träng cña ng-êi
d©n trong lµng. VÒ mÆt ®Þnh l-îng lµng nghÒ lµ lµng cã tõ 35 - 40% sè hé trë nªn
cã tham gia ho¹t ®éng ngµnh nghÒ vµ cã thÓ sinh sèng b»ng chÝnh nguån thu nhËp
tõ ngµnh nghÒ (thu nhËp ngµnh nghÒ chiÕm trªn 50% thu nhËp cña c¸c hé) vµ gi¸
trÞ s¶n l-îng chiÕm 50% gi¸ trÞ s¶n l-îng cña ®Þa ph-¬ng.
+ Lµng nghÒ truyÒn thèng:
Bao gåm nh÷ng nghÒ thñ c«ng nghiÖp cã tõ tr-íc thêi Ph¸p thuéc cßn tån
t¹i ®Õn nay (tõ khi h×nh thµnh ®Õn nay kho¶ng 100 n¨m trë lªn), kÓ c¶ nh÷ng nghÒ
®-îc c¶i tiÕn hoÆc sö dông m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó hç trî s¶n xuÊt nh-ng vÉn tu©n
thñ nh÷ng c«ng nghÖ truyÒn thèng. Lµ lµng nghÒ (®¹t ®-îc nh÷ng tiªu chÝ nhtrªn) ®· h×nh thµnh tõ l©u ®êi (100 n¨m trë lªn), s¶n phÈm cã tÝnh c¸ch riªng biÖt
®-îc nhiÒu n¬i biÕt ®Õn. CÇn chó ý, cã nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng l©u ®êi, næi
tiÕng nh-ng nay vÉn ph¸t triÓn cÇm chõng, kh«ng æn ®Þnh gÆp nhiÒu khã kh¨n,
thËm chÝ cã nh÷ng lµng nghÒ ®· vµ ®ang mai mét, nªn ®èi víi nh÷ng lµng nghÒ ®·
tõng cã 50 hé hoÆc 1/3 tæng sè hé hay lao ®éng cïng lµm mét nghÒ truyÒn thèng
còng ®îc gäi lµ “lµng nghÒ truyÒn thèng”.
+ Lµng nghÒ míi:
Lµ nh÷ng lµng nghÒ míi ®-îc h×nh thµnh do ph¸t triÓn tõ nh÷ng lµng nghÒ
truyÒn thèng hoÆc tiÕp thu nh÷ng nghÒ míi vµ ®¹t ®-îc nh÷ng tiªu chÝ trªn.
Tõ kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña lµng nghÒ nãi trªn ta cã thÓ thÊy sù ph¸t triÓn
cña kinh tÕ nghÒ gi¶i quyÕt ®-îc mét phÇn lín c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra víi c«ng cuéc
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n nh-: t¹o c¬ héi viÖc lµm
gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®éi ngò lao ®éng n«ng th«n, gi¶m hiÖn t-îng di d©n ra thµnh
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
-9-
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
thÞ, ®a d¹ng s¶n phÈm x· héi n«ng th«n, t¨ng thu nhËp n©ng cao ®êi sèng, d©n trÝ
ng-êi d©n, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®-a tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ sö dông c¬, ®iÖn
khÝ hãa vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao c¬ së h¹ tÇng, gi¶m c¸c hiÖn
t-îng tÖ n¹n trong x· héi, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh an ninh n«ng th«n… vµ
®iÓm quan träng n÷a lµ duy tr× c¸c s¶n phÈm cña lµng nghÒ thñ c«ng, duy tr× vµ gi÷
g×n nÐt truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc ®· ®-îc bao thÕ hÖ ng-êi ViÖt Nam ta hun
®óc lªn.
1.1.1.2. §Æc ®iÓm cña lµng nghÒ truyÒn thèng
Tuy cã nhiÒu lo¹i lµng nghÒ truyÒn thèng kh¸c nhau, nh-ng chóng ®Òu cã
mét sè ®Æc ®iÓm chung sau ®©y:
- Sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng lu«n g¾n liÒn víi
lµng nghÒ n«ng th«n.
- C¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ra ®êi c¸ch ®©y nhiÒu thÕ hÖ vµ nghÒ mang tÝch
chÊt “gia truyÒn”.
- Th-êng g¾n liÒn víi n«ng nghiÖp, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp nªn hÇu hÕt c¸c
lµng nghÒ cã vèn ®Çu t- thÊp.
- Mét sè lo¹i s¶n phÈm cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng mang tÝnh chÊt nghÖ
thuËt cao, ®ã lµ sù kÕt tinh v¨n hãa l©u ®êi cña cho «ng ta.
1.1.1.3. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña lµng nghÒ truyÒn thèng
SÏ cã nhiÒu lµng nghÒ cïng tån t¹i ë nhiÒu vïng kh¸c nhau vµ cho ra ®êi
cïng lo¹i s¶n phÈm song ch-a ch¾c chóng ®· xuÊt hiÖn cïng thêi. Sù h×nh thµnh
c¸c lµng nghÒ th-êng qua nh÷ng c¸ch thøc sau:
- C¸c lµng nghÒ ®-îc h×nh thµnh do mét nhãm nghÖ nh©n tõ n¬i kh¸c tíi
truyÒn d¹y.
- C¸c lµng nghÒ do sù s¸ng t¹o cña c¸ nh©n hay nhãm ng-êi nµo ®ã ë trong
lµng, cïng víi thêi gian nh÷ng kÜ thuËt ®ã kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ lan truyÒn.
Kh«ng Ýt lµng nghÒ h×nh thµnh chñ yÕu do mét c¸ nh©n cã c¬ héi tiÕp xóc giao l-u
nhiÒu n¬i cã ý thøc häc hái ®Ó truyÒn l¹i cho lµng quª hä.
- Mét sè lµng nghÒ xuÊt hiÖn do chñ tr-¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ cÇm quyÒn
hoÆc ®Þa ph-¬ng.
§Ó c¸c lµng nghÒ nµy tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi th× nh÷ng ®iÒu kiÖn sau ®©y
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 10 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
®-îc tho¶ m·n:
- GÇn m¹ch m¸u giao th«ng thuû bé quan träng. ë nh÷ng vÞ trÝ nµy hµng
hãa trao ®æi dÔ dµng, ®ã lµ ®iÒu rÊt quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- GÇn n¬i tiªu thô hay nh÷ng thÞ tr-êng chÝnh. Qua nghiªn cøu kh¶o s¸t cho
thÊy c¸c lµng nghÒ th-êng tËp trung ë nh÷ng vïng phô cËn cña c¸c thµnh phè lín
hoÆc vïng tËp trung ®«ng ®óc d©n c-.
- Mét ®iÒu kiÖn kh¸c lµ c¸c lµng nghÒ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc lµ do søc Ðp
vÒ kinh tÕ ë vïng ®ã, cã thÓ lµ ruéng ®Êt nÕu chØ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× thu nhËp
kh«ng ®¶m b¶o cho cuéc sèng buéc hä ph¶i t×m c¸ch lµm g× ®ã ®Ó t¨ng thu nhËp.
1.1.2. Vai trß cña lµng nghÒ truyÒn thèng trong qóa tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n«ng th«n.
C¸c lµng nghÒ, ®Æc biÖt lµ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ngµy cµng cã vai trß
quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n.
- C¸c lµng nghÒ gãp phÇn t¹o viÖc lµm, ph©n c«ng lao ®éng, thu hót lao
®éng d- thõa còng nh- lao ®éng n«ng nhµn ë n«ng th«n, ViÖt Nam lµ quèc gia chñ
yÕu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã gÇn 75% d©n sè n«ng th«n, tèc ®é t¨ng d©n sè hµng
n¨m t¨ng kh¸ cao, tèc ®é ®« thÞ hãa cao lµm cho ®Êt ®ai s¶n xuÊt n«ng nghiÖp b×nh
qu©n ngµy cµng gi¶m. Nguyªn nh©n nµy lµm cho thu nhËp tõ n«ng nghiÖp thÊp, lùc
l-îng lao ®éng nhµn rçi t¨ng nhanh. Ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp thu hót nguån
lao ®éng nhµn rçi rÊt m¹nh, nã lµm gi¶m t×nh tr¹ng kh«ng cã viÖc lµm lóc n«ng
nhµn vµ lùc l-îng lao ®éng Ýt ruéng trong thêi vô n«ng nghiÖp. Chóng ta kh«ng coi
mét sè ngµnh nghÒ lµ phô n÷a mµ h·y coi chóng nh- mét nghÒ thùc thô bëi nhiÒu
n¬i, nhiÒu ngµnh nghÒ mang l¹i cho ng-êi lao ®éng thu nhËp cao h¬n tõ s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp.
- C¸c lµng nghÒ ho¹t ®éng sÏ thu hót ®-îc nguån vèn tõ bªn ngoµi, quan
träng h¬n lµ trong sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn trong d©n. Tõng gia ®×nh, tõng
hé th× sè vèn tù cã lµ kh«ng lín nh-ng víi -u thÕ sè ®«ng nguån vèn ®-îc sö dông
lµ rÊt lín. Nguån vèn tù cã trong d©n ®ã kh«ng chØ lµ vèn b»ng tiÒn, mµ ®ã cßn lµ
vèn cè ®Þnh trong x©y dùng c¬ b¶n. HÇu hÕt c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt ®Òu tiÕt kiÖm
sö dông diÖn tÝch nhµ ë (nh- nghÒ méc, nghÒ lµm bón, nghÒ dÖt…) tiÕt kiÖm ®-îc
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 11 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
nguån vèn rÊt lín cho x©y dùng nhµ x-ëng.
- Mét vÊn ®Ò quan träng cña ph¸t triÓn lµng nghÒ lµ gãp phÇn vµ chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, dÞch vô, lµm gi¶m tû xuÊt träng cña
ngµnh n«ng nghiÖp trong thu nhËp cña vïng n«ng th«n, t¹o ®iÒu kiÖn rót ng¾n
kho¶ng c¸ch kinh tÕ gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ.
- Lµng nghÒ kh«ng chØ cã vai trß quan träng trong b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc.
Mét sè hµng hãa thñ c«ng truyÒn thèng ®· v-ît lªn khái hµng hãa tiªu dïng th«ng
th-êng mµ nã mang tÝnh nghÖ thuËt cao, ®Æc tr-ng cho v¨n hãa lµng x· ViÖt Nam.
B¹n bÌ quèc tÕ tíi ViÖt Nam qua nh÷ng s¶n phÈm nµy.
1.2. V¨n ho¸ lµng nghÒ vµ lµng nghÒ truyÒn thèng .
1.2.1. Lµng nghÒ vµ v¨n hãa lµng nghÒ .
Lµng lµ ®¬n vÞ quÇn c- cña con ng-êi. Theo nhµ nghiªn cøu d©n téc häc TrÇn
Tõ, lµng lµ tÕ bµo sèng cña x· héi ViÖt, lµ s¶n phÈm tiÕt ra tõ qu¸ tr×nh ®Þnh c- vµ
céng c- cña ng-êi ViÖt trång trät. Lµng lµ tæ chøc x· héi hoµn chØnh nhÊt, mçi
lµng cã mét hÖ thèng thiÕt chÕ dùa theo c¸c nguyªn t¾c tËp hîp ng-êi gåm xãm
ngâ, dßng hä, phe gi¸p… vµ ®©y chÝnh lµ c¸i l«i ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c lµng nghÒ
truyÒn thèng. Mçi lµng nghÒ cã nh÷ng ®Æc tr-ng kh¸c nhau ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n
phÈm thñ c«ng tiªu biÓu ®éc ®¸o chÝnh ®iÒu ®ã lµm nªn v¨n hãa lµng nghÒ truyÒn
thèng vµ ®· cã kh«ng Ýt nh÷ng quan niÖm vµ c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ lµng nghÒ.
Theo tiÕn sÜ Ph¹m C«n S¬n trong cuèn “lµng nghÒ truyÒn thèng ViÖt Nam”
lµng nghÒ ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “Lµng nghÒ lµ mét ®¬n vÞ hµnh chÝnh cæ x-a
mµ còng cã nghÜa lµ mét n¬i quÇn c- ®«ng ng-êi, sinh ho¹t cã tæ chøc, cã kØ
c-¬ng tËp qu¸n riªng theo nghÜa réng. Lµng kh«ng nh÷ng lµ mét lµng sèng chuyªn
nghÒ mµ cïng nghÒ sèng hîp quÇn ®Ó ph¸t triÓn c«ng ¨n viÖc lµm. C¬ së v÷ng
ch¾c cña lµng nghÒ lµ sù võa lµm ¨n tËp thÓ, võa lµm ¨n kinh tÕ, võa gi÷ g×n b¶n
s¾c d©n téc vµ c¸ biÖt cña ®Þa ph¬ng” .
Xem xÐt lµng nghÒ theo gãc ®é kinh tÕ, theo D¬ng B¸ Phîng trong “B¶o
tån vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸
th×: “lµng nghÒ lµ lµng ë n«ng th«n cã mét hoÆc mét sè nghÒ thñ c«ng t¸ch h¼n ra
khái thñ c«ng nghiÖp vµ kinh doanh ®éc lËp. Thu nhËp tõ c¸c nghÒ ®ã chiÕm tØ
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 12 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
träng cao trong tæng gi¸ trÞ cña toµn lµng”.
Lµng nghÒ theo c¸ch ph©n lo¹i vÒ thêi gian gåm cã: lµng nghÒ truyÒn thèng
vµ lµng nghÒ míi. C¶ hai lo¹i lµng nghÒ ®Òu cã vÞ trÝ kh¸c nhau trong ph¸t triÓn du
lÞch. Tuy nhiªn t¸c gi¶ chØ ®i s©u t×m hiÓu du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng v× cã
nhiÒu ý nghÜa trong ph¸t triÓn du lÞch .
Nh- vËy lµng nghÒ ®-îc nh×n nhËn ë nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. VËy v¨n hãa
lµng nghÒ th× sao ?
Tr-íc tiªn muèn ®i vµo t×m hiÓu vÒ v¨n hãa lµng nghÒ chóng ta sÏ cïng
nhau ®i xem xÐt vµ thÈm ®Þnh kh¸i niÖm v¨n hãa ®Ó lµm s¸ng tá gi¸ trÞ cña lµng
nghÒ truyÒn thèng.
V¨n hãa lµ s¶n phÈm do con ng-êi s¸ng t¹o, cã tõ thuë b×nh minh cña x·
héi loµi ng-êi.
ë Ph-¬ng §«ng, v¨n hãa theo tiÕng Trung Quèc cã nghÜa lµ gi¸ trÞ v¨n hãa:
tøc lµ c¸ch cai trÞ mang h×nh thøc ®Ñp ®Ï kÕt hîp víi gi¸o hãa. B¶n th©n tõ “v¨n” lµ
sù biÓu hiÖn ra bªn ngoµi, lµ vÎ ®Ñp do mµu s¾c t¹o ra, nã biÓu hiÖn thµnh mét hÖ
thèng quy t¾c øng xö ®-îc xem lµ ®Ñp ®Ï.
ë Ph-¬ng T©y, v¨n hãa: theo phiªn ©m Latinh b¾t nguån tõ 2 nghÜa:
- Cultusagri: trång trät ë ngoµi ®ång.
- Cultusanimi: trång trät tinh thÇn, nghÜa lµ gi¸o dôc con ng-êi, con ng-êi chØ cã
v¨n hãa th«ng qua gi¸o dôc dï v« ý thøc hay cã ý thøc, con ng-êi kh«ng thÓ tù
nhiªn cã v¨n hãa nh- tù nhiªn b¶n th©n con ng-êi cã c¬ thÓ; cßn cã nghÜa lµ gi¸o
dôc båi d-ìng tinh thÇn con ng-êi ®Ó cã nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp.
V¨n hãa kh«ng ph¶i lµ cô thÓ c¸i g× c¶, kh«ng ph¶i phong tôc tËp qu¸n hay
t«n gi¸o tÝn ng-ìng, v¨n hãa còng kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n c¸c kÜ thuËt s¶n xuÊt,
v¨n hãa còng kh«ng ph¶i lµ c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi, v¨n hãa còng kh«ng
ph¶i lµ ¨n uèng, quÇn ¸o, nhµ cöa mµ v¨n hãa chÝnh lµ dÊu Ên cña mét céng ®ång
lªn mäi hiÖn t-îng tinh thÇn, vËt chÊt cña céng ®ång ®ã.
VÒ ®Þnh nghÜa v¨n hãa, hiÖn nay cã trªn 400 ®Þnh nghÜa cña nhiÒu t¸c gi¶
kh¸c nhau. ë ®©y t¸c gi¶ xin ®-a ra ®Þnh nghÜa v¨n hãa cña PGS. TS khoa häc
TrÇn Ngäc Thªm: “v¨n hãa lµ mét hÖ thèng h÷u c¬ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 13 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
do con ng-êi s¸ng t¹o vµ tÝch lòy qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn, trong sù t-¬ng
t¸c gi÷a con ngêi víi m«i trêng tù nhiªn vµ x· héi”.
Mçi ®Þa ph-¬ng, mçi lµng cã nhiÒu lµng nghÒ kh¸c nhau hoÆc gièng nhau
nh-ng ë mçi lµng nghÒ l¹i cã nh÷ng ®Æc tr-ng kh¸c nhau tõ nguyªn liÖu, c¸ch thøc
®Õn quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Vµ ®iÒu quan träng khi s¶n phÈm lµm ra cã c¸ch
sö dông víi nh÷ng ph-¬ng thøc kh¸c nhau. ChÝnh ®iÒu nµy t¹o ra v¨n hãa lµng
nghÒ. ChÝnh sù tinh tÕ vµ khÐo lÐo cña nh÷ng nghÖ nh©n thñ c«ng ®· t¹o nªn nhiÒu
nÐt v¨n hãa riªng mang nhiÒu ®Æc tr-ng trong s¶n phÈm cña m×nh lµm ra.
Nh- vËy, c¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng víi nh÷ng s¶n phÈm thñ c«ng
mü nghÖ lu«n lµ s¶n phÈm cã søc hót lín ®èi víi du kh¸ch. Kh«ng chØ ®¬n thuÇn
lµ s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm thñ c«ng gi¶n ®¬n mµ nh÷ng s¶n phÈm nµy cßn
phôc vô ®êi sèng sinh ho¹t cña ng-êi d©n cïng víi bÒ dµy lÞch sö ®-îc l-u truyÒn
qua biÕt bao thÕ hÖ vµ ®-îc g×n gi÷ cho ®Õn ngµy h«m nay th× c¸c lµng nghÒ lu«n
mang trong m×nh nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa lÞch sö to lín.
1.2.2. Lµng nghÒ truyÒn thèng.
Kh¾p n¬i trªn ®Êt n-íc ViÖt Nam ®©u ®©u còng cã c¸c lµng nghÒ truyÒn
thèng. Nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng vµ c¶ phè nghÒ tËp trung nhiÒu nhÊt ë ®ång
b»ng S«ng Hång: Hµ Néi - Hµ T©y - Th¸i B×nh. HiÖn nay trong khu vùc vµ trªn thÕ
giíi, du lÞch lµng nghÒ rÊt ®-îc chó ý, ë ViÖt Nam du lÞch lµng nghÒ b¾t ®Çu ph¸t
triÓn kh¸ch du lÞch ®Õn c¸c lµng nghÒ thñ c«ng ®Ó t×m hiÓu, mua s¾m ngµy cµng
®«ng ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ.
Lµng nghÒ truyÒn thèng lµ lµng cæ truyÒn lµm nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng:
thî thñ c«ng phÇn nhiÒu lµ hä xuÊt th©n tõ nh÷ng ng-êi n«ng d©n, trong lao ®éng
s¶n xuÊt hä nhËn thÊy nÕu lµm ®-îc nh÷ng c«ng cô, s¶n phÈm mang l¹i hiÖu qu¶
cao trong c«ng viÖc vµ lµm cho s¶n phÈm cña m×nh tinh x¶o h¬n tõ ®ã hä s¸ng t¹o
ra nhiÒu s¶n phÈm phôc vô cho lîi Ých cña m×nh. Tõ ®ã s¶n phÈm thñ c«ng ra ®êi
hay nãi c¸ch kh¸c s¶n phÈm thñ c«ng phÇn nhiÒu lµ s¶n phÈm ®-îc lµm ra tõ chÝnh
bµn tay cña con ng-êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt cña hä hay chÝnh do yªu
cÇu chuyªn m«n ho¸ cao ®· t¹o ra nhiÒu ng-êi thî chuyªn s¶n xuÊt hµng truyÒn
thèng ngay t¹i lµng cña m×nh. Khi nãi ®Õn mét lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng
nghÜa lµ quan t©m tíi tÝnh hÖ thèng, toµn diÖn cña lµng nghÒ ®ã tøc lµ ph¶i chó
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 14 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
träng ®Õn mÆt kh«ng gian vµ thêi gian bªn c¹nh ®ã cßn cã mét mÆt ®¬n lÎ cña mét
lµng nghÒ, trong ®ã yÕu tè quyÕt ®Þnh lµ nghÖ nh©n s¶n phÈm, th- ph¸p, kÜ thuËt vµ
nghÖ thuËt trong tõng s¶n phÈm .
Tõ c¸c lµng nghÒ s¶n xuÊt ra nh÷ng c«ng cô lao ®éng thiÕt yÕu cho cuéc
sèng ®Õn nh÷ng lµng nghÒ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm tinh x¶o, t«n vinh gi¸ trÞ cuéc
sèng. Tõ c¸c lµng nghÒ ®ßi hái mét søc khoÎ tèt, sù lao ®éng cËt lùc vÊt v¶ ®Õn
nh÷ng lµng nghÒ tËn h-ëng t-ëng chõng nh- thËt nhµn h¹. Nh-ng tÊt c¶ ®Ó t¹o ra
bÊt cø s¶n phÈm nµo còng ®Òu ®ßi hái mét tÊm lßng nhiÖt huyÕt, sù tinh tÕ cña trÝ
ãc vµ sù khÐo lÐo cña ®«i bµn tay ng-êi thî .
Lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng lµ trung t©m s¶n xuÊt hµng thñ c«ng n¬i
quy tô nh÷ng nghÖ nh©n vµ nhiÒu hé gia ®×nh chuyªn lµm nghÒ l©u ®êi vµ c¸c hé
nµy cã sù hç trî vµ liªn kÕt víi nhau trong s¶n xuÊt, b¸n s¶n phÈm theo kiÓu
ph-êng héi hoÆc lµ kiÓu hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, cïng tæ nghÒ vµ
c¸c thµnh viªn lu«n cã ý thøc tu©n thñ c¸c h-¬ng -íc chÕ ®é vµ gia téc cïng
ph-êng nghÒ trong qu¸ tr×nh lÞch sö ph¸t triÓn ®· h×nh thµnh nghÒ ngay trªn ®¬n vÞ
c- tró lµng xãm cña hä.
Lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng do tuyÖt ®¹i bé phËn d©n sè lµm nghÒ cæ
truyÒn hoÆc mét vµi dßng hä chuyªn lµm nghÒ l©u ®êi, kiÓu cha truyÒn con lèi s¶n
phÈm cña dßng hä ch¼ng nh÷ng thiÕt dông mµ h¬n n÷a cßn lµ hµng cao cÊp tinh
x¶o, ®éc ®¸o vµ næi tiÕng vµ d-êng nh- kh«ng ®©u s¸nh b»ng.
Lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cã vai trß vµ t¸c dông rÊt lín, tÝch cùc ®èi
víi ®êi sèng kinh tÕ, x· héi, nã thùc sù trë thµnh ®¬n vÞ kinh tÕ tiÓu thñ c«ng
nghiÖp cña lµng. Do tÝnh chÊt kinh tÕ hµng ho¸ thÞ tr-êng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ
tiªu thô s¶n phÈm.
Nh- vËy c¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng víi nhiÒu s¶n phÈm thñ c«ng
mÜ nghÖ kh«ng chØ lµ nh÷ng s¶n phÈm phôc vô cho ®êi sèng sinh ho¹t cña ng-êi
d©n mµ víi bÒ dµy lÞch sö ®-îc l-u truyÒn qua biÕt bao thÕ hÖ vµ ®-îc g×n gi÷ cho
tíi tËn h«m nay th× c¸c lµng nghÒ lu«n mang trong m×nh nh÷ng gi¸ trÞ lÞch sö to
lín. Vµ còng chÝnh v× vËy c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ®· trë thµnh mét tµi nguyªn
v« cïng hÊp dÉn ®èi víi ho¹t ®éng du lÞch nªn ngµy nay thÕ hÖ trÎ cÇn coi v¨n ho¸
lµng nghÒ truyÒn thèng lµ mét vËt b¸u gia truyÒn cña tæ tiªn cÇn ®-îc g×n gi÷ b¶o
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 15 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
tån vµ ph¸t triÓn.
1.3. Du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng.
Du LÞch lµng nghÒ truyÒn thèng thuéc lo¹i h×nh du lÞch v¨n hãa - t×m vÒ víi
céi nguån nh-ng nh×n chung kh¸i niÖm du lÞch lµng nghÒ thñ c«ng vÉn cßn kh¸
míi mÎ ë n-íc ta ®i. Do vËy khi xem xÐt kh¸i niÖm du lÞch lµng nghÒ truyÒn
thèng, tr-íc tiªn ta ®i tõ kh¸i niÖm du lÞch v¨n hãa, Theo TiÕn SÜ TrÇn Nh¹n
trong: (du lÞch vµ kinh doanh du lÞch ) “th× du lÞch v¨n ho¸ lµ lo¹i h×nh du lÞch
mµ du kh¸ch muèn thÈm nhËn bÒ dµy lÞch sö, di tÝch v¨n ho¸, nh÷ng phong tôc
tËp qu¸n cßn hiÖn diÖn… bao gåm hÖ thèng ®×nh, chïa, nhµ chïa , lÔ héi, c¸c
phong tôc tËp qu¸n vÒ ¨n, ë, mÆc, giao tiÕp"
Ngoµi ra cßn nhiÒu ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ du lÞch v¨n ho¸ nh- trong gi¸o
tr×nh “Quy ho¹ch du lÞch” cña Bïi ThÞ H¶i YÕn th×: du lÞch v¨n ho¸ lµ h×nh
thøc du lÞch dùa vµo b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc víi sù tham gia cña céng ®ång
nh»m b¶o tån vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng.
§èi víi lµng nghÒ truyÒn thèng th× ®ã chÝnh lµ phÇn v¨n hãa phi vËt thÓ v×
®ã lµ n¬i chøa ®ùng kho tµng kinh nghiÖm kÜ thuËt, nh÷ng bÝ quyÕt quý b¸u gia
truyÒn cña mét dßng téc vÒ c¸ch thøc lµm, nguyªn liÖu, kÜ thuËt vµ quy tr×nh ®Õn
viÖc t¹o ra mét s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng. Vµ nÕu nhËn thøc vµ t×m hiÓu mét
c¸ch s©u s¾c h¬n th× s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng cßn chøa ®ùng nh÷ng gi¸ trÞ
v¨n ho¸ vËt thÓ kh¸c nh-: c¸c di tÝch lÞch sö, ®Òn, chïa cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn
c¸c lµng nghÒ, c¸c s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng…
Nh- vËy c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ®· trë thµnh mét tµi nguyªn quý gi¸,
trë thµnh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Æc s¾c cho tõng lµng quª ViÖt Nam x-a vµ nay. Vµ
®Ó gi÷ g×n ®-îc nÐt v¨n ho¸ truyÒn thèng cña mçi lµng nghÒ th× s¶n phÈm lµm ra
ph¶i cã gi¸ trÞ v¨n ho¸, lÞch sö ®Ó cuèn hót du kh¸ch ®Õn th¨m quan. Kh¸ch du lÞch
®Õn ®©y chÝnh lµ ®Ó t×m c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa ®ã. V× vËy mµ du lÞch lµng nghÒ truyÒn
thèng ®-îc xÕp vµo lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸. Tõ ®ã du lÞch lµng nghÒ truyÒn
thèng ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng lµ lo¹i h×nh du
lÞch v¨n hãa mµ qua ®ã du kh¸ch ®-îc thÈm nhËn c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ vµ
phi vËt thÓ cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn mét lµng nghÒ cæ truyÒn cña mét d©n téc
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 16 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
nµo ®ã”
1.4. Vai trß cña du lÞch trong ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng
Ho¹t ®éng du lÞch ®-îc tæ chøc t¹i c¸c lµng nghÒ gãp phÇn kh«ng nhá vµo
viÖc g×n gi÷ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ. Vµ nã cã vai trß quan träng
trong viÖc ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ thñ c«ng, cô thÓ nh- sau :
- T¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi d©n ®Þa ph-¬ng t¨ng thu nhËp vµ c¶i
thiÖn ®êi sèng nh©n d©n ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cho ng-êi d©n trong lµng.
- T¨ng doanh thu vµ doanh sè b¸n s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng trong
c¸c lµng nghÒ.
- Ho¹t ®éng du lÞch gãp phÇn kh«i phôc, ph¸t triÓn vµ t¹o c¬ héi ®Çu tcho c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng.
- Th«ng qua viÖc mua b¸n s¶n phÈm cña du kh¸ch quèc tÕ khi ®Õn th¨m
c¸c lµng nghÒ ®· t¹o c¬ héi xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm thñ c«ng truyÒn thèng mµ
kh«ng ph¶i ®ãng thuÕ.
- T¹o c¬ héi giao l-u v¨n ho¸ b¶n ®Þa vµ v¨n ho¸ cña kh¸ch du lÞch n-íc
ngoµi.
1.5. Vai trß cña lµng nghÒ truyÒn thèng trong ph¸t triÓn du lÞch
C¸c lµng nghÒ truyÒn thèng víi nhiÒu s¶n phÈm thñ c«ng mÜ nghÖ lu«n lµ
s¶n phÈm cã søc hót lín ®èi víi du kh¸ch.
Lµng nghÒ truyÒn thèng lµ c¶ mét m«i tr-êng v¨n hãa - kinh tÕ - x· héi vµ
c«ng nghiÖp truyÒn thèng l©u ®êi. Nã b¶o l-u nh÷ng tinh hoa nghÖ thuËt vµ kÜ
thuËt truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c ®óc kÕt ë nhiÒu thÕ hÖ nghÖ nh©n tµi hoa.
M«i tr-êng v¨n hãa lµ lµng quª víi c©y ®a, bÕn n-íc, s©n ®×nh, c¸c ho¹t ®éng lÔ
héi, phong tôc tËp qu¸n vµ nhiÒu nÕp sèng mang ®Ëm nÐt d©n gian. Phong c¶nh
lµng nghÒ cïng víi nhiÒu gi¸ trÞ chøa ®ùng bªn trong lµng nghÒ truyÒn thèng sÏ lµ
®iÓm du lÞch lÝ t-ëng cho du kh¸ch, ®Æc biÖt lµ du kh¸ch quèc tÕ ®Õn th¨m quan
t×m hiÓu vµ mua s¾m t¹i c¸c lµng nghÒ.
Kh¸ch du lÞch ®Õn víi c¸c ®iÓm du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng cßn mong
muèn chiªm ng-ìng, mua s¾m c¸c s¶n phÈm thñ c«ng lµm vËt kØ niÖm trong
chuyÕn ®i du lÞch cña m×nh. Lµng nghÒ truyÒn thèng lµ n¬i s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 17 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
phÈm thñ c«ng mÜ nghÖ ®éc ®¸o, cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt cao, tiªu biÓu cho c¶ mét
d©n téc, ®Þa ph-¬ng m×nh. Vµ nhu cÇu mua s¾m cña du kh¸ch lµ kh«ng nhá v× vËy
c«ng nghÖ th«ng tin ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu tinh tÕ vµ ®a d¹ng ®ã.
Nh- vËy du lÞch vµ du lÞch lµng nghÒ cã mèi quan hÖ t¸c ®éng t-¬ng hç lÉn
nhau, lµ ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nhau cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh-ng nã lµ sù t¸c
®éng cña hai mÆt. Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých nh÷ng ®iÒu kiÖn thu©n lîi th× còng n¶y
sinh nhiÒu khã kh¨n bÊt cËp. §óng lµ ho¹t ®éng du lÞch mang l¹i lîi Ých kinh tÕ
kh«ng nhá nh-ng chÝnh lÝ do nµy th× kh«ng Ýt c¸c mÆt hµng truyÒn thèng ®-îc s¶n
xuÊt mét c¸ch cÈu th¶ kÐm chÊt l-îng vµ ®iÒu quan träng lµ lµm mÊt gi¸ trÞ v¨n
hãa. V× nÕu ch¹y theo sè l-îng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu mua cña du kh¸ch th× lµm Èu,
kÐm chÊt l-îng lµm mÐo mã gi¸ trÞ ch©n thùc cña truyÒn thèng, lµm sai lÖch h×nh
¶nh cña nÐt v¨n hãa b¶n ®Þa. ChÝnh v× vËy viÖc g×n gi÷ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn
thèng, nhiÒu nÐt v¨n hãa ®éc ®¸o tinh tÕ cña s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n.
1.6. §¸nh gi¸ tæng hîp tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ truyÒn thèng
tØnh H¶i D-¬ng
1.6.1. C¸c chØ tiªu chung ®¸nh gi¸ c¸c ®iÓm du lÞch lµng nghÒ.
1.6.1.1. §é hÊp dÉn.
§é hÊp dÉn cña kh¸ch du lÞch lµ ®iÓm du lÞch lµng nghÒ, lµ yÕu tè tæng hîp
vµ th-êng x¸c ®Þnh b»ng vÎ ®Ñp cña phong c¶nh, sè hiÖn t-îng di tÝch, kho¶ng thêi
gian h×nh thµnh lµng nghÒ, quan träng nhÊt lµ tÝnh ®Æc s¾c vµ ®éc ®¸o cña c¸c s¶n
phÈm lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, cã thÓ chia lµm 4 møc sau:
- RÊt hÊp dÉn: lµng nghÒ cã phong c¶nh ®Ñp, ®a d¹ng, cã lÞch sö h×nh thµnh
trªn 500 n¨m, cã nhiÒu hiÖn t-îng di tÝch vµ mét vµi hiÖn t-îng di tÝch ®éc ®¸o
®-îc xÕp h¹ng quèc gia. S¶n phÈm thñ c«ng ®Æc s¾c ®éc ®¸o cã tÝnh chÊt tiªu biÓu
cho nghÖ thuËt d©n téc cña ®Þa ph-¬ng; cã thÓ kÕt hîp ph¸t triÓn trªn hai lo¹i h×nh
du lÞch.
- Kh¸ hÊp dÉn: lµng nghÒ cã phong c¶nh ®Ñp, ®a d¹ng, cã lÞch sö h×nh thµnh
trªn 500 n¨m, cã nhiÒu hiÖn t-îng di tÝch. S¶n phÈm thñ c«ng ®éc ®¸o, cã tÝnh chÊt
tiªu biÓu cho nÒn nghÖ thuËt cña ®Þa ph-¬ng; cã thÓ kÕt hîp ph¸t triÓn hai lo¹i h×nh
du lÞch.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 18 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
- Trung b×nh: lµng nghÒ cã phong c¶nh ®Ñp, cã lÞch sö h×nh thµnh d-íi 500
n¨m, cã nhiÒu hiÖn t-îng di tÝch. S¶n phÈm thñ c«ng kh¸ ®Æc s¾c ®éc ®¸o, cã tÝnh
chÊt tiªu biÓu; cã thÓ kÕt hîp ph¸t triÓn trªn hai lo¹i h×nh du lÞch.
- KÐm: phong c¶nh ®¬n ®iÖu, cã mét vµi hiÖn t-îng di tÝch, s¶n phÈm kÐm
®Æc s¾c; cã thÓ kÕt hîp ph¸t triÓn tõ 1 - 2 lo¹i h×nh du lÞch.
1.6.1.2.Thêi gian ho¹t ®éng du lÞch.
Thêi gian ho¹t ®éng du lÞch ®-îc x¸c ®Þnh bëi sè thêi gian thuËn lîi nhÊt
cho viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng du lÞch.
Thêi gian ho¹t ®éng du lÞch quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt th-êng xuyªn hay mïa vô
cña ho¹t ®éng du lÞch, tõ ®ã cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ph-¬ng thøc khai th¸c, ®Çu
t-, kinh doanh phôc vô t¹i ®iÓm du lÞch. Cã thÓ chia lµm 4 møc sau:
- RÊt dµi: cã trªn 200 ngµy trong n¨m cã thÓ triÓn khai tèt ho¹t ®éng du lÞch
vµ trªn 180 ngµy trong n¨m cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thÝch hîp nhÊt.
- Kh¸ dµi: cã 150 - 200 ngµy trong n¨m cã thÓ triÓn khai tèt ho¹t ®éng du lÞch
vµ 120 - 180 ngµy trong n¨m cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thÝch hîp nhÊt.
- Trung b×nh: cã 100 - 120 ngµy trong n¨m cã thÓ triÓn khai tèt ho¹t ®éng du
lÞch vµ 90 - 120 ngµy trong n¨m cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thÝch hîp nhÊt.
- Ng¾n: ChØ d-íi 100 ngµy trong n¨m cã thÓ triÓn khai tèt ho¹t ®éng du lÞch
vµ d-íi 90 ngµy trong n¨m cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thÝch hîp.
1.6.1.3. Møc ®é ph¸ hñy cña c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹i ®iÓm du lÞch.
Møc ®é ph¸ huû cña c¸c thµnh phÇn tù nhiªn t¹i ®iÓm du lÞch lµ nãi tíi kh¶
n¨ng bÒn v÷ng cña c¸c thµnh phÇn vµ bé phËn tù nhiªn tr-íc ¸p lùc cña ho¹t ®éng
du lÞch, cña kh¸ch du lÞch vµ c¸c ®èi t-îng kh¸c nh- (thiªn tai..) cã thÓ chia lµm 4
møc sau:
- RÊt bÒn v÷ng: kh«ng cã thµnh phÇn hay bé phËn tù nhiªn nµo bÞ ph¸ huû,
nÕu cã th× ë møc ®é kh«ng ®¸ng kÓ, ho¹t ®éng du lÞch diÔn ra liªn tôc.
- Kh¸ bÒn v÷ng: cã tõ 1 - 2 thµnh phÇn hay bé phËn tù nhiªn bÞ ph¸ ho¹i ë
møc ®é nhÑ, cã kh¶ n¨ng tù phôc håi, ho¹t ®éng du lÞch diÔn ra th-êng xuyªn.
- Trung b×nh: cã tõ 1 - 2 thµnh phÇn hay bé phËn tù nhiªn bÞ ph¸ ho¹i ®¸ng
kÓ, ph¶i cã sù phôc håi cña con ng-êi míi nhanh ®-îc, ho¹t ®éng du lÞch cã thÓ bÞ
h¹n chÕ.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 19 -
Khãa luËn tèt nghiÖp
Tr-êng §HDL H¶i Phßng
- KÐm bÒn v÷ng: cã tõ 1 - 2 thµnh phÇn hay bé phËn tù nhiªn bÞ ph¸ ho¹i
nÆng, ph¶i cã sù phôc håi cña con ng-êi, ho¹t ®éng du lÞch bÞ gi¸n ®o¹n.
1.6.1.4. VÞ trÝ cña ®iÓm du lÞch.
VÞ trÝ cña ®iÓm du lÞch víi n¬i cung cÊp nguån kh¸ch du lÞch chñ yÕu cã ý
nghÜa rÊt quan träng trong viÖc triÓn khai ho¹t ®éng du lÞch ë ®ã. Cã thÓ chia lµm 4
møc sau:
- RÊt thÝch hîp: kho¶ng c¸ch d-íi 40 km, thêi gian ®i ®-êng nhá h¬n 1 giê,
cã thÓ ®i l¹i b»ng 2 - 3 lo¹i ph-¬ng tiÖn th«ng dông.
- Kh¸ thÝch hîp: kho¶ng c¸ch tõ 40 - 60 km, thêi gian ®i ®-êng kho¶ng 1 - 2
giê, cã thÓ ®i l¹i b»ng 2 - 3 lo¹i ph-¬ng tiÖn th«ng dông.
- Trung b×nh: Kho¶ng c¸ch 60 - 80km, thêi gian ®i ®-êng kho¶ng 2 giê, cã
thÓ ®i l¹i b»ng 1 - 2 ph-¬ng tiÖn.
- KÐm: Kho¶ng c¸ch trªn 80 km, thêi gian ®i ®-êng lµ 3 giê, cã thÓ ®i l¹i
b»ng mét lo¹i ph-¬ng tiÖn.
1.6.1.5. C¬ së h¹ tÇng c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch.
C¬ së h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt lµ nh÷ng yÕu tè quan träng trong kinh
doanh du lÞch vµ ®-îc quan t©m hµng ®Çu v× kh¶ n¨ng sinh lîi lín víi thêi gian
quay vßng vèn ng¾n. C¬ së h¹ tÇng nh- hÖ thèng ®-êng giao th«ng tíi c¸c lµng
nghÒ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô nh- khu c¬ së l-u tró, ¨n uèng, khu vui ch¬i
gi¶i trÝ, c¸c cöa hµng tr-ng bµy vµ b¸n s¶n phÈm. Nã cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn
ho¹t ®éng du lÞch, thiÕu nã th× ho¹t ®éng du lÞch kh«ng thÓ tiÕn hµnh thËm chÝ ph¶i
®×nh chØ hoÆc nÕu cã thÓ triÓn khai th× sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, lµm ph-¬ng
h¹i ®Õn ®é bÒn v÷ng cña m«i tr-êng tù nhiªn. N¬i nµo ch-a x©y dùng ®uîc th× n¬i
®ã dï cã ®iÒu kiÖn tµi nguyªn du lÞch thuËn lîi ®Õn mÊy còng vÉn chØ tån t¹i ë
d¹ng tiÒm n¨ng, cã thÓ chia lµm 4 møc sau:
- RÊt tèt: cã s¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng du lÞch ®ång bé, ®ñ tiÖn
nghi ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ.
- Kh¸ tèt: cã s¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng du lÞch t-¬ng ®èi ®Çy ®ñ,
tiÖn nghi ®¹t tiªu chuÈn quèc gia.
- Trung b×nh: cã ®-îc mét sè c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt kü thuËt du lÞch nh-ng
ch-a ®ång bé, ch-a ®ñ tiÖn nghi.
TrÇn ThÞ Thu DiÔn - VHL101
- 20 -
- Xem thêm -